CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
1437
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
BUREAUHooigracht 35 - Leiden
Tel, 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
Y Olympische Spelen.
Niet zonder verbazing heeft ons volk
kennis genomen van een door Minister
de Visser ingediend wetsontwerp om
een rijksbijdrage van een millioen gul
den beschikbaar te stellen aan het
Nederlandsch Olympisch Comité voor
de kosten van voorbereiding en het
doen houden van de Olympische Spe
len in 1928.
In de memorie van toelichting bij
dit ontwerp wordt opgemerkt, dat de
voorbereiding der Olympiade een zaak
van gropte nationale beteekehis Js en
dat daarom met de verleening van re
geering «steun* zeer groote belangen ge
moeid zijn.
Deze styling wordt clan nader als
volgt uitgewerkt
De vooroefening en voorbereiding
van al hetgeen rqet de Olympische
Spelen samengaat en verband houdt
zal in hGoge mate de beoefening der
lichamelijke opvoeding bevorderen en
deze, zoo wordt verder gezegd, in al
gemenen zin ten goede komen.
Ook met betrekking tot de kunst
beloven de a.s. Olympische Spelen voor
ons land van belangrijke beteekenis te
worden. Door het samenroepen in ons
land van alle kunstenaars der wereld,
die voelc-n voor hernieuwing van het
klassieke huwelijk tusschen sport en
kunst en door een talrijke deelneming
van onze eigen kunstenaars in de ver
schillende afdeelingen zullen de Olym-,
pische Spelen op een breeder stand
punt worden gepaatst.
Verder zullen og, afgezien van het
onmiddellijke materie e le voordeel,
voortvloeiende uit de aanwezigheid -
hier te lande gedurende vele wéken
van duizenden vreemdelingen, deze
spolen rechtstreeks en zijdelings de
relaties van ons land met het buiten
land versterken en uitbreiden.
Do verdere voorbereiding der Olym
pische Spelen zal gedurende de eerst
komende jaren, aldus gaat de minister
voort, d? internationale belangstelling
op Nederland concentreeren. De recla
me c]} groote schaal, die in de buiten
lands che pers voor de Olympische Spe
len zal worden gemaakt, zal vanzelf
de aandacht vestigen op -ons land, op
cnze scheepvaart, onzen handel en on
ze industrie, 't Vreemdelingenverkeer
zal worden bevorderd, niet alleen tij
dens de spelen, maar ook daar voor
en vooral blijvend in de toekomst.
Verwacht mag worden, dat uit een
en ander de handel profijt zal trekken
en ook onze industrieën ér de voordee-
len van zullen plukken.
Teil slotte wordt betoogd, dat van
niet minder groote beteekenis is: de
versterking van de banden met het
buitenland, die dè spelen zullen ople
veren.
Als van bijzonder gewicht mag daar
bij gelden, dat bij de Olympische Spe
len van 1928 voor het eerst pa den we
reldoorlog weer mededingers uit alle
landen elkander zullen ontmoeten.
Be zorg om weer te hereenigen, wat
ook op dit gebied vele jaren geschei
den, was, is aan ons land voorbehou
den, stelt hooge eischen, maar heeft
voorzeker- ook een niet te onderschat
ten moreele waarde. In dit opzicht
koestert men in het algemeen in het
buitenland de hoogste verwachtingen,
van ons.
De kos^n zijn geraamd op twee mil
lioen gulden. Een rijksbijdrage op de
helft van dit bedrag acht de regeering
alleszins gerechtvaardigd. Deze bijdra
ge kan verdeeld worden over de jaren
1925—1928, telkens tot een gelijk be
drag.
Vandaar het voorstel om op de staats
begrooting voor 1925 Voor dit doel een
subsidie van 250.000 gulden uit te trek
ken. Deze jaarlijksche som is te be
schouwen als een maximum.
Zij zal niet ten volle besteed behoe
ven te worden, wanneer de bijdragen
van andere zijde, waaromtrent tot dus
ver nog geen zekerheid bestaat, de ra
ming der ontvangsten ten goede zul
len komen.
Tot zoover de toelichting, waardoor
echter naar het ons voorkomt, het ont
werp nog volstrekt niet aannemelijk is
gemaakt, zooals wij in het volgende
nummer hopen aan te toohen.
STADSNIEUWS.
Sen maaitijd ten Hcve.
De Koningin heeft het voornemen,
naar aanleiding van haar promotie tot
doctor in de rechtsgeleerdheid honoris
causa, op 25 Februari een maaltijd aan
te bieden, waartoe, behalve leden van
Hr. Ms. hofhouding, zijn genoodigd: jhr.
mr. N, C. de Gijselaar, voorzitter van.
curatoren der Rijksuniversiteit te Lei
den; professor mr. A. J. Blok, rector-
magnificus der Rijks-universiteit te
Leiden; professor dr. D. van Blom-,
decaan van de faculteit der rechts
geleerdheid der Rijks-universiteit te Lei
den; prof. dr. W. de Sitter secretaris van
den senaat der Rijks-universiteit te Lei
den; prof. mr. A. S. dc Blécourt, secre
taris van de faculteit der rechtsgeleerd
heid van de Rijks-universiteit te Leiden;
mr. J. E. Boddaert, secretaris van cura
toren der Rijks-universiteit te Leiden;
de heer W. H. Dudok van Heel, praeses
collegii C.A.L.B.S.; rq^j. L. C. Dufour,
praeses der Ver. Van Vrouwelijke Stu
denten te Leiden;- de heer H. L. M. van
Schaik, abactis collegii G-A.L-B.S.; mej.
J. G. Bleuand v. Oordt, abactis der Ver.
van Vrouwelijke stüdónten te Leiden;
de heer P. J. de Kanter, praeses van de
faculteit der rechtsgeleerdheid aan de
rijks-universiteit te Leiden; de heer B.
M. Telders, secretaris van de faculteit
der rechtsgeleerdheid aan de Rijks-uni
versiteit te Leiden en de heer j. D. Zim
merman, commandant van de eerewaeht
van Pro Patria.
De ziekenhuis-affaire.
Voor het gerechtshof te 's Gr^venhage
heeft terecht gestaan de bouwkundige J.
M. de G, uit den Haag, gedetineerd, die
door de Haagsche rechtbank wegens het
als ambtenaar aannemen van giften, we
tende, dat zij hein gedaan wérden om
hem te bewegen iets ih strijd met zijn
plicht na te laten is veroordeeld tot 2
jaar gevangenisstraf met aftrek van de
preventieve hechtenis.
Lie beklaagde zou, terwijl hij was be
last met het toezicht op de leveringen
voor den bouw van het academisch zie
kenhuis te Leiden, van een aannemer
eenige keeren giften ten bedrage van
1000 hebben aangenomen, om bij de
leveringen niet te nauwlettend toe te
zien. Bekl. gaf het ontvangen van het
geld toe maar ontkende dat hij daarvoor
iets gedaan had, wat niet in orde was.
Trouwens het eigenlijke toezicht werd
door ondergeschikte opzichters uitge
oefend.
De procureur-generaal, mr. del Cam-
po, was met de rechtbank van meening,
dat het feit bewezen is. Bekl. is reeds
schuldig, omdat hij de giften aannam,
terwijl hij wist, welke bedoeling er ach
ter zat. Welke gevolgen dit nu gehad
heeft doet verder niet meer ter zake.
Nadat spr. er nog op gewezen had, dat
ook deze beklaagde zich verrijkt heeft
ten koste van den staat, en zich een aan
merkelijk vermogeh in korten tijd heeft
weten te verzamelen, vroeg hij bevesti
ging van het vonnis der rechtbank.
Dezelfde bekl. stond vervolgens nog
maals terecht. Door de Haagsche recht
bank is hij wegens verduistering van
eenig hout veroordeeld tot 1 jaar gevan
genisstraf met aftrek van de voorloopige
hechtenis. Bekl. heeft, 'terwijl hij werk
zaam was bij den bouw van het Aca
demisch Ziekenhuis te Leiden eenig
hout gebruikt om er voor zichzelf een
voorkant van een prieeltje 'van te laten
maken. Bekl. heeft echter zoowel het
hout als het arbeidsloon vergoed. Ook
-heeft bekl. eenige brandstoffen van het
bouwwerk voor zichzelf gebruikt. Daar
voor had hij echter toestemming ge
vraagd, omdat hij thuis moest werken.
De- procureur-generaal eischte 9 maan
den gevangenisstraf met -aftrek van
voorarrest. (Bekl. heeft voor deze zaak
juist ongeveer 9 maanden preventief ge
zeten.)
Uitspraak in béide zaken op 2o dezer.
Frof. Mr. Van Eysinga.
De Volkenbondsraad heeft, in over
leg met de Voikeribondscommissie
voor het verkeerswezen, prof. Van Ey
singa benoemd tot lid van cle juristen
commissie, die clen Volkenbondsraad
advies moet uitbrengen over de rech
ten van Polen met betrekking tot de
vestiging van een Poolsche spoorweg
directie op het grondgebied der vrije
stad Dantzig. Met prof. Van Eysinga
vormen prof. Vivante, te Rome, en de
directeur-generaal der Zwitsersche
spoorwegen, Njquille, deze juristencom
missie.
Gemeenteraad
De Raad der gemeente zal a s. Maandag
des nam. te 2 uur vergaderen ter be
handeling van de volgende onderwerpen:
ie. Voorstel, tot verhuring van een
streok' grond aan' de Fruinstraat en de
Cobctstraat, aan de Chr. Gyrtinastiek- en
Schermvereeniging .,Jahn". (32)
2e. Voorstel tot verkoop van een rtrook
grend van de kadastrale perceelen Sectic
L Nis. 538 en 1254, aan den Staat der
Nederlanden. (30)
3e. Voorstel om de psrceilen gemeente
Leiden, Sectie P Nis. 843 t.m. 848,
888, 889 en 169, te ontslaan uit het hypo
thecair verband, gelegd tot zëkerheid van
de betaling van de kosten van straataanleg
cp een terrein tusschen den Rijnsburger-
weg en den Warmondérvveg door de N.V.
„Leidsche Exploitatie-Maatschappij voor
Onroerende goederen". (33)
4e. Voorstel tot verlenging van den
termijn van ontruiming van verschillende
onbewoonbaar verklaarde perceelen. (36)
5e. Praeadvies op het verzoek van A.
Kelfkens, om toekenning van een uitkee-
ring 'uit de gemeentekas, wegens geleden
schade bij de uitvoering van het vernieu
wen van een gedeelte walmuur aan de
Bccmmarkt. (28.)
6e. Verordening, regelende de samen
stelling en den werkkring van de Gomffi.
van Fabricage. (37)
7e. Verordening, houdende wijziging van
de verordening van 14 November 1918
(Gem.-blad No. 43), regelende de samen
stelling van de bureau's van Gemeente
werken, van de Gemeentelijke Reiniging
en van het Bouw- en woningtoezicht. (37)
8e. Balans ep Verlies- en Winstrekening
van de Vereeniging tot Bevordering van
den Bouw van Werkmanswoningen, dienst
'925- (34 en ,35)
9e. Voorstel tot wijzigirtg van den aan
vang van het schooljaar voor de Buiten
gewone school voor Lager Onderwijs.
(38)
10e. Verordening, houdende wijziging
van de verordening van 23 September
1922 Gem.-blad no. 56), op de Veemarkt
ne. voorstel:
a. tot het aangaan van een overeen
komst van huur, betreffende den linker
vleugel van het Militair Hospitaal aan den
Mcrschweg ten behoeve van de vestiging
in dat gebouw van den Districts-Keurings-
dienst van Waren
b. tot beschikbaarstelling van gelden
ten behoeve van de kosten van inrich
ting van dien keuringsdienst in het sub
a gencemd gebouw. (31)
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 22*/* cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
BINNENLAND.
D9 wijziging der Invaliditeitswet.
In de Memorie van Antwoord op het
aftleelingsverslag der Tweede Kamer
betreffende het wetsontwerp tot wijzi
ging der Invaliditeitswet, verwijzen de
ministers Aalberse en Colijn ten aan
zien van den geuifen wensch naar ver-
licoging der rente, aan den eenen echt
genoot toegekend in gevolge een der
wetsbepalingen na intrekking der ren
te, aan den anderen echtgenoot toege
kend, naar het door minister Aalberse
gegeven antwoord op de desbetreffende
vragen van mevrouw BakkerNort.
waaruit zal zijn gebleken dat er naar
het gevoelen van dien minister geen
klemmende- bjUijklieidsgronden voor
die verhooging bestaan.
Minister Aalberse voegt er thans nCti
aan toe, dat het Bestuur der Rijksver
zekeringsbank tot intrekking van een
rente als hierbodoeld eerst pleegt over
te gaan bij een aanslag in de Rijksin
komstenbelasting naar een inkomen,
dat min of meer aanmerkelijk een be
drag van f 1200 te boven gaat.
Uit de Communistische partij.
De Executieve te Moskou heeft aan
het partijbestuur en aan de organisa
ties vaii de Communistische Partij in
Holland een brief geschreven, waarin
o.m. het volgende gezegd wordt:
Van bijzonder belang is voor het
heele toekomstige werk der partij het
vraagstuk harer organisatie in de
hoofdstad. De afdeeling Amsterdam
dus. Het is zonder twijfel een organisa
torische zwakte der partij, dat in da
hoofdstad van het land thans nog geen
stevige grondig opgebouwde organisa
tie bestaat. Het, organisatieleven der
afdeeling Amsterdam is veel te zwak
en te los om inderdaad een bolsjewis
tische staf van functionarissen te vor
men en de bolsjewiseering van onze
leden te verzekeren. Het ledental van
300 man toont ons evenwel, dat objec
tief zeer wel de mogelijkheid van de
stichting van een stevige organisatie
bestaat.
Tegelijkertijd en in het nauwste ver
band met deze taak van de inwendige
partijorganisatie moet de beslissende
kwestie van de partij, de kwestie n l.
van het inmiddellijk verbreeden van
haar ledenbasis grondig en met ener
gie worden opgelost.
Gij weet evengoed als wij dat het ge
ringe ledental van uwe partij die reeds
15 jaar oud is, de voornaamste zwak
heid van de C.P.H. is en dè voornaam
ste reden ook, dat wij in de huidige
buitengewoon gunstig objectieve situ
atie geen voldoende vorderingen ma
ken en nog ver er van verwijderd zijn
ernstig de verovering der meerderheid
'van de Hollandsche arbeidersklasse en
de leiding over hen in den strijd te be
reiken.
Tegenover de bezwaren van enkele
Hollandsche partijgenooten moeten wij
met nadruk opmerken, dat de door de
Executieve der Comm. Intern, vastge
stelde taak:: drie duizend leden vóór
het volgende congres der C.P.H.vol
komen klaar, ernstig en practisch en
geenszins alleen ,ter oriëntatie" werd
gesteld. De moeilijkheden bij «het ver-»
vullen van deze taak zullen verminde
ren, naar mate gij erin slagen zult de
reorganisatie op den grondslag derbc-
■drijfskernen, de revolutionaire omvor
ming der Tribune, de inwendige reor
ganisatie van den Par tij-Opbouw, het
scheppen van een reorganisatie in de
hoofdstad, de vorming van een actiel
werkende staf van functionarissen, als
mede de algemeene politieke activiteit
der gansche partij door te voeren.
Alle bureaucratische belemmeringen
van technischen aard, die aan het
snelle en talrijke toetreden van nieuwe
leden nog mochten in den weg staan,
moeten onverwijld worden opgeruimd.
Daarnaast moet de stelselmatige ver
binding van alle thans met ons sym
pathiseerenden in het geheele land met
de grootste kracht worden voortgezet.
Nog geen nieuwe politieke partij.
Omtrent de voorbereiding van de
oprichting van een nieuwe politieke
partij op nationalen grondslag heeft
het daarop betrekking hebbende, door
ons uit de „N. R. Ct." overgenomen
bericht op een enkel punt blijkbaar
nog te ver vooruit gegrepen.
Het blad meldt nu althans, dat Let
van welingelichte zijde een mededee-
ling heeft ontvangen, .waaruit valt af
•dat men nog slechts doende is een
beginsel te lanceeren, teneinde te trach
ten daaromheen een aanhang van eeni
ge beteekenis te groepeeren, voordat
men als politieke partij optreedt. Die
mededeeling luldtc
FEUILLETON.
|rï 's
(Uit het Engelsch))
36)
HOOFDSTUK XlV.
Douglas' Moeder
Douglas' voornaamste verwonding
bestond in een gebroken arm, die hem
bijna een geheele maand aan het zie
kenhuis kluisterde.
„Ik ben toch een echte ongeluksvo
gel", zeide hij telkens weèb tot zich
zelf, gedurende de langzaam voorbij-
kruipende dagen. „Ik schijn mijn naas
ten geen dienst te mogen bewijzen, zon
der er zelf voor te lijden."
Toch was hij niet geheel zonder
troost; om niets naders te noemen, hij
had de vriendschap gewonnen van den
man en de vrouw, wier kinderen hij
had gered, 't Is waar, zij waren geen
menschen van aanzien of invloed, die
hem zouden kunnen voorthelpen, in
den moeilijken strijd om het bestaan.
Maar te weten, dat zij sympathie en
dankbaarheid voor hem koesterden,
was iets. Hij had zoo weinig vrienden
op de wereld, dat ieder aanbod van
vriendschap hem goed deed. Hij was
in jaren niet zoo aangedaan geweest,
als op den dag, die volgde op den
brand. De heer en juffrouw Deiwar wa
ren hem beidén komen opzoeken, en de
dankbare moeder had zijn hand gekust
en gesnikt en geschreid van pure
vreugde en dankbaarheid.
„O, "ik zal u nooit genoeg kunnen
danken!" zeide zij, terwijl haar de tra
nen' langs de wangen stroomden.
„Ik verlang niet, bedankt te worden"
zeide hij. „Ik. deed slechts wat ieder
ander man zou gedaan hebben."
„Dat maakt geen verschil", antwoord
de zij. „U waart het, die mijn lievelin
gen hebt gered. O, denk eens aan! als
u er niet 'waart geweest, zou ik geen
kleine Nell, geen Kareltje meer heb
ben. Zij zouden béiden zijn En zij
verborg haar gelaat in haar handen,
zonder den zin te voltooien.
„Ik ben heel blij, dat ik er in mocht
slagen, ze te redden", zeide hij kalm.
„En u hebt uw arm er bij gebroken
en uw leven bijna mede ingeschoten",
antwoordde zij, met een snik. „O, u zijt
een moedige, edele man en uw moeder
als u er nog een hebt, zal stellig heel
trotsch op u zijn."
„Neen, neen", zeide hij, met een smart
volle uitdrukking in zijn oogen.
„Ik ben noch moedig, noch edel; en
mijn moeder ja, zij leeft."
„Maar zij weet niet, wat u gedaan
hebt. Laat mij voor u aan haar schrij
ven."
,,'t Is heel vriendelijk van u, maar ik
kan mijn rechterhand gebruiken, zoo
als u ziét. Maar u zoudt uw kinderen
wel eens mee kunnen brengen, als u
mij nog eens wilt komen bezoeken."
„O, niets liever dan dat; en als de
dankbaarheid en gebeden eener moe
der uw pijn verlichten kunnen, en uw
herstel bevorderen, dan zult u spoedig
weder gezond, zijn."
„Uwe sympathie zal mij ongetwij
feld góed doen", antwoordde hij ontwij
kend, „en de pijn is niet erg. die is
best uit te houden."
Den volgenden dag kwam zij weder
en bracht de twee kinderen rnee. Zij
zagen Douglas met verbaasde oogen
aan, en kusten hem op een voorzich
tige, onzekere manier. Zij waren geen
van beiden oud genoeg om te beseffen,
waaraan zij waren, ontkomen, en om
dezelfde reden, had hun zenuwgestel
geen schok ontvangen.
En toch omdat hij ze gered had,
ging zijn hart tot hen uit, zooals het
nooit tot kinderen was uitgegaan, en
hij deed zijn best hun verlegenheid te
overwinnen en hun liefde te veroveren.
De moeder sloeg haar kinderen gade
t met een blos op haar wangen en een
gelukkige glans in haar oogen. Het
had zoo weinig gescheeld, of zij had
ze verloren, dat zij haar dubbel kost
baar toeschenen, Zij kon haar oogen
niet van hen afhouden. Zij werd niet
vervolgd door eenige bijgeloovige angst
of zij ze ook te veel zou kunnen lief
hebben; zij vreesde eerder, dat zij ze,
misschien niet lief genoeg had.
Terwijl Douglas haar gadesloeg,
dacht hij aan zijn ejgen kindsheid, en
aan de wonderlijke atmosfeer van lief
deloosheid, waar hij in geleefd had.
Zij moeder wérd gerekend een aard-
sche heilige te zijn een vrouw zoo
los van de wereld, zoo geheel opgaande
in haar godsdienst, dat niets anders
van eenig belang, of der overweging
waard was. Haar geliefkoosde heldin
en karakter in de geschiedenis was
Paulina, de rijke Romeinsche matrone,
die haar kind verliet en zich begaf naar
de woestijnen van Egypte en Palestina
om voor God te leven.
De geheele geloofsbelijdenis van me
vrouw Wyburn was vervat in de vol
gende regels van een harer lievelings
schrijvers, die zij nooit moede werd
ie herhalen: ,,Het is niet geoorloofd
hier beneden onze gedachte7i te laten
gaan over iets anders dan over deze
vragen: Hoe kan ik ontkomen aan de
worm dir
ik de zekerheid te beliooren tot het uit
verkoren volk Gods; hoe verzeker ik
mij een woning in den hemel, als ik
dezen aardschen tabernakel moet vaar
wel zeggen?"
Ouders, echtgenoot, of kind meer
lief te hebben dan God, behoorde in
haar oogen tot de grootste doodzonden
een zonde, waartegen zij moedig en
ernstig streed. Zij had gezien, hoe
ouders een afgod maakten van hunne
kinderen, en zij had sommigen dier
kinderen zien sterven, en hun dood.
geloofde zij, was de rechtstreeksche
straf van God, omdat hun ouders hen
te lief hadden gehad.
Toen dus God haar een zoontje gaf.
was zij vast besloten niet in dezelfde
fout te vervallen. lederen dag bad zil
ernstig, dat zij haar kind niet te veel
mocht liefhebben dat zij bewaard
mocht blijven voor dezen vreeselijksten
vorm van afgoderij.
Haar sterk, hartstochtelijk verlangen
haar kleinen jongen eens hartelijk te
liefkoozen joeg haar soms schrik aan.
Zij was zich bewust van een onb*j
dwingbaar verlangen hem haar liefde?,
te toonen. Haar hart snakte er naarj
om van haar kind te maken, wat zi>
noemde een afgod.
$Vordt vervolgd).
