Git nummer bestaat uit TWEE Bladen.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS
Belangrijkste nieuws in dit Htumier
"9 JAARGANG
IEDWE LEIDSCHE COURANT
AB ONNEMENTSPRIJS
In Leiden en bsiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal f 2.50
Per week a i 0.19
Franco per post per kwartaal 1 2.90
EERSTE BLAD.
Er dreigt gevaar.
Naarmate de dag van de stemming
dichterbij komt, beginnen ook de gees
ten zich meer te openbaren.
Het liberale H d b 1. was aanvanke
lijk zeer gematigd en wist met name
van Minister Colijn nog wel iets goeds
te zeggen.
Maar langzamerhand is de wind ge
keerd.
Eerst werd een negatief advies ge
geven: tegen Rechts.
Daarna volgde een positieve aanwij
zing: voor het liberalisme.
Nu is dat op zichzelf niets bijzon
ders^
Niemand had het anders verwacht.
Maar wat wel de aandacht trekt is
het feit, dat plotseling zoo scherp po
sitie genomen wordt tegen de bijzon
dere scholen.
„Vroeger aldus het liberale blad
gaf de Staat neutraal onderwijs, dat
gebaseerd was op de zuivere weten
schap. Quaestiee, verband houdende
met geloofsovertuiging, werden ver
meden en overgelaten aan het par
ticulier initiatief. Het stond een
ieder vrij om de kern van neutraal
onderwijs aan te vullen met kennis
van eigen bijzondere gading. Eigen
wijsheid of eigen wijsheid, dat is
om het even.
Teen kwam de pacificatie die
bedoelde ieder het zijne te geven,
maar die niet op/ geld lette.
De bijzondere school werd kind
van Staat. Voortaan konden enkele
tientallen Nederlandsche ouderpa
ren, die mans genoeg waren om een
vorm van bijzonder onderwijs uit te
vinden, van den Staat een complete,
dure school voor hun kinderen ei-
schen. Met bijbel, zonder bijbel, met
gebed, Katholiek, Calvinistisch, Lu-
thersch en wat niet al. Resultaat:
Scholen in elke gemeente zooveel
als er secten zijn in Nederland, en
dat zegt- wat.
Laten we rechts dus ongebreideld
verder regeeren, dan krijgen we
zeker ook als resultaat: leegloopen-
de openbare scholen. Overheveling
van leerlingen zonder noodzaak. Dub
bel werk. Dubbele kosten.
Resultaat, als we niet oppassen:
Meer scholen dan scholieren, meer
onderwijzers dan ondertvezenen,
meer deficit dan budget, meer be
lasting dan betalers."
Dit mooie liberale citaat heeft dit
voordeel, dat het geen twijfel laai om
trent de bedoeling die men heeft.
Vroeger, toen de neutrale school
aan de natie gehecht was, en de voor
standers van Christelijk onderwijs hun
eigen scholen betaalden, toen was
het een gulden tijd.
Maar met de pacificatie is het mi®
gegaan.
Nu hebben zoowaar de voorstanders
van het Christelijk Onderwijs dezelfde
rechten als andere burgers.
Dal vindt het liberale blad verschrik
kelijk, en dat het hier uitspreekt wat
in veler harten leeft,is den laatsten
tijd wel heel duidelijk gebleken.
Resultaat, als we niet oppassen: De
bijzondere scholen opnieuw in de knel;
de bijzondere ouderwijzers opnieuw
als minderwaardigen behandeld; de
schoolstrijd opnieuw geopend.
Laten we het ons toch voor gezegd
houden.
Laat het toch doordringen tot hen
die meenen een verdienstelijk werk te
doen door kleine partijtjes te steunen
en de Antirevolutionaire partij van
haar kracht te berooven.
Kiezers, breekt niet met eigen han
den af, wat met zooveel moeite en na
zoo zwaren strijd werd verkre^n.
Te wapen Voor de Christelijke school!
En Woensdag 1 Juli gestemd op No.
1 van lijst 27, op den heer H. Colijn.
Y Schijn en werkelijkheid.
In de socialistische pers, in sodalis-
'ische vergaderingen en vermoedelijk
ok bij het huisbezoek wordt altijd de
A R. partij voorgesteld als 'n militairis
ische greep, voor wie de oorlog eill
enot is en die al 't mogelijke doet om
l.et „vrede door rech't" niet tot werke
lijkheid ie maken.
Ten bewijze werd nog de vorige
week gewezen op de houding van Mr.
V. H. Rutgers, den president der A R.
Kamcr/rkctie, die op de interparlemoa
BUREAU: Hooigracht 35 - Leiden
Gewone edeerteotiên por regel TTf, «Mot
TeL 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
Bij contract, beiangr^ka radactie.
Kleine adrerteotün bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, m am^m
geplaatst ad 40
taire conferentie het vorig jaar te Gc-
nève gehouden, zich tegen de beper
king van bewapening zou hebben uit
gesproken.
Daar er met dit optreden van Mr.
Rutgers in deze omgeving „gewerkt"
wordt, kan het zijn nut hebben de
juiste toedracht der zaak hier weer te
geven.
Duidelijk zal dan wonden, dat de
heer Rutgers zich niet tegen de inter
nationale beperking van bewapening
heeft uitgesproken, maar alleen tegen
een paradevoorstel dat geen wezen
lijke beteekenis had.
Het bedoelde voorstel strekte om
den wensch uit te spreken, dat de Re
geeringen al§ eerste 3tap naar beper
king van bewapening, zich zouden
verbinden hunne militaire uitgaven
niet meer te verhoogen.
Zoo op het oog een heel aannnème-
lijk voorstel.
En toch stemde Mr. Rutgers tegen
en dat wel om de volgende redenen.
Reeds viermaal had de vergadering
van den Volkenbond een besluit ge
nomen in den geest van het voorstel
dat bij de Interparlementaire Unie aan
hangig was.
Eenig resultaat hadden deze beslui
ten echter niet, daar de betrokken Sta
ten hunne medewerking weigerden.
Een in 1922 genomen besluit om de
budgetten te beperken tot de bedragen
van 1913, werd in verband met de aan
gevoerde bezwaren niet eens aan de
Regeeringen voorgelegd.
In 1923 werd besloten den leden te
verzoeken het totaal hunner mi
litaire uitgaven behoudens bijzondere
omstandigheden niet, te doen stijgen
boven die van het loopende jaar. Eerst
in Juni 1924 besloot de Raad van den
Volkenbond dit besluit uit te voeren,
waarbij er door de vertegenwoor
digers van de voornaamste regeeringen
de nadruk op werd gelegd, dat het
besluit 'geen bindend karakter
droeg, terwijl Lord Parmoor verklaar
de namens de hoog geprezen regeering
van Mac Donald, dat Engeland geen
maatregelen kon nemen in den zin
van het besluit.
'tWas dus duidelijk dat het inge
diende voorstel niet de minste practi-
sohe beteekenis had.
Onder deze omstandigheden was het
verklaarbaar, dat Mr* Rutgers, die
aan zulk een schijnvertooning niet mee
wilde doen, zijn tegen liet hooren.
•Als het resultaat reeds van te voren
vaststaat, al® zelfs de zoo hoog ge
roemde regeering van Mac Donald
reeds hij voorbaat had verklaard, op
de uitnoodiging niet te zullen ingaan,
wat voor zin heeft het dan, dergelijke
voorstellen aan te nemen?
Het merkwaardige van de zaak Is
hier, dat Mac Donald, die jich tagon
de zaak waarom het ging had ver
klaard, nog ten huidigen dage als
een vredesapostel wordt voorgesteld,
terwijl de man die weigerde aan een
schijnvertooning mee te doen, maar
die' krachtig steunde e<?n Regeering,
die de militaire utgaven verlaagde,
als een tegenstander van den vrede
wordt uitgekreten.
Wie rekening houdt met de werke
lijkheid, zal zich echter door deze
schijnvertooningen van de socialisti
sche goochelaars niet van de wijs la
ten brengen, maar blijven steunen een
partij, die met de daad toonde, dat
het „vrede door re£ht" voor haar meer
is dan een ijdele klank.
STADSNIEUWS.
ONZE VERKIEZINGSACTIE.
Het gaat goed met onze verkiezings
actie. Er wordt frisch en flink gewerkt
Eiken avond gaan de huisbezoeker® er
op uit, niet om zooals de socialisten
dat doen te schelden op anderen, maar
om de kiezers te overtuigen van de
groote belangen die op het spel staan,
om verkeerde voorstellingen weg te
nemen, de slappen aan te vuren en de
onkundigen op de .hoogte te stellen.
Wat van deze goed georganiseerde
actie het resultaat zal zijn, moet wor
den afgewacht, maar het stemt in, elk
geval tot voldoening, dat zoovelen zich
voor dit mooie werk geven.
Ook met de overige propaganda gaat
het uitstekend. Onze biljetten, waar
van er heel wat door politieke tegen
standers worden vernield, roepen over
al den kiezers toe te stemmen op H.
Colijn, No. 1 van lijst 27.
Op een der huizen aan de Haven is
een. groot bord aangebracht, dat des
avonds electrisch verlicht is en dat
eveneens op de candidatuur van den
heer Colijn de aandacht vestigt.
Voorts zijn op verschillende punten
in de stad groote doeken gespannen,
terwijl vanaf heden ook hier en daar
vlaggen zullen worden uitgestoken om
den naam van onzen Colijn bekend te
maken.
Een zeer pakkende reclame vormen
de wagens met beschilderde doeken,
die vanaf heden door de stad rijden en
die niet nalaten de aandacht te trek
ken.
Dan staat nog op het programma
een fietstocht, die morgenmiddag zal
worden gehouden. Het aantal deelne-
mers(sters) is nog niet overgroot, maar
wij verwachten dat vandaag of mor
gen nog velen zich zullen aanmelden.
Eindelijk zullen de laatste avonden
nog versierde booten door de grachten
varen, alweer met hetzelfde doel: de
kiezers op te wekken hun 9tem uit te
brengen op den heer H. Colijn, No. 1
van lijst 27.
Uit alles Wijkt, dat er hard gewerkt
"wordt, maar ook, dat er veel geld noo-
dig is om dat alles te bekostigen.
Wij wekken daarom allen die finan
cieel© hulp kunnen bieden op, van
hunne helangstelilng blijk te geven.
Gisteravond werd nog een gift ont
vangen van f10.
En hedenmorgen werd den voorzit
ter van de Kiesvereeniging een gift
van f 6 ter hand gesteld.
Mogen deze voorbeelden tot navol
ging prikkelen.
Classicale vergadering.
In de Woensdag gehouden vergade
ring van de classis Leiden der Ned.
Herv. Kerk kwamen de synodale voor
stellen aan de orde.
Aangenomen werd o.m. een voorstel
te bepalen, dat de lidmaten, die als
hulpprediker in den dienst der kerk
zullen treden, in het bezit moeten zijn
van een bewijs dat ze de lessen van
de kerkelijke hoogleeraren met de
daarbij behoorende oefeningen over de
practische Godgeleerdheid, gedurende
2 jaren, en over het Nederl. Herv.
kerkrecht, gedurende één jaar, ge
trouw hebben bijgefwoond.
Eveneens werd aangenomen 'n voor
stel om het aantal gemeenten met Ti
op het Godsdienstonderwijs, om als
eisch van voor-ontwikkeling der exa
minandi te stellen een einddiploma U.
L.O.-school of .daarmede gelijkstaand
getuigschrift, en voorts een examen in
twee moderne talen ter keus van den
examinandus.
Na aanneming werd met alg. st. be
sloten, aan de Synode te adviseeren,
wanneer dit voorstel wet wordt, een
overgangsbepaling in het leven te roe
pen, voor hen die zich reeds voor het
examen voorbereiden.
De diaconale voorstellen, die bedoe
len een algemeene organisatie in het
leven te roepen, waartoe alle diaconie-
en moeten behooren, werd met 42 te
gen 16 st. verworpen.
Eveneens werd verworpen een voor-
stsel om het aantal gemeenten met 'n
bijzonderen Kerkeraad uit te breiden.
Een voorstel om enkele wijzigingen
in het Alg. Regl. aan te brengen, ten
einde de terminologie in (diaconale,
zaken te verbeteren, onzekerheid ten
aanzien van collecten weg te nemen,
en de verhouding tusschen Diaconie
en Kerkeraad te verduidelijken, werd
aangenomen.
Mede werden aangenomen de voor
stellen betreffende de periodieke ver
hoogingen voor predikanten en deuit-
keering van kindergeld.
Met algemeene stemmen werd ver
worpen een voorstel om te bepalen dat
predikanten, die reeds een hoog trac-
tament genieten, de tweejaarlijkj-
sche verhoogingen uit de kas voor de
predikantstractementen niet of slechts
gedeeltelijk zullen ontvangen: 1. Als
hoog tractement geldt het in art. la
(f2500 voor gemeenten van minder
dan 1500 leden, f3000 voor gemeenten
van 15003000 leden, f 3500 voor ge
meenten met meer dan 3000 leden per
predikantsplaats) plus de verhobgin-
gen, waarop de predikant volgens art.
lc recht heeft.
Goedgekeurd werd een voorstel om
aan art. 1 van het Regl. op het Fonds
tot verbetering der schraalste predi
kantstractementen 2 alinea's toe te
voegen, waardoor imperatief wordt
voorgeschreven, dat de toelage, die in
het sterfjaar was toegestaan, gedurf
de het jaar van gratie ten baboe va
van de weduwe of minderjarige kin
deren wordt uitgekeerd.
Voor kennisgeving aangenomen wer
den: de motie van-dr. Hugenholtz c.s.
(groep v. voorg. tegen den oorlog), heit
adres van de socialist, predikanten en
dat van de Rem. Broederschap.
Met 27 tegen 4 st. werd besloten, de
voorstellen der Conf. Ver. door te
zenden naar de Synode.
De riole^ingspl aimen.
In de Raadsvergadering yan 26 No
vember 1923 werd in beginsel besloten
tot het maken van een centrale riolee-
ring der, gemeente en werd ten behoeve
van den bouw van 't Noordelijk Pomp
station met persleiding naar deSlaagh-
of Stinksloot een bedrag van f 180.500
ter beschikking van B. en W. gesteld.
B. en W. hebben na dit besluit ter
stond de voorbereiding van de invoe
ring der centrale rioleering ter hand
genomen, en zich daarbij onder meer
in verbinding gesteld gesteld met het
Hoogheemraadschap van Rijnland, ten
einde omtrent de loozing van den riool
inhoud op Rijnland's boezem overeen
stemming te verkrijgen.
De besprekingen, door B. en W. niet
Dijkgraaf en Hoogheemradt n van Rijn
land dienaangaande gevoerd, leidden
er toe, dat overeenstemming werd be
reikt ten aanzien van de beide volgen
de punten: Rijnland zou toestaan, dat
gedurende een beperkt aantal jaren een
voorloopige loozing werd gemaakt naar
de Slaagh- of Stinksloot, mits de aan
te voeren stoffen in voldoende mate met
schoon singelwater worden verdund en
voorts zou nu nog niets worden beslist
omtrent hetgeen na afloop van de voor
loopige vergunning behoorde te ge
schieden, aangezien de later te treffen
maatregelen geheel zouden afhangen
van de resultaten der voorloopige loo
zing, van den toekomstigen stand der
techoilek van het reinigingsvraagstuk,
en van de middelen tot waterverver-
sching, waarover Rijnland te zijner
zou kunnen beschikken. De vergun
ning om te loozen in de Slaaghsloot
ware dan, zoo stelden B. en W. nader
aan Rijnland voor, voorloopig te verlee
nen voor een tijdvak van 6 jaren, te
rekenen vanaf den dag van ingebruik
neming van het Noordelijk Pomp
station. Op 8 April verleenden Dijkgraaf
en Hoogheemraden daarop aan de ge
meente. de voorloopige vergunnig tot
het loozen van het hoofdriool1 in de
Slaagh- of Stinksloot. Hieruit blijkt,,
en B. en W. constateeren dit met vol
doenjing, dat het Hoogheemraadschap
bereicl is zijn medewerking te verleenen
bij het tot stand komen van het voor
onze gemeente zoo belangrijke riole
ringswerk.
Intusschen meenden B. en W., be
halve ten aanzien van een voorschrift
van technischen aard, en van betrekke
lijk ondergeschikt belang, wat betreft
den duur der vergunning op wijziging
der voorwaarden te moeten aandringen
De vergunning toch is verleend „voor
loopig tot i Januari 1932 terwijl zooals
hierboven reeds werd medegedeeld,
door B. en W. vergunning was gevraagd
voor een tijdvak van zes jaren, te reke
nen vanaf .den 'dag van ingebruikne-,
ming van het Noordelijk Pompstation.
De tijd, welke gemoeid zal zijn met de
volledig e voorbereiding, uitwerking,
en uitvoering van het eerste gedeelte
van het rioleeringsplan, moest n.l. naar
de meening van B. en W. niet in minde
ring komen op den eigenlijken proef
tijd, dien B. en W. op 6 jaar bepaald
hadden willen zien. Bij br:ef van 13 Mei
j.l. berichtten Dijkgraaf en Hoogheem
raden B. en W. evenwel, dat zij met het
verleenen van de vergunning, voor de
loozing der centrale rioleering op de
Slaagh of Stinksloot reeds tot de uiter
ste grens waren gegaan van wat het
College in dezen voor de gemeente kon
doen, en dat zij er met het oog op de
belangen van het Hoogheemraadschap
en de daarbinnen gelegen polders niet
toe. konden overgaan den duur van de
vergunning te verlengta. Dijkgraaf en
Hoogheemraden waren intusschen te
zijner tijd tot verlenging bereid, wan
neer de loozing op de Slaaghslloot naar
hun oordeel geen Ihinderlijke veront
reiniging van Rijnlands boezem had.
veroorzazakt.
Het komt B. en W., met de Commis
sie van Fabricage, voor, dat de vergun
ning van Rijnland onder de daarbij ge
stelde voorwaarden dient te worden
aanvaard.
B. en W. gè'ven 'den Raad thans in
overweging, de voorwaarden, vorbon
den aan de ontheffing van de betrok-'
ken verbodsbepalingen, welke Dijk
graaf en Hoogheemraden van Rijnland
od S April 1925 Ter zake van het maken
Binnenland
De synodale voorstellen in de das-
sis Leiden.
Het auto-ongelnk van H. M. de Ko-
ningin.
Een Nederlandsch vliegtuig op weg
van Rotterdam naar Parijs veronge
lukt. Er zijn vier dooden, w.o. drie
Nederlanders.
Buitenland.
Militaire staatsgreep in Griekenland
Anti-Engelsche totooging te Peking.
Caillanz' financieele voorsteilen.
De strijd tegen de werkloosheid in
Engeland.
van een centrale rioleering aan de ge
meente Leiden hebben verleend, te aan
vaarden en hun College te machtigen
asnu met den aanleg van de centrale
rioleering een aanvang te maken.
De roetplaag.
Het lid van den gemeenteraad, de
heer R. Zuidema heeft aan den Raad
verlof gevraagd in de e.v. Raadsverga
dering tot B. en W. de volgende vragen
te mogen richten:
1. Is hét B. en W. bekend, dat het
roet, afkomstig van de Gemeentelijke
Lichtfabrieken of van de Gemeentelijke
Vuilverbranding, aan tal van ingezete
nen zeer veel last en hinder veroorzaakt
en dat geheele wijken van aeze roet
plaag de onaangename en nadeelige ge
volgen ondervinden?
2. Zijn B. en W. niet van oordeel,
dat deze roetplaag voor vele ingezetenen
niet alleen hoogst onaangenaam, maar.
dat zij ook in hooge mtte schadelijk
moet worden geacht voor de volksge*
zondheid?
3. Zijn B. en W. bereid mede te dee-
len, of zij maatregelen hebben genomen
of zullen nemen, en indien ja, welke,
om aap dzen onhoudbaren toestand 'de
finitief een einde te maken?
De fietstocht.
Wij brengen nog even in herinne
ring dat de fietstocht, georganiseerd
door de A.R. Kiesvereeniging zal be- j
ginnen bij de Cobetstraat, waar de j
deelnemers morgenmiddag te half 3
worden verwacht.
Zij, die zich nog niet aanmeldden,
kunnen dat alsnog doen bij den heer!
H. Lambooij, Hoogewoerd alhier.
Leiden—Indië.
In den Inaischen Volksraad werd;
een motie Schmutzer aangenomen,;
de wenschelijkheid uitsprekende van;
het stichten van een gewonen Koog-;
leeraarszetel te Leiden in de staathuU-'
lioudkunde, gericht op Indische ver
houdingen.
Uit de aanneming van laatstge
noemde motie blijkt, dat de Volksraad,
van oordeel is, dat de Leidsche facuK
teit in elk geval aanvulling behoefte
Men weet ook, dat de heer Meijer Ran-'
neft zich uitsprak tegen de gestie, wat
Indië aangaat, van enkele Leidsche j
hoogleeraren op politiek gebied.
Het Levende Schaakspel. i
Hieronder volgt de partij, die gistermid'
ig op den Burcht door de Leidsche
Studentenschaakclub „Morphy" werd ge-1
speeld met levende figuren. i
Philidors Paardspel.
WitMorphy.
Zwart: Hertog Karei v. Brunawijk en.
Graaf Isouard.
1. €4 ©5
2. Pf3 <36
3- <*4 Lg4
4- de5= Lfy:
5. Df3: des
6. L<4 Pfó
7,. Db3 D«7,
8. Pc3 c6
9- Lg5 b5
io. Pb5cb5
M. Lb5:f Pd7,
12. O-O-O TdB
13. Td7Td7:
14. Tdi De6
15. Ld7: Ptijr:
16. Db8f Pb6:
17. Td8ft (mat.).
De levende figuren waren fraai uitg©-"1
dost in verschillende kleuren. De voor-
stelling was ook een strijd der humeuren.!
De witte stukken, waarbij de bonte kleui
ren veel voorkwamen, vertegenwoordigt j
den de Vroolijkè Geest, de tegenpartij}
met geel en groen de Bitse Geest.
De Vroolijkè partij was die va» Mor-!
phy, de Vroolijkheid overwint de Bit»-'
heid door blijmoedig zijn stukken te otf-j
feren, om dan plotseling den Bitsen Geest;
te vernietigen.
De voorstelling duurde ongeveer drie-'
kwartier en werd door enkele autoritei
ten en vele schaakliefhebbers bijgewoond,',
die bij den. afloop luid hun bi^-al betuig
den.