ab o nnementsprijs
CHRISTELIJK DAGBLADvoor LEIDEN EN OMSTREKEN advertentie-prijs
JAARGANG
DINSDAG 28 APRIL 1125
NUMMER 1499
IDSCHE COURANT
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal f 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
Lu li üiiinwr bestaat uit TWEE Bladeo.
eerste blad.
V De groote kans.
ri.ec revoiut.egevaar blijft ook in ons
ianu nog anijd urelgen.
i>e oiiistancngneüen zijn op dit oogen
blik, met gunsag.
Zoolang er een rechtsch kabinet is,
dat het gezag weet hoog te houden, om
dat het weet te-regeeren bij de gratie
Gods, is de kans op een omwenteling
niet zoo groot.
Maar het verlangen van velen blijft
toch uitgaan naar het gebruiken van
andere dan parlementaire middelen.
Dat is nog weer duidelijk gebleken
uit de verzuchting die Mr. Troelstra
dezer dagen slaakte toen hij opmerkte:
Blijft de toesiand zooals hij nu is
dan benijd ik den Kamerleden hun
positie met.
Ik stel mij zelf de vraag of bij de
toenemende ingewikkeldheid der te
genwoordige vraagstukken het moge
lijk is, dat dit alles zoo maar vanzelf
in orde zal komen langs den weg der
verkiezingen.
Het gaat zoo langzaam. Als wij
morgen aan den dag aan de regee-
ring komen, zouden wij niets kunnen
doen dan het werk der burgerlijken
overnemen. Daarom stel ik me ach
ter die lieden die hier een groot
vraagteeken plaatsen. Dit is geen tijd
van groote parlementaire ontwikke
ling. Daarom is het zoo noodig dat
w^j ons inwendig ontwikkelen.
Als eenmaal ons de groote kans
geboden wordt moeten wij in staat
zijn om die gelegenheid volledig te
kunnen benutten.
Als eenmaal de groote kans geboden
wordt, zooals men meende dat in 1918
het geval was, dan zullen de sociaal
democraten voor revolutionaire daden
niet terugdeinzen.
Wij gelooven het gaarne.
Maar die kans moet juist niet gebo
den worden.
Daarom rust op allen d7e de wet niet
voor 't geweld willen inruilen de dure
plicht naar vermogen mee te wer
ken tot de doorwerking en de toepas
sing van de anft'-revolutionaire begin
selen.
Op allen.
Op de mannen zoowel als op de
vrouwen.
Op de jongeren zoowel als op de
ouderen.
Niemand mag de weinige weken die
ons nog voor de verkiezingen resten,
ongebruikt laten.
STADSNIEUWS.
Gemeenteraad.
In de gisteravond voortgezette verga
dering van den gemeenteraad werd het
vermenigvuldigingscijfer voor den
Hoofdelijken Omslag vastgesteld op 0.9.
Dit beteekent een belastingverlaging
met 10 pet.
De concessie aan de Leidsche Duin
watermaatschappij werd met 10 jaren
verlengd, onder eenigszins gewijzigde
voorwaarden.
Verder werd besloten tot den ver
koop van eenige perceelen aan de Kore-
vaarstraat, waar winkelhuizen geves
tigd zullen worden.
Na een interpellatie "van den heer
van Eek over de weigering om op 1
Mei de roode vlag" op de Stadsgehoor
zaal te planten, welke interpellatie een
"ecratief resultaat had, werd de verga-
opving s-esloten.
Breedvoerig verslag volgt in* het vol-
rend nummer.
Zendingsfeest.
Vanwege de Ver. tot bevordering
der Zendingszaak voor Leiden en Om-
breken zal óp Hemelvaartsdag a.s.
'es namiddags te kwart over één op
t landgoed „Oud-Poelgeest", onder
gstgeest, daartoe door de Eigena-
re welwillend afgestaan, het 15e
■rlingsfeest gehouden worden.
Ms sprekers zullen optreden: Prof.
H. M. van Nes. openingswoord,
J. J. Stam, Ned. Herv. Pred. te
sterdam; Ds. T. J. Hagen, Geref.
1. te Delft, onderwerp: ,,Een hand
koren op de hoogte der bergen";
I. F. van Hasselt, Zendeling van
uw-Guinea, onderwerp: „Van N.-
nee's bergen"; H. Bielke, Zende-
van Suriname, terwijl Ds. IT. P.
vs, Ned. Herv. Pred. te Voor-
•oien de slotrede zal hoyden.
BUREAUHooigracht 35 Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
De Chr. Harmonie-Ver. „Athalia"
van Leiden, dirigent de heer J. Noor-
danus, zal haar medewerking ver-
leenen. Ieder jaar neemt het aantal
bezoekers toe. Het vorig jaar bedroeg
het aantal circa 4 duizend. Het Be
stuur der Vereeniging doet dan ook
alle moeite om het Zendingsfeest zoo
aantrekkelijk mogelijk te malcen. O.a.
zullen dit jaar om het spreekgestoëlte
wederom banken worden geplaatst,
waardoor aan zeer velen een zitplaats
kan worden geboden. Ook is er op
het terrein een zeer goede gelegen
heid voor het stallen van rijwielen
en een cantine ingericht.
De Commissie voor het Zendings
feest rekent ook dit jaar op een groote
opkomst.
Leidsche Christel. Oranjevereniging.
Prinsessedag genaakt. En daarme
de een feestdag voor al wat Oranje
mint, Oranje waardeert.
De Leidsche Christelijke Oranje-
vereeniging, onze altijd waakzame,
die in dit opzicht kan wijzen op een
schitterenden staat van dienst, toont
zich ook nu weer paraat om leiding
te geven aan het feest der Leidsche
Oranjevrienden.
Een mooie vergadering kan dat
worden, Donderdagavond in de Stads
gehoorzaal.
De secretaris zond ons behalve de
uitnoodiging een programma in den
volgenden t elegramstijl
Spreker: Jhr. LW. Roëll.
Muziek: „Per aspera ad astra".
Gymnastiek: Chr. D.G.Y. „Hestia".
Wij behoeven daaraan niets meer
toe te voegen.
Een ieder oordeele zelf, of dat geen
mooie avond kan, moet, zal worden.
Dat er geen plaats open blijve.
Herdenking opening Hebreeuwsche
Universiteit,
De besturen van den Ned. Zionisten
Bond en van de Nederl. Zionistische
Studenten Organisatie, afdeeling Lei
den hebben ter gelegenheid van de ope
ning der Hebreeuwsche Universiteit te
Jeruzalem een bijeenkomst belegd te
gen Donderdagavond 30 April a.s. te
8.15 uur in het Klein-Auditorlum der
Universiteit alhier, waar de heeren
Prof. Dr. D. Cohen, Prof. Dr. B. D.
Eerdmans en Dr. E. Slijper de betec-
kenis van dit feit uiteen zullen zetten.
Deze bijeenkomst is voor ieder be
langstellende toegankelijk.
Het carillon.
Vanaf Donderdag 30 April a.s. des
n.m. 12 uur zal het carillon van den
Stadhuistoren als voorspel laten lioo-
ren Voor heel uur: Liedje uit „Zon
neweg" muziek van F. E. A. Koeberg.
Voor half uur: Io Vivat. Na afloop der
lustrumfeesten wordt Io Vivat vervan
gen door het koor uit: „Koninginne"
(Cantate). Muziek van F. E. A. Koe
berg.
Belangrijke arrestatie.
Uit een opslagplaats van Gebr. v d
P. in de Koensteeg is in den afgeloo-
pen nacht een partij ijzer ontvreemd.
Doordat een der dieven het gestolene
te koop aanbood aan den opkooper
K. werd argwaan gewekt, en kreeg de
recherche lucht van de verblijfplaats
der daders, hetgeen er toe leidde dat
hedenmorgen het geheele complot dat
aan de affaire had medegewerkt, be
staande uit 2 dieven en 6 helers, naar
het politiebureau kon worden gebracht
Een goede vangst.
Jac. S. heeft er zich bij de politie
over beklaagd dat hij is mishandeld
door F.
Ten nadeele van P. v. E. is Zon
dagavond, terwijl geen der bewoners
thuis was, uit zijn woning een -bedrag
van f200 gestolen, dat geborgen lag
in een sigarenkistje. Volgens den be
nadeelde heeft gedurende zijn afwe
zigheid een raam van de slaapkamer
opengestaan.
Het vermiste geld behoorde voor een
groot gedeelte toe aan de Landelijke
federatie van Metaalbewerkers.
H. E. v H. heeft aangifte gedaan
dat hij, en zijn zuster, Mej. V. door de
respect. 15- en 18-jarige zoons van
laatstgenoemde zijn mishandeld.
Gisteravond kwart voor zeven
werd een driejarig knaapje A. K. op de
Korevaerstraat aangereden door een
uit den Haag komende electrischo
tram. Gelukkig kwam het kind niet.
voor, maar 'naast de tram terecht,
waar hij door den motorwagen torzijde
van de rails werd geduwd. De Eerste
Hulpdienst, die den kleinen patient
onderzocht, kon dan ook gelukkig niet
meer dan een paar kleine schaafwond-
jes constateeren.
Uit de Goederenloods van de d.
Spoorwegen aan den Haagweg is gis
teravond tusschen half zes en kwart
voor zes een adresseerm&chine ont
vreemd, die gebruikt weed voor het
merken van kisten.
Op last van de justitfë is bij ver
schillende winkeliers hier ter stede
onzedelijke lectuur in beslag genomen,
BINNENLAND.
POSTERIJEN EN TELEGRAFIE.
De nieuwe directeur-generaal.
Bij Koninklijk besluit ié, met ingang
van 1 Juni 1925, aan W.-D. N o 11 i n g
directeur-generaal der posterijen en
telegrafie, eervol ontslag verleend uit
zijn betrekking, onder dankbetuiging
voor de vele in die betrekking aan den
Lande bewezen gewichtige diensten, en
is, met ingang van voornoemden da
tum, benoemd tot directeur-generaal
der posterijen en telegrafie ir. M. H.
D a m m e te Leiden, oud-hoofd van
den dienst der Staatsspoor- en Tram
wegen in Nederlandsch-lndië.
H. M. da Koningin-Mceder.
H. M. de Koningin-Moeder heeft
weer incognito een bezoek gebracht
aan de Voorjaars-Bloemententoonstel-
ling te Heemstede. Het gevolg bestond
uit de Hofdames Baronesse van Itter-
sum en Jkvr. van de Poll en den ka
merheer graaf van Limburg Stirum.
De Koningin-Moeder, heeft het voor
nemen zich Donderdag voor den ver
jaardag van Prinses Juliana naar i. t
Loo te begeven en denzelfden avond
in de Residentie terug te keeren.
Nederland en Rusland.
Op vragen van het Tweede Kamer
lid van Ravesteyn:
Is het den minister bekend, dat de
regeering van de Unie der Soc. Sov
jet republieken aan haar gezantschap
te, Berlijn opdracht heeft gegeven geen
visa voor een reis naar haar gebied
te verstrekken?
Indien dit bericht, dat in de bladen
vermeld is, bevestigd wordt, wil do
minister dan mededeelen, welke stap
pen de Nederlandsche regeering van
zins is naar aanleiding van dezen voor
de belangen van Nederlanders nadeeli-
gen maatregel te or.dernemen?
Wil de minister voorts mededeelen,
of de Nederlandsche regeering, indien
het bovenstaande baTelit juist blijkt,
voornemèns is harerzijds geen visa
voor een verblijf in Nederland aan per
sonen van Russische nationaliteit
meer te verstrekken?
Heeft de minister van buitenland-
sche zaken geantweord;
De juistheid van let in de dagbla
den vermelde bericht, dat de regeering
van de'Uuie der Sociilistische Sovjet
republieken aan haar gezantschap te
Berlijn opdracht zou hebben gegeven,
geen visa voor een res naar haar ge
bied meer aan Nederlanders te ver
strekken, is den ondei^eteekende niet
kunnen blijken.
Volgens de door hom .ingewonnen
inlichtingen werd neg in het begin
dezer maand zoodanig visum aan 2
Nederlanders verleerd. In verband
hiermede vervalt de amleiding tot een
antwoord op de tweede en derde
vraag.
Invoering Tadetwet.
De inwerkingtredinj van de nieuwe
Tariefwet kan vermoidélijk niet eer
der dan tegen 1 Juli terwacht worden.
Zooals reeds vroege* is medegedeeld
zal, ten einde raadjleging van het
nieuwe tarief zoowel voor den handel
als voor de ambtena'en te vergemak
kelijken, vanwege het Departement
van Financiën een bewerking der nieu
we Tariefwet wordei uitgegeven, wel
ke onder meer zal bwatten een lexico
grafische lijst, van het meerendeel
der goederen, welte in den regel op
de groote losplaatsen worden vrijge
maakt, onder vernelding of, en zoo
ja, welk invoerrecit daarvan bij in
voer, verschuldigd :al zijn.
Om bij de invoeing der wet vooral
op de meer belangrijke kantoren der
invoerrechten zo»veel mogelijk een
vlotten gang van zaken te bevorderen
is het wenschelijl, dat de ambtenaven
der invoerrechte! voor het in werking
treden der nieiv.c Tariefwet in het
bezit zijn gestdd van de hierboven
genoemde uitga'e. en dat ook de han
del geïogonh:i imebb e, di. wc. k vooraf
te raadpler®*»
Naar wij thans uit goede bron verne
men, zullen met de samenstelling de
zer uitgave, welker afwijking niet kon
plaats vinden alvorens alle adviezen
omtrent de lijst, bedoeld in art. 43 der
Wet, ontvangen waren wat thans
het geval is nog enkele weken ge
moeid zijn.
In verband hiermede kan de inwer
kingtreding der nieuwe Tariefwet ver
moedelijk niet eerdere dan tegen één
Juli a.s. worden verwacht.
Het proces Inzake art. 40.
Op de rol van de zitting van het
Haagsche Gerechtshof kwam gister de
zaak voor tusschen den heer A. v d
Wielen en den Staat der Nederlanden
inzake de intrekking van art. 40 van
het Bezoldigingsbesluit. Zooals bekend
heeft de Haagsche rechtbank de door
den heer Van der Wielen ingestelde
vordering tot betaling van het volle
salaris zooals dat voor de intrekking
genoten werd, ontzegd.
De zaak is vier weken aangehouden.
Kinderarbeid op zeeschepen.
Blijkens een mededeeling, voorko
mende in de Informations sociales van
20 April, heeft de Nederlandsche re
geering van 25 Maart 1.1. door haar ge
zant te Bern aan den secretaris-gene
raal van den Volkenbond doen mede
deelen, dat ons land de ontwerp-con-
ventie tot vaststelling van den mini
mumleeftijd van toelating van kinde
ren tot arbeid op zee heeft geratifi
ceerd.
Deze conventie werd in de tweede
arbcidsconferentie van 15 Juni tot 10
Juli 1920 te Genua gehouden, aange
nomen, herinnert de „N.R.Ct." Zij hul
digt dezelfde beginselen als het ver
drag van Washington, dat den leeftijd
vaststelde, waarop kinderen mogen
worden toegelaten tot het verichten
van arbeid in nijverheids-ondernemin
gen. De Geneefsclie conventie van 1924
stelt n.l. den 14-jarigen leeftijd nu ook
als limiet voor den kinderarbeid op
zeeschepen.
De staking in de Venen.
Gistermiddag vergaderden te Erica
de verveners uit het rayon Barger
Oosterveen. Het voorstel van de arbei
dersorganisaties om het veengeschil!
door arbitrage op te lossen, weïki met
algemeene stemmen verworpen.
Daar ter plaatse vergaderden gister
middag nog#de besturen der vijf ar
beidersorganisaties uit het veenbedrijf.
Aanwezig waren o.m. de hoofdbéstu-
ren der verschillende organisaties.
Met algemeene stemmen werd be
sloten tegen heden de staking in de
venen te proclameeren. Dit geldt voor
het. hierboven genoemde rayon.
Men meldt aan „het Volk" uit Em-
men: In het anarchistisch centrum in
de Drentsche venen, n.l. Emmer Com-
pascuum, waar de wilde actie nog al
tijd werd gaande gehoud is een ra
dicale verandering in den toestand in
getreden.
In een algemeene vergadering van
alle betrokken arbeiders, die Zaterdag
j.l. plaats had, werd besloten een co
mité uit alle richtingen in de arbei
dersbeweging samen te stellen, met
uitsluiting van de communisten en
anarchisten.
Constandse noch Brommert mogen
meer op de vergaderingen der arbei
ders optreden.
Voorts werd besloten een conferen
tie aan te vragen met de werkgevers.
Deze conferentie beeft gistermorgen
plaats gehad.
De zoogenaamde „revolutionairen",
die steeds hebben gepropageerd dat,
ook al worden alle eischen ingewilligd
de arbeiders dan nog moesten blijven
vechten, omdat onder geen voorwaarde
met de bourgeoisie overeenstemming
mocht woTden bereikt, zijn hun in
vloed volledig kwijt. Ook hier is dus
spoedig het einde van de anarcho-
communistische rel te verwachten.
Men 9eint uit Nieuw-Amsterdam aan
de Maasbode:
In de gistermiddag gehouden verga
dering der verveners van het rayon
Nieuw-Amsterdam is het arbitrage-
voorstel met algemeene stemmen ver
worpen.
Pe besturen der arbeidersorganisatie
besloten met algemeene stemmen op
heden de staking voor het rayon N.
Amsterdam te proclameeren.
Uit het Schildersbedrijf.
Gisteren heeft de bondsraad van den
Nedterüandschen Schildersgezellenbond
le Amsterdam vergaderd.
Vertegenwoordigd waren 40 aldee
Gewone advertentie®, per regel 22*A cent
Ingezonden MededeeHngen, dnbbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentie® bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer
Binnenland
De heer M. H. Damme te Leiden, be*
noemd tot directeur-generaal der pos
terijen en telegrafie.
De Gemeenteraad van Leiden besluit
de plaatselijke directe belasting met 10
pet. te verlagen.
De Gemeenteraad van Leiden besluit
de Plantsoenschool ter beschikking te
stellen v. de Ver .voor Chr. Onderw. en
het gebouw Pieterskerkgracht over te
nemen.
De nieuwe Tariefwet wordt waar
schijnlijk 1 Juli ingevoerd.
Buitenland.
De indruk van Hindenburgs verkie
zing in het buitenland. Algemeene ont
stemming.
Hindenburgs opvatting van zijn taak
De bolsjewistische actie in Perzië.
lingen. Besproken zijn do stakingen t€
'sGravenhage, Groningen Wageninger.
en Tilburg en in verband daarmede
werd de dreigende uitsluitig voor he:
geheele land onder de oogen gezien.
Een definitief besluit is niet genomen
De vraag of de eventueele uitbreiding
van de stakingsactie gewenscht is, zal
nader worden behandeld in een con
ferentie van de hoofdbsturen der drie
werknemersbonden. Voor het overige
zal worden afgewacht wat de patroons
verder zullen doen.
,'ier in Maart.
Aan het algemeen overzicht van het
Kon. Ned. Met. Instituut is het 'volgen
de ontleend:
Gedurende de geheele maand werden
in den Atlantischen Oceaan ten W. der
Britsche eilanden hooge drukkingen
aangetroffen en. voorts van 6 tot 15 in
het hooge Noorden. Het aantal depres
sies, die over W.-Europa trokken was
vrij groot. H. t. 1. waren N-lijke tot W.-
lijke winden talrijker dan gewoonlijk.
De temperatuur gemiddeld over de
geheele maand was ongeveer 1.5 gr.
lager dan normaal en ook 1 gr. lager
dan die van Februari; in Limburg en
in het Ö.-lijk deel van Gelderland wa
ren de verschillen het grootst. In de
tweede dekade was de temperatuur on
geveer 3 gr. beneden normaal; 12 Maart
was voor het Oosten des lands een ijs
dag; te Winterswijk bedroeg toen het
maximum 2.4 gr. en het minimum
in den nacht daarna il gr. 0. De
hoeveelheid neerslag was vrij gelijk
matig over tet geheele land verdeeld
e nbedroeg 43 mm tegen 46 mm nor
maal; van den 8 tot 13 kwam op de
meeste stations dagelijk sneeuw voor.
Dt vijf hóofdstations hadden gemiddeld
104 uren met zonneschijn tegen 95 uren
normaal: de drie dekaden telden resp
38.5 31 en 34.5 uren.
DE ARBEID 3N BROODBAKKERIJEN
De memorie van Antwoord.
In de Memorie van Antwoord merkt
de minister op, dat het hem leed heeft
gedaan, te vernemen dat de meeste
leden ernstig bezwaar tegen het ont
werp hadden.
Het ligt allerminst in de bedoeling
van den minister om een ernstige ver
slechtering van de arbeidsvoorwaarden
in het bakkersbedrijf te weeg te bren
gen, noch om de arbeiders in het be
drijf langzamerhand terug te voeren tot
de in menig opzicht treurige toestan-
dén, die vóór de totstandkoming der
Arbeidswe 1919 heerschten,, 'en het is
ook naar zijn inzicht geenszins juist dat
dit ontwerp zoodanige niet bedoelde
gevolgen zal te voorschijn roepen.
De directe gevolgen van het ontwerp
voor de gezellen zullen bij aanneming
de volgende zijn:
a. in het grootbedrijf zelf komt gee
nerlei verandering. Daar was en blijft
het aanvangsuur 5 uur mat 2 uur voor-
arbeid;
b. in de buiten 75 stedelijke gemeen
ten gevestigde broodbakkerijen komt
voor de gezellen geenerlei verandering.
Daar was en blijft het uur van aanvang
5 uur.
c. alleen voor de gezellen in de
broodbakkerijen met minder dan 0 ge
zellen in 75 stedelijke gemeenten wordt
Kat aanvangsuur van 0 op 5 gebracht.