Dagblad voor Leiden en Omstreken. NIEUWE LEIDSCIE COURANT ADVERTEHTlE-PRIJb, Gewone advertentiën per regel 22V2 centJ ingezonden Mededeelingen, dubbel tariefi Bij contract, belangrijke reductie. j 'Kleine advertentiën bij vooruitbeta ling van ten hoogste 30 woorden, worden! dagelijks geplaatst ad 50 cent. 5de 1 AARGANG. - ZATERDAG 16 AUGUSTUS 1924 - No. 1288 Bureau Hooigracht 35 Leiden Tel. Int. 1278 Postrekening 58933 ABOHREE^ERTSPRMRC h Leldn e« treKn Lfidèe waar agandw gmsiljd ziji Per kwartaalf Ï.B(J' Per week f o.19j Franco per post per kwartaalf2,9Ö Pit nummer bestaat uit twee bladen. 4 BESLISTHEID. Beslistheid, dat is het wat wij vooral noodig hebben in dezen tijd. Er is in velerlei kring en op allerlei ge bied, een hinken op twee ge dach-, ten. - Een pogen* om God en de wereld beide te dienen. Een erkennen dat God bestaat, een belij den van Zijne grootheid en majesteit, maar niet een onvoorwaardelijk buigen voor Zijn Woord en Wet Men staat neutraal tegenover God en Zijn dienst. Er is geen absolute verwerping, maar ook geen kloekmoedig belijden, geen wel bewust volgen, geen geestdriftig ijveren. Het is alles zoo lauw en zoo koud en zoo laks. Een' toestand .ongeveer als bij Israël in de dagen van Elia. Daar was nog een klein groepje, dat de knie voor Baal niet gebogen had. Daartegenover stonden de -vurige Baai dienaars, die finaal met den God Israels gebroken hadden en die met een bitteren haat tegen God en Zijn dienst vervuld wai^en. En daartusschen in stond de groote on besliste, op de golven van het ongeloof, heen en weer deinende massa, die niet kwam tot eert fier en kloek belijden en van wie geen sterkende en bezielende invloed uitging. Ze waren geen blinde volgelingen van de Baalsprofeten die met een zeker fanatis me voor hun eigen gemaakten God partij kozen, maar ze kwamen ook niet in bewe ging als de God Israels gehoond werd, als- zijne profeten werden vervolgd en als openlijk op de altaren van Baal werd ge rookt. Misschien was er wel een vrii sterk reM- jrieus gevoel, evenals in onze dagen. Mis schien was er een dwepen met religieuze aand:eningen en gevoeligheden. Maar er was geen beslist partijkiezen;. Geen hartelijk en vurig en oprecht be lijden. Geen bezielend en geestdriftig strijden. Geen buigen voor God en daardoor ook geen staan voor en geen s t r ij den Ie-ren de vijanden van God en Zijn volk. Er was een geestelijke ingezonkenheid waaruit geen redding meer mogelijk scheen Waarom, zoo riep Ella, tot het op den Carmel verzamelde volk, waarom hinkt gij lieden op twee gedachten? Waarom k'est ge geen partij? Waarom komt ge niet tot een besliste keuze? Todden Baal God is. volgt hem na! Schaamt u dan niet voor zijn dienst, breekt dan met den God uwer vaderen, met dien God die wonderlijk met Israël handelde, die bet opveerde uit Egypte en het bracht in Kanaan, een land vloeiende van melk en honig; met d'en God. die zijn volk bezocht, met plagen als het van Hem afweek en die als er was een roepen uit de cllenda altijd weer hoorde en uit be nauwdheden verlostte. Indien Baal inderdaad God .is, welnu, vo'gt hem dan ook zonder eenige aarzeling na. Maar in d'en niet. indien niet de Baal, maar de He ere God is, aarzel dan ook geen oogenblik om Hem na'te volgen. Doet dan ook weg de vreemde goden, breekt af de heidensche aHaren, heult niet langer met de afgodspriesters, maar volgt den Heere na. Laa' er dan ook zijn een volkomen over gave des harten. Hinkt niet langer op twee gedachten! En wat antwoordde-het volk? Stelde het zich aan de zijdè van Baal? Of koos het partij voor den Heere God om .radicaal met de vreemde goden te breken? jjfeen, niets van dat alles gebeurde. Het volk, zoo lezen we, antwoordde niet met één woord. Er was een doodelijk en verlammend stilzwijgen. Dat was een diep treurige toestand, Waarin alleen verandering kwam, toen na tie gebleken onmacht van Baal ep de almacht des Heeren, het volk ais uit £én mond riep: De Heere is God; de Heere is God! i Dat hinken op twee gedachten, dat ge brek aan beslistheid is ook de vloek van onze dagen, zij het dan misschien in min^ dere mate dan ten tijde van Elia. Er is zoo weinig geestdrift voor den rNaam en de zaak des Heeren. maar een al- igemeene ingezonken heid en doodigheid die alle actie verlamt en alle geestdrift dooft. We behoeven geen voorbeelden t# noe men. Ze liggen voor -het grijpen. Wie over belangen spreekt vindt nog wel een geopend oor, maar wie geeft zich met geestdrift voor den strijd om de beginselen? Van de heel het leven beheerschende beginselen geput uit en gegrond op Gods Woord, wordt al minder gerept. De strijd om de beginselen wordt ge schuwd. Als er van beginselen gesproken wordt, dan is het 'n waarschuwen om toch vooral voorzichtig te zijn in het proclameeren daarvan. Niet het vaste, het belijnde trekt aan, maar het zwevende het algemeene. Niet de antithese wordt op den voorgrond gesteld, maar verbroedering. We geven het toe, deze teekening is niet geheel juist. Er is naast die velen die hin ken op twee gedachten, toch ook nog een deel dat zonder aarzelen belijdt dat d e Heere God is. Welnu, tot die belijders in de eerste- plaats komt dan ook de roepstem: Indien de Heere God is, volgt Hem dan pok na. Laat er dan ook zijn een vurig belijden en een kloek getuigen; een met beslistheid partijkiezen in heel het leyen, in handel en wandel. Indien de Heere Gód is, dan moeten Zijne ordinantiën niet alleen ons huwe lijk en kerkelijk leven beheerschen, Ïnaar ook het leven in maatschappij en staat. Dan moet er hij ons ook zijn gewillig heid om dien God te dienen en op alle le vensterrein Zijnen Naam te verheerlijken. Met het hinken op twee gedachten kun nen we niet verder. Het moet komen aan de eene z;jde tot een breken en aan de andere zijde tot een volkomen t o e w Ij d i n g. B e s 1 i s t h e id, dat is het wat onze tijd noodig heeft. V Heiland Mensch. Wij hebben dezer dagen met nadruk de aandacht gevestigd op de pogingen die gedaan worden om de h ar t e n te revolu tioneren. Stelselmatig wordt het ongeloof ge propageerd en op die wijze de revolutie voorbereid. Daarvan spreekt ook wat in Du'tschland gebeurde op den herdenkingsdag van de grondwet. Bij die gelegenheid werd in het hoofdor gaan van de Soc. Democraten in Duitscll- land, o.m. het volgende geschreven: „Wij. hebben God van den hemel' naar de aarde gebracht. Wij weten, dat de mensch zwak is en eenzaam en door het ongeluk vervolgd; voor onze oogen wil len wij het beeld dragen van onzeir broe der, die zich moe:zaam door de verdruk king heen sleept, die uit duizend wonden bloedt. En we w'ilen, dat onzen kinderen geen ander beeld geleerd zal worden dan dat van het aangezicht des menschen. Wij weten, dat w'j dieren kunnen wor den, noch goden. Wij weten, -dat het onze bestemming is mensch te zijn, de aarde te bezitten, de akkers tot vruchtbaarheid te dwingen, de steden ie vervullen van licht-en van w'jsheid. Wij gelooven aan de eeuwige wet van de evolutie; dat de kiem uit de cel voortkomt, de aarde uit de zon, dat de zoon n\et op den vader lijkt en dat de kleinzoon beter is dan beiden. „Heiland Mensch! Wij gelooven,. dat gij Uit de dieren voortspruit. Wij 'geloo ven, dat gij bestaat om van de aarde een huis van schoónhe'd en vreugde te ma ken Wij ccelooven aan het aardsche einddoel." I Openlijk wordt hier erkend dat men ge poogd heeft God te onttronen. Er is geen geloof in God, En van den hemel is geen verwacht :ng. Men gelooft aan het aardsche einddoel en stelt zijne verwachtingen op -den Hei land M e n s c h. Hier ligt de groote antithese tusschen de Soc. Democratie die den Christus als den Zone Gods verwerpt en het Christen dom. Nadeel voor de Gemeente r Een ietwat onaangenamen indruk maakt wat in de memorie van toelichting op het thans ingediende wetsontwerp tot wijzi ging van de Gemeentewet inzake de zake lijke belasting op het bedrijf wordt opge merkt. i Het gerucht dat deze belasting zou wor den afgeschaft, wordt n-'ej. bevestigd. Alleen wordt- een wijzigingvoorgesteld die echter voor het bedrijfsleven van geen be teekenis is. Het ontwerp zelf is nog niet in ons bezit maar volgens de uittreksels in de bladen wordt in bedoelde memorie het volgende gezegd: I „Art. 242 e zondert van de zakelijke belasting op het bedrijf uitdrukkelijk uit, h?t bedrijf uitgeoefend in stations. Die uitzondering berust op de'overwe ging, dat de vestig:ng van een station voor de gemeente niet een nadeel doch een voordeel- is, zoodat aan de aanwezig heid van een station geen motief valt te oatleenen voor de bedrijfsbelasting. Gelijke overweging geldt, naar het. oor deel van de ondergeteekenden, voor het in de gemeente gevestigde post-, tele graaf- of telefoonkantoor, zoodat ook het bedrijf in deze kantoren uitgeoefend, on der de uitzonderingsbepaling ware té Station en .Telegraaf- en Telefoonkantoor worden vrijgesteld omdat de vestiging daarvan voor de gemeente niet een nadeel doch een voordeel is. Hieruit volgt dat de gewone particuliere •bedrijven wel worden belast omdat de •vestiging daarvan voor de gemeente na deel heteekent. Wij hebben met de zakelijke bedrijfsbe lasting nooit gedweept. Maar als ze op deze wijze moet worden Verdedigd, dan wordt het tqpii wel wat al te erg. Erkend kan worden dat de vestiging van bepaalde bedrijven voor de gemeente ze kere kosten kan meebrengen. Maar daartegenover staan indirecte voordeelen die gemakkelijk onderschat wórden. En van bestaande bedrijven geldt juist het tegenovergestelde van wat in de memo rie van toelichting betoogd wordt. Het verdwijnen daarvan kan voor de ge meente enorme schade beteekenen. Dirëct en indi rect. Trouwens uit het feit dat vele gemeenten onophoudelijk in de weer zijn om indus trieën te lokk neen daardoor de werkgele genheid. uit te breiden en ook de welvaart van den middenstand te bevorderen, büjkt wel dat de bedrijven als regel allerminst als schadelijk worden aangemerkt. Wij betreuren het dat door „de Hooge egeering op een dergelijke wijze over het bedrijfsleven wordt geoordeeld. En wij spreken de hoop uit, dat het overleg met de Volksvertegenwoordiging tot resultaat zal hebben dat tot afschaffing van deze zakelijke het zakenleven belem merende belasting wordt besloten. SYHOSÜIEimS. Ambachtsschool. De Ambachtsschool alhier heeft", zooals uit een advertentie in dit nummer blijkt, van 21 tot en met 27 Augustus 1924 de in schrijving voor nieuwe leerlingen geopend op eiken werkdag van 19^-12 uur, aan de school aan den Haagweg. Op de school bestaat de ge^egenheM om jongelieden op te leiden tot bekwame Tim merlieden, Meubelmakers, Modelmakers, Huismeden, Machinebankwerkers, Machi nisten, Constructiewerkers, Vuurwerkers en Huisschilders. Het onderwijs omvat: het voortgezet lager onderwijs (Ned. Taal, meetkunde, rekenen, wiskunde, werktuigkunde en na tuurkunde); het lijn-, bouw- en werktuig kundig teekenen; het hand- <?n handvak- teekenne ;de kennis van het stoomwerktuig en de motoren; de kenn's der materialen; het timmeren, en draaien; het meubel maken; boetseer en, houtsnijden, draaien en het stoffeeren; het modelmaken en draaien; het huiksmeden, het machine- bankwerken; het constructiewerkenhet vuursmeden; het verven; het schilderen van hout- en marmersoorten en het pen- seelschrijven Voor aanstaande steenhouwers bestaat gelegenheid het teekenanderwijs te volgen, in hoofdzaak het ornament- en het letter- tcekenen. Aan onvermogende leerlingen worden de ben'oodigde leermiddelen kosteloos ver strekt; de materialen en de gereedschap pen voor het practisch werken, worden allen leerlingen kosteloos ter beschikk'ng gesteld. De cursus duurt 3 jaren Nadere inlichtingen verstrekt de Directie Chr. Besturenbond. De Chr. Besturenbond zal a.s. Maandag een ledenvergadering houden waarin o.m. aan de orde komt de verldez'ng van een bestuurslid wegens het bedanken van den Secretaris. Cand'daten van het bestuur zijn de hoe ren D. M. Kuyvenhoven, L. Don en W. Veerman. Verder zal nog gesproken .worden over een nieuwe regeling voor de Commissie van Gemeentelijke steunverleening en de te voeren wintercampagne. De Leidsche Winkelstand. Een koopman in schoone parelen heeft dezer dagen onze Haarlemmerstraat ver rijkt met een Goud- en Z'lverwinkel, die in alle opzichten eerste-rangs-kenmerken draagt. Wij bedoelen het geheel nieuw in origi- neelen stijl opgetrokken pand Haarlem merstraat 125, recht tegenover de Harte- briigskerk, waarheen gisteren de heer P. J. v. K a m p e n h o u t zijn van ouds be kende zaak van do Oude Vest lieeft over gebracht. Met één oogopslag ontwaren we aan het nieuwe pand den ongewonen rijkdom van stijl en oorspronkelijkheid zoowel aks de rustige massieve schoonheid die de fijne smaak van den ontwerper erin heeft vast gelegd. Met trotsch kan de heer P. M. J. van O e r 1 e, want hij is het, op dit mooie pro duct neerzien. Zijn ontwerp heeft verder ongetwijfeld een dankbare vertolking ge vonden bij het architecten-bureau Kraan en G r o e n e w e g e n bij 't welk de uitvoering wel in bevoegde handen was. Het is moeilijk, in een paar woorden den indruk weer te geven dien het pand maakt. Bijzondere aandacht trekt de artistieke winkelpui in teakhout; met palisanderhout opgelegd, en gedragen door een in origi neel marmer uitgevoerde onderpui. Tref fend is de overeenstemming van stijl tus schen het oorspronkelijke gedeelte van den antieken gevel en de fijn-bewerkte boven lichten, waar we dezelfde motieven in mi niatuur terug vinden. Ook het kunstige ko persmeedwerk achter de deur verdient, de aandacht. Het interieur toont dezelfde zorgzame bewerking. Iets nieuws is de stemmige ju te-bekleeding van den wand, en de rub ber-vloer. Verder zijn het hier-de ruime, van na- tuurhout vervaardigde vitrines, met haar rijke schittering van kunst- en luxe voor werpen uit edele metalen, die de bewonde ring gaande maken. Hier zoowel als in de etalage treft de rijke verscheidenheid, naast rustige- over eenstemming. De heer v. Kampenhout mag zicli. geluk- wnschn met deze zaak. niet minder dan de ontwerper en de uitvoerders, dien zij veel eer aandoet. Wonden veroorzaakt door branden, snijden of stooten, builen eninsectenbeten dadelijk behandelen met AKKER'* Kloosterbalsem Een. jubileum. Op Donderdag 21 Augustus hoopt onze stadgenoot de heer D. J. Looman, den dag te herdenken waarop hij voor 25 jaren als letterzetter in dienst trad bij de fa. P. J. Mulder en Zn. alhier. Het zal den sympathieken jubilaris die ook in de Ghr. arbeidersbeweging een een vooraanstaande plaats inneemt, aan blijken van belangstelling zeker niet ont breken. Deken Dessens De Deken van Leiden, de Hoogeerw. Heer P. L. Dessens, heeft gisteren onder groote belangstelling zijn gouden priester jubileum gevierd. Hij is bij deze gélegenheid door de Ko ningin benoemd tot officier in de orde van Oranje-Nassau en door den Paus tot kanunnik van het Kathedraal Kapittel in het Bisdom Haarlem. De Leidsche Sterrenwacht. De photographische koe-pél van de Leid sche Sterrenwacht, ofschoon reeds gerui- menf tijd in gebruik, zal Donderdag 18.Sep tember officieel in gebruik worden geno men in tegenwoordigheid van den minis ter van onderwijs, kunsten en wetenschap pen. Bij de politie zijn inlichtingen te beko men, aangaande een groen heeren rijwiel, dat door haar is aangetroffen terwijl het onbeheerd voor een - winkel stond. Prof. dr. N. v. Wijk alhier is be noemd tot commandeur in de orde van de Witte Leeuw, in ïsjecho-Slowakije. Mej. J. A. Ruys alhier slaagde te Botterdam voor het examen Nuttige Hand werken. Heb aantal bezoekers der rijksmusea en monumenten bedroeg gedurende het tweede kwartaal van 1924: Rijksmuseum van Oudheden alhier 2316, Rijks-Ethnogra- phisch Museum S32. bimieiilamp VLUG EN GOED. Het blijkt nu reeds, zegt dë Sta n- daard, hoe verstandig het. was, dat de adviseerende lichamen voor de herziening van de Tariefwet, genoopt werden tot vlug gen arbeid. Het ligt voor de hand, dat in bijna elk advies over gebrek aan tijd wordt ge klaagd. Het is ten onzent bijna een ge meenplaats geworden, waarmee wij van te voren reeds de critiek willen ontwapenen. Wij zouden het altijd heter hebben gedaan, als wij maar -voldoenden tijd hadden ge kregen. Of het waar is, mag in vele ge~ vallen worden betwijfeld. Vooral in het publieke leven is het „clen tijd hebben" waarlijk niet altijd een waarborg, dat er goed werk geleverd wordt. In elk geval biedt het geen waarborg, dat er mot den tijd. gewoekerd zal worden. En daarvan is de noodzaak hier bij, de tariefwet aan wezig. De gelijktijdige toezending van het ont werp aan de Tweede Kamer en de Kari mers van Koophandel, en het besluit der! Kamer tot dadelijk onderzoek in de af- deelingen, teneinde het ontwerp spoedig na het reces in behandeling te kunnen ne-» men, heeft gemaakt, dat er vlug gearbeid' is. Van allen kant kwamen de adviezen in, terwijl ook reeds het Voorloopig Ver-; slag versoheen. Kan men nu zeggen, dat er geen goed' werk geleverd wordt? Het Voorloopig Verslag is een degelijk, stuk, dat de vergelijking met gel'jksoortigal! stukken betreffende belangrijke wetaonU werpen goed kan doorstaan. Maar ook de adviezen van de Kamera van Koophandel mogen gezien worden. Het spreekt vanzelf, dat de detail-critielc zich telkens hoofdzakelijk richtte op de be langen, die het dichtstbij laj^n, en het best werden gekend. Maar wat in het eene ad vies niet wordt gevonden, dat treft men vb1 doende in het andere aan. Er is geen twijfel aan, of het ontwerp wordt voldoende getoetst aan de verschil-» lende, zeer uiteenloopende maatschappe-' lijke belangen. De taak, oni te midden van de vele eh ook -wel tegenstrijdige adviezen den goeden weg te kiezen, is niet gemakke lijk. Maar z:j is-uiteraard bij de Regeering des lands het veiligst. In het Voorlooo g Verslag van de besprekingen in de afd^e-- lingen der Tweede Kamer is de verwach ting uitgesproken, dat de Regeering een open oog zal hebben voor gegronde onme**- kingen, welke haar %van welke zijde ook •zullen geworden, en dat zij daarvan een zoodanig gebruik zal maken, dat de vlug heid, waarmede gehandeld wordt, de zaak zelf niet zal schaden. Dit zal u't de Me morie van Antwoord wel blijken. Tot nu krijgen diegenen gelijk, d;e mce- nen, dat de spoed, die bij de studie ven deze tariefherziening moest worden be tracht. straks zal blijken uitnemende vruchten te dragen.., Chr. Geref. Jonoe'lmsbond. De Bondsdag van den Bond van G1 r. Geref. Jongelngsvereenig'ngen in Ne- derland zal Woensdag 27 Aug. a.s te Utrecht in de Chf. Geref. kerk gehouden worden. In de morgenvergadering kom n diverse huishoudelijke zaken aan de orde. Aan de beurt van aftreding zijn de bonds-t bestuursleden Ds. H. Janssen, leger- en vlootpredikant in a]gem. dienst te 's-Gran venhage en Ds. G. Salomons te Bussum. In de middagvergadering zal Ds. G. v. d. Ven van Lisse een referaat houden over: „Persoonlijkheid en vereenigingsleven", terwijl in de openbare avondvergadering Ds. J. L. de Vries van Rijusburg de op-» wekkende rede houden zal. Ambtenaarssalarissen. De Bond van Tehnische Ambtenaren in Overheids- en semi-overheidsdienst, heeft zich per request gewend tot de betrokken autoriteiten inzake de salariswijziging. Aangedrongen werd, om in géén geval een. percentsgewijze verlaging der wedden toe te passen verder dan de daling der kosten, van het levensonderhoud aangeeft. Het index-cijfer van Maart 1919 is a's punt van uitgang aangenomen, dienover eenkomstig zijn de salarisvoorstellen ge formuleerd. Bepleit werd opneming der aangesloten ambtenaren in de groepen, omvattend de middelbare technici en de leiding gevende functionarissen van deze categorie. Grootte van schoollokalen. De volgende vragen zijn door den heep Slingenberg tot den Minister ven Onder-' wijs, Kunsten en Wetenschappen gericht; 1. Is het juist, dat de Minister bij de berekening van de ruimte voor leerlingen van schoollokalen te Haarlem geen reke-» ning heeft gehouden met de bepalingen vervat in art, 17 van het Bouwbesluit 1924 luidende als volgt: „1. enz. „5. De afstand van den voorkant de* voorste bankrij tot den werkmuur bedraagt ten minste 1.4 M. „6. De ruimte, te laten tussclien de ban-* ken onderling, voor .zooverre zij bestemd is voor het bereiken en verlaten der zit-» plaatsen, bedraagt ten minste 0.5 M. en die' tusschen banken en zij- of achtermuren ten minste 0.6 Meter. „7. enz. „10. De afstand tusschen den werkmuu* en de leuningen der daarvan verst verwij-* derde banken is niet grooter dan 8 M." 2. Is het juist, dat de Minister, met ver-» waarloozing van deze bepalingen, zijn he-* rekening aldus heeft opgesteld, omdat do inspecteur de bevoegdheid heeft van deze bepalingen ontheffing te verleenen? 3. Geldt hetzelfde ten aanzien van do berekening "van den Minister omtrent ruimte van schoollokalen in andere inspec tiën en gemeenten, voorkomende in do Handelingen van de Tweede Kamer, 1922/ 24, blz. 2321—2323? 4. Indien het antwoord op deze vragen bevestigend luidt, is Zijne Excellentie dan niet van oordeel: a. dat de Staten-Generaal ter zake on-* volledig zijn ingelicht? b. dat de conclusie van den Minister uitsluitend gebaseerd mag zijn op de gege vens van oppervlakte en inhoud, getoest aan de wettelijke bepalingen van liet bouw besluit, zonder rekening te houden met do mogelijkheid van ontheffing van cnkelo^ of meer daarvan?

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1