imEljsÉConl
Tweede Blad
Woensdag 24 Sept. 1924
Middenstand en Arbeidswet,
Op het congres vara, den Nederl. Mid
denstandsbond, vandaag en Donderdag
.te Amersfoort te houden, zal Mr. A. G.
Joseplius Jitta, in verband mdt. de rap
porren omtrent verschillende bedrijven
ingediend, over bovenstaand onderwerp-
arefereeren.
Aan de inleiding is bet volgende ont
leend
Onder den invloed van de bijzondere
Cmstaoid-'gheden, die, zich over de geheele
wereld onmiddellijk na den oorlog hebben
doen gel'den, is de ontwikkeling der ar
beidersbescherming aanzienlijk versneld.
Terwijl men *er meer dan 20 jaren over
igedaan heeft, om van een 11-urigen ar
beidsdag voor vrouwen en jeugdige per-
isonen te komen tot een 10-urigen arbeids
dag, beeft men in 1919 plotseling een 8-
urigen arbeidsdag en een vrijen Zaterdag-
nrddag ingevoerd, heeft men de bescher
ming ook uitgestrekt tot volwassen man
nen en in groote trekken, regelingen ont
werpen niet alleen voor fabrieken of
werkplaatsen, maar ook voor winkels,
kantoren, apotheken, hotels, ziekeninrich-
.tingen en alle andere ondernemingen.
Het belangrijkste deel van de Arbeids
wet 1919. thans het gedeelte dat het meest
,de aandacht trekt, heeft 'tengevcJge van de
izcer versnelde ontwikkeling der denkbeel
den en feiten in de laatst© jaren niet
meer het karakter behouden van het af
snijden van misstanden, maar heit is meer
en meer gewonen tot een regeling van den
(arbeid door de overheid.
Toch geeft men een onjuist beeld van
de voorschriften van de Arbeidswet,
wanneer men zegt, dat die wet een uni
formen 8-Uréndag invoert. Ook voor fa
brieken of werkplaatsen zijn er, nog af
gezien van de overgangsbepalingen en de
ruime gelegenheid tot het toestaan van
overwerk, tal van voorschriften, die he-
.oogen de algemeene normen van de wet
aan te pasen aan de e;schen van de ver
schillende bedrijven. Een zeer gewichtige
uitzondering op <k?n „uniformen 8-uren-
dag" vormt de 56-urige werkweek voor.
bet continubedrijf, 'die sinds bet dra wer
king treden van de wet als overgangs
bepaling heeft gegolden en die de regee
ring thans voornemens is duurzaam in de
Wet op te nemen.
Een van de grootste moeilijkheden voor
den wetgever en voor de overheid, die met
de uitvoering is belast, is helt afwegen
van de versohilPende belangen, die door
een zoo ingrijpende regeling van den ar
beid met elkaar in hotsing komen. Daar
van is de regeling van den hakkers-
arbeid wel het meest typische voor
beeld.
Daarb'j staan niet alleen werkgevers .en
werknemers tegenover elkaar, maar ook
bet grootbedrijf 'tegenover het midden- en
bet kleinbedrijf, het platteland 'tegenover
de stad en ten slotte moeten al die bij
zondere belangen nog getoetst worden aan
de wenschen van het publiek en bet al
gemeen belang.
Naarmate de ervaring, die men met de
'Arbeidswet opdoet, zich uitbreidt, ®anJ men
er naar moeten streven de bemoeienis van
de overhead op het gebied van de beper
king van den arbeidsduur terug te bren
gen tot het afsnijden van misstanden.' Bin
nen de betrekkelijk ruim getrokken wet
telijke grenzen zal de nadere regeling van
den arbeid zooveel mogelijk moeten wor
den overgelaten aam het collectief Over
leg van werkgevers en werknemers. De
•overheid behoudt daarbij geen andere
taak dan het beschermen van de' econo
misch zwakkeren, voorzoover deze daar
toe zelf niet -in staat zijn, en bovendien
het toetsen van de in collectief overleg ge
troffen regelingen aan liet algemeen be
llang.
Voor het kleerma.kersbedr-ij f
werd rapport uitgebracht door mr. N.
Peerehoom, rechtsgeleerd raadsman van
den bond van Klieermakerspatroons in
Nederland. De rapporteur merkt op, dat
maar het oordeel der patroons aan de vak
organisaties mioet worden overgelaten de
arbeidsvoorwaarden in het bedrijf vast te
stellen, wijl zij al'een kunnen beoordeelen
wat het bedrijf behoeft en de Eigenaardige
behoeften van ieder bedrijf niet kunnen
worden bevrediigd door oen algemeene
regeling geldend voot alle bedrijven.
Het bijzondere bezwaar,, dat in he't
Ikleermakersbedrijf tegen de huidige ar
beidswet wordt gevoeld,, geldt eigenlijk
sinds October 1922, toen de Hooge Raad
besliste, dat de wet ook toepaselijk is op
de huis:ndnstirj.e. Ondragelijke gevoligen,
aldus mr. Peereboorai, heeft deze inter
pretatie n'og niet gehad, doch dat as zoo
ondanks de wet, wier toepassing zoovele
moeilijkheden zou ondervinden, dat men
voor die toepassing terugschrikt.
Voor het banketbakkersbedrijf
formuleerde de lieer W. G. van Veen, se
cretaris der Ned. Bankefbakkersvereeni-
ging de volgende wenschen:
a. een verlenging van den arbeidstijd
jper dag en per week van 854 uur per dag
«n 48 uur per. week, tot 10 uur per dag en
55 uur per week;
b. een later uur voor liet beëindigen van
den arbeid, inplaats van 6 uur n.m., 7Yt
Sur n.m.;
c. een wijziging van art. 29 der wet In
/dier voege, dat om ira bet bezit gesteld te
"worden van z.g. couponboekjes voor over
ig ("werkvergunning in „spocdeiischende ge-
vallen verschillende bedrijven, w. o. bet
ion ze, bij Algemeenen Maatregel van Be-
stuur aangewezen worden';'
(k ffeen verplichting voor ons bedrijf om
de rusttijden op de arbeidsliijgt 'te vermei--
den;
e' .^en wetsartikel dat een einde maakt
aan de oneerlijke concurrentie, welke ons
.bedrijf aangedaan wordt door koksk ho
tels, restaurants, enz.
De Ned. Slagershond is van oordeel, dat
voor het s 1 a g e r s b e d r ij f de Arbeids
wet geen rekening houdt, althans niet
voldoende met den aard en den omvang
van het bedrijf; met de verhoudingen in
liet bedrijf en legeno'ver het publiek en ten
slotte met c-onc urr eerend e bedrijven. Als
gevolg hiervan ontslaan voor hel bedrijf
zeer ernst'ge nadoelen van economisohen,
socialen en financieel en aard, bet geen
nader word't 'toegelicht.
In bet wasscberijbedrijf wordt
de druk van de Arbeidswet niet zeer sterk
.gevoeld, wijl de meeste wasscherijen het
werk goed af kunnen, zoodat er geen be
paalde behoefte aan werkHijdverruiming
bestaat. Wel wea-'d de wenscbelijklieid ge-
voe'Kd van een strenger toezicht op de zeer
kVuie ondernemers.
D« Ned. A ann e m e r sb o n.d con
cludeert, dat de Arbeidswet 1919 in hare
werking ten zeerste nadeelig is voor de
aannemersbedrijven, voornamelijk dat zij
een vermindering van den productieprijs
tegenhoudt, hetgeen een van de voor
naamste redenen is van het gebrek aan
werk in de laatste jaren.
Ook de nadee'ige werking dezer wet
vooi* de gebee'e Nederland'sche industrie
doet in de aannemersbedrijven baar
•terugzag gevoelen.
De grootere iin'ffensiteH van den arbeid,
h'.i de invoering dezer wet in uitzicht ge
steld, is eene illusie gebleken. De arbeids-
praestatie is integendeel in liet algemeen
verminderd, mede tengevolge van de wijze,
waarop de arbeiders van hunne vrije uren
gebruik maken. Zelfs is hierdoor een con
currentie ontstaan tusschen de patroons en
de arbeiders, die in hun „vrijen tijd" aan
genomen werken uitvoeren, tot schade van
de bedrijven der patroons.
De door de wet toegelaten vergunningen
tot langer werken blijken in de practijk
haa.r waarde te verliezen en kunnen nau
welijks gelden als ccnige compensatie voor
het nadeel, door de wet veroorzaakt.
Om een beteren, toestand in de aan
nemersbedrijven te verkrijgen, zal he;t ira
de allereerste plaats noodzakel'jk zijn,
dat (desnoods tijdelijk, 'en dan voor eenige
jaren) e'ke beperking van den arbeidstijd
voor a'l-e bedrijven worde opgeheven.
KERK EN SCHOOL
In het wit ter kerk.
In Indië wordt om de warmte beter te
kunnen, verdragen gewoonlijk witte Idee-'
ding gedragen, ook door de heeren., Maar
voor de kerk werd tot dusverre gewoonlijk
liet zwarte pak aangetrokken; immers:
dat staat deftiger! Evenzoo bij begrafe
nissen, enzoovoorts.
Mlaar nu wordt een begin gemaakt deze
voor Indië zooonpractische gewoonte af
te schaffen. De „Banier" althans schrijft
als volgt:
Och, als men. maar een beetje wil, kan
het gemakkelijk genoeg, veranderen.
Nog niet zoo heel lang geleden gold het
voor heel onbehoorlijk cm in het wit aan
het Avondmaal aan te zitten. Men moest
aan dezen feestdisch ook in feestdos ko
men.
En feestdos was en is naar onze „Hol-
landsche begrippen" bet sombere zwart.
Ook hierin kwam verandering.
Hoe vaak zien we shantung en wit aan
den Avondmaalsdisch.
Zco ook met het doopen.
Ze zijn er neg wel. de dominees, die het
eigenlijk onbehoorlijk vinden als je als
vader in het wit je kind laat doopen. Maar
ook dit domineesgeslacht verdwijnt lang
zaam maar zeker.
Een overblijfsel van onze ,.zwart"-ver-
eering is nog de verplichting aan de kos
ters opgelegd, om den dienst in het zwart
bij te wonen
Nog tien jaar geleden kwamen de kerke-
raadsleden in .Togja in het zwart in de
kerk.
Een schrijver vertelt nog een anecdote
uit dezelfde Midden-Javaanscke Gemeente,
n.l. Djogja. We spoorden een paar medele
den van een club meermalen aan om ook
mee ten kerk te gaan. Een zei toen: „Neen
hoor, dat houd ik niet uit. Het is voor In
dië ondoenlijk om in een zwart pak een
kleine lü uur in een kerk te zitten."
„Maar" aldus wij „dat is toch ook
heeleiiiaal niet noodig, zelfs de ouderlin
gen en diakenen verschijnen tegenwoordig
in het wit."
Dat viel tegen!
„Nu, dus volgenden Zondag gaat u met
ons meel"
,.Neenee.... alles goed en wel ik
wil nu wel aannemen dat jelui me ook wel
jn 't wit in de kerk wilt zienmaar.
zie je.... eigenlijk vind ik bet 'toch onbe
hoorlijk om in 't wit naar de kerk te gaan."
We hebben verder maar geeni moeite
meer gedaan.
Ned. Protestantenbond;
De 54e algemeen©'vergadering van den
Nederlandschen Protestantenbond zal
Maandag 20 en Dinsdag 21 October 1924,
worden gehouden in bet gebouw Irene" t©
Rotterdam.
Het programma luidt aldus:'
Maandag 20 October: I. 's Avonds half
acht: Openbare godsdienst oefening in de
Luthersche kerk, onder leiding van ds. H.
G. van Wijngaarden, predikant bij de
Vrije gemeente te Amsterdam.
II. Na afloop der godsdienstoefening
hoopt de afcleeling Rotterdam Ijeb hoofd
bestuur en de afgevaardigden! te ontvan
gen in bet gebouw „Irene" Hartman
straat 53.
Dinsdag 21 October f III. 's Morgens half
tien: -Opening der algem, vergadering in
.Irene."
IV. Gemeenschappelijke maaltijd in res
taurant „Caland", aan het Calandplem, te
2es uur.
V. 'a Avonds 8,15 uurt' Tooneelvoorstel
ling in dien Tivoli Schouwburg. Door ©eni
gs leden van, den Remonstrantschen Jon
gerenkring zal worden vertoond ,,Het Ge-
lukslam."
Zendjjigsweek.
In verschillende bladen werd reeds mede
gedeeld, dat de te Oegstgeest Samenwer
kende Zendings-Oorporaties een groote
najaars-actie organiseeren. Om concentra
tie van aandacht en be'angstelling te be
vorderen en om de voc-r het werk benoo-
digde gelden bijeen te Ij engen, wordt ook
dit jaar weer een Zendingsweek uitgeschre
ven. Een „week van Gebed, Toewijding en
Offer."
Vastgesteld werd de week van Zondag
23 tot en met Zondag 30 November! Zij
eindigt op den Zendings-Zondag welke dit
maal bijzondere aandacht Verdient omdat
het is een dag van algemeen gebed voor
de WerekM£ending.
Uit het bovenstaande moge men niet af
leiden dat voor dien tijd geen gelden noo
dig zouden zijn.
Wanneer men weet dat op 1 September
de achterstand in de ontvangsten pl.m.
f 250.000 was, is verder commentaar over
bodig.
Bovendien moeten vóór 1 October de
noodige middelen gevonden worden om te
voorkomen, dat de credieten ten behoeve
van de Zendelingen geweigerd worden.
Het is voldoende bekend, welke moeilijk
heden voor de Zendelingen ontstaan dool
het niet tijdig verstrekken van benoodigde
gelden en tractemenien.
J. A. J. van Gtnhoven t
Gisteren is, na cen^ langdurig lijden,
op 54-jarigen leeftijd overleden de heer
J. A. J. van Ginhoven, hoofd der Groen
van Prinstererschool voor Gtref. M. TJ.
L. O. te Barendrecht.
Op 1 Nov. 1895 werd hij hoofd der Chr.
School te Eiland Marken. In 1903 vertrok
hij als Schoolhoofd naar Oude-Wetcring.
En sinds 1 Aug. 1910 was hij als zoodanig
te Barendreciht werkzaam.
Vereeniging van' Chr. Bswaarschoolonder-
wijzeressen in Nederland.
Op Zaterdag 20 dezer werd te*- Haar
lem de Algemeene jaarvergadering van bo
vengenoemde Vereeniging gehouden, in
het Hotel Brinkman aan de GtooIo Markt.
De vergadering was druk bezocht. Na
opening der vergadering met-psalmgezang
en gebed, sprak de presidente, mej. B.
Bruvninghuys, een woord van wel
kom tot de afgevaardigden en verdeTe le-
den der Vereeniging uit alle declen des
lands.
Zij bracht in herinnering dat dit jaar de
Vereeniging baar 20-jarig bestaan mag
vieren en dat in dien tijd het aantal leden
belangrijk is toegenomen, terwijl de Ver
eeniging tijden1! baar bestaan veel heeft
mogen doen ;.n het belang der Onderwijze
ressen, maar ook in het belang van het
Chr. bewaarschool-onderwijs o*a. ook voor
de opleiding van personeel en voor d© ver
betering der examens.
Na de openingsrede werd de Presidente
door verschillende afgevaardigden geluk-
gewenscht met het feit, dat zij 20 jaar lang
lid van het Hoofdbestuur is geweest, waar
van zij 18 jaar achtereen het secretariaat
waarnam. Deze gelukwenscben gingen
vergezeld door de aanbieding van bloemen.
In de ochtendvergadering werden ver
schillende huishoudelijke zaken besproken.
Verschillende verslagen werden uitge
bracht, terwijl ook nog in bespreking
lcwam de samenstelling der examenscom-
i missie.
De beer Hobma, van Utrecht, advi
seur dei- vereeniging, bracht daarna een
rapport uit over de mogelijkheid van de
oprichting van een pensioenfonds voor on
derwijzeressen aan Chr. bewaarscholen.
Het bleek, <}at de bestaande wettelijke
bepalingen omtrent het levensverzekerings
bedrijf, het praktisch onmogelijk maken
zulk een onderling pensioenfonds op te
richten.
Het lid van het Hoofdbestuur en één
der adviseurs, die aan de beurt van aftre
ding waren, werden herkozen.
In de middagvergadering werd door den
voorzitter van den Bond van besturen van
Chr. bewaarscholen in Nederland, den
heer Joh. Zuidme"ër, een referaat ge
houden over „de Opleiding." Aan de liand
van eeni elftal stellingen behandelde refe
rent het vraagstuk der opleiding. Aange
toond* werd hoe de schoolbesturen in de
eerste plaats voor voldoende en behoor
lijke opleiding van hun personeel hebben
zorg te dragen. Gewezen werd op het
groot© tekort aan opleidingsinrichtingen
in vel© deelen des lands.
Naar de meening van referent moet in
de oprichting van één of meerdere Kweek
scholen niet de oplossing van het vraag
stuk der opleiding worden gezocht. Te
gen de Kweekschoolopleiding voor bewaar-
schoolpersoneel werden door referent ver
schillende bezwaren aangevoerd. Aller
eerst moet het komen tot oprichting van
nieuwe en verbetering der bestaande
Vormscholen. Voorts werd door den refe
rent gepleit voor de invoering van een
vereenvoudigd diploma voor assistente-on
derwijzeres. en zulks, ala, overgangsmaat
regel, ten behoeve van het personeel der
plattelandsbewaarscholen., waaronder nog
veel te veel ongediplomeerde leerkrachten
zijn. Tevens werd bet denkbeeld aan de
hand gedaan, om den toelatingsleeftijd voor
het examen van onderwijzeres met één
jaar te verhoogen, waardooT de candida-
ten gelegenheid zonden krijgen met rij
pere praktische bedrevenheid aan het exa
men deel te nemen.
Naar aanleiding van dit referaat ont
spon zich eene breedvoerige bespreking.
Vervolgens schonk de vergadering hare
goedkeuring aan een voorstel van het
Hoofdbestuur, om in samenwerking met
den Besturenbond, pogingen aan te wen
den tot de oprichting van een opleidings
cursus te Breda, ten behoeve van het per
soneel der Chr. bewaarscholen in weste
lijk Noord-Brabant.
Als plaats van samenkomst der volgen
de algemeene vergadering werd Rotter
dam aangewezen.
Na de rondvraag werd de vergadering
op de gebruikelijke wijze gesloten.
BINNENLAND
DE BIESB0SCH
P annen tol spoedige indijking.
Er zijn, naar uit Dordrecht gemeld
wordt, plannen ira voorbereiding om te
geraken tot spoedige indijking van een
gedeelte vara den Biesbosch (ter grootte
van 900 H.A.
Men is voornemens, het werk* geheel uit
grondwerk bestaande, als werkverschaf
fing uit te voeren.
Met de regeering hebben reeds bespre
kingen over toekenning van subsidie
plaats gehad.
Herdenking Hugo de Groot
Het zal in 1925 drie eeuwen geleden
zijn. dat Hugo de Groot, te Parijs vertoe
vend, zijn beroemd werk: „Vara het Recht
van Oorlog en Vrede" schreef waarmede
hij, naar het algemeen oordeel, den grond
slag heeft gelegd voor het volkenrecht.
De „Vereeniging voor Volkenbond en
Vrede" heeft gemeend, dat het aanbeveling
verdiende, om dit niet onopgemerkt aan
Nederland te doem voorbijgaan. Dit te
meer, omdat ira verband met de internatio
nale taak, d e Nederland door heit „werk
van Den Haag" in steeds grootere mate
wordt opgelegd, niet genoeg het besef le
vendig kan worden, dat Nederland inder
daad het „land van Grotius" is.
Ten einde bedoelde herdenking op alge
meenen grondslag te doen plaats vinden,
heeft de Vereeniging voor Volkenbond en
Vrede bet initiatief genomen tot de vor
ming van een Nat'onaal Comité, dat door
een Eere-Comité zal worden gesteund.
Naar men verneemt, worden thans po
gingen aangewend om beide Gomité's te
vormen.
Vereengiing voor Reclame.
Zaterdag is te Amsterdam de algemee
ne ledenvergadering gehouden van de
Vereeniging voor reclame. De voorzitter
der vereeniging D r. B e b x e n d s bracht
verslag - uit over de London Coracenltion,
het internationale congres in de maand
Juni te Wemb'ey gehouden.
Vervolgens was het woord aan den heer
J. D. van Rees, die een beschouwing
hield over posterreclame, vooral in aan
sluiting aan dat wat op de tentoonstelling
te Wembley geëxposeerd was.
Posterreclame is een noodzakelijke aan-
vullimg van de adverienit*© en kan groote
suggestieve kracht uitoefenen door kleur,
verdeeling, tekst enz.
De Epgelsche posters zijn een voorbeeld
van goed© indeéllng, gelijk bleek uit „Pos-
terstreet" (een dubbele rij aanplakborden)
te Wembley.
Daar bleek ook, dat de Hollandsche re
clame achterlijk is.
Onze reclame berust gemeenlijk te veel
op confeot'eplaatjes of is te artistiek;
Noodig is reclamekunst, niet kunst ira de
reclame.
Daarna stelde de secretaris, de beer
Knol, voor, in navolging van bot buiten
land, ter versterking van het vereeni-
gingsleven, plaatselijke clubs te stichten.
Na veel d'iscuissie werd het bestuur ver
zocht verschillende bestuursledera op te
dragen plaatselijke clubs onder de statuten
der vereeniging fe organiseeren, voorloopig
te Rotterdam en te Amsterdam, tor ver
tegenwoordiging van Noordelijke ei Zui
delijke leden, ten einde tot voortdurend en
intensiever contact te geraken.
Dr. C. Le y 70 jaar.
Gisteren vierde dr. C. Lely, oud-min:s-
tc*r en oud-iPid van Eerste era Tweede
Kamer, zijn zeventigsten verjaardag.
Vara vele zijden heeft hij, ter gelegen-
■he:d van dezen dag blijken van belang
stel,lmg ontvangen, 'schriftelijke en tele
grafische gelukwenscben, waarvan som
mige vergeze'd waren van bloemstukken.
O. m. ontving de heer Lely gelukwen-
sohen van den oud-mini ster-president Gort
vara der Linden, van wiens kab'net hij in
de jaren 1913—1918 deel heeft uitge
maakt; van de Vereeniging van Inge
nieurs bij de Zuiderzeewerken, zoomede
van curatoren van bet Nederl. Lysèum.
De pensioenactie van het Spoorweg
personeel.
Op het petitionnement voor een spoedige
totstandkoming van de nieuwe pensioen
regeling van het spoorwegpersoneel zijn
bijna 26.000 haradteokeningeu verzameld.
Dit aantal komt vrijwel overeen met he't
totaal aantal leden van de Nederl. Ver
eeniging van Spoor- en Tramwegperso
neel, den Bond van ambtenaren in dienst
b'j de NederL Spoorwegen en den Neutra
len Bond van Spoorwegpersoneel van wel
ke organisatie liet petitionnement uiltging.
Het petitionnemerit zal den Minister van
Waterstaalt. op een door hem te bepalen
datum, worden aangeboden door oen dele
gatie uit de hoofdbesturen van de drie ge
noemde vakbonden.
ENGELAND EN DE NEDERLAND
SCHEN SCHEEPSBOUW.
Een mooi getuigenis.
Mr. Dawson, de directeur van de Seed
Shipping Company te Newcastle, die in
Nederland een order op die schepen heeft
geplaatst, schijnt heel wat verwijten te
moeten hebben aanhooren over deze daad,
diev „onpatriottisch" werd genoemd. Ook
werd hem verteld dat de Hollanders ,,shcd
dy ships" bouwen, 't geen wil zeggen dat
die schepen slechts uit „ersatz"-materiaal
zijn samengeflanst.
Mr. Dawson heeft in een rede te Jarrow
kranig geantwoord op de verdachtmakin
gen tegen onze scheepsbouwers.
Een van de schepen, zeide bij. de „Elva
Seed" heetf een tweede reis voltooid, en
hij noodigde een ieder uit het te komen
bezichtigen. Een uitstekend schee^-arclii-
tect had ongevraagd verklaard dat het
een der mooiste schepen was, die hij ooit
gezien bad. De bereikte resultaten, cn het
feit dat een som van meer dan 11.000 be
spaard is, moesten alle critiek tot zwijgen
brengen. -Het vaartuig overtrof alle ver
wachtingen.
Op dezelfde vergadering zeide kolonel
Lulirs. van de North Eastern Marine En
gineering Company dat opzettelijk „alge
meene* bekendheid wordt gegeven aan de
orders, die naar 't buitenland gaan. op
dat werkgevers en arbeiders zullen leeren
inzien dat harder en doeltreffender ge
werkt moet worden.
En dit- is bet, wat alle eerlijke, werkeli k
faire Engels eken erkennen
GEMENGD NIEUWS
Een oude moordzaak.
Op den ochtend na de Kerstdagen in hot
jaar 1918 werd de 69-jarige Gerrit- van den
Oever dood op zijn bed gevonden in ziju
huisje aan de Nieuwe Laantjes te Schevc-
cingen. De omstandigheden, waaronder let
lijk van den ouden man werd aangetroffen
deden aan misdrijf deken. En dit vermoe
den werd versterkt toen bleek, dat er ocl:
diefstal was gepleegd, aangezien een por
tefeuille waarin hij zijn geld bewaarde,
was verdwenen.
Eenige dagen na deze bevindingen heef-
de politie vijf personen, ouder wie eer.
vrouw, aangehouden. De verdenking tegec
hen was een gevolg van beschuldigingen
tegen hen bij een burenruzie geuit.
Spoedig werden de. aangehoudenen echter
een voor een weer in vrüheid gesteld, niet
alleen omdat zij alle schuld ontkenden,
maar ook omdat er tegen hen geen voldoen-
tle aanwijzingen waren te vinden.
Er verstreken sindsdien eenise jaren. tof-
dat in^de helft van 1923 de oolitie, wederom
door uitlatingen bij een twistgesprek onder
Schevening^rs een persoon aanhield, ver
dacht niet onkundig te zijn met heteeen
in den Kerstnacht in 191S was voorgeval*
len in de woning aan de Nieuwe Laantjes-
Doch ook deze persoon moest korten tijd
later op vrije voeten worden ge steil, om
dat ook tegen hem geen bewijsmiddelen wa
ren bijeen te brengen.
Sedert bleef de zaak weer rusten. Maar
dezer dagen zijn toch weer, andermaal ten
gevolge van dingen welke haar uit een
twistgesprek waren ter oore gekomen, eeni
ge personen aangehouden al3 verdacht be
trokken t© zijn bij den vermoedelijkeu
moord en roof, welke in den December-
cacht nu zes jaren geleden is gepleegd.
De politie heeft namelijk thans de hand
gelegd op vier Scheveningers, wonende in
„de bpurt van de Nieuwe Laantje-s en de
verdenking tegen hen gerezen is van dien
aard. dat. zü aller. T-~~rrir>rucrp hcrhteoiii
zijn gsteld.
Van v-d. O tv jewel deze een sober
kluizenaarsleven leidde, bij buurtgenoten
bekend dat hij er warmpjes inzat, en spoe
dig nadat men het lijk van den ouden mat
had gevonden kwam men als gezegd tot
de ontdekking, dat uit diens woning was
ontvreemd een portefeuille, inhoudende een
aanzienlijke waarde aan bankpapier, zoo
mede een gouden horloge met ketting.
Nu onlangs kwam de politie, door ce*
burenruzie in het Oranjehofje. er. achter-
dat er behalve bedoelde portefeuille en hor
loge met ketting, ook ten nadeele van v. d
O. een boomstam was gestolen, welke doos
dezen was gekocht om als brandhout te
diénen in die dagen van beersehenda
schaarschte aan brandstoffen. Deze boem
stam lag voor de woning van v. d. O. Dil
was tot dusver aan de politie onbekend tre-
fcleven. Deze boom moet gestolen-zijn om
streeks middernacht kort nadat v. d. O.
zich naar bed had begeven. Door eenig©
uitlatingen nu van twee der thans aange
houden verdachten, welke uitlatingen doir
een derde zijn gehoord, moet het voor de
politie vrijwel vaststaan, dat bedoelde ver
dachten den stam hebben weggenomen.
Bovendien moeten, volgens „getuigenver
klaringen, de vier thans ingesloten Scheve
ningers gezien zijn, toen zii den boomstam
aan bet verdeelen waren. Vandaar dat d©
politie verband legt tusschen het s olen
van den boomstam en den vermoedelijke^
moord en roof en zij meent, thans over vrij
positieve verklaringen te beschikken, dn*
d© vier Scheveningers. die in f1© omgeving
van de Nieuwe Laantjes woonden, en goed
op d© hoogt© waren van handel en wande1
van v. d. O., meer afbeten van heteeen in
c!en bewusten Kers1"1 «ebt in d° van
v. d. O. is voorgeva'1o"
D© politie is er re 's in geshrr eet»
cuderwetsch horloge op te sporen dat dooi
getuigen herkend is, als te rijn afkomstig
van v. d. O., en na. lang zoeken moet than?
ook zijn kernen vast te staan dat de horlo
geketting korten tijd na Kerstnrs 191? ir.
handen is geweest van een der vier aange
houdenen.
De politie vermoedt dat een van het
viertal v. d. O. wiens lijk bebloed or
bed is gevonden beeft gedood en dat
daarna de buit onderling is verdeeld
Het onderzoek in deze zaak wordt nog
steeds voortgezet.
Doodelijk ongeval
Maandagmiddag is een paard. ge«nani^p
voor een wagen en bestuurd door den 19-
jarigen Kramer, onder Wirdum (Fr.) in let
land op hol eeslagen. Even later vonden
een paar arbeiders het lijk van den jon
geman in het land liggen.
Smokkelaar gedood
Een Duitsche smokkelaar, die zich in
Herzogenrath (D.) aan de oogen der dou-
anén wilde onttrekken.- klom op een spoor
wagen. Hij had echter niet gedacht dat
de trein onder een brug door moest cn hij
het passeeren daarvan werd hem door het
gewelf de schedel verbrijzeld. Zoo vond
met zijn «lijk, toen de trein in Palwobcrg
stopte.
Kerkdief.
Door een jongen man. naar schattin? 2d
jaar oud. zijn drie offerblokken in de kerk
van den H. Lambertus te Kerkrad© open
gebroken en van hun inhoud beroof FcJ
werkvrouw had den. vrcemdcline opgemerkt
enden kosterigewoarschuwd. Een vang sig
nalement van den kerkdief, d e wist te ent-
komen met den buit is bekend.
