ftuweleislsclifiCoiiril
Tweede Blad
"Woensdag 5 November 1924
BINNENLAND
J 'T De a-s. Kamerverkiezingen.
De huishoudelijke vergadering van den
Vrijz.-Democratischen Bond op Zondag
ochtend gehouden, heeft besloten, dat
voor de verkiezingen voor de Tweede Ka
mer in 1925 de kieskringen zullen worden
ingedeeld in vier groepen.
De wijze van indeeling zal worden vast
gesteld door het hoofdbestuur in overleg
met den Partijraad. In alle kieskringen
van elk dezer groepen zal een gelijklui
dende lijst worden ingediend, zoodat in
het geheel met vier verschillende lijsten
zal worden uitgekomen.
Op al deze lijsten zullen de eerste twaalf
plaatsen worden ingenomen door dezelfde
candidaten in dezelfde volgorde.
Deze candidaten .zullen worden aange
wezen en in onderlinge volgorde worden
vastgesteld door een referendum, waaraan
alle leden der partij deelnemen. Voor dit
referendum kunnen door de kieskringfe
deraties alsmede door ten minste vijf af
deelingen vóór 22 November a~8. voorloo-
pige candidaten worden opgegeven. Ver
volgens zal de Partijraad een advies voor
de stemming uitbrengen.
De candidaten voor de overige plaatsen
der lijsten zullen worden aangewezen bij
referendum, te houden onder de leden der
partij, wonende binnen de groep, waar
voor de lijst zal gelden. HieT zullen de ge
zamenlijke federatiebesturen der groep
een advies voor de stemming kunnen op
geven.
Nederlandsche dichters.
Ten einde de aandacht te vestigen op
liet werk van -den jongen Nederiandschen
dichter zullen op verzoek van een AmsteT
dammer in December 1924 drie prijzen
•togekend worden aan de beste gedichten,
welke in de jaren 19231924 verschenen
zijn.
De „Prijs van Amsterdam", ten bedrage
van f 400. zal worden gegeven aan den
besten dichtbundel, terwijl twee -prijzen,
elk van f 200, verleend zullen worden
voor de twee beste afzonderlijke gedich
ten.
In aanmerking komen uitsluitend ge
dichten van jongere Nederlandsche,
Vlaamsche of Zuid-Afrikaansehe dichters.
De jury bestaat uit de hoeren mr. P. W.
ie Koning, Dirk Coster en J. W. F. Weru-
meus Buning.
De toezending van dichtbundels en
dichtwerk geschiede aan mr. P. W. de Ko
ning, Sarphatikade 13 te Amsterdam.
In December 1926 zullen dezelfde prijzen
ter verdeeling komen voor de beste ge
dichten welke in 19251926 verschenen
zijn.
Het ligt in de bedoeling van den schen
ker, zulks in 1928 te herhalen.
Verplichte revaccinatie.
De Anti-Kevol. Kiesvereeniging Neder
land en Oranje" te Zwolle, nam in hare
vergadering op 31 Oct. j.l. de volgende
motie aan:
De kiesvereeniging kennis genomen heb
bend van het gewijzigd ontwerp Besmet
telijke Ziektenwet, betreurt het, dat daar
in opgenomen is een bepaling tot ver
plichte revaccinatie van leerlingen boven
11 jaar en van onderwijzers en onderwij
zeressen protesteert tegen deze vermeer
dering van den dwang en dringt er bij de
leden van de Anti Revol. Kamerclub op
aan, getrouw aan het oude Anti-Rövol.
beginsel, neergelegd in art. 15 van ,,Ons
Program", hun stem aan dit wetsontwerp
te onthouden, waarbij ze tevens als haar
meening uitspreekt, dat het criterium om
het gewetensbezwaar te toetsen aan het
al of niet verzekerd zijn, niet ©en voldoen
den maatstaf biedt, omdat de praktijk
uitwijst, dat er zeer wel gewetensbezwaar
tegen de vaccinatie kan bestaan, zonder
dat men gewetensbezwaar heeft tegen
verzekering in het algemeen.
De vergadering, deze motie met alge-
mesne stemmen aangenomen hebbend, be
sluit die ter kennis te brengen bij "de Anti-
Hevol. Kamerclub en te publiceeren in de
bladen en gaat over tot de orde van den
dag.
FEUILLETON
De Zegepraal van het Kruis
22)
En dan", voegde hij er met een zege-
prolenden glimlach bij, daar hij eensklaps
aan zijn schrik van dien ochtend dacht,
„zal onze beminde dochter uit de strikken
dier vervloekte ongeloovigen verlost wor
den, die, even als de groote leviathan, ha
re onschuldige ziel trachten te bederven."
„Helaas!" antwoordde Imlah treurig, bij
de herinnering aan den ijver zijner jeugd,
„eene bittere ondervinding heeft mij ge-
Iteerd, mijn goede Rabbijn, de voorzichtig
heid in acht te nemen, en niet aan de eer
ste opwelling gehoor te geven; ik weet nu,
dat iik aan de inspraak van een bezadigd
oordeel boven de dwaze geestdrift van een
onstuimige harstocht de voorkeur moet ge
ven. Onze groote en geleerde Rabbi Ma-
na sse Ben-Israël is voor dit oogenbl-ik
mijn raadgever, en hij heeft mij getoond,
dat het raadzaam is, dat ik hier blijf, tot
dat mijne tegenwoordigheid in Duitschland
voroischt wordt; want mijne terukomst zou
bet vermoeden en de waakzaamheid van
bet geestelijk be-stuur kunnen opwekken.
Jk heb hem echter vergunning gegeven,
ran mij zooveel geld te vragen, als hij
>oodig heeft, om ons van de trouw der
Democratische Christenen.
Aan de besturen der Christelijk-Sociale
Partij, der Christelijke Volkspartij en van
de Christen-Democratische Partij, bene
vens aan een aantal democraten van
christelijke gezindheid, is een oproep ge
zonden tot een bespreking op 22 Novem
ber a.s.
Het doel is te komen tot een federatieve
samenwerking voor de politieke verkie
zingen van 1925 en de eerstvolgende wet
gevende periode „op zoodanigen grondslag
en met zoodanige doelstelling, dat daar
naast door buiten deze partijen (de C. S.
P., de C. V. P. en de C. D, P,) staande kie-
zerij van christelijke levensbeschouwing
kan worden medegewerkt."
Men wil met een eigen candidatenlijst
komen, en geen lijsten doen indienen daar
naast door de drie partijen.
Het voorloopig comité bestaat uit de
heeren mr. A. K. Hardenberg te Ede. A.
P. Jungcurt Jr. en G. A. de Vries uit Den
Haag, mr. dr. A. Roodvoets te Emmen en
O. J. Smith te Groot-Ammers.
Het Nederlandsche naaigaren.
J. A. Carp's Garenfabrieken te Helmond
komen in ©en schrijven aan de Tweede
Kamer op tegen de uitlating van den
heer Vliegen ,,dat het naaigaren, dat in
ons land gemaakt wordt-, van mindere
soort is en dat heb Engelsche garen hier.
ongeveer het monopolie heeft."
Zij schrijven daarin o.m.:
„Het feit, dat bijna de geheele Neder
landsche ©onfectie-industrie tot onze vaste
afnemers behoort en onze afzet aan heb
NedeTlandsch publiek steeds toeneeipt, be
wijst reedö voldoende het onhoudbare van
de stelling van den heer Vliegen, ware- het
niet dat bovendien door attesten van het
Rijksvezelinstituub de uitstekende kwali
teit van het Nederlandsche product boven
allen twijfel werd verheven
„De ijver om de productie- en de con
currentievoorwaarden van de Nederland
sche industrie te handhaven tegen de be
dreiging die hij hiervan door de nieuwe
t-ariefwet verwacht, heeft den heer Vlie
gen er blijkbaar toe gebracht deze zelfde
industrie op ernstige en onverdiende wijze
te kleineeren.
„Blijkbaar is de heer Vliegen hier ook
nog, zooals zoovele anderen, het slachtoffer
van de in ons volk zoo diep ingewortelde
voorliefde voor alles wat van buiten komt."
De Michael-beweging.
Naar ,J)e Rsb." verneemt, breidt de
Michaël-beweging zich over het geheele
land snel uit. Het aantal nieuwe leden bij
de reeds gevormde afdeelingen neemt hard
toe, terwijl sinds de laatste dagen der
vorige week nieuwe afdeelingen zijn opge
richt te Groningen, Maastricht. Spaubeek,
Castricum, Harlingen, Harderwijk en Rot
terdam.
Vorder zijn op tal vfcn plaatsen de plan
nen tot oprichting reeds in een vergevor
derd stadium.
Het hoofdbestuur hoopt dezer dagen of-
ficieele mededeelingen te doen over den
omvfi- dien deze beweging ónder de ka
tholieke kiezers heeft aangenomen.
Communistische propaganda.
Aan het nieuwe' statuut van de Com
munistische Partij in Holland is heb vol
gende ontleend:
Do grondslag der partij-organisatie,
haar basis, is de bedrijfskern (in de fa
briek in de mijn, in de werkplaats, in het
bureau, in den winkel, in het landbouw
bedrijf enz.) waarbij alle op dit terrein
werkende partijleden aangesloten moeten
zijn.
De kern-vergadering kiest het bestuur
der kern.
In bedrijven, waar slechts één commu
nist werkzaam is, moet deze in opdracht
der partij er voor werken, arbeiders voor
de partij te winnen en een bedrijfskern te
vormen.
De communisten, die niet in fabrieken-,
bedrijven, werkplaatsen winkel enz. wer
ken (huisvrouwen, dienstboden, huisknech
ten, portiers enz.) moeten kernen vormen,
die volgens straat en woonplaats opge
bouwd zijn.
In alle arbeiders- en boerenorganisaties
en organen (vakvereenigingen, coöperaties
cultuur- en ontwikkelings-, sport en an
dere verednigingen, bedrijfsraden. werk-
loozen-comité's op congressen en confe
renties, in gemeenteraden, parlement enz.)
waar twee of meer communisten aanwezig
zijn, moeten tot vergroot ing van den in
vloed der partij en tot verwezenlijking ha-
rer politiek communistische fracties gedf^
ganiseerd worden.
boden te verzekeren, die de gemeenschap
tusschen Du'tschlaind en Palestina moeten
onderhouden. Wat Mirjam betpft, zij is
reeds de verloofde bruid van den jongen
Abn Ezra, en machtig bondgenoot en de
eeniige zoon van Manasse Bon-Israël, eene
verbintenis waartoe ik mijn woord gege
ven heb. Gij ziet dus," voegde bij er bij,
terwijl hij met eene zegevierende en trot
se lie houding van zijn stoel opstond, alsof
bij reeds de gloriekroon op het hoofd zij
ner dochter zag, „dat de laatste spruiten
van het doorluchtige geslacht van David
eindelijk vereenigd zullen worden; zij zijn
de eenigen, wier geslachtregister men ou
der de verstrooide stammen van ons ge
slacht heeft kunnen ontdekken. En nu
vragen wij u ook, om ons met uw geduld
te helpen: Mendez. Om onze rechten to
kunnen doen gelden zal het niet alleen
wenischelijk, maar vo'strkt noodig zijn, da-t
wij bewijzen kunnen, dat wij van David
afstammen; want de onachtzaamheid ort-
zer vroegere oversten heeft deze zaak zeer
twijfelachtig gemaakt, en d:t heeft den
Heidenen een zeer groot voordeel op ons
gegeven; want zij bewezen dat Christus
de laatste afstammeling van David was.
Wij mogen niet langer wachten, deze va!'-
sohe stelling tegen te sproken, niet alleen
om aan den laster en het bedrog der Chris
tenen een einde te maken, maar om de
rechten van onzen Messias, wiens kumst
KERK EN SCHOOL
KED. HEET. KERK.
Aangenomen. Naar Delfshaven (5de
pred.-pl.): W. J. van Lokhorst te Benne-
kom; naar Ten Boer: P. L. D. J. yan
Oeveren, cand. te Wolfaartsdijk.
Bedankt. Voor Warns (boez.): E. A.
Lazonder te Tricht; voor LunterenW.
J. van Lokhorst te Bennebom.
GEREF. KERKEN.
Beroepen. Te Zutfen: W. van Gel
der te Langeslag; te Honselersdijk: P.
van Hoven te Meliskerke.
GEREF. GEMEENTEN.
Bedankt. Voor Westzaan: J. Yreug-
denhil te Borssele.
Ds. M. Rooseboom.
Ds. M. Rooseboom, predikant der Ge-
ref. Kerk van Hillegersberg, za! op de
classisvergadering in December a.s. zijn
emeritaat aanvragen wegens hoogen leef
tijd.
Ds. Rocseboom werd 18 Dec. 1887 te
Zweeloo bevestigd en stond echtereenvol
gens te Wirdum (18921896). te Ooster
end (18961909) en te Hillegersberg van
1909 tot heden. Na zijn emeritaat hoopt
hij zich te Voorburg te vestigen.
Ineensmelting,
In een vergadering van de Kerkeraden
der Geref. Kerken Gerkesklooster-Stroobos
A en B met een commissie uit de classis
Grootegast, is men betreffende de ineen
smelting van beide kerken tot over
eenstemming gekomen, zoodat er alle
hoop bestaat voor een spoedige ineen
smelting. Men is dan voornemens de
beide bestaande kerkgebouwen af te bre
ken en één nieuwe kerk te bouwen.
Mooie giften.
Twee leden der Nederd. Herv. gemeente
te Haarlem hebben ieder duizend gulden
toegezegd voor den bouw der Oosterkerk.
Het hospitaalkerkschip terug.
Het Zondag van de Noordzee in de Bin
nenhaven van IJmuid-en teruggekeerd hos
pitaalkerkschip „De Hoop" is gisteren van
daar naar Amsterdam opgevaren.
Weg mat den kansel.
In de „Christlich Welt" bepleit de pre
dikant Kotzsche de afschaffing van den
kansel onder meer op de volgende gron
den
Wanneer de predikanten, goedo rede
naars willen worden, is de afschaffing van
den kansel zoo goed als een noodzakelijk
heid.
Friedrich Naumann, onze overleden
beste volksredenaar, heeft mij eens ge
zegd: ,,Men moet zoo spreken, dat men
den dichtstbijzijnden toehoorder van de
lippen afleest, wat hij wil weten dat ge
zegd wordt." Dit is volkomen juist. Maar
dan moet men zoo dicht mogelijk bij de
toehoorders staan. Dit'bereikt men met
oen kansel nooit. Dan staat men zoo ver
mogelijk van zijn gehoor af. Ideaal zijn
de kansels zelden. Bijna nooit staat men
zoo dicht voor zijn hoorders, dat men op
hun gezicht kan lezen of zij zich al dan
niet vervelen. Maar nog erger. De zooge
naamde kanseltoon, het holle pathos, is
mee aan den kansel te wijten. De predikan
ten, die bijna uitsluitend van af kansels
spreken, zijn zelden goede redenaars.
Chr. Volksonderwijs.
De heer K. Brants is afgetreden als voor
zitter van het College van Inspecteurs. Als
zoodanig is benoemd de heer S. Stemer-
ding, die deze Benoeming heeft aange
nomen.
Als Inspecteur van Zuid-Holland (Noord)
is benoemd de heer N. v. Malsen te Noord-
wijk. Deze heef t de benoeming aangenomen,
en de betrekking reeds aanvaard.
Als Inspecteur van Gelderland is be
noemd Baron van Verschuer, te Beesd, die
eveneens deze benoeming heeft aanvaard
en reeds als zoodanig is opgetreden,
De heer K. Brants heeft bedankt als
secretaris van de Vereen, en is als zoo
danig vervangen door Baron Mackay, te
Nunspeet, die das nu optreedt als secre
taris-penningmeester. De heer Brants
wordt algem. adjunct.
Christelijk Middelbaar Onderwijs,
Bij de tweede stemming voor een lid der
Commissie van Beroep (vac. Prof. Dr. A.
M. Brouwer) vanwege den Bond van ver
een, voor Chr. Middelb. en Voorber. Hoo-
ger Onderwijs is gekozen Mr. J. A. de
Wilde, Den Haag. In zijn plaats zal een
nu gewis aanstaande ia, op eene onomstoo-
telijke wijze te bevestigen. En nu dragen
wj'j het onderzoek dezer papieren aan uwe
zorg op, Mendez" terwijl hij op een groo-
ten stapel perkamenten rollen wees. „Zij.
zijn onlangs door Manas.se zeiven bijeen
verzameld, ten einde er een duidelijken
en nauwkeurigen geslachtsboom uit samen
te stollien; en ik houd mij verzekerd, dat gij
met uwe Vlijt en volharding de moeilijk
heden van zulk een groote onderneming
overwinnen zult.
De Rabbijoi schudde zijn hoofd, en nam
het schoorvoetend aan. Hij kende maar al
te wel de moeilijkheden van deze taak, om
zich met de hoop van wel te slagen te dur
ven vleien. Meer dan eens had hij reeds
met jeugdigen ijver in stiüte dien reuzen
arbeid ondernomen, maar hij had het
nooit zoover kunnen brengen, de takken
van dien gebroken boom to vereen:gen. Hij
had, meende hij, wel het geloof van Abra
ham noodig, om al de zwarigheden van
zu'k een. werk te boven te komen; doch
wilde de hoop op de voltooding van zulk
een gewichtig document nog niet geheel
opgeven. Hij antwoordde dus dat hij zijn
heet zou doen; anaar nauwelijks had hij
een blik op dien ontzagMjken hoop papie
ren geworpen, of hij voegde er terstond
b;'j, als wi'lde hij aan den loop zijner ge
dachten, die hem schenen t-e beangstigen,
cenc andere v. ending geven: „Wat zijl gij
plaatsvervangend lid der commissie ge
kozen moeten worden door het personeel
der aangesloten scholen.
De uitspraak van het Latijn.
Dr. Haje plaatst inDeAmsterdam-
m e r op de lijst der zonden, die tegen het
Nederlandsch bedreven worden, zonder
bedenken de verminkte Nederlandsche uit
spraak van het Latijn.
„Joesti'tia." is deze 36e beschouwing over
taal verwoesting getiteld.
„In Nederland had sedert vele eeuwen
de uitspraak van het Latijn die van het
Nederl. gevolgd. Dit verklaart voor een
niet gering deel, waarom men tot diep in
onze samenleving met het Latijn ver
trouwd weid en waarom die taal der
Ouden zich aan het beschaafde Neder-
laudsch verbond.
Karaten, Naber, Hartman, waren in
mijn tijd uitnemende vertegenwoordigers
van de Nederlandsche Latin teit en hun
oog was open voor deze tweeënheid.
Het Latijn leefde in Nederland voort,
terwijl het in Nederlsaudsche klanken ge
sproken in macht en statigheid had ge
wonnen.
De eerbied voor de taal 'van Vergil us
ontsproot uit de volheid en majesteit, die
een zuivere Nederlandsche uitspraak haar
toebedeelde.
Onbegrijpeijk onbezonnen om met te
zeggen roekeloos handelen nu degenen,
die juist het eerst geroepen waren om het
oucle hechte Ned. Latijnsche verbond in
eere te houden en bet goed recht der k'as-
sieke opleid'ng in Nederland te bewijzen.
Uit hen was een commissie gevormd
„tot regeling van de uitspraak van het La-
bi ju". gel:jk zij haar doel aangaf. De uit
komst is deze, dat die heeren de a'oude
Nederl. uitspraak van het Latijn afschaf
fen, dat zij onzen gymnasiasten het aan-
leeren van een poespas van vreemde klan
ken opleggen en dat zij het Latijn zoo
doende ontmannen, verarmzalieen en tot
een spot zulten maken.
Deze wonderlijke hervormers beweren
echter, dat hun bedoeling is geweest „niet
om te komen tot een uitspraak van alterle-
vreemde exotische klanken, maar tot een
<üe zoo dicht mogelijk staat bij de uit
spraak van het Neder'andsch". Wij zulen
eens zien.
De c zoo decreteercn zij worde uit
gesproken als K in alle gevallen, dus ook
vóór de zachte klinkers. Dit te inderdaad
zoo dicht mogelijk bij het N*d want ki
ke ro, kaesar, k Vte. VteVvcn met. kitr*v*nen.
kfivten en krifm-
De g zij een „i cii-.e j; Wat is <lat voor
een k? Mogehjk die uit de pa'atate rij van.
de Iiidagermaansehe sternar!. Zoo cïteht
mogelijk bij het Nederl. O k-oo'.e, koeae,
koden. Dit keeft voor den Ho'landschen
mond peen bezwaar, meent de eoTrmteste.
De u moet voortaan oe hrden. Miin
vriend Prell. van de Deutsche Wochenzei-
tung geliev° deTe winst der Cultur te in-
oasseeren. Het is een toppornt.
"Van vroeger herinner ;k nvj een over-
moedteen k.ank>ork"ork, die een Latiinsch
woord had opgevangencuou'htsurieen-zet
te, dat de Romeinsche koekoek na'uurlijk
•nooit ku-kuk had geroepen en hieruit af-
te'dde, dat wij gymnasiasten het Latijn
heelamaal verkeerd leerden.
Ik veronderstel, dat de geest van dit
snuggere penneHkkertje over de leden
mijner commissie vaardig is geweest,
maar had toch liever gez'en, dat do
koekoek ze allen gehaald had, vóór zij met
hun hedl'oos bedrijf gereed waren."
EMANCIPATIE EN... SLAVERNIJ?
Ook ons land heeft krachtige, zelfs hef
tige strijdsters voor d'? emancipatie deg
vrouw gehad. Maar diezelfde vrouwen z;in
dijkwijls tegel'jk s!av:nnen geweest. En
nog!
Er is pas uitgekomen een maandblad
„Spel en dans". In de eerste afl. schrijft
een toonee'sp^elster. Else Mauhs, een ar
tikel over: „Het si'houet van de moderne
vrouw", 'waarin zij de tweeslachtigheid
van de moderne vrouw teekent:
„Een vrouw te zijn, of ntet te zdjn, zie
daar de vraag", of Heiver de puzzte, die de
mode van dezen t'jd ons, vrouwen, op
geeft.
„Hoeveoll vrouwel'jks is er in het sil
houet der moderne vrouw nog overgelaten
door Hare Majesteit de Mode?
het zwakke geslacht, dat nooit
zwakker is dan wanneer het op de ijdel-
lieid aankomt, volgt zonder tegenspreken
iedere nieuwe mode. Wee haar, die zich
zou durven verzetten.
Nog ze'den in de geschiedenis is
de mode zóó tyranniek opgetreden als 'n
dezen t'jd, waarin zij zoo overvol is van
de decadence (verval) en de pr-
voornemens met Mirjam te doen? Zou het
niet raadzaam ffjn, dat ik haar naar
Dirtschlaivd bracht, en daar uwe komst af
wachtte?"
Laat ons geduM hebben, mijn goede
Mendez!" antwoordde Imlah glimlachen
de; gij behoeft, dunkt mij, nu niet meer
voot het behoud harer ziel bevreesd te
zijn. Zij moet vooralsnog van hare toe
komstige bestemming niets weten: doch ik
hoop, dat wij binnen eenige maanden ja,
wellicht binnen een:,ge wekende vervulling
onzer voornemens zien zulten. Ik wil haar
gedurende dien tijd volkomen hare vrij
heid laten genieten, en haar niet beletten
de Stuarts te bezoeken, zoo dikwijls zij er
genoegen in heeft. Ik zal haar zelfs niet
verbieden, met hen over hunnen godsdienst
te spreken, want het is goed dat «zij de
dwaasheid daarvan leert kennen, om hem
daarna des te heter te kunnen wederleg
gen; en eerlang, Me-ndezl zal zij waar
schijnlijk geroepen worden een zaak voor
te staan, in welke ik hoop, dat zij zich zel
ve voegzaam en waardig gedragen zal."
Imlah liet zich nu geheel vervoeren
door eene begoocheling, in wetke elke eer
zuchtige hoop, elke har toch tel'ijke wensoh,
dien h?lj van zijne jeugd af tot nu boe ge-
koeistord had, scheen vervuld te zullen wor
den. Volgens zijne overtuiging moest MiT-
jam de moedor van den Messias worden,
en hij zelf de wreker van zijn geslacht.
v e r s i t e i t (verdorvenheid) onzrr dagen.
Het geheele costuum (voor zoover hot nau
we, mouwlooze omhulsel, dat tot en me: de
kaïieën reikt, den naam van cosluum nog
verd ent i«s een schepping van d en heer-
schenden décadenten geest, en de bobb d-
hairmode, het geblaseerde gezicht en de
graci'elooze houding zorgen voor een „pas*
send" geheel.
„Alte vrouwelijkheid en alle spe ftek-
vrouwelijke schoonheid schijnt coüie-que-
coute te moeten verdwijnen. Het silhouet
van do moderne vrouw Ls het silhouet va>n
een dessertmesjel
„Kind-vrouwtje volgens oostuum en
haardracht; pervers wezentje volgens hou-
ding en gebaar Ligt daarin niet heel
de tweeslachtigheid opgesloten van de mo
derne vrouw, die jarenlang gestreden heeft
voor gelijke rechten met den man, en,
nu 2rj die gekregen heeft, n'et weet, wat
zij er mee moet aanvangen? De emanci
patie heeft oen eerste-rangs-plaats voor
de vrouw opgeëischt, maar er blijkt nu
geen George Sand, geen Madanrn de Sé-
vigné aanwezig om haar te bezetteil. En
in dezen tijd, waarin de emancipatie haar
hoogtepunt heeft bereikt, b'ijkt de vrouw
meer dan ooit slavin te z;jn. a's h^t
da mode betreft.
„Zal het tegenwoordige onvrouwelijke
costuum zich weten te handhaven? F-«t
bijna maandelijks veranderen der mod«
wijst er niet op, dat het zich er safe v<v> t
Steeds sn-ller en sneller wisselt de smaak.
„En iedere nieuwe dracht veria net weer
opnieuw, te kunnen worden eedragen;
verlangt weer nieitwe, maar steeds slap
pe, onelegante houd'ngen en en
nieuwe, maar steeds onnatuurlijke
manier van loopen en z;ch bewegen: vot-
la-r.gt weer opnteuw een examen van Hen
persoon'ijken sniaak; ver'angt kortom al
'uet mogelijke en onmoge'iike m a r
permitteert vooral niet, dat do
draagster ook maar iets van
haar vrouwelijkheid beboudt.
Ja, George Sand h^eft toch gcb'jk ge
had. n^t is wei moe-Tik; een vrouw to
zi;"r'
H£T KARAKTER DER PET CR"
Heel het tijdvak der Middeleeuwen wua
rijk aan pogingen om de kerk uit haar
verval op te beuren en weder eau haai
roeping te doen beantwoorden. Maav a!
deze pogingen, schoen te woaideereii en
- W zekere hoogte iets goeds r.itv\er
nde •■Jistten heb kwaad niet in der
wofiin en droegen daarom geen duur
■zamr iucht.
ziüuLis was het nu met de Rofou u»
in de Zestiende eeuw gesteld! Men bo
öenke n.l. in de eerste plaats, dai i] nu»
op zich zelve stond, maar met allerlei -ui
dere bewegingen der geesten gebaard
ging. Zijwerd voorbereid door al oio ver
schijnselen, die niet zelden- onder ion
minder juisten naam van hervormingen
vóór de Hervorming worden saamgevat,
en'zij werd als 't ware vergezeld en ge
stuwd door gebeurtenissen als de uitvin
ding der boekdrukkunst, do ontdekk og
vaa Amerika, de wedergeboorte der let e-
ren en de herleving der natuurweten
schap. Al deze machtige en invloedrijke
bewegingen bewerkten met elkander oen
keer in de wereldhistorie; zij waren sa
men een openbaring van dien nieuwen
geest, die in de vijftiende eeuw op elk ge
bied naar licht en lucht cn vrijheid
dorstte, en. do voogdij eer Middeleeuwen
moede, naar emancipatie en zelfstandig'
lieid streefde. Dc Reformatie was een on.
derdeel van die algemeen© wedergeboorte
welke den dageraad verkondigde van den
nieuwen dag.
Maar onder al die gc-Oe,.. -g
de Reformatie toch een eigen karakter.
Zij heeft, als het er op aankwam z'ch/ri
ve te blijven, het bond" nootschap ni:b
Renaissance en Humanisme versmaad n
de vriendschap Gods boven die der we
reld gesteld. De Hervormers waren van
een anderen geest dan de mannen, die in
de klassieke oudheid hun ideaal zochten
en die haar een tijd lang genegenhei 1 en
steun boden. Zij werden tot de vrijheid
gedreven door oen ander en hooger be
lang. Zij streden niet voor de vrijheid
van den natuurlijken, maar van den Chrif
benmensch. Het was hun in de eerste
plaats n^t om herleving van kunst en(
wetenschap, om staatkundige om maat
schappelijke vrijheid te doen. Wat zij
vóór cn boven alle3 zeehter. was de vre<dé
der ziel met God. de bevrijding van dfl
schuld der zonde, en het leven in Zijnf
gemeenschap. De Reformatte was in haaf
beginsel en wezen een rcligieus-ethisohf
hervorming.
Dr. H. BAVINCK.
Mendez was door deze vernieuwde hoop op
vrijheid b;jna even bl'nd als hij.
De uitdrukking van dezen achttegswaar*
diigen grijsaard was geheel verander^, hij
scheen wel twintig jaren jonger te zijd
geworden: zijn gelaat schitterde van hlijd-*
schap over zulk oen gewioht:g gehe;ni. Op
het oogenblik dat h'j de kanier wi'de ver-4
laten, die hij met zulke ganseh a-ndere ge-*
waarwordingen b:nnengekomen was, hield
Im'ah hem togen, om hem nogmaa's de
grootste geheimhouding over de aineen die
hij gehoQrd had. aan te bevelen. „Vereeot
vooral -niet," voegde hij er bij, „dat Mir*
jam van dit aJles ntets weten moet. dan
alleen ons waarsetrjnliik terugkeeren
raar Duitschland, hetgeen ik zo f haar nog
heden «al mededeeten. Ik zal ti aar och ter
•niet over Aben Ezra spreken; zij mo« ht
eens uit vrouwelijke e>:g enz innigheid onzo
aanbieding van de hand wijzen; wij zul ea
daartue tijd genoeg bobben, wanneer de
andere zaken geregeld zijn
Daarop gaf bij don Rabb jn de hand ten
teéken eener vern'enwde vriendschap; vj
soheidden van elkander ate getrouwe
bondgemooten, om zich ieder aan ziin
te begev.n, dat ofschoon zoor verschillend*
toch tot hete-'fde doel leiden moest.
(Wordt vervolgd)
