CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
nu nummer bestaat uit TWEE Bladen.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer
'3 JAARGANG
VRIJDAG 15 MEI 19£9
mjf/MER 1ÖJ3-
NIEUWE LEIDSCm COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
BUREAU: Hooigracht 35 - Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 227« oent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel taxieL
Bij contract, belangrijke reducüe.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage*
lijks geplaatst ad 40 cent. i
EERSTE BLAD.
Niet in orde.
Wat verwacht kon worden, gebeurt.
De Olympiade wordt te Amsterdam
gehouden, maar zonder dat daarvoor
uit 's Rijks schatkist gelden beschik
baar worden gesteld.
Toen de krukken die de sportlief
hebbers meenden noodig te hebben
om hun doel te bereiken door de Twee
de Kamer werden stukgeslagen, werd
het particulier initiatief wakker en
hoewel de inzameling nauwelijks be
gonnen is kan nu toch wel worden
gezegd, dat het benoodigde kapitaal
gemakkelijk bijeen zal worden ge
bracht.
Tegen het pogen van de voorstan
ders van de Olympiade om het noo-
dige geld bijeen te brengen, kan geen
bezwaar worden gemaakt.
Niet in den haak schijnt ons echter,
wat in verband hiermede door den
Commandant van de eerste divisie
van Koninklijke Marechaussee te
's-Hertogenbosch werd gedaan.
Bedoelde commandant heeft n.l. tot
de officieren en manschappen van zijn
divisie een manifest gericht, waaraan
het volgende is ontleend:
.„Ongetwijfeld zult ook gij getroffen
zijn bij het hooren van de verwerping
van „het millioen voor de Olympiade."
De overwegingen der tegenstemmers
in de Tweede Kamer buiten beschou
wing latende, wil het mij toeschijnen,
dat Bezuinigingsoverwegingen in dit
speciaal geval misplaatst waren, waar
het hier gold den wereldnaam van
ons land in den vreemde hoog te hou
den. Bezuinigingen, als 's lands brand
kast ziek is, zijn goed: moeten zelfs,:
maar dan ook daar, waar bezuinigd
kan worden, nooit ten koste van
's lands naam of van dienaren van
het land, die voor dat land hun plicht
vervullen, ja zelfs hun' leven voor dat
land veil hebben.
Ik beschouw de verwerping van de
gevraagde subsidie als een ramp voor
het land. Wat heerlijke gastvrijheid
had ons land kunnen tocmen in 1928
aan al die duizenden vreemdelingen,
die hun geld in ons land zouden laten
ten voordeele van zoovelen. Niet alleen
voor Amsterdam, maar ook elders,
waar ontegenzeggelijk andere gedeel
ten van ons land ook bezocht zullen
worden. Wat een baten voor spoorwe
gen, trams, autobussen, enz. enz. 11;
zal niet verder hierover uitweiden
Mijn bedoeling is slechts u allen op
te roepen, om den naam van ons Ne
derlanders hoog te houden, te toonen,
dat wij andermaal een offer will'en
brengen voor een grootsch goed doel."
Het uitvaardigen van zulk een ma
nifest schijnt- ons om meerdere rede*-
nen afkeurenswaard.
Vooreerst toch -- dat kan niet uit
blijven wordt op deze wijze de po
litiek gebracht in het corps.
Onder de marechaussees zullen toch
zoowel voor- als tegenstanders van de
Olympiade worden gevonden.
En nu is het wel waar dat het hier
een oproep geldt' voor het offeren van
vrijwillige bijdragen, maar wanneer
een divisiechef zich op zulk een wijze
tot zijne ondergeschikten richt, dan
ligt daarin een zekere pressie, die on
aangename, gevolgen kan hebben en
die o.i. niet toelaatbaar is.
Daarbij komt nog dat deze chef zich
hier uitlaat over de regeering in ver
band met de getroffen bezuinigings
maatregelen en de volksvertegenwoor
diging op een wijze die naar het ons
voorkomt, niet door den beugel kan.
De heer Thomson heeft evenals
ieder ander burger het recht er een
Tigen meening op na te houden, maar
het gaat toch niet aan dat een divi
siecommandant van een corps dat wei
'n de eerste plaats geroepen is het ge
zag hoog te houden en te steunen in
officieel stuk, de houding van re-
ge ng of volksvertegenwoordiging
t beoordeelen of veroordeelen.
•s persoon kan deze comman-
u veren voor de Olympiade, zoo
'ft verkiest.
'p vanneer een commandant
'cze wijze tot zijne onderge-
■r» richt, dan schijnt ons dat
w „jgd, niet in orde.
STADSNIEUWS.
Leidsche Burgerwacht.
Gisteravond hield de Leidsche Bur
gerwacht in de kleine zaal van de
Stadsgehoorzaal haar jaarlijksche al-
gemeene vergadering.
De voorzitter, Mr. P. A. Pynac-
k e r H o r d ij k, opende de vergade
ring en heette de aanwezigen welkom.
Bericht van verhindering was inge
komen van den burgemeester.
De voorzitter deelde voorts mede,
dat het in de bedoeling van het be
stuur ligt, in het najaar een wedstrijd
te organiseeren.
Een telegram werd gezonden aan H.
M. de Koningin van den volgenden
inhoud. .,De Leidsche Burgerwacht, in
algemeene vergadering op 14 Mei 1925
bijeen, biedt Uwe Majesteit haar trou
we en eerbiedige hulde aan."
De notulen der laatste algemeene
vergadering werden gelezen en onge
wijzigd goedgekeurd.
Vervolgens deed de voorzitter mede-
deeling van eenige ingekomen stukken
w.o. een uitnoodiging van den Ned.
Bond van Burgerwachten, haar jaar
vergadering bij te wonen. Naar deze
vergadering zullen worden afgevaar
digd de heeren Steyns en van Stave
ren. De secretaris, de heer Steyns,
bracht hierna het jaarverslag over
1924 uit.
Het aantal leden der burgerwacht
bedroeg op 1 Jan. 1924: 725 gewapende,
134 ongewapende en 147 ondersteunen
de leden, i
Op 1 Jan. 1925 waren deze aantal
len: 721 gewaperiden, 129 ongewapen
de en 110 ondersteunende leden, alzoo
in totaal 960 leden.
De heer van ^Staveren won voor de
tweede maal den Pynacker Hordijk
beker; als hij hem voor de derde maal
wint. is hij zijn eigendom. In den wed
strijd met de omwonende burgerwach
ten won de Leidsche burgerwacht den
derden prijs.
De Inspecteur der Burgerwachten
heeft aan de Leidsche Burgerwacht
zijn complement gemaakt over de uit
stekende wijze, waarop de wapens on
derhouden zijn en alles in orde bevon
den is.
De voorzitten dankte den secretaris
voor zijn keurig jaarverslag en wees
er op, dat daaruit blijkt, dat de Leid
sche Burgerwacht er goed voor staat,
hetgeen vooral te danken is aan den
commandant der Leidsche Burger
wacht, den heer Steyns.
In plaats van den penningm., den
heer Suringar, die verhinderd was,
bracht de heer H e n n y het financieel
verslag over 1924 uit, zijnde in ont
vangsten f 4419.66 en in uitgaven
f4114.04, alzoo fluitende met een batig
saldo van f305.62.
De boeken waren door de kascom-
missie nagezien en in orde bevonden.
Tot leden der kascommissie voor
1925 werden gekozen de heeren Kok,
v. d. Steen en v. Leeuwen. De drie af
tredende bestuursleden, de heeren Mr.
P. A. Pynacker Hordijk, \V. P. J. Su
ringar en H. v. d. Velde werden hij
acclamatie herkozen en namen de her
benoeming aan.
De heer Steyns deed voorts eeni
ge mededeelingen betreffende de schiet
oefeningen te Katwijk, die reeds j.I.
Zaterdag begonnen zijn en geregeld
zullen gehouden worden des Zater
dags tusschen 6 en 8 uur op baan
5 en 6.
Het bestuur hoopt dat de schietoefe
ningen zich dit jaar door even groote
belangstelling zullen kenmerken als
de schietoefeningen met marga. Spr.
wekte op tot deelneming aan de schiet
oefeningen te Katwijk, waarna de lui
tenant-instructeur de heer Stee
houwer de bepalingen betreffende
deze schietoefeningen voorlas. Op aan
drang uit de vergadering zeide de
voorzitter toe, te zullen trachten het
daarheen te leiden, dat dit jaar ook in
de maand Augustus zal kunnen wor
den geoefend. De commissie voor de
in het najaar te houden schietwed
strijden werd uitgebreid van drie tot
vijf leden. Deze commissie zal bestaan
uit den Luitenant-Instructeur, een
door, het bestuur aan te wijzen be
stuurslid en een op de algemeene ver
gadering te kiezen bestuurslid, terwijl
deze drie leden tezamen nog twee le
den erbij zullen kiezen.
Door de algemeene vergadering werd
als lid aangewezen de heer Haver-
korn, die de benoeming aanneemt.
Door het bestuur was de heer van.
Staveren aangewezen.
De heer Steyns deed nog een me-
dedeeling betreffende de Gymnastiek-
en Schermafdeeling.
Dit jaar is als proef door de burger
wacht in het leven geroepen een af-
deeling voor gymnastiek en een afdee-
ling voor schermen. De leiding der
afd. voor gymnastiek berust bij de hee
ren Steyns en Verkuyl, van de afd.
voor schermen bij de heeren Gijsberti
Hodenpijl en Henny.
De heer Henny wees op het groote
belang der schermsport voor de licha
melijke opvoeding en wekte op tot deel
neming aan deze sport.
Bij de rondvraag wenschte de heer
Henny de Leidsche Burgerwacht geluk
met het aanblijven van haren voorzit
ter; daarna sloot de voorzitter de ver
gadering.
Na de vergadering had plaats het
uitreiken der prijzen van de 1.1. gehou
den schietwedstrijden:
Vrije Baan (scherp 1924) le prijs
Alphenaar, 2e prijs Kok, 3e prijs van
Staveren, Ph. v. d. Drift, 2e Vendelpr.
(traditioneel aschbakje).
Prijzen He Tijdvak Marga 1924-25.
lste pr. v. Vliet, 2e pr. v. Benten, 3e
pr. C. P. Kok, 4e pr. de Lange.
Prijzen Ille Tijdvak Marga '25. (El
ven Twaalvenwedstrijd). Ie pr. Haver-
korn, 2e pr. de Lange.
Veter.afd. lste pr. J. v. Leeuwen, 2e
pr. v. d. Velden, 3e pr. Doncker.
Afd. A. lste pr. v. Staveren, 2e pr.
Brandsma, 3e pr. A. v. Vliet, 4e pr. J.
de Lange. 5e pr. Ph. v. d. Drift, 6e pr.
W. F. Koorèman.
Afd. B. lste pr. de Gunst, 2e pr. v.
Bentem, 3e pr. Lindenhof, 4e pr. God-
dijn, 5e pr. de Nie, 6e pr. Steyn
Kampioen 1925 Marga: Goddijn.
Vereen. Chr. Onderwijzers.
De afdeeling Leiden van de Chr.
onderwijzers vereeniging hoopt Zater
dag lp Mei in het ,',Nut" Steenschuur
tevergaderen.
|üe heer G. Bakema, Hoofd eener
Chr. school alhier zal spreken over het
onderwerp: „Paulus als mensch."
De Firma Pruis zal een demonstra
tie houden met liet nieijwe Lasterie
Projectie-apparaat, waarmee het mo
gelijk is in de scholen bij daglicht te
projecteeren.
Prof. Keesom.
Prof. dr. H. W. Keesom, hooglee
raar in de natuurkunde, die zich heeft
overwerkt en tengevolge daarvan op
medisch advies een rustkuur onder
gaat, is naar de N.R.Ct. meldt, bete
rende en hoopt binnen Korten tijd
zijn ambtsbezigheden te heiwatten. De'
hoogleeraar vertoeft thans op Texel.
Opleiding van Chr. bewaarschool
onderwijzeressen.
Door het Bestuur der Vereeniging
voor Chr. Fröbelscholen te Leiden
is aan de besturen van alle bekende
Chr. bewaar- en fröbelscholen in Lei
den en omgeving een circulaire ge
zonden, waaraan wij het volgende
ontleenen.
„Evenals het oprichten van scho
len met Den Bijbel, voor hen, die
zich daartoe gedrongen achtten het
vraagstuk opwierp van een opleiding
van leerkrachten voor dit onderwijs,
welke niet alleen practisch doch ook
principieel behoorlijk onderlegd wa
ren, zoo is ook voor alle bestuurders
van Christelijke bewaar- of fröbel
scholen de zaak van de vorming onzer
toekomstige onderwijzeressen een zaak
van groot gewicht.
Niet alleen, dat aan dit onderwijs
gaandeweg steeds hooger eischen. ge
steld worden waaraan alleen een goe
de opleiding kan beantwoorden, de
verflauwing der grenzen op velerlei
en ook op religieus gebied bedreigt
zoo al niet direct dan toch op den
duur het Christelijk karakter onzer
scholen. Wij kunnen daaraan ontko
men, door trouw de wacht te houden
bij het beginsel doch dit is niet vol
doende. Wij dienen ook de handen uit
de niouwen te steken en met elkaar
te overwegen of het oprichten eener
aan de eischen des tijds beantwoor
dende positief Christelijke opleiding
voor onze toekomstige onderwijzeres
sen niet mogelijk zou zijn.
Overtuigd, dat U met ons het Koo-
ge belang eener christelijke opleiding
van bewaarschoolonderwijzeressen in
ziet, noodigen wij LT uit tot het bij
wonen eener bespreking over deze
zaak op Zaterdag 23 Mei a.s. in 't
Nutsgebouw, Steenschuur te 3 uur
nam.
Gaarne zagen wij Uw bestuur op
Aie bijeenkomst, waartoe de besturen
van alle ons bekende Chr. bewaar
scholen in Leiden en omgeving zijn
uitgenoodigd, vertegenwoordigd door
één of meer Bestuursleden.
Indien .Uw Bestuur mocht verhin
derd zijn deze bijeenkomst bij te wo
nen doch met ons streven sympathi
seert, dan zullen wij daarvan gaarne
bericht ontvangen".
Daar het mogelijk is, dat geheel
-te goeder trouw een Bestuur is over
geslagen en geen circulaire heeft ont
vangen, kan worden meegedeeld, dat
zoo'n Bestuur zich niettemin op bo
venbedoelde bijeenkomst kan doen
vertegenwoordigen en daar van harte
welkom zal zijn.
Hoogleeraarsvacature.
Curatoren van het Evangelisch-
Luth. Seminarium te Amsterdam heb
ben, ter voorziening in de vacature
ontstaan door het af'treden van Prof.
Dr. D. E. J. Völter, als hoogleeraar
aan dat Seminarium, de volgende aan
bevelingslijst bij deJSynode ingediend:
Dr. D. Plooij, Nea. Herv. predikant
alhier; Dr. J. A. Rust, Ev.-Luth. pre
dikant te Utrecht en Mr. J. Loosjes
(cand. Ned. lett.) Ev.-Luth. predikant
te NaardenBussum.
De Leidsche Winkelstand.
Gistermiddag 3 uur is, in tegenwoor
digheid van een groot aantal genoo-
digden, w.o. ook de vertegenwoordi
gers van de plaatselijke bladen F.
P i e c k's Manufacturenhandel in de
Haarlemmerstraat heropend.
De directeur, de heer J. Pieck, hield
een rede, waarin hij begon met de
weemoedige opmerking, dat de grond
vesters dezer zaak geen getuigen van
den nieuwbouw konden zijn: voor zijn
vader was het een plan gebleven, voor
zijn moeder een onvoltooide werkelijk
heid. Spr. schetste vervolgens in korte
trekken de geschiedenis der zaak.
In 1886 werd door zijn inoeder en
zuster in het perceel Haarlemmerstr.
263 een zaak in manufacturen geopend
zijn vader werkte toen nog ergens
anders,,doch gaf spoedig ook zijn volle
kracht en tijd daaraan.
In 1890 werd op den hoek van dc
Leege-Werfsteeg een tweede zaak (in
werkmansgoederen) geopend, die de
oorspronkelijke weldra boven 't hool'd
groeide.
De zaak breidde zich uit; einde 1920
kwam de firma door aankoop in het
bezit van het perceel Haarlemmerstr.
228, waarna tot nieuwbouw beslot-n
werd. In '22 werd de zaak omgezet in
de „N.V. Piecks Manufacturenhandel."
Spr. bracht hulde aan hen, die deri
nieuwbouw op zoo keurige wijze tot
stand hebben gebracht: aan de heeren
L. en J. v. d. L a a'n, de architecten,
voor hun practisch en kundig ontwerp,
aan de aannemers van het beton
werk W er n ink's Beton Mij.; de
aannemers de heeren ('e Later en
Meyers, den opzichter den heer
Boelhouwer; aan de firma W.
Schweitzer uit Amsterdam, die
de winkelinstallatie geleverd had. Spr.
dankte ten slotte ook het personeel,
dat zijn vrijen tijd gewillig ter beschik
king had gesteld. In de hoop, dat
Gods onmisbare zegen op de zaak zou
rusten, verklaarde spr. haar voor ge
opend.
Nadat de aanwezigen onder bravo
geroep hun vreugde over deze herope
ning hadden geuit en de heer Bergs-
ma den Directeur van de medewer
king van het personeel had verzekerd,
werden de gordijnen opgetrokken en
konden de etalages door het publiek
bezichtigd worden. Deze hadden al da
delijk veel bekijks, hetgeen niet te ver
wonderen is, gezien de groote ver
scheidenheid van artikelen, op smaak
volle wijze gearrangeerd.
Het is dan ook een zaak, die zoowel
van binnen als van buiten blijk geeft,
aan alle eischen, in dezen veeleischen-
den tijd te stellen, te kunnen voldoen.
In de benedenverdieping is de ver
koopruimte op de eerste etage het rui
me magazijn en op de bovenverdie
ping het atelier, waar de goederen ver
vaardigd worden.
Leiden kan trotsch zijn op deze
zaak, en de Leidenaars behoeven nu
heusch niet te meenen, dat zij elders
heter worden geholpen dan in de Sleu
telstad zelvel
Reclame.
Door de fa. Gerzon alhier wordt een
prijsvraag uitgeschreven betlreffendc
het aantal kousen en sokken in één
der etalages tentoongesteld.
De mededingers(sters) verwijzen we
naar de in dit nummer voorkomende
Binnenland
De invoering van den Zomertijd.
De Olympische spelen niet te Am- f
sterdam?
Bnitenland.
Naar de behandeling der gebroeders
Barmat in het hnis van bewaring zalj
een gerechtelijk onderzoek worden in-]
gesteld.
Litauen heelt zijn gezant bij het Va-
ticaan teruggeroepen
Hindenburg heelt gisteren het corps
diplomatique in audiëntie ontvangen.
Lngelsch Lagerhuisdebat over de
werkloosheid.
advertentie, wplke moet worden uit
geknipt en bij de oplossing gevoegd.
Op Donderdag den 28en Mei a.9.
hoopt - onze stadgenoot de heer W.
Broeksema den dag te* herdenken, dat
hij voor vijf en twintig jaren als agent
van politie bij het politiekorps aihier
in dienst trad.
Hij had voordien al reeds zeven ja
ren bij het wapen der Koninklijke Ma-
rechaussee's gediend. Broeksema was
de eerste agent van politie alhier, die
het politiediploma met aanteekeumg
behaalde en we lin het jaar 1962..
Aan mej. E. Funke, directrice
van het Leidsche Volkshuis, is tegen
1 Juli op haar verzoek eervol ontslag
verleend. ^Tot haar opvolgster is be
noemd mej. M. Ruth alhier.
DE TRAM DEN HAAG-WASSENAAR
—LEIDEN
De officieele proefrit.
(Slot).
Op het gisteren reeds vermelde moge
hier een korte aanvulling nog haar plaats
vinden.
Al is de rit over de Haarlemmerstraat,
die eigenlijk voor ons, Leidenaren de groot
ste attractie zou geweest zijn. door om
standigheden nog een paar weken moeten
worden uitgesteld, de tocht van den Die
rentuin naar 't Posthof was op zichzelf
ook een groot genot, door de wondere
schoonheid van de omgeving waar men
doorheenrijdtvooral door de schitterende
Wassenaarsche villaparken.
Met sierlijke bochten doorsnijdt de keu
rig aangelegde H. T. M.-lijn parken en
wegen, waArop de passagier vanuit de
ijk bevensterde en lichtloopende tram
wagens een prachtig uitzicht heeft. Men
ziet er momenteel, hoe Wassenaar zich
geweldig uitbreidtaan den Zijdeweg,
waarheen thans ook lijn 3 leidt, wordt villa
naast villa gebouwd, rijen aaneen, en iets
dichter naar Leiden wijst een schuurtje
de plaats, waar dezer dagen zal worden
aangevangen met den bouw van 200 mid
denstands woningen, van het type-Voor
hoeve. Er zit hier waarlijk veel perspectief
in de exploitatie van de tram, die, mede
door haar billijke tarieven (voor 45 cent
kan men thans via de Zijdeweg van uit
de Bloemen buurt in 's Grav. naar Leiden,
straks naar den Koudenhoek rijden) be
stemd schijnt om het veelgebruikte com
municatiemiddel voor Wassenaar te wor
den.
Ten aanzien van het traject Posthof
L. Morschweg kan nog worden gemeld,
dat achter het anatomisch Laboratorium
an het nieuwe ziekenhuis een flinke halte
s geprojecteerd, die van rijkswege dooa
een toegangsweg met de omgeving zal woi
den verbonden.
Ook in de stad zelve zijn nog tal van
uitbreidingen en verbeteringen te wachten.
Zoo ligt het o.m. in de bedoeling om,
wanneer de groote havenbrug door een
moderne verkeers- en trambrug zal zij'n
vervangen, en ter weerszijden van de Zijl
poort een flinke verkeersweg zal zijn aan
gelegd, het eindpunt van de tramlijn te
verplaatsen heel naar de Spanjaards brug
waarvoor dan de rij boo men op den Lagen
Rijndijk, welke thans den weg, die tot de
brug bij den heer Veltman vrij breed is
thans nog in tweeën scheidt, zou worden
opgeruimd.
In afwachting daarvan worden reeds nu
speciale dienstregelingen ontworpen voor
de aansluiting op de booten, welke 's xo-
mers vanaf de Haven naar de Kager- en
Brasemermeeren gaan, en op de aufiofau»
sen naar de omliggende plaatsen en de
treinen naar de Haarlemmermeer.
Al dit gewichtige nieuws gewerd den
..proef"-rit-rijdende persmenschen uit d«i
mond van den wakkeren H.T.M.-directeui;
den heer Weyerman, die niet moede
scheen te kunnen worden vap. de vele ia
uitzicht gestelde en gedeeltelijk uitgevoer
de plannen te ontvouwen. Ook 's mid'
dags bij de „eenvoudige" lunch in
„Zomerzorg", waar de H.T.M. zich een.
uitnemend gastvrouw® toonde, werd nogl
