CHRISTELIJK DAGBLADvoorLEIDEN EN OMSTREKEN uil nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. elangrijkste nieuws in dit Nummer. 6e JAARGANG VRIJDAG T7 mjir1925 NUMMER 1567 COURANT AB ONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per week a i 0.19 Franco per post per kwartaal I 2.90 BUREAU: Hooigracht 35 - Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20 ADVERTENTÏE-PRIJS V Neutraliteit. In Dayton, een staüje In Amerika, is een geruchtmakend proces begon nen tegen een zekeren professor Sco pes, een aanhanger en vurig propa gandist van de Darwinistische afstam mingsleer, waardoor hij in strijd komt 'met de in den staat Tennissee gelden- 'de bepalingen. I Dit proces wordt op z'n Ameri- 'kaansch gevoerd. I Honderden reporters wonen de 'rechtzittingen bij en het publiek ver dringt zich om in de rechtszaal een bescheiden plaatsje machtig te worden De beklaagde wordt door hooggeleer de biologen én beroemde advocaten .verdedigd, terwijl niemand minder dan Bryan, de vroegere staatssecretaris, de panklacht leidt. Aah sensatie ontbreekt het bij dit proces niet. En practische menschen als de Ame rikanen zijn, heeft een speelgoedfabri kant er voor gezorgd dat het wachten de en naar nieuwe sensatie smachten de publiek als een aandenken aan dit voces kleine „voorvadertjes" kan koo- on. 't Is echter niet over dit proces dat e het wilden hebben. Ons doel is thans alleen even de aandacht te vestigen op wat de „Tele graaf" in verband hiermede opmerkt. De „Telegraaf" is zoo men weet, een z.g. „neutraal" blad, dat in tal van jChristelijke gezinnen eiken dag weer als huisvriend wordt begroet. Het komt regelmatig in de huiska- Imer op tafel. Ouderen en jongeren ver diepen zich in den inhoud en onder- Igaan, onbewust misschien, den invloed van het geestelijk voedsel dat zij tot zich nemen. De „Telegraaf" nu spot een weinig met het Amerikaansche proces en we geven toe dat daarvoor, gezien de wijze waarop het gevoerd wordt, wel eenige aanleiding bestaat. Maar dan volgen zoo terloops deze opmerkingen: I „Wij, hier in Europa, maken ons niet dik over de Darwinistische afstam mingsleer van 1859. Ouwe kost! Wij jhebben Haeckei en Hugo de Vries se- idert gehad. Onze biologische en aca- Idemische jeugd aanvaardt een zekere 'evolutieleer, waarvan de plooien wel iswaar verschillend kunnen worden gelegd. Maar er is bij ons geen weten schappelijk onderlegd mensch, die ge looft in wat Bryan noemt: „de waar heid van het menschkomen op aarde." Ziezoo, die zit. Er zijn nog wel menschen, die ge- looven in de waarheid van wat Gods Woord ons omtrent de herkomst van den mensch leert, maar zij behooren Itot de dompers, de achterlijken, tot het I leger van de half-analphabeten, met jwier inzichten men geen rekening houdt. i En onze voormannen op wetenschap pelijk gebied, die nog niet zoo hoog staan, dat zij zich niet meer kunnen buigen voor het Woord van God, zij weten het nu, dat zij vergeleken bij de moderne geleerden toch eigenlijk slechts stakkers zijn en dat zij toch werkelijk niet tot de wetenschappelijk onderlegde menschen gerekend kun nen worden. Want, geen wetenschappelijk onder legd mensch die gelooft in wat de Bij bel ons omtrent de herkomst van den mensch leert! Dergelijke kost wordt nu ook onzen menschen te slikken gegeven. Door een blad dat de plaats van een huisvriend inneemt, wordt hun eens ven duidelijk gemaakt, hoe achterlijk en dom en onwetend zij toch eigenlijk ijn en wordt zonder blikken of blozen Ie majesteit van Gods Woord aange land. De mannen en de vrouwen, de va ders en de moeders die er misschien trouw voor zorgen dat hunne kinde ren de christelijke school bezoeken, waar bij het onderwijs en de opvoe ding met den Bijbel wordt gerekend, hebben er geen bezwaar tegen, dat in hun eigen huis, aan dezelfde tafel waar Gods Woord wordt geopend, hun kinderen geestelijk worden vergiftigd. Zij zien niet of willen niet zien het ;groote gevaar, dat van de ziida der ac. neutrale nere dreigt Maar en daarop leggen wij dan nadruk dit vermindert in niets hun groote verantwoordelijkheid. Het is gemakkelijk de oogen te slui ten, maar daarmee is het gevaar niet weggenomen. En wel ernstig mag onder de oogen worden gezien de vraag of wij ten op zichte van de pers, de roeping die wij hebben, met name tegenover onze kin deren, wel behoorlijk vervullen. Er wordt geklaagd over achteruit gang op geestelijk gebied, over toena me van het ongeloof. Maar hebben wij wel het recht om te klagen, wanneer wij dergelijke lec tuur niet alleen dulden, maar zelf in onze woningen binnenhalen? Is het dan niet mede onze schuld, indien het opgroeiend geslacht, steeds meer afwijkt van God en Zijn Woord? STADSNIEUWS. Buitengewone Classisvergadering, De Classis Leiden der Geref. Kerken hoopt op Maandag 27 Juli a.s. in buiten gewone vergadering bijeen te komen, waarin o.m. het Peremptoir examen zal plaats hebben van den heer W. H. Gis- oen, Theol. cand. te Scheveningen, en oeroepen predikant te Hazerswoude. Leidscbe Orkestvereniging. Over een onggezonden groei van de pu blieke belangstelling voor haar werk be hoeft de Leidsche orkestvereeniging zich voorhans nog niet ongerust te maken. Nu, dat moet ook niet. Ongerustheid deugt niet, en een ongezonde ontwikke ling ook niet. Daarom mag in dit geval de vereeniging die het geldt, er zich mee gelukwenschen, als zij de wezenlijke be langstelling, die er i§, dankt aan eigen werk. schoon pas aangevangen. Het mooie weer van gisteravond ver- Ooedde ruimschoots het wat al te fris- sche koeltje, dat bij een vorige gelegen- het het volle genot van tuinconcei-t wat belemmerde, en het moet gezegd, het publiek was ook bevredigend groot, al zagen we gaarne en daar zinspeelden wij in den aanhef op ook uit an dere dan de om minder muzikale redenen bij de vereeniging betrokken kringen de belangstelling wat grooter worden. Maar het kan ook zijn, dat we te on geduldig zijn, dat wij, de prille jeugd van de L. O. V. in aanmerking genomen, te veel ineens willen vervuld zien, en daarom willen we er gaarne aan toevoe gen, dat in elk geval de L. O. V. in zich zelf kerngezond is; ook gisteravond in den tuin van „Zomerzorg" heeft zij daar van het bewijs geleverd. Het tuintoncert stond weer onder lei ding .van den heer Henri Zeldenrust, ter wijl het de medewerking genoot van Mevr. Mien Bouwmeester-Verheydt als sopraan- soliste. Behalve enkele bekende werken van Gounod en Saint-Saens verweldde 't pro gramma ook enkele nummers, die voor het eerst een introductie van de L. O. V. genoten. !Qe twee eerst gespeelde orkestnummers konden ons niet zoo heel erg onder den indruk brengen, wat echter meer het geval werd tijdens en nadat het orkest de solo zang van Mevr. Bouwmeester begeleidde in het derde nummer, een aria uit la Reine de Saba van Gounod, in de weer gave yvaarvan de begeleiding zoo goed als de zangeres een goed figuur maakte. Mevr. Bouwmeester kwam geheel op dreef en wist de bewondering te wekken door haar sprekende voordracht en prach tige ademtechniek, van welke laatste in sommige passages veel geëischt werd. Zeer gelukkig was het orkest daama in de ouverture van: „Si j'etais roi..." van Adam, en het praeludium^ van: „Le Déluge", een compositie van Saint-Saens in beide werd het werk van deze meesters eer aangedaan, en het gulle applaus dat op de represence ervan volgde, deed ver moeden, dat ook het auditorium hierin iets fijns „proefde". Wat het laatstgenoemde nummer be treft, mogen wij ook niet onbesproken laten het viool-solospel van den heer J. Kroon, een lid van de L. O. V., die erin slaagde, zijn partij zeer naar wens oh te vertolken. Mevr. Bouwmeester gaf nogmaals van haar talent te genieten in een aria uit „Herodiade" van J. Massenet, waarna het orkest een verdienstelijk, keurig slot bood in een fantasie uit de „Faust" van ,Qou- nod. Speciaal in dit slotnummer traden ver schillende goede kwaliteiten van het or kest op den voorgrond, alzoo een waar dige sluiting gevend aan een goed op peil staand cpncert. Moge de L. O. V. er zoo niet veel meer behoeven te geven, om voor goed een wijden kring van trouwe hoorders om zich heen te zien. Zij is het waard. Een gouden jubileum. Naar wij vernemen, gaat de bekende CHristelijke Zangvereeniging „Zingt den fleer", onderafdeeling van den ar beid van liet wijkgebouw „Levendaal" oer Ned*. Her> alhier** zich. voorbereiden op de viering van haar. 50- jarig bestaan.'Een feit dat in de .wereld der zangverenigingen jiog niet „dik wijls is voorgekomen. 1 Februari 1926 zal het 50 jaar ge leden zijn,-dat eenige jongelui, catehi- santen en vrienden van Ds. S. H. J. de Wolff in het toen nieuwe wijkgebouw het eerste in Leiden, en het tweede in geheel ons .Vaderland, bij elkaar kwa men om samen liederen in te studeeren van Philips, Sankey en de Zangbundels ran Neerbosch. De naam „Zingt den Heer" werd ge kozen door Ds. de Wolff. Als voorbereiding voor dit feest hoopt de zangvereeniging als propaganda^ en ter kennismaking een „Rondvaart" te houden optDinsdag 21 Juli, des avonds 6.15, met de „Pauline", ligplaats Turf markt. Men is er in geslaagd de mede werking te verkrijgen van het muziek korps van het Leger des Heils, dat de bekende liederen van het wijkgebouw zal spelen en ter afwisseling zal de zangvereeniging eenige liederen zingen. Dit is dus no. 1 van het programma. Verder hoopt de zangvereeniging om streeks half October een Familie-avond te houden, waar zal worden gezongen, gemusiceerd!, gedeclameerd, enz., en waarschijnlijk ook wel een tableau zal gorden vertoond. Donderdag 6 Augustus hoopt de zang vereeniging in samenwerkinng met nog Ï0 zusterverenigingen, den „Zangers- middag" in den Theetuin Witte Singel mede te maken en de liederen te zingen waarmede ze te Gouda op den 2den Pinksterdag den 2den Prijs behaalde. R.K. Vakschool voor Meisjes. No ordeinde 50. Bevorderd van de le naar de 2e klasse huishoudkundige de dames M. Welling, N. Hanrath, N. Doot, D. Jan- sens, C. Strater. Afgewezen 2. Diploma huishoudkundige uitgereikt aan de dames: H. Bots, R. Kramer, M. Kreiins, H. Heulden, E. v. Odijk, Th. Remmers, N. Scheffer, A. Banen- kamp, J. Koning, M. Grüntemann. Diploma hulp in de huishouding aan de dames C. Kelfkens, en E. Bayer. Diploma linnen- en costuumnaaien aan de dames: P. van Amsterdam, N. Hoogeveen, L. Vollenberg. Diploma 3-jarigen avondcursus aan de Dames: P. Romijn en M. Meershoek Diploma Costumière: aan Mej. N. v. d. Wijngaard. Bevorderd van het 1ste naar het 2e jaar klasse costumière: J. L. Teëto, J. Bleys, T. Hoogzaad, Afgewezen 1. Diploma 3-jarige huish. cursus. Uit gereikt aan de dames C. Warmendam, N. Plan je en C. Vreeburg. Prol. A. Th. Seysenerf Prof. A. Th. Seysener, hoogleeraar in de wijsbegeerte aan het Grootsemi narie te Warmond, van wien wij reeds meldden dat hij ernstig ziek was, is gistermorgen in het St. Elisa- bethsgesticht overleden. De overledene bereikte den leeftijd van 39 jaar. Hij werd in 1886 geboren te Alphen aan den Rijn. Na zijn priesterwijding in 1908 werd hij kapelaan te Warmond, waarna in 1910 zijn benoeming volg de tot hoogleeraar in de wijsbegeerte aan het Grootseminarie aldaar. Prof. Seysener gaf de laatste jaren voor do studenten der Leidsche Hoogeschool en voor de studenten der Handelsho'oge- school te Rotterdam ook cursussen in de Thomistische wijsbegeerte en hij schreef in verschillende tijdschriften o.a. in de „Katholiek", artikelen over wijsgeerige onderwerpen. Prof. Seyse ner was geestelijk adviseur van de Diocesane Vereeniging van R.K. Onder wijzers in het bisdom Haarlem en mo derator van de vereeniging „Geloof en Wetenschap" alhier. De winkelier G. J. V., is gister morgen, terwijl hij de vrachtgoederenloods van de Staatsspoorwegen aan de Witte poort verliet, gestruikeld over den drem pel, met het gevolg, dat hij den enkel van het linkerbeen brak. Hij is ter behandeling overgebracht naar het Diaconessemhuis. Gistermiddag was D. B., in een wei land aan den Hoogen Morschweg bezig een koe te melken, toen hij van dit dier plotseling een trap tegen het lichaam kreeg. Daar het ongeval zich nogal ernstig liet aanzien, werd er geneeskundige hulp bijgeroepen, die B. naar het Academisch ziekenhuis deed overbrengen waar bij het geneeskundig onderzoek bleek, dat een rib was gebroken. Na behandeld te zijn, k'om de getroffe ne naar zjjn woning worden overgebracht ter vardcre behandeling. Mej. v. H. heeft zich ter bevoegder ïlaatse er over beklaagd, dat zij door ïaar buurvrouw B. ismishandeld. En dat bij zulk warm weer. De beruchte „koek"-juffrouw, die in de laatste maanden bij een zestal win keliers winkeliersters koek en sui kerwerken wist mee te krijgen, zonder ooit te betalen, en eergisteren weer van zich deed hooren, is gisteren dan tpch door de 'politie gesnapt. Het bleek te zijn de 44-jarige mej. J. P. van H., efn onzer inwoonsteren. Blijve de vacature die zij nalaat on vervuld, dan kan de kpekhandel „ruhig sein". Gewone advertentiën per regel 221/» cent Ingezonden Mededeeiingen, dobbel tarief. Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dage* lijks geplaatst ad 40 cent. BINNENLAND. Binnenland. De opbrengst der Rijksmiddelen. De heer van Wijnbergen zal bedan ken als voorzitter van den bond van K. Kieskringorganisaties. Persbeschouwigen over de Kabinet formatie. Buitenland. De valorisatiewet in Dnitschland is door den Rijkspresident Hindenburg f ge/eekend. Het zilveren huwelijksfeest van het Koninklijk Echtpaar. Het Nationaal Oranje Comité heeft den kunstschilder Piet van der Hem opgedragen een portret te schilderen van de Koninklijke Familie, dat aan H. M. de Koningin in Februari 1926 zal worden aangeboden ter gelegc-n- hed van haar vijf-en-twintigjarig hu- elijksfeest. De rijwielbelasting. Blijkens de thans gepubliceerde staat der middelen over de maand Ju ni, beliep de opbrengst van de Rijwiel belasting over de maand Juni f225 702 tegen f 422.724 in Mei. Gedurende de eerste zes maanden van dit jaar be droeg de geheele opbrengst dezer be lasting f 6.258.882. Van 29, Augustus 1924 af, den dag waarop zij werd ingevoerd, tot en met 31 December d.a.v. bracht de rijwiel belasting (f 5.300.031 op (dit is een be drag voor 1.766.677 rijwielen). De opbrengst over de ^eerste 6 maan den van 1925 is dus betaald voor 086 294 rijwielen. Chineezen-actie te Medan. Bij de openingsvoorstelling in het Ilarmston-circus te Medan Woensdag avond, had een betooging van honder den Chineezen plaats. Den vorigen avond waren pamflet ten verspreid, waarbij de Chineezen opgewekt werden, het circus te boy cotten. De Chineezen jouwden en wier pen met steenen, waarop de politie het terrein afzette en de voorstelling kon doorgaan. De hoofdcommissaris van politie, de heer C. H. Keyzer en de eigenaar van het circus werden door steenen in het gelaat gewond. De politie arresteerde twee Chinee zen. Een tiental Chineezen gaven een politie-agent voor de Deli-bioscoop 'n pak slaag. Opbrengst Rijksmiddelen. De opbrengst der Rijksmiddelen ge durende Juni 1925 is niet onbevredi gend. Tegenover een opbrengst van f34.538.615 gedurende Juni van het vo rige jaar, staat thans een opbrengst van f38.259.047. Grondbelasting en Personeele belas ting waren hooger dan het vorig jaar. De opbrengst van de Inkomstenbelas ting was bijna 1 millioen lager, maar daar staat tegenover, dat de dividend en tantièmebelasting bijna 2 millioen lager was. De rechten op den uitvoer gaven eenigen vooruitgang te zien, evenals de opbrengst der loodsgelden. In totaal werd gedurende dit jaar ontvangen f227.856.403 of bijna 19 millioen meer dan in het eerste half jaar van 1924. Mr. van Wijnbergen. Naar de „U. Ct." bericht, zou Mr A baron van Wijnbergen niet in aanmer king wenschen te komen voor een her benoeming als voorzitter van den Al- gemeenen Bond van R. K. Rijkskies- kring-organisaties. Bij informatie bleek de „Rsb." dat de heer van Wijnbergen inderdaad 'n dergelijk voornemen heeft te kennen gegeven en dat het in de bedoeling ligt om Jhr. Mr. Ruys de Beeren hrouck, den tegenwoordigen premier, hem te doen opvolgen. De kilometerboekjes. Volgens het „Vad." bestaat er kans dat de kilometerboekjes bij de Spoor wegen terugkeeren. Op het oogenblik wordt de mogelijk heid terdege onderzocht, daar een hoofdbezwaar tegen de boekjes is weg gevallen. Tegen het voordeel het blad spreekt van de zijde van 't spoor- wegbestuur van het Waarborgfonds dat gemiddeld uit een f 400.000 bestond (men herinnert zich dat elke houder vsux «en >oeki« «en waarborgsom Voor September kan van Dnitsche zijde geen voorstel tot toelating tot den Volkenbond worden verwacht. Het Mijnwerkerscocflict in Engeland ten moest) en dat feitelijk renteloos aan de Spoorwegmaatschappij geleend werd '?n tegen het voordeel, dat de holider van een kilometerboekje ge makkelijker zich tót een niet strikt noodig reisje liet verlokken, stond een groot nadeel van kostbaren admini stratieven aard, namelijk het uitzoe keu van de reizen en gedeelten van eizen over de lijnen der verschillende! maatschappijen. Nu alles één lichaam is geworden, verviel die tijdroovende en veel geld kostende rompslomp. Een ministerie van Landbonw? Het Kon. Ne4, Landbouwcomité heeft zich tot H. M. de Koningin gewend' met feen adres, waarin het verklaard' an meening te zijn dat bij de toekom- tige indeeling van de departementen van algemeen bestuur het gewenscht zou zijn, dat „Landbouw" niet meer zal worden ondergebracht bij een de partement van administratieven aard, zcoals thans, naar gezegd wordt, tot het nadeel van den landbouw het ge val is, doch dat het daarentegen ten zeerste gewenscht zal zijn, dat weder om een ministerie van Landbouw in-, gestéld wordt, tezamen met andere takken van volkswelvaart, als nijver heid en handel, zooals voor 1922 het geval was en waarbij een afzonderlijke en zelfstandige Directie van den Land bouw bestaat. Het Kamerlid van der Heide. Het nieuw gekozen Tweede Kamer lid A. van der Heide (S.D.A.P.) heeft Woensdagavond te Winschoten ver klaard, dat hij het predikantenambt neerlegt. Tegen de Dageraad-actie. Ged. Staten van Limburg hebben goedgekeurd het besluit van den raad der gemeente Hoensbroek, waarhij Godslasteren enz. in het openhaar is strafbaar gesteld. Handel op Tsjecho-Slowakije De minister van Buitenlandsche Za ken biengt ter kennis, dat de consul der Nederlanden te Praag, met verlof hieri te lande, de beer A. M. Doorn, voor belanghebbenden bij den handel op Tsjecho-Slowakije zal te spreken zijn te 's-Gravenhage in een lokaliteit van het ministerie van Buitenlandsche Zaken, Plein 23, op Dinsdag 21 Juli, vcorm. van 10 tot 12 en nam. van 2 tot 4 uur. Zuinigheid? Wij hebben, zegt het H d b 1. dit jaar een spoorboekje gekregen, met de bui tenlandsche verbindingen. Dat is een verbetering. De losse blaadjes voor be paalde verbindingen verkrijgbaar aan stations en informatiebureaux werden, omdat ze te geef waren, nogal eens verslonsd. Nu betaalt men voor het boekje, dat alle gegevens bij elkaar brengt. Men krijgt inderdaad waar voor zijn geld Behalve in één opzicht. De zeer góede spoorwegkaart aan 't slot van bet boekje verraadt wat al te xeer zijn on-Nederlandschen oor sprong. Zutphen plegen, wij zonder „Umlaut" te schrijven en Neuschanz heet bij ons nog immer Nieuweschans, ook den Neder-Rijn plegen wij anders aan te duiden dan onze oostelijke bu ren. Nog sterker bijna dan bij de Ne- derlandscbe namen treft deze ver- Duitsching bij de Belgische, Brüssel, Brugge, Lüttich, Mecheln etc. vin<Jt men daar vermeld, als ware de hon ger der allerergste Duitsche annexio- nisten van voor 1914 door den oorlog gestild. Zqu men, eon .volgend .jaar dia kaajt,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1