Dagblad voor Leiden en Omstreken.
BmmEmukïï®
EOWE LEIDSGHE COURANT
4üe JAARGANG. WOENSDAG 19 MAART 1924 - No. 1193
I Bureau; Hooigracht 35 - Leiden - Tei. Int. 1278 - Postrekening 58936
AgOüüESSEUÉTSPftlJS
*2 V. In Leiden cn bulten Lelden
f waar agenten gevestigd zljfi
Per kwartaal f 2-50
Per week f 0.19
(Franco per post per kwartaal '.li... f2.90
ttyit numntai1 bestaat «cit twee
bladen.
De Vrijheidsbond.
i Mr. Dreaselhuija, de leider Van dien
(Vrijheidsbond, heeft dan maar hoog van
don toren geblazen do vorige week, toen
de jaarlijkisclie algemeens vergadering
werd gehouden. i j
Aan zalfverheerli'jkinig ontbrak bet nieJO
en ook bleek dat he:t liberalisme nog altijd
aan. zelfoverschatting lijdt.
De indruk werd gewekt alsof de Vrij-
Jheidsbdhd zoo ongeveer staat in het brand-
ipnnt van de politieke belangstelling en
uit helt) oog verloren de werkelijkheid, dat
•het liberalisme tusschen de politieke par-*
tijen zoo langzamerhand wordt doodge
drukt. I
Van het vroeger oppermachti.get libera
lisme, dat in polftieken en economisöhen
•zin heel het leven beheersohte, is zoo goed
als niets overgebleven. Een leidende rol
vervult het sinds lang nielfi meer. Het its
onder den voet geloop en en heeft in hoofd
zaak nog slechts fneiga lieve beteekenis.
Mr. 'Dreisselhuiijs echter, gewapend als
hij is, met een sterk vergrootglas, ziet de
.dingen anders.
Het feit, dat het liberalisme van alle
ütan'hen iu de knel is geraakt is voor hem
een bewijs dat het is een soort centrum
•van politiek leven en politieke actie.
Het bevind't zich als tusschen hamer en
aambeeld. En als dan do hamer omhoog
•vliegt en neerdaalt dan is dat voor Mr.
.Dresselhuys een bewijs zoowel van de af-
sboofonde a?s de aantrekkcb.de kracht van
het liberalisme.
Over het economisch en het geestelijk
liberalisme sprak Mr. Dressel'huys En hij
deed het, op meesterlijk© wijze. Want aan
oratorische gaven ontbreekt hejt den lei
der van den Vrijheidsbond niet.
Maar toch en da'ti i|s op zichzelf reeds
een veelzeggend verschijnsel werd
aan zijne rede zoo goed als geen aandacht
.geschenken.
Wij leven in een crisistijd. We staan
weer als op een keerpunt in de Igeschiede-
•ni.-s. Het is om met Mr. Dmsselhuys te
ispre'ken een tijd van ontbinding en
/vernieuwing.
Er is allerwegen een zoeken en tasten
naar Inieuwe wegen, naar eon veilig pad
waarlangs bet leven kam worden geleid.
Maar als dan do profeet van het libera
lisme opstaa't, om het liberale 'vaandel op
.te heffen en de liberale gedachte den vol-
•ke voor te Louden, dan is er niemand die
daaraan aandacht schenkt, en is ier in dflii
politiëken vijver zelfs niet de minste golf
slag te bespeuren.
Een veelzeggend feit, dat tot nadenken
'en misschien tot zelfonderzoek kan leiden.
Bu:,fteengewoon duidelijk was wat om
trent de liberale gedachte opgemerkt werd
niet. En wat in 'dit verhand van de recht-
'•sche poflatidk van de laa'tste jaren 'werd
gezegd, getuigde niet van eerlijkheid, en
.onbevangenheid.
Of wat moeten we anders' denken van
een tirade waarin helft heette, dat „de (ge
meenschappelijk© rech'teche en socialisti
sche politiek" het maatschappelijk leven
door den Staat en in het algemeen door
Vle Overheid, dwingend wdl'de orgamisec-
a'&n?
Het kan den leider van den Vrijheids
hond niet onbekend "zijn, in de eerste
plaats dat hier vau oen gemeenschappe
lijke politiek geen sprake is en boven
dien dat hdft doel van de rechtse he poli
tiek een geheel andere was.
In tusschen is het wel duidelijk wat met
'dcz*n aanval heoogdl wordt.
De ontkenningen van den liberalen lei
der kunnen niet veranderen het feit, dat
{het liberalisme in de vorige eteuw op öc'hro
melijke wijze tekort is geschoten ih. zijn
Aflicht om he'ft zwakke to le-sch&'rmen.
v Het liberalisme predikt© de vrijheid. En
op niefis ontziende wijze werd door do
'sterken van die vrijheid gebruik gemaakt
iom het zwakke te drukken en te onder
drukken.
De armen, de zwakken, de wcerlo'ozen,
Izij worden zonder me'ledoogen overgege
ven aan wat men noemde het vrije spel
id er maatschappelijke krachten.
Gruwelijke zonden zijn in naam van het
{liberalisme en onder het liberalistisch re-
ig'em, bedreven.
En nu plekt het voor Mr. Dresselhuys
dat hij zich hierover schaamt En het is
verklaarbaar dat hij de aandacht van dezo
dingen tracht af te leiden.
Maar daarom is het nog niet toelaat
baar da'ti hij dit doet door vau de rechtscho
politiek een absoluut onjuiste voorstelling
te geven.
Met een onkel woord dienen wij nog te
ïwijzen op wat omtrent het> geestelijk li-be-
talismo werd opgemerkt.
„In ons land 'zoo verklaarde hij
/tot 'verbazing van geheel de wereld (kom,
kom!) en alleen hier hebben zich ui'ft het
(liberal© kamp afgescheiden lal van go'ds-
/dienstig© ©'©inenten; overal' elders wonen
«zij samen."
En dan werd verder betoogd dat d© be
ginselen van het liberalisme weerspiegeld
/worden in ons zuiver Nederlandse"! pro-
<teslant''eme dat geestelijk de indiVidueele
/Wijheid fcot doalzettimt heef'L
Mr. Dresselhu.s is een knap redenaar.
1 Maar met zijn historiekennis schijnt
het niet geheel in orde te Zijn.
i Hét liberalism© en de geestelijke vrij
heid.
1 Wij denden aan de yervolg'mg der afge
scheidenen.
Aan het schrikkelijk pleit voor de vrije
school.
Aan het verbod om Chriis'tlellijke ischolen
op t© richten.
Aan de maatregelen om de stichting van
tulke scholen onmogelijk t© maken.
Aan de stelselmatig© ach'tcruiizettimg
van andersdenkenden, tot he'll oogenblik
dat men onder den voet werd geloopen.
Wij weten niet of heel de werel'd zicb
verbaasd heeft over wat in ons land ge
beurde.
Maar al s dat het geval is geweest dan
is dat een gevolg geweest, van d© vijandi
ge houding door het liberalisme 'tegenover
het Christendom, aangenomen, van de
volstrekte ontkenning en afwijzing van de
.souveremiteit Gods, van het breken met
de Christelijke levensbeschouwing en het
buigen voor de beginselen der revolutie.
Wij zullen ons niét veirdiepen in de
vraag of 'de .Vrijheidsbond die als drager
van de liberale gedach'te wil funlgecren,
.nog tot bloei zal komen.
Maar Wel staat voor ons vast, dat een
nieuwe heerschappij Ivan het liberalisme
niet kan worden geacht to rijn j>n het be
lang van ons volk.
V 't Valt nogal mee.
I Schaper heeft gejubileerd.
Een kwart eeuw beeft hij ijn de Tweed©
Kamer zitting gehad en met eore.
En hoewel hij als gewoon werkman in do
(Kamer kwam heeft hij zich opgewerkt tot
de positie van een man naar wiens 'woord
in hot (parlement geluisterd wordt en die
Jdaar een vooraanstaand© plaats inneemt.
Zijn beginselen zijn niet de oinze, zijn
!i,deaal is niet ons ideaal, hij is een van
onze metes t verbitterde 'tegenstanders,
War dat neemt niet weg dat wo hem mo
gen ©eren als een man met groot© energ'o
W Werkkracht, de onvermoeid strijdt voor
(wat naar zijn inzicht een hetero toekomst
•kan brengen.
Schaper hehoor't tot de nuchtere figu
ren, en vormt in vele opzichten met man
nen als Troélstra é.a. een scherpe tegen
stelling.
Dat bleek ook uiit de jubileumrede door
"hem t© Veendam gehouden.
Officieel heet het, dat de Soc. Dem. voor
"het leger geen1 man en geen cent beschik
baar willen stellen.
I Ossendorp heeft zelfs aan de «goédgéloo-
vige volgelingen, die 'nota-bene nog an-
plaudisceTden ook, wijs gemaakt, dat hij
op Oorlog ten Marine veel meer dan lOo
pet. wiï bezuinigen,
Maar Schaper is nuchterder.
Hij verklaard© voor een democratisch
staatsbestuur 1© gevoelen en hoopt nog
.■steeds dat d© Smeenk's en de Kuiper'a
'zich van de „heeren" zullen losmaken.
Maar, zoo verklaard© hij, het jaarlijks
legercon.t meerit teal tSah vast van 23000
tot b.v. 10.000 moeten dalen.
Nu is dat pas een eerste bod
Als het werkelijk tot onderhandrjingen
kwam zou ©r allicht tnog eten schepje op
gaan.
En als men eenmaal achter de groene
taM mocht plaats «nemen, dan ©al men
allicht geneigd zijn zich nog wat meer
aan te passen.
Precies als in Engeland en (andere) lan
den.
STMOSÜBEUWfS.
Plaatselijke Schoolcommissie
Aan heb jaarverslag van do Plaatselijke
Schoolcommissie over 1923 is liet volgende
ontleend
De invoering van het 7e leerjaar deed in
twee bijeenkomsten do belangrijke vraag
bespreken: „hoe 't volgen van het zevendo
leerjaar het best te bevorderen"? De con-
clusiën, waartoe werd gekomen, werden
aan het college van B. en W. als onge
vraagd advies toegezonden.
Ook omtrent de verstrekking van school-
pantoffels, over de sehoolgeldlieffing, de
bestemming der Schuttersveldschool, de
regeling van het Vervolgonderwijs en de
ontwerp-verordeningen betreffende het la
ger Onderwijs werden na uitvoerige be
spreking in onze Commissie, adviezen bij
B. en W. ingeleverd. Omtrent deze punten
ging het initiatief van genoemd Collego uit
In meerdere vergaderingen werden voorts
beschouwingen gewijd aan de resultaten
van de toelatings-examens voor do Am
bachtsschool en aan do toelating van leer
lingen tot de H. B. Scholen op een getuig
schrift der Hoofden bij het L. O., welke
beschouwingen leidden tot een bespreking
der wenschelijkheid van meerdere aaneen
sluiting tusschen de leerplans voor Lager,
Middelbaar, Gymnasiaal en Vakonderwijs.
Over den gang van zaken bij heb L. O.
•bestaat over het algemeen tevredenheid
wat onze Commissie trouwens gerechtvaar
digd voorkomt.
Alleen klagen de hoofden, die vroeger
ambulant waren, over het feit, dat zij
thans niet meer naar wensch op do hoogte
kunnen blijven van wat geschiedt in de
inrichting, met welker leiding zij toch be
last zijn, terwijl enkele bovendien aantee-
kenden, dat zij meerdere malen in hun
eigen klasse gestoord worden door aan
hun lioofdeohap onvermijdelijk verbonden
bemoeiingen, wat hun al evenmin wensche-
lijk voorkwam, 't Juiste midden schijnt in
dezen nog gevonden te moeten worden.
De pas bij de splitsing der groote scho
len benoemde hoofden klaagdten uiteraard
niet; zij waren onbekend met den vroege-
ren toestand en hebben den nieuwen! een
voudig aanvaard.
Meerdere malen vonden we den wensch
geuit, dat toch meer zou gelet weiden op
de voor den goeden gang van het onder
wijs zoo noodige rust, in de school. Deze
wordt speciaal in de openbare scholen voor
eindonderwijs a-1 to vaak verstoord, o.a.
door schoolbaden en meer algemeen door
het Godsdienstonderwijs, waaraan immers
voor zoover gegeven, niet door alle kinde
nen wordt deelgenomen, zoodat de overige
leerlingen cener daardoor gesplitste klasse
op voor liet geheel min-vruchtbare wijze
moeten worden bezig gehouden.
Zelfs de hoofden, die b.v. de schoolba
den zeer ongaarne zouden willen missen,
gevoelen dit euvel, zoodat een enkele zelfs
op het verplichtend stellen dor baden
anadringt, waardoor het splitsen der klas
sen zou vermedeii worden.
In hoeverre dusdanige verplichting mo
gelijk of wenschelijk is, worde hier in het
midden gelaten, doch voor het Godsdienst
onderricht is het zeer zeker niet mogelijk,
zoodat het ook cm deze reden beter ware
indien het buiten de schooluren kon wor
den gegeven. Mocht ook ten aanzien der
schoolbaden dergelijke regeling getroffen
kunnen worden, dan zou het onderwijs
daaT stellig baat bij .vinden.
Hierbij zij aangetcckend, dat deze be
schouwing ten aanzien van Godsdienston
derwijs en schoolbaden natuurlijk niet
geldt ten aanzien der bijzondere scholen,
waar immers eerstbedoeld omdcrricht geen
storende splitsing brengt, terwijl er van de
schoolbaden als regel geen.gebruik wordt
gemaakt. Van oen verlangen naar deze ba
den lazen we in de verslagen der hoofden
bij het bijzonder onderwijs nie^s; wel von
den we uitingen van het tegendeel, wat
ook onze aandacht trok in do antwoorden
van de hoofden der openbare U. L. School
voor jongens en der Leerschool aan de
Oude Vest.
Het gymnastiek-onderwijs veroorzaakt
do geschetste bezwaren niet of in mindere
mate, wijl dit immers per klasse of sekse-
gewijze wordt gegeven, in welk laatste ge
val voor de resteerendo jongens of meisjes
allicht geschikt werk kan worden gevon
den.
De Schoolvergaderingen wer
den geregeld gehouden, doch van groeiende
ingenomenheid met dit instituut valt niet
veel te bespeuren; soms blijkt men zelfs
voorkeur to geven aan korte samenkom
sten met het personeel, naar gelang van
omstandigheden, boven de officiccle bijeen
komsten.
Uit de antwoorden der schoolhoofden ne
men wij nog het volgende C7er:
Het Hoofd der Openbare U. L. School
voor jongens schrijft:
„Het getal der leerlingen, overgaande
naar do H. B. S. was veel grooter dan an
ders; hiertegenover staat dat do school
meer en meer een toevluchtsoord
wordt voor wie op H. B. S. of Gymnasium
niet mee kunnen komen.
Ter school der Eerste Leidsclie School-
vereenigiug, Noordeindo „wqydt het hand-
werkonderwijs aan klasse 1 en 2 aan
jongens en meisjes gegeven; in de
overige klassen krijgen de jongens iets
meer van de overige vakken, speciaal lezen
en taalook doen zij wat knoopwerk"
Het Hoofd der bijzondere U. L. - School
aan het Noordeinde doet opmerken, dat
't bestuur voor exploitatiekosten per leer
ling 21 gld. van de Gemeente ontvangt;
dat is beslist te weinig. Zou men in de eer
ste drie klassen van de H. B. S. ook met
21 gld. toekomen, wanneer men daarvan
ook do boeken aan de leerlingen moest ge
ven? 't Antwoord is niet moeilijk. En een
U. L. School laat zich wat leeftijd der leer
lingen en aard van het onderwijs betreft,
toch wel* ongeveer vergelijken met een 3-
jarigc H. B. S. of met de laagste 3 leer
jaren oener H. B .S. met 5-jarigen cursus.
Soortgelijke klacht uit het hoofd der bij
zondere opleidingsschool in het Noord-
cindo
Het hoofd der bijzondere school aan de
Midclelstegraclit breekt een lans voor
„handhaving van het vervolgonderwijs",
met dien verstande „dat alle onkosten, als
voor salaris, leermiddelen, verwarming cn
verlichting ook voor 1923 voor do maanden
October, November en December door do
gemeente worden vergoed aan de besturen,
zooals deze dat zelf doet voor haar ou
derwijs".
Do Commissie tot wering van schoolver
zuim had blijkens haar verslag veel
werk, zoodat het overzicht „somber ge
tint" is.
Is in den aanvang van het verslag dank
gebracht aan eten heer Mcijnen, oud-
secretaris der Commissie voor de vele
werkzaamheden door hem in liet belang
van het Onderwijs verricht, aan het slot
wordt dank gebracht, zoowel aan het col
lege van B. en W. als het Rijks-sclioolt oe-
zichct voor dé aangename samenwerking
en waardeering ook in 1923 ondervonden.
Zoowel de heer Wethouder van Onderwijs
als de heeren Inspecteur en Schoolopzie
ner woonden meerdere vergaderingen bij
en! namen' vruchtdragend aan de discus
sies deel.
De L. A. W. E.T.-Vereeniging
De Lente nadert! Of eigenlijk, ze is er
al.
Wel is de wind nog schraal, en de tem
peratuur wat frisch, maar het zonnetje, dat
met den dag sterker wordt, hult toch de
gcheele natuur reeds in een vroolijk, ver
kwikkend schijnsel.
Het belooft er ditmaal in onze stad
bij de komst van de Lente bijzonder op
gewekt, zoo niet feestelijk uit te zien, dauk
zij de enthousiaste ontvangst door de L.
A. W. E. T. vereeniging, die onder de
adem van do Lente, hoewel geen winter
slaap achter zich hebbende, zich haar jon
ge krachten bewust wordt, en daarvan
uiting zal geven in een grootselie voorjaars
etalagoweek.
De winkel-etalages zullen dan in een
feestelijk voorjaarskleed worden gesloken.
De vlaggen zullen wapperen, ja, het caril
lon van den stodliuistoren zal meê zijn
lentelied zingen. Het belooft waarlijk iets
moois te worden en der L. A. W. E. T.
vereeniging waardig. Natuurlijk helpen al
len gaarne mede aan het welslagen van
dit plan.
Hoe dat kan, vermeldt de advertentie
van de L. A. W. E. T. in dit nummer,
waarnaar wo gaarne verwijzen.
Leidsche burgerwacht
Aan de leden is bericht dat dezer dagen
weer schietwedstrijden met marga worden
gehouden.
Do wedstrijden worden gehouden in de
zaal P. Kerkgracht 7 voor Vendel I en II
op Vrijdag 21 Maart te 8.15 nam. Voor do
overige leden op Dinsdag 25 Maart te 8.15
nam.
Er wordt geschoten in 4 Afdeelingen:
lo afd.: Eore-afcieeling, die 20 schutters,
die gedurende de schietoefeningen het
lroogst aantal punten hebben geschoten
(n.l.: 2 st., 2 kn., en 2 liggende).
2e afd.: Afd. A. Zij die reeds een prijs
gewonnen hebben
3e afd. Afd. B. Zij die nog nooit een
prijs gewonnen hebben.
4e afd.: Veteranen-afd. (n.l. leden boven
de 50 jaar).
Er wordt geschoten 1 X 5 patronen (hou
ding naar keuze), één proefschit vooraf
(in de Ecre-afdeeling nog 5 schoten in
staande houding extra).
Do 2 beste schutters van elke afdeeling
schieten om den Kampioensprijs op Vrij
dag 28 Maart, 8.15 nam.
Voor het diploma-kantoorster.ograaf
in do Nod. taal van do ver. van Directeu
ren van Pcnt-scholen slaagden Mej. M.
Das te Ocgstgeest, Mcj. M. E. Haalebos;
de heeren C. J. Rom Colthoff en P. A.
Verhuist-, allen te Leiden.
Voor het diploma-Typen slaagden de
dames M. M. Josemans, N. Timmers; en
de heeren A. v. d. Berg, A. R. Blok, G.
Gaykema, L. V,'. M. Gaykema, J. de Jong,
J. J. P. van Oijen, J. G. M. Rademaker,
allen te Leidencc heer P. Holmin te
Sassenheim en de heer E. Nieuwenhuis te
Lisse.
De poslchèque- en girodienst.
De heer Marchant, lid van do Tweede
(Kamer,, heeft aam den minister van water
staat gevraagd;
Kan de minister mededceidn, -wanneer
'de publicatie is« te verwachten van liet
rapport der commissie, belast met het om
.deraoek naar de oorzaken van de ent-
(wrichting van den paatchèque- ©n giro
dienst, alsmede naar de verantwoordelijk
heid daarvoor?
Het Hbld. meldt thans, da't het vertrek
'van den waarnemend directeur van den
postcheque- en «girodienst,'den heer P. 't
Hooft, vast staat. Het blad vernam dat hij
niet langer gemist kan worden te Amster
dam. Zoolang d© opvolger van den lieer
Kvmmel niet benoemd is, zal de hoer D.
van Jol©, referendaris hij het hoofdbe
stuur der posterijen, 'hoofd van 'de zeven
de afdeeling (ontvangsten der posterijen),
tijdelijk worden belast met da waarneming
der directie.
De lieer Boon, lid van d© Tweede Ka
mer, heeft aan den minister van water
staat gevraagd:
1. Is het den minister bekend, dat de
rekening-houders bij den postchèque- en
girodienst, die de door hen ontvangen
documenten met hun afrekening voor ac-
coord hebben «goteekend en hun saldo heb
ben goedgekeurd, nog steeds niet over dit
•saldo kunnen beschikken?
2. Is het den minister bekend, dat de
bedoelde rekeninghouders van dit saldo
bericht ontvangen, dat „gedurende de tij
delijk© stopzetting van den postcheque-
AfiSVEfiTEHTiE-PHIJS
£ewon« sdvertentiën por regel 22X ceaft
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarielr
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooiuitbeby
Lng van ten hoogste 30 woorden, wordeq
dagelijks geplaatst ad 50 cent. J;
Aan het Zoeklicht
Leiden 19 Maart 1924.'
Er is een tijd geweest 'dat in onderwijst
(kringen veel rumoer gemaakt werd over.
ac hooi vergaderingen. d
Dat wa^, als ik hét wel heb, een eisch
van democratie.
Een onderwijzer met ervaring aou tooh'
zeker ev'engo&d over 'die .schooltaken krnn
nen oordeelen als een mcVschien nog.
Jeugdig hoofd?
En zou een jomg onder wijzer die van d©
„Kweak" kwam niet evengoed mee kunn
nen praten ails een hoofd die hechts 'de
J5Nor" had bezoch't?
Daarom werd medezeggenschap geSiseht
'cn werd zelfs een jarenlang© actie gevoerd
;om do schoolvergaderingen wettelijk voor
'te schrijven.
Nu hen ik wan dit ins'tMu,ut, mits goed
.gebruikt, nooit een tegenstander geweest
■En toen ik in de gelogenlieid was aan een
bijzondere school de invoering 'te helpen
•bevorderen, heb ik dat niet nagelaten.
AÏIeen bleek me toen al spoedig, dat
hét meerendeel der onderwijzers er weinig
voor voelde. En 't duurde niet lang of do
(oude toestand was weer hersteld zoodat
rvoor of na of tu.ssoben de schooltijden, al
'naar da't 't ui'tkVam, de dijngen die do
(aandacht -vroegen onder de ocgen werden
gezien
Hieraan dacht ik, toen ik het jaarver
slag van de Plaatselijke Schoolcommissie
'in handen kreeg, waarin gezegd wordt,
flat van groeiend© ingenomenheid «met de
(schoolvergaderingen weinig to bespeuren
bralt.'
't Gaat er mee als met zooveel dingen,
'die men begeert, als en zioo'aiig men z©
ha i e t heeft.
OBSERVATOR.
en girodienst d«e beschikking over bet sal
do eener postrekening slechts kan go-*
sc hi eden door middel van een daartoe in->
gestelde commissie", d. w. z. dat zij maxi-*
maal 90 pet. van hun saldo kunnen ont-
van'gen, (dat zij moe,ten motivceron, wo.lko
dringend'© rod enen z;j hebben om ever'
hun eigen geld te beschikken en dat zij
borgen moeten noemen?
3. Is de minister bereid, dezen o:'sc
hoorden toestand zoo spoedig mogelijk t©
doen eindigen, door bekend lo maken, dat
iedero rekeninghouder, die zijn saliio
heeft goedgekeurd, op zijn daartoe strek
kende aanvraag over dit geheel© saldo
kan beschikken?
Het conflict in de Textielnijverheid
Zooals reeds gemeld, is bij do Tweodo
Kamer ingekomen een voorstel van wot
van den heer Albarda c.s. tot het instellen,
van een onderzoek nopens het geschil in
de textielnijverheid. Hat voorstel is meda
onderteckend door de heeren Troelstra,
Sanncs, Brautigam, Hicmstra, Van Braam
beek en Schaper.
Do voorstellers wijzen er in hun mexnorio
van toelichting op, dat thans ongeveer
22.000 arbeiders zijn uitgesloten, verdeeld
over 3D ondernemingen.
De gevolgen van een zoo uitgebreiden en
langdurigen strijd doen zich niet alleen ge
voelen aan de ondermingen en aan de ar
beiders, de stilstand van een groot aantal
textielfabrieken is in hooge mate nadcelig
voor het economische leven van liet ge
heel© land. Bebaive voor de gemeentere
zullen ook voor 's Rijks schatkist do go-
volgen van deze langdurige en uitgebreide
bedrijfsstagnatie ongetwijfeld van niet ge
ringe beteekenis zijn.
Zien, ten gevolge van vermindering van
het belastbaar - inkomen, do gemeenten!
zich genoodzaakt, over te gaan tot verhoo-
ging van gemeentelijke heffingen, dan on
dergaan de ingezetenen, waarvan de moes
ten aan den strijd part noch deel hebben,
een vooral in deze tijden zeer gevreesd©
verzwaring van financieelcn druk. Het go-
schil is dus een aangelegenheid van alge
meen belang cn het ligt dus zeker op den
weg van regeering en volksvertegenwoor
diging zich er mede te bemoeien
De voorstellers zijn van oordeel, dat dan
ook niet mag worden gewacht tot de ar-
bcidsgesehillenwot in werking is getreden,
waarschijnlijk na 1 April. Van de pogingen
tot bemiddeling of arbitrage, die ingevolge
dio wet moeten voorafgaan aan de instel
ling ccner enquêtecommissie, is welslagen
hoogst onwaarschijnlijk, waar reeds twee
maal op ernstige wijze pogingen dienaan
gaande werden aangewend. av
Het voorstel strekt cm een door den mi
nister van arbeid te benoemen commissi©
van de noodige bevoegdheden te voorzien.
Het onderzoek, dab zij bodoeleu, is een
enquet© overeenkomstig de regelen i:i 4
van hoofdstuk II der Arbeidsgeschil louwet
'.oor een zoodanig onderzoek gegeven.
Voor het nut van zulk een enquête wordt
verwezen naar dc memorie van toelichting
op gencemdo wet.
Aangedrongen wordt op spoedige afdoe
ning van dit voorstel door do Statcn-G©-
neraal. t
Vereen, van leeraren bij het Chr. M. O.
D© jaarvergadering Van de Vereen, van
leeraren bij liet Ghr. M. O. zal gehouden.
