'e JAARGANG
W OE N S D AG "2 4-JU NI' 19 2 5
firawweft we~
EÜWR LE1DSGHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
CHRISTFT TJK" RAflRT ATlvnArT FTHFM FM HMQTPFlfFW
ADVERTENTIE-PRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Franco per post per kwartaal i 2.90
vimiijiLfLiitlJV. JL/riVJDJLHi>VOOr LLlUJlii JCriN UlUu 1
Gewpne advertentiëa per regel 22% cent'
BUREAUHooigracht 35 - Leiden TeL 1278, Posigiro 58936, Postbox 20
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage-
V naar België!
Men herinnert zich nog den juhel
die er opging in het Socialistische
kamp over de groote overwinning in
België behaald.
Het reactionaire monster was daar
verslagen.
De Socialisten gouden de leidöng
nemen in het te vormen Kabinet en
al zouden niet alle socialistische ide
alen worden verwezenlijkt, men zou
dan toch een grooten stap doen in de
goede richting.
Hoog waren de verwachtingen ge
spannen.
En nu het resultaat.
Na veel moeite is het gelukt "een
Kabinet samen te stellen, waarin vijf
sociaal democraten zitting hebben.
Dit Kabinet heeft nu zijn regeerings-
verklaring gepubliceerd, waarvan we
hier enkele punten laten volgen.
Omtrent de financiën wordt opge
merkt, dat herstel van het financieel
evenwicht een eerste voorwaarde is
daar anders de democratische rich
ting van de sociale wetgeving op een
fiasco zou uitloopen.
Precies dus hetzelfde wat ook door
Minister Colijn is betoogd en in toe
passing gebracht.
Omtrent de sociale wetgeving heet
het, dat menniet moet vergeten
de groote moeilijkheden die er bestaan
over het in evenwicht brengen der
begrooting,
Met andere woorden: alles wat wen-
schelijk is, is nu eenmaal met mo
gelijk.
Alweer precies hetzelfde standpunt
dat ook door onze regeering wordt in
genomen.
Maar de belastingen dan.
België heeft ook zijn weelldebelas-
ting. De indirecte belastingen zijn daar
veel hooger dan hier en dat is volgens
de Socialisten je reinste zakkenrol-
lerij.
Wordt nu aan die „zakkenrollerij"
een eincfe' gemaakt?
Worden bedoelde' belastingen inge-
trokken
In de regeeringsverklaring wordt er
i met g®en woord van gerept!
Maar dan de ontwapening.
België gaat dan toch zeker wel ont
wapenen?
Neen. niet precies lezer.
De Regeering stelt op den voor
grond alweer precies als bij ons
dat zij hare internationale verplich
tingen wenscht na te komen.
Overigens zullen voor zoover dat
mogelijk is, de militaire lasten die
in België veel zwaarder drukken dan
hier worden ingekrompen.
De regeering zal de verlichting van
de militaire lasten In studie nemen
en nagaan wat gedaan kan worden,
zonder de veiligheid van het land in
gpvaar te brengen.
Er zal niet gestreefd worden naar
ontwapening, maar alleen naar een
andere Organisatie van het leger,
waardoor de intrinsieke waarde van
de weermacht wordt versterkt.
In afwachting van die reorgani3a-
;ie zal getracht worden den militairen
diensttijd tot 12 maanden terug tc
brengen.
De socialistische ministers in België
denken dus zelf niet aan ontwapening.
Maar het mooiste komt nog.
De klap op de vuurpijl.
Deze verklaring, zoo melden dei
bladen, werd door vrijwel alle socia
listen warm toegejuicht.
'D&ar hebben we dus de mooie so
cialistische beloften in de practijk.
Daarom, kiezer si, ziet naar België.
Laat u toch niet langer door den
socialistschen vogelaar bedriegen,
maar stemt a.s. Woensdag op
H. COLIJN
No. 1 van lijst 27.
V Een merkwaardig getuigenis.
Mag men de z.g. democraten van
links gelooven, dan is Nederland met
zijn rechtsche regeering op het gebied
van de sociale wetgeving wel zoo on
geveer het meest achterlijke land van
de wereld.
Hier zoo stelt men het voor„ wordt
op sociaal gebied niets tot stand ge
bracht.
't Is alles reactie wat-de klok slaat.
Een geheel ander geluid echter laat
de heer Kupers, een van de leiders
van het roode Vakverbond hooren,
als hij in „Het Volk" schrijft over de
conferentie te Genua en de ratifica
tie der sociale verzekering.
Krachtens deze conventie ver
plichten de ratifceerende staten zich
om voor de arbeiders, beambten en
leerlingen,werkzaam in. publiek
rechtelijke of? pi*ivate ondernemin
gen een ongevallenverzekering in te
voeren. Naast een geldelijke uitkee-
ring heeft de door een ongeval ge
troffene (evenals zijn nabestaanden)
recht op genees- en heelkundige be
handeling. De kosten van de Onge
vallenverzekering komen ten laste
van de werkgevers. Voor ons land
heeft deze conventie geen direct
practische beteekenis. Onze Onge
vallenwet geeft veel meer;,, dan in
deze conventie is aangegeveh. Maar
men heeft natuurlijk bij een derge
lijke aangelegenheid vooral neke;-
ning te houden met die staten,
welke op het gebied der sociaal-
politiek nog zeer achterlijk zijn. En
dat zijn er nog heel wat meer dan
men bij oppervlakkige beschouwing
zou denken. Voor zulke landen kan
de aanneming eener dergelijke con
ventie een stimulans zijn, om hun
achterstand op dit gebied wat in
te halen.
Voor ons land heeft deze conventie
geen directe practische beteekenis.
Onze Ongevallenwet geeft veel meer
dan in de conventie is aangegeven.
't Loont allicht de moeite deze uit
spraak te onthouden.
STADSNIEUWS.
DE LUSTRUMFEESTEN 1925.
Het openluchtspel.
Lustrumfeesten openluchtspel
A-Z spel van Herman Teirlinck
Het groote publiek!, dat vroeger in
de kostbare maskeraden het meest bij
de Lustrumfeetstviering werd geïnte
resseerd en zich zelfs moeilijk een
echt Lustrumfeest meer kon voorstel
len dat dit nummer op zijn program
zou missen, heeft aanvankelijk maar
matige bewondering getoond voor de
betrekkelijk ingrijpende koersverande
ring, welke in de vervanging dier vroe
ger zoo populaire vertooningen door
een Openlucht-spél als dit van Teir
linckde Meester moest worden ge
zien, en het werd er met die gereser
veerde houding niet beter op toen
schijnbaar onbeteekenende repetities
en een weinig sprekende futuris
tisch getinte reclame verder de mee
ningen influenceerden. Men scheen
'zoo overal den indruk te hebben ge
kregen: het hoofdnummer v(an tde
Lustrumfeesten is voor het volk niet
meer genietbaar.
Aanvankelijk hadden niet velen den
„moed zich tegen deze opinie te verzet
ten; er schenen teveel aanwijziingen
te zijn die haar rechtvaardigden. Tot
datZaterdag de resultaten van de
generale repetitie hekend werden. Het
valt mee, 'tvalt mee,, was nu de roep
die er van den kleinen kring die er
getuige van was, uitging; de cViiici
gaven eveneens hun bescheid, en kwa
men eveneens tot de conclusie: 'tvalt
mee.
En het is meegevallen.
De nuchtere' titel A-Z bleek onein
dig veel meer te dekken dan velen
er aan meenden te kunnen verbinden,
en als wij nu nog eens in herinnering
brengen wat de praeses collegii in zijn
openingswoord heeft gezegd van het
spelmaar wij hopen dat u erin
zult zien een krachtige poging óm iets
ongineels en iets van diepere beteeke
nis te brengen.dan mogen wij con-
cludeeren, dat in dit opzicht zeker,
het A-Z spel de gelukkige inluiding
is geweest van een nieuwe periode,
waarin weidsche voorstellingen en
uiterlijke pracht zullen plaats maken
voor een zoeken naar ernst en oor
spronkelijkheid, die een dieper leven
zullen bevorderen.
Want wanneer h,et Alva—Zwijger
spel in zijn eenvoudigen, maar reëe-
len en dies passenden stijl niet duide
lijk mocht hebben gesproken, waar
voor wij nu intusschen niet bang meer
zijn meenen wij dit moeilijk den
ontwerpers te kunnen wijten. Slechts
hebben Teirlinck ep de Meester ge
waagd dat men zich zonder een be
duidenden overgang (inaar bier doet
zich ook de leegte 1910—1920 gevoe
len) zou verplaatsen in een gansch
gewijzigd willen, 'wat indeeling en
'stijl betreft, maar zij hebben tevens
he.t voldoen daaraan gemakkelijk ge
maakt door de eenheid en den ernst
die uit hun werk wel ieder moest toe
spreken.
Dat dit bereikt werd, danken (wij
voor een groot deel- aan den orde- en
regelscheppenden arbeid van den re
gisseur, Johan de Meester Jr. die „den
rechten man op de rechte plaats"
bracht, en daardoor de in het spel
optredende figuren liet „spreken."
Het spelen hij nacht, inet zijn fan
tastische effecten, de eigenaardige
houw van het tooneel met de twee im-
poneereiMe figuren op den voorgrond,
Al va en de Zwijger, op meesterlijke
wijze in beeld gebracht door Cr is Ag-
terberg, de machtige bogen en torens
op den achtergrond met him geheim
zinnige luidklokken, met links en
rechts 'de opgetuigde vloten, het vor
dert".'' een even zich („inleven?'!, onaar
heeft, men eenmaal de groote lijnen
in! het spel ontdekt, dan verdwijnt ook
alle/duisterheid, en spreekt duidelijk-
in dat gansche samenspel van terras
sen,-,! vlakken en torens, en de circa 400"
medespelende personen een machtige
eenheid.
Het rustige land geraakt in bewe
ging; de moeders komen en wiegen,
hoog op den achtergrond; de kinderen
komen en dansen op het middenste
eiland1, de verliefden op het rechter
eiland, de bruiloft danst op, de wer
kers verschijnen, de ouden van dagen,
de dood. De groepen bewegen cano-
nisch bet schijnt een voortgaan zonder
einde.
Dan bespeurt een groep onheil, er
komt een verwarring, er volgt een
herstel, maar het rustige leven is ver
stoord. Holland is in last: Spanje ver
schijnt; de tegengestelde macht...,
Zwaar stappende trotschesoldaten,
donker, met réchte roode zwaarden
bezetten het land. Alva, die met de
Spanjaarden kotot, ligt nu nog in zijn
volle tien meter lengte rechtuit,, maar
het tweede groote beeld dat dit spel
beheerscht is Willem d. Zwijger tegen
over de Spanjaarden, die het volks
verzet neerslaap, den bloedraad ves
tigen, Egmond ien Hoorne oordeelen
en hun fees Mans en houden. Terwijl
Alva's beeld de stad beheerscht, komt
de groep der Geuzen met het beeld van
den Zwijger, in beweging. Welk een
suggestieve kracht gaat er uit van
die formidabele gestalte; met de einde
lijke overwinning der Hollanders
keert de rust weer: herhaling van het
eerste deel, waarover de lichten lang
zaam uitgaan en alles zich weer voort
zet in den cirkelgang des levens
Verrassend in één woord. Is het ef
fect. Van de begeleidende en stuwen
de muziek, die soms doet huiveren
van ontroering, wanneer zij in een
machtig moment- spelers en decor
schijnt te inspireeren; verrassend de
effecten welke door het dicht gebla
derte en over het groene water heen
de groote schijnwerpers op het grillig
uitziende tooneel weten te bewerken.
Inderdaad, het spel heeft de bedoe
ling van de samenstellers gerecht
vaardigd, en voor voldoening is er
alleszins reden. Voldoening voor Teir
linck, met wi4 de Meester de nog
ongerijpte denkbeelden besprak, maar
ook en vooral voor de Meester zelf,
die het geheele stuk, het is reeds ge
zegd, de onmisbare eenheid en om
kleeding gaf en dan voor den beeld
houwer, Cris Agterherg, Mevr. Agter-
berg, die de decors vervaardigde. Jhr.
Henri E. v. d. Pauwert, die het too
neel bouwde, en voor Leo Smit-, com
ponist van de uitnemende begeleiding»
.muziek, en tevens voor deze gelegen
heid dirigent van de Kon. Militaire
Kapel, die haar schitterend vertolkte;
en vooral ook voor de talrijke mede
spelers wien het spel ook beteeke-
nende eisctten stelde.
De opvoering werd gevolgd door 'u
plechtig Wilhelmus, en een herhaald
en krachtig Io Vivat.
De belangstelling fwas^ in weerwil
van de minder gunstige weersgesteldV
beid, overweldigend groot.
Hedenavond herhaling, tegetti ietwat
gereduceerden prijs.
Propaganda-avond „Burcht ol Graan-
beurs."
Wij herinneren onze lezers nog eens
aan de meeting, welke hedena-vond
plaats heeft op den Burcht of bij on
gunstig weer in de Graanbeurs.
De he eren Prof. Diepenhorst e*i van
den Heuvel^ die het woord zullen voe
ren, zijn geen onbekenden in onze
partij.
Elke aanbeveling tot bijwoning van
deze vergadering moet, eigenlijk over
bodig zijn. De vergadering, welke uit
gaat van het Kamerkieskringbestü ur,
wordt geleid door den heer W. vVar-
naar te Sassenheim. Elke anti-revolu
tionaire man en vrouw in Leiden enj
.omgeving, die daartoe in de gelegen-
beid is, bezoeko hedenavond de laödr
ste propagandam eeting.
Onze propagandisten blijven natuiTTr
lijk rustig aan het werk. Zij hebben
geen minuut te verliezen. Maar laten J
zij die niet mee kunnen werken, dan-i
althans deze vergadering bijwonen, j
De L.A.W.E.T.
De Vereeniging" tot Instandhouding 'der
Leidsche Algemeene Winkel Etalage Ten- i
toonstelling, zal a.s. Maandag een algej-
meene ledenvergadering ho-uden.
De datum, twee dagen voor de verkLe- -
zingen, schijnt ons niet gelukkig gekozen,' j
Politieke actie. i?
Wij herinneren, dat het bestuur van de 3
A. R. Kiesvereeniging eiken avond vanaf .j
acht uur zitting houdt in het gebouw. „Pa-
trijm-onium". Wie dus inlichtingen ver--
langt pf inlichtingen kan. verstrekken ge*
lieve zichdaar te vervoegen.
Door B. is aangifte gedaan, dat ,vaa
hem een regenjas is ontvreemd, die ge*,
bonden was op een r.ijwiel, dat in ,de
gang van een café was geplaatst.
Gisteravond te ongeveer ï'o uur is
op de Breestraat, vlak! voor de» sociëteit:
Minerva een wielrijder van achteren aan
gereden door een met 2 paarden bespan*
nen rijtuig van een van de st udeaitensena*
ten. De wielrijder zelf kón nog hij tij ds op
zij springen, maar het rijwiel kwam onder,
de wielen van het rijtuig terecht en weed
deerlijk verminkt van het slagveld weg
gedragen.
BINNENLAND- 3
Het verblijf der Koninklijke familie
te Chamonix.
Een correspondent van de „Petift,
Parisien" schrijft over het verblijf der
Koninklijke Familie te Chamotnix O.
m. het volgende.
De Koningin van Nederlantf, yerger
zeld van den Prins en Prinses Ju liana
en gevolg verblijft thans sedert ruinT
■twee weken te Chamonix.
Doch stil, wat heb ik gezegd- 3Zr is>
hier geen Koningin, hier verblijft
FEUILLETON.
Een doornig pad
(Uit het Engelsch).
15)
„God is daar ,waar ge heengaat", riep
Don in het oor van den ouden man,
„en Hij houdt van u."
„En onze Heer Jezus Christus", ging
juffrouw Clack langzaam voort, alsof
zij half bevreesd was zijn naam uit te
opreken.
„En Jezus Christus", herhaalde Don.
„Hier ben ik en Dotje en juffrouw
Clack, die van u houden en voor u
zorgen; en daar, waar ge heengaat,
zijn God en Jezus Christus, die van
u houden en voor u zorgen. Dat Is
niet sterven als een hond."
Een vreemde plechtige uitdrukking
ging over het gelaat van den sterven-
len man. Hij zag er uit, alsof hij luis-
erde naar een blijde tijding, die hij
lang geleden vergeten had, maar die
hem nu weer herinnerd werd. Zijne
lippen bewogen, maar slechts Don
ring de gefluisterde woorden op:
„God, wees mi] sondeer genadig.,"
HOOFDSTAK VIII.
De zorgen dezes levens.
Op den avond na de begrafenis van
den ouden Lister zat juffrouw Clack
eenzaam en werkeloos bij haar vuur
tje. Zij had volstrekt geen opgewekt
heid om aan het verstellen en opknap
pen der 1011de kleeren rondom haar
te beginnen. Het was haar een ware
kwelling des geestes, dat de eenige
man, met wien zij ooit te doen had
gehad, van de armen begraven was
geworden; maar het zou roekeloos
van haar geweest zijn; als zij hem een
andere begrafenis liaid willen geven.
Zij had maar een klein sommetje op
gespaard, en haar kleerenmagazijn
had zeer geleden onder de ruwe ma
nier van ontsmetting, die plaats had
gehad zoodra het uitgeteerde lichaam
van den blinden ouden man naar het
lijkenhuis was gebracht. De arme Don
was ook door de ziekte aangetast en
dadelijk door den dokter naar het ty-
phus-gasthuis gezonden. Er was dus
niemand dan zij en Dotje om den
ouden man naar zijn laatste woon
plaats te geleiden, en Dotje had dien
gang naar het kerkhof als een pretje
beschouwd. Zij was nu aan 't spelen
met de buurkinderen, en juffrouw
Clack zat weenend en verslagen bij
haren eenzamen haard.
Hoe kwam het, dat die haar zoo
eenzaam toescheen? Lange jaren had
zij alleen gewoond, zender- dat haar
oog een ander gelaat zag. wanneer zij
haar kleine kamertje rondkeek. Zij
had bij verkiezipg alleen gewoond, en
het was haar 'trots geweest^ dat zij
zich zoo afgezonderd hield van de*
menschen, waarmede het lot haar in
aanraking had gebracht. Zij was
iemand die haar eigen weg ging. Wat
gaf al dat babbelen met de buren?
Zoolang zij voor zich zelf kon zorgen,
wide zij aan niemand wat verplicht
zijn; en van haai behoefde niemand
wat te verwachten En zoo had zij ja'-
ren lang alleen, sn menschen waren
gestorven en kinderen waren gebo
ren. De buren, die in menigte rond
om haar woonden, waren bezocht ge
wéést met smart en ziekte, en soms
ook hadden zij voor korten tijd vreug
de en blijdschap gekend. Maar zij had
niet met hen geweend noch zich met
hen verheugd. Waarom gevoelde zij
zich dan nu zoo eenzaam en bedroefd?
Het kwam alles door Don. Zij kon
zich nog herinne-en, hoe die' verlaten
zwerveling, toen lij 'n ventje van tien
jaar was1, haar ip zekeren dag was
tegen gekomen, toen zij onder leen
buitengewone zware vracht voort-
zwoegde, en hoe hii er op gestaan
had, die op zijne eigene schoudertjes
te laden; en er mede voortgewandeld
was tot voor haar deur. Van dien dag
af -had hij haar zooveel diensten be
wezen, dat het slechts een geringe
vergoeding kon genoemd worden, dat
zij hem terstond 's nachts op die oude
matras in het koetshuls te slapen.
Bijna nooit had hij een stuk brood
van haar aangenomen, maar hij wist
op de een of andere manier aan den
kost te komen. Alleen zocht hij eiken
avond zijn schuilplaats weder op en
trachtte zich bij haar verdienstelijk
te maken,alsof hij niet genoeg kon
doen om het haar te vergelden. Wat
had zij voor Don gedaan? welke moei
te had zij zich voor hem gegeven? Zij,
die in hare jeugd gtied onderwijs had
genoten, die beter lezen en schrijven
kon dan negentien van de twintig
menschen van haar soort, wat had zij
Don geleerd? Het was nu bijna vier
jaar, dat hij bij haar woonde, en nog
wist hij niets van God, niets van een
leven na dit leven, niets van Jezus
Christus en zijn dood aan het kruis.
Hij was even blind en onwetend als
toen zij hem leerde kennen. Stel eens,
dat Don in het typhus-gasthuis kwam
te sterven! Hij kon even goed in een
heidenland gewoond hebben, want bij
wist niets van den dood en wat daar
op volgt. De heidenen wisten ,nog
meer dan hij; zij hadden ten miziste
nog goden, al waren het dan ook ai-
goden, en zij baden tot hen; miiaK
Don wist niets van een God af. W»
om bad zij hem nooit onderwezen
Langzaam biggelden de tranen laa go
dë wangen van juffrouw Cllack. l'Jji
wist wèl van God en van zijn z>
Jezus Christus. In hare meisjesjart
was zij volkomen vertrouwd gewei**
met het heerlijke verhaal van God! B
liefde tot de wereld. Zij zou ieduWie
vraag omtrent het leven rvan Jez-téf
Christus hebben kunnen beaniwooW-'
den. Zij moest nog ergens een Bljbrt.
hebben, dien zij eens gekregen he,4
als een belooning voor hare kenïltj
van de Schrift. Maar ri) bed in
niet meer aan zulke ftlnjjsu geds/hèe
zij had ze geheel en «J vergoten. ÜM
vele zorgen dozer wereld de mosfri
lijke strijd om bet bestaec had<i*i
het goede zaad barer ktninrtsrar
stikt. In een zeer lnagen 'JU aad zif
pnkft'ift ctaveilA üAti ha*'
geen enkele gedachte gewild
ren Vader in dien hemel of
Verlosser, die ook op
vol moeite
als zij.
lover.
toreoiodl