CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
5e JAARGANG
MAANDAG 5 JANUARI 1925
NUMMER 1404
IDSCHE GODRANT
BUREAUHooigracht 35 - Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
AB ONNEMENTSPRIJS
1; In Leiden en buiten^Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 2.50
Per weekf 0.19
Franco per post^per kwartaal f 2.90
Aan onze Abonné's.
Wij hebben in het vorig nummer een
beroep gedaan op onze lezers om den
last die we door de moeilijkheden in
ons bedrijf ondervinden met ons te wil
len dragen.
Een beroep dat niet te vergeefs is
gedaan.
Van geen enkele zijde ontvingen we
ook maar eenige klacht. Integendeel,
wij ontvingen tal van sympathiebetui
gingen en meer dan een zond ons een
belangstellend en waardeerend schrij
ven.
Zoo schreef ons een van onze lezers:
„Wees sterk en zijt niet versaagd. Dat
onze vijanden niet over ons en dezen
arbeid juichen, omdat het aanvanke
lijk niet lukt! Alle begin is moeilijk,
doch houdt maar moed! „Wij zijne
knechten zullen ons opmaken en bou
wen en God van den hemel doe het ons
gelukken!"
En 'n lezeres uit een der dorpen schreef
ons o.m. het volgende: „Wij wenschen
u in deze moeilijke dagen van begin
met eigen drukkerij" moed en volhar
ding toe. U kunt van ons geduld ver
zekerd zijn. Het deed me goed dat ook
aan ons vrouwen gedacht is."
En het bleef niet bij woorden al
leen.
Wij mochten ook reeds verschillende
nieuwe abonné's inschrijven.
Het spreekt wel vanzelf, dat deze blij
ken van belangstelling, waarvoor wii
hartelijk dankzeggen, in deze dagen
van teleurstelling, ons niet weinig heb
ben bemoedigd.
Over enkele dagen hopen we zoover
te zijn, dat alles behoorlijk function-
neert en dat de beloften in het eerste
nummer gedaan, kunnen worden inge
lost.
Y Het Bioscoopgevaar.
Dat de bioscoop zooals die zich lang
zamerhand heeft ontwikkeld, met haar
zedenbedervende films een ernstig ge
vaar beteekent, met name voor de
jeugd, wordt door weinigen ontkend.
Om deze gevaren te ondervangen en
de ouders gerust te stellen, heeft men
gekregen de z.g. kindervoorstellingen,
waartegen naar men meent niet het
minste bezwaar kan bestaan, temeer
d,aar de te vertoonen films in tal van
plaatsen eerst door een Commissie
worden gekeurd.
Dat hiermede evenwel het gevaar
niet is weggenomen kan blijken uit
het volgende schrijven, onlangs in de
N. R. Crt. opgenomen:
„Dezer dagen bezocht ik met een
zestal kinderen van 8 tot 12 jaar een
„kindervoorstelling" hier ter stede.
Ten overvloede had ik tevoren per
telefoon aan het bureau van de bios
coop gevraagd of de films die ver
toond zouden worden, absoluut ge
schikt waren voor kinderen, waarop
mij bevestigend werd geantwoord.
Niet weinig verbaasd was ik, dat
er gedurende het eerste deel der
voorstelling films werden vertoond,
die, zooal niet ontoelaatbaar, toch
ongeschikt en geheel zonder belang
voor de kinderen waren, t.w. een
modescliow, de gevolgen van een on
verwacht bezoek door een schoon
moeder aan een jonggehuwd paar, en
dergelijke.
Na de pauze kwam de hoofdscho
tel „In 't honderd", drama in vijf ac-
ten, behandelendden tegenzin van
een jonggehuwd man om de slaap
kamer met zijn jonge echtgenoote te
deelen en al wat daarmee in verband
staat.
Een dergelijke film wordt door on
ze bioscoop-commissie, die krachtens
opdracht van de overheid hierin uit
sluitend te oordeelen heeft „toelaat
baar voor kinderen" geacht. Welke
films zou deze commissie dan wel
Het wordt hoog tijd dat zij haar
ontoelaatbaar voor kinderen achten?
wijze van beoordeelen grondig her
zie, of wel, dat de Overheid een be
tere contröle op filmvertooningen
voor kinderen instelle."
Dit schrijven spreekt voor zichzelf.
Ook de gekeurde films zijn volstrekt
niet ongevaarlijk en tot op zekere hoog
te, daar zij 'n zeker vertrouwen wekken
nog gevaarlijker dan de ongekeurde
films.
De conclusie waartoe wij komen is
dan ook een andere dan die van den
schrijver hierboven geciteerd.
Niet alleen is een uiterst scherpe
controle noodzakelijk, maar nog veel
meer noodzakelijk is het, dat door de
ouders wordt verstaan, dat zij hunne
kinderen uit de verpestende bioscoop
atmosfeer hebben te houden.
Deze waarschuwing mag ook wel
worden gericht tot vele Christelijke
ouders, wier kinderen vaak zonder hun
weten die bioscopen bezoeken, daar
hun tijd en geld verknoeien, en aan
ernstige zedelijke gevaren worden bloot
gesteld.
Schuwt ze, de bioscoop, schreef on
langs een onzer bladen, schuwt ze,
als een kwade ziekte.
Een waarschuwing, die niet over
dreven is, en die we hier gaarne her
halen.
STADSNIEUWS.
DE KONINGIN EEREDOCTOR.
Promotie op 9 Februari.
De senaat van de Rijksuniversiteit
alhier heeft in zijn vergadering van
3 Januari aan de Koningin het doe
toraat honoris causa in de rechtsge
leerdheid verleend. De senaat heeft
daarop het volgende telegram aan Hare
Majesteit verzonden:
Op heden, den dag, waarop voor drie
honderdvijftig jaar op voorstel van
Prins Willem van Oranje door de Sta-
teil van Holland en West Friesland be
sloten werd tot stichting van de Leid-
sche Hoogeschool, heeft de senaat der
Rijksuniversiteit te Leiden op voor
dracht der juridische faculteit aan
Uwe Majeseit het doctoraat honoris
causa in de rechtsgeleerdheid verleend
en zijnen rector, lid dier faculteit, op
gedragen Uwe Majesteit met die waar
digheid te bekleeden.
De senaat vraagt eerbiedig verlof de
ze plechtigheid te doen plaats hebben
op 9 Februari a.s. in de Pieterskerk,
na het uitspreken van de rectorale
oratie.
De rector magnificus
(get.) A. J. BLOK.
Hierop heeft de rector het volgende
antwoord ontvangen:
Het Loo, 3 Januari 1925.
Met groote waardeeing heb ik ken
nis genomen van het besluit van den
senaat der Leidsche Universiteit om
mij op dezen historischen dag het eere
doctoraat in de rechtsgeleerdheid te
verleenen en van de aanwijzing van
uw hooggeleerde tot promotor.
Zeer gevoelig voor deze bijzondere
onderscheiding, aanvaard ik haar vol
gaarne, terwijl ik mij geheel kan ver
eenigen met het voornemen om de pro
motie op de voorgestelde wijze te doen
plaats hebben op 9 Februari a.s.
(get.) Wilhelmina.
Week der gebeden.
Hedenavond te 8 uur wordt in de
Oosterkerk, de eerste samenkomst ge
durende de week der gebeden ge
houden.
Voor dezen avond is het onderwerp:
Algemeene dankzegging en verootmoe
diging.
Dankzegging: voor de onmisken
bare openbaring van het rechtvaardig
Godsbestuur in het leven en de ge
schiedenis der menschlieid;
voor de velerlei wegen, waarop Gods
genade in Christus aan de wereld het
heil brengt;
voor de vruchten des evangelies, het
eenige middel tot genezing der volken:
voor een toenemende erkenning van
het gezag van den Christus als Oor-
deeler en Rechter der wereld.
V e r o o t m o e d"ig ing: over onze
liefdeloosheid, en onze ontrouw jegens
de Waarheid;
over onze kleinmoedigheid en onbe
slistheid in het gehoorzamen;
over ons klein denken van God, en
ons gemis aan waarachtige navolging
van Christus in het gewone leven.
Gebed: om eenvoudiger en waar
achtiger verwerkelijking van de begin
selen des evangelies;
om reinheid en ootmoed van hart;
om de overwinning van den Geest
van Christus in geheel het leven, den
arbeid en de verhoudingen der men
schen.
Wijkgebouw „Levendaal".
Plet bekende wijkgebouw van de
Nederl. Plerv. Gem. aan liet Leven
daal, stichting van wijlen Ds. S. H. J. de
Wolff, bestaat 13 Januari a.s. vijftig
jaar.
In verband daarmede zal aan den
avond van dien dag een dank- en be
destond worden gehouden, die te half
acht aanvangt, en waar Ds. M. J. Pun-
selie van hier, en Ds. A. W. Voors,
pred. v. d. Marthastichting te Alphen
a. d. Rijn, (schoonzoon van wijlen Ds.
de Wolff) zullen voorgaan.
Jubilaris gehuldigd.
Zaterdagmorgen te elf uur vond
ten bureele van den Stationschef hier
ter plaatse de huldiging plaats van den
heer A. B. Pelder, thans hoofdconduc
teur, van wien het 25 jaar geleden was
dat hij als conducteur in dienst trad
bij de toenmalige Staatsspoorwegen.
De heer A. Rombonnet, namens de
Directie sprekende, wenschte den ju
bilaris van harte geluk.
Spr. vermoedde, dat hij heden mg
wel eens terug zou denken aan het
moment toen hij voor het eerst te
Zwolle in dienst trad; prees hem als
een plichtsgetrouw beambte, die steeds
zijn dienst goed gedaan had en bij de
Directie ook goéd stond aangeschre
ven. Na de toespraak overhandigde hij
den jubilaris het gebruikelijke ge
schenk onder couvert, met een oor
konde, met verzoek deze oorkonde in
een lijstje te zetten, als een herinne
ring aan dezen dag.
Daarna nam de stationschef, de heer
v. den Born het woord, die den jubi
laris gelukwenschte namens het stati-
onspersoneel. Spr. heeft, hoewel niet
direct met het personeel in aanraking
komende, hoofdconducteur Pelder lee-
ren kennen als iemand, die goed zijn
dienst vervult.
Namens het geheele treinpersoneel
werd de heer Pelder gecomplimenteerd
door den heer Bijlsma, hoofdconduc
teur.
Getroffen dankte de jubilaris den in
specteur voor zijn gelukwenschen en
cadeau, en verzocht zijn dank aan de
Directie over te brengen; ook den Sta
tionschef bedankte hij voor zijn harte
lijke woorden en hij hoopte, dat de
goede verstandhouding, zoo deze nu
was, mocht blijven.
Tevens werd aangeboden een fraai
album, door den heer W. Metselaar
geteekend, bevattende de namen der
deelnemers aan het cadeau, benevens
de initialen in het Esperanto, waar
van de heer Pelder een ijverig propa
gandist is, en voorts eenige mooie tee
keningen, het spoorwegleven betref
fende.
Zaterdagmiddag werd namens het
gansche personeel het huldigingsca
deau ten huize van den jubilaris aan
de Rijn- en Schiekade, door den Sta
tionschef aangeboden.
Stedelijke werkinrichting.
In de Stedelijke werkinrichting zijn
vorige week opgenomen 192 volwassen
personen, 10 kinderen. Totaal 202 per
sonen.
Museum „De Lakenhal".
De tentoonstelling van schilderijen
en teekeningen door G. II. Breitner (ver
zameling Hidde N ijland) zal Woens
dag 7 Jan. om 4 uur worden gesloten.
Donderdag a.s. wordt in de groote
zaal van het Nut een vergadering ge
houden van de Nederlandsche Vereeni-
ging van Huisvrouwen, afd. Leiden.
In die vergadering zal de heer Ir. A.
van der Stok, verwarmingsingenieur
van de fa. de Vries en Stevens, een le
zing houden over: Centrale verwar
ming voor woonhuizen.
De zangvereeniging „Hallelujah"
en de Chr. reciteerclub „Uit vriend
schap kunst" zullen op 19, 20 en 21
dezer een bazar houden ten bate van
de bibliotheek van de zangvereeniging
en het bouwfonds, alle drie onder-
afdeelingen van de afd. Leiden van den
Chr. Nat. Werkmansbond.
Op Dinsdag 13 Januari a.s. houdt
de afd. Leiden van den Chr. Bond van
Personeel in Publieken Dienst een le
denvergadering, waarin secretaris en
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 22'/; cent.
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 50 cent.
penningmeester hun jaarverslag hopen
uit te brengen, terwijl mede aan de
orde zal worden gesteld het voorstel,
van den C.B.B. inzake de oprichting
van een ophaaldienst van belasting
gelden.
Ten huize van de familie D.,
aan de Geeregracht, ontstond gister
middag een begin van brand, door-
fclat van een gascomioor, de vlam in
teen daarop staanden pan met vet
'sloeg.
Dppjr direct den gastoevoer af te
sluiten wist men erger te voprkomen.
Op den Rijhsburgerweg geraakte
Zaterdagmiddag een besieiwagen van
Iden bode vanL. uit bassenheim, met
een der wielen beklemd in de tram
rails, waardoor het wiel brak en de
wagen tot stilstaan werd gedwongen,
terwijl ook het paard kwam te val
len. - v
Na eenigen tijd werd de lading
o\vergepakt in een bestelauto, waar
mede het 'euvel was verholpen. Het
/verkeer had een kwartier vertraging.
Op den hoek Nieuwe Rijn
Hooigracht kwam vanmiddag de be
stelauto van Vroom en Dreesman in
hotsing met een met hout beladpn
twagen van den expediteur V. S.
,Van den auto werden kap en spat
borden ingedeukt, terwijl de water-
koeler delect raakte.
Oorzaak was vermoedelijk dat de
auto den wagen, die uit de Water-
steeg kwam, nog heeft willen pas-
seeren, toen daarvoor geen gelegen
heid meer was.
Burgerlijke stand.
Ondertrouwd: J .de Winter, jm. 35
j. en J. C. Gaastra, jd. 33 j., C. L. Duin
dam, jm. 2ü j. en C. M Heemskerk,
jd. 19 j. C. J. Boskamp, jm. 30 j. en
H.A. P. de Vrind, jd. 25 j., C. J Coster,
jm 30 j. en B. Roos, jd. 27 j., R. L.
Kallenberg, wedr. 34 j. en J. P. v. d.
Bom, wéd. 30 j., L. M. Devilee, jm. 25
j. en H. M .Franse, jd. 25 j., G. v. Ber-
kel jm. 28 j. en W. C. J. Schouten, jd.
24 j. J,. 1. Stoute, jm. 28 j. en J. Veer
man, jd. 23 j.
BINNENLAND.
Minister Coiijn.
Minister Coiijn, dus wordt uit Ber-
jijn gemeld, die sinds enkele dagen
hier vertoeft, heeft gisteren het noen
maal gebruikt bij den Nederlandschen
gezant. De rijksminister van buiten-
landsche zaken en mevrouw Strese-
hiann behoorden eveneens tot de ge-
noodigden.
Middenstandsbond.
De N ederlandsche Middenstands
bond zal 15 Januari in het Jaarbeurs
gebouw te Utrecht een buitengewone
vergadering houden. Als spreker zal
optreden prof. dr. H. W. C. Borde-
v'vvijk uit Grningen, met het onder
werp: bedrijfsorganisatie en medezeg
genschap
Geen verbinding met Haarlem.
In verband met de automatiseering
van het net Haarlem, bestaat van
10 Januari 6 uur n.m. tot il Januari
8 uur v.m. geen gelegenheid om met
tde geabonneerden, aangesloten op het
centraalbureuau te Haarlem, interlo-
FEUILLETON.
In 's levens branding
(Uit het Engelsch)).
3)
De mist vulde het dal nog van het
eene eind van het andere, hoewel zij
niet zoo dicht was als op de heuvelen-
Daarenboven, was er ter weerszijden
van den weg een heg zoodat er geen
gevaar meer bestond voor verdwalen.
Hij liep zoo snel voort als gaten en
steenen en een diep spoor hem dit
wilden toestaan, totdat de eerste gas
lamp geel en onduidelijk voor hem op
dook.
„Deeping eindelijk!" zeide hij tot
zichzelf, met iets als een zucht van ver
lichting. „Maar de verste buitenwijk.
Wat moet ik een eind uit mijn koers
geraakt zijn! Ik zou wel eens willen
weten, of de Voorzienigheid hier nu
een rol in heeft gespeeld?"
En hij glimlachte cynisch en ver
snelde zijn schreden.
Na verloop van eenigen tijd bleef hij
plotseling stilstaan. „Ik geloof, dat ik
hier moet inslaan naar Newlands,"
zeide hij.
Er was geen sterveling te zien. De
stad was minstens nog tien minuten
verder. Hij luisterde of hij ook een
voetstap hoorde, maar geen geluid ver
brak de stilte, zelfs geen straal van
licht was ergens te bespeuren, behalve
van de straatlantaarns. Deze stille bui
tenwijk was klaarblijkelijk en vast in
slaap.
„Ik geloof zeker, dat het hier ergens
is", mompelde hij, en haastte zich voort
aandachtig links en rechts ziende.
„Ja, hier is het. En een der boven
vensters is verlicht ook."
Een oogenblik later, trok hij hard
aan de huisdeur-bel.
HOOFDSTUK II.
Verrast.
Dr. Upton zat op een lagen stoel in
zijn slaapkamer, voor een vroolijk
vuurtje. Zijn voeten waren gestoken
in warme trijpen pantoffels, zijn zwa
re chambercloak, die hij teruggeslagen
had van zijn knieën, hing over de leu
ningen van den stoel. Hij had zitten
lezen, tot voor een paar minuten, maar
daar het boek hem begon te vervelen,
had hij het terzijde gelegd, en staarde
nu peinzend in het vuur. Het was een
gewoonte, die hij had aangenomen,
vooral gedurende de laatste jaren, se
dert hij zijn praktijk had opgegeven.
Hij was een in-het-oog-vallend man.
vooral als hij rechtop stond. Lang.
recht, en krachtig, niettegenstaande
zijn acht-en-zestig jaren.
Zijn hoofd was groot, goecl gevormd
en bedekt met een overvloed van staal
grijs en dicht-krullend haar. Zijn ge
laat was glad geschoren, zijn oogen
scherp en doordringend, zijn neus
recht met groote, dunne neusvleugels,
zijn mond fijn besneden, vastberaden
en beslist, zijn kin vooruitstekend en
uitdagend.
Hij zag er minstens 7 jaar jonger
uit, dan hij in de werkelijkheid was.
Gedurende vele jaren had hij een
voorname plaats bekleed onder de
doctoren van Yorkshire, en zelfs nu
hoewel hij feitelijk zijn praktijk had
neergelegd, werd hij in moeilijke ge
vallen nog telkens door de collega's
geconsulteerd. Hij was nooit getrouwd
geweest, had weinig düre liefhebberij
en, en haatte drukte en vertoon.
Het gevolg was, dat hij zeer spoedig
rijk was geworden. Ieder jaar had
hij negen tienden van zijn inkomen
kunnen beleggen, en daar hij in zaken
een even scherp inzicht had, als in het
maken van een diagnosis, kwam hij.
toen hij den leeftijd van zestig jaar
bereikt had, tot de overtuiging, clat hij
al zijn tijd noodig had, 0111 zijn geld
zaken te bestieren.
Hij was geen gelukkig man, en ook
niet, wat men gewoonlijk verstaat on
der een beminnelijk man. Daartoe was
hij te achterdochtig van natuur. Hij
twijfelde aan alles en bijna aan ieder
een. Hij nam niets aan op goed ge
loof, en beweerde niets te gelooven.
dat hij niet bewijzen kon.
In zijn jeugd was hij bedrogen ge
worden, door menschen in wie hij zijn
volle vertrouwen had gesteld: en zijn
ervaring had hem bitter gemaakt en
hard en cynisch en ongeloovig.
Hij beweerde, dat belangeloosheid
een deugd was die niet bestond; en
dat godsdienst een onhandig beroep
was op de zelfzucht en vrees der men
schen.
Hij ging nooit naar de kerk; wei
gerde zich in te laten met wat hij ge
organiseerde liefdadigheid noemde; ver
meed allen gezelligen omgang tot in
het overdrevene toe; en leefde in één
woord, het leven van een misantroop.
Sommige menschen zeiden, dat sedert
de laatste paar jaren dat ls, sedert
Floss Gresham bij hem was komen in
wonen hij er wat op vooruit was
gegaan, dat hij minder scherp In zijn
spreken en minder achterdochtig in
zijn manier van doen was; maar in
hoever dit oordeel juist was, hierover
hadden de bewoners van Deeping, in
hun geheel genomen, zeer weinig kans
te kunnen oordeelen.
(Wordt vervolgd).