CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Re JAARGANG ZATERDAG 4 APRIL 1925 NUMMER 1481 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en bniten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal 2.90 BUREAU: Hooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advertentiën per regel 227i cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke redactie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent. l.u „«er bestaat uit IWEE Bladen. EERSTE BLAD. AAN ONZE LEZERS. Door onverwachte stagnatie in het bedrijf zijn wij tot onze groote teleur stelling niet in staat ons blad in het gewone formaat te doen verschijnen. Toen hedenmorgen het bedrijf in vollen gang was ontstond een verstop ping in de buitenleiding, waardoor de gastoevoer finaal werd afgesloten en onze zetmachines niet meer in staat waren te produceeren. Hoewel vanwege de Stedelijke Gas fabrieken het mogelijke werd gedaan duurde het toch vier volle uren eer het euvel was verholpen en de machines weer in werking konden worden ge steld, met het gevolg dat wij het ook met de grootste inspanning niet ver der konden brengen dan zes pagina's. Deze teleurstelling is voor ons en voor de lezers temeer onaangenaam, omdat door den verbeterden druk en de vermeerdering van het aantal pa gina's juist de laatste weken aan de indertijd gewekte verwachtingen kon worden voldaan. Veel actueele copie moest nu blijven liggen. Gélukkig is deze stoornis van voor- bijgaanden aard. Waar we hier staan voor een geval van force majeure vertrouwen we dat onze lezers voor ditmaal zich met een blad van zes pagina's tevreden zullen stellen. DIRECTIE EN REDACTIE V Van stemvee gesproken. In het bijblad van „Het Vol k" werd bet wetsontwerp tot afschaffing van den Zomertijd aldus bez-ongen: Voor wat, hoort wat, denkt 't Haagje, Dus geen zomertijd in 't land, Als ik 't vee aldus van dienst ben, Krijg ik 't stemvee op mijn hand. Bij het lezen van deze grove uitla tingen denkt men onwillekeurig aan wat onlangs Mr. Sannes schreef, toen hij van de leden der Eerste Kamer eischte dat zij, tegen hunne overtui ging in, het wetsontwerp zouden aan nemen, omdat anders de Eerste Ka mer populair zou worden. Van stemvee gesproken! Intusschen weten de tegenstanders van den zomertijd nu, weten ook de Leidsche Penkrassen. Amice, April schijnt wel een goede maand te zijn voor de dagbladpers. Het was op 1 April 1872 dat het eerste num mer van de Standaard verscheen en 48 jaren later werd op denzelfden datum onze Nieuwe Leidsche Courant geboren. Ons blad heeft dus dit jaar- zijn eerste lustrum gevierd, een feit waaraan weinig aandacht is geschon ken, maar dat toch zeker niet zonder beteekcnis is, vooral als men ziet wa* zich zoo voor en na op dit gebied al heeft afgespeeld. Wat zijn er in den loop der jaren al een antirevolutio naire bladen verschenen en hoe vaak gold hier niet: nauw was het versche nen of het was alweer verdwenen. Ik herinner me dan ook nog heel goed, hoe in de eerste levensdagen van ons blad menigeen bedenkelijk 't hoofd schudde, bevreesd als men was, dat het toch wel geen blijvertje zou zijn maar dat het wel spoedig aan bloed armoede en gemis aan levenskracht j zou wegkwijnen. Nu is het gewoonlijk zoo in het leven, dat in een dergelijk geval iedereen meehelpt om het jonge leven te sterken en het mogelijke te doen om het er boven op te brengen. In het persleven gaat het echter vaak anders. Men scRudt meewarig 't hoofd, spreekt als zijn oordeel uit dat het. wel liet zal gaan en men zou dan ook inaar het liefst zien dat deze profetie bewaarheid werd om dan triomfante lijk te kunnen zeggen dat men het al- ijd wel gedacht heeft. En zoo is 't mij dan ook wel gebeurd amice, dat soms iemand met een iet wat meewarig gezicht kwam vragen arbeiders op het platteland, hoe zij door de leid-'ng van de S.D.A.P. wor den boon Jeeld. ivee worden ze gehoond. Straks zal men natuurlijk zijn best doen om dat stemvee te spannen voor den rooden verkiezingswagen. Daar kan men zulk vee nog wel voor gebruiken. Een andere vraag is of dat stemvee zich daarvoor zal willen laten ge bruiken! STADSNIEUWS. Christel. Letterk. Kring. De Christ. Letterk. kring Leiden hield Donderdagavond zijn jaarverga dering. Volgens het verslag van den secretaris gaf de toestand v. den kring in 1924 alleszins reden tot dank en tevredenheid, zoodat met vertouwen het nieuwe kringjaar mag worden in gegaan. Het financieel verslag van de penningmeesteres wees een gering ba tig saldo aan. Vervolgens kreeg Mej. v. Dorp het woord, die „De lichte last" van G. Schrijver zou inleiden. Allereerst wees ze er op, dat alle personen in dit boek een levenslast te dragen hebben, maar hoe juist daar het kruisücht valt, waar het achter Christus aan gedra gen wordt. Van uit dat licht bezien, laat ze de hoofdpersonen uit het werk de revue passeeren. Ze vreest echter, dat de oplossing der sociale kwestie niet ligt in de richting, zooals die hier ter sprake komt. Ook de geschiedenis met het Loterijbriefje kan haar niet bevredigen. Dat het boek realistisch is, moet ze toegeven, maar het is een ander soort realisme dan dat van ds. Heynes in „Kinderen Noord-Hollands" b.v.; want Schrijver heeft liefde voor de personen, die hij beschrijft. Öok i? „De lichte last" wat gerekt en lang dradig, wat zwak in zijn natuurbe schrijving, maar daarentegen is de auteur los en natuurlijk in de dialoog, als wellicht geen andere Christelijke schrijver. de bespreking kwam de critiek van Haspels er sprake en werd nog eens nader onderstreept, hoe de kracht van Schrijver in dit werk meer in ana lyse dan in synthese uitkomt. Het was alweer een prettige en te vens een nuttige avond. Sociale Zaken. De Commissie van Advies voor So ciale Zaken stelde in haar laatste ver gadering een advies op omtrent de loonen van een met Rijkssubsidie uit te voeren Speelterrein aan den Hoo- gen Rijndijk bij wijze van werkver schaffing. Besloten werd die loonen voor te stellen op 35 cent per uur 20 pet. in accoordwerk en fl kinder- of het overlijdensbericht al kon wor den opgesteld en dat men er eigenlijk niet bij kon als dan het tegendeel bleek. Gelukkig kan ik hier aan toevoegen amice, dat el' ook anders over ons blad gedacht werd en dat er niet slechts enkelen, maar velen waren die niet alleen goede woorden hadden voor ons orgaan, maar die ook met daden toonden hoezeer hun de bloei eh her welzijn van d^ Antirevolutionaire pers ter harte ging. Dat is vooral het vorig jaar geble ken toen de plannen tot het stichten van een eigen drukkerij bekend wer den en toen daarvoor financieele bij dragen werden gevraagd, maar het is ook gebleken in de moeilijke maanden die achter ons liggen en die allerlei '-^urstellingen brachten, 't Zou heel natu.. ï;-k zijn geweest amice, indien in die dagt: velen zich van ons had den afgekeerd, li Ait we met ons blad inderdaad niet aan billijke eischen konden voldoen, maar gelukkig kon worden getuigd, dat dit niet het geval is geweest. Die moeilijkheden waarmee we de eerste maanden hadden tc worstelen zijn thans grootendeels achter den rug de belofte het vorig jaar gedaan, dat meer papier zou worden gegeven werd aanvankelijk vervuld en wanneer het in deze richting doorgaat, dan is er inderdaad kans dat ons blad temidde van de dagbladen die de antirevolu tionaire beginselen wenschen te vei breiden en aan ons volk voorlichti: te schenken een beteekenende pla.' zal innemen. Zoo bezien is er reden, wel niet cl feest te vieren en te doen alsof r bijslag per kind tot een maximum van f3. Dit advies werd bij meerderheid van stemmen vastgesteld. De Leidsche Winkelstand. Hedenmiddag is aan de Hooge woerd in perceel 120 schuin tegen over het Casino door den heer W. F. van Gelder een geheel nieuw naar de eischen des tijds ingerichte kruidenierswinkel geopend, die met recht voor dit stadsgedeelte een aan winst kan worden genoemd. Het is een zeer ruime \Viiikel, voor zien van de meest moderne en doel matige hulpmiddelen. Ruimte licht en lucht zijn ruimschoots aanwezig, en laten het geheel goed tot zijn recht komen. Op een klein gedeelte na, dat met een frissche betegeling prijkt, worden de hooge wanden geheel in beslag genomen door een kolossale opstand. In rijke verscheidenheid zijn hier de kruideniers- en grutterswaren en comestibles opgeslagen en uitge stald. Waar noodig vormen vitrines de gelegenheid om fijne artikelen te exposeeren en te beschermen tëvëns. Moderne weeg- en snij werktuigen staan ten dienste bij den verkoop, die alles omvat, waarvan een zaak op dit ge bied moet voorzien zijn. Fijne vleesch- waren zoowel als niet-vloeibare zuivel producten, naast conserven, wijnen en tafelclieën pn zuidvruchten, hct is er Hl s vertegenwoord'gd Öok n gra nen en meeiwaren is de zaak een specialiteite. Voor een prettige bediening leent zich het interieur uitnemend met zijn ruimen doorgang en twee groote toon banken die weer van practische hulp middelen voorzien zijn. Het uitwendige is eveneens in orde. Ter weerszijden van de ruime portiek geven twee i gebouwdé etalages gelegenheid tot ex poseeren, waarvan de leiding op dezen drukken stand zonder twijfel een dank baar gebruik zal weten te maken. Het heeft heel wat moeite en arbeid gekost, eer de zaak op deze wijze uit haar verleden kon te voorschijn ko men, en wij kunnen ons voorstellen dat de eigenaar tevreden is over de wijze waarop de uitvoerenden van dit werk zich van hun taak hebben ge kweten. H.A.W.I. De heer P. A. van Wijk heeft Hoo- gewoerd 77 een kantoor gevestigd on- den naam H.A. W. I. Het doel daarvan zal zijn het sluiten van Assurantiën in den meest ui:ge- breiden zin, dus op eik gebied, het verstrekken-van grondige ïnformat'ën ook voor Handelszaken, het zal zich belasten met den verkoop van han delszaken. Ook is daaraan een wo ningbureau verbonden, waar men te recht kan voor koop en verkoop, huur en verhuur van heerenhuizen, m'd- alle moeilijkheden overwonnen zouden zijn want dat is nog volstrekt niet het geval'maar wel om met dank baarheid dit eerste lustrum te geden ken en met eenige opgewektheid op de toekomst het oog te richten. 't Kan niet ontkend worden amice, dat er aan de uitgifte van een eigen orgaan groote moeilijkheden zijn ver bonden en dat daarmee zooveel zorgen en moeiten gepaard gaan, dat een bui tenstaander zich daarvan geen denk beeld kan vormen. Dit geldt niet al leen van ons blad en van de Antire volutionaire pers in 't bijzonder, maar 't geldt van alle bladen die zich niet op z.g. neutraal standpunt plaatsen, maar bepaalde beginselen propageeren Dat bleek me ook toen ik deze week in handen kreeg een jubileumnummer van „Het Volk" het hoofdorgaan van de S.D.A.P., dat ook al op 1 April werd geboren en dat nu zijn 25-jarig bestaan vierde. Aan dit jubileumnummer met zijn rooden omslag is zeer veel zorg besteed en het bevat ook heel wat In teressante lectuur. Interessant vooral om wat omtrent de levensgeschiedenis van dit blad, die soms ook aan een lijdensgschiedehis herinnert, gezegd wo^t, maar ook om de kracht en de bezie^ng en de liefde voor de socialis tische beginselen, die er uit de ver schillende bijdragen spreekt. Er wordt door de werkers aan de Christelijke pers vaak onder heel moei lijke omstandigheden gewerkt en het is voor hen volstrekt niet altijd pret tig te zien in hoevele opzichten zij bij hunne collega's van de liberale en de t.g. neutrale pers achterstaan, maar oij het lezen van dit jubileumnummer kunnen ze zien dat er ook nog ande ren zijn die zich zware offers voor hun denslands- en arbeiderswoningen, win kelhuizen, bouwterreinen 'en alle mo gelijke zaken. We verwijzen voorts naar de in dit no. voorkomende advertentie. Een zaken-jubileum. Het zal Maandag a.s. 50 jaar geleden zijn, dat de bekende zaak in schoenen- en lederwaren van den heer C. H. d e J o n g in de Donkersteeg werd opgericht. Met dankbaarheid en voldoening kan de heer de Jong, die nog steeds zelf de zaak leidt, op de afgelegde periode neerzien. Oorspronkelijk in Noord-Brabant, de pro vincie waar hij geboren werd, en het land van de lederbereiding bij uitnemendheid werkzaam, kwam hij reeds op 16-jarigen leeftijd naar Leiden, waar hij op beschei den voet het vak en reeds spoe dig zijn zaak opende, n.l. in het pand Haarlemmerstraat 87, waar thans de visoh- handel van den heer Gerritsen is gevestigd VandaAr ging de zaak in 18S0 naar het nog heden behuisde pand in de Donker steeg, waar zij, dank zij de bekwaamheid en ijver van den ondernemer, tot grooten bloei "kwam. Het komt zeker niet alle dagen voor, dat de oprichter van een dergelijke zaak het gouden jubileum in actieven dienst mag beleven. Efen feit, dat veler belang stelling waard is. „De Zijl." Overeenkomstig het voorstel van het bestuur der zwemvereeniging „De Zijl" st Hen B. en W. voor het tarief te be palen op 3 cent buiten de schooluren er» 10 cent gedurende den schooltijd. Het bestuur van de Leidsche Zwem- club heeft B. en W. verzocht goed te vinden, dat de prijs van 't seizoenabon nement van f7 tot f6 wordt terugge bracht en dat, met behoud van het be staande tarief van f 4 voor het tweede lid uit één gezin, de prijs per abonne ment voor het derde lid en de volgen de leden van één gezin op f3 wordt gesteld. Tegen deze tariefsverlaging bestaan bij B. en W. evenwel beden kingen, omdat zij met de Commissie van Fabricage van meening zijn, dat er geenerlei aanleiding kan bestaan 0111 den toch al lagen prijs van f7 voor een abonnement, waarop men ge durende een geheel seizoen in de in richting aan het Rijn-Schiekanaal mag zwemmen, tot f G te verlagen, niet het gevolg, dat het bedrag, hetwelk de ge meente op de exploitatie van deze in richting moet toeleggen, verhoogd zou worden. Evenmin kunnen zij er zich mede vereenigen, dat reeds bij het derde abonnement voor één gezin de prijs op f3 wordt gesteld; naar liun mee ning behoort deze belangrijke reductie eerst bij het vierde lid van hetzelfde gezin in te gaan. Woniiigfoöuwveïi3Gn. „Eensgezindheid" Ingevolge besluiten van 7 Juni 1920 en 28 November 1921 werden aan de beginsel hebben moeten getroosten. Ik geloof niet amice, dat men mij zal verdenken te sympath: reren met de socialistische pers en de socialisti sche beginselen, maar het deed 111e toch goed toen ik las van het vuur, waarmee de oprichting van dit blad werd aangepakt en doorgezet en van de blijdschap van een der redacteu ren dat hij, zij 'tdan ook dat hij pre cies 50 pet. in salaris achteruitging, van een liberaal blad naar het socia- alistsche orgaan kon overgaan. Bij het lezen van dit jubileum-num mer, waarin men de lijdensjaren van bijna ieder blad terugvindt, waren 't. vooral twee dingen die mijn aandacht trokken. In de eerste plaats de groote beteekenis die in leidende socialisti sche kringen aan den invloed van de pers wordt toegekend. En In de tweede plaats dat men met z'n 50.000 Volk lezers nog volstrekt niet tevreden is, maar nog steeds op een verdubbeling van de oplaag bedacht is, wat in ver band met het aantal rood stemmende kiezers volstrekt niet tot de onmoge lijkheid wordt gerekend. Denk het u even in amice, een 50.000 abonné's op een blad, vnarin dag aan dag de Christelijke be^ den worden bestreden en de revolutionaire begin selen gepropageerd, een blad dat on vermoeid in de weer is om ons volk en met name de arbeidersklasse weg te roepen van het Kruis en ze te lok ken achter de roode vaan van het so cialisme. •Wie zich even indenkt amice, welk een ontzaglijke vijandelijke macht zulk een orgaan vertegenwoordigt, die zal niet blijven een onverschillig toeschou wer, maar hij zal mee willen aanpak ken om den invloed van onze pers te RECLAME. Amsterdams'che Anthraciet Mij. Heerensingel 34/35 - Tel. 1523. PRIMA BRANDSTOF. Verzegelde zakken. woningbouwvereniging „Eensgezin- heid" ten behoeve van den douw van 114 woningen op ecu terrein beoosten den Zijl singel (bouwplan II) een grond oorschot van f757.610 toegekend. De bouwkosten hebben voorzcoveel het grondvoorschot betreft f 126.504.04 en uat aangaat het bouwvoorschot f761.704.235 bedragen, zoodat de grond- kosten f 2179.96 beneden de raming raming zijn gebleven, terwijl daaren tegen de eigenlijke bouwkosten een bedrag van f4094.235 meer vorderen. Op verzoek van B. en W. werd de Mi nister van Arbeid, Handel en Nijver heid bereid bevonden het nog op het grondvoorschot beschikbare bedrag ad f2179.96 te doen overschrijven op het bouwvoorschot, tengevolge mraar- van dit laatste m-ordt gebrachC op f 759.789.96. Waar, gelijk werd opgemerkt de to tale stichtingskosten v. d. eigenlijken bouw der woningen op f761.704.23' zijn te stellen, zal een som v. f 1914.27' niet ter beschikking van de vereeni- ging kunnen worden gesteld en zal zi.i laatstgenoemd bedrag mitsdien uit eigen middelen hebben te putt°»i Moe ten derhalve de woningen voor f761.704.235 op de balans worden ge bracht, daartegenover komt sltechts een schuld aan de gemeente te staan van f759.789.96. De mogelijkheid om het bouwvoor schot, buiten de bedoelde overschrij ving, bovendien nog met f 1914.27s verhoogd te krijgen, moet uitgesloten, worden geacht. Trouwens deze ver hooging, die de schuld aan de gemeen te weder met gelijk bedrag zou doen toenemen, is ook niet bepaald noodig, aangezien de kasmiddelen der vereeni- ging wel toelaten genoemde som ad f 1914.275 daaruit te bestrijden. Doordat de afschrijving der wonin gen berekend wordt over f 761.704.235, vloeit het bedrag ad f 1914.275 geleide lijk -weder in de kas der vereeniging terug. Eon nieuwe veilingsiocöii. Onder zesr veel belangstelling heeft gis termiddag de opining p'.aaïs gehad van de nieuwe veilingsloods aan de Houtmarkt van de nieuwe ..De vereeniging Leidsche Groentcnveiling van Tuinderspntroor.s voor Leiden c-n Omstreken", welke daar, nadat B. en W. voorloopige vergunning had den verleend, bunnen enkele dagen tijds is verrezen. De eenvoudige, maar doelmatige loods versterken en zoo onze heerlijke Chris telijke beginselen te dienen. Er kan op dat gebied zooveel gedaan v/orden amice, en 't kan zoo gemak kelijk gedaan m'orden. Als een ieder in ziin eigen omgeving ook maar een weinig propaganda maakt, en op wel- ke wijze dan ook het zijne of het hare doet om den bloei van de Christelijke pers te bevorderen, dan verzeker ik u dat de volgende verjaardag van onze pers een ware feestdag kan zijn. En nu is er ook veel critiek en ik zal de laatste zijn om te beweren dat die critiek altijd ongegrond is en ik kan er wel aan toevoegen.de verzeke ring dat er in de leidende kringen van ons blad niemand is die in de over tuiging leeft dat het ideaal al zoo on geveer bereikt zal zijn. Maar M'eet ge wat ik deze week op een vergadering hoorde, waar ver schillende voormannen uit de A.R. partij becritiseerd werden? Dit: die mannen, hoe groot overigens ook heb ben ongetwijfeld hun gebreken. Maar we moeten verder zien, we moeten over hen heen zien, en dan zien we Jezus Christus, den grooten Koning, met eere en heerlijkheid gekroond. En naarmate we meer zien op Hem, zal Hij grooter worden en heerlijker en zal ook bij ons grooter worden de begeerte, om te strijden niet voor on- ze zaak en voor onze mannen, maar te strijden voor den Koning van Is- rels God gegeven. Ik hoop van harte amice, dat die 1 begeerte bij ons zal gevonden worden en dat we ziende op Jezus zullen grij- 1 pen de middelen die Hij ons heeft ge- I schonken om te strijden voor Zijn j naam, zijn eer, zijn rijk. VERITAS.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1