Dagblad voor Leiden en Omstreken.
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal.f2.50
Per week f 0.19
1 Franco per post per kwartaal. f2.00
Pil nummer bestaaft Rfiit twee
bladen.
5de JAARGANG. - WOENSDAG 25 JUNI 1924 No. 1243
BureauHooigracht 35 - Leiden - Tel. int. S278 - Postrekening 58936
ADVERTENTIE-PRUM
Gewone advertentiên per regel 2272 cent^
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tariel
Bij eontract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiên bij vooruitbeti
ling van-ten hoogste 30 woorden, worde»
dagelijks geplaatst ad 50 cent.
Oe Banier over Art. 123 R. R.
Wij hebben gisteren de aandacht ge-
- Vestigd op wat de Banier, het orgaan der
S. G. P. schreef over de van Anti-Revolu
tionaire zijde gevraagde wijziging van
'Art. 123 R. R. voor Ned. Inclië.
Tot recht verstand der zaak laten wij
een gedeelte van wat de 'heer Kersten
schreef hier volgen.
Na er op gewezen te hebben, dat be
doeld artikel inderdaad een belemme
ring be teekent voor de verkondiging van
'het Evangelie betoogt de schrijver dat het
in sommige gevallen een steun beteeken t
„Immers, de Gouverneurs-Generaal
sanctioneerden feitelijk «den arbeid van die
/zendelingen aan welke het verlof verleend
iwas, en stonden dan ook niet toe dat zen
delingen van andere richting 'zich in de
zelfde plaats vestigden, alweer om verwar
ring en onrust onder dit onontwikkeld volk
te voorkomen, en een soort concurrentie
op gebied van Godsdienst te weren.
't. Gevaar was niet denkbeeldig dat wat
door de Christelijke zending was tot stand
gebracht straks wierd verdrongen door de
finantieel veel krachtiger missie-actie van
de Roomsche kerk; welke laatste door
haar uiterlijk vertoon een machtigen in
vloed bon uitoefenen op het voor pracht en
praal zoo ontvankelijk gemoed der Ooster
lingen. Zoo ging het immers ook in China,
waar de moeizame jarenlange*. aTheid der
protestantsche zending as weggevaagd door
de Roomsche M-'ssie, welke daar nu finaal
der boventoon voert, gebruik makend van
den door de protestanten verrichten pion-
niersarbeid.
Zoo dreigt datzelfde gevaar nu in Indië
Als de opheffing van art. 123 R.R. tot
stand komt, staan reeds twee met name
Lekende Gereformeerde zendingsterreinen
op de nominatie om door Rome wegge
werkt te worden. Op 't zending sterein,
waar 't er dus „op aankomt", ds van co
alitie, althans van Rome's kant geen spoor
te ontdekken!
Bekend is dat de Anti-Revolutionaire
partij l'eerend dat de overheid „ten eenen-
rnale onbevoegd is zich met de geestelijke
hearbeid:ng des volks in te laten" de op
heffing van art. 123 R. R. steeds heeft ge-
Zoodat wat nu te gebeuren staat geheel
Digt in de lijn van wat men belieft te noe
men de „Anti-Revolutionaire beginselen"
en, wat het ergste is, in de lijn der sedert
eeuwen door Rome gevoerde politiek".
Op deze wijze stookt de heer Kersten
en tracht hij tegen de A. R. partij stem
ming te maken.
V Giftige pijlen.
Naar aanleiding van boven geciteerd
artikel, waarin het anti-papistische vuur
tje wordt gestookt en met een zekere
„handigheid" met het Roomsche spook
wordt gewerkt, schrijft ons de heer R. A.
d. O. te 's-Gravenliage
„liet lijkt alsof de S. G. P. begeerig
wordt om, op het voetspoor van anderen,
op stembuswinsten, die het anti-papisme
belooft, te gaan speculeeren.
Dit artikel, dat naar zijn opschrift te
oordeelen. een duidelijke uiteenzetting
van de kwestie „Art. 123 R. R." zou ge-
- ven is in zijn gansohe betoog, van begin
tot einde een bangmakerij voor „het
Roomsche -gevaar" en met de klaarblijke
lijke bedoeling om dat gevaar niet van'
Rome zelf uit to bezien, maar het toe
te schrijven aan de politiek, welke de A.
R. Partij voert. Dus om niet de R. K.,
maar in de eerste plaats de A. R. te be
strijden.
We hebben er niet liet allergeringste
bezwaar tegen maar.... dan niet met
onware en tendentieuze - voorstellingen,
als het U belieft!
Moét inderdaad .het anti-papisme op-
gefcl gaan doen bij de S. G. partij?
Zijn de wapenen van vrouwenkiesrecht,
[Verplichte verzekering, vaccinedwang,
stemplicht dan reeds stomp geworden?
Ook bij den leider dier partij, Ds. Ker
sten, zelf, is Rome in den laatsten tijd
schering en inslag. Zoo heeft hij bij heb
jongste onderwijsdebat in de Tweede Ka
mer in zijn overigens veelszins uitne
mende rede gezégd: „De financieele
gelijkstelling heeft mijns inziens geen
.voordeel gebracht aan de Christelijke
scholen, kost de schatkist milioenen en...
leidt tot bevoorrechting
y a n oen deel van ons volk
\dafc krachtens onze h.is-
't o r i e daarop geen a a. n-
(spraak zou kunnen m a-
/k e n."
We kunnen ons levendig voorstellen, dat
/■men bij de groote massa, die zoo 't
i heet alleen] naar beginselen vraagt en'
jfle praktische mogelijkheden kortweg aan
JJhaar laarzen lapt, met dergelijke uitspra-
jïren succes heeft; dat ze van dit in-de-
(hand-werken van het Roomsche gevaar
.aanstonds omvalt.
Maar wat we niet begrijpen kunnen?
(Dat oen man, die in de dageliiksclie prak
tijk' moet medewerken aan de prac-
tische staatkunde, zich met dergelijke
phrasen vermeien kan. Laat Ds. Kersten
nu eens heel eenvoudig vertellen, of hij
het inderdaad mogelijk acht een schoolwet
te maken, waarbij de Roomsch Katholie
ken zullen uitgesloten zijn van de finan
cieele gelijkstelling voor het onderwijs
van hunne kinderen.
Of als"" hij zegt: ik wil ook die heele
„financieele gelijkstelling" niet! of hij dan
weer terug wil keeren tot de bevoorrechte
positie der „neutrale" openbare school, de
.secte-schooi der modernen" en in dien
t ege nw o or d i ge n tijd met haar onderwijs
zonder Bijbel, de kweekplaats van
een opvoeding zonder godsdienstige be
ginselen, zoo uitnemend toebereid om de
zaden van socialisme en communisme te
ontvangen?
Of als hij zegt: neen, ik wil ook dat
niet! af hij het dan (practisch) mogelijk
acht, binnen afzienbareru tijd ïii Neder
land te'komen't- zij tot de christelijke
staatsschool, 'b zij tot de volledige vrijheid
op schoolgebied?
Deze vragen van practische politiek
behoeven Da. Kersten, noch iemand te
hinderen in het getuigenis der heilige be
ginselen. Zeker niet! Maar dan moest
Ds. Kersten dit getuigenis geven in zulk
een vorm. dat het anti-papistische gees
ten geen wapenen smeedt om de A. R.
partij op onwaardige wijze te bestrijden.
Althans niet zoolang Ds. Kersten
zelf nog niet zóó' ver is*, dat hij het begin
sel der vrije school, dat wij met hem wil
len propageeren, of de inrichting der
christelijke staatsschool, die wij niet be-
geeren, in een aannemelijk wetsvoorstel
heeft weten to belichamen.
Zulk een anti-papistische tendenz, blijk
baar om de A. R. partij te treffen, maar
zonder eenige practische aanwijzing, hoe
het dan wèl zou moeten, ademt nu ook heb
artikel van K. te R. in De Banier van 12
Juni.
?t Is onbeholpen van betoogtrant we
kunnen het heusch niét helpen, dab we 't
zoo zeggen moeten. De lezer oordeele!
Uit het artikel is geen andere conclusie
te trekken^ dan dat art. 123 R. R. onge
wijzigd gehandhaafd moetblijven. „Dan"
zegt de schrijver „'dan worde, als
het zoo dn Gods raad ligt, in ons Indië
met zijn millioenen arme heidenen de
strijd maar heropend-tiissehen de ware en
de valsche Kerk...."
Dat is nu heel vrocon gezegd, maar, ge
achte heer K.,als art. 123 R. R. on
gewijzigd blijft, dan houdt de Gouverneur
Generaal liet recht in handen om in wel
ke gedeelten van den Archipel hem 'be
lieft, dien „strijd tusschen de ware en de
valsche Kerk" te verbieden, niet alleen,
maar ook.... om U te verbieden zelfs
maar „het Evangelie aan de arme heide
nen te brengen" met of zondier strijd
tegen Rome.
Déb is de consequentie. Of meent de
heer K., dat het mogelijk is een G. G. op
den troon te Buitenzorg te zetten, die de
protestantsche zendink wèl zal toelaten in
streken, waar Rome haar missie drijft
maar die omgekeerd de Roomsche mis
sionarissen zal gaan weren?
Natuurlijk laat de schrijver dezer vraag
in zijn artikel geheel ter zijde om des te
gemakkelijker te kunnen afdwalen op al
lerlei zijpaden, waar hij van aehter de
struiken de A. R. partij kan bestoken,
met.... giftige pijlen.
Met giftige pijlen, ja, want hij zegb
onwaarheden en hij speculeert met door
sommigen geliefkoosd© zaken, die hij zelf
verwerpt.' Speculeert alzoo op de onwe
tendheid der massa. Wij zullen heb aan-
toonen.
Er wordt in dlat artikel gewerkt met
„de Nederciuitsch Hervormde Kerk", waar
van zeker het meerendeel der leden der
S. G. P., haar voorzitter en vermoedelijk
ook de" schrijver van het artikel zich...-
afgescheiden heeft.
„De verandering van art. 123 R. R."
zoo luidt het „tot lieden een steun voor
de zending, wordt voor de prediking des
Evangelies oen zware slag. Weer zal een
kleine beschutting, die de Kerk geniet,
worden omgewroet."
Deze „beschutte" Kerk is in Indië do..
Indische Staatskerk, een vrijwel modern
instituut. Nu geen praatjes en er omheen
draaien heer Kersten!, maar kortweg, er
kent gij dat instituut als de ware Kerk.
de kerk van Christus, en wenschb gij in
derdaad de handhaving harer bevoor
rechte positie? Ofzijt ge op dit stuk
antirevolutionair en onderschrijft ge, wat
wo lezen in Ons Program:
„De thans in onzen Archipel bestaan
de kerkinrichting is, voor wat do
Protestantsche kerkgenootschappen aan
gaat, In zichzelve geoordeeld. De
Roomsch-Katholieken hebben wat ze
behoeven; genieten vrijheid; beschik
ken over een corps belijdende, bekwa
me, ontwikkelde geestelijken; etaan
door dien bisschop in partibus te Bata
via met het Rijksbowind' in officieel en
toch onafhankelijk verbandhebben
zich weinig to beklagen over gebrek aan
belangstelling bij Roomsch-Kath'olieke
ambtenaren; geven schier aan elk zen
dingsstation gemeentelijke inrichting en
staan aldus op vasten voet; winnen bij
dien dag; en genieten] algemeen© ach
ting.
De Protestanten daarentegen zijn zich
zelf in hun kerkinrichting een hinder;
indien ze gel o oven, een ergernis; en
voor wat buiten is tot een aanfluiting.
Ze vormen, tob het /ongerijmde en on
bestaanbare van een algemeen Protes
tantsche Staatskerk, met gemeenten, die
onvrij, geestelijk verarmd en verloopen
zijn: onder leeraars, die van buiten
door rijks benoeming ingebracht, schier
allen zonder geloof of belijden, melt hun
éigen figuur verlegen' staan, en boven
dien behalve door dezen drieVoudigeü
jammer, nog droeviger schier door het
onloochenbaar feit, te schande gemaakt,
dat de Europeesche Christenheid onder
hen van alle hooger belijden af, indien
niet maar ook aan dieper, heiliger le
vensernst gespeend is.
Reeds lang had men op Plein en Bui
tenzorg dan ook^behooren in te zien^
dat dit niet langer geduld kon of mocht.
En de moeilijkheid, dat men aan de be
staande regeling zich bilateraal verbon
den had, mag geen oogenblik als ver
ontschuldiging aangevoerd door de vol
slagen ontstentenis van een veerkracht,
die slechts even had behoeven op te
waken, om een zoo ontzenuwd lichaam
als het Indische kerkbestuur tot hot
handelen naar heiliger richtsnoer te be
wegen, Het dient er toe-te komen, dat
dezo onbestaanbare, en zoo geestelijk
als staatsrechtelijk geoordeelde Staats
kerk door verdwijning ophoude de eere
van den Christus in onze koloniën te
omsluieren. Te. komen dat de Gerefor
meerde gemeenten haar confessioneel en
presbyteriaal karakter herwinnen."
Over de-ze Indische Staatskerk gaat hefc
bij de kwestie van art, 123 R. R. in eigen
lijken zin heelemaa-1 niet, maar de heer
Kersten sleept het er bij de haren bij en'
dus moesten wij er wel naar kijken.
En nu nog een paar aardige aanvallen
op de A, R. Partij.
„Op heb zendingsterrein, waar het er
du3 „op aankomt" is van coalitie althans
van Rome's kant geen spoor te ontdek
ken". zegb de heer Kersten.
Van Antirevolutionairen kant wel? Wij
zullen maar vragen: antwoordt gij nu
eens, geachte heer K., heeft de A. R. par
tij niet steeds volstandig vastgehouden,
dat op het terrein der Kerk en der Evan
gelisatie en der zending trots alle samen
werking op staatkundig terrein, Rome
moet worden bestreden?
Welk voordeel kunt ge er toch wél in
zoeken, om door zóódanige verwarring
van begrippen voor de eenvoudigen van
geest, politieke winst voor uw S. G. P. ie
bejagen?
Wordt niet in do kerken van Gerefor
meerde belijdenis, waar ook het antirevo
lutionaire volk zich verzamelt (sommige
Ned. Herv.' gemeenten, do Chr. Geref.
Kerken, ook in de. geAeenten van Uw
eigen kerkformatie) de leer van Rome
onafgebroken bestreden? Wordt van deze
kerken uit geen evangelisatie in de lands-
deelen mét Roomsch-Katholieke bevolking
gedreven?
En heeft de Gereformeerde zending op
Java ooit blijk gegeven, dat ze zich ter
wille der „coalitie" in haar roeping ook
tegenover de Roomsche missie tob on
trouw Eet verlokken? Nu niet er om heen.
redlenieeren, maar eerlijk bescheid, als :t
u belieft.
Juist het tegenwoordig artikel 123 R.R.,
zou een struikelblok op den weg der Ge
reformeerde ziending kunnen zijn, als God
haar in andere deelen van den Archipel
deunen' opende en er de mannen voor gaf."
STADSNIEUWS.
Natuurhistorische Vereenitjing.
Gisteravond werd in het „Volkshuis" de
Natuurhistorische Tentoonstelling ge
opend.
Do voorzitter der afdeeling Leiden van
de Nederlandsche Natuurhistorische Vcr-
eeniging, Dr. F. P. M u 11 e r„sprak in zijn.
openingswoord zijn groote voldoening uit
over.deze tentoonstelling, door genoemde
vereeniging in samenwerking met het
Leidscho Volkshuis georganiseerd. Er is
een geruime tijd van harden arbeid noo-
dig geweest om een tentoonstelling als
deze in elkaar te krijgen.
Hij wees b.v. op de moeilijkheid om aan
den voet van den Alp, waarop hij stond,
een Hollandsch moeras in te richten. Ge
woonlijk heeft men waterdieren en -plan
ten in, aquariums, doch de opzet van zulk
een moeras is grootscher.
Tot dat doel had do heer P. Fehmers
zich dn verbinding gesteld met de Leid
scho katoenfabriek, die twee hakken had
beschikbaar gesteld, die aan elkaar ge-
lascht werden en zoo den vorm kregen van
een hal ven cylinder.
Ook is het niet gemakkelijk, de benoo-
digde waterplanten in zulk een moeras to
krijgen. Daartoe is vooreerst noodig, dat
ze zorgvuldig vervoerd worden; alleen op
die manier kan men ze-goed houden.
Nu nog een hellend walletje, met gras
begroeid, er rondom, en ge hebt het Hol
landsch© moeras.
Voor het aanleggen van den Alpenluin
op het podium bracht Spr. dank aan den
heer K. J. van Veen, kweeker van Alpen-
planten alhier.
'in Moeilijkheid- was hier, dat de plan
ten niet allé tegelijkertijd en sommige
sléchts zeer kort bloeien. Wie dit in aan
merking neemt, staat verwonderd over do
bloemenweelde, die hier ten toon gespreid
wordt.
De heer F. Groeneveld uit Den Haag
had gezorgd voor zeewater-aquaria, waar
zeeanemonen en andere dieren in tentoon
gesteld werden, terwijl eveneens de leden
der aquarium-vereeniging, die en bloc tot
de afdeeling waren overgegaan, hadden
meegeholpen aan het in elkaar zetten
dezer tentoonstelling.
Dr. Goedhart, de directeur van het Her
barium, had een serie platen betreffende
de ontwikkeling der grassen beschikbaar
gesteld. De grasstand zelve was nog niet
klaar, doch zal vandaag ingericht wor
den.
"Spr. bracht hun allen dank, alsmede de
talrijke inzenders, te veel om te noemen.
Ten slotte dankte Spr. Mej. Funke, de
directrice van het Leidscho Volkshuis voor
de aangename samenwerking, alsmede den.
heer van Burkorn, lid van het hoofdbe
stuur van de Ned. Natuurhistorische Ver
eeniging, voor zijn tegenwoordigheid en
verklaarde 'daarna de 3de tentoonstelling
voor geopend.
De heer van B u r k o m, daarna het
woord nemende, dankte namens het hoofd
bestuur voor de vriendelijke uiitnoodiging
en sprak zijn blijdschap nit over het wel
slagen dezer tentoonstelling.
Dit is een bijzonder feit omdat we hij
een, dergelijke' .zaak te doen hebben met
levend materiaal, dat men niet in zijn
hand heeft. Men is afhankelijk van het
weer, dat hier in Holland zoo grillig is,
en van vele andere factoren.
Spr. sprak iden wensch uit, dat deze ten
toonstelling zich mocht verheugen in druk
bezoek en mocht aankweeken liefde tot de
natuur en respecteeren van wat ons land
aan natuurschoon bezit.
Met deze beide toespraken was» de ten-
tenstelling geopend en was er gelegenheid
tot het nader bezien van het tentoonge
stelde, - waarhij do leden der afdeeling
alle gewenschle inlichtingen verstrekken.
Wij kregen, een hoogen duid£ van het
geen in deze tentoonstelling bereikt ds.
Heel interessant waren b.v. de verschil
lende aquaria, in sommige waarvan zoo
veel visschen aanwezig waren, dat deze
van de in het water aanwezige planten
geen voldoende zuurstof ontvingen en
daarom speciaal zuurstof werd toegevoerd
in den vorm van lucht.
Wo zagen de tropische visschen met hun
schitterende kleuren, zooveel te heter te
bewonderen door de electrische verlich
ting, die daartoe hij de aquariums was
aangebracht: de Dauio rerio of „zebra"
(gestreepte visch), de Danio malabaricus,
do poecilia, zooals zijn naam needs zegt,
beroemd om zijn mooie kleuren, voorts de
zwaarddrager, een schoono visch, die
levende jongen werpt, evenals do zwarte
en roode poecilia en de gupjes.
Ook tropische waterplanten waren te
zien: de Vollisneris Spiralis, .een plant, die
op gras gelijkt, do vijfvingerige plant.
Heteranthera geheeten, de zeeanemonen
en zeeanjelieren en vele andere meer.
Wo zagen ook garnalen zwemmen (hoe
veel menschen, die ze graag eten, hebben
dlat wel eens gezien?), verder: mosselen,
schildpadden enz. Veel belangstelling is ook
de hit tervoren waard, een visch, die op
bijzondere wijze broedt. Zij weet haar leg-
buis in een zoetwateTmossel te werken en
scheidt zoodoende de eieren af in de mos
sel. Hier worden ze uitgebroed en daarna
blazen het mannetje en wijfje van den bit-
tervoren zuurstofrijk water voor den mond
van de mossel, met het gevolg dat deze
zich opent en de jongen uit de mo-ssel
zwemmen.
Behalve de aquariums waren er nog
veel andere bezienswaardige dingen. Be
halve do Alpenplanten en de moerasplan-
ten, die we reeds noemden, was er een
groote verzameling schelpen, rupsen, ke
vers, inlandsche planten, waaronder ook
spinazie, ui en dergelijke, alsmede een in-
stalaltie om door een stuk vergrootglas de
watervloo, de hrakwaterpoliep en de roode
watermij t te zien, dit laatste was ook zeer
interessant.
Wo kunnen onzen lezers dan ook een
bezoek aan deze tentoonstelling wol aan
raden, inzonderheid aan leerlingen van H.
B. S. en Kwëekscholen, alsmede onder
wijzers.
Christelijke Kweekschool voor
Onderwijzers.
Bij bet gisteren voortgezet eindexamen
aan bovengenoemde inrichting werden ge
ëxamineerd en slaagden 5 candidaten n.l.
de heeren! S. Anholts, H. H. Hofman en
C. Versluys, allen te Leiden, J. H. v. d.
Berg to Alphen aan den Rijn en A- de
Vries te Warmond.
Machinisten-Avondschool.
Zooals een advertentie in dit nummer
doet zien, is de gelegenheid weer openge
steld zich te laten inschrijven ivoor do
Machinisten-Avondschool, verhonden aan-
de Ambachtsschool alhier, die voldoende
opleidt voor liet examen scheepsma-
c h i n i s-t op de groote vaart.
De cursus duurt 2 jaren, doch .alleen in
de maanden September tot einde Mei eiken
avond van 710 uur, behalve den Zater*:
dagavond.
Het schoolgeld bedraagt f15.per-
jaar. p
Oud'leerlingen van ambachtsscholen en
avondscholen die in de practijk werkzaam'
zijn en anderen die voldoende theoretisch!
onderlegd zijn en eveneens in de practijk
werkzaam zijn, kunnen van dezen Cursus
gebruik maken.
De vakken d'ie gedoceerd worden zijnj
Ned. Taal, Eng. Taal, Rekenkunde, Alge-*
bra, Meetkunde, Natuurkunde, Werktuig-*
kunde, Electrotechniek, Hand- en Lijntee-»
kenen en Scheepswerktuigkunde.
Het doel van dezen Cursus is den deel-»
aiemers zooveel kundigheden bij te bren-i
gen, dat zij goed onderlegd zijn voor de
machinisten-examens, zoowel voor het
voorloopig diploma als voor het d-'ploma A
Belanghebbenden kunnen zich van af
heden tot 15 Juli 1924 aanmelden bij den.
Directeur der Ambachtsschool, Haagweg
2 te Leiden.
Er wordt speciaal op gewezen, dat ge-*
diplomeerde leerlingen van Ambachts- e$
Avondscholen in het 2de leerjaar kunnen
geplaatst worden.
De politie heeft in den nacht van 20
op 21 Juni een hond op straat onbeheerd
aangetroffen, die van te veel waarde wordt
geacht om zonder meer te worden afge-i
maakt, 't Is een grijsharige herdershond
(beef).
De eigenaar weet «dus waar hij zijn
hond ban terug bekomen.
Electr. Trein Den Haag—Leiden.
Verschillende bladen komen nog eens
terug op de inrichting van de nieuwe trein
wagons voor de te electrificeeren lijn Den:
HaagLeiden; en stippen daarbij enkele
eigenscliappen aan, die in 't overzicht cat
wij reeds eonigen tijd geleden gaven, nog
geen plaats vonden, weshalve we ze hie#
nog eens laten, volgen.
De electrische trein is samengesteld uit
vijf wagons. De eerste is eon derde klasse-
wagon met motor en beugel. Deze motor
wagen wéegb 60.000 K.G. Daar achter
komt nog eon derde-klasse aanhangwagen
van 40.000 K.G., dan een eerste klasse en
tweede klasse aanhangwagen, en dan weer
een motorwagen, die voor de helft tweede
klasse is en voor de anderé helft bagage
ruimte. Daar kan 2500 K.G. bagage gebor
gen worden.
Alle wagens zijn onderling met harmo
nica's verbonden, zoadat men den gehee-
len trein kan door loopen»
De derde klasse-wagen is in eenvoudig
geverfd hout uitgevoerd, de eerste klasso
in rood, de tweede klasse is met gToen
pluche bekleed. D.e motoren komen van
de Engelsche firma Yickers en de Westng.
house in Amerika. Maar de wagens zijn
alle in Nederland gebouwd, bij Werkspoor
en bij Beynes. De laatste snufjes vindt
men er natuurlijk. Zoo hebben, om een
kleinigheid te-noemen, de aschbakjes klep
jes gekregen en ze kunnen gekanteld wor
den, wat gemakkelijk is bij het schoon
maken. Oe ramen zijn zeer praetisch in
gericht. De handvaten zijn tegelijkertijd
de knop om het slot open te maken. Trekt
men ze omlaag, dan gaan twee schootjes
naar binnen, en veeren onder dc ruit zor
gen dat ze vlot en gemakkelijk loopen.
De W. C. is ingericht als in D-treinen.
Er is een opglaphare waschtafel io
Nieuw voor ons land is een afzonderlijk»
gelegenheid voor heeren.
Natuurlijk zijn de wagens electrisch ver-
licht. Elke wagen ontvangt daafvoo*
stroom van een dynamo, die op een dei
assen geplaatst is.
De trein loopt gemiddeld op 1350 v >lt^
maximum 1500. Onlangs heeft men op do
veldverzwakkingsstelling er ongeveer 105
K.M. mee geloopen. Behalve deze stelling
lieeft dc motor er nog drie, rangeerstel
ling. scriestelling en parallelstelling.
Do druk voor de Westinghouso rem.
wordt automatisch er bij geregeld. Voor
op den handel, waarmede de motor gere
geld wordt, zit een instrumentje dat prach
tig werk doet. Want dit instrumentje voor
komt ongelukkeu, wanneer de bestuurder
ongesteld niocht worden. Do ingewijden
noemen het den doodemansknop. Want,
laat do bestuurder dezen knop, terwijl do
motor ingeschakeld staat los, dan -wordt»
de motor uitgeschakeld en de rem in
werking gebracht.
Het plan bestaat, met deze treinen in
48 minuten van Den Haag naar Amster
dam to gaan rijden. Maar dan zullen do
reizigers leeren moeten vlugger in to stap
pen. Op elk etation wordt slechts 1 mi
nuut gestopt, 't Kan vlug, dat bewijzen do
tubes en. do Métropolitain te Londen en
to Parijs. De reizigers mogen slechts aan
een zijde instappen, aan het andere einde
moot alles uitstappen.
Een minuut na het vertrek heeft d<
trein reeds een vaart van 72 K.M. en drii
minuten later van 90 K.M,
Is het nog noodig do voordeelen op U
Bommen? Snel, zindelijk en goedkoop. Na*f
tuurlijk moet do geheele baan langs een
electrische geleiding gelogd worden. Maai
men heeft nu practisch mogelijk gemaald»
om do tien minuten oen trein te laten loo^
pen» Wanneer dat eenmaal gebeurt-, zal etf.
van overbelasting van de lijn Amsterdam
—Den Haag £e>en sprake meer zijn. j