Dagblad voor Leiden en Omstreken. NIEUWE LHDSCHE COURANT abonnementsprijs in Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal f 2.50 Per week J'. f O-I" Franco per post per kwartaal f 2.90 pit nummer bestaat wit twee bladen. Minister Aalberse. Zal Minister 'Aalberse het bijltje er bij neerleggen? - Geheel onwaarschijnlijk ls bet, na wat gisteren gebeurde niet. De Minister heelt n.l. mode door toedoen van een deel der rechterzijde een niet on^ gevoelig echec geleden, met het gc\olg dat hij schorsing van de behandeling zijner begrooting heeft gevraagd. De zaak waarom het hier ging had bc- irek'-'ng op de R. K. vroedvrouwenschool te Heerlen, welke school die met Rijksgeld. gebouwd werd, waarvoor een kapitaal van 1.434.000 noodig was, een subsidie ont* vangt van pLm. f 170.000. Het bleek echter dat deze. subsidie te ge* ring was. De school was uiet in staat aan ■hare verplichting inzake betaling van Ten- te en aflossing te voldoen, waarom werd voorgesteld de bijdrage met f 80.000 te ver* hoogen. Daartegen rees bezwaar, ook aan de rechterzijde. Van het groote belang van een inrichting als deze toonden zich de heeren Scheurer en Snoeck Henkernans die dezerzijds het woord voerden overtuigd, maar zij meen den dat het financieel beheer te wenschen overliet. Vandaar dat de heer Scheurer den Mi nister in overweging gaf dezen post voor- loopi.g terug te nemen om na ingesteld on-» tlerzoek een nieuw voorstel voorzien van de noodige gegevens, hij de Kamer aan hangig te maken. Dat was een „niet onredelijke wensch. Toch bleek de heer Aalberse niet bereid daaraan gevolg td geven. De Minister betoogde dat na het deskun dig onderzoek dat hij had laten instellen, terugneming van dezen post geen zin had, terwijl niet toestaan van de voorgestelde subsidie sluiting van de school tengevolge zon moeten hebben. Onder die omstandigheden kreeg een voorstel van den heer Boon om' dez^n post te schrappen een goede kans. En toen gisteren dit voorstel in stem ming kwam, werd het dan ook met 46 te gen 39 stemmen aangenomen, nadat de heer Schokking had medegedeeld, dat zijn fractie zich niet verantwoord gevoelde te gen met amendement te stemmen, wijl de 'Minister een nieuw onderzoek naar de Te vensvatbaarheid van de school had afge wezen, waardoor niet was komen vast te staan, of de verhooging van de. jaarlijk- eclie subsidie aan do school wel gerecht vaardigd is. Het. gevolg van deze beslissing was, dat ile Minister aan den Kamervoorzitter een Criefje schreef waarin hij schorsing van de behandehng zijner begrooting vroeg, omdat hij zich „in verhand met de stem ming over het. amendement-Boon en de verklaring van den heer Schokkine dien aangaande, nader wenscht te beraden". Over de vraag of dit beteèkent dat de heer Aalberse ontslag w.il nemen als Mi nister, loonen de meeningen uiteen. De uitslag van de stemming was ongte- twiifeld pHnlijk voor hem. Maar het betrof bier toch niet een hoofd punt van z\in beleid, terwijl, wanneer de Minister eenigermate toegevend was ge weest, en een nieuw onderzoek was toege legd, de rechterzijde allicht zijne zijde had gekozen. Bekend is echter, dat de heer Aalberse reeds in 1922 had willen heengaan en de levensmoeheid als Minister, d;e toen aan het lich* kwam. zal er na alles wat zich omtrent de ziekteverzekering afspeelde, ze- icr niet on zijn verbeterd. V De hoofden-marge. Vrij algemeen heerscht de opvatting, dat hoe men overigens-ook over de nieuwe salarisregeling van het Rijkspersoneel mo ge denken, de hoofden der kleine scholen .onbillijk worden heiast. Terwijl hun taak buitengewoon zwaar is en door het personeel der kleine scholen over het algemeen zeer veel gepresteerd wordt, zullen als de aangekondigde plan- zien tot uitvoering komen, de hoofden der kleine scholen door de vermindering der marge een extra offer van f 400 hebben te brengen. Deze aftrek schijnt ons inderdaad niet gemotiveerd, en het is alleszins verklaar baar dat hiertegen ook in de kringen van hen dio gaarne beTeid zijn een offer te brengen oppositie wordt gevoerd. Door den heer Rutgers van Rozenburg is deze zaak in de Tweede Kamer ter spra ke gebracht en Minister Colijn heeft na dere overweging toegezegd. Wij vertrouwen dat deze overweging er toe zal leiden, dat de hoofden van do klei ne scholen, die een zeer moeilijke taak hebben en die met groole inspanning vaak uitnemende resultaten weten te bereiken, in hunne waarde worden erkend. 5de JAARGANG. WOENSDAG 3 DECEMBER 1924 No. 1379 Bureau: Hooigracht 35 Leitien - Tel. Int. 1278 - Postrekènlnfl 58936 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advertentiën per regel 225 cent. Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief, Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dagelijks geplaatst ad 50 cent. STADSHBEO WS. Kamer van Koophandel. Gistermiddag kwam do Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Rijnland in huishoudelijke zitting bijeen. Omtrent deze vergadering kunnen wij het volgende mededeelen: Geïnstalleerd werd de heer I. M. Leman, die gekozen was in de vacature-Dekker. De voorzitter deelde mede, dat de denk beelden omtrent de mogelijkheid om den export te bevorderen meer en meer vasten vorm beginnen aan te nemen. Met verschillende consuls en andere Ne* derlandsche vertegenwoordigers is men in contact getreden, terwijl er eveneens reeds enkele besprekingen zijn gevoerd. Al zijn er slechtst nog maar hier en daar eenige positieve resultaten behaald, dit mag geen reden ziju om niet door te zet ten en de pogingen der individueels per-! sonen om hun export te vergrooten, zoo veel' mogelijk te bevorderen. Het hoofdpunt dezer vergadering was de behandeling van het concept-adres aan den Minister van Arbeid, Handel en Nij* verheid omtrent de Ziekte- en Ongevallen wet 1925. De Voorzitter achtte de groote heteekenis van dit adres daarin gelegen, dat er op aangedrongen wordt de ziekte verzekering te doen aansluiten bij wat in de practijk zijn bruikbaarheid heeft bewe* zen en niet te laten uitvoeren door over heidsorganen, zooals de Raden van Arbeid noch door geheel nieuw te stichten onder linge verzekeringsmaatschappijen waar allo werkgevers lid van moeten worden, en welke voel rompslomp zullen geven. De maatschappij heeft zich thans zoover ontwikkeld, dat ziekteverzekering door plaatselijke ziekenkassen, fabrieksziekesn- kassen en collectieve arbeidscontracten mogelijk is. Tuplaats van a'l dit particulier initiatief te, vernietigen, moet men dit een flinken ruggesteun geven, opdat op deze wijze een afdoende en weinig drukkende ziekteverzekering zal komen. Een regeling op deze wijze is bij patroons en arbeiders populair en practisch uitvoerbaar. Met Dr. Posthuma is omtrent deze aan gelegenheid een conferentio gehouden op het Bureau der Kamer vau Koophandel. Deze heeft het Bureau er echter in het ge heel niet van kunnen overtuigen, dat de voorgestelde oplossing niet de goede zou zijn. De secretaris vestigde er de aandacht op, dat het nog zeer de vraag zal zijn. of hij de Tegeling der ziekte- en ongevallen wet 1925 meer arbeiders uitkeering zullen ontvangen dan krachtens de regeling door de Kamer van Koophandel voorgesteld. Er is b.v. in dit verhand reeds gesproken over losse arbeiders, waarvan „sommigen" uitkeering «uilen- ontvangen. Bovendien wordt in het voorontwerp in het algemeen do eisch gesteld, dat men lid moet zijn van een ziekenfonds. Dit verschilt niet zoo heel veel van den eisch om lid ie worden van een ziekenkas, terwijl bij de regeling door de Kamer van Koophandel voorgesteld ook nog op andere wijze verzekering mo gelijk is, en tal van in het voorontwerp bestaande belemmeringen weg zullen val len. Verschillende leden voerden omtrent dit adres het woord en het Bureau werd dank gebracht voor de wijze, waarop dit voor alle werkgevers zoo uiterst belangrijk on derwerp aan de orde gesteld is. Met alge- meene stemmen werd tot verzending van het adres besloten. Voorts werd nog de Commissie voor de Handelsbeurs gemachtigd de beurs te ver plaatsen naar een andere localiteit. Alleen de zuivelheurs zal daarbij gehandhaafd blijven en zal zoo mogelijk overgedaan worden aan een zelfstandige vereeniging, welke het beheer der zuivelheurs over zal nemen. Het Bureau der Kamer was van mee ning, dat nu gebleken was, dat de andere afdeelingen geen voldoende levenskracht bezaten, het heter was deze afdeelingen op te heffen. De zuivelheurs mag echter ge- heeten. Ned. Chr. Reisvereerrging (afd. Leiden). Wij vestigen de aandacht van belang hebbenden er op, dat hij de op 17 Dec. a.s. to houden Filmvertooniiig, behalve de leer lingen der H. B. S. en Gymnasium ook do leerlingen der Clir. Kweekschool, tegen gereduceerde» prijs toegang liehhen. Mej. G. Beekenkamp is thans de finitief benoemd als onderwijzeres aan de Vrije Christelijke School te Veenendaal. BINNENLAND De courantenverkoop des Zondags op de hoofdstations. De Minister van Waterstaat heeft ten vervolge op de beantwoording van vragen van Mej. Katz, betreffende verlenging van den tijd, gedurende, welken het vrouwelijk personeel in de kiosken op de hoofdsta tions des Zondags belast is met den cou rantenverkoop, medegedeeld Volgens de ter zake geldende contrac- tueelo regeling heeft de exploitant van den spoorweg-boekhandel vrijheid, om dc bedoelde voorziening to treffen. Aan deze bevoegdheid van den exploitant kan der hal vo vóór afloop van liet gekiende con tract niets gewijzigd worden. De maatregel, welke is voortgevloeid uit een bij den exploitant ingekomen ver zoek, om in dezen liet voorbeeld van heb buitenland te volgen, is dus uitsluitend van dien exploitant uitgegaan; hij omvat echter niet in het algemeen de hoodfsta- tions, doch bepaalt zich tob een proefne ming op de stations Amsterdam C.S. en. Den. Haag H.S. Aantasting van diensttij den van kioskpersoneel vindt niet plaats, omdat de exploitant afzonderlijk perso neel in dienst heeft genomen. De Pensioenwet, Het Tweede Kamerlid Gerhard heeft den Minister van Financiën de volgende vragen gesteld: Berust de mededeeling, voorkomende in de pers, dat de Pensioenraad, voorshands zekere pensioenisaanvragen niet in behan deling neemt, in verband met heb bij de Tweede Kamer der Staten-Generaal aan hangig gemaakte ontwerp tob wijziging van de Pensioenwet, op goeden grond! Zoo ja, kan de Minister dan mededeelen voor welke aanvragen dit geldt en welke bepaling van de vigeerende wet daartoe de bevoegdheid geeft? Uit Duitschland gezet. Op de vragen van mevr. BakkerHort betreffende de uitzetting van een Neder^ landsclie vrouw met haar beide kindeen uit Duitschland, antwoordde de Minister van Buitenlandsche Zaken: Blijkens ingewonnen inlichtingen is in derdaad te Emmen een Nederlands che vrouw met haar twee kinderen aangeko men. die uit Duitschland zijn uitgezet. Om t ren td© toedracht van dit geval is de Muster nog nadere gegevens wachtende. Een voorafgaand verzoek tot overneming heeft niet plaats gehad. Volgens de ingewonnen ambtsberichten zijn andere gevallen van dien aard in den loop van dit jaar niet voorgekomen. De Tariefwet. Verschenen is het Voorloopig Verslag der Eerste Kamer over het ontwerp van wet tot vaststelling eener nieuwe tarief- wet Verscheidene leden konden zich met dit wetsontwerp niet verecnigen, om de h. i. protectionistische strekking. Andere leden zagen in het wetsontwerp een versterking van de reeds ©enigszins protectionistische werking van het be staande tarief. .Van andere zijden, werd hiertegenover be toogd, dat do Regeering zich op het juiste standpunt stelt, dat het hier een fiscale maatregel betreft Dat verhooging van het tarief de neiging heeft om in de riohting van bescherming te werken, ontkende men niet. maar dat die verhooging ook inderdaad in de uit werking protctionistisch zoude zijn, werd niet toegegeven. Men meende, dat dit van allerlei bijkomende omstandigheden zou afhangen. Sommige leden verwachten van de ver hooging van het tarief wel degelijk verbe tering van de werkgelegenheid. Het Schoe nenwetje heeft dit n.l. bewezen. Betreffen de het gevaar van represaille-maatregelen werd opgemerkt, dat andere landen, Bel gië en Zwitserland veel grootero veran deringen in him tarief aanbrachten en be langrijk hoogere invoerrechten heffen, zon der dab represaille-maatregelen werden ge nomen Ofschoon bok tegenstanders van dit wetsontwerp, verklaarden enkele leden te waardeeren. dat de Regeering poogt tob e-en sluitende begrooting te komen, maar men was niet overtuigd, dat deze tariefs- verhooging tot versterking der financiën noodzakelijk is. Over heb laagtepunt -der algemeens in zinking is men nu heen. Dc vraag werd daarom gedaan, hoe hoog de Minister de opbrengst schat-, volgens het nieuwe in te voeren tarief, daarbij rekening houdende met de werking van art. 43 en vergeleken met de opbrengst volgens het nog geldend tarief over 10 maanden van 1924. Wat zal met het overschot gebeuren werd ge vraagd. Zal dit aangewend worden om den druk der directe belasting te verminderen? L. Penning 70 jaar. Gisteren werd de bekende schrijver L Ponning, wiens Z.-Afrika-boeken zooveel opgang maken. 70 jaar. Hij is in 1854 als predikantszoon geboren le Runde, een plaatsje in Oost-Friesland, d.i. Pruisen. Hij werd opgevoed in de vreeze des Heeren en in liefde tot het oude vaderland, tot Holland. In dat hem bezielende vaderland geko men, wonende te Dussen in Brabant, moest hij daar van zijn 17de tob zijn 23ste jaar voor zijn moeder, breers cn zusters den kost gaan verdienen, door met kruideniers waren den boer op te gaan. Daar zat ook nog romantiek voor hem in: hij ging eerst op stap met den kruiwagen, later met een ezelwagen en nog la^cr met een hondenkar Later ging hij. voor z'n eigen broodje waarlijk weer naar Oost-Friesland, waar hij in den houthandel werkte Maar daar na is hij toch voorgoed naar. Holland teruggekeerd en was er als boekhouder- vertegenwoordiger van dc firma Blankers te Gorinchem jarenlang in den graan handel werkzaam, Intussclien had hij do pen oolc voor an- dero dingen dan cijfers en zakenbrieven opgenomeu. Hij begon n.l. te schrijven in het week blad „De Drie Provinciën", dat te Gorin chem uitkwam. Voorts zette hij zich. op uitnoodigïng, aan het schrijven over het beleg van Go rinchem en moest hij daartoe de archieven nasnuffelen. Toen werd zijn historische zin wakker, en later, dat is genoeg bekend, heeft hij zijn hart verpand aan Zuid-Afrika, waar heen hij nu onlangs een reis heeft ge maakt, en waarvan hij overal gaarne komt vertellen. Ook werkt hij nog steeds mede aan ver schillende periodieken. Het ontbrak ou-baas Penning niet aan belangstelling. Des morgens werd hij bij zijn komst in de huiskamer door de zijnen welkom ge- beeten met de bede uit Ps. 121 ,.De Heer zal u steeds gadeslaan" Zijn kinderen bo den hem als geschenk aan een boeken kast met al zijn boeken en feuilletons (in totaal 73), keurig geordend en vergezeld van een uitvoerige bibliografie. Do post bracht een groot aantal felici taties uit allerlei kring. De nieuwe NedeHanclsche gezant in Egypte Naar het Nederl. Correspondentiebu reau in Den Haag verneemt, komt voor benoeming tot opvolger van graaf Van Limburg Stirum als gezant to Kaïro ern stig in aanmerking jhr. mr. A. van der Goes, thans gezant te Lissabon Vestiging in Zweden. Do directeur van de Nod. Ver. „Land verhuizing", deelt mede. dat naar verno men is van tot oordeclen bevoegde zijde, de kans om in Zweden een betrekking to vinden voor vreemdelingen vrijwel uitge sloten is. Zelfs vele Zweden uit verschillende be roepen en kringen en beschikkend over de noodige kundigheden, en ervaring, zoe ken daar te lande tevergeefs naar een be trekking. Nieuwe aardschuivingen bij Wonosobo. Maandag hebben zich nieuwe aardschui vingen. noordelijk van Wonosobo voorge daan. Dc verbinding Kcboudalem-Modjo Ten- gah is afgeschoven. De verbindingsbrug over de Kali Proem- poeng is ingestort. Het militaire bivak te Modjo Tengah is onder drie meter aarde bedolven. Drie soldaten zijn gedood. Er heerscht groote ongerustheid onder de bevolking. BUITENLAND DE TOESTAND IN EGYPTE. De Engclsch-Egyptische overeenkomst Berichten uit Egypte toonen aan, dat zoowel daar als in den Soedan alles rustig is. Vrijwel de helft van de scholen in Egypte zijn weder geopend. Dg overeenkomst, met de Egyptische re- gcering getroffen ten aanzien van de eischen, die Engeland na den moord op sir Leo Stack beeft gesteld, maakt een einde aan do meeste hangende 'kwesties. Er blijft nog over een regeling te vinden aangaande do vier punten, waaromtrent Engeland zich bij do onafhankelijkheids proclamatie heeft voorbehouden, nader te onderhandelen. Dezo punten hebben betrekking op den Soedan, op de bescherming der belangen van buitenlanders, op do veiligheid van het internationale verkeer door het Suez- fcanaal cn op de hescherm;ng van Egypte togen buitenlandsche aanvallen. De Britsche regeering heeft herhaalde lijk pogingen aangewend deze punten be handeld te krijgen, nadat zij aan Egypte onafliankelijkho:d had verleend. Do laatste maal dat dit geschiedde was tijdens de besprekingen van Ramsay Mac Donald met Zaghloel pasja, welke onder handelingen evenwel' werden afgebroken wegens de onverzettelijkheid van Zagh- tool's houding ten opzichte van den Soe dan. Er bestaat eenige kans, dat er nu een nieuwe poging zal worden gedaan tot op lossing der hangende kwesties, welke in hoofdzaak van techmsehen aard, doch buitengewoon belangrijk zijn. Door het treffen van een overeenkomst zou het mogelijk worden, dat de betrekkin gen van Engeland en Egypte op een sta bieler en duidelijker omschreven grond slag zouden worden geplaatst. On'binding van het parlement? Volgens berichten uit Kartoem heeft men daar, behalve de gevangen genomen muiters, ondanks de ijverigste nasporin- gen geen andere opstand;go elementen aangetroffen. Er hebben zich geen inciden ten meer voorgedaan en dc toestand is thans volkomen rustig. De Egyptische troepen worden geëva cueerd on zullen binnen twee dagen den Soedan Hebben verlaten. Het 3e bataljon Egyptische infanterie zal met de artillerie tot nader bevel te S.'ellal blijven. 800 studenten van het Tewfikla-oollege hebben, nadat zij hadden gehoord dat dc regeering de Britsche eischen heeft inge< willigd, in den tuin der Universiteit verga#, derd en riepen: „Op voor de revolutie"*. Verscheiden studenten hielden politieke redevoeringen. Het feit, dat Tewfik pasja Riffaat toj minister van onderwijs is benoemd wordt beschouwd als een aanwijzing, dat he$ parlement zal worden ontbonden. Hij if n.l. geen lid van het parlement, terwijl zijn voorganger onder-voorzitter van de Kamer was. De nieuwe Sirdar. Volgens de „Mokattam" zal sir Jolin; Asser, gouverneur van Bermuda, worden' benoemd! tot Sirdar van het Egyptische le* ger. DE REVOLUTIEPOGING IN ESTLAND'. Minister Pusta over dc Communistische actie. De Estlandsche minister van Buiten* landsche Zaken Pusta heeft eenige journa* listen ontvangen en hun verzocht een op-s roep van Estland om moreelen steun in dei Europeesche en Amerikaansehe pers te publiceeren. „Estland heeft 'n nieuwen, zorgvuldig voorbereiden aanval doorslaan, welke ge* organiseerd was door buitenlandsche com* munisten. f De fabrieksarbeiders waren gistermor* gen zonder uitzondering aan het werk ge* gaan. I Het feit, dat onze hoeren dit jaar tevre* den waren over den gunstige» oogst, bo* wijst zonder twijfel eveneens, dat deze aan* val geheel in het buitenland georgani* seerd is. Onze autoriteiten zijn den toestand ge* heel meester en de communistische aan vallen zijn mislukt. Er bestaat geen gevaar voor een eommunistischcn opstand in Est* land. omdat de Estlanders goede vader* landers zijn en geen internationale ideeën hebben." Nader kan gemekl worden, dat er aan* wijzingen bestaan, dat deze opstand van Rusland uit is voorbereid. Verscheidene aanvallers spraken Russisch. Fusillade's. Twintig der opstandelingen werden door het krijgsgerecht ter dood veroordeeld en gefusilleerd. Zestig communisten zijn gearresteerd. Onder de Estlandsche opstandelingen, die gearresteerd zijn in verband met de poging tot het uitlokken van een revolutie, bevond zich een bediende der sovjetlegatie te Reval, die met een geweer in de hand in hechtenis werd genomen. Het aantal personen, dat bij den com-* munistischen revolutie-aanslag is gedood, bedraagt ongeveer 50, waaronder 18 poll* tieagenten en soldaten. Het aantal gewonden is zeer groot. Thans heerscht rust in het land. De Engcteche vakvereenigingsdelegatie in Rusland. Een merkwaardig bericht, uit Moskou afkomstig, over hef optreden der Britsche vakvereenig'ngsgedelegeerden, die zich daar bevinden, heeft te Londen zeer veel stof doen opwaaien. Een der leden dezer commissie, Purcell, is volkomen'communist, terwijl een zijner mede-gedelegeerden, Tillett, eveneens nel* gingen in die richting vertoont. Deze twee hebben tjidens het verblijf der delegatie herhaaldelijk verkondigd, dat de Britsche vakbeweging bereid is, mede to werken met de communisten Dit is op zichzelf onjuist, aangezien het vakvereenigingscongres zeer kort geleden verklaard heeft, van zulk een samenwer king niet te willen weten en ook bij do jongste verkiezingen nergens oen commu* nist officieel heeft gesteund. Thans b'ijkt uit berichten u't Moskou, dat Purcell met zijn vrienden te Moskou gepoogd hebben, met dreigementen den ge zant van Est'and te bewegen tot het geven van de belofte, dat men in Estland geen verdere maatregelen tegen de comimnrsten zou nomen. Indien deze belofte niet word gegeven en nagekomen, zouden de Britsche arbei ders ervoor zorgen, dat de relaties tusschen Groot-Brittannië ei\ Estland worden afge* broken en een ultimatum zou worden ge* stcM. De gezant van Estland heeft onmiddel lijk zoowel zijn eigen regeerin.g als het Britsche Foreign Office van een en ander inkenr.is gesteld met de vraag, in hoeverre Purcell en de anderen uit naam van En* geland spreken Groole pelroleumbrand in Californ s Een groote brand heeft g-'vocd :n do petroleumterreinen van Santa Fé, ten zuid oosten van Los Angeles. Kranen en verscheidene tanks zijn ver* woest. Eon persoon werd gedood. De ma'er'eelo sclade wo'.dt op een miliioen dollar ge raamd. KORTE BERICHTEN. B r s n t i n g, de Zweedsche premier, is ernstig ongesteld en zal niet in staat zijn, deel te nemen aan de a.s bij eenkomst van den volkenbondsraad te Rome.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1