CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS
5e JAARGANG
ZATERDAG 14 MAART 1925
NUMME
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal i 2.50
Per week ..•...<1 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
lit ituiiiiiser bestaat uit ÏWEE Oiasieo.
EERSTE BLAD.
BUREAUHooigracht 35 - Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
De Weeldebelasting.
(Slot).
Tegen het beginsel van de voorge
stelde weeldebelasting worden weinig
bedenkingen geopperd.
Toegegeven wordt, dat ze er toe
kan medewerken de overdadige ver
teringen in toom te houden wat voor
de noodzakelijke kapitaalvorming mis
schien nuttig kan werken en in elk
geval legt zij den druk op diegenen
die hem met de minste opoffering
kunnen dragen.
Wie zich onthoudt van het doen
van andere dan noodzakelijke en nut
tige uitgaven, zal in deze belasting
al zeer weinig hebben bij te dragen.
De bezwaren die geopperd worden
zijn dan pok zoo goed als uitsluitend
van practischen aard.
De vraag is wat moet onder weelde
borden verstaan Wie zich zet om
die vraag te beantwoorden, komt al
spoedig tot de ontdekking dat het
buitengewoon moeilijk is uit temaken
wat op een bepaald oogenblik, ondeï
bepaalde omstandigheden, voor een be
paald persoon al of niet een luxe
uitgaaf is.
En nu is er een concept voorstel,
maar, zooals het gewoonlijk gaat, bij
dergelijke vraagstukken, toevallig zijn
de critici het hierover eens, dat wat
het ontwerp hieromtrent zegt niet met
de billijkheid in overeenstemming is.
Men heeft geen bezwaar tegen een
weeldebelasting, juicht zulk een belas
ting tot op zekere hoogte zelfs toe,
maar met d i t voorstel kan men zich
in geen geval vereenigen. Zoo gaat
het ook hier.
Wie kennis neemt van de tegen
het ontwerp aangevoerde bezwaren zal
ervaren, dat vele beschouwingen aan
een bedenkelijke eenzijdigheid lijden,
omdat uit het oog wordt verloren de
bedoeling van deze belasting, nl.
de verlaging van den druk der di
recte belastingen.
De billijkheid is in de beoordeeling
meermalen zoek.
Dit neemt intusschen niet weg, dat
hier bezwaren rijzen, waarover niet
zonder meer kan worden heengeloo-
pen.
Wij wezen er reeds op dat het
uiterst moeilijk is, precies aan te ge
ven, wat onder luxe-uitgaven moet
worden verstaan.
Dit blijkt ook wel uit de in het
ontwerp opgenomen bepalingen.
Beiast worden de verteringen in
luxe restaurants en in de groote weel
derig ingerichte hotels, maar ook de
verteringen in eenvoudige eethuizen,
waar van weelde geen sprake is. Nu
kunnen de uitgaven in dergelijke
inrichtingen niettemin in sommige ge-
gevallen als weeldeuitgaven worden
beschouwd, maar heel vaak is het te
genovergestelde het geval.
Er zou dan ook alles voor te zeg-
gen zijn, om zooals blijkens de
memorie van toelichting aanvankelijk
in de bedoeling lag, de belasting
alleen te heffen van verteringen die
een zeker bedrag te boven gaan.
Terwillo. van eenvoud bij de heffing
is hiervan afgezien, maar het zou toch
naar het ons voorkomt aanbeveling
verdienen op dit besluit terug te ko
men.
Eenzelfde bezwaar doet zich ook
voor bij de als weeldeartikelen aange
geven voorwerpen.
Wie kousen draagt van f 9 per paar
behoeft daarvoor nog geen weelde
belasting tebetalen, evenmin als hij
die een uurwerk koopt van f99. Dat
is volgens het ontwerp geen weelde.
Maar wie zich een paar stevige
schoenen aanschaft van f 15.25 per
paar zal zijn aandeel in de weeldebe
lasting hebben bij te dragen, ter
wijl toch in het eerste geval ongetwij
feld wel van luxe uitgaven gesproken
kan worden en in het laatste geval
lang niet altijd.
Als een groot bezwaar wordt ook
gevoeld dat het afgeven van kwij
tingen zelfs voor de meest nietige arti
kelen voorzoover die onder deze wet
vallen verplichtend wordt.
En nu is het wel waar, dat "bij
kleine bedragen met de afgifte van
bons kan worden volstaan, maar toch
zullen de lasten en de kosten daarvan
met name in de kleinere zaken waar
met bonboekjes gewerkt zal moeten
worden, zeer zwaar drukken.
Dit behoeft echter geen reden te
zijn om te doen alsof hier nu een
aanslag op hêt bestaan van den mid
denstand gepleegd wordt, en of met
name de kleine luyden weer het
zwaarst zullen worden getroffen.
Die kleine luyden, de kleine win
keliers inbegrepen worden door de
voorgestelde belastingverlaging be
langrijk ontlast.
En met een weinig goeden wil
en Minister Colijn heeft bij de ge
voerde besprekingen met vertegen
woordigers van den middenstand van
zijn goeden wil duidelijk blijk gegeven
zal het zeker mogelijk zijn aan de
bezwaren van practischen aard tege
moet te kocmen.
Wat in andere landen mogelijk
bleek, zal hier ook zonder teveel be
zwaar mogelijk blijken.
Alles bij elkaar genomen, meenen
we dan ook te mogen concludeeren
dat Minister Colijn door de indiening
van deze ontwerpen een daad heeft
gedaan, die zal blijken te zijn in het
belang van land en volk.
STADSNIEUWS.
Haagsch Strijkkwartet.
In de laatste jaren oversttoomen de
buitenlandsche artisten de Nederland-
sche muziekwereld. En vaak, dank zij
hun reputatie, soms ook dank zij dé
concert-organisatie, die ze naar voren
schoof, vinden ze hier goed-^evulde
zalen. Zoo'n goed gevulde zaal had er
gisterenavond ook moeten zijn, toen
het Haagsclie Strijkkwartet, een Ne-
derlandsche combinatie, hier concer
teerde. Wat hebben deze heeren
(Swaap, Poth, Devert, Van Isterdael)
magnifiek gespeeld! Uw verslaggever
't zij nu maar dadelijk gezegd
zou ze voor geen buitenlandsch kwar
tet willen ruilen. Alles wat tot een
artistiek geheel kan leiden is in dit
viertal aanwezig. Eenheid van samen
spel, van opvatting, 'n prachtige toon,
parelende techniek, een beheersching,
die den meester verraadt. En 't zou
heel moeilijk zijn, aan te wijzen, wie
de grootste kraan is van de vier. Ze
hebben ieder hun eigen uitmuntende
kwaliteiten en zijn bij 't kwartetspel
beurtelings in de gelegenheid, die te
toonen. Sam Swaap heeft, als de le
viool werkelijk de leiding, maar hij
dringt de leiding niet op: van een hin
derlijk domineeren van zijn instru
ment, zooals schrijver dezes het on
langs in een buitenlandsch kwartet
hoorde, is bij hem geen sprake. En
Poth, Devert, Van Isterdael, ze treden
telkens naast hem naar voren gn ver
rassen den hoorder, dooi4 't schoone.
dat zij op hun besluit weten te geven.
Techniek? Nu, en niet zoo weinig;
maar geheiligd, gelouterd door de wel
dadig-aandoende warmte van een kun
stenaarsziel.
De heer Hannivoort, die als compo
nist van een strijkkwartet tusschen
Mozart en Schubert op het programma
voorkwam, heeft het mét de uitvoer
ders van zijn werk wel hijzonder ge
troffen. En dat werk zelf mag er zijn!
Uit den heelen bouw blijkt, dat hier
iemand aan 't woord is, die door eigen
oefening de eischen van 't kwartet
spel kent en die schrijven kan .Me
lodieus meermalen, pittig-rhythmisch
soms, met een stemvoering, die elk
instrument tot z'n recht deed komen,
hield dit kwartet de aandacht gevan
gen en bracht het publiek tot een ap
plaus dat den componist van de zaal
op het podium dwong. Eenmaal daar
werden hem een tweetal kransen aan
geboden, waarvan 't formaat symbool
mocht heeten van de waardeering van
het auditorium.
Het concert, dat geopend was met
een prachtig, frisch trio van Mozart
voor viool, alt en violoncel, sloot met
het wondermooie kwartet in d-kleine
terts van Schubert. Aan het eind hier
van werden de heeren driemaal terug
geroepen. Welnu, aan menschenvergo-
ding doen we niet, maar. deze mannen
doen dan toch ook den Hollandschen
naam eere aan. D. S.
Apologetische Lezing.
A.s. Vrijdag 20 Maart zal in de Pie
terskerk een „apologetische lezing"
gehouden worden door Ds. Grave1-
meyer van den Haag over het onder-
wero: „De Mis".
Evangelisatie in België.
De heer J. Dols uit Brussel, die
20 jaar als missionaris der Roomsch-
katholieke kerk in China en Tibeth is
werkzaam geweest en sedert eenigen
tijd met deze kerk gebroken heeft, zal
a.s. Maandagavond 8 uur in de Geref.
Kerk Hooigracht een rede houden in
het belang van den Evangelisatie-ar
beid in België.
Hij zal ook het een en ander mee
deel en van zijn ervaringen in de R.K.
kerk en op het zendingsveld in het
verre Oosten, alsmede van den inner-
lijken strijd, die aan de breuk met de
R. K. kerk is voorafgegaan.
Vooral in onzen tijd, nu voor en te
gen Rome zulk een actie ontplooid
wordt, is het van belang, ook eens een
insider over de Roomscbe kerk te
hooren.
V.O.K.
Gisteravond hield de Meisjesvereeni-
ging op Ger. Grondslag „Voor onzen
Koning" in de groote Nutszaal een open
bare jaarvergadering.
Er was zeer veel Delangsteliing. De
zaal was tot in alle hoeken gevuld.
De vergadering werd geopend door de
Presidente, mej. Moene, met gebed en
het lezen van een Schriftgedeelte, waar
na door haar in het openingswoord op
het doei van dezen avond werd'gewezen.
Het jaarverslag van de seeretaresijp,
mej de Graai, was in opgewekten toon
gesteld. De vereeniging verkeert ^n
bloeienden toestand, c.: wordt niet i^er
gewerkt om ie bouwen en te bewaren.
De avond wei-1 vorder doorgemat l.l
met het houden van voordrachten, toe
spraken van ;ugi.7uurd:gdon,
enz.
Speciale vermelding verdient nog een
inleiding van mej. 'ïréverêsk over den
dichter Jan Pieter Heije.
Met voldoening kan V.O.K. op deze
goed geslaagde jaarvergadering die door
mej. Kouwenscven met dankzegging
werd gesloten, terugzien.
Hei openluchtspel.
Herman Teirlinck heeft, naar ons ge
meld wordt, gisteren in een voordracht
yoor de Leidsche Studenten zijn adem
loos gehoor zoo-weten te boeien, dat de
aanwezigen aan het slot van de voor
dracht zich als éen man van hun zit
plaatsen verhieven en den auteur luide
toejuichte.
Teirlinck behandelde voor de pauze
de overwegingen die hem tot de?e mo
derne gemeenschapskunst hebben ge
leid. Daarna riep hij achtereenvolgens
de tien beelden op, waaruit dit spel zal
bestaan. Alles was kort en duidelijk,
aangrijpend. Tenslotte wendde hij zich
tot zijn hoorders om hunne medewer
king op te eischen. De voorteekenen zijn
gunstig, voor een dramatische gebeurte
nis v. de allereersten rang Slechts van
de studenten hangt het af of deze ook
verwerkelijkt wordt.
Als antwoord hierop kreeg Teirlinck
een geweldige ovatie. Reeds 173 studen-
en gaven zich voor deelname op. De
overige 60 zullen weldra gevonden wor
den.
Donderdag 19 Maart houdt Teirlinck
een voordracht over hetzelfde onder
werp voor de burgerij in de foyer van de
Stadsgehoorzaal te Leiden.
Kegelsport.
Er heeft gisteravond in het Kegelhuis
van café „Den Burcht" een voor de Leid
sche kegelsport gedenkwaardig feit plaats
gegrepen.
Sedert jaren, n.l. vanaf de eerste oor
logsjaren, rustte het voorwerp, dat vroe
ger aan het kegelhuis zijn beteekenis gaf,
"van kegelvrienden vergeten en verlaten
tusschen andere voorwerpen op de Stads-
timmerwerf. En nu is gisteravond met veel
luister, de oude kegelbaan want zij is
natuurlijk dat voorwerp weer 'in eere
hersteld en aan haar oude bestemming te
ruggegeven.
De leiding van deze „plechtigheid" ging
uit van een comité, gevormd uit de drie
bestaande kegelclubs,, „Mimosa", „Houdt
plank" en „Concordia", dat den heer R.
de Wilde tot zijn voorzitter had aange
wezen.
De h eer A. Backer, de altijd vriendelijke
gérant van „den Burcht", die ook in de
voorbereiding een leeuwenaandeel had ge
nomen, had gezorgd voor een waardige
ontvangst van de talrijke gasten, die dc
opening bijwoonden, 't Gezellige zaaltje bij
de taan prijkte met een kwistige palm-
versiering, terwijl het oor werd gestreeld
door de opgewekte tonen eens wakkeren
strijkjens.
Nadat de aanwezigen de baan, zooals
zij in de puntjes in orde gemaakt, en be
straald door een kleurige feestverlichting
op haar eerherstel wachtte, hadden be
zichtigd, vereenigde men zich in het club
zaaltje.
De heer R. de Wilde, na allen te
•hebben verwelkomd, memoreerde in 't
kort den gang van zaken, die tot de her
opening van deze baan heeft geleid.
Toen op den laatsten dag van het vorig
jaar het bericht lcwam, dat de baan van
„Amidtia" niet langer disponibel was, heb
ben de drie kegelclubs niet de handen in
den schoot laten rusten. De aandacht
viel op de oude baan van „den Burcht"
en men was zoo gelukkig den gérant,
den heer Backer, bereid te vinden om
bij B. en W. de noodige stappen te doen
teneinde haar weer van de stadstimmer-
werf naar haar oorspronkelijke plaats te
doen verhuizen. Spr dankte den heer
Backer voor zijp. medewerking In dezen,
die o.m. blijk geeft van liefde voor de
kegelsport, ook in den feestelijken ont
vangst van hedenavond. Als een stoffelijk
blijk van waardeering biedt spr hem en
zijn echtgenoote een fraaie bloemenmand
aan. Moge het hem gelukken de drie
planten, die er in §taan, en de vereen.
„Mimosa", „Houdt plank" en Concor
dia" te symboliseeren, in het leven te
houden. (Applaus).
Spr dankt verder den heer E. Vocking
die voor de feestverlichting zorgde, en
dhr Koster, door huwelijksomstandigheden
verhinderd, die ook veel voor de plaatse
lijke kegelsport heeft gedaan, en verder
de gevers van enkele mooie prijzen voor
het openingsconcours van hedenavond, en
vooral den onbekenden gever, die het
comité ter gelegenheid van deze oefening
de beschikking gaf over een fraais groote
zilveren beker. Op een nader te bepalen
wijze zal elf: beker als corpsprijs worden
uitgeloofd.
De heer Backer dankte het comité
voor zijn waardeerende woorden en gaf
vervolgens uiting aan zijn waardeering van
de ^kegelsport, die hij gaarne zal helpen
bevorderen. Wel hebben andere vereeni--
gingen nu déze zaal moeten afstaan, maar
spr., die voor hen een andere gelegen
heid heeft gemaakt, vertrouwt wel, dat zij
met deze schikking genoegen zullen ne
men. Moge het ge'.al cicv kegelclubs zich
voortdurend uitbreiden, opdat de baax
geen avond ongebruikt blijft. (Applaus).
I Onder de krachtige streken van het
muzikale trio ging hierna de eerewijn rond
terwijl dhr de Wilde, natuurlijk onder veel
belangstelling, het kegelbosk in orde
maakte.
Toen alle dingen gereed waren, nam op
uitnooaiging van het Comité dhr Backer
de verzegeling van dé baan weg, en nam
het concours een aanvang.
De uitslag is als volgt:
Eerste ronde: i. P. Dieben 6a, 2. B.
Rippe 59, 3. L. Platteel 55, 4. C. v. d.
Wilk 54, 5. C. Nagel 52, 6. J. Boon 52,
7. R. de Wilde 51.
Meeste vieren, H. Sala (4), meeste vijven
M. H. Schouten (3), meeste zessen, E.
Stratman.
Tweede ronde: 1. L. Platteel 60, 2. Th.
Witters 59, 3. J. Boon 58, 4. R. de Wilde
58, 5. J. P. v. Brussel 56.
Meeste honneurs, L. Platteel (7).
A. R. Propagandaclub.
Wij vestigen gaarne de aandacht onzer
lezers op een in dit nummer voorkomende
advertentie betreffende te houden verga
dering van de A. R. Propagandaclub.
Deze vergadering zal a.s. pinsdag wor
den gehouden.
De heer G, Kuyper heeft zich bereid
verklaard als spr. op te treden, met het
onderwerp: „Om der vaderen erf".
De vraag of wij geroepen zijn een weer
macht te onderhouden om zoo noodig
het vaderlijk erfdeel ongeschonden te be
waren of dat wij de weerloosheid hebben
te prediken is thans allerwegen aan de
orde.
Het onderwerp kan dus actueel worden
genoemd. En de spreker, die nog onlangs
dit onderwerp te Rijswijk behandelde, is
ter zake kundig.
Wij wekken dan ook gaarne de leden
van de Propagandaclub en alle andere
belangstellenden op, deze vergadering bij
te wonen.
Waarschijnlijk tengevolge van een
aanvaring, die dan in den afgeloopen
week zou moeten hebben plaats gehad,
is in den Nieuwen Rijn t.o. de banket
bakkerij v. v. Alphen 'n straatmakers-
schuit van gemeentewerken gezonken.
Slechts een klein gedeelte van de kop
steekt nog boven het water uit. Ter waar
schuwing is op het vaartuig een roodo
vlag geplaatst.
Pogingen, in de ochtenduren gedaan,
om de boot te lichten moesten worden-
opgegeven, voornamelijk wegens gebrek
aan voldoende toestellen.
Het wordt blijkbaar tijd. dat de ge
meente zich in het bezit stelle van een
hijschbak, want gevallen, zooals dit er
een is, komen nog "al eens voor.
STATEN- GENERAAL.
Eerste Kamer.
De Staatsbegrooticg.
Het wetsontwerp tot afschaffing van den
zomertijd wordt Dinsdag in de afdeelingen
onderzocht.
Bij de behandeling van de Justitiebe-
greoting bepleit de heer Janssens (R.
K.) verbetering van de belastingwetten
en hij roept den steun in van de regee-
rm? voor de reclasseering.
Gewone advertentiën per regel 227? cenf
Ingezonden Mededeelingen, dobbel tariei
J Bij contract, belangrijke redactie.
I Kleine advertentiën bij voornitbet&ling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage-
I lijks geplaatst ad 40 cent.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer
Binnenland
De Tweede Kamer verwerpt met alg.
stemmen het wetsontwerp tot aan
koop van een perceel voor ambtswo
ning van den Min, van Bnitenl. Zaken.
Te Utrecht is overleden de ond-hoog
leeraar Dr. B. H. C. K. van der Wijck.
Buitenland.
De Volkenbondsraad besluit de kwes
tie van het protocol van Genève te ver
wijzen naar de a.3. Volkenbondsver
gadering.
De spoorwegstaking te Berlijn breid!
zich uit.
De heer Mendels (S. D.) klaagt over
de nog niet-invoering van het nieuwe
wetboek van strafvordering en oefent
voorts critiek op het nog niet aan de
orde stellen van de wét op de rechtspo
sitie der ambtenaren.
De regeering maakt z.i. misbruik van
de rechteloosheid \*an de ambtenaren, b.v.
dcor verbreking van het contract met
organisaties in het georganiseerd over
leg. Hij dringt aan op verruiming van de
redenen tot echtscheiding en critiseert dé
houding van den Minister in de zaak van
den Culemborgschen moord.
De heer V e r k o u t e r e n (C. H.) zegt,
dat de rechterlijke macht boven de poli-
tieke partijen en het parlement moet blij
ven en acht de bezoldiging van de rech
terlijke macht te laag. Hij bepleit verder
de eenvoudige regeling van administra
tieve rechtspraak
De heer De Veer (A. R.) wenscht
strenger optreden inzake de goedkeuring
van de statuten van naamlooze vennoot
schappen. Hij wil een leeftijdsgrens voor
rechterlijke ambtenaren.
Minister Heemskerk zegt, dat meer
financieele steun voor de reclasseering
in dezen tijd onmogelijk is. Tegen het
vaststellen van een leeftijdsgrens voor
rechterlijke ambtenaren mo:-t spr. bezwaar
maken. Ook kan hij, bij den tegen woor-
digen financieelen toestand des lands geen.
toezeggingen doen inzake de salarissen.
Van wijzigingen van het huwelijksrecht
dcor den heer Mendels bepleit, is' spr.
geen voorstander.
De begrooting van Justitie wordt hiema
goedgekeurd.
Daarna komt aan de orde hoofdstuk Va,
Onderwijs, enz., waarbij de heer D e M u-
ralt (V. B.) de stichting van dé Utrecht-
fche leerstoelen verdedigt.
De heer De Vries (C. H.) bepleit
handhaving der normaalscholen.
De vergadering wordt verdaagd.
Tweede Kamer.
Aan de orde is het voorstel tot wijziging
van de Lager Onderwijswet 1920. be
treffende het geven van de bevoegdheid
aan gemeenteraden, huwende onderwijze
ressen onder de 45 jaar te ontslaan.
Mej. Groene weg (S. D.) ziet in het
ontwerp een toegeven van den Minister
aan reactionaire stroomïngen. 'Het ont
werp zal hi. buitenechtelijke samenleving
in de hand werken.
Mevrouw Bakker-Nor: (V. D.) be
strijdt het ontwerp eveneens* Een vrouw
moet de vrijheid hebben zelf te bepalen,
hoe zij haar gezinstaak zal opvatten.
Mej. Wester man (V. B.) vreest van
het ontwerp in-de-hand-werkmg van kin
derbeperking.
De heer De Wilde (A. R.) juicht het
ontwerp toe. Dit moet z.i. ieder doen, die
niet het standpunt inneemt, dat de vroüw
afhankelijk moet zijn van den man. Uit
de statistieken blijkt, <fet de gehuwde
onderwijzeres steeds veel meer verzuim
heeft.
De heer T i 1 a n u s (C. H.) zegt, dat het
belang van het onderwijs moet gaan bo
ven dat van de onde «wij sk r ach ten
De heer Bulten (R. K.) juicht het
ontwerp toe. Het is niet noodig, dat de
gehuwde onderwijzeres in dienst blijft; er
is geen tekort.
De heer v. d. Molen (A. R.) had liever
gezien, dat het ontslag imperatief was
voorgeschreven, omdat het nu van de ge
meenteraden afhangt/ en de behandeling
in de verschillende gemeenten verschil
lend zal zijn.
Mej. v. Dorp (Lib.) sluit zich aan bij
Mej. Westerman.
De heer Ketelaar (V. D.) acht het
ontwerp overbodig.
De Minister van Onderwijs, de heer.
De Visser, zegt, dat, wat hij op het
oogenblik voorstelt, het logisch gevolg is
van den algemeenen maatregel van be
stuur, betrekking hebbende op alle rijks
ambtenaren. .Bij die gelegenheid is de
principieele zijde van deze zaak ruim
schoots besproken. Het ontwerp maakt
op de meest billijke yijze een eind aan
de onzekerheid, die bestaat ten aanzien
van de huwende ambtenares. De positie
van de onderwijzeres is daarbij zoo zeker
mogelijk gemaakt. Daarom is de regeling
zoo gesteld, dat de gemeenteraad een
verordening maakt. Iedere onderwijzeres
weet dusA als zij een positie aanvaardt,
