beslaat uit TWEE Bladeo.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Belanorijlisie nieuws in dit
©e JAARGANG
LEIDSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal e f 2.50
Per week -••••••! 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
E BLAD.
BUREAUHooigracht 35 - Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
Stemt) t?
De stemplicht blijft.
En de strafrechtelijke sanctie blijft
ook,
js zelfs nog eenigermate verscherpt,
daar de berisping, die tot nu toe mo-
g wa^ vervalt.
Deze loop der zaken is niet te dan-
-v.voidiiunaire leden
-f iuceue Kamér.
Ken voorstel om den wettelijken
sternplicht af te schaffen werd door
hen gesteund.
Maar zoowel de Christelijk Histori-
schen als de Kooinsch-Katholieken
met uitzonde, ing van den lieer van
Vuuien verklaarden zich tegen dit
voorstel, met het gevolg dat het met
groote meerderheid verwoipen werd.
Het was Prof. Visscher die met groo-
ten nadulc 't anti-revolutionaire stand
punt uiteenzette en van wiens betoog
wij hier een gedeelte laten volgen.
Hij stelde op den voorgrond, dat het
vraagstuk van den stemplicht niet he
oordeeld mag worden naar utilisti-
schen maatstaf in verhand met de
vraag, of het voor de kiesvereenigin-
gen bij den politieken strijd gemakke
lijker is, wanneer zij gesteund worden
door een gebod met een poenale sanc
tie in de Kieswet.
In het afgetrokkene kan men zich
den Staat wel denken als een orga-
nsme, waarin elke levenscel geroepen
is om mede te werken aan den opbouw
van het geheel.
Maar de Westersche democratieën
die het constituaUsme hebben voort
gebracht leven uit een ander beginsel.
De Westersche democratie is ge
grond op een synthese tusschen ge
meenschap en individu, tusschen ge
zag en vrijheid, en het gevolg daarvan
is onbetwistbaar, dat in ons maat
schappelijk leven 'n onderscheid moet
worden gemaakt tusschen zedelijke en
wettelijke verplichtingen. Deze twee
kunnen uit den aard der zaak niet
zander meer opgaan in elkander, noch
met elkaar ident gesteld worden.
Men kan al wat zedelijk is niet wet
telijk met een poenale sanctie vastleg-
j gen.
Vooral geldt dit voor den stemplicht,
die ons brengt voor de vraag, welke
I de verhouding is van den individu
I tegenover de Staatsmacht. Het is
reeds een vraag, of stemplicht gegrond
kan zijn, omdat niet alle individuen,
die in den Staat leven, geacht kunnen
worden voldoende in staat te zijn aan
een dergelijke verplichting, op zedelij
ken grond, te voldoen.
Het spreekt vanzelf, dat, indien ie
mand geroepen is den stemplicht uit
te oefenen en een keuze te doen met
j betrekking tot de richting van het po
litieke leven van het volk, allereerste
eisch is, dat het subject, dat die keuze
moet doen, volkomen zich bewust is
van wat hij doet.
Ik ben zeker niet buiten de werke
lijkheid, wanneer ik constateer, dat
dit bij duizenden en duizenden onge
twijfeld niet het geval is.
Zij weten volstrekt niet allen, wat
zij in deze te doen hebben,- zij zijn zich
niet allen bewust van de roeping, die
zij hebben met betrekking tot de poli
tiek. Reeds daaruit volgt, dat het niet
aangaat de poenale sanctie pp den
stemplicht te stellen en bij de wet voor
te. schrijven.
Dat kan daarom niet, omdat niet
alien het inzicht hebben om met vrij
moedigheid een keuze te doen. Als zij
niet in staat zijn om die keuze te doen
met welk recht kan de Staatsmacht
dan straffen?
Daarbij komt, dat in ons kiesrecht
't vrouwenkiesrecht is opgenomen, het
geen voor talloos velen consciëntiebe
zwaren doet opkomen.
Men zegt, dat men zich daaraan kan
onttrekken door schijnbaar naar de
stembus te gaan, zonder dat men een
keuze doet. Maar de wet mag niet me
dewerken tot simulatie.
Inderdaad is het simulatie, wanneer
iemand naar de stembus opgaat, doet
alsof hij een daad verricht, maar in
werkelijkheid zich van die daad verre
houdt.
Ik hoor hier zeggen: „het is op-
komstplicht." Maar aan die opkomst
heeft de Staat geen behoefte, alleen
hieraan, dat elk individu, dat met het
stemrecht is uitgerust, dat recht nu
ook uitoefent
Als de wetgever oproept om formeel
op te komen en den schijn aan te ne
men, alsof men zijn plicht vervult, dan
prikkelt de wet tot simulatie.
Daarom ben ik van oordeel, dat de
oplossing van het vraagstuk, die de
Regeering voorstelt, toejuiching ver
dient. Zi> stelt aan den eenen kant den
zedelijken plicht.
Ik hoor hier zeggen, dat het een wet
telijke plicht is gebleven, maar wan
neer men de poenale sanctie er aan
ontneemt, dan is het inderdaad een
zedelijke plicht geworden. Ik begrijp,
dat de juristen, die altijd op hun eigen
manier denken, tegen die terminologie
bezwaar hebben, laat mij dan zeggen,
dat het is een zedelijke verplichting
in wettelijken vorm.
De Regeering erkent dus, dat wan
neer de wetgever ieder burger oproept
om zich te kwijten van zijn zedelijke
verplichting, hij dientengevolge iede-
ren Staatsburger oproept een zoodanig
inzicht te verkrijgen of veronderstelt
te hebben, dat hij in staat is op juiste
wijze zijn stemrecht te gebruiken.
Maar het gaat niet aan dit met de poe
nale sanctie op te dringen.
Daarom schijnt het eenig juiste
standpunt dat, hetwelk de Regeering
inneemt, door aan den eenen kant te
prikkelen tot het uitoefenen van hei
stemrecht door daaraan een zedelijk
karakter te verleenen, in de wet neer
gelegd, zoodat ieder burger geroepen
wordt zich de vraag te stellen, of hij
in die richting zijn stem zal uitbren
gen."
Dit klemmende betoog vermocht niet
de voorstanders van den stemplicht
tot andere gedachten te brengen.
Do stemplicht werd gehandhaafd.
Met de bezwaren van de antirevolu
tionairen werd geen rekening gehou
den.
STADSNIEUWS.
Be „Aideelings^-vergadering op 2den
Paaschdag a.s.
Wanneer de vele voorteekenen niet
bedriegen, en dit is haast niet denk
baar, zal de jaarvergadering van de
Zuid-Hollandsche afdeeling van den
Ned. Bond van Jongelingsvereenigin-
gen op G. G. die hier op Tweeden
Paaschdag staat te worden gehouden,
een toogdag bij uitnemendheid zijn die
moeilijk door een voorgaande is te
overtreffen.
Het slagen van het plan om een ex
tra trein uit het zuid-Oosten van^Zuid-
Holland te laten loopen, en het feit
dat daaraan door het afdeelingsbest.
officieel werd meegewerkt, wees er
reeds op dat van dien kant een bij
zondere groote belangstelling staat te
wachten. De regelingscommissie be
sloot dan ook al spoedig om de mid
dagvergadering, waar Minister Colijn
en Dr. Waterink zullen spreken niet
in de Hooigrachtkerk, maar in de
Stadsgehoorzaal te beleggen.
Echter is bij nader' onderzoek ook
deze maatregel nog niet voldoende be
vonden, waar een ingestelde enquête
volle aanleiding gaf voor de verwach
ting dat zelfs de ochtendvergadering
niet geheel in de Graanbeurs zal kun
nen worden opgenomen, zoodat thans
zoowei voor ochtend- als middagverga
dering beslag is gelegd op do groote
Stadsgehoorzaal.
Behalve de reeds genoemde Bonds-
trein, wiens traject begint bij Leer
dam, zullen naar men ons mededeelt,
ook nog verschillende extra treinen
loopen, terwijl in de ochtenduren in
de stad een speciale autobus-dienst
zal worden georganiseerd. De rege
lingscommissie toont de grootst moge
lijke activiteit om de talrijke bezoekers
op waardige wijze te ontvangen.
Wanneer nu ook het weer mag me
dewerken, kan het in alle opzichten
een heerlijke dag worden.
British Physiological Society.
Nadat Zaterdag de leden van. de Bri
tish Physiological Society hier waren
aangekomen, werd om io uur in het
Pharmo-Therapeutisch Instituut van Prof.
Dr Storm v. Leeuwen aan het Rapenburg
een bijeenkomst gehouden, waarin Dr.
Marx, Dr. Bien en Prof. Storm van Leeu
wen belangrijke demonstraties gaven.
Naar deze demonstraties begaf zich het
ge^lschaep naar het Physiologisch La
boratorium van Prof. Dr. W. Einthoven
aan de Zonneveldtstraat, waar eveneens
vers hillende Phy.iologisch-wetenschappe-
lijke demonstraties plaats vonden.
Prof. Einthoven hi.rin bijgestaan
door zijn assistenten, demonstreerde ver
schillende proeven, en apparaten, welke
zeer de aafyiach* V'okke»
Dr. J. de Haan, Groningen, demon
streerde den overgang van zwerfceUen in
fibroblasten bij het 'kweeken in vitro.
Dr. W. Cramer demonstreerde ver
volgens de microchemisóhe methode voor
de studenten die van de functie der bij
nier.
Dr W. A. M. Smart gaf hierna een
demonstratie van eenige curven, geschikt
voor physiologisch gebruik.
Zeer de aandacht trok tenslotte een ver
zameling microscopische preparaten van
het Golgi-apparaat van het zenuwstelsel
door Dr. C. A. da F ano (Italië).
Na de demonstraties in het Physiolo
gisch Laboratorium werd den Engelsohen
gasten een noenmaal aangeboden.
De middagvergadering werd gehouden
in het Physiologisch Laboratorium on
der leiding van Prof. Dr. W. E i n t h o-
V e n. Spr. zeide verheugd te zijn, dat hij
mocjit constateeren dat zoo vele Engelsche
physiologen (er waren omstreeks 6o En
gelsche gasten aanwezig) aan de uitnoo-
diging om naar Leiden te komen, hadden
gevolg gegeven. Immers hoewel het vas
teland van Europa mannen als Boerhaave
Donders, Helmholtz enz. heeft voortge
bracht en thans ook Amerika vele goede
physiologen telt, heeft Engeland op dit
oogenblik ongetwijfeld nog steeds de lei
ding, zooals het die ook had in de dagen
van Harvey. Het borstbeeld van dezen
geleerde prijkt in de collegezaal van het
laboratorium.
Prof. _D. V. Iiill, hoogleeraar aan het
University College of London hield daar
na een verhandeling over het effect van
de lengte op de warmteproductie van de
spiercontractie.
Prof. Dr. E. Gorter alhier, sprak'over
de bimoculaire vetlaag van roode bloed
lichaampjes.
Prof. R. J. S. Mc. Do wall (King Col
lege, London) demonstreerde enkele krom
men over het effect en de beteekenis van
mitraal-insufficientie op den druk in de
carotis, de linker voorkamer en de long-
vaten en op den veneuzen druk, die ge
lijktijdig geregistreerd waren.
Prof. Dr. J. van de r Hoeve, Leiden
behandelde enkele vragen, welke aan de
hand van grafische voorstellingen wer
den beantwoord.
Dr. Dusserde Barenne, Utrech1:,
deed mede namens Prof. Burger, mede-
deelingen over een apparaat om de adem
haling van den mensch te bepalen.
Na de pauze heeft Prof. B u y t e n d ij k
Groningen, gesproken over de vorming
van melkzuur in een spier bij contractie.
Prof. H. H. Dale van het Institute
for Medical Research te Londen behan
delde aan de hand van verschillende fraaie
krommen den invloed van histaminen en
andere stoffen op de perifere bloedvaten.
Prof. Lange laan (Amsterdam) sprak
over de beteekenis van het peespheno-
meen bij den kikvorsch.
Dr. Da F a n o, tijdelijk te Londen,
gaf een demonstratie van enkele hersen-
praeparaten over de nummering van se-
rieconpes.
Dr Brinkman, Groningen, sprak over
de overbrenging van een vagusprikkeling
van de eene rat op de andere, door mid
del van bloed.
Dr J. Bijtel, Amsterdam, demonstreer
de verschillende psybhogalvanogrammen,
teweeggebracht door een prikkel. De re
flex verschijnt na een vrij lange periode.
Tenslotte besprak Dr. C. J. A. van
11 e r s on, Leiden, verschillende curven,
betrekking" hebbende op de psycho-galva-
nische reflex. Hystericae in hypnose ver
toonden geen galvanische reflex.
Prof. Einthoven dankte hierna al
len, die tot het welslagen dezer bijeen
komst hadden meegewerkt en sloot hier
na met een speciaal woord tot de gasten
deez bijeenkomst.
Hierna vereenigden allen zich aan een
gemeenschappelijken maaltijd.
Gisteren werd een bezoek gebracht aan
de laboratoria van de Professoren Zwaar
demaker, Magnus en Van Rooyen te
Utrecht.
Bezoek van Engelsche onderwijzers.
Vandaag heeft op uitnoodiging van
de afd. Leiden van het Genootschap
Nederland—rEngeland en van 'tLeid-
sche Pelgrim-fathers Genootschap een
40-tal Engelsche onderwijzers uit Aus
tralië, Niéuw Zeeland en Afrika, be-
hoorende tot de League of Teachers
of the Dominions of the British Em
pire een bezoek gebracht aan onze stad
Na de bezichtiging van verschillen
de merkwaardigheden werden zij des
namiddags 4 uur in de Senaatskamer
der Leidsche Universiteit ontvangen,
waar prof. Van Nes, de voorzitter van
ht Leidsche Pelgrimfathersgenootsch.
hen toesprak en ververschingen wer
den aangeboden.
Zilveren Jubileum.
De heer W. J. Metselaar hoopt 14
April den dag te berdenken waarop
hij voor 25 jaren als conducteur in
dienst trad van de Ned. Spoorwegen.
Het Marekerk-£onds.
Het fonds tot vernieuwing van de
Marekerk te Leiden bedraagt tbsns
f3086.55.
SCHAKEN.
Competitie Ned. Schaakbond, district
Z. Holland, 3e kl., groep A.
Voorschotensche sphaakvereeniging te
gen Leidsche Volksschaakclub'.
De uitslag van den gisteravond in café
Neuf alhier gespeelden wedstrijd voor de
competitie tusschen bovengenoemde clubs
Was de volgende.
Voorsch. Schaakv. L.Vodkssch.club'
1J. van Os Jr. C. P. de Blauw o 1!
2. N. v. d. Eist. O. J. van Goor J/2
3. D. de Jong. W. Segaar 1o
4. M. de Graaf. H. I. de Nie 1o
5. Dr. J. F. Sirks. B. Meijn. ,1o
6. A. Oudshoom. H. v. Duuren o 1
7. P. van Kooy. J. v. d. Wilk. }/iJ/s
8. A. C. v. ter Tooien. J. Worst 1 o
9. W. Jansen. P. J. v. d. Zeeuw, o 1
Totaal 6 4
zoodat de Voorschotensche schaakveree-
niging dezen wedstrijd won met 6 tegen
4 punten.
De heeren J. W. van Rijn en J.
G. M. van Walsum, alhier tot arts be
vorderd, zijn bestemd tot reserve-offi
cier van gezondheid 2e kl. bij het le
ger hier te lande.
Aan de vakschool voor schoenma"
kers te 's-Gravenhage is voor het g-
zellendiploma geslaagd de heer G.
Langezaal alhier.
Naar de L. Crt. verneemt, zal aan
de op 8 dezer te houden jaarlijksche
vergaderihg van aandeelhouders der
Leidsche Bouwvereeniging over het af-
geloopen boekjaar een dividend Wor
den voorgesteld van 5 pet. (als v. j.)
Ten nadeele van O., is dezer da
gen de inhoud van een aan Morsch-
weg liggende kalkput gestolen. De in
houd bedroeg naar schatting onge
veer) 4 kuipen.
Gistermiddag om vier uur had
op de Hoogewoerd een droevig onge
val' plaats. Het 5-jarig dochtertje Jó-
hanna, van den heer v. d. B. PI.,
kwam bij het oversteken van de straat
onder een passeerenden auto terecht,
bestuurd döor Jhr. Mac. F. v. d. B.
v. H.
Het meisje bekwam naast enkele
ontvèllingen ook een vermoedelijke
schouderbreuk.
Naar het oordeel' van ooggetuigen
trof den besluurder geen schuld.
Mej. R. werd gisteravond toen
zij per rijwiel naar Voorschoten wilde
gaan, op het Noordeindsplein aange
reden door een auto, die, van den
Witte Singel komende, een te groot en
bocht nam. De wielrijdster bekwam
zelf geen letsel, maar vaar voertuig-
werd geheel vernield.
Aangehouden is P. W. R., die
gesignaleerd was als zijnde den rechter
nog fo boete schuldig.
BINNENLAND.
Patrimonium.
Patrimonium's Gewestelijke Organi
satie Z.-Holland hoopt Woensdag 22
dezer in „Concordia", te Rotterdam,
haar jaarvergadering te houden.
I11 de morgenvergadering van 10
tot 12y* uur, zullen huishoudelijke za
ken worden behandeld. Aan de beurt
van aftreden als bestuurslid zijn: G.
Burger, J. O. Vermeer, D. Snel en
J. Zandberg, van wie de beide eersten
niet meer herkiesbaar zijn. Als lid der
financieele commissie is aan de beurt
van aftreden G. C. Kunz uit Delft,
eveneens niet herkiesbaar. Namen van
candidaten voor het bestuurslidmaat
schap moeten vóór 20 April ingele
verd zijn bij het secretariaat,. Vrede-
hofweg 12b, te Rotterdam.
De middagvergadering, van 2 tot 5
uur, is bestemd voor de behandeling
der een vorige vergadering uitgestelde
rede van den heer G. Baas Kzn., uit
Amsterdam, over: „Medezeggenschap
in de bedrijven".
De stellingen van dit referaat lui
den als volgt:
1'. De gedachte van bedrijfsorgani
satie, zooals die rees voor jarend in
Christelijk socialen kring werd be
pleit, bevatte reeds een beginsel van
overleg en medezeggenschap.
2. Dit beginsel was niet te verwe
zenlijken, eer de Uit het leven zelf
opgekomen organisatie van werkge
vers en werknemers tot behoorlijke
ontwikkeling waren gekomen, en een
groot deel' van de bij het bedrijf be
trokkenen omvatten.
3. Onder medezeggenschap wordt
verstaan een zoodanig overleg tus
schen ondernemers en werklieden, dat
de wenschen der werklieden een ele
ment vormen, dat mee over het resub
taat van, het overleg beslist.
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 22x/t cent
Ingezonden MededeeHngen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden doge*
lijks geplaatst ad 40 cent.
Binnenland
Door den Raad van Leiden werd be
sloten de melkbezorging op Zondag te
beperken.
De Gemeenteraad van Leiden ver-
weirp een voorstel tot verlaging van
de slachttarieven.
Het percentage der gemeentelijke in
komstenbelasting in Oegstgeest op 2.5
vastgesteld (hetzelfde als verleden jaar
Buitenland.
De Belgische verkiezingen hebben
winst voor de socialisten opgeleverd.
De Fransche financieele voorstellen.;
De oplossing der Patri archaais-
kwestle.
4. Er ligt in de gedachte van mede
zeggenschap sterke bekoring. Zij be
doelt, door te verminderen den toe
stand van sterke persoonlijke afhanke
lijkheid van den arbeider, door het
scheppen van een sfeer v,an vertrou
wen, den arbeider weer zoover dit mo
gelijk is, de plaats te geven van be
langhebbend medewerker in onderne
ming en bedrijf.
5. Er dient onderscheid gemaakt,
tusschen medezeggenschap inzake ar
beidsvoorwaarden en medezeggen
schap voor zoover dit betreft de tech
nische en commercieele leiding in be---
drijf en onderneming.
6. Ten opzichte van de arbeids
voorwaarden moet vastgehouden wor.
den aan medezeggenschap in de be
teekenis van medebeslissingsrecht. Ten
deele is deze medezeggenschap reeds
bereikt.
7. De medezeggenschap in de lei
ding der ondernemingen kan slechts
een algemeen karakter bezitten en niet'
dan van adviseerenden aard zijn.
S. Aan personeel' in Overheidsdienst
kan slechts in beperkten omvang me
dezeggenschap worden gegeven. Te
gen medezeggenschap ook voor deze
groep arbeiders, behoeft geen prin
cipieel bezwaar te bestaan.
De gemeentebegrooting Wormsr.
Gedeputeerde Staten van Noord-Hol
land hebben bezwaar gemaakt tegen
de gemeentebegrooting van Wormer,
omdat daarop voor komt een verlies
post van f5000 voor de gasfabriek en
niettemin de gasprijzen worden ver
laagd. De gemeenteraad besloot echter
de begrooting te handhaven. De raad
is van oordeel, dat door de verlaging
van de gasprijzen het verbruik zal toe
nemen en het verlies daardoor kleiner
zal zijn dan bij hoogere prijzen.
De wachtgelders bij de spoorwegen.
Vertegenwoordigers van vier organi
saties van spoorwegpersoneel hebben
Vrijdag een onderhoud met de direc
tie gehad, die hun mededeelde, dat
voor het administratief personeel geen
enkele reden tot ongerustheid om op
wachtgeld te worden gesteld behoeft
te bestaan.
Op de wagenwerkplaats te Amers
foort zal de mechaniseering van een
deel van het administratieve werk als
proef worden toegepast en indien deze
verandering voldoet eerst daarna in
zeer geleidelijken vorm, op andere
werkplaatsen.
Over eenige maanden zal dan ook
eerst blijken of er, en hoeveel, perso
neel te Amersfoort beschikbaar komt.
Van op wachtgeld, stellen zal wel
geen sprake zijn daar er geregeld door
pensionneer ing en overlijden vacatures
te vervullen zijn. Eerst als de mecha-
niseering aan alle werkplaatsen inge
voerd is, zal moeten blijken, of er dan
nog personeel overcompleet is. En met
het oog daarop heeft de directie juist
bepaald, dat voorloopig geen klerken
en schrijvers, die thans op wachtgeld
zijn gesteld, kans hebben om weder
aangesteld te worden.
Openlijke aanprijzing geneesmiddelen.
Naar wij vernemen heeft het bestuur
der Vereeniging tegen de Kwakzalverij
aan de leden der Tweede Kamer een
adres gezonden, waarin het bestuur
zegt het aangekondigde wetsontwerp
bevattende „bepalingen omtrent het
met openlijke aanprijzing in het ver
keer brengen van middelen tegen ziek
te" met groote ingenomenheid te heb
ben begroet Het bestuur betuigt voorts
zijn volle adhaesie aan dit wetsont
werp en spreekt de hoop uit, dat de
Tweede Kamer er liare goedkeuring
aan moge verleenen,
