NIEUWE LEIDSCHE COURANT VAN WOENSDAG 13 MEI 192& STATEN-GENERAAL. Tweede Kamer. (Vergadering, van gisteren). Zonder hoofdelijke stemming worcU besloten het wetsontwerp van m e j. Wester man tot wijziging van de Lager onder wijs wet nog op de agenda te plaatsen. Met 27 tegen 25 stemmen wordt v e ir- w or pen het voorstel van den voor- Zittel' om even zoo te handelen met het wetsontwerp tot wijziging van de Dienstplichtwet. Aan de orde is het wetsontwerp tot uitbreiding van de mogelijkheid der toepassing van straf van geldboete. De heer Kleerekoper (S.D.) is voor het ontwerp, dat z.i. verwarde toestanden systemati§eert. De heer Sasse van Ysselt (p. K.) betoogt, dat de rechter en 't open baar ministerie over inlichtingen om trent de financieele omstandigheden van den beklaagde zullen moeten be schikken. De heer B e u m e r (A.R.) juicht het ontwerp toe. De wet zal echter met beleid moeten worden toegepast. Minister Heemskerk zet uiteer-., dat het ontwerp groote vrijheid aan den rechter laat. Het wetsontwerp wordt z.h.s. aan genomen. Aan de ordd is de wijziging van de Faillissementswet. De heer VanRappard (V.B.) ver dedigt een amendement om in art. 120 in te lasschen de woorden „ver zuim of vergissing" na het woord „bedrag." Minister H e e m s k e r k wijst op de bezwaren van het amendement. Spr. ondervangt de bedoelihg door een nieuw lid aan art. 137 toe te voegen. De heer v. Rappard trekt zijn amendement in. De heer Sasse v. IJsselt (R.K.) licht een amendement toe om te be palen, dat de failissementskosten en 't salaris van den curator niet kunnen worden gebracht ten laste van de schulden. De heer v .Scha ik (R.K.) bestrijdt het amendement. Wel kan men neit in de beurs van den schuldenaark ijken, maar dat is geen reden, hem de kosten niet te la ten betalen als hij dat kan. Mogelijk zouden in bepaalde gevallen de kos ten verdeeld kunnen worden over partijen. !De heer Beumeir (A.R.) bestrijdt bet eveneens. Spr. vereenigt zich met de argumenten van den heer Van Schaik. De heer Heemskerk, Minister van Justitie, ontraadt het amende ment. De bedoeling i9, dat .dq, rechter naar billijkheid zal beslissen. Spreker wijzigt het artikel door aan de woor den „of van den schuldenaar" toe te voegen „of van beide, in de door den rechter te bepalen verhouding." De heer van Sasse van IJsselt (R.K.) trekt het amendement in. De heer Van Rappard (V.B.) ver dedigt een amendement om in art. 186 achter het woord „schuldeischer" in te lasschen de woorden „hieronder be grepen bij wiens vordering voor een te laag bedrag of niet als bevoorrechte of door pand of hypotheek gedekte is opgegeven." De heer Heemskerk, Minister v. Justitie, acht het amendement tech nisch niet overeenkomstig de bedoe ling. Spr. wijst op de tegenovergestel de meëning in dezen van mr, Polak en ivan prof. Molengraaff. De bedoeling" van de Faillissementswet is zooveel mogelijk bij ^verificatie te doen uitma ken het bedrag der vordering, de aan wezigheid van pand, hypotheek of pri vilegie. Spr. brengt in den geest van wat de heer Van Rappard wik een wij ziging in het artikel aan. Het wetsontwerp wordt z.h.9. aan" genomen. i Vervolgens komen aan de orde ver schillende kleinere wetsontwerpen, w. o. een voorstel tot verhooging van de j begrooting van het Bouwfonds voor de departementen van Binnenlandsche Zaken en Landbouw en van Onder wijl, Kunsten en Wetenschappen voor 1924 (aankoop terrein Gouvernements gebouw Haarlem.) Het ontwerp wordt van verschillen de zijden bestreden en door de heefen j Kleerekoper en Gerhard, verdedigd. Minister C o 1 ij n verklaart dat deze zaak is aangevangen voor hij als Mi nister optrad. Spr. zal aan de Kamer niet verzoeken het ontwerp te verwer pen, maar het is hem ook niet moge lijk het warm te verdedigen. Vandaag zal de stemming plaats hebben. DE WONINGPRODUCTIE. Zaterdag is te 's-Gravenhage de jaar vergadering gehouden van het Nederl. Instituut vpor f Volkshuisvesting en Stedenbouw. De aftredende bestuursleden mej. P. H„ Hubregtse en de heeren K. Kruithof^ ir. A. Keppler, en ir. J. M. A. Zoetmul der, werden bij acclamatie herkozen.. Aan de orde kwam het vraagstuk: „Hoe het thans verder met de woning productie en met eyentueelen overheids iteun daaraan moet gaan." De heer H. P. J. Bloemers verdedigde de volgende stellingen: 1. Indien de woningproductie zoo- danigen j voortgang heeft, dat in 1925 het volgens 'de Regeering bestaand „zuiver tekort" en over enkele jaren het met inachtneming van de noodige woningreserve berekend tekort mocht worden ingehaald, kan nog geenszins verwacht worden, dat alsdan in den woningnood zal zijn voorzien. In de gepubliceerde berekeningen van 't te kort is een gewichtige factor verwaar loosd, waar buiten beschouwing werd gelaten de omstandigheid, dat de wo ningproductie, ook, indien zij quanti- tatief voor het geheele land voldoende moet worden geacht, daarom qualitatief en gemeente voor gemeente nog niet aan de behoeften van de bevolking zal voldoen. 2. De veronderstelling is gerecht vaardigd, dat de woningproductie in de laatste jaren voor zeer veel gemeenten (met name voor de kleinere) quantita- tief en voor de meeste gemeenten quali tatief niet aan de behoefte heeft beant woord. 3. Ten aanzien van de verbetering van den woningtoestand door het op ruimen van krotwoningen bestaat ern stige achterstand. Ten behoeve daarv. dient, onafhankelijk van de voorziening in het onder 1 bedoel^ woningtekort, de aanbouw van arbeiderswoningen voornamelijk van lage huurwaarde) met kracht te worden bevorderd. 4. De woningbouw in landelijke en kleinere geementen, welke in het alge meen van veel te geringen omvang is geweest, dient om sociale en economi sche redenen zoo krachtig mogelijk te worden bevorderd. Mede in verband met den loonstanclaard in ,die gemeen ten zal in den regel slechts de aanbouw Van woningen van lage huurwaarde in aarynerking kunnen komen. 5. Er zijn teekenen, die er op wijzen, dat ook in de gemeenten, waarin de woningproductie quantitatief voldoen de was, de qualiteit in dien zin gebre ken vertoont, dat de huren in het alge meen te hoog zijn voor den maatschap- pelijken welstand der woningzoeken den. Ook in deze gemeenten is daarom de aanbouw van woningen va lagere huurwaarde dringend noodzakelijk. 6. In de gemeenten, waar een blij vende behoefte aan woningen van hoo- gere huurwaarde bestaat, dient de bouw van die woningen, waar dit mo gelijk mocht blijken, in hoofdzaak aan particulieren te worden overgelaten. Aanmoediging daa.van v. overheids wege is gewenscht. Een onderzoek naar de wenschelijkheid en mogelijkheid om industrialiseering van den woningbouw te bevorderen verdient aanbeveling. 7. Tep einde den bouw van woningen van lagere huurwaarde mogelijk te ma- keh is het gewenscht, dat met name in de landelijke en' kleinere gemeenten wordt nagagaan, in hoeverre door vermindering van de eischen der bouw verordening bezuiniging op de bouw kosten mogelijk is, zonder dat de nood zakelijke verheffing van het woning- peil in gevaar wordt gebi-achb 8. Ook wanneer de eischen voor den bouw tot het noodzakelijke zijn beperkt, zal ten aanzien van den bouw van wo ningen van lage huurwaarde van het particulier initiatief weinig zijn te ver wachten. Indien het mogelijk, is, dit van overheidswege aan tc moedigen, be hoort het te geschieden. In bijna alle ge meenten zal echter de dwingende nood zakelijkheid blijken te bestaan om zoo- we^ voor de bevolkingstoeneming als ten behoeve van de verbetering van de volkshuisvesting van overheidswege in de behoefte aan deze woningen te voor zien. D;t geschiedde op den voet v. de woningwet. 9. De zorg voor de kapitaalverschaf fing voor" woningbouw in gemeenten, waar op den voet van de wo. ingwet ge bouwd moet worden, mag door het Rijk niet afgeschoven worden op de schou ders der gemeente. De beperking van de mogelijkheid om bouwvoorschotten krachtens de woningwet te verkrijgen tot de gemeenten, die niet zelf kunnen leenen, vindt geen steun in de wet en zal ten gevolge hebben, dat in zeer talrijke gemeenten, in welke daaraan de meest dringende behoefte bestaat, niet wprdt gebouwd. 10. De onder 9 genoemde beperking worde ten spoedigste opgeheven. Indien de financieele toestand van het Rijk het niet mogelijk maakt, de bouwvoorschoi ten ten volle te verstrekken,* verleene de Piegeering deze gedeeltelijk en tenzij in zeer bijzondere gevallen aan alle gemeenten tot een gelijk percentage. 11. De rentevoet worde, zoo spoedig als dit slechts mogelijk is, verlaagd. 12. Ten einde de behoefte aan wonim gen van verschillende huurwaarden voor elke gemeente te leeren kennen, dient de Regeering over te gaan tot het doen houden van een doelmatig inge richte woningtelling. 13. De studie van het woningvraag stuk worde van regeeringswege be vorderd. Behandeld werden voorts de prae-ad- viezen van mr. P. Droogleever Fortuyn en dr. G. van den Bergh. DE VLIEGTOCHT NAAR DE POOL. Men seinde Maandag uit Oslo, dat daar dien dag twee radiotelegrammen waren ontvangen uit de Koningsbaai op Spitsbergen en luidende als volgt: „Daar wij hier nog midden in den winter zitten, het fel koud is en de ijstoestanden ongunstig zijn, hebben wij besloten het vertrek per vliegtuig naar de Pool tot later in de maand of begin Juni uit te steilen." Dit telegram was onderteekend door Amundsen en Elslworth. Het tweede .telegram luidde: „Het vertrek is uitgesteld tengevolge van de buitengewoon lage temperatuur, die het moeilijk maakt om de motoren op gang te krijgen. De komst van het voorjaar is hier dit jaar ongemeen Over tijd. Stormen uit het Noorden hebben het ijs ver Zuidwaarts gejaagd. De tijd van ver trek kan niet worden aangegeven voor het weer warmer en de ijstoestanden beter zijn geworden en: Wij in Nor thern Fjord glad -ijs hebben. Komt het daar niet binnen redelijken tijd toe, dan zal het mogelijk zijn uit de Koninsbaai zelf te vertrekken, waar wij glad fjördijs hebben. Dat zal echter den tocht met dgie kwartier verlengen. GEMENGD NIEUWS. Dronkemansweddenschap. Dezer da gen dronk een te Borkum werkende ar beider bij .een weddenschap nieer dan 1 Liter jenever, maar moest deze onbe zonnen weddenschap met den dood be- koopen. Brand in de Londensclie dokken. In de East-India Docks van de haven van (Londen ontstond op een opslagplaats van een asfaltmaatschappij een groote brand. Vijf uren lang bestreden 6 mo torspuiten en 2 drijvende stoomspuiten het vuur. De brandweerlieden moesten van gasmaskers gebruik maken, daar zij door den scherpen rook van het brandende asfalt bedwelmd werden. Goed afgeloopen. Maandagmiddag bij het begin van de matinée in het Adel- phi Theatre te Londen, stortte een zware dakpan naar beneden door het glazen afdak boven den ingang, welke eenige oogenblikken te voren was be treden door den koning en de koningin die gekomen waren om de uitvoering bij te wonen. Te vondeling gelegd. Gisteravond 10 uur werd aan pand 29a Wijnstraat t# Rotterdam gebeld. Toen mej. G. G. opendeed, vond zij op de stoep een meis je van éen jaar, met een briefje op het jurkje gespeld, waarop stond, dat de moeder geen geld en geen eteflh voor het kind had, en daarom de verzorging er van aan anderen overliet. Het kind 'is naar het asyl van het Leger des Hejlsovergebracht Bij onderzoek is gebleken, dat dit kind is van de vrouw van den reiziger G. A. S. te Amsterdam. Deze wordt thans door de politie opgepoord. Meesjegedood. Een zestienjarig meis je slipte gisteravond met haar fiets in de St.' Laurèhsstraat te Rotterdam, toen zij wilde uitwijken voor enkele meisjes die-voor haar reden. Het meisje viel en kwam terecht .juist voor een passeeren- den vrachtwagen. Een der wielen ging haar over de b d. Zij is overleden. Kunsttand ingeslikt. De 30-jarige landbouwerszoon J. v. G., die woonde tusschen Barpeveld en Lunteren, heeft de vorige week cp een nacht in den slaap een kunstband ingeslikt. Thans is hij aan de gevolgen daarvan in het dieconessenhuis te Arnhem overleden. Vliegongevallen. Te Straatsburg zijn binnen vijftien minuten twee vliegtui gen neergestort. De bestuurders werden 'ernstig gewond. Van den tegen in den drup. Twee Poolsche gendarmes die onlangs ge arresteerd werdepL toen zij over de grens een onderhoud over den politieken toe-' stand wilden voeren met eenige solda den van het Roode ieger, zijn thans in hooger beroep ter dood veroordeeld, terwijl ze aanvankelijk veroordeeld waren tot vijf jaar kerkerstraf. Ook Fascisten in Zuid-Afrika. Door dien de communisten te Johannesburg voortgaan zich vijandelijk over het be zoek van den Prins van Wales uit te laten, werd aldaar een beweging op touw. gezet, welke overeenkomt met die der fascisten. De jonge loyalisten (zoo noemen zij zich) vormen een bond van „blank Zuid Afrika;" en besloten alle communis tische meetings te verstoren. Gisteren avond werden, communistische sprekers in vergaderingen bestookt met rotte eiQiren en 'tomaten: c- vorjaagjil naar het arbeidersgebouw, waarin zij ver dwenen. De hongersnood* in China. -In een bui- tenlandsch blad vonden wij daarover nog naaere bijzonderheden. De hongersnood woedt in provincie Kweitsjou; volgens het zeggen is de nocd afgrijselijker dan ooit. Kweitsjou ligt ver het binnenland in, in de Jang- Tse-vallei. Hel is een van de armste en> dunst- bevolkte gebiedenvan heel China. Er wonen in deze provincie S a 9 milloen menschen. Hoe erg de toestanden er thans zijn, moge blijken'' uit de volgende schilde ring: Sinds eenigen tijd aten de men schen gras en boombladeren; maar zelfs dat begint nu te onfb: eken. De staat van zaken is gruwelijk;- Roomsch-Katholieke priesters melden, clat in vele steden de dooden onbegra ven op straat blijven liggen; dat dé menschen in de deuropening van hun huis liggen te sterven. Vele lieden, die tot voor kort nog tot de welgestelden behoorden, verkoo- pen hun kinderen voor een handvol graan. Anderen verrichten slavenarbeid voor wat voedsel. In dorpen in de buurt van Kiensoen komen gevallen voor van kannibalisme Auto-bandieten in Engeland. Een nachtelijke jacht op vijf jonge Londen- sche inbrekers, die sedert enkele dagen in een auto door het graafschap Glou cester reden voor het plegen van inbra ken, voornamelijk in garages, heeft ge leid tot den dood van twee hunner en de arrestatie van de ghie anderen. Alle plaatselijke pol'itiebureaux van het graafschap hadden eefi beschrijving gekregen van dén auto der bende en waren dag en nacht op hun qui-vive. Gisteravond; kort na middernacht reed de auto voorbij het politiebureau te Stroucl en wercl door den wakenden inspecteur herkend. Onmiddellijk ging hij met enkele agenten in een auto uit cp de achter volging van de bende, d:e dit blijkbaar niet vermoedde en kans zag in een eenige mijlen verder gelegen dorp nog ijlings in te breken in een garage. Daar op keerde de bende terug in de rich ting van Stroud en passeerde onder weg ,den achtervo'lgenden politieauto, met zulk een vaart, dat een botsing ter nauwernood vermeden werd- De bende begreep toen blijkbaar, dat zij vervolgd werd en terwijl de politie auto rechtsomkeert maakte, vluchtten zij met uitersten spoed, hetgeen hun in een bocht duur te staan kwam. De auto kantelde om en werd verbrijzeld. De toegeschoten politie zag drie per sonen in de duisternis het hazenpad kiezen en vond de beide andere inbre kers dood onder den vernielden auto. De jacht op de drie vluchtelingen werd daarna voortgezet over velden en wegen. In alle omliggende plaatsen werd de politie per telefoon gewaarschuwd, maar eerst tegÊn 2 uur 's middags werd het drietal in een dorp halverwege de stad Gloucester en Stroud ontdekt en gevat. Zij hinkten alle drie en hadden zich blijkbaar bezeerd bij het ongeluk met den auto, welke voorzien was van de nummerplaat van een anderen auto, welke in een garage van N. W. Londen in reparatie is. De leeftijd van de drie gearresteer den, allen inwoners van de Zuid-Lon- densche gemeente Gamberwell, is 17, 18 en 19 jaar. De beide doode confraters waren enkele jaren ouder. DE GESCHIEDENIS VAN HET ZOUT. Zout heeft onder alle artikelen van dagelijksch gebruik wel een bijzon dere, ja, laat ons gerust zeggen, een zeer bijzondere geschiedenis. Zout behoort tot één der oudste handelsartikelen en wordt practisch gesproken daor iedereen gebruikt; bo vendien heeft zout ook nog een gods dienstige en symbolische beteekenis. Lezen wij niet reeds in het Boek Job: „Kan men ook het smakelooze zon der zout eten?" In vroeger eeuwen werd een eed, gezworen over zout, als bindend ge acht, zoodat geen man van eer ooit een eed zou breken, die boven het zout was gezworen. En nog steeds is het Arabische spreekwoord van kracht „Doe het niet wegens Ket zout, dat wij al die jaren tezamen hebben ge geten." In Rusland was het oudtijds en wel licht ook nog heden een eigenaar dige gewoonte, om, wilde men een vreemdeling bijzondere eer en gast vrijheid bewijzen, hem zout en brood aan te bieden en, zoo vindt men fin andere landen ook nog allerlei eigen aardige gebruikqn, die wijzen op de symbolische waarde van zout; wij den ken aan de gewoonte in het Noor den van Engeland, om den jongge borene zout aan te bieden en aan' een andere eigenaardigheid, meer be kend in Schotland, waar degene, die de huisvrouw op Nieuwjaarsdag ge- lukwenschen komt, haar» een zakje zout aanbiedt (VVaar zout zoodanig is verbonden aan de geschiedenis der menschheid, daar is het ook begrijpelijk, dat het in de taal is geslopen. Het woor Salaris is daarvan een voorbéeld. Het komt van het La- tijnsche wo^rd „Salarium" of „Zout- geld", waanpede men de Romeinsche soldaten betaalde. In het oude Rome bestond het spreekwoord: „Niets is zoo nuttig dan het Zout en de Zon." De Via Salaria is een beroemde weg in het schoone Italië. De inboorlingen \an Voor-Indië heb bén nog heden cle gewoonte, om, als zij van hun meester spreken, te zeg gen: „ïk eet zijn Zout", waarmede bedoeld wordt: Ik ben zijn trouwe knr-1" \v '"'iden nog tal van voorbeel dt- u -n opnoemen, om aan te too- een belangrijke rol zout steecl ;jd. heeft in bet der menschheid, maar dit zou ons te ver voeren. I (Wanneer wij terugdenken aan de 1 zeer eenvoudige en primitieve wijze, waarop nog niet heel lang geleden het Zout uit de zee en uit de mijnen j werd gewonnen, dan is dit wel een j groot contrast met de wijze, waaróp het Cerebos zout wordt verkre gen en ia(an het publiek wordt aan- J geboden. -t Door een zeer modern ingericht pomp j systeem wordt Water naar beneden ge bracht wat zout in zich opneemt, j waarna het weer omhoog Wordt ge- perst. Vervolgens wordt het op zeer bijzondere wijze gezuiverd en gefil terd en opgevangen in een groot re servoir. Na deze bewerking te hebben on dergaan, is het zoo helder en door schijnend geworden, dat men op den bodem van dit meertje bijna een j speld of naald kan onderscheiden. Dit prodpet wordt opnieuw eenige enkele percenten Phosphaten aan toe gevoegd en dan is eindelijk het over bekende fijne Cerebos zout gereed. Tallooze professoren en doctoren over de geheele wereld, hebben reds geconstateerd, dat het geregeld ge bruik van Cerebos zout het béende- rengestel ten goede komt, en vooral uitstekend is voor te tanden. In Engeland kunnen wij gerust zeg- i gen dat er niemand is die niet |ge- j regeld eiken dag een zeker kwantum Cerebos zout gebruikt en men is wel I eens zoover gegaan, om te denken, J dat de kracht van het Engelsche volk gelegen is in het geregeld ge bruik van Cerebos zout. (Van het begin tot het einde, d.w.z. vanaf het oogenblik dat het zout uit de aarde komt totdat het mechanisch in de busjes wordt gebracht, wordt het nooit met de hand aangeraakt en wij kunnen gerust zeggen, dat het Cerebos zout één van de zuiverste natuurproducten is, die er op. de we- j reld bestaan. MET HET SCHOREM ZIJ AAN ZIJ. De heer A. B. Kleerekoper, die zo9 uitnemend de kunst verstaat, de onna denkende massa met zijn woorden praal in beweging te brengen, dichtte op 30 April zijn bekende Zwerverslied, waarin de volgende regels voor kwamen Rooie blom op beste kleeren In den buiten kwinkeleefen Met het schorum, zij aan zij, Morgen vier ik d'Eersten Mei." Jawel, maar het regende dien dag, en „het schorem" kon alleen gaan. De heer A. B. Kleerekoper was bang van den regen en bedankte er voor met het schorem op straat te slenteren. Naar aanleiding daarvan bevatte de „Amsterdammer'' de volgende ontboei zeming: Kent gij den held met visschenbloed? Den leugendichter der partij? Op Juliana's dag in gloed ontvonkt voor d'eersten Mei? Kent gij dien volksverlakker niet, die zeggen dorst in 't zwerverslied, dat hij „met 't schorem zij aan zij vieren zou den eersten Mei?" j Doch die, toen 't een Mei regende, in stilte zuchtte: ,,'k 'ben toch blij"., en 't alles overwegende, niet ging met 't schorum zij aan zij! Ach wat kon hij makk'lijk praten, „Klop maar, Kooien, met je hamer. „Maling morgen aan de Kamer, „Maling aan de groene banken, „Maling aan de dooie klanken Vi „Van de suffe burgerij „Morgen vier ik d'Eersten Mei." 'j Doch hij liet het schorem blaten, jj Hij ging met zijn democraten En de suffe burjgerij, In de Kamer naaar wat praten. Dus niet met *t schorum, zij aan zij'? Vierde hij den eersten Mei! RECHTZAKEN Malversaties te Veenendaal. De Arnheaische rechtbank deed gis- termorgen uitspraak in de zaak tegen den 54-jarigen secretaris der gemeente Veenendal, ,A. de K., wien valschheilj in geschrifte meermalen gepleegd was ten laste geïegd. Bekl. wend veroordeeld tot anderhalf jaar gevangenisstraf, het O. M. had 3 jaar geëisclit. Onbevoegd ultoeienon geneeskunde. J. G. 0.„ huidkundige te Rotterdam, werd door het kantongerecht aldaar ter zake van zonder toegelaten te zijn tot het beroep van geeneskundige, het be roep van geneeskundige als bedrijf te hebben uitgeoefend, door nadat hem was medegedeeld geworden, dat een vrouw lijtdende was aan een kwaal, dia vrouw int de woning van haaf ouders zou hebben onderzocht, door die vrouw het bovejnlijf te hebbe doen ontblooten en met een instrument,- zooals een dok ter bezigt, haar longeen en borst t6 be luisteren, m voorts die vrouw een me dicijn der genezing van die ziekte te verstrekken, en voor raad en die medi cijn gejri in betaling te hebben aange nomen, veroordeeld tot een geldboete van f 1)00 subs. 30 dagen hechtenis

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 6