CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
5e JAARGANG
VRIJDAG 16 JANUARI 1925
NUMMER 1414
IEDWE LEIDSC
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden,
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal i 2.50
Per week I 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
BUREAUHooigracht 35 - Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Oewone advertentiën per regel 22:/t cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tariei.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
DE TOESTAND DER NIJVERHEID IN
HET DISTRICT RIJNLAND.
(Slot),
In het Bankbedrijf in ons district,
Waar de fin&»cip^le draden der ver
schillende takken van bestaan in ons
district tesamen komen, vinden de re-
suitaten der onderscheidene bedrijfs
takken in het algemeen hunne uit
drukking.
De innerlijke kracht van het bank
bedrijf, gijn medewerking met en steun
aan handel, industrie, landbouw en
veeteelt zijn onontbeerlijk.
Ten aanzien van het bankbedrijf in
ons district heb ik de overtuiging, dat
het onveranderd ten dien9te staat om
de verschillende takken van bestaan
die steun en medewerking te verlee-
hen, die noodig mochten blijken, mits
vallende binnen de grenzen, die aan
het gezonde bankbeleid moeten worden
gesteld.
Hoewel de eenigszins gedrukte toe
standen der achter ons liggende pe
riode, ongetwijfeld hun stempel hebben
gedrukt op de resultaten der bankbe
drijven, kunnen deze desondanks niet
onbevredigend worden genoemd.
Tenslotte memoreer ik, dat de geld
markt het afgeloopen jaar ruim is ge
weest en dat de Nederlandsche Bank
aan het einde van 1924 tot discontover
laging is overgegaan, wat het gezonde
credietbedrijf, naar mag worden ver
wacht, ten goede zal komen.
De beton- en basaltinetegelfabrieken
hadden in het afgeloopen jaar voldoend
werk. De prijzen, welke bedongen kon
den worden, waren echter niet loonend.
i De geringe verhooging van het in-
vperrecht op Basaltinetegels per Fe-
ibruari a.s. zal de concurrentie iets ver
gemakkelijken.
De kalkzsndsteen-fabrieken kónden
In verband met de scherpe concurren
tie win den uit België geimporteerden
itéen/zich slechts orders verschaffen
/tegen zeer lage prijzen. Ook de resul
taten van dit bedrijf waren dus weinig
[loonend.
Voor de dakpanneniabrieken was
vooral in het begin van den zomer de
Icon junctuur zeer ongunstig. Orders
kónden slechts tegen zeer lage prijzen
worden bemachtigd.
Daarna is echter een verbetering in
getreden. In den laatsten tijd kwamen
j belangrijke aanvragen naar dit artikel
juit Engeland in.
j Er "bestaat goede hoop, dat in 1025
een belangrijk deel van onze productie
haar Engeland verscheept zal worden.
0j> grond van een en ander mag ver-
Wicht -worden, dat 1925 een vrij gun
stig jaar zal zijn.
In het algemeen werd door de fabrie
ken van bouwmaterialen geklaagd,
over langzame betalingen door hunne
afhemërs, wat m.i. toe te schrijven is
aan- de moeilijkheid, waarmede bou
wers te kampen hebben om gelden
op hypotheek te krijgen.
Voor de vruchtensapfabrieken was
1924 door het ongunstige zomerweer
éven©ens niet zeer voordeelig. De wei
nige vraag was oorzaak dat zeer scher
pe concurrentie optrad.
De toestand van den middenstand
te Alphen a. d. Rijn is, evenals die te
telden, verre v'£m gunstig. Over lang
zame betalingen werd sterk geklaagd.
De vermindering van de koopkracht
door verlaging van loonen van arbei
ders, ambtenaren enz. schijnt, met de
hooge belastingen, wel de hoofdoorzaak
van deze malaise te zijn.
Het aantal faillissementen in ons di
strict bedroeg gedurende het afgeloo
pen jaar 26 tegen 20 in het voorgaande
jaar. Het aantal in Leiden gefailleer-
den bedroeg in 1924 12 tegen 8 in 1923.
Het grootste aantal hiervan waren aan
nemers in het bouwvak.
STADSNIEUWS.
Gouden Jubileum Wljkvereenlglng
ovsttdaal".
Woensdagavond heeft 'n groote schaar
(klein en groot) medearbeiders en -ar
beidsters in deze wijk zich opgemaakt
om dit heugelijk feit iii intiemeii kring
te gedenken.
In de door de firma Buurman gezel
lig met plank e.i bloemen versierde
zaal hebben zij zich geschaard rond 't
Bestuur, gelijk soldaten rond den gene
raal.
Ds. M. J. Punselie, Voorz. der Wijk-
ver., opende het samenzijn, verzocht te
zingen Psalm 92 vs. 3 en ging voor in
't gebed.
Daarna gaf hij den Secretaris gelegen
heid do ingekomen telegrammen en
brieven voor te lezen, waaronder stuk
ken van veel waar.de, meldende persoon
lijk ervaren zegeningen, en goede wen-
schen.
Vervolgens las de Voorz. Psalm 33
voor, waaraan hij eenige gedachten
vastknoopte, bepalende de vrienden bij
deze heerlijke woorden „Welgelukzalig
is het volk, welks God de Heere is".
Naast den dank welken we hebben te
brengen aan onzen God, zijn we, aldus
S'ïSfrti-pT. T*pTc;cbiildi«rrl aan veel
menschen. Allen danken kunnen we niet.
't Is hem een behoefte, dankbaar te
mogen uitsnreken, dat deze arbeid niet
ongezegend bleef. Persoonlijk heeft hij
Vpoi fp rio-ni-on pin rie merl«vre*kinfir van
zijn vriend, den heer.v. Bargelen, wien
hij, maar nu in intiemen vriendenkring
nogmaals van harte geluk wenscht met
de Koninklijke onderscheiding. Uw
werk, aldus spr„ is niet binnen de mu
ren van 't gebouw gebleven, maar is
groot geworden voor de publigke en
Voorts gewaagde hi! van den stoeren
oprichter, widen Ds. S. H. J de Wolff,
wiens voetstappen allen konden druk
ken, omdat 't hem te doen was anderen
te verkondigen dat bliide Evangelie
„Jezus Christus in de wereld gekomen
om zondaren zalig te maken". Rustende
dag noch nacht is hij voortgegaan en
ziet daar de rijke vrucht op zijn biddend
werken. Óok wil Ds. Punselie danken
die groote schare van medewerkers en
-werksters die met 2oo'n groote toewij
ding en opoffering zich geven tot heil
va^ frrn^pn en Vleiden.
Gaat door, vrienden, blijft trouw op
Uw post. „Hij, die U roept, Hij is ge
trouw". Moge Uw ervaring evenals de
mijne zijn: de zegenende ziel zal vet ge
maakt worden.
Ook aan vrienden binhen en buiten
Leiden, niet tot dezen kring behoorende,
z.ijn we veel verschuldigd. Niet anders
dan door ons Maandblad kunnen we
hun onzen dank brengen.
De heer Sasse gedenkt ook nog een
oogp^hlik den o"-i.lger van Ds. de
Wolff. Ds. Meer, die Zooveel gedaan
heeft in den korten tijd, dat hij in L.
was. Hij is tfotsch te mogen behooren
tot 't Wijkbestuur waarvan Ds. Punselie
voorzitter is'en spreekt den wensch uit,
dat deze nog vele'jaren de leiding moge
geven.
De heer v. Borselen dankt allereerst
voor de hulde hem gebracht, niet alleen
hier maar ook van buiten. Hij is er klein
onder. Hij heeft veel te danken aan de
lessen die hij in zijn jeugd mocht ont
vangen Van zijnen vaderlijken vriend,
Ds. de Wolff, en hoopt, dat de samen
werking en saamhoorigheid, welke het
kenmerk is in „Levendaal'\ mogen blij
ven voortduren. Dankbaar gewaagt hij
ook van de prettige samenwerking tus-
Schen bestuur en wijkevangelisten.
De heer J. M. Q. Rakkert verkreeg
daarna het woord" om een felicitatie over
te brengen namens alle aanwezigen aan
den geridderden heer v. Borselen (ap
plaus) van 't Wijkbestuur en ook hij
spreekt van rijken zegen door de wijk-
vereeniging verspreid en ontvangen.
Een waardig geschenk wil hij 't Be
stuur overhandigen namens velen, hij
hoopt, dat deze cadeaux welkom zullen
wezen. Verhooging van contributiën en
daarbij nog een gift, uit vele kleine, van
ruim 1000.—
Daarbij heeft hij 't Bestuur bovendien
nog te overhandigen een fauteuil en 6
stoeien voor de Bestuurskamer, terwijl
zilster Ciggaar daarbij voegt namens de
arme menschen die ze verpleegt in de
wijk, een groen kleed, voor de Bestuurs
tafel, een marmeren inktstel en dito si-
garenstandaard.
*Van een oud-lid werd een marmeren
inktstel plus 2 tegels ontvangen, uit
dank voor genoten zegen, bestemd voor
de spreekkamer, terwijl door een ande
ren vriend 't interieur een geheel ander
friseh aanzien kj*eeg doordat hij trap en
muren gratis beschilderde.
De Voorzitter kon voor dit alles geen
woorden genoeg vinden. Hij dagkt allen
voor de "groote offervaardigheid en liefde
en hij wenscht, dat 't alles, ook die
gróoté som geld, straks mede mag wer
ken' tot 't groote doel.
De heeren Fontein, Eggingk, Kok
voerden, nóg het woord, laatstgenoemde
Sprak van den gr©ote*u schat van erva
ringen,' uit den Hangen tijcl dat hij als
Evangelist- aan deze wijkvereeniging
Was- verbonden.
Tableaux met en zonder zang werden
op fraaie wijze uitgevoerd en handhaaf
den de reputatie die „Levendaal" te dien
opzichte heeft.
Voorgesteld werden 't doel der Wijk
vereeniging „Evangelist wijst op het
kruis, terwijl de jeugd en de grijsheid
luisteren naar zijn woord en heenzien
naar 't Kruis'. Naomi en hare twee
dochters, en de Levensdraad.
Nog vele goede woorden werden ge
sproken, getuigende van ontvangen
zeR-e"..
Dankbaar mag de Wijkvereeniigng en
in 't bijzonder 't Bestuur op dit gouden
feest terugzien. Zij 't een spoorslag om
op den ingeslagen weg voort te gaan, tot
eere van Gods Naam, wien toekomt alle
eer, aller aanbidding.
Kamer van Koophandel.
In de gistermorgen gehouden verga
dering van den Kamer van Koophandel
vóór Rijnland alhier, hield de voorzitter,
de heer D. ten Cate Brouwer, een Nieuw
jaarsrede.
De kamer was vrijwel in haar geheel
aanwezig. Afwezig waren de heeren v
Ginkel, v. Schie, v, d. Kolk, Meerburg,
v. Zonneveld, Alkemade en v, d. Laan.
De heer A. Mulder, oudste lid, antwoord
de namens de kamer op de rede van den
voorzitter.
Veel werd in het afgeloopen 'jaar reeds
bereikt, en voorzo-over men niet geheel
slaagde, zal dit slechts dienstig zijn om
de enrgie der kamer te prikkelen. Voot
een groot deel is de goede gang van
zaken te dankén aan de krachtige leiding
des voorzitters. Aan hem is het te dan
ken, dat deze kamer een belangrijke plaats
inneemt. Moge hij, evenals de secretaris,
voortdurend tot het verrichten van hun
taak in staat worden gesteld. Op de ma
dewerking van de kamer zal kunnen wor
den gerekend.
De voorzitter dankte, en moimoreer-
de het belangrijke aandeel, dat ook de
voorzitters der beide afdeelingen, waaruit
de kamer bestaat, in de leiding hebben
gehad.
Hierna werd mededeeling gedaan van
een schrijven van den Minister van Water
staat, waarin gaarne medewerking wordt
toegezegd voor de verbetering van den
straatweg Haagsche SchouwHaarlem.
Naar aanleiding van een schrijven van
de K. v. K. te Heusden deelt 'de voorz
mede, dat het onderzoek, door onze kamer
ingesteld naar de belasting op het ge
bruik van industriewater "hier ter plaatse
nog niet is geëindigd.
Verder is de mededeeling ontvangen,
dat opgericht is de pl. Bond van'Schippers
en Boden. De Statuten zullen spoedig
worden ingezonden. Secretaris van het be
stuur is de heer van Beek.
Omtrent betaling van invoerrecht ook
over de vracht enz., van de grens aiaar
de plaats van bestemming, deelde de voor
zitter mede: dat is gebleken, dat de aan
gifte der waarde op tweeërlei wijze kan
geschieden; ten eerste volgens den loo
penden prijs hier te lande, waaronder
wordt verstaan de som, die gerekend
wordt op den dag der aangifte voor le
vering hier te lande te kunnen worden be
dongen, door de eerste hand in het buiten
land, verminderd met de invoerrechten
volgens tarief.
Bij deze wijze van aangifte wordt er geen
invoerrecht geheven van de vracht van de
grens tot de plaats van bestemming, aan
gezien de loopende prijs niet geldt voor
een speciale plaats.
Het komt het Bureau daarom voor, dat
er nog een nader onderzoek ingesteld
moet worden, teneinde na te gaan, of er
met eenige kans op succes een actie begon
nen zal kunnen worden om deze onbil
lijke bepaling gewijzigd te krijgen.
Ten aanzien van de onredelijke vertra
ging van processen deek.\e de vcorzittd.
nog mede, dat hij met zeer veel -ingeno
menheid kennis "genóftië'h had van de rede
•over bovengenoemd onderwerp, waarmede
Mr. J. W. Huysinga, President van de
Arrondissementsrechtbank te Amsterdam
een der civiele zittingen geopend heeft,
en waarin een gunstige wijziging ten de
zen lil Uitzicht werd gesteld.
Aan de orde is hierna de verkiezing van
een Voorzitter. Met 17 van de 18 stemmen
wordt herbenoemd de heer D. ten Cate
•Brouwor, die onder dank voor.het in
liem gestelde vertrouwen zijn herbenoe
ming aanvaardt.
Tot voorzitter van de afdceling Groot
bedrijf wordt verder benoemd de heer
P. Boot Sr, tot voorzitter van de ,afd
Kleinbedrijf de heer Molkenboer.
Tot ondervoorzitters worden benoemd
de heer van Ginkel (Grootbedrijf), en v. d.
Steen (Kleinbedrijf).
Benoeming Cómmissiën:
De Commissie van Vervoer, post- en
telegrafie, bestaande uit de heeren: N. C.
F. v. Ginkel, P. A. Wernink, Jhr. O. G
Roëli, W. v d. Laan, C. G. J. Alkemade,
en C. J. v. d. Kolk, wordt bij acclamatie
herbenoemd.
In de £ommissie voor het Handelsregis
ter wordt, in overleg met den heer De
Gooyer, deze verhangen door den heer
Pleringa. Overigens wordt de Commissie
waarin zitting hebben de heeren Th. C.
F. Stijnman en v .d. Steen bij acclamatie
herbenoemd, evenals de Commissie voor
Handelsbelangen, bestaande uit de heeren
Raaphorst, F. v. d. Zanden, Simonis, Q
van Schie, J. v. d. Steen, (de heer v. d.
Zanden inplaats van wijlen de heer Joh.
Dekker).
Verder worden herbenoemd de Commis
sie van Arbitrage bestaande uit de heeren
v. Ginkel, D .ten Cate Brouwer, Heri:«
ga en v. d. Steen; de comm. v.. h. verslag,
bestaande uit de heeren ten Cate Brouwer,
Boot, Molkenboer en Smits, en de comm.
v. Financien, gevormd door de heeren
ten Cate Brouwer, Boot, Moltenboer en
Mr Knibbe.
Bij de rondvraag geeft de heer Smits
in overweging, maatregelen te zoeken voor
den afzet van Hollandsche boeken en p>.
riodieken in België, die momenteel ster?,
te lijden heeft onder de lage frankenkoers
door de hooge porto's te bevorderen.
Aldus besloten.
De heer L Leman wil maatregelen
zien genomen tegen de flesschentrekkerij
door middel van failissementen-aanvragen,
waarbij de z.g. crediteuren veelal gebruik
maken van gefingeerde schuldbekentenis
sen. Spr vraagt of het gebruikelijke onder
zoek ten dezen n iet /verder kan worden •uit
gestrekt.
Verder zou spr willen zien, dat bij uiü.
deeling in geval van faillissement het Rijk'
en de gemeente voor de belasting niet
preferent waren.
De voorzitter, zeide toe te zullen
onderzoeken, of er iets in die richting
kon gedaan worden, al is het succes bij
zonder twijfelachtig.
De heer Mulder vraagt namens de
Vereeniging v. verbetering van den ouden
Rijn, de medewerking der kamer voor de
bespoediging dezer zaak.
De voorzitter stelt tegen de vol
gende vergadering een voorstel ten dezen
in 't zicht, voorbereid door het bureau
der kamer.
De openbare vergadering werd hierna
gesloten.
Chr. Besturenbond.
De Christ. Besturenbond alhier hield
gisteravond in „Patrimonium een cur
susvergadering, die matig bezocht was
en waar de heer J. B. H. Grotenhuis
Secretaris van den Chr. Metaalbcwer-
kersbond een rede hield over het onder
werp „Altijd Waakzaam".
De voorzitter opende de vergadering
met gebed, las Lucas 12:3540, heette
de aanwezigen en in 't bijzonder den
Spreker welkom en gaf dezen daarna
het woord.
De heer Grotenhuis begon met
er op te wijzen, dat de Chr. vakbewe
ging in onzen tijd een moeilijke positie
heeft; deze moeilijkheden worden nog
vergroot door de lauwheid der leden
en zelfs der bestuursleden van de ver
schillende organisaties. De bestuurders
zijn niet voldoende waakzaam om het
ledfenverloop te stuiten.
Waaraan is di£ ledenverloop te wij
ten? De massa der arbeiders is door
het werken van organisaties, inzonder
heid der moderne, in een zoodanige ge-
dachtensfeer geplaatst, dat zij de vak
organisatie niet langer kan beschou
wen als de organisatie, die voor haar
welzijn waakt. Men kan niet begrijpen,
dat de vakorganisatie meermalen heeft
moeten toegeven aan verslechteringen
in de arbeidsvoorwaarden; in dit ver
band noemde Spr. den achturendrg,
die in sommige bedrijven met het oog
op de buitenlandsche concurrentie
moest worden losgelaten.
Worden in een bedrijf verslechterin
gen voorgesteld, dan zal de moderne
organisatie steeds zoggen: verzet; de
Chr. arbeidersleiders daarentegen zul
len de arbeiders niet opwekken om op
te treden, indien zij de overtuiging heb
ben dat dit toch geen resultaat zal heb
ben en de tijd om op te treden nog niet
is gekomen.
't Gevolg daarvan is, dat bij de arbei
ders de gedachte gaat leven: de orga
nisatie kan toch niets voor ons doen,
terwijl anderzijds 't oor wordt geleend
aan de voorspiegelingen der moderne
vakbeweging, die in wezen socialis
tisch is.
Volgens de modernen heeft de gods
dienst niets met de vakbeweging te
maken, bij ons daarentegen is de gods
dienst de grondslag onzer beweging.
Laten wij daarom altijd waakzaam
FEUILLETON.
In 's levens branding
(Uit het Engelsch)).
13)
Toen de morgen aanbrak had hij
hoofdpijn, en voelde hij zich rusteloos
en ellendig. Na het entbijt kwam de
dokter hij hem, en hielp hem naar be
neden naar het salon. Floss was ner
gens te ontdekken. Hij betrapte er zich
op, dat hij vol spanning naar haar voet
stappen luisterde, en hij vroeg zich af,
waarom rij niet kwam.
Den vorigeh avond had hij bij zich-
telf gezegd, dat hij hoopte, dat hij haar
nooit zou terugzien, en nu smachtte
'iijf niettegenstaande zijn woorden en
eldhaftige besluiten, toch weder haar
zien.
ater op den dag, vertelde de dokter,
zij naar Tuxbury was gegaan, om
eenige kennissen te bezoeken, en dat
zij niet voor den volgenden dag zou
terugkeeren.
Douglas was onmiddellijk <Jer wan
hoop nabij. „Twee dagen, en haar niet
zien!" was de gedachte, die door zijn
hoofd vloog. Het was alsof het huië
plotseling in duisternis gehuld werd.
En lang eer de dag ten einde was, be
sefte hij, dat zijn liefde voor Gloss
Gresham geen jongensachtige verliefd
heid was, doch een alverterende harts
tocht.
Gedurende Jiet grootste gedeelte van
den dag, was hij aan zichzelf overge
laten, hij trachtte dus troost te vinden
in muziek. Hij speelde veel beter dan
de meeste dilettanten, hoewel hij op
'toogenblik stijve vingers had, daar
het lang was geleden, sedert hij had
gestudeerd. Een paar maal kwam de
oude dokter aan de deur en luisterde
in verbazing.
„Wie ter wereld kan hij toch zijn?"
mompelde hij. „De kerel is een gentle
man, zoowel wat manieren als uiter
lijk betreft, behalve dat zijn kleeren
afgedragen zijn, en hij is zeer ontwik
keld ook. Waarom dan toch heeft hij
een baantje als klerk voor nog geen
vijf en twintig gulden per w^ek?"
En de oude dokter slofte heen, met
een uitdrukking op zijn gezicht, alsof
iemand hem grof had beleedigd.
Op den volgenden avond zaten zij sa
men in de eetkamer op Floss' terug
komst te wachten.
„Ge moest maar opblijven en met
ons soupeeren. David zal Floss thuis
brengen. Ge hebt hem nooit gezien, ge
loof ik?"
„Neen, ik heb hem niet gezien."
„Zij denken er over in April te trou
wen. Juist iets voor dwaze menschen
zij weten nooit, wanneer zij het goed
hebben. Floss heeft even weinig be
hoefte aan een man als een kikvorsch
aan zakken. Maar er valt niet tegen
te redeneeren. Wat menschen liefde
noemen, is naar mijn oordeel, een vorm
van krankzinnigheid."
„U heeft heel waarschijnlijk gelijk."
„Ik ben blij, het u te hooren zeggen.
Waarom, vraag ik, verlangen deze
twee jonge dwazen te gaan trouwen?
Zij is nauwelijks twintig jaar oud, en
hij is drie jaar ouder. Niet, dat ik iets
op hem te zeggen heb. Hij is een heel
fatsoenlijke jongen en dat is alles, en
het was de wensch van haar ouders,
en ik geloof ook van de zijne, toen
ze nog kleine kinderen waren. Ik vraag
mij wel eens af, of ze aan trouwen zou
gedacht hebben, als ze niet had gewe
ten, dat het de wensch harer ouders
was. Maar daar zijn ze. Ik zou het
vroolijke lachen van dat meisje onder
duizenden herkennen."
Douglas wist niet of bij zou blijven
of gaan. Hij verlangde dien jongen
man niet te zien. Hij haatte hem. Hij
mocht de beste man van- de geheeld
wereld zijn, maar hij haatte hem toch,
en zijn aanblik zou hem slechts boos
en ellendig maken. Aan den anderen
kant verlangde hij Floss te zien. Hij
had sedert den vroegen morgen de
uren geteld, en hij smachtte er letter
lijk naar haar gelaat te zien.
De dokter ging in de gang om hem
te verwelkomen, en sloot de deur ach
ter zich dicht. Douglas stond met zijn
rug tegen den schoorsteen geleund,
terwijl zijn hart luid klopte. Het meis
je, dat hij liefhad te zien met haar
aanstaanden echtgenoot, de liefde in
haar oogen te zien schitteren en te we
ten, dat er niet de minste kans voor
hemzelf was, het zou zijn om gek
te worden; maar hij zou het moeten
uitstaan.
(Wordt vervolgd).
