CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
6e JAARGAÏÏS
1925
NUMMER 1503
LEIDSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Lelden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal I 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
BUREAU; Hooigracht 35 Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
Bit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
De vrouwen en de stembus.
'tZag er donker uit voor de Joden
woonachtig in het Perzische rijk in de
dagen waarvan het boek Esther ons
verhaalt.
Aan het hoofd van dat rijk stond
de zinnelijke despoot Ahasveros, een
man van grenzenlooze willekeur en be
kleed met schier onbeperkte macht,
maar die in de handen van een eev-
zuchtigen en sluwen Amalekiet als Ha
man was, kneedbaar was als leem in
de handen van den pottenbakker.
De ondergang yan de Joden scheen
ten volle besloten.
Het volk van God moest worden ver
nietigd tot den laatsten man en de
laatste vrouw.
Zoo had de goddeloóze Haman, die
bij de vervulling van zijn eerzuchtige
droomen een Mordechai op zijn weg
vond het bepaald- en het was voor
hem, den geboren hoveling, een kléine
moeite om den machtigen vorst, die
naar welgevallen beschikte over het
leven zijner onderdanen, te zetten naar
zijn hand.
Het kwaad scheen onafwendbaar.
Nadat het stellige gebod van den
Koning was uitgegaan, scheen niets en
niemand meer in staat om het gevaar
te stuiten.
Haman voelde zich triomfator.
Zijn raad zou bestaan. Hij zou doen
wat hem behaagde.
Nog slechts een korten tijd en het
gehate Jodendom zou van den aard
bodem zijn uitgeroeid.
Een zeker schrijver heeft eens de
opmerking gemaakt, dat God den dui
vel altijd twee schreven voor is.
Wij menschen moeten wachten tot
de slag gevallen is, tot het kwaad ge
beurd is.
Maar God ziet de benauwdheden ko
men, eer iemand er nog aan denkt.
Eer zijn verdrukte volk gelegenheid
heeft om te roepen, ligt het goddelijk
antwoord reeds gereed.
Dat heeft ook een Haman tot zijn
schade ondervonden.
Want omdat de Joden in het Perzi
sche rijk door den trotschen Amale-
kiet belaagd werden, was daar aan
het Koninklijke hof reeds een Esiher
geplaatst, die was aangewezen als een
instrument tot verlossing van haar
volk.
De geschiedenis een historie u>et
meerdere donkere bladzijden is be
kend.
Vasthi was verstooten en de Jodin
Esther was in hare plaats tot koningin
uitgeroepen.
En toen het gevaar ging dreigen,,
toen werd door haren oom Mordechai
op Esther een beroep gedaan om den
Koning te smeeken en van hem te
verzoeken voor haar volk.
Esther en dat is volkomen begrij
pelijk maakte bezwaren.
't Was niet zoo gemakkelijk wat van
haar gewaagd werd.
De kans dat hare tuschenkomst ba
ten zou was al heel gering en dan,
haar leven kon er meer gemoeid zijn.
T
Maar Mordechai liet niet los.
Hjj liet haar weten dat zij zich niet
oest inbeelden da zij als de alge-
eene slachting begint, zou ontkomen,
^en, zelfs Esther, hoe hoog dan ook
■ilaatst zal niet gespaard worden,
fïn bovendien, zoo voegde hij daar-
n toe, wie weet, of gij niet om zul-
n tijd als deze is, tot dit koninkrijk
raakt zijt?
Zou het niet kunnen zijn, dat God
aar juist in dezen tijd op den Perzi-
chen troon geplaatst had, opdat zij
'n des Heeren hand het middel zou
tot redding van haar volk?
dit argument gaf voor Esther
oor slag.
oogen werden geopend voor het
1 dat God had met hare verhoo-
en na zich met haar volk ge-
te hebben in het gebed, ging zij
Koning, om daar -de verlossing
haar volk en de vernedering van
w is belagers te verkrijgen.
Iet was niet de eerste mar' en 'zou
k niet de laatste maal .t een
vrouw, dat vrouwen, tot een grootsche
taak werden geroepen.
Wij denken aan een Deborah, en
andere vrouwen uit de gewijde en de
ongewijde geschiedenis, die door God
gebruikt werden als werktuigen in
Zijne band.
Dat mogen ook onze vrouwen in
dezen tijd wel ernstig bedenken.
Ernstige gevaren bedreigen ons land
en volk.
Een kleine verschuiving in de stem
menverhoudingen bij de komende ver
kiezingen kan oorzaak zijn, dat par
tijen die met God en zijn Woord niet
wenschen te rekenen, de macht in
handen krijgen en dat ook in ons land
de gelegenheid wordt geopend voor de
toepassing van beginselen die voor
land en volk noodlottig kunnen wor
den.
En nu is ook aan onze vrouwen een
wapen in banden gegeven.
Zij hebben het kiesrecht niet begeerd
Zij hebben het niet gewild.
Het is haar, tegen haar zin opge
drongen.
En wat zullen nu onze vrouwen
doen?
Er zijn er, die bezwaar maken om
te gaan stemmen. Die er ernstig over
denken om door thuis te blijven de
tegenpartij een voorsprong te geven.
En er zijn anderen, velen, die zich
in elk geval buiten den strijd wenschen
te houden.
De revolutionaire vrouwen mogen
dag aan dag huisbezoek doen om de
revolutiebeginselen te doen zegevieren,
zij denken er niet aan, zich in den
strijd te mengen.
En daarom zouden wij onzen vrou
wen met allen ernst eenzelfde vraag
willen stellen, als een Mordechai tot
zijne nicht Esther richtte. Is het ook
dat juist in dezen tijd den vrouwen
het kiesrecht is geschonken, opdat zij
't middel zouden zijn om ons volk van
den ondergang te bewaren?
Deze vraag leggen wij aan onze vrou"
wen voor, in de hoop dat zij, ieder voor
zich, daarop een antwoord zullen
geven.
Geen regeerkracht.
De coalitie, zoo wordt in deze dagen
van links betoogd is uitgeleefd en het
Kabinet dat op de rechtsche partijen
steunt mist alle regeerkracht.
Tegenover die bewering kan het
geen kwaad even te herinneren aan
wat het liberale Handelsblad na de
salarisdebatten in de Tweede Kanier,
opmerkte:
„Wij willen ronduit zeggen, dat
deze afloop van het dreigende debat
een regeerkracht bij dit kabinet en
bij de rechterzijde heeft getoond, die
wij niet meer aanwezig achtten.
En dat die tot ernstig nadenken
moet stemmen over de vraag, of na
welhaast zeven jaren bewinds, waar
in uitteraard in Regeering en meer
derheid een en ander is gehavend,
Versleten, verslapt en vermoeid,
eenige andere regeeringsconstellatie
wel tot zulk een krachttoer in staat
zou zijn geweest."
Wat hier in vragenden vorm wordt
gezegd kan in meer positieven vorm
worden herhaald.
Geen andere regeeringsconstellatie
zpu tot een krachttoer in staat zijn ge
weest als waartoe dit Kabinet in staat
bleek.
Dat is wel zeer duidelijk gebleken
uit de houding door de verschillende
partijen ten opzichte van het bezylni-
gingsvraagstuk ingenomen.
En veilig kan worden voorspeld dat
het als de rechterzijde in de minder
heid wórdt gebracht en de partijen die
alleen weten wat zij niet willen en
waarin zij het onderling niet eens zijn
de meerderheid verkrijgen, onmogelijk
zal zijn een regeerkrachtig kabinet te
vormen.
Buit en huid.
Een geliefkoosde bezigheid van velen
is reeds voor zij op jacht gaan den buit
te verdeelen.
Meermalen wordt geprobeerd de
huid te verkoopen voor de beer gescho
ten is.
Tot die „Zondagsjagers" behoort ook
het liberale „Vaderland" dat zich tjians
reeds het hoofd breekt met de oplos
sing van de Kabinetscrisis die na de
verkiezingen te wachten is.
Het blad is verstandig genoeg om
te erkennen dat er van een linksch
Kabinet, steunend op de vereenigde
linkerzijde geen sprake kan zijn.
Die kans is voorgoed verkeken.
'tZal stel dat het gelukte de
rechtsche partijen in de minderheid
te brengen onmogelijk blijken de
diverse linksche partijen onder een
hoedje te vangen en zeTot een regeer-
krachtige meerderheid saam te snoe
ren.
Daarop wordt dan ook niet gemikt.
De strijd van de vrijzinnigen heeft
niet een positief, maar een negatief
doel.
Afbraak is het ideaal.
De rechterzijde moet uit elkaar ge
slagen worden.
En daarom wordt nu reeds gedecre
teerd dat de vorming van een parle
mentair kabinet niet mogelijk zal zijn
en dat er dus een extra-parlementair
Kabinet zal moeten komen, dat in de
eerste plaats tot taak zal hebben onze
financiën in orde te brengen.
Alsof de rechterzijde niet getoond
had, daartoe zelfs onder voortdurende
tegenwerking van de linkerzijde in
staat te zijn.
Het „Vaderland" komt een weinig
vroeg met zijn adviezen.
Beter is eerst het resultaat van de
verkiezingen af te wachten.
En aan ons daarbij de taak te ijve
ren voor zulk een uitslag, dat de vrij
zinnigen zich over het verdeelen van
den buit niet bezorgd behoeven te
maken.
STADSNIEUWS.
Prof. Athanasue.
Sedert eenige dagen vertoeft te de
zer stede prof. dr. Athanasue, hoog
leer aar aan de Universiteit te Boeka
rest, tot het doen van wetenschappe
lijke onderzoekingen aan het psycho
logisch laboratorium van prof. Eint-
hóven.
Onderwijzersvergadering.
De Vereeniging van Onderwijzers en
Onderwijzeressen in de Inspectie Lei
den zal haar vijfde vergadering hou
den op Donderdag 14 Mei a.s. des
voormiddags te 10 urn* in de Stadsge
hoorzaal alhier. Op de agenda komen
0.m. de volgende punten voor:
Verslag Kascommissie; Rekening en
Verantwoording van den Penning
meester; Verkiezing van 4 bestuursle
den wegens aftreding van Mejuffrouw
M. A. Wegbrandts en het vertrek der
heeren H. H. v d Plas, J. v d Berg en
A. Berkhof.
Voorgedragen worden respectievelijk
1. 1. Mej. H. Doove, Leiden; 2 Mej. W.
Wijtenburg, Leiden.
II. 1. C. v d Zwet, Leiderdorp, 2 J.
Holtrust, Katwijk a. Zee.
III. 1. F. K. Dankelman, Lisse; 2 E.
A. Janssen, Hillegom.
IV. 1. W. Lanian, Leiden; 2 C. H. v
Ulden, Leiden.
Verder, zal de heer F. H. N. Bloe-
mink alhier een causerie houden over
Kinderliteratuur.
Na de pauze volgt een lezing van
den heer Prof. Dr. K. II. Roessingh,
alhier over het onderwerp: Amerika-
niseering des levens.
C. J. M. V. Kampen.
Voor de vijfde maal zullen dit jaar
de Leidsche C.J.M.V.-kampen in Noord
wijkerhout gehouden worden. Het
mooie „Twistduin", dat ook in 1922
en 1923 als zoodanig dienst deed, zal
ook dezen keer als kampterrein ge
bruikt worden. Het eerste kamp (van
1421 Juli) is voor jongens van 1720
jaair, het tweede (van 22—29 Juli),
voor jongens van 12—14 jaar; het derde
(van 30 Juli6 Aug.) tooi* jongens van
15—17 jaar en het vierde kamp (van
7—14 Aug.) voor jongens van 13—15
jaar.
Gezien den goeden naam, waarin
deze groeiende beweging zich in Lei
den mag verheugen, tullen de kam
pen ongetwijfeld ook dezen zomer sla
gen. Een rijk geillustreerd kampblaad
je, dat een dezer dagen in Leiden ver
spreid zal worden, zal reeds eenige
practische aanwijzingen geven, terwijl
„Ons Kampboekje", dat binnenkort
voor het derde jaar za. verschijnen,,
meer volledige inlichtingen zal ver
strekken.
De Internationale.
In de Maandag gehouden Raadsver
gadering bij de interpellatie van den
heer van Eck> werd doo.* den inter-
pellant medegedeeld dat te Amers
foort wel de Internationale door het
klokkenspel ten gehoore we.'d gebracht
Naar ons echter van uiterst betrouw
bare zijde wordt medegedeeld, i9 noch
de Internationale, noch de Marseillaise
vanaf den Amersfoortschen toren ge
speeld.
De mededeeling dienaangaande dopr
den heer van Eek gedaan is dus in
strijd met de waarheid.
Mathesis Scientiamm Genitrix.
Aan het eindexamen der 5e klasse
voor Wis- en Natuurkunde namen 47
candidaten deel, waarvan 16 afgewe
zen moesten worden. Aan de 31 ge
slaagden kon het betreffende diploma
uitgereikt worden::
H. Bakker, Den Haag; C. Bot, idem;
A. H. Caron, idem; A. van Delden, Mep
pel; P. A. Hartevelt, Leiden; J. Heems
kerk, idem; C. C. A. Koop, Schevenin-
gen; J. H. A. Koopman, Den Haag; A.
W. Meyers, Leiden; E. Muske, idem;
P. J. A. Sleyster, Scheveningen; A. J.
Solleveld, Den Haag; J. Splinter, Lei
derdorp; G. Vischers, Diepenveen; G.
A. Annokkee, Leiden; H. S. Fuchss,
Leiden; D. W. Gesink, Katwijk a. d.
Rijn; J. Richel, Den Haag; P. Sjardijn,
Leiden; S. H. Vrijhoff, idem; B. J. B.
van Weerlee, idem; J. van Weesel,
idem; H. Zaalberg, idem; J. Buys, Kat
wijk aZee; A. Gertenaar,, Leiden; P.
A. Kouwenhoven, idem; L. Los, Lei
derdorp; G. Nasveld, Voorschoten; L.
Oudshoorn, Sassenheim; W. Ouwer-
kerk, Leiden; A. van Weizen, idem.
Aan het eindexamen der 6e klasse
voor Beschrijvende meetkunde en Per
spectief namen 26 leerlingen deel,
waarvan 6 niet aan de gestelde eischen
konden voldoen. Aan de 20 overigen
kon het diploma uitgereikt woerden,
t.w.
J. P. de Bree, Veur; J. Buys, Kat
wijk a. Zee; D. M. Goenen, Haarlem;
P. A. De veling, Leiden; L. A. de Gruy-
ter, Den Haag; Th. H. Hermans,, Lei
den; A. H. Hooyer, idem; C. Koop, te
Scheveningen; G. J. Leusden, Leiden;
A. Meenks, Rijssen (O.); K. H. Mugge,
Leiden; G. Peusken,, Deventer; J. P. v.
Schravendijk, Leiden; J. Schreuders,
Haarlem; P. C. van Straaten, Den
Haag; F. J. Thomas, idem; P. Tuinhof
de Moed, Leiden; J. J. van Ulden, id;
W. S. Verboon, Harmeien; C. v. Vliet,
Leiden.
Voor het eindexamen van den Dag
cursus, afd. Werktuigbouw slaagden:
C. Koop, Scheveningen; H. P. Min-
derhoud, Souburg; K. H. Mugge, Lei
den; E. Muske, idem.
Jubilea,
Er is gisteren in onze goede stad
nogal druk gejubileerd, in allerlei tak
ken van dienst, in de particuliere en
ook in de overheidsbedrijven. Het is
een verschijnsel dat niet dan met vol
doening kan worden waargenomen,
dat er in onzen tijd, die in 'zooveel
opzichten reden geeft om te klagen,
over egoïsme en individualisme, toch
steeds nog velen zijn die zich haas
ten hun waardeering en achting te
laten blijken wanneer het de huldi
ging betreft van een collega of vriend,
superieur of ondergeschikte, die zich
gedurende een bepaald tijdvak door
een trouw waarnemen van het da-
gelijksch beroep, dat immers een God
delijk beroep is, heeft onderscheiden.
Behalve de gisteren reeds vermelde
personen, vierden nog de volgende
personen een jubileum: de heer Jac.
Ank erna, die zijn gouden jubile
um vierde bij de fa. F. H. ide Keu-
ning, Aalmarkt grossier in waschar-
tikelen en zout; de heer J. Derogé,
die herdacht, dat hij 25 jaar was ver
bonden aan den Rijksdienst der Poste
rijen en Telegrafie, en niet te ver
getende havenrechercheur B. B r o e r s
van wiens zilveren jubileum wij reeds
melding maakten, terwijl de heer J.
J. H. Pommée den dag herdacht,
waarop hij voor 40 jaren in dienst trad
van het R.-K. Lager Onderwijs, en
de lieer H. W. Metselaar, na 25
jaren dienst, zijn functie neerlegde,
en zan zijn werkkring afscheid nam.
De heer Ankerna, werd gistermor
gen door zijn patroon per auto met zijn
echtgenoote van hun woning in de
iBakkersteeg afgehaald en door de
familie de Keuning te haren huize
hartelijk gehuldigd, waarbij bloemen
en meerdere geschenken zoowel na
mens de zaak als namens de familie
werden aangeboden, waarna het ove
rige van den feestdag in de eigen wo
ning werd doorgebracht, temidden van
talrijke bewijzen van sympathie en be
langstelling.
De huldiging vdn 'den heer Broers
begon 's morgens om "10 uur op "het
Stadhuis, waar Tin door weth. Reime*
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone adverientiën per regel 23% cent
Ingezonden Me de deelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiên bij too ruit beteüng
Tan ten hoogste 30 woorden, werden dege»
lijks geplaatst ad 40 cent.
Belangrijkste nieuws in dit Mummer
Binnenland
De Olympische spelen in de Tweede
Kamer.
Buitenland.
De Parijsche autoriteiten hebben een
commnnistisch revolutieplan ontdekt.
Het spoorwegongeluk in den Pool-
schen corridor.
Hindenburgs ambtsaanvaarding.
Het Engelsche Lagerhuis heelt een
initiatiefvoorstel der Arbeiderspartij
betreffende den achiurendag verwor
pen.
ringer werd gecomplimenteerd die
hem tevens de gebruikelijke gratifi
catie ter hand stelde.
In het Waaggebouw aan de Aal
markt, dat door den Waagmeester,
den heer Lamme, daarvoor in een
speciaal kleedje was gestoken, had
middags de officieele huldiging plaats,
waarbij 'de jubilaris werd toegespro
ken door den directeur, den heer Men
nes, den heer Lamme, waarvan de
eerste hem als souvenir een gouden
potlood overhandigde; verder door
den heer H. Kapaan namens de brug
wachters, die als blijk van waardee
ring een rookstel en een pendule aan
bood, en ten slotte door de heeren
H. Zoutendijk, M de. Goeien en J.
Jonk namens de Marktkooplieden wier
plaatselijke afdeeling hem bij monde
van eerstgenoemde een fraai koperen
rookstel overhandigde.
Ten slotte nam de heer Broers zelf
het woord, om allen die hem van
hun belangstelling hadden laten blij
ken, hartelijk te danken.
Vandaag heeft de heer H. Kue-
n e n onder veel belangstelling den
dag herdacht waarop hij voor 25 jaren
in dienst trad bij de Rijkstelefoon.
De jubilaris is tegenwoordig chef
van den technischen dienst der Rijks
telefoon hier ter plaatse.
Opgeheven.
In verband met het afnemend aan
tal bezoekers(sters^ doordat velen
weer naar hun land terugkeeren en
het niet gemakkelijk gaat geregeld
Duitsche sprekers te vinden, heeft de
kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente
alhier besloten, de door haar tijdelijk
ingestelde Godsdienstoefeningen in de
Duitsclm taal en liturgie met ingang
van deze maand niet meer te doen
houden.
Assistentie.
Naar de L. Kerkbode meldt,
zal gedurende den rusttijd van Ds. H.
Thomas, die zich zooals gemeld ge
durende twee maanden van allen her
derlijken arbeid moet onthouden, Ds.
J. C. Aalders van 's-Gravenhage in
zijn plaats hulpdiensten verleenen in
de prediking des Woords en het cate-
chiseeren.
Mooie giften.
Naar aanleiding van een aan
vrage om geld ter leen, ontving de
Diaconie der Geref. Kerk alhier van
een broeder buiten de gemeente een
vrijwillige gift, welke het gevraagde
bedrag, zijnde f1000, nog te boven
gaat.
Bij het comité, dat zich ten idoel
heeft gesteld gelden in te zamelen
voor de restauratie van de Marekerk,
kwam deze week een gift van f 100
binnen.
Voor de benoeming als leeraar
aan de 1ste ambachtsschool te Am
sterdam, staat als no. 1 op de voor
dracht de heer A. Lucas, leeraar in
het meubelmaken en houtdraaien aan
de Ambachtsschool alhier.
Het Kiescollege der Ned. Herv.
Gemeente zal 24 Mei vergaderen ten
einde te voorzien in de nog bestaande
vacaturen in den kerkeraad dier g
meente.
Verbreeding Lagen Rijndijk
In de gistermiddag gehouden ver
gadering van de Tweede Kamer werd
goedgekeurd het wetsontwerp tot ont
eigening van perceelen erfdienstbaar
heden en andere zakelijke rechten,
noodig voor de verbreeding van den
Lagen Rijndijk alhier.
Van het terrein der Kon. Ned.
Grofsmederij aan den Zuidsingel wordt
een bos koperdraad, vermist ter waarde
van f 40. Het koperdraad, dat' waar
schijnlijk gestolen is, heeft een diame
ter van .1—8 m.M.
