CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
bestaat uit TWEE Bladen.
Belangrijkste nieuws in dit nummer.
5e JAARGAWQ n^'^rT1'flf g "*ft 'ft-f—
VRT.Tr> a r; 2 JANTTAT*T 10^
WTTMMER 1402
ABONNEMENTSPRIJS
ADVERTENTIE-PRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 1 2.50
Per week .f.'- i 0.19
Franco per posi per kwartaal f 2.90
Gewone advertentiën per regel 22!/s een*.
Ingezonden Medcdeeliagcn, dubbel tari-..
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
ven ten Hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 50 een..
BUREAU: Hooigracht 35 - Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
EERSTE BLAD.
Ous eerste nummer.
Alle begün is moeilijk. Onzen lezers
verzoeken wij beleefd daaraan gedach
tig te willen zijn nu we, onder aan
bieding van onze excuses ons eerste
nummer van eigen pers, ondanks alle
Inspanning, niet op tijd konden bezor
gen. De correctie moet daaronder ook
lijden.
We vertrouwen ook hierin op uwe
welwillendheid te mogen rekenen.
„Steeds beter" blijft ons devies.
DE DIRECTIE.
Aan een keerpunt.
Deze da$; is voor ons blad van bui
tengewone beteekenis.
Wij zijn -Jhans aan een keerpunt
gekomen.
Toen op 1 April 1920 het eerste num-
mer van qje „Nieuwe Leidsche Cou
rant" verscheen, lag het reeds dadelijk
in de bedoeling, zoo spoedig mogelijk
te komen tot een eigen drukkerij, ten
einde gelegenheid te krijgen aan alle
billijke eischen te voldoen.
Allerlei omstandigheden waren ech
ter oorzaak, dat aan dit voornemen
niet zoo spoedig uitvoering kon wor
den gegeven als gehoopt werd. De pa-
pierprijzen stege* tot een ongekende
hoogte, wat met name voor ons -nog
jeugdig oigaan van groote beteekenis
was en de propaganda en den uitbouw
in ernstiga mate belemmerde.
Toch word steeds gevoeld dat een
eigen drukkerij voor ons orgaan een
levensvoorwaarde was. Alleen op die
wijze zou het mogelijk zijn ons blad
behoorlijk «e verzorgen en het de nood
zakelijke uitbreiding te geven, zonder
de exploitatiekosten zoo hoog op te voe
ren, dat d»iiardoor het bestaan in ge
vaar werd gebracht.
Aan de Tervulling van de gekoester
de wenschcn waren evenwel niet gerin
ge bezwarl-n verbonden, bezwaren die
te meer gedoeld werden in verband met
de algemecne malaise op elk gebied, 't
scheen vr^wel onmogelijk het noodige
kapitaal b-\)een te brengen.
En toch. ir moest iets gedaan wor-
d-ÈIX.
Ons blad beantwoordde in den tegen-
woordigen vorm volstrekt niet aan de
eischen die in dezen tijd aan een ge
westelijk blad gesteld mogen worden.
Zóó oordeelden niet alleen de lezers,
maar dit was ook het eenparig gevoe
len van Commisarissen, directie ep
redactie.
De toekomst scheen meermalen don
ker.
Maar ongedacht en onverwacht
kwam er uitkomst en werd een weg
geopend om het beoogde doel te be
reiken.
Een samenkomst met belangstellen
de vrienden uit Leiden en omgeving
had een even verblijdend als verras
sen resultaat.
Eenstemmig was men van meening.
dat aan opheffing van de „Nieuwe
Leidsche Courant" zelfs niet g e d a c ht
mocht worden, maar ook dat onver
wijld pogingen in het werk moesten
worden gesteld om de noodige kapi
taaluitbreiding te krijgen, die het in-
stalleeren van een eigen drukkerij mo
gelijk kon maken.
De warme belangstelling voor ons
blad die toen openbaar werd, was in
hooge mate verrassend.
Gevoeld werd, dat het nooit te ver
antwoorden zou zijn, in dezen tijd, hu
de machten van ongeloof en revolutie
op ieder levensterrein hunne verderfe
lijke werking doen gevoelen en nu "het
meer dan ooit noodig is ,óók door mid
del van de pers, de christelijke grond
slagen van ons volksleven te bevesti
gen en te beveiligen en de beginselen
die naar Gods Woord zijn te verdedi
gen en te propageeren, zelfs 'n beschei
den en nog zeer gebrekkig wapen-als
ons in de „Nieuwe Leidsche Courant"
geschonken werd, ongebruikt te laten.
En met groote eenstemmigheid werd
dan ook met geestennt, maar niet dan
nadat alle bezwaren ernstig onjaaf de
oogen waren gezien op 29 Augustus
tot de stichting van een dagblad-druk
kerij besloten.
En het bleef niet bij woorden.
Een aantal propagandisten stelde
zich onmiddellijk beschikbaar om po
gingen te doen het benoodigde kapi
taal te plaatsen.
Dit was een moeilijk, maar tevens
een dankbaar werk.
Want de uitkomst was in hooge mate
verblijdend.
In breede kringen werd warme be
langstelling getoond.
Gevoeld werd, dat het hier niet be
trof een liefhebberij van een groep per
sonen, maar dat het hier ging om het
tot gelding brengen van de Anti-revo
lutionaire beginselen.
Er was een geopend oog voor de ge
weldige gevaren die in deze dagen ons
volksleven, ook door middel van de
pers bedreigen en van de onafwijsbare
noodzakelijkheid van de christelijke
pers.
Er waren warme harten, en als er
warmte is in de harten, dan blijven
ook de beurzen niet gesloten.
En wat enkele maanden tevoren on
mogelijk scheen en onbereikbaar, werd
meer en meer werkelijkheid.
In ongelooflijk korten tijd werd een
groot deel van het benoodigde kapi-
.taal geplaatst, en verrees in den tuin
achter het gebouw del* „Nieuwe Leid
sche Courant" een gebouw, eenvoud ;'g
en bescheiden van omvang, maar toch
voldoende voor de eischen van het be
drijf.
En zoo zal vandaag het eerste num
mer van ons blad in zijne nieuwe ge
daante verschijnen.
Het is als een wonder.
En wanneer we terugzien op het af-
geloopen jaar en letten op wat bereikt
Tverd, dan zingt het in het hart van
allen die aan ons blad verbonden zijn,
dan zijn we verblijd omdat do Heere
groote dingen heeft gedaan.
Met dankbaarheid is ons hart ver
vuld.
Dankbaarheid jegens God, die de
harten opende en den arbeid die ver
richt werd. zegende.
Dankbaarheid jegens allen die op zoo
treffende wijze van hunne belangstel
ling in dc-n bloei der Christelijke pers,
door hunne daden blijk gaven.
Dankbaarheid niet het minst jegens
die mannen broeders die geen moeite
te veel achtten en geen opoffering te
groot,-om de benoodigde gelden bijeen
te brengen.
Er is dankbaarheid in ons hart.
Maar tegelijkertijd gevoelen we ook
meer dan ooit onze groote verant-
woordelijkhe i d.
Het is geen geringe zaak in staat te
worden gesteld voor de Christelijke be
ginselen het pleit te voeren.
Om te strijden niet maar voor eigen
partij of groep of eer of belang, maar
voor de eere van onzen Koning, die
zichzelven vernederde tot in den dood
om de wereld met God te verzoenen,
maar Wien ook gegeven is alle macht
in Hemel en op aarde, Wiens raad zal
bestaan en die dwars tegen alle men-
schelijke dwaasheid in al zijn welbeha
gen zal doen.
Maar het is tevens een h e e r 1 ij k c
taak, zoo groot een Koning te mogen
dienen, ook door middel van de pers.
Er is, hoe kan het anders! dank
baarheid in onze harten.
Maar meer dan ooit gevoelen we ook
onze kleinheid
Want ook hier is van toepassing het
woord:
Vergeefs op bouwen toegelegd
Vergeefs, om 't huis voltooid te zien
Gezwoegd, gezweet, o arbeidsliên
Zoo God zijn hulp aan 'twerk ont
zegt!
Aan Gods zegen is het al gelegen.
Zonder dien zegen zal ook het werk
dat nu ondernomen werd en aanvan
kelijk tot een goed einde gebracht, niet
kunnen slagen.
Maar dit ontheft 01 :iet van onze
verantwoordelijkheid.
Zonder den zegen des Heeren zullen
we niets vermogen. Maar daarnaast,
want God werkt altijd middellijk!
hebben wij óók noodig, de bchingjtel
ling, de lie&e, de mcdewcivUr^ el-
.en die met ons den Christus Gods be
lijden.
Op die belangstelling doen we thans
nu we gekomen zijn aan een zoo ge
wichtig keerpunt een ernstig beroep.
D001* directie en redactie zal het mo
gelijke worden gedaan om te voldoen
aan alle eischen die redelijkerwijze aan
een christelijk dagblad gesteld kunnen
worden.
Nieuwe rubrieken zullen worden in
gevoegd, bestaande rubrieken uitge
breid, om zoo ons blad voor mannen en
vrouwen, voor ouden en jongen te ma
ken tot een welkom en huisvriend.
Daarbij is echter de steun der lezers
onmisbaar.
Het aantal abonné's moet worden
uitgebreid, en daartoe kan een ieder
in zijn omgeving en op zijn wijze mee
werken.
Het aantal advertentiën, met
name dat der familie-advertentiën
moet grooter worden, en daarop kun
nen de lezers in de eerste plaats in
vloed uitoefenen.
Ook hier geldt, dat eendracht macht
maakt.
Wordt van die eendracht straks in
de practijk maar iets gezien, wanneer
er is een hartelijke samenwerking, zul
len we metterdaad gekomen zijn aan
een keerpunt.
Dan zal het ideaal dat de oprichters
van ons blad voor oogen stond worden
verwezenlijkt, dan zal de Gode-vijan-
dige pers uit onze gezinnen worden
verdrongen en uit onze huiskamers ge
weerd, en dan zal in en door dien ar
beid de naam des Heeren worden ver
heerlijkt.
Soli, deo, gloria!
ESN KIJKJE IN DE KEUKEN.
Het is geen gewoonte dat men zijn
gasten in de keuken brengt.
Toen indertijd aan Minister Kuypcr
allerlei inlichtingen werden gevraagd
omtrent wetsontwerpen die in voorbe
reiding waren, verklaarde hij dat men
beter deed te wachten tot de gerech
ten de keuken verlaten hadden en op
gediend werden.
Toch kan het geen kwaad op een dag
als deze den lezers van ons blad
even een kijkje in de keuken te
gunnen om hen op de licogte te stel
len met de veranderingen die hebben
plaats gevonden.
Gelijk bekend werd ons blad aanvan
kelijk gedrukt op de drukkerij van de
„Leidsche Courant".
Een ideale toestand was dat niet.
Het gaf hoe goed de samenwer
king ook mocht zijn aanleiding tot
allerlei- moeilijkheden, zoowel wat be
treft de berichten als de advertentiën,
het gaf veel tijdverlies en bovendien
misten we daardoor de gelegenheid den
lezers te geven, datgene waarop zij
recht hadden.
De kosten verbonden aan de uitgifte
van een bijblad, waren zoo hoog, dat
niet dan bij hooge uitzondering van
den al te bescheiden regel kon worden
afgeweken.
Dat was een bron van allerlei onaan
genaamheden. De correspondenten wa
ren ontevreden omdat hunne berichten
niet of te laat werden geplaatst en de
lezers en vooral ook de lezeressen
waren meermalen onaangenaam ge
stemd omdat veel waarin zij belang
stelden niet, of veel te laat of veel te
beperkt werd opgenomen.
Er werd dan ook meermalen en
ook terecht geklaagd maar des te
meer waardceren wij dat er nog zoo
velen waren, die ondanks alles ons
bleven èteunen, die ons blad bleven le
zen die het verdedigden waar zij kon
den en geen middel onbeproefd lieten
om de positie van ons orgaan te ster
ken.
Toch was het voor ieder en niet
het minst voor hen die de leiding had
den duidelijk dat op deze wijze niet
mocht worden voortgegaan.
Men moest één van twee, of eqn blad
of als dat niet mogelijk was, dan maar
geven dat aan redelijke eischen voldeed
liever de uitgave staken.
't Was deze vtyiag die in den zomer
van het vorig jaar aan een aantal par-
tijgonooton uit Lolden en dc omgeving
werd voorgelegd en liet antwoord
sch*an tigsnl;jk niet twijfelachtig.
Wan; uilbrcituPg clieon mogelijk
Ui CiSJno "-se c» «UteiT. druk
kerij zou belangrijke financieele of
fers eischen.
En wié zou nu in dezen tijd, voor
zulk een zaak, zijn geld beschikbaar
stellen?
Maar 't antwoord was anders dan
verwacht en gevreesd werd. Niet een
ieder zag duidelijk voor zich wat er ge
daan mcost worden, maar hierin was
men eenstemmig, dat er van een stop
zetten der uitgave geen sprake kon
en mocht zijn.
Doorzetten, voortgaan, luidde het
algemeen advies.
En cr i s doorgezet.
Een aantal vrienden stelden zich be
schikbaar om het benoodigde kapitaal
te plaatsen en hun arbeid werd zoo rijk
gezegend, dat reeds betrekkelijk spoe
dig met den bouw een aanvang kon
worden gemaakt.
Het zou onmogelijk zijn, zoo werd
gevreesd, zoo tijdig gereed te komen,
dat op 1 Januari 1925 de eigen druk
kerij in werking ken werden gesteld.
Intusschon werd er gewerkt.
Achter de bestaande drukkerij werd
een gebouw .opgetrokken, en terwijl
men daarmee nog bezig was, arriveer
den ook reeds de noodige machines.
Het ging niet alles even gemakke
lijk, 't liep niet ales op rolletjes, maar
het ging dan toch. En toen men ein
delijk zoover gevorderd was, dat het
dak was aangebracht cn de ramen van
glas voorzien, toen was het grootste
leed geleden en kon met de verdere af
werking een aanvang worden gemaakt.
En nu slechts enkele weken later
zijn we zoover gevorderd, dat het be
drijf in working kan worden gesteld.
De beataande zetterij is nu uitge
bouwd tot een flink lokaal dat uit
hoven- en zijramen overvloedig licht
ontvangt en waarin behalve de gewone
zetters cok een viertal zetmachines een
plaats vindon.
Achter dit lokaal bevindt zich de
giet-inrichting, waar de platen voor dc
rotatie-pers worden gegoten cn verder
bewerkt.
Van daaruit komt men in de druk
kerij, waar een gropte 16-zijdige rota-
ticpers gereed staat om in een mini
mum van tijd de couranten gedrukt en
gevouwen af to leveren.
Onmiddellijk daarnaast bevindt zich
het expeditie-lokaal, van waaruit de
bladen in ale richtingen worden ge
distribueerd.
Hoe do bladen die straks van de pers
komen er uit zullen zien valt thans,
terwijl we dit schrijven nog niet te
zeggen.
De tijd van voorbereiding was bui
tengewoon kort en 'n Totatiepers heeft
dit met tal van andere machines ge
meen dat zij vaak eerst nog „inge-
den" moet worden.
De kans bestaat dus dat er uit tech
nisch oogpunt gedurende de eerste da
gen aan de bladen een en ander ont
breekt.
Is dit het geval, dan is dat een kwaal
die spoedig genoeg zal genezen, waarna
wel zal blijken dat ook aan technische
eischen in alle opzichten wordt vol
daan.
De inhoud van ons blad zal in hoofd
zaak dezelfde blijven.
Alleen ligt het in de bedoeling de
bestaande rubrieken uit te breiden en-
enkele nieuwe rubrieken te openen.
Aan de zeer billijke vraag naar meer
nieuws zal worden voldaan.
De verslagen van Eerste en Tweede
Kamer, die in verband met de beperkte
plaatsruimte de laatste maanden
meermalen in het gedrang kwamen,
zullen nu weer geregeld worden opge
nomen.
De beursrnbriek zal worden uitge
breid, de voornaamste scheepstijdin
gen zullen niet ontbreken, aan wat de
bladen zeggen zal meer aandacht wor
den geschonken en bovendien zal ook
een schaakrubrick eri voor onze vrou
wen een moderubriek worden geopend.
Veranderingen, daaraan twijfelen we
geen oogenblik, die als evcnzoovele
verbeteringen zuilen worden aange
merkt.
Voor eventueele op- en aanmerkin
gen houden wij ons iniusschen gaarne
aanbevolen.
En nu gaan we weer vooruit, met
den wensch dat ons blad don steun die
het zoo dringend behoeft niet zal n/or
den onthouden en dat God de Iloere
over dezen arbeid Zijnen zegen moge
gebieden.
Een vrouw te Leiden verbrand.
Het nieuwe bezoldigingsbesluit.
De nieuws Tariefwst in werkinr,
Opzienbarende arrestaties ie Bei-
lijn. Be Pruisische Staatsbank voor 23
millioen goudmark opgelicht.
Mars candidaat voer het president
schap der Duitsche republiek.
Stationsbrand t9 Florence.
STADSNIEUWST
Prot. Christ, bond van speer- cn
Tramwegpersoneel.
Op 30 Dec. hield dc afd. van den
P.C.B. van Spoor- en Tramperscnoel
Kerstfeestviering in de proote zaal van
Pniël voor hunne kinderen, wat bizon
der geslaagd mag boeten.
De Eere-Voorzitter D s. Riemcns
opende het feest, door te laten zingen
Psalm 05:1 en ging voor in gebed.
Hierna heette Voorz. De Jong allen
hartelijk welkom cn in 't bizonder Da.
Riemens, alsmede Dr. Veldhuijzcn, die
zoo welwillend was, cm dit feest aan
trekkelijk te maken met do to over ja:.-
taarn.
Het verheugt spr., dat de opkc:v t
zoo groot is. Een volle zaal, zccals nn
zijn wij niet gewoon, en hij hoopt ci u
ook dat, hoewel dit feest in 'tbfzoncl -?
voor de kinderen bestemd is, ook (.3
ouders mogen genieten en dat zij i 1
gedachten mogen teruggaan naar het
k indek e dat te Bethlehem is gcbcror,
opdat allen die in Hem geloovcn r,i:i
verderven, maar het eeuwige leven
hebben.
Daarna kregen wij e enige num::.;
van het meisjes-zangkoor te hcqrcrjj
welke heel mooi gezongen werden.
Vooral nummer twee: hei „Eere z'.j
Gcd" met het daaraan verbonden ko
raal kwam heel mooi uit, cn word
aandachtig gevolgd. Ook dc overige
nummers werden h i g .1 gczcnge.i
en er werd ook hartelijk v«: .1 geapplau
disso'erd.
Vervolgend kv. am hei card in al c punt
n.l. dc lichtbeelden vertoond door Dr.
Veldhuijzen, dat ook ten volle tot zijn
recht kwam, te meer neg daar Dr. j
Veldhuijscn een serie heel mooie Eij-
belsche platen had, welke betrekking
hadden op de geboorte van Jezus, de
vlucht naar Egypte, enz. De op zich
zelf reeds duidelijke platen werden op
een schoone cn eenvoudige wijze toe
gelicht door Ds. Riemcns, die er tevens
zijn Kerstverhaal aan verbond. Ook
die oude geschiedenis die altijd nieuw
is en nieuw blijft, werd zoowel door
grooten als kleinen aandachtig ge
volgd.
Hierna kondigde de Voorz. een korte
pauze aan; tijdens welke de aanwezi
gen werden verrast op eenige versna
peringen .Tevens werd er een collecte
gehouden, welker opbrengst gedeeld
werd tusschen de bestrijding der on
kosten van dezen avond en de armen
wijk van Ds. Riemens. Na de pauze
werden de aanwezigen vergast op een
cantate, gezongen toor de dames Rie
mens, alsmede een prachtig duospel op
viool en piano; zoowel het een als
het ander werd keurig uitgevoerd en
oogstte veel bijval.
Als toegift gaf Dr. Veldhuijzcn ons
nog te zien de grappige geschiedenis
van een aapje, dat bij zijn ouders uit]
de Sahara gevlucht was om do wereld
wat te bekijken, en dat heel wat kat-
tekwaad op het doek liet zien, wat
vooral door de kinderen mot de groot
ste spanning werd gevolgd, te meer
nog daar de geschiedenis er van tege
lijk werd voorgedragen door den heer
De Jonge, geheel op rijm.
Hiermede was de taak van Dr. Veld
huijzcn geëindigd. Hij oogstte ccn wel
verdienden dank in, wat geschiedde
door Mej. do Vos in dichtvorm, terwijl
tevens aan Dr. Veldhuijzen door haar
een vruchten-mand werd aangebeden.]
Toen konden de lichten vr. i tien
Kerstboom weder ontstoken \v; rdc.J
werden cenigo versnaperingen rond-j
gediend, en kragen wij nog c.0!
Kerstliederen te hoeren van dc
v. tl. Berg, welke heel zuiver en l;!r:iJ.- j
vol uitgevoerd werden.
Daarna werden de h-m-; n'
uitgereikt; eon blijvende lierinnerirg
dus.
