CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
stadsnieuws.
"binnenland.
DINSDAG 27 JANUARI 1925
SUMMER 1423
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per week f 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
7 Bouwmeester.
Dezer dagen heeft men in de bladen
kunnen lezen dat de Amsterdamsche
Gemeenteraad besloot aan Neerlands
grootsten tooneelspeler Louis Bouw
meester een jaargeld van f4000 toe te
kennen.
Alleen de Anti-revolutionaire leden
stemden tegen, omdat het h.i. niet op
den weg van den gemeenteraad ligt aan
- oud-tooneelspelers uitkeeringen te ver-
leenen.
Dat was nu weer een echt kleinzie
lige politiek, oordeelde de vrijzinnige
pérè.
Een bewijs dat men iii Anti-revolu
tionaire kringen van kunst geen be
grip heeft en niet verstaat wat een kun
stenaar toekomt.
Bouwmeester was immers de afgod
Van het schouwburg-publiek? Hij" was
toch. de eerste onder de kunstenaars,
die altijd voor uitverkochte zalen
speelde en wien meermalen meer dan
koninklijke eer werd bewezen?
Maar nu is hij oud, een 82-jarige
grijsaard en ongeneeslijk ziek boven-
dieh. Maagkanker sloopt zijn overigens
nog Sterke lichaam en toch ziet hij
zich genoodzaakt, wil hij in zijn onder
houd voorzien, nog telkens weer de
planken te betreden en. het publiek door
Zijn spel te vermaken.
En nü hadden de Anti-revolutionai
ren den euvelen moed te stemmen te
gen het verleenen van een jaarl.ijksche
üitkeeringl
Schande, vönd de vrijzinnige pers.
En indeï'daad, zij heeft gelijk.
Hier mag schande gesproken worden.
Maar.... niet aan het adres van de
Amsterdarasche anti-revolutionaire
raadsleden.
De schande treft hier liet vrijzinnige
en over 't geheel welgestelde publiek,
I dat dézen f.onoeelkunstenaar als een af-
«gód vereerde.
In toejuichingen was men sterk.
Aan huldebetuigingen heeft het
Boiiwmeecter nooit ontbroken.
Met meer dan koninklijke eer heeft
Maar nu de oude grijsaard daar ziek
toén hem meermalen ontvangen,
en met flen van pijn verwrongen ge
zicht neerligt, nu laat men hem tobben
en denkt men er zelfs niet aan zijne
huldebetuigingen in klinkende munt
olh té zetten.
En dan heeft men nog den droeven
,moed om wie het comedie-bezoekcnd
'publiek op zijn plicht durft Wijzen, van
'wreedheid te beschuldigen.
Het eere-dcctcraat van de Koningin.
Naar wij vernemen, ligt het in de
bedoeling, dat de Koningin. Prins
Hendrik, de KoningimMoeder en
Prinses Juliana met het oog op de
uitreiking van het eeredoctoraat aan
de Koningin op 9 Februari dien dag
longeveer kwart voor twee per auto.
alhier zullen aankomen.
Aan den Haagweg aan de grens
BUREAU: Hooigracht 35 - Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
der gemeente zal de burgemeester de
Koninklijke familie opwachten, waar
na naar de Pieterskérk wordt gereden.
Na afloop der plechtigheid aldaar
ligt het in het voornemen der Konink
lijke familie een bezoek- te brengen
aan een der musea, waarschijnlijk het
museum van Oudheden aan het Ra
penburg.
Na dit bezoek heeft er een ont
vangst plaats vanwege den Academi-
schen Senaat in de Senaatskamer en
zullen er vetverschingen worden aan
geboden.
Hierna zal de Koninklijke familie
naar de Residentie terugkeeren. j
Belasting-ophaaldienst.
In de gisteravond in Prediker ge
houden vergadering van de Commissie
Voor den Belasting-Ophaaldienst is in
principe tot de oprichting van dezen
dienst besloten.
Reeds meerderen traden toe en er
bestaat alsnog gelegenheid zich aan de
bekende adressen daarvóór op te-geven.
Leidsche Volksschaakclub.
Gisteravond hield de Leidsche Volks
schaakclub in Café Ncuf, Breestraat, haar
jaarvergadering. Na opening door den
voorzitter der vereenigirig, dhr P. J. v.
d. Zeeuw, las de secretaris, dhr H. 1. de
Nie, de notulen, die onveranderd werden
goedgekeurd. Uit het hierna uitgebrach
te jaarverslag bleek wel, dat dé club,
die thans 36 telt, in bloeienden toestand
verkeert. Ook de stand der financiën is
niet ongunstig te noemen, immers er was
een batig saldo van ruim f98. De pen
ningmeester werd voor zj-fi. beheer gede
chargeerd. nadat een daartoe aangewe
zen commissie de boeken cn bescheiden
had nagezien en alles in de beste orde
was bevonden. Twee leden moesten we
gens wanbetaling geroyeerd worden. Bij
de nu vozende bestuursverkiezing wer
den de hemen P. J. v. d. Ze§uw, J. J.
A-bspoe], en J. v. d Wilk Cz.. bij accla
matie respectievelijk s}s voorzitter, pen
ningmeester cn commissaris herkozen. Het
•bestuur deed het voorstel den naam der
club te wijzigen. Dit we'rd echter aan
gehouden, daar eerst gepoogd zal wor
den met de heide andere schaak vereeni-
gingen hier ter stede tot fusie te geraken.
Voorts besloot men nog#eenige schaak
klokjes te koopen. Na de rondvraag werd
de druk bezochte vergadering door den
voorzitter met een woord van dank aan
de leden voor hunne opkomst gesleten.
In de Stedelijke werkinrichting zijn
gedurende de afgeloopen week opge
nomen 20S volwassen personen, 12
kinderen; totaal 220 personen.
Waarschuwing.
Evenals in andere plaatsen van bet
land schijnt ook hier op ruime schaal
door een Amerikaahsche firma te Am
sterdam onder personen die bij den
geldhandel betrokken zijn, een „pros
pectus" te worden verspreid, waarin
heel vriendelijk de gelegenheid tot in
schrijving wordt gegeven op „units"
(honderdste deelen van aandeelen a
100 dollar) van de Ford Motor Co. of
Canada, tegenf23.50 per unit, wat
neerkomt op ongeveer 950 pet. Op de
New-Yorksché curbmarkt zijn deze aan
deelen nog niet lang géleden verhan
deld voor 400 500 pet.
Wie zich geneigd mochten voelen om
van de mooie aanbieding gebruik te
maken, kunnen hiermede misschien
hun winst doen.
Kerkeraad Geref. Kerk'.
Wij vestigen de aadacht op een ad
vertentie in dit nummer, waarin wordt
aangekondigd, dat in afwijking van
een vorig besluit de algem,eene kerke
raad der Geref. Kerk hedenavond ver
gadert.
De vergadering wordt in het gewone
lokaal op deh gewonen tijd gehouden.
D.O.S.
De bekende Leidsche Chr. Gymn. en
Schermvereeniging D.O.S. alhier, die
thans 11 afdeelingen telt, besloot tot
uitgifte van een eigen Maandblad. De
uitvoering daarvan werd opgedragen
aan Dagblad en Drukkerij „Nieuwe
Leidsche Courant".
Tot directeur van het postkan
toor alhier is benoemd de heer G. O.
Kluit, directeur van het post- en te
legraafkantoor te Rijswijk.
Invoerrecht vleesch.
De commissie 'van deskundigen
voor het invoerrecht op versch en
(gekeeld vleesch heeft de in de wet
van I9 Mei I922 bedoelde prijscou
rant vastgesteld als volgt:
Rund- en kalfsvleesch, versch of
gekoeld, loo kg f95, paarden- en an
klet vleesch, versch of gekoeld, loo
kg f50.
Gedurende de maand Februari zal
mitsdien het invoerrecht voor de hier
boven bedoelde vle<?schsoorten bedra
gen lo pCt. van de hiervoor vermelde
waar dén.
Het Eersie-EamcrHd.. Moltmaker.
Naar ..Het Volk" meldt, heeft het
Eerste Kamerlid P. Moltmaker in het
Academisch Ziekenhuis te Groningen
een blindedarm-operatie ondergaan.
De toestand van den patient is thans
zeer goed.
De nieuwe Fransche gezant.
De nieuwbenoemde Fransche ge
zant in Den Haag, de heer De Mar-
cilly is Zaterdagmiddag per Holland-
sche spoor in de residentie aangeko
men-
De nieuwe gezant werd óp het per
ron verwelkomd door het geheele per
soneel der Fransche legatie.
De lieer De Marqilly begaf zich
Idaarna naar „Hotel des Indes", waar
hij tijdelijk zijn intrek zal nemen.
Prol. Mr. M. F. Treub.
In den gezondheidstoestand van
prof. mr. M. W. F. Treub is een
•zoodanige verbetering gekomen, dat
hij 'Woensdagmiddag het ziekenhuis
van het Roode Kruis zal verlaten.
Zoodra hij daartoe in staat is, zal
hij voor verder herstel van zijn ge
wondheid eenigen tijd in het Zuiden
[vertoeven.
De rijwielplaatjes.
Op de vragen van den heer Hiem-
stra,. betreffende verstrekking van
Ikostelooze rijwielmerken aan werk
looze arbeiders, antwoordde de Mi
nister van Financiën:
Het is den Minister bekend, dat
aan arbeiders, die werkloos zijn, geen
{rfjfwielmerk kosteloos wordt uitgereikt,
ïcok niet, indien dit hun in I924 wèl
is gegeven, op grond dat zij toen vol-
fdeden aan de eischen, die de wet
'stelt.
Zij, die werk' hebben gevonden, bij
een gemeentelijke of particuliere werk
[verschaffing, worden ten deze niet als
werkloos beschouwd.
De Minister acht zich niet bevoegd
te bevorderen, dat aan werklooze ar
beiders een rijwielmerk kqsteloos
wordt uitgereikt, aangezien de wet on
der meer als eisch stelt, dat zij, die
een rijwielmerk kosteloos ontvangen,
éen rijwiel noodig moeten hebben
voor hun beroep of bedrijf en hier
van geen sprake kan zijn bij iemand,
;die niet een beroep of bedrijf uit
oefent.
Bovendien is het nimmer vooraf te
izeiggen of, indien een werklooze ar
beider er in slaagt, |in I925 weder
werk te vinden, de omstandigheden,
waaronder hij zal werken, al of niet
«zullen afwijken van die, waaronder
hem in I924 een rijwielmerk kosteloos
kon worden uitgereikt.
Dr. Berlage.
Onze landgenoot, dr. H. P. Berlage
en de Spanjaard Antonio Florez .Ur-
'dapilleta zijn benoemd tot leden van
de internationale jury van architec
ten die het ontwerp moeten beoor-
'déelen voor de nieuwe conferentie
waal van den Volkenbond,
Christel. Radiovereeniging.
Programma van den omroep der Ncder-
landsche Christelijke radio-vereeniging,
uit te zenden door den zender der N.S.F.
te Hilversum (1050) op Yv oensdag 28 Jan.
8.15 uur nam.
Medewerkenden:
Mej. Riek Zwart, Amsterdam, Sopraan.
Dhr Marc. E. Bouwmeester, Amsterdam,
Orgel en Piano. Dhr N. J. Vos, Amstep
dam, Orgel en dhr D. Lüsschen, Am
sterdam, Fluit.
Programma:
1. Inleiding.
2. Choral van J. S. Bach. Piano en
Orgel.
3. a. De Wereld zingt Gods lof. b. Heer
mijn hert is boos en schuldig, Sopraan
en Orgel.
4. Sonate, J. Loeillet. Sopraan en Orgel.
5. Koor uit „Elias", Mendelssohn. Pi
ano en Orgel.
6. Die Ehre Gottes, L. v. Beethoven
Sopraan en Orgel.
7. Improvisatie, Marc, E. Bouwmees
ter, Orgel.*
Pauze.
8. Ruh in Frieden. Sopraan en Orgel.
9. Redevoering.
10. Andante, Bern. Molique, Fluit en
Orgel.
11. Aria uit Paulus, Mendelssohn, So
praan en Orgel.
12. Adagio, Mozart. Fluit en orgel.
13. a. Niet zoo treurig, niet zoo zeer.
b. Jezus is ons licht en leven.
14. Sluiting.
De Ziektewet.
De gecombineerde bonden van werk
gevers in het landbouwbedrijf in de
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 22',2 cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
.Aan,het Zoeklicht.
Leiden, 27 Januari 1925.
Toen onlangs de studentenrelletjes in
den Gemeenteraad ter sprake kwamen
werd door een der leden de opmerking
gemaakt dat toch in elk geval dit be
reikt was, dat nu eens in het openbaar
vanaf een officieele plaats deze relle
tjes waren afgekeurd.
En toen tegelijkertijd kon worden
meegedeeld dat ook de Senaat zich met
deze zaak had bemoeid, had ik eeniga
hoop dat aan de periodiek terugkee-
rende schandalen een einc'e zou komen.
Maar gisteravond is wel gebleken hoe
zeer ik mij heb vergist.
1 Ten aanschouwe van een groot pu
bliek van allen stand en leeftijd werd
op de Breestraat weer een echt dron
kemanstoneel te zien gegeven.
Naar voorbijgangers die huns on
danks van deze schandaliteiten getuige
waren mij mededeelden, was l^et weer
meer dan har.
Maar tot een botsing met de politie
kwam het ditmaal niet.
Want hoewel een groote menigte op
de Breestraat verzameld was, was de
politie toevallig in geen velden of we
gen te ontdekken.
Dat was voor de dronken studentjes
wel prettig. Maar de ergernis van het
publiek werd er te grooter door.
En de vraag al zoo vaak gedaan werd
ook nu weer gehoord: hoe komt het
toch dat den heeren studenten geoor
loofd schijnt wat van anderen zeker
niet zou worden geduld?
OBSERVATOR.
provincie Groningen hebben aan de
Tweede Kamer hun oordeel kenbaar,
gemaakt over het voorontwerp Ziekte
en Ongevallenwet 1925. Zij meenen dat
volgende punten, welke mede als basis,
voor een wettelijke ziekteregeling kun
nen dienen, te moeten aangeven:
1. De kosten der verzekering worden
door werkgever en werknemer voor een
gelijk deel gedragen.
2. De uitvoering van de verzekering
geschiedt door vereenigingen, waarvan
de bestuursplaatsen en het uit te bren
gen aantal stemmen, voor een gelijk
deel, aan werkgevers en werknemers
worden toegekend.
3. Er wordt nimmer meer dan 70 pet.
van het loon uitgekeerd.
4. Bij zwangerschap van gehuwde
vrouwen wordt eveneens, gedurende
een bij de wet vast te stellen aantal
weken, bijv. 5 weken, 70 pet. van het
loon uitgekeerd.
Aan ongehuwde vrouwen worden,
wegens zwangerschap, geen uitkeerin
gen gedaan.
6. Bij ziektegevallen van korten
duur. bv. 5 dagen of korter, worden
geen uitkeeringen gedaan.
Adressanten spreien de wenschelijk-
heid uit. dat het voorontwerp Ziekte- en
Ongevallenwet 1925 wordt ingetrokken
en een nieuw ontwerp samengesteld,
waarbij met hun opmerkingen rekenin
wordt gehouden. Voor het geval het niet
FEUILLETON.
In 's levens branding
(Uit het Engelsch)).
22)
„Het kan niets bijzonders zijn" over
legde hij, terwijl hij den brief uit de
enveloppe nam en begon te lezen. Bij
den eersten volzin echter werd zijn ge
laat vuurrood en even daarop doods
bleek.
De brief was van Dr. Upton, en luid
de als volgt:
,„Newlands, Forest Road, Deeping.
1 Januari 18
„Mijnheer Mijn pupil vertelt mij,
dat u hedennamiddag in mijn huis zijt
geweest, en daar geruimen tijd hebt
doorgebracht. Mag ik u verzoeken, dat
u die beleediging niet zult herhalen?
Zi] wist natuurlijk niets van uw ante-
édenten, totdat ik haar dezen middag
lichtte. Mijnheer David Sutcliffe ver-
ekt mij u te zeggen dat hij hoopt, in
ii v eigen belang, dat u het niet weder
ilt wagen juffrouw Gresham op straat
ian te spreken, als u haar soms tegen
komt. Het spijt mij, dat ik onbeleefd
moet schijnen, na een schijnbaren
dienst ons door u bewezen. Maar het
geen ik omtrent u heb geboord, heb
ik uit een te vertrouwbare bron ver
nomen, dan dat ik het in twijfel zou
kunnen trekken.
Uw dw. Edward Upton.
Douglas las dezen brief twee of drie
maal over, borg'hem toen kalm weder
in de enveloppe en stak hem in zijn
zak, daarop schelde hij, dat men hém
zijn ontbijt zou brengen.
Zijn mede-commensaals waren nog
niet beneden. Zij brachten gewoonlijk
het grootste gedeelte van dén Zondag
morgen in bed door. Het was de eenige
dag in de week, waarop zij zich die
weelde konden veroorloven.
Douglas maakte dien morgen geen
enkele aanmerking op zijn ontbijt. Hij
wist niet, wat hij at. Hij schonk zijn
thee werktuigelijk in en knabbelde zijn
droog geroosterd brood, waar hij ver
gat boter op te doen, en toen de schaal
ledig was, schelde hij weder, en als men
hem tien minuten later had gevraagd,
wat hij had gehad voor zijn ontbijt,
zou hij niet hebben kunnen vertellen
of hij had ontbeten of niet.
Nooit tevoren had men hem zóó be-
leedigd, nooit was hij zóó ziedend van
woede en drift geweest. Toch leek hij
Uiterlijk kalmer dan gewoonlijk. De
morgen was helder en het vroor een
weinig; alles schitterde èn glansde in
den zonneschijn.
•Jk moet zien, dat ik door een wan
deling in de ware stemming kom"
sprak hij bij zichzelf; en hij trok zijn
overjas aan, zette zijn hoed op en ging
de straat op.
De heuvels zagen er uitlokkend uit
in den schitterenden zonneschijn, de
grond was vast onder zijn voeten, de
lucht was scherp als naalden.
Een kwartier later was hij buiten de
stad, aan den voet der heuvels.'Zijn
ooren tintelden, zijn wangen waren
rood door de koude lucht. Halverwege
den heuvel stond hij stil en keek om.
Nooit had Deeping er zoo mooi uitge
zien; en indien hij in een andere stem
ming was geweest zou hij van het
schouwspel genoten hebben. De hon-
derde hooge schoorsteenen waren rook-
loos. De lange rijen van ramen in de
groote fabrieken blonken en glommen,
en straalden nu en dan letterlijk van
licht. De daken van de grijze stéenen
huizen glinsterden van den ijzel die
nog niet was gesmolten. De vuile stra
ten waren al9 van gedaante veranderd
en baadden in verheerlijkend licht.
Achter hem lag een groote uitgestrekt
heid van door de zon overgoten heu
vels, en boven hem het diepe blauwe
uitspansel.
Maar Douglas was in geen stemming
om van het schouwspel te genieten.
Zijn hart werd nog verscheurd door een
storm van verontwaardiging en woede,
zijn hoofd bonsde door al de gedach
ten, die zich aan hem opdrongen.
Plotseling werd de stilte van den
Sabbath verbroken door het melodieus
klokgelui der oude hoofdkerk Hij stond
wederom stil en luisterde. Vol van
toon, en verzacht door den afstand,
ruischte de muziek langs de heuvels
en $prak van rust en vrede tot. zijn ge
folterd hart. Hij was thans in langen,
langen tijd niet in een kerk geweest;
maar terwijl hij luisterde naar de lie
felijke klanken van die welluidende
klokken had hij voor een oogenblik een
gevoel, alsof hij gaarne zou inkeeren
tot de een of andere stille plaats van
aanbidding, om daar rust en vrede te
vinden van de moeiten en den strijd
des levens.
Vijf minuten later werd de zachte
welluidende rustgevende muziek ver
stoord door het harde en valsche ge
lui van wel twintig klokken, hangende
in evenveel torentjes in alle gedeelten
der stad.
De uitwerking van dit gelui op Dou
glas, was even volkomen als plotse
ling. De oude cynische geest nam in
een oogwenk bezit van hem.
„Dit is de werkelijkheid", zeide hij.
terwijl hij zijn lip optrok, „het andere
was slechts het ideaal. De theorie is
muziek, de werkelijkheid twist. Hoe
schrikt men voor dit alles terugl Twin
tig oppositie vertooningen, die op het
zelfde uur worden opengezet; twintig
spellemannen, die ieder met een bel
luiden. Treedt binnen, menschen! De
fraaiste vertooning voor het geld hier
in de stadl Hier moet ge zijn, niet aan
den overkant van den weg! Treedt bin
nen! Treedt binnen!
Hij keerde zich op zijn hiel om en
wandelde den heuvel op, maar het dis-
soneerend geklingklang van al die door
een luidende, elkander vijandige klok
ken, volgde hem als een kwellende
geest, en verdreef alle gevoelens van
eerbied uit zijn hart.
Het luiden hield na eenigen tijd op
en de liefelijke Sabbathsstilte zweefde
nogmaals over de heuvelen. Hij had
thans den top bereikt cn voor hem
strekte zich een wijde boomlooze vlakte
uit. Hij had echter geen plan die over
te steken. Hij had een ander doel voor
oogen. Links afslaande, liep hij gerui
men tijd boven langs den heuvel, en
begon toen af te dalen.
Hij had eindelijk een besluit geno
men, wat hij zou gaan doen. Hij zou
dadelijk naar Dr. Upton gaan en hem
ter verantwoording roepen. Hij zou
onderzoeken in hoe ver die ellendige
minnaar van Floss Gresham, wiens
naam hij nu ten minste wist, er schuld
aan had.
(W'ordt vervolgd).
