CHRISTELIJK DAGBLADvoorLEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS
Bleangrijkste nieuws in dit
16e JAARGANG
tHNSDAG 30 JUNI'19'25
EUWB LEIDSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal I 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal 1 2.90
bti nummer bestaat uit TWEE Biaden.
EERSTE BLAD.
Een laatste Woord.
De eigenlijke verkiezingsarbeid is
nu achter den rug.
Het werk dat gedaan moest worden
is gedaan of ook niet gedaan en we
wachten nu af wat van al dien arbeid
het resultaat zal zijn.
Wij spreken ons door onze stem uit
tikelen meer, maar wijzen nog alleen
met een enkel woord op de groote be-
teekenis en den hoogen ernst van het
werk dat morgen verricht moet wor
ien.
Wi* worden geroepen onze stem uit
ie brengen en daarmee uit' te spreken
naar welke beginselen wij wenschen
dat in de naaste toekomst ons land zat
worden bestuurd.
Mij spreken ons door onze stem uit
over de financieele politiek, over het
vraagstuk van de weermacht, over de
sociale wetgeving en zooveel andere
dingen meer.
Maar voor en boven alles spreken
wij ons toch uit over deze vraag, wel
ke normen voor de regeering des lands
en voor onze wetgeving zullen gelden.
Daarbij is voor ons het Woord van
God beslissend.
Het Woord van God, dat van ons
eischt absolute onderwerping aan de
wet Gods; dat ons leert dat de Heere
der heeren, de Potentaat der potenta
ten, de souvereine God is, wiens or
dinantiën beslissend zijn ook op het
terrein van den Staat en van de Over
heid,
Zijn wet is de hoogste.
Zijn wil moet gehoorzaamd.
De eenige zuivere grondslagen voor
een gelukkig volksleven zijn de begin
selen die Hij heeft geopenbaard in zijn
getuigenis.
Hieruit vloeit onmiddellijk voort dat
een Christen bij de stembus geroepen
is alleen die mannen te kiezen, welke
zich voor dat Woord onvoorwaardelijk
buigen en die persoonlijk overtuigd,
dat 't geheim van allen zegeni in den
dienst des Heeren gelegen is, niet an
ders willen dan ook op staatkundig ge
bied met Zijne ordinantiën willen re
kenen.
Daarom zijn de verkiezingen van zoo
groote beteekenis.
Daarom is het uitbrengen van onze
stem een zoo hoog ernstige zaak.
En daarom is het ook zoo noodig te
stemmen op de candidaten van de An
tirevolutionaire partij.
Zij wil pal staan in den strijd voor
's Heeren ordeningen.
Zij wil ijveren voor de beveiliging
van de Christelijke grondslagen van
ons maatschappelijk en staatkundig
leven. 1
Dat heeft zij, de historie bewijst het,
altoos gedaan.
Zij bindt zich aan dézen plicht ook
voor de toekomst.
Daarom durven wij er met vrijmoe
digheid op aan te dringen haar candi
daten te verkiezen, en dus Uw stem
uit te brengen op No. 1 van de anti
revolutionaire lijst, lijst 27 op den heer
H. COLIJN.
V Tijdig en goed.
Met grooten nadruk willen wij de
Antirevolutionaire kiezers opwekken,
aan den dag van morgen, t ij d i g en
goed te stemmen.
Het is altijd verkeerd te wachten
tot het laatste oogenblik.
Alles is mogelijk.
Men kan, wanneer men wacht tot
aan het tijdstip van de sluiting, onver
wacht verhindering krijgen en dan is
het telaat.
Bovendien bemoeilijkt men ook de
ontrole.
Daarom hoe vroeger gestemd, hoe
heter.
Maar dan ook g o ed gestemd.
Alleen het hokje voor den naam
.an den candidaat rood gemaakt.
Dus geen eigen potlood of pen ge
buikt, maar alleen het r o o d e pot
end dat in het stemhokje aanwezig is.
En dan ook van dat potlood een
oorzich" dvruik gemaakt.
Geen of krassen of wat dan
nok, mai 11 een gezorgld dat het
witte 1' i i/oor den naam van den
lieer 'cod gemaakt wordt.
Ti temd en goed gestemd, ge-
n op H. COLiJN, No. 1 van
7ij "oor morgen ons parool
BUREAU: Hooigracht 35 Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 29
STADSNIEUWS.
Chr. Hist. Kiesverepniging.
Gisteravond trad in de Stadsgehoorzaal
voor de afd. Leiden der Ghr. Hist. Unie
op Jhr. Mr. D. J. de Geer, oud-mi
nister van financiën.
De Voorzitter, de heer J. B. Meynen,
opende de vergadering, en ging voor in
gebed.
In zijn openingswoord wees hij er op,
dat sommige al te ijverige propagandis
ten tegen de menschen gezegd hadden:
„Ds. Schokking is ziek, daarom moet
je dezen keer maar op Colijn. stemmen;
het spreekt vanzelf, datspr. zich daar niet
mee kon vereenigen. Hij leidde vervol
gens den spreker, die no. 2 staat op de
lijst der Chr. Hist. Unie, bij de vergade
ring in en deelde o.m. mede, dat Jhr.
de Geer vroeger minister van financiën
geweest was en ontslag als zoodanig nam,
omdat hij zich niet met de indiening der
vlootwet kon vereenigen, op welke laat
ste mededeeling eenig applaus volgde.
Jhr. Mr. D. J. de Geer, aan het woord
komende, begon met te wijzen op een
groot voordeel van het stelsel der even
redige vertegenwoordiging, n.l., dat iedere
partij voor eigen beginsel kan strijden
van het begin tot het eind, zonder .com
promissen aan te gaan met andere par
tijen. Dat was vroeger, bij 't districtenstel
sel, anders, vooral bij de herstemmingen,
wanneer het dikwijls ging, om van twee
kwaden het minste te kiezen.
Vervolgens ging spr. na, vrie door hun
mentaliteit tot de Chr. Historischen be-
hooren. Dat, zijn zij, die het Protestantsch
Christelijk volkskarakter willen handha
ven zonder eenige benadeeling van anders
denkenden en zonder eenige bevoorrech
ting van medestanders, ten zegen van de
heele natie.
In vroeger eeuwen is er tegen deze
beginselen veel gezondigd, in beiderlei
opzicht. Trouwens Vinet heeft terecht ge
zegd, dat bevoorrechting en vervolging
loten zijn van één stam.
De Unie bedoelt alzoo niet de belangen
van een bepaalde groep, doch van het
geheele volk. Dit is Christelijk-Nationale
politiek, want de inslag van ons natio
nale leven is christelijk.
Bestaat er in ons land behoefte, een
dergelijke staatkunde uitdrukkelijk naar
voren te schuiven?
Er zijn landen, zooals Engeland, waar
het Christelijk) karakter -van den staat als
een feitelijk en historisch'gegeven wordt
beschouwd, ook door hen, die persoon
lijk den zegen van het Christendom mis
sen. In zulle een land is partijvorming op
Chr. basis niet noodig.
In ons land daarentegen is dit niet zoo;
hier wordt, vooral sinds het midden der
vorige eeuw, het Christelijk karakter van
ons volksbestaan wel bedreigd.
Er zijn kleine partijtjes, zooals de Herv.
Staatspartij en de Prot. Volkspartij, die,
vreezende voor de macht van Rome, geen
beter middel weten, om de R. R. eenheid
en macht te breken, dan door de Prot.
kracht in scherven te slaan: de Room-
schen immers zullen door, hun agitatie
geen stem verliezen.
Wat de beschuldiging betreft, dat door
de samenwerking der Chr. partijen Rome
in aanzien zou hebben gewonnen, wees
spr. er op, dat in ons land nooit tusschen.
de Chr. partijen een ruilhandel van be
ginselen is gevoerd. Er is slechts samen
gewerkt, waar de wenschen van de R.K.
en de Prot. Chr. partijen parallel liepen,
b.v. inzake het onderwijs, de huwelijks
wetgeving, de zedelijkheids we tge\ing, de
ezagshandhaving.
Wanneer echter in welke richting
het drijven der genoemde kleine partij
tjes gaat de katholieken met uiterst
links een coalitie zouden aangaan, zou er
wel sprake van een ruilhandel van wen
schen zijn. Dan zouden wenschen, waar
wij niet van weten willen, uitgeruild wor
den tegen andere wenschen, waar wij ook
niet van weten willen.
Het is onjuist, wanneer men. zegt, dat
wij achter Rome aanloopen. Integendeel,
worden de katholieken in ons land juist
beïnvloed door de puriteinsche omgeving,
waarin zij leven en waardoor bij hen meer
dere levensernst is dan bij hun geestver
wanten in de katholieke landen.
Spr. besprak tenslotte nog de financi
en en de aefensie, twee zaken, die meer
in een neutrale zone liggen, hoewel do
laatste niet geheel.
Wel is onze begrooting sluitend, maar
zij sluit nog op een te hoog niveau. De
belastingen van Rijk en gemeente zijn zoo
hoog, dat er niet voldoende marge is
is voor besparing en dus voor kapitaal
vorming, wat vermindering der productie
en vergrooting der werkloosheid ten ge
volge heeft.
Daarom moeten we den kant uit van
voortgaande bezuiniging, teneinde tot ver
mindering van belastingen te komen.
Wat de defensie betreft, gaan er stem
men op, niet voor internationale oiitwape-
ning, want daar zijnwe allemaal voor,
maar voor eenzijdige nationale ontwape-
ning.
Na de ervaring van 1914, toén ook de
soc. dem. voor de 50 millioen mobiiisal.e-
crcdieten stemden omdat d?:c imbi i ar.
cr op g..richt was, ons buiten den oorlog
te houden, en nu uit de g: denkschriften
van Ludendorff gebleken, is, dat deze mo
bilisatie ons land inderdaad buiten den.
oorlog gehouden heeft, is ontwapening
wel niet zooals Troelstra het in een.
tijdens den oorlog verschenen brochure
genoemd heeft „pure demagogie",
maar .wel een zeer gevaarlijke vergissing.
Wij moeten doen naar het woord: „Ora
et Labora", bid en werk.
De eenzijdige nationale onwapening moe
ten wij alzoo afwijzen, maar wel moeten
wij alles bevorderen, wat kan leiden tot
internationale ontwapening, althans be
perking van bewapening en het scheppen
van een internationale rechtsorde.
Komt deze' niet, dan krijgen .we een
nog veel erger, herhaling van de wereld
ramp, die wij beleefd hebben en waardoor
onze Europeesche guituur zal ondergaan.
De beide factoren, die den oorlog zoo
verschrikkelijk gemaakt hebben, (de groo
te ontwikkeling der techniek en de sa
mengesteldheid van het wereldleven) ne
men nog dagelijks toe, zoodat een herha
ling van den wereldoorlog zou tenge
volge hebben, dat de ondergang der West
Europeesche cultuur zeer intens zou drei
gen.
Men sta daarom niet cynisch en scep
tisch tegen de komst eener internationale
rechtsorde, maar hebbe daar geloof in:
het is noodig onze cultuur te redden en
ook mogelijk, gezien de historie, waarin
de famiüewraak immers oop plaats heeft
gepiaakt voor een nationale rechtsbedee-
üng.
Ook' een klein land als het onze yerf-
mag veel in dit opzicht.
Voor, de gedachtenwisseling, die op de
rede van Jhr. de Geer volgde, gaven zich
op de heeren Kukler en Tjalsma.
De heer Ru kier vroeg, of het niet
gewenscht was, dat er onder de Protesr
tantsche partijen meer eenheid kwam,
omdat door al die kleine partijtjes zooveel
stemmen verloren gaan, hetgeen de spre
ker toestemde.
De sociaal-democraat Tjalsma be
sprak de volgende punten: het beroemde
art. 40, de vlootwet, de samenwerking met
Rbme, de belastingverhooging, de ka
pitaalvorming en de ontwapening.
Hij werd uitvoerig en afdoende door
den spreker beantwoord, waarna de Voor
zitter een woord van dank tot Jhr. de
Geer sprak, die vervolgens, in dankgebed
voorging.
Spontaan werd den spreker de zegen
bede Ps. 1343 toegezongen.
Staatk, Geref. Partij-
De Afd. Leiden der Staatk. Geref.
Partij vergaderde gisteravond in de
groote zaal van ,,'tNut"'.
Na het zingen van Ps. 63 17, voor
gaan in gebed en het lezen van Ex.
17 vanaf vers 3 opende de voorz.
de vergadering, heette de aanwezigen
welkom en zette uiteen waarom deze
verg. was belegd, o.m. om gelegen
heid te geven tot het stellen van vra
gen
Vervolgens werd den spreker, den
heer Kuijk van A'dam het woord ge
geven, die begon met er op te wijzen,
dat we donkere tijden beleven, waarin
de machten van ongeloof en revolutie
zich openbaren en de menschelijkq
rede op den voorgrond wordt ge
plaatst. Doch God heeft de Overheid
ingesteld om het gezag te handhaven
naar Zijn \V,oord en wij hebben ons
te gedragen als Zijne getuigen en Zijne
geboden te onderhouden. Gods recht
is: de natie te verplichten als een
Christen-natie te leven, en de Over
heid, buigend onder Gods Woord,
heeft te regeeren naar hetgeen in Zijn
Woord is vervat.
Vervolgens schetst spr. den tijd van
af de Middeleeuwen met priesterheer
schappij, toen Gods Woord niet werd
gebracht en waaruit eindelijk een ge
loofsstrijd i? geboren en ons volksbe
staan is ontstaan en bevestigd.
Spr. ging vervolgens na, waarom de
S. G. P. reden van bestaan heeft en
herinnerde aarr de vele protesten, die
in den loop der tijden zijn gedaan,
doch welke niet gebaat hebben, tot
dat het psychologisch moment geko
men was om een partij te stichten,
die afzonderlijk werkt. Spr. herinnerde
nog aan dè besprekingen welke te
L'trecht gehouden zijn tusschen de
Chr. Geref. en de A.-R. partij, en spr.
waardeerde het dat zoovelen trouw ge
bleven waren aan de A.-R. partij,
maar er is toch ook een grens, en
daarom kon hij zich aan laatstge
noemde partij niet geven.
Spr. verweet den A.-R. kamerleden
hun houding tegenover het gezant
schap bij den Paus, vrouwenkiesrecht,
verzekering, enz., benevens enkele Chr
Geref. predikanten en Mr. Dambrink,
die in een door hen uitgegeven blad,
valsche getuigenis zouden hebben ge
geven van Ds. Kersten c. s.
Van de gelegenheid om vragen te
s tellen werd door 3 personen gebruik
•r.ackr, welke door spr. z*:er u.t
voerig werden beantwoord.
Na het zingen van Ps. 25 6 sloot
de voorz. de vergadering en .ging de
heer Kuijk voor in dankgebed.
A. R. Kiesvereeniging.
Wij brengen in herinnering dat he
denavond na afloop van de verkie-
zingswerkzaamheden een samenkomst
wordt gehouden in de groote zaal van
het Nut, waar Ds. H. J. Kouwenhoven
een korten bidstond zal leiden en een
opwekkend woord spreken.
Wij wekken alle propagandisten
op deze samenkomst, die ongeveer
te half tien aanvangt, bij te wonen,
temeer waar nog enkele werkzaamhe
den moeten worden besproken. Ook de
stille" propagandisten zij die opeigen
gelegenheid hebben gewerkt, worden
verwacht evenals allen die in den
verkiezingsarbeid belang stellen.
Voor de verkiezingskas, waaraan in
deze dagen hooge eischen worden ge
steld werden nog de volgende bedra
gen ontvangen: één gift van 110 en
t.wee giften van f5 en een van fl, to
taal f21. Wie voigt?
Van H. S. werd nog ontvangen een
bijdrage van f 10.
Onze propaganda.
Ook gisteravond is de propaganda
voor,de A. R. lijst krachtig voortgezet.
De huisbezoekers waren, voorzoover
noodig, allen aan het werk en boven
dien werd vanaf eén versierde boot,
bemand met een muziekcorps, voort
durend op den naam van onzen eer
sten candidaat de aandacht gevestigd.
Ook het kleine bootje wist heel den
avond de aandacht te trekken en daar
door voor de A .R. candidaten propa
ganda te maken.
Hedenavond zal de bootpropaganda
worden voortgezet, waarbij opnieuw
een muziekcorps medewerking zal ver
leenen.
Schaken.
Zomerwedstrijd Leidsch Schaak'genootsch.
ie groep: W. H. v. d. Nat Jr., remise
met C. H. Hins. W. Demmendal, remise
met G. Bosscha.
2d egroep: H. N. Francois wint van
M. M. Segaar. W. de Bruin en M. M.
Segaar, afgebroken?
3de groep. J. D. v. Mijpe wint van D.
de Jong, de tweede partij tusschen de
zelfde spelers werd afgebroken.
4de groep. Ph. S. de Laat de Kanter
wint van G. Schoppen. D. Beuth verliest
van M. J. Dieben. Th. A. M. Couwenberg
verliest van F. Nieuwold, de partij G.
Schoppen en de Laat de Kanter is af
gebroken.
Leidsche schaakclub „Philidor".
Aan den zomerwedstrijd in deze club
namen deel de heeren: C. P. Blauw, ,G.
Bosscha, H. I. de Nie, W. Segaar, \V. T.
Sneeder, P. J. v. d. Zeeuw en na 1 Juli
de heer W. H. v. d. Nat Jr.
De volgende partijen werden hier reeds
gespeeld: C. P. de Blauw verliest beide
partijen van W. F. Smeder, G. Bosscha
wint er twee van W. Segaar en een van
P. J. de Zeeuw en PI. I. de Nie, W. Se
gaar wint van W. F. Smeder en speelt de
tweede partij remise.
De wethouder van Onderwijs, de
heer J. B. Meynen zal morgen (Woens
dagsmiddag geen spreekuur houden, aan
gezien hij dan zitting heeft in het stem
bureau.
BINNENLAND.
DE KONINKLIJKE FAMILIE OP
BEIS
Men meldt uit Genève:
De Koningin, de Prins en de Prinses
Juliana waren Zondag door de slechte
weersgesteldheid gedwongen te Zermatt
te blijven, waar het 'smorgens zelfs
sneeuwde, 's Middags klaarde het weer
wat op en werd in de onmiddellijke na
bijheid van het dorp gewandeld. Prins
Hendrik is voornemens zoodra 't weer
wat bestendiger zal zijn, den Roffelhorn
te bestijgen.
De koninklijke familie zal tot aan
staanden Donderdag te Zermatt blijven.
De Kamerverkiezingen.
De voorzitter van het Centraal Stem
bureau voor de verkiezing van de le
den van de Tweede Kamer der Staten
Generaal, maakt bekend,, dat, indien
het noodzakelijk mocht blijken, dat
voor de vaststelling van den uitslag
der verkiezing moet plaats vinden een
loting, als bedoeld in artikel 102, vier
de lid, der Kieswet, deze loting zal ge
schieden in een zitting van het Cen
traal Stembureau, te houden op Za
terdag 4 Juli, des namiddags te 5 uur
in het lokaal van het gemeentehuis te
's-Gravenhage, voorheen voor de ver
ge 'ringen van don raad bestemd;
dat de zitting, bedoeld in artikel 107
Gewon, advertentiën par ragal 22V.
Ingezonden Mededeetingen, dubbel tliled
Bij contract, belangrijk* redactie.
Kleine advertentiën bij Totmxitb^aöng
Tan «en hoogst. 30 woordwo, «in den da#»-
lijks geplaatst ad 40 cent
Blnnonlan^ f
Da Leidsche raad besluit tot vorbree
ding van den Rijnsburgerweg tussohen
de Poelbrug en den Spoorwegovergang
en tot het doen aanvangen vaa den
aanleg der centrale rioleering.
Het ontslag dar beznlaiglngacom-
missie.
Buitenland.
Het werkloosheidsdebat in het En-
gelsche lagerhuis. Een motie van wan
tronwen verworpen
Frankrijk heelt het protocol inzake
den chemischen oorlog onderteekend.
der Kieswet, tot bekendmaking van
den uitslag der verkiezing zal gehou
den worden op Zaterdag 4 Juli, des
namiddags te hall 6„ in hetzelfde lo
kaal van het gemeentehuis.
Minister H. Colijn.
Dezen morgen zoo schreef gisteren'
de Standaard bereikten ons per tele
foon vragen naar den gezondheidstoe j
stand van den heer H. Colijn; zelfs dei
mededeeling, dat onze Leider zou zijn j
overleden. Er schijnen kwaadwillige i
geruchten verspreid te zijn, dat no. li
van lijst 27 in minder goede conditie!
zou zijn.
We kunnen deze berichten uit "de
beste bron tegenspreken.
Onze Leider staat, Gode zij dankl, nog
in volle kracht en met Gods hulp hoopt
hij hedenavond per radio nog eens heel
het land, waar ook maar een ontvang
station is, te bereiken.
Laat men Woensdag maar frisch op,
ter stembus trekken en zorgen, dat tot
den laatsten Antirevolutionair man,
èn vrouw zijn stem uitbrenge op den
heer H. COLIJN.
De uitsluiting te Den Haag.
In den Haag is gister de uitsluiting
in de bouwvakken begonnen, welke i
verleden week door de patroons i3 aalt-
gekondigd.
Naar schatting bedraagt het aantal j
uigeslotenen 2000, onder wie begrepen
zijn ongeveer 500 stakende metselaars, i
opperlieden en voegers.
De geheele woningbouw en alle an-',
dere bouwwerken liggen thans volko-t
men stil.
Het Kamerlid Feber.
Naar men aan de Rsb." meldt, zal
de heer Feber, fhans Kamerlid voor den
kieskring Tilburg, waarschijnlijk toch
weer in de Kamer terugkeeren. De heer
Van Rijzewijk n.l. i9 ernstig aangezocht]
zich beschikbaar te stellen voor wetbou
der van Tilburg, welke vacature binnen'
kort zal komen. Detze is bereid dan zijn
Kamerzetel voor den heer Feber open
te laten, hetgeen heel makkelijk kan,
wijl de heer Feber daar no. 5 op de
lijst is.
De Bezuinigfngscommlssie.
Thans zijn op hun verzoek eervol ont
slagen, onderscheidenlijk als voorzitter
ondervoorzitter, en leden der bezuiai-
gingscommissie de heeren mr. Rink, lid
der Eerste Kamer; baron De Vos van'l
Steenwijk, lid der Eerste Kamer; mr.
Oud, lid der Tweede Kamer; Zuyderhot
lid der Algemeene Rekenkamer; ir.
Fruytier, lid der Tweede Kamer, en'
M. G. de Bloeme met dankzegging voor
de vele en gewichtige diensten den
lande bewezen.
Benoemd is tot lid en ondervoorzitter
der bezuinigingscommissie de heer W-
F. Pop, oud minister van oorlog.
Actie tegen het stemman.
Zondag zou er te Bilthoven in de
buurt van het Broederschapshuis een
openluchtmeeting gehouden worden
tegen het stemmen en den stemdwang.
Vooraf was aangekondigd, dat de be
kende Urechtsche anarchist Henk
Schuurman een offer zou brengen, nl.
stembiljetten zou verbranden. Om de
meeting bij te wonen, waren Zaterdag
reeds uit verschillende plaatsen Vrije
Jeugdbondsleden overgekomen, die in
tenten overnachtten.
De Biltsche politie was versterkt met
rijkspolitie uit Utrecht en stond onder
leiding van den inspecteur Van Duist
uit De Bilt.
Voor de meeting zou beginnen wer(l
vermoedelijk uit een der tenten
«en nagemaakte stembus van brand
bare stof naar buiten gebracht en over
goten met bussen benzine ot petroleum
en toen aangestoken.
In verband met de BiUscbe politie-
