CHRISTELIJK DAGBLADvoor LEIDEN EN OMSTREKEN
Dit nummer bestaat rit TWEE Bladen.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer
~<s JAARGANG ZATERDAG 9 MEI 1925 NUMMER t5C
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
BUREAUHooigracht 35 - Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal i 2.50
Per week .....a. I 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
EERSTE BLAD.
Om de beginselen.
Telkens weer kan men de beschuldi
ging hooren uiten dat het bij de Anti
revolutionaire partij toch eigenlijk in
den grond der zaak gaat niet om de
doorwerking van de beginselen, maar
om de bevordering van materieele be
langen.
En om die beschuldiging te bewij
zen wordt dan herinnerd hoe van deze
zijde met name de laatste jaren volle
aandacht is geschonken aan de vraag
stukken van de landsverdediging en
het sluitend maken van de begrooting.
Een eerlijke en juiste voorstelling
van zaken is dat niet.
Deze vraagstukken staan toch niet
los van de beginselen.'
De Antirevolutionaire partij erkent
de leiding Gods in de historie. Zij be
lijdt dat het God is die de landpalen
vaststelde en dat zijn plicht verzaakt
wie terwille van den vrede en welk
een vrede het recht laat schen
den.
Bovendien wie kan aangeven de
groote zedelijke en geestelijke gevaren
die van een eenzijdige ontwapening
het gevolg kunnen zijn?
Denken we ons slechts een oogenblik
in wat het voor ons land zou betee-
kend hebben als we in 1914 onze gren
zen onbeschermd hadden gelaten en
als Nederland mee was geworden een
deel van de slachtvelden van Europa.
Het anti-christelijke, het God-haten
de Bolsjewisme ziet uit naar een ge
schikte gelegenheid om ook andere
landen, om ook ons land en onze Kolo
niën in den vloek van dat gruwelijke
stelsel te doen deelen, om ook hier
openlijk den strijd aan te binden te
gen het Christendom, tegen het bezit,
het huwelijk, het recht en de vrijheid.
Een hoog en onverantwoordelijk spel
wordt daarom gespeeld door hen die
om de gunst van de kiezers te winnen
op afschaffing van leger en vloot aan
dringen.
Dat is niets ander9 dan spelen
met de volksbelangen.
Dat is spelen met de financieele
belangen omdat een dergelijke bezui
niging ons ook financieel duur te
staan kan komen, en het is niet min
der een spelen met de zedelijke en
godsdienstige belangen, een spe
len met na langen en bangen kamp
verkregen goederen: vrijheid en recht.
Ui
A
Daarom is zoo dwaas en zoo onge
motiveerd de beschuldiging dat zij die
voor een behoorlijke landsverdediging
opkomen, daardoor blijk geven de die
pere beginselen uit bet oog te verlie
zen.
En precies hetzelfde geldt ook van,
bet financieele vraagstuk.
Ook dat is een probleem met een
prinoipieelen ondergrond.
Een Christen-staatsman in de aller
eerste plaats i3 geroepen zijn huis, ook
het huis van den staat, wel te verzor
gen.
Vooral ook, omdat daarmee allerlei
belangen van zedelijken en geestelij
ken aard gemoeid zijn.
Inflatie en tot inflatie had het
moeten komen indien geen orde op za
ken was gesteld beteekent voor tal
loos velen vermeerdering van ellende
Om maar iets te noemen: aan tal-
looze invaliden en ouden van dagen is
door den Staat een kleine rente of een
klein pensioentje gewaarborgd.
Welnu, laat men zich indenken wat
het beteekent als de Overheid welbe
wust meewerkt om de waarde van het
geld te verminderen en dergelijke in
zeker opzicht van haar afhankelijke
menschen bedriegt, door ze slechts een
deel van de toegezegde en gewaarborg
de waarden uit te bteaJen.
Wie meenen mocht'dat het hier al
leen gaat om stoffelijke dingen, laat
hij het oog richten naar Duitschland
en andere landen, waar de ontzettende
gevolgen van de inflatie ook op zede
lijk en geestelijk gebied zoo droevig-
duidelijk aan het licht zijn getreden,
i Onwaar is dus de beschuldiging aan
het adre* van de Antirevolutionaire
party, als zou zij door aan deze pro-
1 We&jeu volle aandacht te schevV-rn.
haar beginsel op den achtergrond heb
ben geschoven.
Dat het wel terdege gaat om de die
pere beginselen is ten overvloede weer
opnieuw gebleken uit de hoog-ernstige
rede waarmede de heer Colijn de jong
ste Deputatenvergadering opende.
De heer Colijn heeft in de practijk
getoond met financieele en economi
sche zaken terdege op de hoogte te
zijn en op dat gebied beter dan iemand
anders, leiding te kunnen geven
Maar als een goed partijleider beeft
hij ook getoond bekend te zijn met de
ongeloofstheorieën" en -practijken en
met de zeer ernstige gevaren die daar
in ook ons volk bedreigen.
Helder en klaar werd in het licht ge
steld hoe niet gerust wordt voor alle
consequentiën uit het revolutionaire
beginsel zijn getrokken en hoe het ge
volg daarvan is, dat geheel onze cul
tuur met ondergang bedreigd wordt.
En daarom, zoo werd gewaarschuwd
en wij herhalen hier gaarne deze
waarschuwing daarom is het onze
taak, in diep besef van eigen onbe
kwaamheid en ontrouw, maar in het
vertrouwen op Hem, wiens kracht in
zwakheid volbracht wordt, in heilige,
bezieling ons'opmaken om in de hand
having van 's Heeren ordinantiën, in
het vasthouden aan de Christelijke
grondslagen van ons staatkundig en
maatschappelijk leven, de beveiliging
te zoeken tegen de ontbindende krach
ten, die in het leven der volk^r, ock
in ons volksleven werkzaam zijn.
Nationale problemen.
Door den heer Dresselhuys werd er
in zijn congresrede terecht op gewezen
dat tal van problemen die in dezen
tijd de aandacht vragen een nat i o-
n a a 1 karakter dragen.
„Het zou, zoo betoogde hij, natuurlijk
gemakkelijk zijn om zich tegenover de
oplossingen, die daarvan zullen moe
ten worden voorgesteld, uitsluitend
critisch te stellen. Het zou ons gemak
kelijk vallen en wij zouden daartoe
ons zelf ook geen geweld hebben aan
te doen. Maar ik weet dat dit niet
onze taak behoort te zijn. Ofschoon
zoolang de coalitie werkt, geplaatst
in de oppositie, ofschoon niets vragend
voor ons zelf, en zonder onze critiek
te sparen, zullen wij elke Regeering
die zich in ernst opmaakt om te doen
wat tot dusver in zoo groote mate is
verzuimd, indien het eenigszins moge
lijk is onzen steun geven."
Een merkwaardige verklaring is dat.
Immer9 tot op dit oogenblik hebben
de liberalen zich tegenover de oplos
sing van nationale problemen uitslui
tend critisch gesteld, hebben zij geen
enkel onderwerp dat aan de orde
kwam van nationaal standpunt bezien
en hebben zij de Regeering die een in
waarheid nationale politiek voerde al
tijd weer bemoeilijkt.
En nu zegt de heer Dresselhuys: ik
weet dat dit niet onze taak behoort te
zijn.
Dat is dus een veroordeeling van de
houding de laatste jaren aangenomen.
Laten we hopen dat in deze schuld
belijdenis tevens een belofte voor de
toekomst opgesloten ligt.
Van zijn vrienden.
Van zijn vrienden moet men het
maar hebben zegt het spreekwoord.
En terecht.
De immers „neutrale" Telegraaf
is in vele Christelijke gezinnen een
huisvriend die eiken dag weer in de
huiskamer, waar ook de kinderen van
den inhoud kunnen genieten, ontvan
gen wordt.
Ziehier wat deze huisvriend zooal
durft zeggen:
„Timotheus! Ik herinner mij de
zen naam alleen uit mijn schooljaren.
Sieh da Sieh da Timotheus. Die
kraniche des Ibykus.
Ik weet niet, of het dezelfde Timo
theus is, als die waaraan de apostel
Paulus schreef: „De lichamelijke oefe
ning is van weinig nut." Zie kamer
rede dr. de Visser in zijn verdediging
van het Olympisch milkoen.
Maar ik ben overtuigd, dat ik den
kerel, die.mij sedert alleen nog maar
één keer passeerde, n.1. op een voor
dracht-avond van Wüllner, toen het
ook die van de kraanvogels was in
den vervolge vaker in mijn leven zal
tegenkomen. En dat: terwijl ik mij
nooit bezondig aan een kerkgang of
het leze? van den Psalmist.
Maar ik lees zoo af en toe „De Stan
daard"; nu ja enfin; het is me het
lezen wel; het is meer een bladeren.
En daarin zal ik dezen heer Timo
theus vaker tegenkomen; evenals op
straat, al weet ik niet precies wie hij
is. Hij lijkt me een soort regent, die
een deel van ons volk en onze natio
nale politiek blijkt te beheerschen.
Niet de economische en sportieve
argumenten beslissen, b.v. als het om
het to be or not to be van een Olym
piade gaat. Timotheus doet het. Als
onze heele natie een millioen moet
talen voor een volle pagina adverle:.
tic een maand lang én de woreldpe-
tegenover het heele wereldvolk, dan
zegt hij: stop. 1
Ach, in veel meer dingen zegt hij
stop. Denkt u, dat Gerzon en Hirscli
en hun leveranciers da mode lancee-
ren. Nonsens! Timotheus doet dat.
Hij heeft wel is waar-een smaak van
niets; hij voelt voor dikke wollen kou
sen, baai en de klepbroek, en naakt
heid des vleesches is hem een gruwel.
Maar ondertusschen lapt hij het hem
maar. Hij., gebiedt."
Nietwaar, dat is dan toch maar mooi
gezegd door een huisvriend, dien men
in de gelegenheid stelt in eigen huis,,
zijn beginsel en zijn Koning te laten
honen en smaden.
Zou het eindelijk niet eens tijd wor
den met dergelijke „vrienden" voor
goed te breken?
STADSNIEUWS.
Ned. Chr. Vrouwenbond.
Gisteravond was in de Nutszaal de
af deeling Leiden van den Ned. Chr.
Vrouwenbond in feestelijke jaarverga
dering bijeen.
De wn. voorzitster Mej. Koekoek
opende de vergadering, liet zingen Ps.
68:10, ging voor iij gebed, las Ps. 145
en heette de aanwezigen welkom op
dit vierde jaarfeest der afdeeling, o!w.
de afgevaardigden van den Meisjes-
bond. De Geref. Meisjesvereeniging „V.
O.K." had een brief van gelukwensch
gestuurd.
De presidente Mevr. Schokking, die
niet ter vergadering aanwezig was,
heeft bedankt als bestuurslid der af
deeling.
In haar openingswoord wees spr. op
het onvolmaakte, dat er steeds in ons
leven is, zoowel in het geestelijke als
in het stoffelijke.
Zoo is het ook met den Vrouwen
bond. Het ledental rpoet lilyjebreid
worden en het vergaderingbezoek be
ter. Het bestuur stelt zich voor, in het
komende vereenigingsjaar een 3 of 4-
tal lezingen te houden, alsmede een
4-tal ledenvergaderingen, terwijl in
het najaar de verbandeürsus zal be
ginnen.
Spr. hoopte, dat de afdeeling zou
groeien en bloeien en wekte op te stre
ven naar het volmaakte, niet in eigen
kracht, maar in de kracht van Hem,
clie krachten geeft.
Daarna bracht de secretaresse Mej.
van Loon het verslag uit over het
afgeloopen jaar.
Er was een kern van belangstellen
de leden, die ter vergadering kwamen
en met de afdeeling meeleefden.
Een vijftal lezingen werd gehouden
waarvan de eerste twee druk bezocht
waren, de drie volgende minder. Spre
kers waren resp.: Mej. Heidema en de
heeren Ds. Boissevain, Schokking,
Meyer en Eggink.
Verder hadden nog een tweetal le
denvergaderingen plaats.
De Donderdagmiddagsamenkomsten
waren druk bezocht; deze zijn gewijd
aan het naaien van zwachtels, \*oor de
verpleging van melaatschen in Suri
name en het verklaren van het boek
Jozua.
Het ledental der afdeeling bleef vrij
wel constant en bedraagt thans 113.
De bestuursleden Mevr. van Nes en
Mej. Kcokoek werden herkozen, in de
plaats van Mevr. Groot Enzerink, die
zich niet meer beschikbaar stelde werd
gekozen Mevr. Roskes.
Helaas zag de presidente Mevr.
Schokking zich genoodzaakt als zoo
danig om gezondheidsredenen te 'be
danken.
Spr. bracht vervolgens ook het fi
nancieel verslag uit over het tijdvak
van 1 Mei 1924 tot 30 April 1925.
De inkomsten bedroegen f606.48 en
de uitgaven f482.12, alzoo is het saldo
f 124.36.
Mevr. v. d. Steen en Mevr. la Lau
werden aangewezen om de boeken na
to Metsr. Groan eenige lie
deren ten gehoore had gebracht, had
de bestuursverkiezing plaats. Als be
stuursleden werden herkozen Mej. v.
EldinK en gekozen Mevr. den Holder
en Mevr. Laman. De beide eersten na
men de benoeming aan.
Tot presidente werd gekozen Mevr.
van Nes. die de benoeming in beraad
zal houden.
Na de pauze kreeg Ds. J. G. W.
Goedhard, Ned. Herv. Pred. alhier,
het woord tot het houden esner lezing
met lichtbeelden over „Franciscus
van Assisi."
Een fraaie serie platen werd ver
toond, alle fotografieën van fresco'.-,
betrekking hebbende op het leven van
den heiligen Franciscus.
Door de toelichting van den spreker,
die tevens in korte trekken het leven
en de beteekenis v. Franciscus schets
te, kregen de aanwezigen een goed in
zicht in de bedoelingen van den Mid1
deleeuwschen prediker, die van 1182
tot 1226 leefde en een huwelijk had
gesloten met „Vrouwe Armoede."
Het is menschel ij kei'wijs gespro
ken mede aan Franciscus te dan
ken, dat de christelijke kerk zich in
de crisis omstreeks het begin der der
tiende eeuw heeft kunnen handhaven.
Een gevaarlijke dwaling, o.i. hierin
beslaande, dat men de schepping aan
den duivel toeschreef, hetgeen allerlei
gevaarlijke consequenties voor Lo.' ;m
leven met zich meebracht, won des
tijds op schrikbarende wijze veld, voor
al in Frankrijk, doch ook reeds in
Spanje en Italië.
Aan deze ketterij zou de kerk na
tuurlijk menschelijkerwijs gesproken,
te gronde gegaan zijn, indien God
niet mannen als Franciscus en Domi-
nicus had verwekt, den eerste 'als een
ongelserden evangelieprediker, den
laatste als een diepzinnigen denker.
Ook de door Dominicus in het leven
geroepen Inquisitie heeft zegenrijk
werk verricht, om aan deze 'ketterij
paal en perk te stellen.
Ten slotte wees spr. op Franciscus'
leerlinge, de heilige Clara, de sticht
ster van de orde dor Clarissen, die zich
aan liefdadigheid wijdden en uit wel
ke orde ook de heilige Elizabeth Js
voortgekomen,- naar wie het St. F.lisa-
beth-Gasthuis genoemd is.
De presidente dankte den spreker in
hartelijke bewoordingen voor zijn in
teressante lezing.
De Leidscïie Winkelstand.
In het perceel Botermarkt No. 8
naast het kleedingmagazijn van C. G.
A. heeft zich een van oorsprong Duit-
sche firma gevestigd, de fa. H. P a u 1 s
en Co. welke op het gebied van dc
staalwarenhandel en -reparatie een
specialiteite is.
Na een bezoek aan de zaak.zal men
den indruk krijgen, dat deze heeren,
uit Solingen afkomstig, en daar in de
staalindustrie ontwikkeld, hier uitste
kend op hun plaats zijn.
Naast een uitgebreide sorteering van
uitsluitend staalwaren in alle bestaan
de vormen, zoowel voor bedrijfs- als
voor huishoudelijke doeleinden, be
schikt de fa. Pauls over een electrisch
gedreven slijp- en reparatie-inrichting,
waar ieder voorwerp naar eigen aard
en eisch kan worden bewerkt. Zooals
gezegd zijn de firmanten in de fabri
catie van stalen werktuigen en voor
werpen doorkropen, wat hun in slaat
stelde om ook de reparatie-inrichting
zoo samen te stellen dat daar in elk
geval kan worden voorzien.
Het uitwendige van het pand heeft
ook een lieele verbetering ondergaan,
en is evenals het interieur in moder
nen stijl uitgevoerd, en keurig afge
werkt.
De banketbakkerszaak van den heer
P. W. C. Kuysten, patissier en cui
sinier, die eerst op de Korte Mare was
gevestigd, is dezer dagen meer "naar
het centrum verplaatst, waar de eige
naar de hand heeft weten te leggen op
het pand aan de Lange Mare, -yvaarin
tot voor kort de zaak van den heer-
Timp was gevestigd.
De inrichting van het pand als win
kel, met zijn keurig front behoefde
weinig aanvulling, maar toch heeft de
nieuwe ondernemer er nog een en an
der aan toegevoegd, wat met den mo
dernen stijl nog meer in overeenstem
ming was, zooals het gekleurde boven
licht in het etalageraam.
Waar verder ook de bakkerij en keu
ken hier een plaats moesten vinden,
had onder leiding van den heer Vorst
een aanzienlijke verbouwing van het
achtergedeelte plaats, waar een geheel
naar de eischen des tijds ingerichte
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 221/» cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarieL
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten höogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Binnenland
De behandeling van de voorstellen
inzake den nachtarbeid van broodbak
kers geschorst.
De Koningin naar Amsterdam.
Ds. A. Pijnacker Hordijk overleden.
Minister Cclijn te Alfen a. d. Rijn,
Buitenland.
De Belgische koning heeft Van de
Vijvere opdracht gegeven, een kabinet
te vormen. Van de Vijvere heeft die
opdracht aanvaard.
Een docr de Duitsch-nationalen ln
dec Pruisischen landdag ingediende
motie van wantrouwen is met 222 te
gen 216 stemmen verworpen.
Caillaux' financieele voorstellen zijn
door den Franschen ministerraad goed
gekeurd.
Ondanks het regesringsverbod maakt
Parijs zich op voor den jaarlijkschen
Jeanne ti'Arc-opfccht op morgen.
plaats van bereiding werd geschapen.
Licht en lucht vinden hier, clank zij
de plaats gehad hebbende veranderin
gen ruimen toegang en doen de hoe-
danigheden van de keuken nog meer
tot haar recht komen.
In het tusschengedeelte werd ten
overvloede nog een aardig salonnetje
ingericht, zoódnt ook ii Hf opzicht de
ze verandering een ven. ing is.
Een en ander vormt n waardige
omgeving voor de fijne voortbrengse
len van "s ondernemers kunst.
Het pand Rapenburg 3, waar vroe
ger de comestibles-zaak van den heer
Koienhof was gevestigd, heeft thans
een anderen ondernemer gekregen, in
de persoon van den heer L. Bckooy,
die er clezelfcle branche zal uitoefenen.
Aan de inrichting van deze zaak is
alle zorg besteed. Moderne snij- en
werktuigen staan ten dienste, waarbij
ook het overige is berekend op een
prettige bediening. De inrichting on
derging een kleine wijziging wat de
electrische verlichting betreft, welke
door den heer A. Lasschüit, Noordein
de, werd gemoderniseerd.
Comestibles, Conserven, Confituren,
Fijne Vleeschwaren enz. zijn zooals ge
zegd,, het voorwerp van den verkoop,
die via een keurig verzorgd pand als
dit verkooper zoowel als cliënt zal
kunnen voldoen.
SCHAKEN.
Competitie 3de kl. A, district Z. Holland.
LeiderdorpResidentie schakclub III.
De laatste Competitiewedstrijd in deze
groep werd Donderd.-av. te Leiderdorp ge
speeld tusschen liet derde tiental der Re- j
sidentieschaakclub en de Leiderdorpsche
Schaakvereenigmg. Het resultaat was als
volgt
Leiderd. Sch. Resftientie sch. III.
1. A. v. Klaveren Jr. IT. M. Rijke.pVJ/J
2. H. v. d. Poel. H. Poelman. o 1
3. F. de Bruyn. G. v. de Blom'.-o 1
4. G. de Koning Jz. W. C. Goris 1 o
5. A. v. Klaveren. M. d. Veen o 1
6. J. Boot. J. v. d. Bosch. o 1
7. G. d. Blanken. E. Felz, o 1
8. W. Goethart. W. v. Duijn. o 1
9. M. Splinter. C. Spa. o 1
10. K. Kranenburg. Niet opgek'. 1 o
Totaal 2Vt—7i/a'
zoodat de Residentieschaakclub III paet
7V2 tegen 2V2 dezen wedstijd won en te
vens in deze groep het kampioenschap
behaalde.
Het comité dat zich ten doel' stolt
gelden bijeen te brengen voor de aan
schaffing van nieuw meubilair ten be
hoeve van het wijkgebouw „Pniël" zal
in hqt a.s. najaar een bazar houden.
Gistermiddag werd Mej. A. E. F.
op het Kort Rapenburg aangereden,
doordat de bestuurder van een bak
kerswagen in weerwil van een wenk
van den verkeersagent niet uitweek,
en haar noodzaakte om van haar rij
wiel te stappen, waarbij dit werd over
reden door een passeerende auto. Het
rijwiel werd vrijwel geheel vernield.
De auto, een bus van de lijn Boakoop— j
Leiden werd bestuurd door v. d. K. de j
bakkerswagen, die aanleiding w&e van.
het ongeval, door R. wonen® aan 'de\
Oranjegracht.
Den 56-jaiügon winketier H.
te Oegstgeeet woont en oen zaak beonf
in de Morechatraat, overfcwatp
BjOïgw e»n einstig aagani.