Dagblad voor Leiden ©n Omstreken. NIEUWE LEIDSCHE AQVERTENT3E-PR9Ja Gewone advertentiën per regel 22V2 cent. Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief Bij contract, belangrijke reductie. Kleine ad verte ntlön bij vooruitbeta ling van ten hoogste 30 woorden, worden dagelijks geplaatst ad 50 cent. 5de JAARGANG. - VRIJDAG 23 MEI 1924 - No. 1247 Bureau: Hooigracht35 - Lelden Tel. Int. 1278 - Postrekening 58S36 Dit nummer beslaat uit twes bladen* V De gezinnen. Naar aanleiding van een onlangs door Br. K. Dijk gehouden referaat over „Het dogmatisch indifferentisme onder de jon geren" vestigde Ds. v. d. Werf de aan dacht op onze militairen van land en zeemacht, hij wie het in geestelijk op zicht vaak droevig gesteld is. Bit artikeltje is wel in de eerste plaats bestemd voor Gereformeerde kringen, maar omdat wat hier opgemerkt wordt voor alle kringen van beteekenis is, laten wij enkele gedeelten hier volgen. „Gcde zij dank is er onder onze mili tairen van Gereformeerden huize een ge zonde kern. Er zijn nog tal van jongelin gen, d:e zich niet schamen voor hun doop of hun belijdenis uit te komen. Maar be droevend groot is het getal van hen, die zich niet alleen dogmatisch, doch die zich totaal onverschillig heloonen. Ik heb hier inzonderheid het oog op on ze marine-jongens, waarmee ik als garni- zoenspredikant veel in aanraking kom, zoowel op catechisatie als in het hospi taal. Do meesten van deze jongelui komen ter 'catechisatie, omdat ze moeten. Velen hunner zijn ivog nooit op de catechisa tie geweest. Er zijn er bij, die niet weten '«vat ..de Catechismus" of het „Kort Be grip" is. Meermalen gebeurt het. dat ik op mijn vraag wat „Romeinen" of „Filip- pensen" is, wie Jesaja of Jeremia was, ten antwoord krijg: „nooit van gehoord". Een groot deel heeft geen Bijbel mee van huis ïiuis gekregen. Sommigen, die er een be zitten, halen hem nimmer voor den dag. En dat zijn Gereformeerde jongelingen! Even droevig zijn de ervaringen, die in het hospitaal worden opgedaar. Van de 10, die ik daar ontmoet, zijn er wel 9, die „zich niet meer met godsdienst Inlaten". Banken en bidden hebben ze in langen tijd al niet meer gedaan. Dat er met of voor hen gebeden zal worden, willen zo niet. Ze zijn totaal onverschillig. 't Is een zware arbeid onder zoodanigen, van wie'er zijii, die, tengevolge van hun onzedelijk leven, misschien voor hun lever Jang lichamelijk ongelukkig zijn. Bat zij a jonge mannen van Gereformeerden huize! Bij nader onderzoek blijkt meermalen dat vader en moeder ook al lang met do Kerk hebben afgedaan. Het eerste kwaad zit in do gezinnen. Ta! van onze gezinnen zijn niet, zooals ze behooren te wezen. Er hapert vee', zeer, veel aan de gezins opvoeding. i Koevele ouders zijn op schromelijke wij ze nalatig in de opvoeding van hun kinde ren. Zij verwaarloozen hun Doopbelofte. Van onze gezinnen uit moet de re format :o beginnen." Wij willen gaarne en met nadruk on deraf reepen wat hier door Ds. v. d. Werf wordt opgemerkt. Veel te lang heeft men onze militairen beschouwd los van de gezinnen. Er werd gesproken van treurige toestan den hij onze militairen van een verkeer den geest die daar heerschte en van de on verschilligheid die onder hen gevonden tverd, maar men vergat, dat de jeugdige militairen uit alle oorden en alle vangen en standen bijeengebracht een a f s p i o- g e 1 i n g vormen van wat er in ons volk leeft. Het beeld mag hier wat scherper zijn en daardoor meer ir.drulc maken, het is toch een beeld van de werkelijkheid, van een heel droeve werkelijkheid. Dit mag geen oogenblik uit het oog wor den verloren. De arbeid onder onze militairen die vaak aan groofe verleidingen blootstaan en die daarom bijzonderen steun behoeven is van veel beteekenis en verdient onze warme be'angstelling. Maar geen oogenblik mag worden ver geten, dat van enze gezinnen uit, de reformatie moet beginnen on dat wie de gezinnen heeft, ook de militairen zal hebben. V Socialistische opvoeding. Het „Huisgezin" vestigde onlangs de aandacht op wat Otto Felix Kant schreef in „Sozialistische Erzieliung" een Soc. Hem. orgaan in Duitschland. Als een staaltje van de wijze waarop ze' opvoeder de kinderen onderwezen wil hebben, geeft het blad do volgende dialoog: Opvoeder: „Gaat hot de e "-Leiders slecht?" Kinderen: „Ja." O.: „Hoe dan?" K.: „Weinig loon werkloosheid O.: „Waarom ontvangt de arbeider weinig loon?" K.: „Omdat de baas (fabrikant de rijken) hem niet meer betaalt." O.: „Waarom betalen die d?.n niet meer?" K.: „Omdat zij zelve veel verdienen willen." O.: ..Hoe kunnen dan toch de. fabrikan ten ieTs verdienen; werken zij dan?" ABONNEMENTSPRIJS In Lelden en bulten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal. f2.50 Per week f 0.19 Franco per post per kwartaalf2,90 i K.: „Neen." O.: „Nu, menigeen leidt het bedrijf en werkt er ook wel in. mee. Dan zijn er ook zeker velen, die werken weinig of niets. Waarom verdienen zij dan toch?" K.: „Omdat zij de heeren zijn, omdat hun de fabriek behoort." „Het Huisgezin" verklaarde wel eens te willen weten wat nuchtere sociaal-demo craten als Schaper en Gerhard van dezen poespas denken. Op deze vraag geaft de heer Schaper, in „Het Volk" thans een antwoord. Om te beginnen meent hij, dat hier niet van poespas mag worden gesproken. Een zoodanige voorstelling van de ka pitalistische maatschappij moge opzichzelf te simplistisch en oppervlakkig zijn, als zij verder wordt bijgewerkt en aangevuld met nader verklarende redereeringen, is zij als grondslag nog zoo kwaad niet. De heer Schaper acht onderwijs als hier boven ge,schetst voor kinderen van 11 tot 14 jaar wel onvruchtbaar en ondoel matig, omdat er toch weinig van blijft hangen en omdat liet noodig ia de socia listische denkbeelden op bree-dere basis te vestigen. Hij kan het daarom niet bepaald aanbe velen. Maar tot een besliste afkeuring komt het ook niet. Als grondslag z;jn dergelij ke redeneeringen, nog zoo kwaad niet. Dit antwoord van een overigens vaak nuchter man als den heer Schaper kan wel niet anders dan teleurstellen. Want het onderwijs hier bedoeld, heeft met opvoeding of ontwikkeling, met socia lisme of kapitalisme niets to maken. Het is vergift. Het heeft geen andere uitwerking maar dio uitwerking zal het dan ook ze ker hebben dan dat de kinderzielen worden vergiftigd, dat hun oog wordt be neveld, dat zo rijp worden gemaakt voor het Communisme. Dat zelfs een man a's Schaper dit niet inziet mag a's een bedenkelijk symptoom worden aangemerkt. STKDSM^UIS. Ned. Middernachïzsndintf. Gisteren hielden de provinciale afdeelin- gen van Z.-H. van de Ned. Middernacht- zending VereenigiDg haar derde jaarver gadering in liet Nutsgebouw te dezer stede. Na een openingswoord van den waarn. voorzitter, den heer E. Cl. Briisse, kwamen de jaarverslagen aan de orde. We ver melden hieruit het volgende: Er zijn vier afdeel'ngen in Zuid Hob- land: Rotterdam, den Haag, Delft en Vlaardingen. In Rotterdam staat het consultatiebu reau in het middenpunt van den arbeid. Niet minder dan 1020 bezoekers noteerde dit Bureau. Hieronder waren 92 ocgehuw- de moeders uit en om R'dam. Voor 9 meisjes en 7 kinderen werd een plaats in een inrichting gevraagd, waar voor f 1577 betaald moest worden, en voor 22 khideren werd door medewerking van het Bureau in de Voogdij voorzien. Voor onderhoudskosten werd door be middeling van -dit bureau f 2702.00 u!'r:e- taaid. De afd. Den Haag verpleegde in bet Doorgangshuis der Vereeniging 39 ver pleegden in dit tijdvak. Voor verpleging en verzorging komt dit op ongeveer f9000 te staan. 226 personen vroegen om raad en bijstand. Namens de afd. wéTden pl.m. 300 bezoeken gebracht, voor 'n tiental meisjes werd -elders onderdak gezocht en gevon den, waarvan de kosten gedeeltelijk door de afd. en gedeeltelijk door particulieren werden gedragen. Daarna hield de Secretaris, de heer C. Zuyderduyn een inleiding over de vraag: „Hoe kan een Correspondent nuttig werk doen vcor de Vereeniging". Vervolgens werden verschillende vragen en mededeelingen van afdeelingen en Cor respondenten behandeld. In de namiddagvergadering, die uitslui tend toegankelijk was voor de leden der Vereen, eii geïntroduceerden, voerde het woord de heer J. N. van M unster, Secr. van het Hoofdbestuur en lid van den Voogdijraad te Arnhem, over het onder werp: „Het aandeel dor Middernachtzen ding bij de uitvoering der Kinderwetten, de wet op het Onderzoek naar liet Vader schap en tot verlichting van de taak van den Kinderrechter". De Voorzitter, de lieer Brusse, opende de vergadering, heette de aanwezigen wel kom, ging voor in gebed en gaf daarna het woord aan den heer van Munster tot het houden van zijn inleiding. De heer van Munster begon met op te merken, dat hij zich als advocaat gevoelde de'zen middag, aangezien hij geroepen was om den arbeid der Middernaehtzending le verdedigen, een arbeid, die nog lang niet genoeg bekend is. Dit werk der Middernachtzending draagt tweeërlei karakter: getuigen en redden. Getuigen tegen allerlei misstanden in ons land en tegen een verdorven wetge ving, waarbij de overheid volkomen tran sigeerde me.t de prostitutie en onder be paalde voorwaarden toeslemming daartoe gaf. Spr. herinnerde voorts aan den arbeid van Dr. Heldring en Dr. Pier son met hun stichtingen te Zetten, die redding van ge-. vallen vrouwen bedoelden. Dr. Pierson kwam op een congres van de Wereldfederatie tegen de Prostitutie in aanraking met Josephine Butler, toen kwam hij tot het inzicht, dat redden niet voldoende is, doch dat er getuigd moest worden tegen de reglementeering der pros-; titutie. Dr. Pierson kreeg vole tegenstanders, o.a. do juristen en medici, die hem verwe ten dat hij het land een onrecht aandeed en dat hij dood en verderf in het land zou brengen, indien hij voortging met zijn ar beid. De pers vermeldde weinig van het getui gen van Dr. Pierson, zij achtte het oen on derwerp, dat te kiesch is om in -een dag blad behandeld te worden. In dien tijd ontstond de Middernacht zending. Er werd gepost voor de huizen der on tucht en er werd een blaadje uitgereikt; teen kwam het conflict. Men beklaagde zich bij de Overheid, dat de Middernachtzending een bedrijf onmo gelijk trachtte te maken, waartoe vergun ning was verleend. Ook trachtte men zijn eigen rechter te zijn en clit had tot gevolg, dat ook de Mid- dernachtzendelingen zich bij de Overheid beklaagden; zoo werd deze gedwongen, partij te kiezen. Zoo werd in de 38 gemeenten, waar de prostitutie gereglementeerd was, dit lang zamerhand afgeschaft en toen de wet tot beteugeling der zedeloosheid in het parle ment Ier sprake kwam, b'.eek van weten schappelijke zijde geen tegenstand meer te bestaan, noch van de medici, noch van de juristen. Wel had de „N. R. Clt." in haar ochtend blad voorspeld, dat cr kon gerekend wor den op een debat van vele dagen, op een geweldig verzet, doch toen de verbodsbe paling, die het houden van huizen van on tucht verbood, er zonder slag of stoot in de Tweede Kamer was doorgegaan en geen der leden zich daartegen verzet had, toen schreef dit zelfde blad: „Wonder, wat zijn de geesten in don loop der jaren veran- derd!" Het was de (neutrale) pers ontgaan, dat de volksconsciëntio was in verzet gekomen tegen de leer van cle,..tweeërlei moraal, een moraal voor de mannen en een andere voor de vrouwen. Spr. ging vervolgens de oprichting der Middernaehtzending na, 35 jaar geleden te Haarlem. Haar eerste werk was reclasseering, een werk waaraan in dien tijd niemand, ook de Ned. Regeering niet nog dacht. Do aanleiding daartoe was dat de heer J. van der Steur een klein kind ontmoette, dat op zijn vraag, op kinderlijke wijze gedaan, of zij den Heere Jezus kende, ant woordde: „Neen, die meneer komt nooit bij ons in de poort." De heer van der Steur ging een onder zoek instellen naar die poort, en toen bleek hem, dat de mannen, dio daar woonden, hun gezin lieten verwaarloozen, doordat zij hun tijd doorbrachten in de kroegen, waar tevens gelegenheid werd gegeven tot het plegen van ontucht. Zoo gaf een kind den stoot tot het werk der Middernachtzending, en het kind liceft steeds de belangstelling der Middernacht- zending gehad. Het was niet voldoende, dat er wetten werden aangenomen tot bescherming van het verwaarloosde, het verlaten en het bui len echt geboren kind. Want als b.v. een kind schromelijk ver waarloosd wordt, kan de Officier van Ju stitie het toevertrouwen aan den Voogdij raad. Doch wat moet deze or mee doen? In deze behoefte heeft het particulier initiatief voorzien. Het werk der Midder nachtzending heeft zich aan deze wetten aangepast en huizen opgericht, waar deze kinderen verzorgd worden. Een lid van den Voogdijraad ds eigen lijk niets dan een Middernachtzendeling, zegt spr. Het onderscheid is alleen, dat hij bij IC. B. benoemd wordt. De Voogdijraad en Middernachtzend;ng kunnen daarom zoo uitstekend samenwer ken. Doch de Voogdijraad is meer passief en de Middernaehtzending actief, dus de laatste gaat er zelf op uit om te zoeken en de Voogdijraad houdt zich alleen maar bezig met de kinderen, die hem worden toevertrouwd. In de laatste twee jaar zijn door de Mid- dernachtzendioig niet minder dan 5100 z.g. onevenwichtige gezinnen bezocht. Na do kinderwetten kwam de wat op het onderzoek naar het vaderschap. Ook hier toe heeft de Middernaehtzending den stoot gegeven. Vroeger stond er in de Ned. wet een bepaling, dat het onderzoek naar het vaderschap verboden was. Zoo heerschte de dubbele moraal en was de vrouw aansprakelijk voor haar daden, terwijl de man een vrijbrief- tot zondigen ontving. Zijn de kinderwetten te danken aan Minister Gort v. d. Linden, dio ook den Voogdijraad in het leven geroepen heeft, de wet tot Onderzoc-k van het Vaderschap hebben we te danken behalve aan ge noemden Minister, aan do Ministers Loeff en Nelissen. Krachtens deze wet zijn opgericht 19 consul tat ie-bureaux, die in de laatste twee jaar 11.200 gevallen onderzocht hebben. Spr. schetste uitvoerig de procedure, die door de ongehuwde moeder moet gevoerd worden om aan haar recht to komen en wees op de noodzakelijkheid eener vereen voudiging daarvan. Ten slotte stond spr. stil bij het aandeel der Middernaehtzending tot verlichting van de taak van den Kinderrechter. Meer dan wie in den Schouwburg naar .Boefje" gaat kijken en uit medelijden met dezen een traan wegveegt, heeft de Mid dernaehtzending voor dergelijke kinderen gedaan door haar arbeid voor het ver waarloosde kind. In de laatste 2 jaar zijn niet minder dan 422 kinderen door deze vereeniging in ge zinnen geplaatst. Met een oproep tot steun aan de Midder nachtzending besloot spr. Nadat nog eenige vragen door den in leider beantwoord waren, dankte de Voor zitter den inleider voor zijn interessante rede en sloot hij de vergadering met dank gebed. Des avonds had een openbare samen komst in de Oosterkerk plaats, waar een drietal sprekers het woord voerden: ds. P. G. de Vey Mestdagh van Wassenaar, ds. H. Thomas en de heer J. N. van Mun ster. De Voorzitter der Prov. afdeeling, dr. J. J. W o 1 d e n d o r p, opende de ver gadering, Hot zingen Ps. 138:1. en 4-, las eenige gedeelten van Matth. 13 on 1 Cor. 5, en ging voor in gebed. Vervolgens wees hij er op, hoe in de voorgelezen schriftgedeelten sprake is van tweeërlei zuurdeeseni. Paulus spreekt van den zuurdeesem. der zonde tegen het zevende gebod, hiertegen over staat de zuurdeesem van het konink rijk Gods. ons beschreven in het Evan gelie van Mattheus. «Spr. wees op de door werking van de zuurdeesem der ongerech tigheid, en hoe het tot den arbeid der Middernachtzending behoort, daartegen over te stellen den zuurdeesem des Evan gelies. Nadat nog gezongen was P3. 89:7, be trad ds. de V o y M e s t d a g h den kansel Spr. begon met te wijzen op de moeilijke taak, die do Middernachtzending heeft, omdat zij strijdt tegen een sterken vijand, die ook in ons eigen hart zijn bondgenoot heeft. Want indien ergens, dan gaat het hier om een zonde, waarvan we kunnen zeggen: „Wie meente te staan, zie toe, dat hij ivet valle." Vervolgens hield spr. een rede naar aan leiding van de eersie verzen van Gen. 32. Zooals Jacob is gesteld tot een herder over zijn vrouwen en zijn vee, zoo zijn ook de mannen der Middernachlzentding ge steld over het zwakke, het hulpelooze. En zooals Jacob, toen hij uitgeleid was van Laban, een nieuwen vijand wachtte in Ezau, zoo gaat het ook met de geredde meisjes, er moet weerstand geboden wor den aan de zuiging, die het oude leven op haar uitoefent, het oude leven met zijn donkerheid en zijn zonde. Doch de kracht van Jacob lag in het dubbel leger van Engelen, die door God zijn uitgezonden tot zijn hulp. Ook de mannen en de vrou wen, die uitgaan in dezen arbeid, hebben het zoo noodig, dat zij zien het sterke lleger Gods. De gemeente moet ook een open oog heb ben voer de ellendigen; die zijn haar loe- betrouwd. Zooals Christus te huis kwam hij tollenaars en zondaren, en Maria Mag- dalena, uit wie Hij zeven duivelen, waar schijnlijk van onreinheid en ontucht, had uitgeworpen, een van zijn trouwst? disci pelen werd. En de mannen en vrouwen der Midder nachtzending moeien zich bij hun arbeid gedragen weten door een biddende ge meente. Nadat het zangkoor „ïrene", dat deze samenkomst opluisterde door zijn gezang, nog een lied gezongen had, hield D s. Thomas zijn rede. Hoewol de Middernachtzending niet al leen, zelfs niet in hoofdzaak zich le mid dernacht beweegt, is deze naam toch eene van historische beteekenis, een. naam die ons voor den geest roept do namen van zoovelen, die de koude van den nacht heb ben verdragen. Deze vereeniging is een instrument van God ter bekamping van do onzedelijkheid. Nu de sexueele zonde door de wijzen der wereld wordt aangeprezen, en haar nuttig heid en noodzakelijkheid van de daken wordt gepredikt, roept God ons tot dezen strijd, waarin het gaat om de hoogste volksbelangen. Er moet uilgaan een stem van smeeking tot de Overheid tot handhaving der eer baarheid. Hoe nameloos voordeel kan aan dé Middernachtzending worden toege bracht door een Overheid, die Gods wetten eert. 1 Hoevelen zouden voor de Nederliandscho volkskracht bewaard zijn, indien niet straffeloos de schunnigste dingen konden worden geschreven, gedrukt, versprei», vertoond. Er moet uitgaan een stem als van smeo- king tot de consciëntie van wio geroepen zijn tot de opvoeding der kinderen in ge zin, school en kerk. In een stad als Rotterdam werden in één jaar door de politie 2489 gevallen met he irekking lot meisjes behandeld, waaronder meerdere gevallen van ontucht van meisn jes van 12 tot 17 jaar. In kleinere plaatsen i3 het n'et beter. Ir de kleinste dorpen bestaat soms gelegcm •heid tot het plegen van ontucht in ruil voor geld. In een klein stadje waren bij een zedenschandaal niet minder dan 40 personen betrokken. Spr. wekte daarom op, den arbeid der Middernachtzending te steunen, moreel en financieel. Hoevelen zijn er niet door dezen arbeid gered en hoeveel zegen is er niet door ver spreid op allerlei wijze. Spr. liet vervolgens zingen Gez. 264:1. waarna de heer J. N. van Munster sprak. Deze schetste het ontstaan der Midder-» nachtzending, hoe God twee mannen sa menbracht. den bakkersknecht van der Steur en den patriciër Ds. Pierson. en hoe deze d?n strijd aanbonden toeren de door do Overheid gehuldigde dubbele moraal, met het resultaat dat de wet tot bestrijding van de zedeloosheid werd aangenomen. De Middernaehtzending heeft een mach tigen vijand, die niet, zooals de menschen hem wel teekenen, verschijnt met bokspoo- ten en een staart, maar die op andere wijz9 optreedt, b.v. in mooie boeken en geschrif ten en op die w:.ize tracht te verlokken tot het pad der zonde. Spr. wekte de aanwezigen op. deel to ru inen aan dezen strijd en het werk der Mid dernaehtzending te slcunen door gaven en gebed. Ten slotte dankte D r. Woldcudorp het kinderkoor en den directeur van dat koor vcor hun medewerking, a'smede do sprekers en sloot de vergadering met dank zegging. Schoob en werMubsm. Door het voorloopig bestuur van de Leidsche Vereeniging voor School- en "Werktulnen zijn een groot aantal circulai res verspreid waarin de ingezetenen wor den opgewekt, deze Vereeniging te ste'.ncn, door als lid of donateur toe le treden. Wij onllcenen aan deze circulaire hot volgende* „Volgens Art. 3 der oalworoen statuten is het doei der Vereeniging: „Bij de jeugd belangstelling en liefde vcor bodomcu - tuur en natuur op te wekken, alsmede pTactisch? kenn's aan te brongen voor do teel!» van groenten, bloemen, fruit en hees ters". Het Bestuur acht het, waar dt artikel zoo duidelijk spreekt, onnoodig U het gr3o- te nut, dat dergelijke tuinen voor onze volkskinderen kunnen hebben breedvoerig ui leent? zetten. Do kinderen zullen er toe gebracht wor den een groot gedeelte van hun vrijen tijd in de open lucht door te brengen en er een gezonde bezigheid vinden. 2ij zullen er do direcfe resultaten van eigen werk z'en, orde en netheid loeren en den slechten in- *.loed, dien het leven op straat op hen uit oefent ontgaan. Dergelijke tuinen bicden dus gelegenheid voor kinderen voor wie verblijf in de bui tenlucht wenschelijk of noodig is, daarin steeds te verkeeren; zij zijn zoowel uit een gezondheids- ils nit een sociaal oogpunt van zeer groot nut. Teneinde ieder, die met het doel der Ver eeniging instemt, het toetreden mogelijk (o maken, is de ccntributie zeer laag gesteld. Deze bedraagt voor gewone leden minstens f 1.voor Vereenigingen minstens f 5. voor donateurs minstens f 10. Het voorloopig bestuur is als volgt sa-» mengesleld: Th. Witte, Voorzitter, Rav penburg 73a. W. van der Laan, Onden VoorsHooee Rijndijk. P. J. Hoogendam, Secretaris. Verlengde Oosterstr. 51. A. L. J. Gathier, Valdezstr. 13a. P. G. G. A. Wijkmans, Haarlemmerweg 44a. A. N. Baliego, Rijnsburgerweg 131. Palestina-Film. Dc Ned. Zionistenbond on de Ncd. Zion. St-ud. organisatie, die de opvoering van den Palestina-film alhier voorbereidden, kunnen na den avoncl van gisteren inder daad van succes spreken. Zooala uit de namen dier organisaties reeds kon worden afgeleid, had de- film een. uitgesproken propagandistisch karakter, ten gunste n.1. van do Joodsche Nationale actie om Palestina weer voor het Joodsche volk to herwinnen. Zoowel het woord van den heer Bern stein als de film zelf maakten diepen in druk, wekten bewondering voor den noes ten arbeid van een groot aantal pioniers, dat bezig is met de stichting van een specifiof Jocdschen Staat. In zijn rede sprak de heer Bernstein o m. de verwachting uit, dat wanneer do Jood sche beweging er eenmaal in geslaagd mocht zijn, den Joden gelegenheid te geven zich in ©en specifiek Joodsche Gemeen schap weer ten' volle uit te leven, het Jood sche volk, dat vroeger do wereld zooveel cultureele schatten heeft gegeven, ook dan weer een zegen voor de gehcelo mcnsch- heid zal blijken te zijn. De Jood heeft e'en uitgesproken hello voor al wat cclit-, wat origineel is. Na heb vele en groote dat hij gedurende do 2000 jaren van ballingschap reeds heeft iob stand gebracht, zal sijn juisto vermogen eerst blijken, wanneer hem z'n vaderland is hergeven, waar hij zich, als do 100 pCfc, Jood zal kunnen ontwikkelen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1