abonnementsprijs
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
""stadsnieuws.
binnenland.
buitenland.
advertentie-prijs
5e JAARGANG
VRIJDAG 30 JANUARI 1925
NUMMER 1426!
ODRANT
Ia Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 2.50
Per weeki 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
Hei Nederlandsche wegennet.
Op initiatief van den Algemeenen Ne-
dèrlandschen Wielrijdersbond is enkele
dagen geleden een vergadering gehou
den vap hen, die belang bij een goed
wegennet hebben.
Dp groptp opkomst van vooraan
staande mannen op elk gebiecl toonde
dat er voor dit onderwerp veel belang-
stelling bestaat.
Het betreft hier dan ook een zaak,
vcpr een belangrijk deel der bevolking,
van veel beteekenis.
yrij algemeen bleek men overtuigd,
dat de nu reeds zeer moeilijke toestand
vcor het verkeer over weinige jaren on
houdbaar zal worden en dat bij de
s.ceds toenemende intensiviteit van het
gebruik van den weg een algeheels ont
wrichting van het verkeer dreigt.
Vandaar dat men bijeen kwam om
de -klok te luiden en de publieke opinie
wakker te roepen.
Het valt niet moeilijk de noodzake
lijkheid hiervan aan te'tocnèn.
Hot verkeer is enorm toegenomen de
laatste jaren en de verbetering der we
gen* heeft darmede niet gelijken tred
gehouden, zoodat zonder overdrijving
kon worden geconstateerd dat de Ne
derlandsche wegen goede uitzonde
ringen daargelaten niet meer zelfs
Ban matige eischen voor het tegenwoor
dige verkeer beantwoorden.
Dat het verkeer sterk is toegenomen
bleek wel uit enkele cijfers die ge
noemd werden. Zoo is b.v. het aantal
personen- en motorrijtuigen sinds 1910
Verhoogd van 5000 tot ongeveer 60.000
in'1923.
Ï4et de rijwielen is het niet anders
zooals wel gebleken is het vorig jaar
bij de invoering van de rijwielbelasting.
gn-wat de wegen betreft, wanneer
OÏén Iclenkt aan de wegen die de vier
grootst? en belangrijkste steden v. ons
Jand onderling en met het buitenland
„behoorden" te verbinden, zocals de
hpèr Edo Bergsma snaaks opmerkte,
d^n zal men toestemmen dat hier in
derdaad vap een ernstig tekort kan
worden gesproken.
Terecht kon dan ook worden gecon
stateerd, le. dat het tegenwoordig we
gennet onvoldoende is voor het tegen
woordig verkeer, 2e dat de statistiek
en de ervaring leert dat een groote toe
neming van het verkeer te wachten is,
3e. dat het economisch noodzakelijk
moet worden geacht goede en geschik
te wegen te hebben en 4e. dat onze we
gen steeds meer in absoluten zin ach
teruitgaan, omdat zij niet bestand zijn
tegen het huidige snelle verkeer, het
huidige zware verkeer, niet tegen het
Yerkeer dat snel en zwaar is.
De bedoeling vp,n het congres was
bij het volk de overtuiging te wekken
dat er gehandeld moet worden en met
spoed.
I Daarom \yerd er weinig gepraat,
mahr werden na korte discussie een
tweetal moties aangenomen waarin
werd uitgesproken:
„dat het net van openbare wegen in
ons land voor het overgroote deel
reed? geruimen tijd niet meer beant
woordt zelfs aan matige eischen van
het tegenwoordig verkeer met 'voertui
gen en daaraan niet die zorg wordt
be?teed welke evenredig is aan het
groote belang van het verkeer voor het
openbare leven;
„dat bij het steed9 intensiever wor
dende gebruik van den weg, een alge-
BUREAUHooigracht 35 - Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
heele ontwrichting van het verkeer
dreigt;
„dat met kracht behoort te worden
ingegrepen, opdat het Nederlandsche
wegennet geschikt worde gemaakt voor
het tegenwoordig en nog steeds toene
mend verkeer;
„dat de opbrengst aan belastingen,
geheven voor het gebruik van open
bare wegen, uitsluitend behoort ten
goede te komen aan het Nederlandsche
volk."
Het kan zeker als een stap in de
goede richting worden bezchouwd dat
deze moties eenstemmig en met ap
plaus werden aangenomen.
Maar dan toch maar als een zeer
kleine stap.
De oplossing van het wegenvraag-
stuk zal daarvoor leven we nu een
maal in een polderland met een pol-
derlandsche bevolking op niet ge
lige moeilijkheden stuiten. Moeilijkhe
den van financieelen en ook van ande
ren aard.
Maar zal er iets gedaan wórden, dan
is allereerst nocdig dat .zcoais de voor
zitter opmerkte de openbare meening
wordt bewerkt en gevormd.
En in die richting heeft het gehou
den congres ongetwijfeld goede dien
sten bewezen.
HuHüwing Ds. Köttwonhcven.
Zooals wij reeds eerder meldden zal
Maandag 2 Februari a.s. in de Hooi-
grachtskerk het -40-jarig ambtsjubile
um van Ds. Kouwenhcvèn door de ge
meente feestelijk worden herdacht. De
feestcommissie, welke de gehecle hul
diging organiseerde, is er in geslaagd
een mooi programma saam ie stellen,
dat aan de bezoekers zal worden uit
gereikt.
Behadve het openingswoord van den
voorzitter der feestcommissie zullen
verschillende toespraken worden ge
houden door collega's, afgevaardigden
van Kerkc-n welke Ds. K. heeft ge
diend, vertegenwoordigers van Com-
missiën "waarin de jubilaris zitting
heeft enz. enz.
Ook zal orgelspel en zangkoor een
en ander afwisselen.
Het voegt ens natuurlijk niet uit
de school in dit geval uit liet pro
gramma te klappen, maar dat l/ti
een mocie avond beloofd te worden,
daarvan houden we ons overtuigd.
Naar den Mcunt-Everest.
Op uitnoodiging van de directie van
het Luxor-Theater heeft gisteravond
in het Rejo Theater aan de Haarlem
merstraat een groot aantal gasten, w.o.
verschillende autoriteiten, persvertegeii
woordigers vooraanstaande personen
uit het Lager, M. en Hooger Onderwijs
en personeel van Wetenschappelijke
inrichtingen ter stede de eerste vertoo
ning gevolgd van een film die hier in
de eerstvolgende weken zal „draaien",
in beeld brengend de bekende expedi;
tie van Generaal Bruce die in 1922 den
Mount Everest, den 29000 voet hoogen
berg in de Himalaja, het hoogste punt
der aarde, heeft bestegen, en zijn thoog-
sten top bereikt.
Na de mooie, geïllustreerde Kara-
Korum-lezing van den heer Visser, en
de „Eeuwige Scilte"-film van onlangs
bleek ook deze film het bezichtigen
wel waard.
Het inleidende gedeelte is gewijd
aan karaktervolle schetsen uit het
volksleven van de Thibetanen, voor
namelijk wat hun religie betreft (zou
ook als propaganda voor cfe Zending
bedoeld kunnen zijn), terwijl voorts de
film talrijke indrukwekkende natuur
opnamen bevat, uit het Britsch-Indi-
sche gebied dat voor het bereiken van
den Mount Everest moet worden door
trokken.
Het hoogtepunt wordt natuurlijk be
reikt in de opnamen die de eigenlijke
bestijging in beeld brengen. Zij geven
duidelijk een indruk van de ontzetten
de gevaren en moeilijkheden waaraan
de klimmers blootstaan, maar ook van
de indrukwekkende schoonheid van de
natuur zooals die daar, zelfs in het
barre rotsgebergte is te aanschouwen.
Met onverdeelde aandacht werd de film
gevolgd.
Maaizoh. van Weldadigheid.
lï. M. de Koningin-Moeder, Bescherm
vrouw der Leidsche Maatschappij van
Weldadigheid ter voorkoming van ver
val tot armoede, heeft aan genoemde
vereoniging een dankbaar aanvaarde
gift gezonden, ten bate van den arbeid
dier Maatschappij.
Na de feesten.
Gisteravond hield de commissie
voor de. versiering- van Oude Vest,
Oude Singel en de beide Mare's haar
laatste vergadering', waar fij tevens
ontbonden is geworden.
Bij het nazien der kas bleek er een
tekort te zijn van f5.15. Dit bedrag
is door de commissieleden bijeenge
bracht.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot
lid van den Voogdijraad te Leiden, de
heer C- L. .van. Buuren alhier.
Morgen, Zaterdag 31 Jan., zal
voor de Chr. Ond. alhier optreden
de heer H. J. zendeling-lee-
raar op Sumatra met het onderwerp:
„Christelijke elementen in den Islam".
De samenkomst wórdt gehouden in
hot Nut, Steenschuur en vangt aan te
half zeven.
DE WEELDEBELASTING.
Be opbrengst op 25 milliaan geraamd.
Naar de Haagsche redacteur van de
Maas b. vernam, js een wetsontwerp
tot invoering van een weeldebelasting
in vergevorderden staat van voorbe
reiding, zoodat de indiening ervan spoe
dig kan worden tegemoet gezien.
De bedoeling van dit wetsontwerp
is o.a. een belasting te heffen van de
verteringen in café's, restaurants enz.
De opbrengst dezer belasting wordt
op 25 millioen geraamd, welk bedrag
de Minister van Financiën wenscht te
benutten om de Verdedigingsbelasting-
II te halveeren en. voorts de Rijksin
komstenbelasting voor wat betreft de
gehuwden en groote gezinnen te ver
lagen.
De Minister hoopt deze belasting nog
voor den aanstaanden zomer ingevoerd
te zien.
Het Kamerlid Mr. Bomans.
Het Tweede-Kamerlid mr. J. B. Bo
mans heeft dezer dagen een politieke
rede gehouden te Roelofsarendsveen,
waarin hij scherp het huidige kiesre
glement heeft aangevallen.
Volgens het verslag van de „Leid
sche Crt." zei spreker, dat dit kiesre
glement niet deugt. Hij keurde ook af
de macht van het adviseerend college
te Utrecht, om zoo maar zonder vorm
van proces Kamerleden te wippen. Niet
de volkswil maar het.adviseerend col
lege speelt den baas.
Het adviseerend college schijnt 00.
spreker uit de Kamer te willen hébben
maar dat zal, aldus spreker, niet luk
ken!
De nood in Drente.
Namens de antirev. Kamerclub zijn
de heeren prof. dr. H .Visschër en C.
Smeenk in verband met den aldaar
heerschenden nood gistermorgen naar
de Drentsche veenstreken vertrekken,
teneinde aldaar een onderzoek in te
stellen en besprekingen te houden.
Het Christel. Nat. Vakverbond.
„De Gids", orgaan van het Chr. Nat.
Vakverbond, bevat thans de mededee-
ling, dat van het dagelijksch bestuur
van den Bond van Chr. postpersoneel
„Door Plicht tot Recht" per 10 Dec. een
aangeieekend schrijven is ontvangen,
waarin deze organisatie zich met 1
Jan. om financieele redenen van het
C.N.V. afscheidt.
Het dagelijksch bestuur van het C.
N.V. heeft betreffende deze aangele
genheid het hoofdbestuur van „Door
Plicht tot Recht" om een bespreking
verzocht.
Voorts wordt medegedeeld dat de
Chr. Vereeniging van Verzekeringsagen
ten zich met ingang van 1 Jan. j.l. bij
het Verbond heeft aangesloten.
Goederenverkeer met Duitschland.
Tusschen de Duitsche en de Nedei'-
ladsche spoorwegen is overeengeko
men, dat met ingang van 1 Febr. goe
deren van en naar Duitschland weer
ongefrankeerd zullen mogen worden
verzonden, alsmede met een rembour-
sement van ten hoogste 100 gulden
zullen mogen worden. heiasL. -
Dat remboursementen nog niet tot
een hooger bedrag dan honderd gulden
worden toegelaten ,is een gevolg van
de in Duitschland nog steeds geldende
wet op de Kapitalflucht.
De bovenstaande bepalingen gelden
uitsluitend voor 't verkeer met Duitscli
land zelf; voor zendingen naar en van
andere landen blijven de thans be
staande bepalingen vcorlcopig nog van
kracht.
Opheffing Strafgevangenis.
Met ingang van 1 Maart a.s. wordt
de strafgevangenis te Goes opgeheven.
De daarin aanwezige gevangenen zul
len naar verschillende gestichten wor
den overgebracht.
DE REDE VAN HERF.IOT.
De indruk in Frankrijk.
Aanplakking der rede.
In de Kamerzitting van gistermid
dag heerschte groote spanning in ver-
Jjand met de hóuding, welke de so
cialisten zouden aannemen bij de stem
ming over de voorstellen tot aanplak
ken van Herriot's rede.
Die rede was bij een groot deel
der socialisten niet in gunstige aarde
gevallen. De spanning was nog toege
nomen door de commentaren, welke
de rechtsche bladen op die rede gege
ven hebben.
„Er is meer vreugde in het ko
ninkrijk der hemelen over één be-
rouwvollen zondaar dan over duizend
rechtvaardigen", zoo schrijven zij. ter
wijl de „Temps" ietwat ironisch op
merkt, dat Herriot den weg naar Ca-
Gewone advertentiën per regel 22l/-> cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
nossa gevonden heeft. Bij oogeriblik-
ken meend.- men Millerand, Poincaré
en Briancl te hcoren spreken.
De lirksche bladen noemen Her
riot's uitee^zp.iing eèn mooie redevoe
ring. en r r rigens zeer kort in
.var apprec .atiP:-.
Enkc.e 1. 11 \erband tusschen de
ze rede en lü.c optreden van het natio
nalistische kabmet-Luther.
Ten r.lotte werd met 54I tegen 32
stemmen besloten de rede aan te
plakken.
De 3 stemmen kwamen in de eerste
plaats van eenige aanwezige commu
nisten, maar verder van een aantal so
cialisten, die de oppositie vormende
minderheid uitmaken.
EEN INTERVIEW MET KRASSIN.
Krassin, die op het oogeriülik te
'Moskou vertoeft, heeft eenige mede-
jdeelingen gedaan inzake de Russisch
politiek.
Met betrekking tot de schulden,
izeide hij: De houding van Sovjet
Rusland ten opzichte hiervan is zeei
duidelijk: wij kunnen de schulden var
de Czaristische regeering niet erken
nen. Om deze reden kon ik den ver
tegenwoordigers van de Fransche re
geering, die wezen op de noodzake
lijkheid van een compromis, geen toe
zeggingen doen.
Voortgaande zeide Krasstn: „Naar
mijn meening zou 'dë Sovjetregeering
kunnen toestemmen in 'cle erkenning
van zekere gedeelten der schulden,
indien de Fransche reeering de ver
plichting op zich zou nemen de Sov
jetregeering credieten op 'langen ter
mijn te verschaffen, welke voldoende
zijn voor den economischen wederop
bouw van Rusland".
De moeilijkheden, waarnjede beide
landen bij de onderhandelingen te
kampen hébben, zijn volgens Krassin
.0. a. de onzekere binnenlandsche .toe
standen in Frankrijk.
De. voorzitter van de Russische
Staatsbank Taratouta, die Krassin
naar Parijs vergezelde, heeft verklaard
dat als resultaat van zijn onderhande
lingen met de Fransche bankiers, in
"Frankrijk een speciale bank zal wor
den opgericht ter financiering van den
handel met Rusland en aan 'de Sov-
jetbank zaf een groot creaiet worclen
verleend, onder garantie van de Fran
sche bankiers. 50 pCt. van het kapi
taal der bank in Frankrijk zal wor-
'den verstrekt door de Sovjetregeering.
Verwacht wordt, dat Krassin na een
verblijf van ongeveer I4 dagen te
Moskou, naar Parijs zal terugkeeren.
EEN STAD DOOR DE ZEE VER
ZWOLGEN.
Porto Alexandra verdwenen.
De Portugeesche regeering heeft of
ficieel bericht ontvangen van een
ramp, welke het stadje Porto Alex
andra op een klein eilandje vlak voor
de kust van Mossamedes (Portugeesch
AVest-Afrika) gelegen, heeft getroffen.
Het is door een vloedgolf ver
slonden en van de oppervlakte der
zee verdwenen.
Drijvend wrakhout en lijken wijzen
nog op de plek, waar zich eens het
bloeiende plaatsje bevond.
Het schijnt dat er geen enkele over
levende is, behalve een paar visschers,
die juist waren uitgevaren toen de
rajnp plaats vond.
Het is niet bekend of zich op dat
tijdstip buiten]andsché schepen in de
haven bevonden.'
Het stadje had eertijds een uitslui
tend inlandsche bevolking, doch ja
ren geleden reeds vestigden de Por-
tugeezen er zich, en de inwoners wa-
I FEUILLETON.
In 's levens branding
((Jit het Engelsch)).
W
„Ik handel eenvoudig uit verlangen
haar wedervergelding en dorst itaar
wra$tk. Verbeeld u niet, dat ik mij als
een heilige voordoe. Totdat die ellen
deling mij begon te lasteren heb ik ge
zwegen, mijn eigen belangen op den
voorgrond stellende. Nu is het mij to
taal onverschillig wat er van mij wordt.
Ik zal de waarheid over hem vertellen.
U zult mij niet gelooven, dat weet ik,
en hij ook niet, terwijl hij en Sclilinger
b?id?n zullen zweren tot zij zwart zien,
dat ik gelogen heb. Maar er zullen
mehschen zijn, die mij gelpoven, en
naarmate de tijd vcprtgaat, zal hun
aantal toenemen."
„Weet 11, dat er 'uit alles wat u zegt,
al een heel verachtelijke geest spreekt?
„Ja, er is niets edels of verhevens in,
vindt u wel?"
„En na al die vriendelijkheid, die 11
in dit huis hebt ontvangen!
Douglas werd blepk en fronsde zijn
wenkbrauwen. Noem mijn beweegrede
nen zoo laag en zoo onedel als u wilt",
zeide hij, „ik zal er mij niet over be
klagen. Niettemin ben ik uw vriend,
want ik spreek de waarheid."
De dok ter lachte spottend, en toch
gaf hij Dopglas geen bevel het huis te
verlaten. Er ging- een bekoring uit van
den man en hetgeen hij vertelde, die
hem gevangen hield. Daarenboven nam
zijn woede allengs af, om plaats \s ma_
ken voor een groote belangstelling in
een f/root verstandelijk of moreel won
der-. Deze man was óf de grootste ac
teur, hij ooit had ontmoet, of
„Ja,«de twijfel kwam bij hem op, hij
kon er niets tegen doen, indien er in
dit alles eens iets, al was het nog zoo
weinig, van waarheid was? De groote
onhandigheid zelf van de geheele ge
schiedenis sprak in haar voordeel. De
bekentenis van een onedele beweegre
den was een gewicht in dezelfde schaal.
Maar neen, men had hem vooruit ge
waarschuwd dat deze man zóó bedre
ven was in het bedriegen, dat de meeste
menschen, met wie hjj in aanraking
kwam, er het slachtoffer van werden.
Gedurende eenige oogenblikken
heerschte er een pijnlijke stilte in het
vertrek, die eindelijk door Douglas
Werd verbroken met de woorden:
„U lacht spottend", zeide hij; „mis
schien heeft u er hot recht tce. Mijn
beweegredenen mogen dan onedel zijn,
?n tceh, dat weet God, zou ik boven al
les juffrouw Gresham willen bewaren
voor een lot, dat erger is dan de dood."
De toespeling op Floss was als een
vonk in buskruit. De oude dokter vatte
dadelijk vlam, en zijn drift werd hem
geheel de baa9.
„Hoe durft u haar naam noemen!"
riep hij uit, terwijl hij zijn gebalde
hand, dreigend ophief. „Gij gij
schurk."
Toen ging de deur plotseling open en
Floss, schooner dan ooit, trad de kamer
binnen.
„Floss, lieve", riep de dokter uit, nog
bleek en bevend, „zeg dezen dezen
schurk, dat hij onmiddellijk het huis
verlaat."
Zij snelde dadelijk naar de deur en
opende die.
„Wilt u zoo goed zijn heen te gaan?"
zeide zij, met neergeslagen oogen.
„U beveelt mij heen te gaan?"
„Dat doe ik." L
„Als een schurk."
„Ja".
Hij liep dadelijk langs haar heen de
gang in en het huis uit.
„Wat heeft hij gezegd, oom?" vroeg
Floss, zoodra de deur gesloten was.
„Ik kan het u niet vertellen, lieve.
Ga zitten. Lastertaal moet men nooit
herhalen. David deed goed, mij vooruit
te waarschuwen. Maar ik kan mij niet
begrijpen, dat ik hem niet onmiddellijk
het huis liet uitzetten."
„Is hij erg onbeleefd geweest?"
„Onbeleefd zegt gij? neen, niemand
zou zich beter hebben kunnen ge
dragen, 'tzijn zijn manieren, die mij
inpalmin; en en"
„En wat, oom?"
„Ik weet het niet. Hij sprak zoo open
en zoo oprecht met mij, dat ik nio'
weet, wat ik er van denken moet."
a(Wordt vervolgd).