Dagblad voor Leiden en Omstreken. I!UWÏ LEIDSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJS In Lelden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaalf2.50 Per week f 0.19 Franco per post per kwartaal. f2.9P 5de JAARGANG. - ZATERDAG 21 JUNI 1924 - No. 1240 BureauHooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postreksnino 589313 ADVERTENTIE-PRIJS» Gewone advertentiën ]oer regel 22V2 cenV Ingezonden Mededeelïngen, dubbel tarieff "Bij contract, belangrijke reductie. JCIelee advertentiën bij vooruitbeta^ ling van ten hoogste 30 woorden, worden dadelijks geplaatst ad 50 cent. Pit nummer bestaat Bit twee bladen. De Ziektewet. Met de ziekteverzekering blijft het nog altijd tobben. 1 Duidelijk wordt hier gedemonstreerd hoe uitstel gemakkelijk tot afstel kan. leiden en hoe het betere de vijand kan zijn van het goede. De lijdensgeschiedenis is begonnen toen in 1913 het Kabinet-Gort van der Linden besloot de Ziektewet-Talma niet uit te voeren. En het is voortgezet toen Minister Aaï- berse, inplaats van zich tot enkele nood zakelijk gebleken kleine wijzigingen te bepalen, plannen ging maken tot de in voering van een nieuw verzekerings systeem. Aangenomen dat dat nieuwe systeem be ter is dan het in de wet-Talma belichaam de stelsel wat wij niet zonder meer wil len ontkennen zoo moet toch deze gang van zaken worden betreurd, omdat er al te lang is gestudeerd, met het vermoedelijk gevolg dat er in de eerste jaren op de invoering van de Ziekteverze kering niet te rekenen valt. We zijn nu eindelijk zoover dat de Mi nister zijne plannen in een voorlbopig ontwerp heeft vastgelegd, welk voor-ont werp naar den Hoogen Raad van Arbeid is verzonden om advies. Wanneer alles meeloopt zal dit advies in de tweede helft van September gereed komen, waarna de Minister het dan bij de Sta ten-Generaal aanhangig kan ma ken. Intusschen is het laatste zittingsjaar van deze parlementaire periode aangevan gen. De kans dat het nog voor de sluiting der zitting de beide Kamers heeft gepasseerd is al zéér gering. Maar ook al gebeurt dit, wat ons niet waarschijnlijk voorkomt dan zal toch de invoering niet dadelijk kunnen plaats hebben. En nu is het volstrekt niet onmogelijk dat m de verkiezingen een ander Kabinet optreedt en dat we krijgen een herhaling van 1913, n.l. dat er weer een wijzere komt die 't wegredeneert of die heelemaal niet redeneert maar eenvoudig weigort de wet uit te voeren omdat hij andere en nog weer betere plannen heeft. We zijn dan weer precies zoover als in 1913. Nu weten wo wel dat dit niet de be doel in g is van Minister Aalberse, maar dat het integendeel zijn ernstig streven is tot spoedige invoering van de Ziekte verzekering te geraken, maar we vreezen met groote vreeze, dat het dien weg op zal' gaan. Niets zal ons intusschen liever zijn, dan dat straks blijkt dat we de zaken te don ker hebben ingezien en dat eindelijk aan de arbeiders een geldelijke uitkeering bij ziekte wordt verzekerd. Of de nu ontworpen regeling in een, wet zal worden vastgelegd en straks in toe passing gebracht zal de tijd' moeten lee- ren. Maar dit staat wel vast dat het voor-ont werp tot allerlei beschouwingen aanlei ding zal geven, waarom het gewenscht kan zijn, van den ihoud een kort overzicht te geven. In de bij het ontwerp gevoegde Nota van Toelichting herinnert de Minister aan het in April in de Tweede Kamer gegeven overwicht van zijne plannen, waaruit bleek dat aan dé beoogde reorganisatie de'vol gende beginselen ten grondslag zouden l'iggen: lo. De sociale verzeiling, al3 verplichte verzekering, is in wezen eene arbeh dersv er'zekering; daarnaast is als aanvulling plaats voor eene v r ij w i 11 i- ge verzekering ten dienste van de genen, die maatschappelijk met arbeiders gelijk staan. i 2o. De uitvoering der verzekering geschiedt bij voorkeur door uit dé maatschappij opgekomen or ganen. De overheid beperke zich zooveel moge lijk toe het stellen van dwingende rege len, het houden van toezicht, het ge ven van noodzakelijke leiding, terwijl aanvullende organen door haar worden ingesteld, welke de uitvoering -der sociale verzekering op zich zullen nemen, voorzoover daaraan, naast de uit do maat schappij opgekomen organen, behoefte mocht blijken." i Op deze twee principieele punten is het ^verzekeringsgebouw opgetrokken. Nemen we nu kennis van liet ontwerp, dan blijkt al dadelijk, dat dit niét slechts eene regeling geeft van de ziektever zekering, maar ook van de ongeval lenverzekering. Het nauwe verband, dat naar het in'zicht van den Minister tusschen deze beide ver zekeringen ter bereiking van eenheid en eenvoud bij de sociale verzekering be-; hoort te bestaan, zoude eene wetswijzi ging. welke zich zou beperken tot de fciek- teverzekeiing, en de bestaande regeling der ongevallenverzekering onaangeroerd zoude l'aten, tot on vruchtbar en arbeid doe men. Uitbreiding der ziekteverzekering tot al le personen, die in loondienst verkeeren, de betaling der verschuldigde premiën op de basis van de loonlijsten, welke de werk gever verplicht ia ingevolge de bestaande ongevallenwetten te houden, 'zoude, indien niet te1 gelijk de grondslagen der ongeval len verzekeringswet geving werden ver breed, de praktische bezwaren en'moeilijk- heden, welke dringen tot het brengen van meerderen eenvoud en eenheid, nog zwaar der doen gevoelen. Het onderhavige wetsontwerp bevat der halve 'n regeling der ziekte- en der onge vallenverzekering. Bij de indeeling der rechtsstof is zooveel mogelijk het aan de uitvoering van deze heide verzekeringen gemeenzame samen gevat. Hoofdstuk I geeft mitsdien de bepalin gen van de aan heide - verzekeringen ge meen zijnde begrippen van arbeider, werk gevers, loon en dergelijken. In dat hoofd stuk zijn voorts de noodige voorschriften opgenomen betreffende de B e d r ij f s- vereeniging welko, naar de denk beelden van den Minister, het hoofdor gaan zal zijn voor de uitvoering der ziekte- en der ongevallenverzekering. Ver der beVat het bepalingen omtrent de aan giften, door de werkgevers, te doen, om trent de verplichtingen der werkgevers, die niet bij eene Bedrdjfsvereeniging zijn aan gesloten, tot het aanhouden van loonlijs ten, tot de premiebetaling, enz., terwijl! ten slotte de regeling, ingeval van ge moedsbezwaren bij werkgevers tegen de verzekering, eene plaats heeft gevonden. Hoofdstukken II en III bevatten vervol gens de bijzondere voorschriften voor de ziekteverzekering en voor de ongevallen verzekering, terwijl daarna Hoofdstuk IV bepalingen g?eft omtrent be-roep, het toe zicht op de naleving der wettelijke voor schriften door de betrokkenen, strafbepa lingen en slotbepalingen, welke bepalingen voor beide verzekeringen dezelfde kunnen zijn. Behoudens de in de voorgaande alinea besproken uitbreiding iö het onderhavige wetsontwerp mitsdien in zijn inhoud be perkt tot datgene wat rqmdig is om te ko men tot de invoering eener ziekteverzeke ring, welke past in het kader van het door den Minister opgevatte hervormings plan. Er worden daarom thans geen voor stellen gedaan met betrekking lot de wijzi ging der Invaliditeitswet en de reorgani satie der Overheidsorganen Rijksver zekeringsbank en Baden van Arbeid. Wordt het aangeboden wetsontwerp in wezen door de Staten-Generaal aanvaard, dan zal het naar de Minister vertrouwt weinig moeite kosten de noodige wijzigin gen aan to brengen. In een volgend nummer hopen we op dit ontwerp nog nader de aandacht te ves tigen. Nu echter kan reeds worden gezegd dat de verzekering als regel door Bedrljfsver- eenigingen zal worden uitgevoerd, terwijl do Rijksverzekeringsbank en de iRaden •van Arbeid slechts als aanvullende organen zullen optreden. Van beteekenis is voorts dat de werke- 1 ij k uit de maatschappij opgekomen or ganen, de Ziekenkassen, ten doodc zijn opgeschreven. V Syndicalistisch terrorisme. Onlangs hebben wij gewezen op den plicht om te staan en te spreken evenals een Petrus en de Apostelen. Dit is echter lang Taiet altijd even ge makkelijk. Met name onze Christelijke arbeiders, die vaak meer dan anderen tegen den stroom hebben op te roeien, weten daarvan mee te spreken. Het; fs heel iets anders in de fabriek en op het karwei voor zijne belijdenis uit te komen en vast te houden aan zijn beginsel, dan thuis den Bijbel te lezen en 's Zondags naar de Kerk te gaan. Dat. is onlangs in Twente gebleken. Moeilijke dagen hebben vele arbeiders en vele arbeidersvrouwen moeten doorma- ken. En het blijkt ook weer te Amsterdam waar de Christelijke arbeiders in de steen- industrie weigerden de leiding van do stakende syndicalisten te volgen. Op hardhandige wijze worden de werk willigen bewerkt. Sommigen moesten reeds in een zieken huis worden opgenomen. Anderen liggen thuis te bed. Ook hunne vrouwén worden niet mét rust gelaten, wat kan blijken uit een schrijven dat zij dezer dagen ontvingen, on waarin het o.m. heet; „Het is overbodig U te vertellen dat do staking in het steenhouwersbedrijonver zwakt wordt voortgezet. Wat voer U niet overbodig schijnt, is U te zeggen, dat de strijdende kameraden vechten tegen de enorms loonsverlaging, een loonsverlaging die beteekent een nog groolere ellende in do huisgezinnen der Steenhouwers. De mannen, gedoemd om eerder le ster ven, door den slechten invloed van het vak en nu bovendien die arme vrouw en kindereu nog grooter ellende door do la gere inkomsten van den kostwinner. De Heeren Patroons met hun gevulde brandkasten en gezonde woningen vragen er niet naar, of hun arbeiders in een steeg of slop moeten wonen, of dat 's Woens dags hun loon reeds is opgebruikt aan de hoogst noodige Tevensmiddelen. Winst en nog eens winst is het eenigsie waar de Heeren patroons van droomen. Daar moet alles voor wijken. De strijd duurt nu reeds 5 weken en schouder aan schouder zijn de stakers blijven s'aan behalve eenige deserteurs waaronder ook Uw man. Uw. man plaatst zich aan de zijde der patroons. Ook hij werkt bewust mede aan de algeheele vernietiging van het levens peil van vrouwen en kinderen, wier man' en vader op het steenbedrijf is aangewe zen. Wij weten niet. of U voelt wal dat zeg gen wil het brood te e'en van de vrouwen en kinderen der stakers. Dit willen wij U wel zeggen. Wij geven U do gelegen heid tot Zaterdag 10 Mei a.s. om te zor gen, dat Uw man op zijn verraad, terug komt. Doet hij dat niet, dan stellen wij U en hem aansprakelijk voor zijn daden. Leer dit van ons, dat. niemand onge straft speelt met het lot van zijn medemensc h." Men kan z'ch indenken don gemoeds toestand van de mannen die onder derge lijke omstandigheden moeien werken en van do vrouwen, die zoo hunne mannen van huis zien gaan. Er behoort moa.d toe, om dan toch vol to houden en zijn plicht te vervullen. En wij mogen dankbaar zijn, dat er nog gevonden worden eenvoudige mannen en vrouwen, dio voor geen brutaal terroris me uit den weg gaan, maar die op deze wijze durven staan en spreken. V Teleurstelling. De Engelsche regeering voortgekomen uit de Arbeiderspartij voldoet niet aan de hooggestemde verwachtingen. In hun Kritiek waren de Labourmannen evenals de S. D. A. P. ten onzent, sterk En groot waren dan ook de verwachtin gen toen hunne leider3 geroepen "worden de Regeering te aanvaarden. Nu zouden dan eindelijk de poorten van het beloofde paradijs zich openen. Maar de hoop werd beschaamd. Hoewel de Labourregeering nog slechts enkele maanden aan bet werk is, moet toch reeds een der partijorganen schrijven: „Het is geen geheim, dat in de ge- heelo partij ernstige bezorgdheid ge wekt is door het feit, dat nog steeds weinig gedaan en zelfs weinig aan gekondigd wordt, om do plannen van de vorige regeering uit te breiden,, die slechts voor één *op tien wéTkloozen van nut konden zijn. V e ed grooter d i n g e h a d- den wij in ons hoofd, toen 'wij de daden van de vorige regeering af keurden Wij hadden gehoopt, dat de arbeidersregeering het vraagstuk van de werkloosheid zou verbinden aan het nog meer omvattende vraagstuk van de industrie te reorgauisereen en op beteren voet in te richten." Groote dingen had men in het hoofd. Hoog waren de verwachtingen gespan nen. Maar de uitkomst stelt teleur. Critiek is gemakkelijk. Maar als het op daden aankomt dan hebben zelfs veelbelovende Soc.-Democra- ten met de vaak harde werkelijkheid te rekenen. Dat hebben de socialistische wethouders le Amsterdam ondervonden. En dat blijkt nu weer in Engeland. STADSNIEUWS. Afscheid J. C. Vreedendaal. Een ongewone stemming heerschte er vanmorgen in de hoogste klassen van de Gereformeerde Lagere School aan de Hooglandsche Kerkgraoht, waarvan d& heer D. Meijer hoofd is. Heden was n.l. het oogenblik aangebro ken, waarop de heer J. G. Vreeden daal. na een arbeid van 36 jaren, waar van 23 aan deze school,- van het Christen lijk Onderwijs zou afscheid nemen. De leerlingen hadden zich reeds eenigen t'ijd van te voren op deze gebeurtenis voorbereid, en zoodoende kon een aange name voormiddag worden georganiseerd, waarbij de jongens mooi gecos'tumeerd soms, uitstekende samenspraken hielden. Eén ervan was speciaal op deze gelegen heid van toepassing, en getiteld ,;Stad en Dorp"; ook die van de meisjes; „De Boerinnetjes", wekte levendige voldoening. Na de schooluren volgde het officieel© afscheid, waarhij ook het Schoolbestuur was vertegenwoordigd, en wel door de heeren T. S. Goslinga en A. B. Mulder. Eerstgenoemde sprak den scheidenden onderwijzer, die met zijn cchtgenoote aam- wezig was, hartelijk toe, onder de stille aandacht van de aanwezige leerlingen met het personeel. Den lsten Juli 1901 maakte gij, aldus spr., na reeds elders te hebben gearbeid, met uw werk aan deze school een aan vang. Het was toc-n nog een tijd van druk en moeite. Maar gij hebt u de goede keuze niet geschaamd en met beslistheid geko zen voor het onderwijs, dat alleen staat op den bodem van Gods Woord. Spr. gaat dan nader in op de beteekenis van de taak die de Chr. onderwijzer heeft, en de tegenstelling die hij daarmede vormt met den onderwijzer wiens werk een niet- Ghristelijk karakter draagt. Het bestuur der school is er van over tuigd, dat ge uw taak steeds uit overtui ging cn met liefde hebt vervuild, en, waar ge betrekkelijk reeds vroeg wordt genood zaakt van dezen arbeid te laten varen, geve do Heere ons te berusten in den weg dien Hij in dezen met u belieft te hou den.. Hei bestuur dankt u hartelijk voor uw trouw, uw liefdo en. toewijding, in de voorbije jaren, nan dsn dag gelegd en wens;.lit u verder 's Heeren nabijheid toe. Als een stoffelijk blijk van waardeering biedt- spr. een heer Vreedendaal dan een boekwerk aan „Over do Oude wereldzee' van dr. A. Kuyper, voorzien van een op dracht van het bestuur. Do heer D. Meijer, voort dan het woord namens hst personeel en uitvoerig staat epr. stil bij den moeilijken strijd van de vrijmaking van het Chr. Ocdcwiis. Wat wij daarvan weren, hebben we meestal van de overlevering of uit do boeken, maar de lieer Vreedendaal heeft dat alles zelf medegemaakt en daarom heeft hij een vrij bijzondere waardeering. Spr. dankt hem voor de hartelijke sa menwerking gedurende de jaren die spr. met hem heeft doorgemaakt. Mogo, aldus spr., Gods zegen u verder vergezellen, cn geve Hij u kracht, om ter gelegener lijd woer op een andere plaats uw schouders te zeiten onder de gemeen schappelijke zaak waarvoor wij staan. Do jongehecT Joh. Bioekstra -1- na mens de jongem.- en meisjesleerlingen den lieer Vrccdieiiidaal hartelijk toe, en! offreer de hem als een stoffelijk bewijs van lief de, een zilveren lepel en vork. De heer, J. M. do Koning, als oudste me dewerker met den heer Vreedendaal, nam in hartelijke bewoordingen afscheid van zijn collega cn bood hem namens^ de col lega's oen mooi olieverf-schilderij (stil leven) aan. Geroerd dankte de heer Vreedendaal voor de liefde en waardeering vooral in bet gesprokene in deze ure jegens hem betoond cn ook voor de hartelijke samen werking met bestuur en personeel. Spr. eindigde met zijn beste wensehen uit te spreken voor d'en voortdurenden bloei der schooL Geëindigd werd met den heer Vreeden daal de zegenbede uit Psalm 121 toe te zingen waarna de heer Meijer met dank gebed sloot. -• Na afloop nam de heer Vreedendaal van do aanwezige leerlingen persoonlijk af scheid. De a.s. 3 Octcber-feesten. In „Amicitio." werd gisteravond een zeer goed bezochte vergadering gehouden van bewoners van het Rapenburg, de Hooge- woerd, do Hoogl. Kerk-, de Hooi- en de Heerengracht, de Kraaier- en de Geere- straat, de Garenmarkt, de Geere-r en de Binnenvestgracht. De leiding berustte bij den beer Ir. A. M. Touw, voorzitter van het hoofdcomité voor verlichting en versiering van de stad bij.de a.s. 3 Oct ober-feesten, van welk co mité verschillende leden aanwezig waren- Na in algemeene trekken de feestplan- nen te hebben nagegaan, werd in bespre king gegeven het vormen van commissiën voor de verschillende straten. Het Rapenburg werd daarbij vertegen woordigd door de heeren Mr. A. J. Fok ker. Mr. P. E. Briët, Meyer on de Boer, waarvan eerstgenoemde zich bereid ver klaarde, aan de werkzaamheden leiding te nemen. Namens de Hoogewoerd gaven zich op de heeren Snel, Gijsman, Kwestroo, Rey- neveld en Splinter. Do bewoners van de 4e Bmnenvest- gracht, do Geeregracht on de Geerestraat, konden bij monde van hun vertegenwoor diger mededeelen, reeds op eigen initia tief een commissie te hebben gevormd, be staande uit de heeren Nieuwonhuizen, Kikkert, Beekman en de Koning. Hulde Kikkert, Beekman en de Koning. Hetzelf de werd, medegedeeld namens de bew. van de Geerestraat en -gracht, wier commis sie bestaat uit de heeren Hoeps, v. d. Does, Ve<lthuizen, E9dert, Hoogstraten, Geerlsma ©n Benning. Als commissieleden voor do Hooigracht1 werden aangewezen de beereiv v. d. Steen, v. d. Ouweelen, Kuipers, Splinter, Stouten en Versney. De Hooglandsche Kerkgraoht was slechts vertegenwoordigd door den heer v. d. Heijden. Ten aanzien van do Hoeren gracht, bleek het nog niet mogelijk tot het installeeren van een commissie over te gaan. De Kraaierslraat was vertegenwoordigd door den heer K. op den Velde, die do Aan het Zoeklicht Leiden 21 Juni 1924. Er is veel wat in deze dagen somber stemt. f De ongeloofspropaganda wordt al krachtiger gevoerd. Het revolutievuur wordt overal en met kracht gestookt. En tegelijkertijd wordt een breede golf van onzedelijke lectuur over bet menschdom uitgestort. Dat zijn droeve feiten. Maar gelukikg zijn er ook verblijdend* verschijnselen. In de bladen las ik dat door het Amw rikaansche Bijbelgenootschap in één jaa* meer dan zeven millioen Bijbels, in meer dan 175 talen en dialecten werden ver-i spreid. En dat is dan nog slechts een o n d e x-i deel van wat op het gebied der Zen ding en .Bijbelverspreiding wordt gedaan. We hebben dus aan de eene zijde reden om ons te verontrusten. Maar daarnaast, toch ook om te d a n-> ken. Het zaad der Woords wordt gestrooid* En het zal doen wat Hem behaagd. OBSERVATOR. spoedige vorming van een commissie voor dit gedeelte in uitzicht stelde. De bewoners van do Garenmarkt ver-) wachten, blijkens de uiteenzetting van hun vertegenwoordiger den heer Verhuist; dat do gemeente wel eenigen financicelen steun zal verleenen voor do verlichting en versiering van dit gedeelte, met het oog op de vele openbare gebouwen die daar gelegen zijn, en voor de versiering waar-» van eigenlijk niet alleen de bewoners kun- ren worden aangesproken. In antwoord hierop deelde de voorzitter het voorne men van het hoofdcomitó mede, om bin-» nenkort, wanneer men zich een overzicht kan vormen van het aandeel dat de bur gerij voor de versiering en verlichting op zich hoeft genomen, in overleg te treden met rijk en gemeente, om een bijdrage voor dé groote gebouwen, waarvan de ver- eieringskosten voor 'de- omwonenden wel-» licht te groot zouden blijken te zijn. De'voorzitter richtte aan 't slot van de vergadering nog een krachtige opwekking tot de reeds geïnstalleerde of nog te vor* men commissiën, om met de werkzaamhe den eenigen spoed te betrachten, wat in 't bijzonder geldt voor de stadsgedeelten die, hoewel uitgenoodigd, op deze verga-» dering nog niet, of niet voldoende waren vertegenwoordigd. Gedurende de afgeloopen week wa ren Bij de gemeentelijke arbeidsbeurs als werkloos ingeschreven 6S8 personen (672 m en 16 vr.) w.o. 18 Letterzetters, 44 grondwerkers; 51 Opperlieden, 25 Bank-» werkers, 14 Wevers, 11 Broodbakkers, 11 Magazijnknechten, 20 Loopknechten, 11 Wakers, 14 Kantoorbedienden, 172 Losse Averkliedcn en 38 Textielarbeiders. Zwervende huisdieren. Het bestuur van het Leidsch' Diercnasyl bericht ons, dat de laatste weken weer verschillende huisdieren als zwervers wew den binnengebracht, die blijkbaar uit goe-» de tehuizen afkomstig zijn en goede ver-) zorging hebben gehad, kien verzoekt ons, onze lezers er nog eens op attent te maken, dat mén bij vermissing van een hond oU kat toch goed doet even bij het asyl te in-) formeerem. Het asyl, Lage Rijndijk onder Leiderdorp, bij de Steenfabriek „Ouder zorg" is steeds te bezichtigen, bij voor* keurs 's middags tusschen 2 en 5 uur. Zwemfeest. Door de Zwemveroeniging ,J)o Zijl" if besloten' tot do oprichting van een Wa- lerpoloclub. VeTder werd beoloben aan, don Gemeenteraad een subsidie te vragen! voor een omstreeks half Juli te houden zwemfeest. Dit feest zal niet op oen Zoiw dag, maar op Zaterdag worden gehou den teneinde personen van alle richtingen' gelegenheid te geven' daarbij tegenwoor dig te zijn. Blijkens een mededeeling in ,J)e Ba nier" is het bestuur van de a-fd. Leidenj der Staaitk. Geref. Partij thans als volgt samengesteld: J, Overduin, voorz., Jansen! 2e voort, M. J. Dool, secr., F. Th. Zilver? tant, 2e seer, en W. D. Wendt, penning meester. Maandag a.s. komen hier onder do wapenien de zeemiliciens-kustwachters van do 2do ploeg der lichting 1921 en die van, de lichting 1922. Hedennacht tegen half oen is een uit drie wagens bestaande tram, van Scheveningen konuenjd; tegen oen auto opgereden, die stil stond vóór do socië teit „Minerva". Do auto werd duchtig gehavend, cn van den motorwagen werd een lantaarn ge deeltelijk vernield. Uit de gang van do woning der fam. v. I. aan den Marcdijk is gistermiddag een rijwiel ontvreemd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1