'e JAARGANG W OE N S D AG "2 4-JU NI' 19 2 5 firawweft we~ EÜWR LE1DSGHE COURANT ABONNEMENTSPRIJS CHRISTFT TJK" RAflRT ATlvnArT FTHFM FM HMQTPFlfFW ADVERTENTIE-PRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Franco per post per kwartaal i 2.90 vimiijiLfLiitlJV. JL/riVJDJLHi>VOOr LLlUJlii JCriN UlUu 1 Gewpne advertentiëa per regel 22% cent' BUREAUHooigracht 35 - Leiden TeL 1278, Posigiro 58936, Postbox 20 Bij contract, belangrijke redactie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dage- V naar België! Men herinnert zich nog den juhel die er opging in het Socialistische kamp over de groote overwinning in België behaald. Het reactionaire monster was daar verslagen. De Socialisten gouden de leidöng nemen in het te vormen Kabinet en al zouden niet alle socialistische ide alen worden verwezenlijkt, men zou dan toch een grooten stap doen in de goede richting. Hoog waren de verwachtingen ge spannen. En nu het resultaat. Na veel moeite is het gelukt "een Kabinet samen te stellen, waarin vijf sociaal democraten zitting hebben. Dit Kabinet heeft nu zijn regeerings- verklaring gepubliceerd, waarvan we hier enkele punten laten volgen. Omtrent de financiën wordt opge merkt, dat herstel van het financieel evenwicht een eerste voorwaarde is daar anders de democratische rich ting van de sociale wetgeving op een fiasco zou uitloopen. Precies dus hetzelfde wat ook door Minister Colijn is betoogd en in toe passing gebracht. Omtrent de sociale wetgeving heet het, dat menniet moet vergeten de groote moeilijkheden die er bestaan over het in evenwicht brengen der begrooting, Met andere woorden: alles wat wen- schelijk is, is nu eenmaal met mo gelijk. Alweer precies hetzelfde standpunt dat ook door onze regeering wordt in genomen. Maar de belastingen dan. België heeft ook zijn weelldebelas- ting. De indirecte belastingen zijn daar veel hooger dan hier en dat is volgens de Socialisten je reinste zakkenrol- lerij. Wordt nu aan die „zakkenrollerij" een eincfe' gemaakt? Worden bedoelde' belastingen inge- trokken In de regeeringsverklaring wordt er i met g®en woord van gerept! Maar dan de ontwapening. België gaat dan toch zeker wel ont wapenen? Neen. niet precies lezer. De Regeering stelt op den voor grond alweer precies als bij ons dat zij hare internationale verplich tingen wenscht na te komen. Overigens zullen voor zoover dat mogelijk is, de militaire lasten die in België veel zwaarder drukken dan hier worden ingekrompen. De regeering zal de verlichting van de militaire lasten In studie nemen en nagaan wat gedaan kan worden, zonder de veiligheid van het land in gpvaar te brengen. Er zal niet gestreefd worden naar ontwapening, maar alleen naar een andere Organisatie van het leger, waardoor de intrinsieke waarde van de weermacht wordt versterkt. In afwachting van die reorgani3a- ;ie zal getracht worden den militairen diensttijd tot 12 maanden terug tc brengen. De socialistische ministers in België denken dus zelf niet aan ontwapening. Maar het mooiste komt nog. De klap op de vuurpijl. Deze verklaring, zoo melden dei bladen, werd door vrijwel alle socia listen warm toegejuicht. 'D&ar hebben we dus de mooie so cialistische beloften in de practijk. Daarom, kiezer si, ziet naar België. Laat u toch niet langer door den socialistschen vogelaar bedriegen, maar stemt a.s. Woensdag op H. COLIJN No. 1 van lijst 27. V Een merkwaardig getuigenis. Mag men de z.g. democraten van links gelooven, dan is Nederland met zijn rechtsche regeering op het gebied van de sociale wetgeving wel zoo on geveer het meest achterlijke land van de wereld. Hier zoo stelt men het voor„ wordt op sociaal gebied niets tot stand ge bracht. 't Is alles reactie wat-de klok slaat. Een geheel ander geluid echter laat de heer Kupers, een van de leiders van het roode Vakverbond hooren, als hij in „Het Volk" schrijft over de conferentie te Genua en de ratifica tie der sociale verzekering. Krachtens deze conventie ver plichten de ratifceerende staten zich om voor de arbeiders, beambten en leerlingen,werkzaam in. publiek rechtelijke of? pi*ivate ondernemin gen een ongevallenverzekering in te voeren. Naast een geldelijke uitkee- ring heeft de door een ongeval ge troffene (evenals zijn nabestaanden) recht op genees- en heelkundige be handeling. De kosten van de Onge vallenverzekering komen ten laste van de werkgevers. Voor ons land heeft deze conventie geen direct practische beteekenis. Onze Onge vallenwet geeft veel meer;,, dan in deze conventie is aangegeveh. Maar men heeft natuurlijk bij een derge lijke aangelegenheid vooral neke;- ning te houden met die staten, welke op het gebied der sociaal- politiek nog zeer achterlijk zijn. En dat zijn er nog heel wat meer dan men bij oppervlakkige beschouwing zou denken. Voor zulke landen kan de aanneming eener dergelijke con ventie een stimulans zijn, om hun achterstand op dit gebied wat in te halen. Voor ons land heeft deze conventie geen directe practische beteekenis. Onze Ongevallenwet geeft veel meer dan in de conventie is aangegeven. 't Loont allicht de moeite deze uit spraak te onthouden. STADSNIEUWS. DE LUSTRUMFEESTEN 1925. Het openluchtspel. Lustrumfeesten openluchtspel A-Z spel van Herman Teirlinck Het groote publiek!, dat vroeger in de kostbare maskeraden het meest bij de Lustrumfeetstviering werd geïnte resseerd en zich zelfs moeilijk een echt Lustrumfeest meer kon voorstel len dat dit nummer op zijn program zou missen, heeft aanvankelijk maar matige bewondering getoond voor de betrekkelijk ingrijpende koersverande ring, welke in de vervanging dier vroe ger zoo populaire vertooningen door een Openlucht-spél als dit van Teir linckde Meester moest worden ge zien, en het werd er met die gereser veerde houding niet beter op toen schijnbaar onbeteekenende repetities en een weinig sprekende futuris tisch getinte reclame verder de mee ningen influenceerden. Men scheen 'zoo overal den indruk te hebben ge kregen: het hoofdnummer v(an tde Lustrumfeesten is voor het volk niet meer genietbaar. Aanvankelijk hadden niet velen den „moed zich tegen deze opinie te verzet ten; er schenen teveel aanwijziingen te zijn die haar rechtvaardigden. Tot datZaterdag de resultaten van de generale repetitie hekend werden. Het valt mee, 'tvalt mee,, was nu de roep die er van den kleinen kring die er getuige van was, uitging; de cViiici gaven eveneens hun bescheid, en kwa men eveneens tot de conclusie: 'tvalt mee. En het is meegevallen. De nuchtere' titel A-Z bleek onein dig veel meer te dekken dan velen er aan meenden te kunnen verbinden, en als wij nu nog eens in herinnering brengen wat de praeses collegii in zijn openingswoord heeft gezegd van het spelmaar wij hopen dat u erin zult zien een krachtige poging óm iets ongineels en iets van diepere beteeke nis te brengen.dan mogen wij con- cludeeren, dat in dit opzicht zeker, het A-Z spel de gelukkige inluiding is geweest van een nieuwe periode, waarin weidsche voorstellingen en uiterlijke pracht zullen plaats maken voor een zoeken naar ernst en oor spronkelijkheid, die een dieper leven zullen bevorderen. Want wanneer h,et Alva—Zwijger spel in zijn eenvoudigen, maar reëe- len en dies passenden stijl niet duide lijk mocht hebben gesproken, waar voor wij nu intusschen niet bang meer zijn meenen wij dit moeilijk den ontwerpers te kunnen wijten. Slechts hebben Teirlinck ep de Meester ge waagd dat men zich zonder een be duidenden overgang (inaar bier doet zich ook de leegte 1910—1920 gevoe len) zou verplaatsen in een gansch gewijzigd willen, 'wat indeeling en 'stijl betreft, maar zij hebben tevens he.t voldoen daaraan gemakkelijk ge maakt door de eenheid en den ernst die uit hun werk wel ieder moest toe spreken. Dat dit bereikt werd, danken (wij voor een groot deel- aan den orde- en regelscheppenden arbeid van den re gisseur, Johan de Meester Jr. die „den rechten man op de rechte plaats" bracht, en daardoor de in het spel optredende figuren liet „spreken." Het spelen hij nacht, inet zijn fan tastische effecten, de eigenaardige houw van het tooneel met de twee im- poneereiMe figuren op den voorgrond, Al va en de Zwijger, op meesterlijke wijze in beeld gebracht door Cr is Ag- terberg, de machtige bogen en torens op den achtergrond met him geheim zinnige luidklokken, met links en rechts 'de opgetuigde vloten, het vor dert".'' een even zich („inleven?'!, onaar heeft, men eenmaal de groote lijnen in! het spel ontdekt, dan verdwijnt ook alle/duisterheid, en spreekt duidelijk- in dat gansche samenspel van terras sen,-,! vlakken en torens, en de circa 400" medespelende personen een machtige eenheid. Het rustige land geraakt in bewe ging; de moeders komen en wiegen, hoog op den achtergrond; de kinderen komen en dansen op het middenste eiland1, de verliefden op het rechter eiland, de bruiloft danst op, de wer kers verschijnen, de ouden van dagen, de dood. De groepen bewegen cano- nisch bet schijnt een voortgaan zonder einde. Dan bespeurt een groep onheil, er komt een verwarring, er volgt een herstel, maar het rustige leven is ver stoord. Holland is in last: Spanje ver schijnt; de tegengestelde macht..., Zwaar stappende trotschesoldaten, donker, met réchte roode zwaarden bezetten het land. Alva, die met de Spanjaarden kotot, ligt nu nog in zijn volle tien meter lengte rechtuit,, maar het tweede groote beeld dat dit spel beheerscht is Willem d. Zwijger tegen over de Spanjaarden, die het volks verzet neerslaap, den bloedraad ves tigen, Egmond ien Hoorne oordeelen en hun fees Mans en houden. Terwijl Alva's beeld de stad beheerscht, komt de groep der Geuzen met het beeld van den Zwijger, in beweging. Welk een suggestieve kracht gaat er uit van die formidabele gestalte; met de einde lijke overwinning der Hollanders keert de rust weer: herhaling van het eerste deel, waarover de lichten lang zaam uitgaan en alles zich weer voort zet in den cirkelgang des levens Verrassend in één woord. Is het ef fect. Van de begeleidende en stuwen de muziek, die soms doet huiveren van ontroering, wanneer zij in een machtig moment- spelers en decor schijnt te inspireeren; verrassend de effecten welke door het dicht gebla derte en over het groene water heen de groote schijnwerpers op het grillig uitziende tooneel weten te bewerken. Inderdaad, het spel heeft de bedoe ling van de samenstellers gerecht vaardigd, en voor voldoening is er alleszins reden. Voldoening voor Teir linck, met wi4 de Meester de nog ongerijpte denkbeelden besprak, maar ook en vooral voor de Meester zelf, die het geheele stuk, het is reeds ge zegd, de onmisbare eenheid en om kleeding gaf en dan voor den beeld houwer, Cris Agterherg, Mevr. Agter- berg, die de decors vervaardigde. Jhr. Henri E. v. d. Pauwert, die het too neel bouwde, en voor Leo Smit-, com ponist van de uitnemende begeleiding» .muziek, en tevens voor deze gelegen heid dirigent van de Kon. Militaire Kapel, die haar schitterend vertolkte; en vooral ook voor de talrijke mede spelers wien het spel ook beteeke- nende eisctten stelde. De opvoering werd gevolgd door 'u plechtig Wilhelmus, en een herhaald en krachtig Io Vivat. De belangstelling fwas^ in weerwil van de minder gunstige weersgesteldV beid, overweldigend groot. Hedenavond herhaling, tegetti ietwat gereduceerden prijs. Propaganda-avond „Burcht ol Graan- beurs." Wij herinneren onze lezers nog eens aan de meeting, welke hedena-vond plaats heeft op den Burcht of bij on gunstig weer in de Graanbeurs. De he eren Prof. Diepenhorst e*i van den Heuvel^ die het woord zullen voe ren, zijn geen onbekenden in onze partij. Elke aanbeveling tot bijwoning van deze vergadering moet, eigenlijk over bodig zijn. De vergadering, welke uit gaat van het Kamerkieskringbestü ur, wordt geleid door den heer W. vVar- naar te Sassenheim. Elke anti-revolu tionaire man en vrouw in Leiden enj .omgeving, die daartoe in de gelegen- beid is, bezoeko hedenavond de laödr ste propagandam eeting. Onze propagandisten blijven natuiTTr lijk rustig aan het werk. Zij hebben geen minuut te verliezen. Maar laten J zij die niet mee kunnen werken, dan-i althans deze vergadering bijwonen, j De L.A.W.E.T. De Vereeniging" tot Instandhouding 'der Leidsche Algemeene Winkel Etalage Ten- i toonstelling, zal a.s. Maandag een algej- meene ledenvergadering ho-uden. De datum, twee dagen voor de verkLe- - zingen, schijnt ons niet gelukkig gekozen,' j Politieke actie. i? Wij herinneren, dat het bestuur van de 3 A. R. Kiesvereeniging eiken avond vanaf .j acht uur zitting houdt in het gebouw. „Pa- trijm-onium". Wie dus inlichtingen ver-- langt pf inlichtingen kan. verstrekken ge* lieve zichdaar te vervoegen. Door B. is aangifte gedaan, dat ,vaa hem een regenjas is ontvreemd, die ge*, bonden was op een r.ijwiel, dat in ,de gang van een café was geplaatst. Gisteravond te ongeveer ï'o uur is op de Breestraat, vlak! voor de» sociëteit: Minerva een wielrijder van achteren aan gereden door een met 2 paarden bespan* nen rijtuig van een van de st udeaitensena* ten. De wielrijder zelf kón nog hij tij ds op zij springen, maar het rijwiel kwam onder, de wielen van het rijtuig terecht en weed deerlijk verminkt van het slagveld weg gedragen. BINNENLAND- 3 Het verblijf der Koninklijke familie te Chamonix. Een correspondent van de „Petift, Parisien" schrijft over het verblijf der Koninklijke Familie te Chamotnix O. m. het volgende. De Koningin van Nederlantf, yerger zeld van den Prins en Prinses Ju liana en gevolg verblijft thans sedert ruinT ■twee weken te Chamonix. Doch stil, wat heb ik gezegd- 3Zr is> hier geen Koningin, hier verblijft FEUILLETON. Een doornig pad (Uit het Engelsch). 15) „God is daar ,waar ge heengaat", riep Don in het oor van den ouden man, „en Hij houdt van u." „En onze Heer Jezus Christus", ging juffrouw Clack langzaam voort, alsof zij half bevreesd was zijn naam uit te opreken. „En Jezus Christus", herhaalde Don. „Hier ben ik en Dotje en juffrouw Clack, die van u houden en voor u zorgen; en daar, waar ge heengaat, zijn God en Jezus Christus, die van u houden en voor u zorgen. Dat Is niet sterven als een hond." Een vreemde plechtige uitdrukking ging over het gelaat van den sterven- len man. Hij zag er uit, alsof hij luis- erde naar een blijde tijding, die hij lang geleden vergeten had, maar die hem nu weer herinnerd werd. Zijne lippen bewogen, maar slechts Don ring de gefluisterde woorden op: „God, wees mi] sondeer genadig.," HOOFDSTAK VIII. De zorgen dezes levens. Op den avond na de begrafenis van den ouden Lister zat juffrouw Clack eenzaam en werkeloos bij haar vuur tje. Zij had volstrekt geen opgewekt heid om aan het verstellen en opknap pen der 1011de kleeren rondom haar te beginnen. Het was haar een ware kwelling des geestes, dat de eenige man, met wien zij ooit te doen had gehad, van de armen begraven was geworden; maar het zou roekeloos van haar geweest zijn; als zij hem een andere begrafenis liaid willen geven. Zij had maar een klein sommetje op gespaard, en haar kleerenmagazijn had zeer geleden onder de ruwe ma nier van ontsmetting, die plaats had gehad zoodra het uitgeteerde lichaam van den blinden ouden man naar het lijkenhuis was gebracht. De arme Don was ook door de ziekte aangetast en dadelijk door den dokter naar het ty- phus-gasthuis gezonden. Er was dus niemand dan zij en Dotje om den ouden man naar zijn laatste woon plaats te geleiden, en Dotje had dien gang naar het kerkhof als een pretje beschouwd. Zij was nu aan 't spelen met de buurkinderen, en juffrouw Clack zat weenend en verslagen bij haren eenzamen haard. Hoe kwam het, dat die haar zoo eenzaam toescheen? Lange jaren had zij alleen gewoond, zender- dat haar oog een ander gelaat zag. wanneer zij haar kleine kamertje rondkeek. Zij had bij verkiezipg alleen gewoond, en het was haar 'trots geweest^ dat zij zich zoo afgezonderd hield van de* menschen, waarmede het lot haar in aanraking had gebracht. Zij was iemand die haar eigen weg ging. Wat gaf al dat babbelen met de buren? Zoolang zij voor zich zelf kon zorgen, wide zij aan niemand wat verplicht zijn; en van haai behoefde niemand wat te verwachten En zoo had zij ja'- ren lang alleen, sn menschen waren gestorven en kinderen waren gebo ren. De buren, die in menigte rond om haar woonden, waren bezocht ge wéést met smart en ziekte, en soms ook hadden zij voor korten tijd vreug de en blijdschap gekend. Maar zij had niet met hen geweend noch zich met hen verheugd. Waarom gevoelde zij zich dan nu zoo eenzaam en bedroefd? Het kwam alles door Don. Zij kon zich nog herinne-en, hoe die' verlaten zwerveling, toen lij 'n ventje van tien jaar was1, haar ip zekeren dag was tegen gekomen, toen zij onder leen buitengewone zware vracht voort- zwoegde, en hoe hii er op gestaan had, die op zijne eigene schoudertjes te laden; en er mede voortgewandeld was tot voor haar deur. Van dien dag af -had hij haar zooveel diensten be wezen, dat het slechts een geringe vergoeding kon genoemd worden, dat zij hem terstond 's nachts op die oude matras in het koetshuls te slapen. Bijna nooit had hij een stuk brood van haar aangenomen, maar hij wist op de een of andere manier aan den kost te komen. Alleen zocht hij eiken avond zijn schuilplaats weder op en trachtte zich bij haar verdienstelijk te maken,alsof hij niet genoeg kon doen om het haar te vergelden. Wat had zij voor Don gedaan? welke moei te had zij zich voor hem gegeven? Zij, die in hare jeugd gtied onderwijs had genoten, die beter lezen en schrijven kon dan negentien van de twintig menschen van haar soort, wat had zij Don geleerd? Het was nu bijna vier jaar, dat hij bij haar woonde, en nog wist hij niets van God, niets van een leven na dit leven, niets van Jezus Christus en zijn dood aan het kruis. Hij was even blind en onwetend als toen zij hem leerde kennen. Stel eens, dat Don in het typhus-gasthuis kwam te sterven! Hij kon even goed in een heidenland gewoond hebben, want bij wist niets van den dood en wat daar op volgt. De heidenen wisten ,nog meer dan hij; zij hadden ten miziste nog goden, al waren het dan ook ai- goden, en zij baden tot hen; miiaK Don wist niets van een God af. W» om bad zij hem nooit onderwezen Langzaam biggelden de tranen laa go dë wangen van juffrouw Cllack. l'Jji wist wèl van God en van zijn z> Jezus Christus. In hare meisjesjart was zij volkomen vertrouwd gewei** met het heerlijke verhaal van God! B liefde tot de wereld. Zij zou ieduWie vraag omtrent het leven rvan Jez-téf Christus hebben kunnen beaniwooW-' den. Zij moest nog ergens een Bljbrt. hebben, dien zij eens gekregen he,4 als een belooning voor hare kenïltj van de Schrift. Maar ri) bed in niet meer aan zulke ftlnjjsu geds/hèe zij had ze geheel en «J vergoten. ÜM vele zorgen dozer wereld de mosfri lijke strijd om bet bestaec had<i*i het goede zaad barer ktninrtsrar stikt. In een zeer lnagen 'JU aad zif pnkft'ift ctaveilA üAti ha*' geen enkele gedachte gewild ren Vader in dien hemel of Verlosser, die ook op vol moeite als zij. lover. toreoiodl

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1