CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Bil mm bestaal uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws in dli Hummei
e JAARGANG
VRIJDAG 6 MAART 1925
NUMMER 1456
NIEUWE LE
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal I 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
BUREAUHooigracht 35 - Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 22l/a cent
i Ingezonden Mededeeiingen, dubbel tarief,
i Bij contract, belangrijke reductie,
j Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
B van ten hoogste 30 woorden, worden dege-
lijks geplaatst ad 40 cent.
V De revaccinatie.
In een te Middelburg gehouden rede
yerklaarde Mr. J. A. de Wilde omtrent
ie door Minister Aalberse voorgestelde
revaccinatie-dwang, volgens het ver-
6lag in „Da Zeeuw" het volgende:
Daar is ook de revaccinatie. Ook
hierover denken sommige C. H. en
de meeste R. K. anders dan wij. Spr.
deelt mede dat de revaccinatie, die
geheel ingaat tegen onze A. R. op
vatting, door minister Aalberse is
voorgesteld, nadat het wetsontwerp
op de besmettelijke ziekten reeds in
de Kamerafdeelingen was onder
zocht. Deze inlassching is dus niet
den Ministerraad gepasseerd.
Mocht de revaccinatie zóó in het
Staatsblad komen, dan zou er zeker
van A. R. zijde réden zijn, om de
samenwerking met de andere recht-
sche partijen te verbreken.
Maar., als er nu eens een linksch
kabinet was, zouden al onze protes
ten vergeefsch zijn. Wellicht baten
ze nu wel
Deze verklaring, die aan duidelijk
heid niets te wenschen overlaat en die
zakelijk overeenkomt met wat reeds
vroeger door Mr. Rutgers werd uitge
sproken, zal door velen met ingencÊ
menbeid worden begroet.
Ook zonder dat van alle kanten mo
ties op haar worden afgestuurd zal
onze A. R. Kamerfractie haar plicht
doen en trachten de aanneming van
de voorgestelde bepaling te voorko
men.
En de kans dat zij daarbij zal sla
gen is niet gering.
Hadden we, zocals velen dat wen-,
schen geen, rechtsche samenwerking,
en stond de A. R. partij in de opposi
tie, dan zou haar invloed gering zijn
en was het kwaad ten volle over ons
besloten.
Thans echter is er gegronde hoop,
dat de verscherpte dwang den weg
naar het Staatsblad niet zal vinden.
V Tertwj naar liet Heidendom.
In het Handelsblad" kon men
dezer dagen 't volgende bericht lezen:
Wij hebben onlangs vermeld, dat in
Berlijn twee Mohammedaansche mos-
•keeën in aanbouw zijn.
Alsof dit nog niet fraai genoeg was.
bestaat er sinds cc-nigen tijd, naar men
ons bericht, ook een Boeddhistische
tempel.
Een dokter, die jarenlang prakti-
zeerde onder Boeddhisten in Engelsch-
Indïë, maar door den oorlog gedwon
gen werd cijn^werkkring in den steek
te laten en te Berlijn zich vestigde,
heeft daartoe het plan gevormd, dat
nu werkelijkheid geworden is. In het
verre Oosten werd hij tot het Boed
dhisme bekeerd.
Reeds een tiental jaren heeft deze
dokter voor dit doel geijverd. Door
woord en geschrift heeft hij een kleine
gemeente weten te vergaderen, die nu
haar centrum gekregen heeft in het
nieuwe „tempel-woonhuis" dat In Froh
nau in de nabijheid van Berlijn is ver
reden. Gedurende de eerste vier dagen
ran de week oefent de dokter hier zijn
practijk uit; de drie overige dagen zijn
gewijd aan de propaganda van 't Boed
dhismo.
De avonden, dat het volle maan is,
zijn bestemd voor conferenties over de
leer van Gautama Buddha. ïn den tuin
achter het huis staat een kleine pa
gode, welke aan de gemeente gelegen
heid geeft haar gebedsoefeningen vol
gens den Boeddhistischen ritus te hou
den."
Dat is wel een heel droevig ver
schijnsel.
De propagandisten van het ongeloof
hebben getracht den godsdienst te ban
nen uit het hart van de menschen.
En langzamerhand zijn velen zoo
verlicht geworden dat ze met God heb
ben gebroken en dat zij van Jezus
Christus niet meer willen weten.
Maar dit brute ongeloof kan toch op
den duur den mensch wien de eeuw
in het hart is gelegd, niet bevredigen
En zoo komt men er toe zich te wer-
l en in de armen van het Mohamme-
dmisme of troost te zoeken in de pes
simistische leer van het Boeddhisme.
En zoo staan daar straks in een der
groote steden van een Christelijk land
de moskeeën en tempels als monumen
ten van de decadentie van dezen tijd.
STADSNIEUWS.
Ou-Baas Penning over Zuid-Afrika.
't Het weer stevig volgeloop eivol.
Natuurlijk, want waar Penning komt
(na hem gezien en gehoord te hebben
durven we hem moeilijk meer „ou-
baas" te noemen) daar stroomen ze
toe, de ouden en de jongen, de groo-
ten en de kleinen, de intellectueelen
en de eenvoudige zielen, want Pen
ning is voor ons, Hollanders, de incar
natie van het jonge Zuid-Afrika, een
schakel in den steeds sterker worden
den band tusschen Holland en Hol-
landsch Afrika.
't Was gisterenavond half elf alsof
we ontwaakten uit een heerlijken
droom, toen een warme ovatie den vu-
rigen spreker beantwoordde een
droom, maar dan een die niet buiten
onze positieven omging, want als Pen--
ning vertelt en wie kan hem naver
tellen dan wordt het alles werke
lijkheid; als hij van Riebeek biddend
en met energie zijn groote taak laat
aanvaarden, als hij den hoeren naar
de Oranje-rivier laat trekken, laat
zien hoe zij tegen de Zoelqe's moeten
worstelen, als hij vertelt van den
moord op Piet Relief, en laterj' weer
toont hoe dë geplaagde hoeren hun
erve moeten verdedigen tegen het van
gouddorst smachtende Engeland; als
hij ons brengt naar den Amajuba en
vertelt van Elandslaagte en later weer
ons brengt bij den gevangenismuur,
waar twaalf Engelsche kogels het trou
wc hart van Jopie F our je hebben door
boord, omdat zijn bloed, naar hij het
beschouwde, noocfig was ojxi den Hol-
landsch-Afrikaanschen stam te voeden
zie dan ben je er zelf bij dan
voel je mee in den ontzaglijken strijd
voor vrijheid en recht dan peil je
in al haar diepte de beteekenis van
het proces dat doorgaat zich te ont
wikkelen, dat leiden zal tot de geboor
te van een onafhankelijk Zuid-Afrika
dat de vierkleur tot zijn vlag heeft.
Met een warmte en een realiteit die
onmiddellijk aan den schrijver Pen
ning herinnert heeft hij ze ons gister
avond weer geteekend. Do groote hel
denfiguren van trekkers, strijders en
staatslieden, ten voeten uit en een
een ieder plaatsend in het licht van
zijn eigen taak en beteekenis en eigen
schappen. En naast de heldenfiguren
de groote historische momenten eir de
historische plaatsen, streken, plekjes
of gebouwen, en dat alles met een
rijkdom van woordenkeus en in den
bekenden persoonlijken stijl die Pen
ning zoo uitnemend beheerscht, waar
door hij afwisselend de machtige lij
nen in de geschiedenis laat zien, naast
het typisch-treffende van kleine maar
sprekende gebeurtenissen en leuke
voorvallen. -Want Penning kan zijn
gehoor als 't moet ook tranen laten
lachen, daarvan kan de groote zaal
van Prediker na gisteravond spreken.
Er werd dan ook bijna voelbaar ge
noten, en we moeten het nog eens
zeggen 't was half elf eer we er goed
erg in hadden.
Wat de beelden betreft, mogen we
zeggen dat die met, het peil van haar
„toelichting" .goed overeenstemden.
Zonder eenige uitzondering voldeden
zij buitengewoon door duidelijkheid
en de goede toelichting.
Het slotgedeelte van zijn boeiende
lezing wijdde do spreker aan bijzon
derheden aangaande het leven der
Afrikaansche boeren zooals hij die op
zijn reis heeft leeren kennen, toen hij
in de tent heeft geleefd, en $iet ze in
den kapwagen heeft gereden.
Het Hollandsch element in Zuid-
Afrika vraagt versterking. Er is ont
zettend veel te doen. lOO.OOO'en H.A,
gouvernementsgrond, aldus Generaal
Herzog, liggen nog braak. Men komt
er handen tekort.
Inderdaad, alles zal rech kom, maar,
om met een verstandigen oer te spre
ken, als wij hard werken. En van dit
laatste kan de boer van thans nog niet
worden beschuldigd.
Hij moet in het algemeen nog lee
ren zorgen voor den komenden
gelijk het den christen betaamt.
Zeg Potgieter, hoe komt dat toch
jongen, zoo had je nog 1Ö00 schapen en
honderden ossen, en nu heb je niets
meer, waar is dat toch gebleven?
Ja Penning^ ik snap het ook niet.
'k Heb er met rn'ri vrouw over gepraat,
maar die snapt er ook niks van. Maar
kom, ons zal een plan maak, en koffie
drink.
Daar heb je nu den boer. En die
boer is niet zooals hij zijn moest.
Daarom kunnen er tientallen Holland-
sche kolonies plaats en taak vinden.
Kolonies van 15 of 20 gezinnen min
stens, want het Hollandsche familie
leven moet in het Afrikaansche inge
plant worden; dé enkeling staat licht
bloot aan iets dat degeneratie nabij
komt.
En de Hollanders, zij zullen komen,
en Hollandsch Zuid-Afrika zal bloei
en, zich verder ontwikkelen tot een
vrije natie. Spr,-gelooft zeker dat het.
uur der onafhankelijkheid zal slaan,
wanneer de nieuwe lente zal ruischen
over de graven vaii de belden die vie
len voor vrijheid en recht....
Bij het laatste beeld, het portret van
H. M. de Koningin en Haar gemaal
werden spontaan de eerste twee cou
pletten van het Wilhelmus gezongen,
waarna de heer L. Questroo, voorzitter
van Prediker den heer Penning harte
lijk dankte die, nadat gezongen was Ps
118: 7 in dankgebed voorging.
Bij het betreden van den katheder
met applaus begroet, werd den popu-
lairen „ou-baas" aan het eind een war
me ovatie gebracht.
Aangevangen was met het zingen
van Christiaan de Wet's lijfspalm: Ps.
138:4: Als ik, omringd door tegen
spoed
Het was een prachtige avond.
Naar wij vernemen was ook de mid
dagsamenkomst voor de schooljeugd
uitstekend geslaagd.
Onderavciad.
Eergisteravond hield de. Leidsche
Christelijke Jeugdorga'hsatle „Phebe"
haar vierden ouderavond.
De opkomst was zoo groot, dat vele
ouders teleurgesteld moesten worden,
aangezien de zaal reeds vóór acht uur
overvol was. Werden de vorige, door
haar 'georganiseerde, ouderavonden
door een honderdtal ouders bezocht,
thans bedroeg dit aantal ongeveer 250.
Door het plaatsen van bloemen op de
tafeltjes, had de zaal een vr ooi ijk aan
zien.
De voorzitter, de heer J. S t i g t e r,
opende, nadat gezongen was uit Psalm
95, het samenzijn met gebe.d en las
daarna voor Mérkus 10 vers 13—16,
•welke verzen hij tot grondslag van zijn
openingswoord nam en daarbij hoofd
zakelijk zijn gehoor bepaalde bij vs.
13: „En zij brachten kinderkens tot
Jezus."
Daarna werd orgel- en vioolmuziek
ten gehoore gebracht, door de heeren
J. Kriek en Meyer, welke muziek veel
bijval oogstte.
Vervolgens kreeg de vice-voorzitter,
de heer Th. de Tombe, het woord
tot het houden van zijn referaat: iets
over godsdienstige opvoeding.
Spreker begon met er op te wijzen
dat er voor ouders een groote en moei
lijke taak ligt in het opvoeden hun
ner kinderen; een taak, die niet te ont-
loopen is. Geldt dit voor de opvoeding
der kinderen in het algemeen, in bij
zondere mate is die taak moeilijk in
de godsdienstige opvoeding, waar h_-i.
gaat het kind niet uitsluitend mac1
schappelijk op te voeden, doch het
reeds vroeg te wijzen op den Grooten
Schepper aller dingen Spreker wees
,er echter met nadruk op, dat alleen
waarlijk godsdienstige menschen hun
kinderen godsdienstig kunnen opvoe
den, daar het meest essentieele in de
ze opvoeding is, dat zij zelve de be
hoefte aan God in hun leven gevoelen,
en dat niet alleen, maar dat zij ook
een onbepaald vertrouwen in Hem
stellen. De godsdienst zal dus alle hun
daden moeten doordringen en dan
spreekt het'vanzelf, dat ook het groo
te werk, de opvoeding hunner kinde
ren, godsdienstig zal zijn.
Ook bracht spreker onder het oog.
dat vele menschen meenen hun kin
deren een godsdienstige opvoeding te
geven, door hen alleen naar een kin-
derkerk of zondagsschool te zenden,
waar zij slechts één uur van de 7 x 24
iets van den Heiland hooren en dat
soms nog zeer koud en gebrekkig.
Doch dit is in 't geheel geen godsdien
stige opvoeding. Neen, godsdienstige
opvoeding houdt in het kind steeds te
wijzen op en iets te laten ervaren van
de goddelijke kracht, die men zelf in
het gewone leven ontvangt. Men zij
vooral niet somber of zwartgallig in
de godsdienstige opvoeding, doch mén
late de blijdschap, die den geloovigen
past, steeds den ondertoon zijn van
de opvoeding. Daarnaast kan men het
kind naar een kinderkerk zenden, die
dan niet alleen de godsdienstige op
voeding, van het kind op zich neemt
(zooals het ook niet kan), doch dan
steeds een schakel zij in de godsdien-
stige opvoeding der ouders. Hierbij
stond spreker nog uitvoerig stil. Hij
zeide aan het slot, dat hij, hoewel hij
zich van zijn taak zeer gebrekkig, on
volmaakt en ijlvoetig gekweten had.
hoopte, dat deze woorden hebben mo
gen medewerken tot het doen inzien
van de groote taak, die op godsdien
stige ouders rust, waarna weer een
stukje muziek ten gêhoore werd ge
bracht.
Nu trad de pauze in, tijdens welke
de aanwezigen werden onthaald op
koffie en koek, welke door eenige da
mes werden rondgediend.
Na de pauze nam de voorzitter, na
eerst gemeenschappelijk te hebben la-
t^n zingen Gezang 273 vers 1, 't woord
en besprak de werkzaamheden, welke
op het terrein der Jeugdorganisatie
liggen, en welke aanmerkelijk uitge
breid zijn door het oprichten van een
jongens- en meisiesvereeniging, ten
doel hebbende de Evangelisatieonder
de rijpere jeugd zoodat nu ook deze
tak van arbeid door genoemde orga
nisatie behartigd wordt.
Voorts zong mej. De Kier eenige lie- j
deren, daarbij begeleid op de piano
door mej. de Bruin, welke liederen met
onverdeelde aandacht aangehoord wer
den. De heer P. N. Kriek gaf een
komische voordracht, getiteld: „Een
huiselijk tooneeltje", waardoor de lach
spieren der toehoorders zeer in bewe
ging werden gebracht.
Nadat de dames nog een lied, ten ge
hoore hadden gebracht, na afloop
waarvan haar een bouquet werd aan
geboden, was het woord aan d,en secre
taris, den heer W. F.vander Burgh,
tot het spreken van een slotwoord,
waarih hij zich bepaalde tot de woor
den, uit het bij de opening voorgelezen
Schriftgedeelte, en wel in het hijzon
der bij de woorden: „Laat de kinder
kens tot Mij komen en verhindert ze
niet, want derzulken is het Koninkrijk
Gods."
Spreker deed uitkomen, dat alleen
diegenen tot het kind kunnen komen,
die zich geheel als kind kunnen ge
ven, en op die wijze het kind tot zich
trekken, gelijk ook de Heiland tijdens
zijn omwandeling op aarde deed, dooi"
nooit de kinderen van zich af te stoo-
ten. Wie tot de kinderen wil komen,
kome als kind; welk beginsel spreker
ook zag uitgedrukt in het komen van
God in Christus als mensch tot den
mensch. Wanneer gij, ouders, alzoo
uwe kinderen kinderlijk nadert, zeide
spreker, kunt gij zoo heerlijk, eenvou
dig en klaar over den Heiland met
hen spreken en hun zoodoende er op
wijzen, dat die Heiland ook hen ge
lukkig wil maken; dat die Heiland
nog steeds voortgaat hen uit te noo-
digen tot Hem te komen, om hen gees
telijk gelukkig te maken. Laat uw
i 'even geheel in overeenstemming zijn
met hetgeen gij belijdt te gelooven,
want kinderoogen zien scherp en in
dien zij zien, dat uw daden zelf afwij
ken van uw woorden, hoe geestelijk
ook bedoeld, zult gij daartoe de kinder
ziel een groot nadeel toebrengen.
Na bij dit onderwerp nog uitvoerig
stil gestaan te hefcben, wees spreker
ten slotte zijn gehoor op de alles door
dringende liefde van Christus, die ze
ker groot genoeg is om de kinderziel
te overwinnen.
Aan het einde bracht de voorzitter
een woord van dank tot de sprekers
en allen, die tot het welslagen van de
zen avond hadden medegewerkt, en
sprak tevens de hoop uit, dat dcor de
zen ouderavond de band tusschen de
ouders en het bestuur versterkt moge
zijn. De secretaris ging daarna voor in
dankgebed, waarna staande door de
aanwezigen werd gezongen Gezang 180
vers 1.
Men keerde voldaan huiswaarts.
Schaken.
Competitie Ned. Schaakbond, district Z,
Holland, 2e klasse A.
Uitslag van den wedstrijd, gisteravond
in Den Haag gespeeld tusschen de eerst:
tientallen van het Leidsch Schaakgenoot
Binnenland
Ds. H .Koffijberg is overleden.
De Eerste Kamer heeft de begrooticg
vaa Financiën zonder hoofdelijke stem
ming goedgekenrd.
De psychopathenwet door de Tweede
Kamer aangenomen.
Amendementen-Vliegen op het wets
ontwerp tot intrekking van den zomer-
tiid- -y -»•
Buitenland.
Chamberlains Lagerhuisrede over de
Britsche buiienlandsche politiek.
Incident in het Lagerhuis: de La*
baur<afgevaardigdcn verlaten en corps
de zaal.
Er gaan hardnekkige geruchten, dat
de Moorsche leider Abd-ei-Krim zou
overleden zijn.
De begrafenis van president Ebert
te Heidelberg.
Sneeuwstcrmen in Zuid-Frankrijk.
schap en de Haagscke Arbeidersschaak
club.
L. Sch. Gen. I. H. Arb. ISch.club' I.
1. G. Bosscha U T) F. L. Wackers.
2. Dr. J. Droste io T. Teleng.
3. W. Demmendal J/sVa J- van Os.
4. G. Bol 1o G. van Raay.
5. L. M. J. Chambry 1o P. Pree Jr.
W. de Bruin o1 J. Lelyveld.
7. M. M. Segaar 1—o J. Rikkers.
8. H. N. Frangois 1—o W. Huykmans.
9. A. W. Jongepier 1—o H. Verheul.
10. M. Bloem 1o J. Huykmans.
zcodat het Leidsch Schaakgenootschap I
zijn laatsten competitiewedstrijd won met
8 punten tegen 2 punten.
Aankoop perceel Lsmgebrug.
Door den aankoop van het perceel
Langebrug No. 99 is een nieuw ge
zichtspunt geopend ten aandien van
de bouwplannen van het nieuwe Poli
tiebureau aan de Zonneveldstraat en
wel'in di't opzicht, dat door bijtrek
king van dit perceel aan het terrein
van het politiebureau een andere in
deeling en bebouwing kan woeden ver
kregen, welke voor den dienst van veel
nut zal zijn.
Indien, overeenkomstig de bedoeling
van B. en W. niet de bovenwoning van
het perceel Nieuwsteeg No 10, maar
cle bovenverdieping van het huis Lan
gebrug no. 90 werd bestemd voor wo
ning van den concierge van het poli
tiebureau, waarvoor dit pand veel be
ter geschikt is, en het benedenhuis tot
bewaarplaats van brancard, slangen
wagen, inbeslaggenomen rijtuigen en
tot weegplaats van motorrijtuigen enz.
wordt ingericht, zal de voorgenomen
bouw van de bewaarplaats achterwege
kunnen blijven; en als verder de lij-'
kenkamer wordt geplaatst aan de
Westzijde van het politiebureau bij
den uitgang aan de Nieuwsteeg, dan
zal de aan de Oostzijde van het bu
reau ontworpen open plaats, een zeer
gewenschte verruiming kunnen ver
krijgen.
De bovenwoning van het huis Nieuw-
steeg 10 kap dan verhuurd blijven als
tot dusver, wat voor de gemeente dus
geen nadeel oplevert.
Het niet bouwen van de bewaar-
plaats,Z en het plaatsen van de lijken
kamer aan de zijde van de Nieuw
steeg zullen een besparing geven van
pijn. f25000, welk bedrag ,ten goede,
kan komen aan de kosten van ver
bouwing van het perceel Langebrug
no. 99. k
Op de open plaats blijft dan nog in
den weg staan een schuurtje, behoo-
rende bij het perceel Langebrug no.
101. Blijft dit schuurtje staan, dan zal
dit, uit oogpunt van veiligheid en wel-J
stand, met een muurtje dienen te wor
den ombouwd, wat een uitgaaf van
f500 zal meebrengen. In het belang
van een goede dienstverrichting is op
ruiming van dit schuurtje echter zeer
gewenscht. Wordt het afgebroken, dan
zal een vrije open plaats worden ver
kregen van pl.m. 24 x 8 M.; o.m. zal
dan zoo noodig, met voertuigen onge-^
hinderd kunnen worden omgereden
vanuit het buis Langebrug 99 over de
open plaats naar den anderen uitgang
aan de zijde van de Langebrug.
De eigenaar, die aanvankelijk f1075',
als koopprijs van dit schuurtje vroeg,