Dagblad voor Leiden en Omstreken.
f
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
AgONftEgftEftTSPftlJS
In Leiden en bulten Lelden
waar agenten gevestigd zijn
f Per kwartaal f2.50
Pér week f 0.19
v (franco per post per kwartaal f 2JJ0
4lie JAARGANG.
MAANDAG 11 FEBRUARI 1924
No. 1161
BureauHooigracht 35 - Leiden - Tei. Int 1278 - Postrekeninq 58S3S
AQV£RT£I9TI£.P^!JS
Gewone advertentiën per regel 22}£ cent.
Ingezonden Mededeelingcn, dubbel tariei j
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbeta-
!ing - van ten hoogste GO woorden, •worden j
dagelijks geplaatst ad 50 cent.
V De toelatingsleeftijd.
De plotseling ui't 'de lucht gievaHleu be
paling, dat de leeftijd, waairop de kinde
ren tot de scholen kunnen worden toege-
laten, van 6 op 7. wordt gesteld, heeft
heel -wait onrust en beroering en zelfs ern-
sfiige ontstemming gewekt.
En êi&t is ook -wel e enigermate verklaar
baar. Het betreft luier toch een maatregel
id'te zoowel voor de scbo'en alls voor de
gezinnen van groolo 'betoakenis is. Daarom
mag aan de bedenkingen, die hier wor
den geopperd, zeker wel ernstig, aandacht
worden ,ceschon3ten.
'Wij denken hierbij niet aan liet kabaal,
dat in do Socialistische pers wordt ge
maakt.
Mek menschen, die sledkts één cBoel heb
ben onrust te wekken, den boel op stelten
te zetten en die daarom tegen iedere re-
geeriingmaatreigel, onverschillig ,vani -wel
ken aard, protes'teeren en demonstreeren,
valt over deze 'dingen niet te praten. Hun
doel is met .op te bouwen, maar af te
breken; hun ideaal is niet de maatschap
pelijke orde. maar de chaos.
Hel noodgeschrei vara. die zijde .'aange
heven, maakt op ons geen indruk, .en we
gaan het stilzwijgend voorbij.
Daaruit volgt echter nog ,niet, dat tegen
liet Hon. Besthiit, dat den taelafc-'oigsleef-
iijd rege-It, geene bedenkingen zouden zijn
aan te voeren.
Er. zijn hier ongetwijfeld bezwaren en
het kan geen kwaad zo flink onder de
oogen te zien.
Deze bezwaren zijn, naai' het schijnt,
niet allereerst van Onderwijskundigen
aarch
Naar het oordeel van menschen, die op
dit gebied bevoegd geacht kumien worden,
wordt door .verhooging van den toe-latings-
-leeft'jd het onderwijspei'l verhoogd, om
dat de gesctr'ktheid om de leerstof op te
L nemen b-'j oudere .kinderen over 't alge
meen groofer is.
In zooverre verdient deze maatregel ,dus
tc-e juich ing.
Er m o e t bezuinigd worden.
Ook op Onderwijs.
Wij kunnen in de gegeven omstan
digheden een zeen leerjaren betalen. De
kosten loopen te hoog.
En dus moet er, óf naar beneden,- óf
naar boven een jaar worden afgeknepen.
In 'l belang van het Onderwijs koos de
Regeerin" het. eerste.
Verdient, gewen. de omstandigheden,
deze maatregel dus uit onderwijskundig
oogpunt hez-'en, toejuich ting, de zaak ver-
iandcrt doordat het besluit geheel onver
wacht is genomen, en de voorgeschreven
maatregel zonder eenigo voorbereiding
motet worden toegepast.
't Gevolg is, da't vele kinderen, die ge
reed stonden de schoolpoorten binnen te
gaan, nu buiten die poorten blijven en
allicht een groot .deel van den dag hun
heil op straat zoeken, wa.t niet is in het
belang van de kindieren en .evenmin in het
belang van het straks Ie 'geven Onderwijs.
Het zon daarom, naar het ens voorkomt
veel meer toejuiching hebben verdiend in
dien, zooa's aanvankelijk het plan schijnt
geweest 1e zijn, betfiolen was, de eerste
en de 'tweede k'asse elk sutechts een hal
yen dag onderwijs te geven.
Dit .zou voor do gezinnen eenr'lgo mcbi-
lijkheid hebben gegeven en de onderwij
zers zouden zich oenige meerdere moeite
moeten getroosten, maar zoowel het be
lang van de kinderen, alsdat van 'de
school en het gezin, zou op dlie wijze zijn
gebaat.
Het z-'jn nu vooral de gezinnen, die do
bezwaren van het genomen besluit zullen
gevoelen.
T/a breede volksklasse is zooal niet
slecht, dan toch klo:ui behuisd. De ,aan
kinderen rijke gezinnen worden hot
meest gevonden bij de mensdlien met
kleine middelen, vo»or wlo het vaak een
uitkomst is, alls de kinderen naar .school
kunnen gaan, evenals het later weer een
uitkomst is, als de schooltijd achter den
rug is, zoodat do kinderen in het gezin
een .handje mee kunnen helpen, of buiten
lAat gezin een kleinigheid kunnen verdie
nen.
Voor dergelijke ouders beteekent deze
maatregel vermeerder ing van moeilijkhe
den, en ligt hierin zeker een ernstige te
leurstelling.
En zooials reeds wterd opgemerkt, dreigt
'hier voor véle kinderen een ernstig gevaar
De vraag waar het 'op aankomt is inu,
wat ons in dezen te deen staat.
De gemakkelijkste weg is zoker -die door
de Socialistische pers wordt, ingdslagen,
en die een noodgeschrei aanheft, met geen
andere bedoeling dan politieke winst te
Behalen, of d'o zoou.ls „De Bode", een
soort zenuwtoeval krijgt, en niet anders
wéét te zoggen dan: „Collijn moet weg,
GoDjn moet weer weg!"
Maar als Colijn weggaat dan is hét te
kort niet gedekt, evenmin ails het gedékt
werd door de verwerping van de Vlootwet.
Als deze rogeering verdwijnt, dan komt
er een an'dere düe óók moet bezuinigen en
óók op het Onderwijs moet bezuinigen, of
die, door het laten voortduren van de te
korten, ons volksleven ontwricht en de
scho'en en de gezuinen honderdmaal meer
•schaadt dan dtfor de thans voorgestelde
maatregelen gedaan wordt.
Neen, wanneer we willen bespreken, de
vraag wat ons te deen staat om de schade
zooveel' mogelijk te beperken, dan moeten
wlo geeen opwinding veroorzaken en niét
onszelf zenuwachtig maken, maar rustig
de werktf' ikhe.ijl onder de oo?en zien.
De werkelijkheid dat er be z u i n ig d
moe t worden, ook op de Ónderwijs-ui t-
gaven, en dat bezuiniging nu eenmaal n:et
mogelijk is, zonder lievcl'mgsdenkboe'den
aan te tasten en op zichzelf zeer. wensehc-
lijke zaken 'te schaden.
Morgen hierover meer.
STADSNIEUWS.
Chr. Bestii.-en Bond.
Ondanks het feit, dat de Zaterdagavond
een min-goschikte ure is voor het liGuden
van vergaderingen, was toch de bijeen
komst van den Chr. Besturen Bond in de
Pred-ikerzaal uitstekend bezocht. De voor
zitter, de heer J. A. Schoneveld, die, na da't
met gebed was geopend, een kort ope
ningswoord sprak, bracht hiervoor daralk,
en zag er in, dat de zaak der Twentsohe
ui'bgesilotonen velen ter harte gaat. Als doel
van dezen avond noemde spreker op de
publieke tribune het pro en contra to be
spreken.
Door Ds. Goedhard werd hierna een in-
léi'dend woord gesproken, aan de hand Van
Amos 5.
Als Ned. Hervormd predikant in deze
vergadering het woorkl voterénde, moet dit
wel in do eerste pïaals oen verdediging
zijn van zijn positie ook ton opzichte vara
de sociale kwestie.
In de laatste dagen heeft spr. verschil
lende brieven ontvangen waarin hem op
mim of meer grove wijze word gezegd:
houdt gij u maar bij uw ambt en bemoei
u niet met dingen, die u niet aangaan.
De Schrift geeft voorbeelden te over die
or op wijzen dat de geostek.jke voorgan
gers van Israël zich met -de sociale belan
gen des volks bemoeien.
Spreker is geen profeet of apostel maar
als dienaar des Woörds laat hij zich niet
het recht uit handen slaan om het recht
te verdedigen, wanneer het wordt ver
trapt.
Den predikant mag men niét op een
oorasoletje zetten om hom daar aks p~e-
FEUILLETON
EINDELIJK VEREENIGD.
Een verhaal uit het vroegere Rusland.
i :4)
5. Yoorfs sprak vader Wassili over den
moed der Montenegrijnen en de volhar-
I 'ding, waarmede deze bergbewoners stre-
i den voor do vrijheid. Re geestdrift wérd
^algemeen; het was alsof Iwan de gewone
terughoudendheid had afgelegd. Er was
i 'slechts ecne stem voor den oorlog.
Laat in den nacht ging men ui'teen', na
X. 'een luid hoerah! te hebben doen klinken
,?.yoor den Keizer, als verdediger der ver-
'drukte Christenen, en voorts voor de
IJedele krijgers, die de verlossing zouden
£^ui( voeren.
W Het was of die uitkomst reeds een feit
"was, en alsof do Russen zich reeds te
i Hons (anti napel bevonden.
W Vader Wassili was trotsch op zijne
i 'overreding. De landlieden verwijderden
1 Wh met hem en het gezin bleef alleen.
X1 Marpha verzamelde 'het c/erschot van
X'. fren maaltijd, en legde het kind, dat op
|haar sehoot sliep, ter rust. Toen sliepen
-H WJen behalve zijzelve.
De kleóBe Macha sluimerde in met het
hoofdje tFfen de (afel leunende. Vooiv
zich tig zonder haar te wekken had de moe
der haar opgenomen, en haar op de plan
ken achter de kachel nedergelegd.
Pavloucha had om niet .kinderachtig te
schijnen den slaap overwonnen, maar was
nu blijde naast het zusje te rusten. Ook
ïwan sliep in.
Marpha bleef op; de armo had geen
slaap. Zij had niet. mede gepraat, maa*
te meer overdacht. Kwam er oorlog, zoo
zou haar man worden opgeroepen en
dan zou zij hem dan ooit ^terugzien?
Droeve Marpha! Zij trachtte moedig te
zijn en wilde haar man niet lastig val
len, izoo min door tranen als door klacht.
Toen alles in diepe rust lag blies zij het
licht uit en boog zich voor het beeld ider
moedermaagd.
Een kleine lamp aan de zoldering beves
tigd verlichtte de grove teekening en het
bloeke gelaat van Marpha. Lang bleef zij
'daar bidden en weenen.
1
HOOFDSTUK II.
Er waren reeds vier weken vérloopcn se
dert de oorlog verklaard was, en nog had
Twan geen bevel gekregen om uit te trek
ken. Hij besloot dus in de stad inlichtin
gen te gaan vragen, en vernam daar dat
de soldaten van zijne afdeeling zich te
Mosoou hij hun Ijegercorps moesten aan-
kende pop to laten dienst doen. Hij heeft
nu eenmaal van doen met het leven in
al z'n schakeeringen en wanneer dan gewe
zen moét worden op een onrecht-dat wordt
gedaan, heeft de gemeente niet het recht
te spreken, van een roode dominé.
Een auliorüted't als Dr. v. Gheel Gilde-
meesler heeft immer krachtig geprotes
teerd, wanneer de mensch niet als menscli
behandeld word, en dat is niet alleen het
recht, maar ook de plicht van ieder pre
dikant. Toen Ds. Heldring zijn gestichten
'openstelde heeft het conservatieve deel
van Nederland eveneens gezegd: "W«aar
bemoeit do maai zich mee, Iaat hem pree-
ken! en toch is ook ziju arbeid rijk
door God gezegend.
Daarom zal spr. zich door hrHfgeschrijf
elc. niet laten weerhouden le zeggen wat
hij zeggen moet.
Hoewel erkennende, dat een predikant
als regel 's Zaterdagsavonds in zijn stu
deervertrek behoort te zijn, wil-hij voor
'dit keer een uitzondering maken.
In het Tvvonlsche conflict is het recht
:'n het gedrang. Het recht van den
menscli, als beelddrager God's, op een
merschwaaitdi'g bestaan
Wie dat wil vergelen speelt oneerlijk
spel.
Spr. citeert „Do Nederlander" om aan
te toonen, dat de cndornemeia in Twen
te lijden aan ongenaakbaarheid cu
Diiaoh tso versclja tti ng.
Het is heel nopd'g te lu'öteren naar
God's wot, ook in het sociale leven.
Dit te verkondigen is geen opstoken van
de massa maar een plicht die men rvot
mag verzaken.
Hét gaat hier om de vraag: Wat is
rcclit.
God is aam do zijde van he't recht.
Dr. Brouwer, hierna het woord verkrij
gende merkt op, dat het in dit conflict
eigenlijk gaat 'om de vraag of het levari
van den arbeider. 50 jaar moet worden
achteruit gezet of kan blijven op hc't moei
zaam bereikte peil.
Hoewel het ook by doze uit sluiting gaat
om beginselen, moet men hét zake
lijke niét uit het oog verliezen.
Wat de gosehlc'lehis aangaat: de beroc-
ïinig dateert 'reeds vam. Augustus 1922.
Er werd deeéjds ren bivef naar de
werkneanersougmiö'ati-sls gezonden, waar
in hun werd mc'-degedéeld, dat een
loonsverlaging van 10 pc't. zou worden toe
gepast, le compenseeren door een 53-urige
werkweek. Aan deze organbatie's werd
tevens te verstaan gegeven, dat mien ze
niét beschouwde els le vertegenwoordigen
de arbeiders.
Deze voors'.olloa werden eenparig van
de hand gewezen, o'mdat 'die noodzakelijk
heid mét geen woord, word aangetoond.
Do R. K. Bond en Unitas wifden de
deur voor overleg niet öJluRen, en deden
een tegenvoorstel, om, wanneer dit ncod'g
was gedurende 3 maanden 1 uur per dag
overwerk te verrokten.
Van de zijdo der fabrikanten is tegen
over dit voorstel geen houding aangeno
men, omdat men hét als oen schijnvoor-
sttf beschouwde, a'ken betrekking heb
ber do op de z.g. onbeschermde arbeiders.
Men zei eenvoudig: zonder dat voorstel
kunnen wo ook wél een over werkvergun
ning verkrijgen.
Gebruik makende van hun machtsposi
tie hebben d'o fabrikanten de aangekon
digde loonsverlaging doorgezet en do or-
gani'satie's waren onmachtig zulks to be
letten.
W:at voorspeld was is geschied: een
goed half jaar laieT kwam er weer een
voorstel tol loonsverlaging met 10 pet.
Ten tweeden mafb hébben de organisa-
tie's verklaard Irertoe bereid te zijn, mi'te
de noodzakelijkheid werd aamgeltoond,
desnoods door den minister. Men lveeft
dat bij de werk gevers niet gewild en -de
IoonsTOrla'ging eenvoudig op de fabrieken
aangeplakt.
Nu is het door de organisaties niet laan-
va ard.
Omdat er een grens ns en voorzien werd,
dat nog meerdere loonsverlagingen zou
den volgen.
In de fabriek, waar de meeste gcorga-
nij'Seerden waren, is daarna de staking
uitgebroken, wia'arop de fabrikanten heb
ben gieantwooi<d door d'e 'algemceme uit-
sl'uithiig op alöe fabrieken.
Dit wapen was te scherp. Van chr. zijde
heeft men nooit gedreigd met een solkla-
rifeitsstaking, ook teen de macht daartoe
aanwezig was.
Van arbeiderszijde heeft men stcedls
aangedrengen op overkvg.
Voorstellen van den lieer Zaaflbcrg en
het z g. Haagsche voorstel, leiden werk-
'tijdvetfjcnging l^.oogende, en waarover de
ai'be'ders wel wilden spreken, werden ge1
negeer cl.
De Fabrikanten stellen, zich eenvoudjg
op het. standpunt: er gaat weinig om, 'dus
we kunnen het bedrijf missen. D.at de ar
beidersorganisaties daardoor grooto scha
de lijden, laat hen koud. De bedoeHing is
juist deze organisaties den nekslag too te
brengen; men acht ze onnutte pottenkij
kers. De werknemers hebben altijd ge
zegd en zoggen nu nog: Desnoods willen
wij ook de>zo verlaging aanvaarden, als
ons de noozaak wordt aangelcond. De 17a-
brikanten willen geen overüeg on houden
vast aan hel: baas-in-éiigen-hinis stelsel
Dat is een botsing niet alleen van be
langen, maar ook van beginselen. Hot
gaat er om. of de arbender, die 'toch ook
oen groot deel van zijn léven aan het
bedrijf wijdt, 'recht van sproken beeft of
als een ven'eng stuk dér machine word't
beschouwd
Snr. teckeDt de moeilijke lo-veiisoii!St,an-
dighéden van den dexVel-arbeider in
Twente. Do productie is opgevoerd, ma.ar
do arbeiders genieten -er niet van.
Oogenschijnlijk zijn de arbo'rdsv* eer
waarden zéér verbeterd, maar men mag
niet vergieten, dat oen arbeider vroeger 2
weefgetouwen bediende en nu soms G.
Naast moiéito en zorg bij de arbeiders
regende woelde bij de fabrikanten. Men
mag nu zeggen, dat pensoonlijk vermogen
en bedrijfswinst gescheiden moeten wor
den, maar daar staat tegenover, dat al die
kapiia'en in den loop der jaren uit het
bedrijf zijn opgekomen. Het is bekend,
hoe de vader van eenn der fabrikauten,
die thans schatrijk is, 7 gulden mcfest lee-
nen om een got te kunnen koopenl
Fabrikanten, die in 1921 een winst van
f 1.250.000 behaalden, kondigden in 1922
loonsverlaging aan. Het riclrtloon bedroeg
£29.— en bedraagt nu f23.50. wat niet te
véél mag worden genoemd. Het is moge
lijk, dat men zegt, dat het gezinsinkomen
voel hoogcr is, maar kan het juidt den
fabrikanten >n:et als een blaam worden
aangerekend, dat het nocdig *«s, cm vrchi-
wen en kinderen in de fabriek te laten
werken?
De enorme tegenstellingen in Twen'tc
zijn in strijd mét den geest van het
Evangelie.
Het gaat Ion slotte om de vraag, boe
zien wiij den menscli: als beelddrager Gods
of als machine.
De leiding der Fabrikan'ton, de z.g.
éonimissie ad hoe. beschouwt de arbeiders
slechts a"s onderdee'en van do fabricage,
maar rekenen er niet mee, dat deze een
stuk menischenleven geven.
Wat men niét wil zien, ziet men niet.
Nimmer is nog tegengesproken, dal ide
loonen nog geen VA pc't. van de.ai
kefstprijs be drag© nl.
Roveud 'en vertelt men in handelskrin
gen, da't de malaise niet aan Engel sche
ef Jaivansche concurrentie is te danken,
maar dat de fabrikanten oskaar op de
Java-markt hebben doodgeconcurreerd.
Nog steeds blijven de Chr. arbeiders
staan op het standpunt van overleg.
Dat zij echter alvorens loonsverlaging to
aanvaarden om bewijs vragen van de
noodzakelijkheid is bun recht en luin
plicht tegenoverhun gezinnen.
Het gaat er thans ohi of de levenspoëzie
voor den arbeider weer zal worden weg-,
gevaagd.
De strijd zal laug zijn, maar zij is eer
lijk.
Het gaat er thans in hoofdzaak cm of
de publieke opinie baar scherpe afkeuring
over de onmcnscbelijke uitsluiting zal
uitspreken ja, of neer..
Onder sommige fabrikauten is een ster
ke tegenzin merkbaar «m aan dit gedoe,
waartoe zij volgens een onderling con
tract verplicht ziju, mee te doen.
Deze s t r ij'd mas niet verloren
gaan!
Omdat hel om hooge beginselen gaat,
om het recht van den beelddrager Gods op
een redelijk bestaan.
Tc'gen de macht moet het recht gesteld
worden.
„Strijden en bidden is thans het pa
rool."
Beide sprekers vonden een dankbaar ea
aandachtig gehoor. Van de ge'egenheid
om vragen te stollen wc?rd gébruilc ge
maakt door de heeren: Segaar, v. Zwie-
ten, de Graaf, Jansen en Luytjes.
Uii do discussie bleek, da.t men alge
meen van oordeel was, dat het hier niet
alleen ging om Twente maar om do l'ooas-
verlaging in heel Nederland.
Dr. Brouwer verklaarde nog, dat de on
georganiseerden de troetelkinderen der,
Fabrikanten waren geworden, zoo zelfs,
dat er een organisatie van ongeorgani
seerden -is ontstaan. Toch zijn thans al
len. georganiseerd of ongeorganiseerd cén.
Nadat Gbor den heer v C'ttert er op
gewezen was, dot de brievenschrijvers aan
Ds. Goedlïard ter vergadering niéts van
zich hadden doen hooren, werd, na een
slotwoord van den voorzitter, de vergade
ring met dankgebed gesloten.
Door dien kunsthandelaar L. J. Km-
gér to \s-.Gravcnliagc is dc Israöls-tcn-
toonslelling in de Lakenhal wederom ver*
rijkt met een schilderij uit de middea-
poriodo van den grooben schilder getiteld:
..Type uit het oudo volk".
Heden is een vreemdeling over da
grens geleid, dio cenigcn tijd in hot Rijks
opvoedingsgesticht alhier had doorge
bracht.
Vanmorgen had op do Hoogcwoerds-
brug een kloppartij plaats tusselven zekere
B. en K., waarbij eerstgenoemde nogal
ernstig werd toegetakeld en dus een
„blauwtje" liep.
Mej. T. zou Zaterdagmorgen om half
twaalf do aardappelen „op"-zcLten, toen zij
plotseling in aanraking kwam met het
kookfornuis waardoor haar kleeren vlam
vatten.
Luid om hulp roepend snelde zij d«*
straat op, waaf eenige gedienstige bunP-
vrouwen de vlammen doofden.
Later bleek, dat jnffr. T. gelukkig
slechts een kleine brandwond had' opge-
loopen.
Intusschen zij er hier besehei lonli'l: op
gewezen, dab het bij oen dergelijk ongeval,
vooral wanner men alleen is, aanbevei
vedient om" niet te gaan loopen. daar d:t
het vuur snel aanwakkert. Het beu Ie- :i\ a-
del is zich in een doek of kleedingstuk to
wikkelen en dan door op den grond te wa
len, de vlammen te dooven.
In het Noordeinde had Zaterdagmid
dag een aanrijdinig plaats tusschen een,
vrachtauto van de Alg. L. Brandstoftenlian-
.sluiten. Tehuis gekomen vertelde hij d:t
rustig aan zijne vrouw. Zij werd bleek,
maar weende niet. Iwan govoel'de eenigo
aandoening bij het zien van hare droef-
beid; hij narr\ zijn -dochtertje in de armen,
en terwijl hij het kind liefkoosde vielen er
een paar tranen op het blondo hoofdje.
Maar dit al'os duurde slechts een oogen-
'blik. Hij zette de kleine neder en ging weer
aan het werk.
Den dag voordat hij moest uittrekken
werden do laatste toebereidselen genv.akt.
Da soldaat maaklo zijn geweer' schoon,
poetste zijn hooge laarzen en borstelde zijn
jas af.
Met een vol' gemoed voorzag Marpha den
ransel van haar man van het noodigiste,
en vergat niet er een beeldje van den hei
ligen Nicolaas, den wonderdoener, bij te
voegen.
„Mogelijk zal de heilige ook een wonder
verrichten om mijn Iwan tc helpeai," zei-
'de de ariue vrouw tot zichzeDve. „Mis
schien zal dit beeld hem beschermen tegen
de kogels van den vijand."
De dag van vertrok was aaggobroken.
Het was oen heerlijke lentemorgen; een
schitterendo zonneschijn verlichtte het
'landschap, en vormde een pijnlijke tegen
stelling met hetgeen er op het plein
plaatsgreep.
Yader B'aasili had zooeven eene mis ge-
'viord voor de uittrekkende soldaten. Men
'kwam uit do kerk, en het afscheid nemen
'was begonnen met de droefheid en do tra
nen, die daarbij bohooren.
Daar stonden zes of zeven jonge man
nen in de kracht des levens met de wape
nen in cl? hand en den ransel op den rug.
Hunne bejaarde ouders, hunne vrouwen
en kinderen verdrongen zich om hen heen.
Aan alle kanten hoorde men zuchten en
snikken, en daartnsschen kinderlijke ont
boezemingen.
„Wat is vader mooi!" zeiden de kleinen,
tonvijl zij in do handen klapten; en 'dan
snikten de moeders nog luider dan tevo
ren. Arme kinderen! wat wisten zij van
den oorlog?
Iwan stond op den drempel van de kerk.
'Hij -droeg het jongste k:nd in do armen;
Marpha had er do kracht niet toe. Bleek
en bovendo leunde zij tegen haar man,
en zag hem treurig aan, doch zonder tra
nen in <Le oogon. Do kleine Macha trip
pelde om vader heen on Pavloucha keek
'hem met oen soort van -trots aan.
„O was ik maar"groot!" riep hij, „dan
Zou ik ook uittrekken met vader."
„En zouden wij -dan geheel alleen achter
moéten blijven, rnoeder en ik en liet kind
je?" zeide de kleine Macha huilende.
„Neen," zeide de vader, „h or kunt gij
nuttiger wezen. Gij zult oen brave jongen
zijn, niet waar? en mijne plaats bij moc-«
•der en de kleinen vervullen."
De soldaat wischte zich de oogen af met
de ach terzij do van zijne mouw. Ilij oin-
'helsde de drie kinderen, en maakte neet
bevende hand op ieder van hen het teeken
des kruises. Daarop drukte hij zijno
vrouw in de armen, nadat bij haar den j
zuigeling had teruggegeven. „Wees niet
bedroefd, vróuw," sprak hij tot haar, „in
dien het God behaagt kom ik terug, en zoo
■nietdain zal de Heer voor u zorgen;
Hij is do Vader van weduwen on weezen,
Hij behoede en zegeno u!"
„Voorwaarts, marsch!" zeide hij nu zoo
flink als hij kon, terwijl hij zich zachtjes
'losrukto uit de oinhellz'mg zijnor vrouw.
Iwaoi was de oudste der soldaten, en in
zijno kwaliteit van korporaal stolde hij
zich aan het hoofd der afdeeling. j
„VoorwaaTls, marsch!" herhaalde hij
Oogenblikkelijk zetlo zich do kleine troep
in beweging, en do verzamelde menige
volgde. Bij do laatste huizen van het dorp
bleef men stilstaan.
„De Heer beschetme de dapperen do
ten strijde trekken voor hel rechtzinnig
geloof," riep vader Wassili. terwijl hij ze
genende de hand ophief en met groolo
'trekken het toeken dos kruises maakte.
(Wordt vrrvoljd). ll
i