CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN bureauHooigracht 35 - Leiden '"stadsnieuws. 5e JAARGANG WOENSDAG 21 JANUARI 1925 NUMMER 141b ABONNEMENTSPRIJS j ïn Leiden en buiten Leiden j waar agenten gevestigd zijn Per kwartaali 2.50 Per week i 0.19 jj Franco per post per kwartaal i 2.9G jj Bit mtsier Beslaat uil TWEE üosfen, EERSTE BLAD.' bezoiiiginy fiemeeDiepeneseet. In de vergadering van Soc. Dem. ge meenteraadsleden, heeft de heer Wibaut een inleiding geleverd over de loonpoli tiek van sociaal-democraten ten opzichte van personeel in overheidsdienst. Interessant was deze inleiding en niet minder interessant de bespreking die daarop volgde. Bepaalde conclusies werden niet aan genomen, maar wel werd van verschil lende zijden scherp veroordeeld de hou ding o.a. door de socialistische fractie in den Leidschen Raad aangenomen, ter wijl feitelijk instemming werd betuigd met het standpunt van A. R. zijde in de gemeenteraden ingenomen. De vraag werd gedaan welke eischen aan staat, provincie en gemeente ten op zichte van salarissen en loonen van per soneel in overheidsdienst in tijden van algemeene loonsverlaging in het parti culiere bedrijf moeten worden gesteld en of ten opzichte van deze overheidslicha men het standpunt moet worden inge nomen, dat eenmaal verkregen salaris sen en arbeidsvoorwaarden onder de nieuwe economische omstandigheden onaantastbaar moeten blijven. Op de eerste vraag werd geantwoord, dat wèl moet worden aanvaard dat de salarissen en loonen volgen de alge meene verlaging in het particuliere be drijf, doch met dien verstande, dat het werkelijke loon na de verlaging een iet wat ruimere voorziening in behoeften mogelijk maakt dan mogelijk was eer de vroegere loonsverhooging intrad. Hier is dezelfde richting gewézen, die van A. R. en in het algemeen van Chris telijke zijde in de openbare lichamen is gevólgd. Verworpen wred de theorie, dat het overheidspersoneel in een uit zonderingspositie moet worden geplaatst maar ook werd nergens de eisch ver dedigd, dat de verlaging van cle particu liere loonen op den voet moet worden gevolgd. En wat de tweede vraag betreft, ant woordde de heer Wibaut: „Het is niet de taak van sociaaldemocraten om ten opzichte van deze overheidslichamen het standpunt in te nemen, dai eenmaal verkregen salarissen en loonen onaan tastbaar moeten blijven. Het kan onder bepaalde verhoudingen voor sociaal-democraten gemakkelijk zijn deze positie in te nemen. Het kan hen behoeden tegen veel critiek, legen de verdenking, dat zij „ontrouw" wor den aan hun beginsel, waarmede dan bedoeld wordt de loonpolitiek in een tijd, toen de economische verhoudingen, met name de positie van de vakbewe ging gansch anders waren dan thans. Doch wij achten het aldus de heer Wibaut hun taak om deze moeilijk heden te trotseeren en van dezelfde ar beiders en kiezers wier vertrouwen zij vroeger hebben gewonnen, door de oude loonpolitiek, dit vertrouwen te behou den en opnieuw tewinnen door de nieuwe loonpolitiek, die rekening houdt met 't opperste belang van eenheid van strijd in de arbeidersklasse, onderling verband tusschen de loonen in over heidsdienst en het particuliere bedrijf, die rekening houdt ook met de ontwik keling van particulier en kapitalistisch bedrijf naar gesocialiseerd bedrijf, zooals wij die willen bevorderen langs de lijn van het overheidsbedrijf. In zijne toelichting werd er door den 'heer Wibaut nog op gewezen, dat de methode om het overheidspersoneel in een sterk bevoorrechte positie te plaat sen, en dan nog wel ten koste van hunne kameraden die in den een of anderen vorm van directe of indirecte belasting uit hun hoogere loonen een aandeel moeten betalen in het veel hoogere loon van de arbeiders in overheidsdienst in de sterkste mate verwerpelijk is. Zooals bekend hebben de sociaal-de mocraten in Leiden en andere plaatsen zich tot dit standpunt niet op weten te werken. Zij hebben den gemakkelijks ten weg gekozen en daardoor bij een deel van de kiezers zeker een goeden indruk ge maakt. Maar de gemakkelijkste weg is nog niet altijd de goede, zooals o.a. door den heer Drees uit 's-Gravenhage werd aan getoond, toen hij betoogde, dat het hoog opvoeren der vernleegstersloonep on- Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20 tegenzeggeiij u het gezondheidsbelang schaadt. In zijn antwoord aan de verschillende sprekers, waarvan meerderen het met den inleider niet eens waren, wees de heer Wibaut er nog op, dat men den moed moet hebben tot het overheidsper soneel te zeggen, dat zij niet gesteld zijn buiten het kapitalisme, ook al zal dit misschien kiezers kosten. En hij besloot met te zeggen, dat de allerslechtste dienst dien men aan de partij kan bewijzen, zou zijn, als men haar bij de sterke ontwikkeling der vak beweging maakte tot een salaris-comité. Dat is verstandige taal. Vooral ook van socialistisch stand punt. Maar zooals in de bekende revolutie dagen een der socialistische leiders ver klaarde, dat hij bij cle komst van de revo lutie zijn verstand over boord gooide, zoo zijn er ook vele socialistische raads leden, die bij het zien van en het den ken aan de kiezers, geen verstandelijke overwegingen laten gelden, maar zich verlagen tot de rol van looncommissa- rissen, in de hoop, dat dit schijnsocialis-- rne en deze schijndemocratie door de on bewuste ma'jsa voor goede waar zal worden aangezien. Laten we hopen, dat de meer nuchtere en zakelijke beschouwingen van een man als den heer Wibaut hen weer tot de werkelijkheid terugroepen en er toe medewerken dat door hen een misschien minder gemakkelijke, maar dan toch een meer reëele politiek wordt gevolgd. Br. J. H. Kramers. De heer" Dr. J. H. Kramers, Retor in d.; Oosterschc talen aan de Rijks universiteit alhier, Is door den Volken bond benoemd cm de Volkenbondcom- missie voor de grensregeling tusschen Turkije en Irak als tolk terzijde te staan. Dr. Kramers is reeds van Genèvo ver trokken en hoopt zich te Mosoel bij' de commissie te voegen. Jubileum A. J. Stuivenberg. In iiiet Botanisch Laboratorium had gistermorgen de huldiging plaats van den heer A. J. Stui venberg, die op i Jan. j.l. 25 jaar a's amanuensis aan dit Laboratorium was verbonden. De huldi ging werd, toen echter, in verband met den vacantietijd, tot later verschoven. Vele studenten en oud-studenten woon den, naast het geheels personeel van dea Hortus, de plechtigheid bij. Prof. M. J a n s e was eerste woord voerder. Spr kon zich niet voorstellen, dat het nu al 25 jaar geleden was, dat hij met den lieer Stui venberg de sa menwerking begon. E11 toch, er is in die 25 jaren ook weer veel gebeurd. Het best weten zij dit, die den oudeai toestand hebben gekend, en kennis dro gen van de vele veranderingen ten goe de, die hebben plaats gegrepen. Gedurende al dien tijd heeft de ju bilaris zich een man betoond, op wie', '.e bouwen viel; dien men zelfstandig kon laten werken. Zelfs deed hij meer dan zijn plicht. Geen wonder, dat de verstandhouding niet; te wenschen ovel- liet. Meeningsverscliil viel niet voor. Na deze meer persoonlijke herinne ring stelde spr in het licht, wat de heer Stuivenberg in het algemeen is geweest voor zijn vak. Behalve, dat hij alle diploma's op dit gebied machtig werd, toonen ook ver scheidene instrumenten van zeldzaam of origineel model, zijn vaardigheid in het glasblazen en instrumentmaken, waarvan spr enkele „tastbare" voorbeelden laat zien. Zelfs heeft de bekende optische fa briek Zeiss te Jena (D.) van een zijner uitvindingen gebruik gemaakt. Spr bood hierna als blij'k van vriend schap en waardeering den jubilaris een oud-Friesche .hangklok aan. Namens prof Nieuwenhuis overhandigde spr een fraai gedreven schaaltje met begeleidend schrijven. Dr. S eters sprak vervolgens namens studenten en oud-studenten. Men kan. het zich begrijpen, dat zoovelen1 deze ge legenheid hebben gebruikt om blijk te geven van hun achting en sympathie te genover den altoos hulpvaardigen en verdienstelijken jubilaris. Als een stof felijk bewijs van die waardeering biedt spr een be.drag in portefeuille aan. Men zegt, aldus spr., dat uit kwik' goud valt te fabriceeren. Moge het u gegeven zijn uw zilveren jubileum in een gouden om te zetten. Mede namens het personeel van den Hortus, sprak nu de hortulanus, de hee! E. Th. Witte, die eraan herinnerde, dat de jubilaris zoowel de belangen van het Laboratorium als den Hortus trouw be hartigde. Veel heeft hij voor beide in richtingen gedaan, meer wellicht, dan hij zelf denkt. Als een herinnering aan dezen dag bood spr ten slotte een parapluie-stan daard aan. De heer J. Zijl bracht de hartelijke ge- lukvyenschen van het laboratorium-per soneel over, dat in den heer Stuivenberg een goeden en zorgzamen leermeester heeft. Als een bewijs van waardeerin& bood spr den jubilaris een mooie kast aan. Nadat ook de Keer J. Mater nog had gesproken, waarbij ook hij de hulp vaardigheid van den jubilaris naar vo ren bracht, dankte een zoon van den heer Stuivenberg de aanwezigen, inzon derheid de woordvoerders voor de waar deering, waarmede zij; het werk van zijn goeden vader hadden 'gememoreerd. Leidsche Radiovereen. De Leidsche Radio-vereeniging houdt hedenavond in „Prediker" weer een ver gadering, waar o.m. de heer H. M. Bos een lezing zal houden óver: „De afstem ming van het ontvang-toestel. Verder komen aan de orde de verkie zing van twee bestuursleden, en de be spreking over het samenstellen van een technische commissie. Prof. Dr. W. Einthoven. Uit ingenomenheid met de onderschei ding aan Prof. Dr. W, Einthoven ten deel gevallen, door toekenning van den Nobel prijs, zullen de hoogleeraren der medische faculteit hunnen genoemden ambtgenoot lieden avond een feestmaal aanbieden ni den huize Bruins aan het Rapenburg. Openbare Leeszaal en Bibliotheek „Reuvens". Nieuwe aanwinsten: Th. B i r t. karakterbeelden uit het lbs*- me van den lateren tijd en het (jntstaan van het nieuwe Europa. 1924. 2 dln. G. F e r r e r o. De ondergang van d* oude beschaving (1924). R. F r u i n. Geschiedenis der Staatsin stellingen in Nederland tot den- val der republiek. 1901. W.. J. C. P a a s s e n cn J. H. R u y g r ok Textiel waren ten dienste van vakscholen 1924. Beknopte scheikunde en warenkennis ten dienste van handelscholen, enz. .1924. 2 dln. O. L i p p m an d. Handboek' v. d. metaal draaier. 1924. -Handboek' v. de praktijk v. d. Ina- chinebouw. 1924. E. Verhaeren. Poêmes légendaii&J de Flandre et de Brabant. 1916. R. de la Vaissière. Anthologie poé- tique du Xe siècle. 1924. 3 dln. F. C a r c o. Les innocents. B. Estaunié. Solitudes. Lichtenberger. La folie aventure. F. de Miomandre. La jeune fills au jardin. Ecrit sur de 1' eau. R. M. du Gard. Les Thebault. 4 dln. Escholier. "Dansons la trompeux. Gil son. Le mervcilleux été Lamb. Tales from Shakespeare. M. B o w e n. Gods playthings. O u i d a. Wanda. Scott. Peveril of the peak. W. R aa b e. Drei Erzahlungen. S p e y e r. Frau von Hanka. F. W e r f e 1. Nicht der Mörder, der Ermordete ist schuldig. Que rid o. Over literatuur. 1924. A m m e r s-Küller. Plet döornige pad. Diemen dejel. De boer van 't Groot hof. De vrouwe van 't Hoynink". Kerstboek 1924. (Chr. bibl.) A. M. de Jong. Een zwerftocht over zee. L. Lambrech'ts. Uit Belgisch Lim burg. J. Mend eg, Het geslacht der San- teljano's. VIII, C. en N. Scharten-Antink. De duistere waarheid. A. Smeding. Achter het anker. Strindberg. De biecht van een dwaas. Vollquartz. Petersen en haar zus ters. Leidsch Universiteitsfonds. De jaarlijksche vergadering van het Leidsch Universiteitsfonds zal den 9en Februari in plaats van des namiddags na afloop van de rectorale rede, met het oog op de herdenking van den 350- sten stichtingsdag der Leidsche Hoo- geschool, in den voormiddag worden gehouden. De malversaties bij het ziekenhuis. Het Gerechtshof te 's-Gravenhage zal Woensdag 11 Februari a.s. in hoo- ger beroep behandelen de beide straf zaken tegen den bouwkundige uit Den Haag, gedetineerd, die door de Haag- sche Rechtbank veroordeeld is in ver band met malversaties bij den bouw van het Academisch Ziekenhuis te Lei den tot 1 jaar gevangenisstraf en in verband met de bij het vroegere bu reau van den Rijksbouwmeester voor de onderwijsgebouwen gepleegde onre gelmatigheden tot 2 jaar gevangenis straf met aftrek van de preventieve hechtenis. In dezelfde zitting zal voorts terecht staan de andere gedetineerde bouw kundige uit Den Haag, die door de Haagsche Rechtbank in verband met laatstbedoelde onregelmatigheden ook is veroordeeld tot 2 jaar gevangenis straf met aftrek van voorarrest. Lezing Ds. Domna. Wij herinneren aan de winterlezing die hedenavond door Ds. J. Dou- ma van 's-Gravenhage zal worden ge houden. Deze lezing was oorspronkelijk vast gesteld op 23 Januari, zooals ook op de kaarten is aangègeven, maar werd in verband met de uitvoering van „Con Amore" op hedenavond bepaald. Ds. Douma is een gevierd spreker en het onderwerp zijner lezing belang rijk. Verwacht mag daarom worden dat evenals bij de vorige lezingen, de Hooigrachtkerk geheel gevuld zal zijn. Burgerlijke stand. Geboren: Wilhelmina Catharina, d. v. D. Zirkzee en J. C. Haarland, Maar ten, z. v. M. Boehlee en J. Vijlbrief; Cornelis, z. v. N. v. Groeningen en N. Pannekoek; Jetta, d. v. L. Noordervliet en J. Balkenende; Hendrika Maria, d. v. P. Keijzer en W. v. d. Lelie; Elisa beth, d. v. P. v. Kooperen en E. v. d. Blij; Tengkoe Sariah, d. v. T. Mansoer en A. G. Wempe; Gerrit Cornelis, z. v. C. A. de Grauw en E. Vogelenzang; Johanna Helena Fred.a d. v. J. Regeer en A. T. W. v. d. Spek; Jannetje, d. v. M. Koolhaas en J. Nolles; Mattheus Joh.s Theod.s z. v. T. J. L. Schroote en M .A. P. van Ruijnen; Bartholomeus Corn.s Simon, z v. B. J. P. Goddijn en J. J. Habraken; Johanna Maria, d. v. A. B. Mulder en M. Windhouwef; Ja- coba Johanna, d. v. H. A. Remond en D. Labruyere; Cornelia Maria, d. v. C. H. Fles en C. W. v. Ingen; Trijntje, d. v. G. v. d. Heijden en G. Kreijger: Johanna Maria Leontine, d. v. A. G. v. Werkhooven en C. M. v. d. Hart; Catharina, d. v. P. Montagne èn C. C. Rekelhoff; Gerrit, z. v. D. Bavelaar en J. J. Habrhken; Anna Maria, d. v. P. C. H. Swinkel. Gehuwd: C. J. Coster, jm. en B. Roos jd., R. L. Kallenberg, wedr. en J. P. v. d. Bom wed., C. J. Boskamp, jm. en H. A. P. dc Vrind, jd., J. Koet, jm. en C. Zaalberg, jd., I. Verhoeven, jm. en J. Flaman, jd., J. A. N. den Tonkelaar, pn S. Tcleng, jd., A. v. Dijk, jm. en L. Molenaar, jd., C. J. Oudshoorn, wedr. en B. J. Evers, jd. Overleden: B. van Houweling, wedr. 75 j., H. W. Tli. Oorschot, wed. Ko- blenzwey, 71 j., J. P. H. Lefeber, wed. Koolhaas, 82 j, D. A. I-Iageman, mn. 72 j., A. A. Straathof, dr. 12 w., J. H: Abele, dr. 3 mnd., A. v. Steenbergen, dr. 4 mnd., J. M. IJzermanVinken- stijn, vr. 57 j., P. v. Polanen, wedr. 80 j., W. v. Loon, 53 j., M. de Wit, z. 3 jaar, C. W. v. d. Valkv. d. Velde, vr. 48 j., J. v. d. Hurk-^elix, vr. 71 j. W. Neuteboom, m. 69 j., M. E. Goslinga dr. 5 j. SCHAKEN. Gisteravond werd hier een wedstrijd ge speeld voor de competitie van den Ned. Schaakbond in het district Zuid-Holland voor de 2de lclasse, groep A, tusschen de eerste tientallen van het Rotterd. Schaak genootschap en het Leidsch Schaakge nootschap. De uitslag was de volgende: Rotterdamsch Schaakgenootschap I: I. Pieters (psd.) o, 2. J. Groosjohan o, Crusus (psd.) i, 4. L. Israels i, 5. Dr A M. C. Sandberg 1, 6. J. Stakenburg o, 7. H. Oberman o, 8, J. M. W. Kuyl X, 9. Ir I. F. Reijdon V2, 10. D. Croll .1. Leidsch Schaakgenootschap I: 1. G. Bosscha 1, 2. Dr J. Droste i', 3. IT. R. Hymans o, 4, W. Demmendal o, 5. C. H. Hins o, 6. G. Bol 1, 7. W; IT. v. d. Nat Jr 1, 8. W. de Bruin 9. M. M. Segaar 10. N. H. Fran cois. Totaal: Rott. Schaakgenootschap 4 Va", Leidsch Schaakgenootschap 4V2. Eén partij is afgebroken en zal door een arbiter, beslist worden. DAMMEN. De uitslag van den wedstrijd gistera vond te Alphen gespeeld tusschen twee tientallen van Leidsche en Alphensche clubs was, dat Leiden won met 12 punten tegen 8. De HjH, IQ. L. v. d. VlitL, J. v. d. Mey, J. Oudshoorn Sr, P. Lepe laar en J. Qudehoorn Jr wonnen hun par tijen aan bord 2, 4, 5, 9 en 10, de H.H. Slech'tenborst en P. v. d. Stel maakten aan bord 1 en yx remise, de overige drie partijen werden verloren. Bazar U.V.K. Als de verkoop van de Uitgestalde a» tikelen evenredig is aan de belangstelling ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advertentiën per regel 22'/2 cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke reduciie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent. Belangrijkste nieuws in dit nummer. Binnenland Een nieuwe staatkundige partij. De samenstelling van de Tariefcom» missie. Prof. Slotemaker de Bruine geen Kamerlid. Mr. Briët als lid der Eerste Kamer geïnstalleerd. Buitenland. De Duitsche Rijksdagdebatten. Het antwoord van Koning Alfonso op de aanvallen van Blasco Ibanez. die de bazar ondervindt, zal ze zeker uit stekend slagen. Na een heel drukken Maandagavond, waren er ook gisteravond veel kijk(st)era en koop(st)ers, die het er verbazend ge zellig maakten. Van de verschillende ver maken werd een dankbaar gebruik gc« maakt; vooral de sjoelbak deed het^ goed Er tusschen door lieten mcj. Leening en de heer Korswagen piano- en vioolmuziek hooren, die zeer werd gewaardeerd. Hedenavond vindt de „afslag" plaats. Dat er maar veel belangstelling zij. Apologetische avGnd. In aansluiting op de advertentie in on3 blad van hedenavond herinneren wij aan de Apologetische lezing, clie Donderdagav. a.s. in de Oosterkerk zal worden gehou den door Ds. H. Bakker uit Amsterdam Brand. Terwijl de bewoners nog rustig sliepen, is hedenmorgen vroeg, om kwart- ovö* zes een felle brand uitgebroken in de woning van den heer P., Kolfmakersteeg 16 en 16a. Voor zoover kan worden nagegaan, was de brand ontstaan ia het "beneden gedeelte, waar de heer P. een inrichting voor kaarsenfabricage heeft. Het vuur ontwikkelde zich 'bijzonder* snel. De brandweer was spoedig ter plaatse met den stoomspuit, welke drie water stralen op het brandend perceel richtte. Gelukkig konden de bewoners t jdig wor den gewaarschuwd. Het huis brandde geheel uit. De aan grenzende percselen, hoewel gedurende eenigen tijd in gevaar verkeerend, bekwa men geen schade, ook geen noemenswaar dige waterschade. Het verbrande perceel was verzekerd Wat de oorzaak betreft, is 'nog niets definitiefs bekend. Oproeping. De commissaris van politie in de eerste afdeeling te Utrecht verzoekt dengene. die in het bezit is van een microscoop, merk Leitr. Statief C, dragende het num mer 194783, hem hiervan ten spoedigste mededeeling te willen doen. De oorspron kelijke kast vertoont e enige c.M. onder het slotplaatje een kleine ondiepe lang werpige overlangsche deuk. (plm. 2 c.M. lang). Ver. voor vrouw, studenten. De Vereeniging voor Vrouwelijke stu denten te Leiden zal Maandag den 27sten, Dinsdag den 2Ssten en Woensdag den 29- sten dezer haar vijfde lustrum vieren. Maandagochtend tusschen 10 en n uur zullen de reünisten met muziek van h station worden gehaald. Daarna zal een reunistenlunch plaats hebben in het club gebouw, waarvoor zich reeds 90 oud-le den hebben opgegeven. Des namiddags half drie zal de praeses der V. V. L. S., mej. L. C. Dufour, het lustrum officieel openen met een rede in het groot auditorium der Leidsche Uni versiteit, waarna het bestuur receptie z'Uf houden in het clubgebouw. Des avonds half zeven zal een onder linge feestmaaltijd plaats hebben in de stadsgehoorzaal. Dinsdag, des ochtends 11 uur, begeven de leden en reünisten zich met extra trams naar Den Haag, waar het noenmaal za\ worden gebruikt in de Vrouwenclub irw het Voorhout. Daarna met extra trams terugkeer naar Leiden. Des avonds te 8 uur is er een tooneelvoorstelling in den Leidschen Schouwburg voor leden cn ge- noodigden. Opgevoerd zal worden: De dubbele omstandigheid, van Marivaux. Na afloop is er een onderlin* souper in het clubgebouw. Woensdag des namiddags 3 uur, zal een thé dansant met introductie plaats hebben. Des avonds 9 uur is er een gala-avond in de Stadsgehoorzaal, daarna een souper en vervolgens sluiting van het lustrum. Aan de Middelstegracht geraakt r:i:- teravond om 6 uur een bespannen wagen van v. Gend "en Loos te water, waar schijnlijk doordat de bestuurder, J. M., in een onbewaakt oogenblik het paard den verkeerden kant liet opgaan, wat b;j een smalle passageruimte a's hi r g.'vonden wordt, bedenkelijke gevolgen kan hebben. Met behulp van personen der firma Tie- leman en Dros, nevens enkele belangstel lenden, werd eerst het paard op den v&l

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1