Amerikaansche Brieven.
U-, yin.
t De waarde van het geld
'm Het zal iemand met eenigen critischen
aanleg ongetwijfeld niet moeilijk vallen
in het Amorikaanscho volk verschillende
g'ebreidï te ontdekken, groole gebreken,
k-lfs.
'Maar ik geloof niet dat eenig criticus
de Amerikanen ia liet algemeen zou kun
nen beschuldigen van gierigheid.
Wel wordt hier veel gejaagd en ge-
elaafd om een zoo groot mogelijke portie
van het „aardsche slijk" bijeen te verga
deren, maar gierig is de doorsnee Ameri
kaan werkelijk niet. Men schijnt hier over
liet algemeen vrij goed te beseffen dat het
geld op zichzelf geen waarde heeft, dat de
waarde ervan uitsluitend wordt be
paald door wat de menscli er mee doet.
En zoo geeft men het geld gemakkelijk
uit. Waar het eigen levensonderhoud en
eigen genoegens betreft misschien wel
eens wat te gemakkelijk. Maar ook waar
'offers gevraagd worden voor verschillen
de liefdadige of nuttige instellingen, is de
(Amerikaan doorgaans lang niet karig.
Namen van mannen als Andrew Carne
gie en John D. Rockefeller zijn hiervan de
sprekende bewijzen, die over de geheele
[wereld bekend zijn.
En zoo zijn er meer voorbeelden ie noe
men. Een der grootste en rijkste Choco
ladefabrikanten, Mr. Hershey, zelf een
wees die zich met groote energie in het
leven heeft opgewerkt, schonk zijn ge
heele vermogen, groot zestig millioen dol
lars, aan een weezeninrichting, door hem
Zelf gesticht. Het bijzonder sympathieke
van dit geval is dat de gever er in slaag
de deze reuzengift gedurende enkele jaren
voor liet publiek geheim te houden. En de
man gaf niet alleen zijn geld, maar be
steedt ook een groot gedeelte van zijn
tijd en zorg aan de inrichting. Hij doet
alles wat mogelijk is om deze arme stak
kerds die zoo verbazend veel in lied leven
oioeten missen hun gemis te vergoeden, en
se voor de toekomst een kans te geven.
Een ander geval, dat bier een paar we
ken geleden bijzonder de aandacht trok
was dat van John Borg, een bankier in
New-York.
Mr. Borg kreeg zijn eerste baantje in
Wall Street 28 jaar geleden. Hij verdien
de toen het zeer matige salaris van f 10
per week. Hier leerde hij de eerste begin
selen van den effectenhandel. Hij wist
steeds op te klimmen en na enkel'e jaren
was hij in staat eigen zaken te gaan doen.
Hij gaf blijk iemand te zijn met groote
capaciteiten en een breeden blik op bet za
kenleven in het algemeen, en heeft nu op
42-jarigen leeftijd -een fortuin bijeen van
twee millioen dollar.
Twee jaar geleden riep hij zijn drie ver
trouwde bedienden in zijn prive-kantoor,
en vertelde ze, dat hij geld genoeg had, en
zich uit de zaken terug wilde trekken.
Zijn plan was de zaak dan aan deze
drie jonge menschen cadeau te doen.. Hij
wilde er echter zeker van zijn dat ze in
staat zouden 'zijn de zaak op dezelfde wijze
Voort te zetten, en behield daarom nog 2
jaar de leiding.
Een paar weken geleden riep hij ze weer
ro'j zich, en schonk ze de heele zaak als
een Kerstmi «cadeautje. De drie gelukkigen
legen elk een gelijk aandeel! in de zaak
'die onder de naam van John Borg en Co.
voortgezet zal worden.
In een interview zei de heer Borg o.m.
uct volgende:
De hoofdzaak waarom ik" uit de zaken
5a, en alles aan deze jongens heb gege
ten is dat ik geld gënoeg heb gemaakt,
-k hen tot de conclusie gekomen dat ik
afeen enkele dollar uit dit leven mee ka.n
ïiemen; waarom zou ik dan dollar op dol
lar blijven stapelen? Ik zou er niets door
verkrijgen wat ik nu mis. Ik heb voor al
mijn familie gezorgd, mijn kinderen zul-
;en aan niets gebrek hebben, én ik heb
«jeld genoeg om in weelde te kunnen leven,
:ndien ik dat.zou wenschen. Mijn smaak is
echter niét kostbaar.
Er is nog een andere reden waarom ik
«it zaken ga. Ik heb een aardige jongen
18 jaar en een meisje van 14. Ik wil
Sieer tijd aan hen besteden, en ik wenseh
aiet zooveel geld achter te laten, dat dit*
ar hem later toe zou brengen om gekke
dingen te do<?n.
ErikèTe jaren geleden was lief plaatse
lijke blad in het stadje waar de heer
SBoi'g woont, in finaniteele moeilijkheden,
ïtr. Borg greep met enkele van zijn
r vrienden in, en bracht de zaak in orde.
JY-oor tijdverdrijf denkt hij nu een gedeelte
nran zijn tijd aan dit krantje te besteden.
Het zijn trouwens niet alleen de mil
lion airs die hier gemakkelijk geven. Ook
•3e kleinere zakenman en de man met een
*ast salaris zit over het algemeen niet
£oo vast aan Zijn geld als de meeste Hol
landers.
Nu wil ik niet ontkennen dat er veelal
in Holland ook goed gegeven wordt-, voor
al onder het Christelijk publiek. Ik geloof
Stelfs dat vooral de kleinere man onder
ons evenveel of misschien wel meer geeft
dan de meeste Amerikanen, wanneer we
'de verschillende omstandigheden in aan
merking nemen. Maar het gaat hier ge
makkelijker. Er moet bij óns dikwijls zoo
•verschrikkelijk om gepreekt en gebedeld
.worden.
Ik heb geloof ik destijds al eens in een
van mijn briefjes verteld, hoe b.v. de ver
schillende dagbladen b er tegen Kerstmis
groole sommen bijeen brengen voor liefda
dige doeleinden.
Bijna alle groote bladen in de verschil
lende groote steden doen hieraan mee.
'Ieder blad lieefi weer zijn eigen plan.
Jlet eene blad zendt speelgoed aan kin
deren die anders niét veel zouden krijgen.
iEen ander blad zorgt weer dat men met
Kerstmis in duizenden arme gezinnen ook
eens een echt Kerstmaal kan eten.
En andere bladen dtoeai weer iets an- 1
jflovs. Een van de mooiste in*tellingen I
^ind ik het Kerslmisfonds van do New- i
York Timgs. Dit blad werkt meer in het
groot. Het behandelt geen duizenden,
maar slechts een paar honderd geval
len.
Zoo is er bijvoorbeeld een gezin waar
de moeder is overleden. De inkomsten van
den vader laten niet toe extra-hulpin
huis te nemen, en liet oudste meisje van
13 jaar neemt al sinds eenigen tijd! de
huishouding waar. Het geval wordt door
een van de philantropische vereenigingen
voongedragen aan de New-York Times.
Een goede huishoudster wordt gezocht, en
er voor gezorgd dat het meisje nog een
jaar naar school kan gaan.
In een ander gezin is de man al een
tijd ziek en de vrouw werkt al zes of ze
ven maanden in een fabriek om wat te
verdienen. Het huishouden lijdt er onder,
de kinderen missen natuurlijk de noodige
verzorging, maar liet kan niet anders. De
moeder moet wel zorgen dat ze wat ver
dient om het huisgezin voor al geheele on
dergang te bewaren.
Een ander geval. De vader is al tijden
lang zonder werk geweest en heeft weer
een baantje gekregen, maar de achter
stand is zoo groot dat de zorg groot
blijft.
Ook in dergelijke gevallen wordt inge
grepen, men stelt een bedrag beschikbaar
dat dè moeder in staat stelt voor een jaar
thuis te blijven, en in het andere geval
zorgt men er vc jr dat de familie van groot
tot klein eens flink in do kleeren wordt
gestoken.
Natuurlijk doet men kier niets met en
kele dollars, er moet flink worden aan
gepakt. De New-York Times besteedde
deze laatste Kerstmis aan 200 gezinnen
ongeveer f400 000.
Een dergelijk kolossaal bedrag wordt
zonder speciale collectes of bedelbezoeken
in een paar weken bij elkaar gebracht. Al
leen wordt een paar weken voor Kerst
mis een oproep in de krant geplaatst en
volgt dan verder een dagelijksche verant
woording van dc binnengekomen giften,
die in groote en heel kleine bedragen toe
vloeien.
En zooals ik reeds opmerkte bijna alle
groote bladen hebben een dergelijk Kerst-
misfonds, en brengen op deze gemakke
lijke wijze enorme sommen bijeen, dio
met de feestdagen heel wat licht en
vreugde brengeu.
Wat zouden wij ook in Holland nog
veel meer lot stand kunnen brengen in
velerlei opzicht, als wij er altijd even
sterk van doordrongen waren dat het geld
pas waarde krijgt als het goed wordt be
steed. En wat zouden wij het leven van
verschillende onzer medemenschen, die nu
dikwijls tot vervelens toe voor allerlei
goede dingen moeten bedelen, een stak
vergemakkelijken en veraangenamen.
DE GAVE GULDEN
In de Februari-af levering van De Gids
^naakfc prof. Van Blom eenigo opmerkingen
over den gaven gulden, waaraan we het -
volgende ontleenen:
„Het is ergerlijk, de wartaal le hooren
verkondigen, dat dc gaafheid van den gul
dien is een kapitalisten-belang. Het is een
volksbelang van de eerste grootte, het
wordt genomen in den ruimsten zin van
aller belang; het is een even voornaam
volksbelang, het woord genomen in den
engeren zin van arbeiders-belang of be
lang der smalle gemeente. Maar persoon
lijk belang van vele „kapitalisten", tegen
overgesteld aan de belangen van tracte-
nient- en loontrekkers, is de gaafheid van
den gulden niet. Veeleer kunnen vele lei
dende mannen uit de zakenwereld per
soonlijk voordeel erbij hebben*, zoo de gul
den ke.ldert. En liet is een van de weinige
klingen, die tegenwoordig verheugen en.
opwekken, dat niettemin uit die kringen
de stemmen talrijk en forsch zijn, die be
veiliging van ons ruilmiddel eischen.
Waarom is de gave gulden een volksbe
lang van de eerste grootte? Om de een
voudige reden, dat heel onze samenleving
op ruilverkeer steunt, op ruil van goede
ren met goederen, van diensten met dien-
steni, van dieneten met goederen!, en. wij
als middel om te ruilen en in dien ruil
waardeverhoudingen te bepalen het geld
bezigen; gelijk wij als middel om lengte
verhoudingen vaststellen bezigen! den
meter.
Indien de meter (ondenkbaar geval) eens
korter werd, zouden, allen, die een be
paald aantal meters van eenig goed had
den bedongen, een onverdiend nadeel
lijden, dat onverdiend: voordeel zou zijn
voor hun schuldeiina-nen, die deze meters
hun hadden te leveren.
Indien, het geld (maar al te denkbaar
geval) minder waard wordt, dan. wordt
aan allen, die aanspraak hebben op een
bepaalde hoeveelheid gelds tot onverdiend
voordeel van hun schuldenaren, onverdien
de schade berokkend.
Als de gulden aan scherven gaat, op
het voorbeeld van mark, roebel en kroon,
dan is dit tijdelijks althans een voor
deel voor den huiseigenaar, die een hypo
theek, of voor de spoorwegmaatschappij,
die een obligatie-leening heeft af te lossen,
of voor den fabrikant, die grondstoffen
betalen moet naar de oude lage prijzen
en tegen de nieuwe zijn fabrikaat ver
koopt. „Kapitalisteii/'-belangen alle, be
trokken bij vernieling van het ruilmiddel.
Nadeel echter voor allenl, die hun leve
ranties van goederen of van kapitaal, of
die hun arbeid in geld moeten krijgen
vergoed
En al zullen voorloopig in Nederland,
als hier ernstige inflatie intreedt, de
scherven van dien gulden vele malen groo-
ter zijn dan de billioenien-deelljes, waartoe
de mark versplinterde, nadeel dreigt ook
hier voor alle „schuldeischers", korte ver
zamelnaam voor al degenen, die jegens
anderen een vordering hebben in geld.
De voornaamste reden vermoedelijk,
waarom dit verwijt aan het adres van geld-
verknoeiing niet altoos dien indruk maakt,
dien! het behoorde te maken in zoo xuiin
mogelijken kring, is dat men uit her
innering iaan lang verleden! tijden!, toen
„schuldeiseher" doorgaans was de geluk
kige geldbezitter, die winst maakte uit
leening aan arme stakkerds, en toen
„schuldenaar" was de nooddruftige onge
lukkige, die geld moest opnemen ge
neigd is te zeggenbenadeeling van
schuldeischers is minder eTg dan van
schuldenaren1.
Thans is het goeddeels andersom. 'Als
„schuldeischers" benadeeld worden; dan
zijn dit voor het meerenideel de trekkers
van loon, tractemenjt op pensioen; dan zijn
dit verder tallooze houders van beseheiden
effecten-voorraden of van spaarbank
boekjes."
GEMENGD NIEUWS
Huis ingestort.
Te Asten is een huisje, dat door den ar
beider F. v. d. Yen bewoond werd, inge
stort, toen do bewoners to bed lagen. Per
soonlijke ongelukken hadden niet plaats,
omdat de zolder bleef hangen. Het huisje
was al lang bouwvallig maar de bewoners
weigerden het te verlaten.
Brand cp de Burgerdijk.
De Burgerdijk van de HollandAmeri-
ka-Lijn is gisternacht met brand in de
lading den Nieuwen Waterweg binnenge
komen en heeft des ochtends ligplaats ge
nomen in de Maashaven te Rotterdam.
Donderdagnacht omstreeks 3 uur ont
dekte men aan boord den brand. Hel
stoomschip, dat met een lading tabak in
vaten, tabaksstelen in balen an graan uit
Norfolk kwam, bevond zich toen in den
Atlanlinschen Oceaan, 700 mijlen van de
SciL'y-eilanden. De brand, welks oorzaak
aan broeiing ivordt- toegeschreven,werd
onidekt in het shellerdek, boven het tus-
sciiendek, tussclien de machinekamer en 't
ketèlruim, en liet zich ernstig aanzien.
Het schot in de machinekamer, dat de
scheiding is met het ruim van het shel-
terdek, waar de brand ontstond, was wel
dra roodgloeiend, zoo ook de langs de
machinekamer loopende gang, waarvan
het op den vloer liggende houtwerk vlam
vatte. Met cenige slangen op de scheeps
pomp wist men het vuur meester te wor
den.
Jorni gisterochtend de ruimen voor de.
lossing geopend werden, en er lucht bij
de nog steeds smeulende lading tabaks-
stelen kwam, wakkerde do brand weer
aan.
Nicotinedampen, waarmee de shelter-
ruimen gevuld waren, stegen op en het
duurde niet teiig of de drie mannen van
de reddingsbrigade, die, voorzien van
ronkbrillen, met een slang op de water
leiding in het riiini afdaalden om den
vuurhaard op te sporen, geraakten be
dwelmd ten gevolge van liet inademen van
deze dampen. Zij werden aan dek ge
bracht en vervangen, doch ook deze moes
ten afgelost worden. De werklieden, die
met de lossing belast werden, ondervon
den ook de schadelijke gevolgen van de
dampen en moesten herhaaldelijk vervangen
worden. Ook spuitgasten kwamen onder
den invloed van de dampen.
Achtereenvolgens waren zeven stralen
op de waterleiding op den brand gericht,
op de stoompomp van de Burgerdijk werd
met vier stralen gewerkt en een drijvende
stoombrandspuit lag in reserve.
Inmiddels werd de lossing van de va
ten tabak en de balen tabaksstelen met
spoed voortgezet en zoog een langszijde
gekomen graanelevator de ruimen met
graan leeg.
Het blusschingswerk steeg in de mid
scheeps gelegen sbelterruimen tot drie
voet.
De lossing van de broeiende labaksste-
len eischt door de nicotinedampen een
voortdurend verwisselen van de arbeiders
Zeven personen, die in den aanvang
bedwelmd geraakten, zijn naar hun wo
ningen vervoerd. u /- v'
De schade is aanzienlijk.
Het mijnongeluk te Hoensbrcek.
De mijnarbeider Peeters, die Maandag in
de Staatsmijn „Emma" te Hoensbroek zeer
zwaar werd gewond, is kort na aankomst
in het hospitaal overleden. Bij dit mijnon
geval zijn alzoo twee dooden te betreuren.
Domme potters.
Bij een paar oude menschen te Giessen-
dam. die door familie en kennissen worden
ondersteund, ie in een oud boek 1000 gulden
aan bankbiljetten gevonden.
Een onvoorzichtige spoorwegwachter.
Nadat Maandagmorgen omstreeks half-
twaalf een sneltrein uit de richting 's-Gra-
venhage den overweg aan de Binnenwater-
eloot le Delft was gepasseerd; werden de
a fsl uithoornen opgetrokken. Op hetzelfde
cogenblik naderde uit de richting Rotter
dam een goederentrein. De overwegwachter,
dezen trein bemerkende, sloot daarop snel
den overweg. Eenige voorbijgangers, bene
vens een bespannen vrachtwagen, bevonden
zich echter nog op de rails. Gelukkig wis
ten allen zich nog juist in veiligheid, te
stellen op liet vrije spoor. Het, paard van de
vrachtkar werd door iemand gegrepen, waar
door een bojbsing tussclien. den wagen en
den trein kon worden voorkomen. Een
wachtende auto. waarvan de motor bij het
eerste ophalen van de hoornen reeds was
aangezet', kon nog bijtijds voor den overweg
«toppen.
De politie beeft, tegen den overwegwaoh-
ter proces-verbaal opgemaakt.
Geen uitgeslapen inbreker te Rotterdam.
'Aan boord van de in de Scheepmakersha
ven te Rotterdam liggende motorboot Kat
wijk II is gisterenmorgen door een agent
van politie de 26-jarige schippersknecht C.
V. gearresteerd. De man had zich des
nachts aan boord begeven met het doel dc
roef leeg te halen. Hij had al liet een en
ander ingepakt. Blijkbaar was hij echter
wat slaperig, althans hij is ingedut en bij
zm ontwaken zat de inbreker van aange
zicht tot aangezicht tegenover een dienaar
der gerechtigheid, die het geraden had ge
vonden eens poolshoogte te nemen omdat
hij meende, dat iemand, die aan boord van
een schuit tlvuisbehoort. in een killen nacht
bij voorkeur niet het dek tot slaapplaats
kiest.
OM DEN ZOMERTIJD
De strijd over den Zomertijd, of liever
de strijd om de kiezers die bij den Zomer
tijd belang hebben is weer begonnen.
Do heer Braat heeft zooals reeds ge
meld werd, opnieuw een voorstel ingediend
om den Zomertijd af te schaffen, welk
voorstel thans is gevolgd door een wets
voorstel! van den heer Staalman e.s. met
de strekking om den zomertijd te beperken
lot do maanden Juni, Juli en Augustus.
Blijkens de Memorie van Toelichting
achtten de voorstellers het tijdstip geko
men door liet indienen van een voorstel
van wet een poging te doen tot het over
bruggen' van de geschillen, die ten aan
zien van het vraagstuk van liet al of niet
behouden van den Zomertijd een zeer on-
gewenschten vorm dreigen aan te nemen.
Zij erkennen gaarne, dat dc zomertijd',
vooral wanneer hij vroeg wordt ingesteld
en laat in het jaar eerst eindigt, ongerief
meebrengt voor een belangrijk deel der
plattelandsbevolking. Een niet minder be
langrijk deel der bevolking, die der sledeh,
is echter even sterk gesteld op behoud van
den zomertijd, als de eersten hem wen
schen te zien verdwijnen.
Het behoud van den zomertijd beteekent
stellig o.m. een besparing op kunstlicht,
waarvan het do vraag is, of de welvaart
van het land gedoogt dat zulke voordeelen
worden prijs gegeven. Bovendien beduidt
de zomertijd, naar de uitspraak van de
Ned. Mij. tot. bevordering der Geneeskun
de, winst voor den gezondheidstoestand
ran ons volk.
Te ontkennen valt het ook niet, dat voor
honderdduizenden werkers, di'e gedwongen
zijn hun geheele leven tussclien de huizen
rijenop kantoren en werkplaatsen door
te brengen, een uur langer gelegenheid om
zich in een natuurlijke omgeving te kun
nen verpoozen en vcrfrisschen, van on
schatbare be t eek-en"'s is, ja, een le
vensbehoefte moet worden beschouwd.
Mocht het noodig' blijken, den arbeidstijd
te verlengen, dan zal dit argument des te
klemmender zijn.
Waar dus zeer groole belangen gemoeid
zijn bij de oplossing van dit vraagstuk,
gaat het, naar de voorstellers meeneii, nl?t
aan, haar te zoeken ten voordeelo van
slechts één der partijen.
Zij zoeken de oplossing in een beperking
van den zomertijd tot de drie warmste
maanden van liet jaar, n.l. de maanden
Juni, Juli en Augustus. Z;j zijn van oor
deel dat de hinder van den zomertijd voor
heil,'die wei'kzaam zijn lil veekelt, landr
en tuinbouw, hierdoor tot een ariinimiim
■zou worden beperkt en anderzijds het
meeyst nuttige effect er van voor de bewo
ners der steden behouden zou blijven.
Esn regeling, waarbij de wet een be
paalde periode aangeeft, gedurende welke
de zomertijd geldt, heeft nog dit voordeel,
dat verschillende gemeenteverordeningen,
als b.v. betreffende winkelsluiting, dienst
regelingen, enz. veel gemakkelijker aan
passende kunnen worden gemaakt dan bij
de thans vigeerende wetgeving op dit punt
•mogelijk is.
De keuze van den laatsten Zondag in
Mei en den eersten Zondag in September
is geschied in verhand met het goederen
vervoer op de spoorwegen.
Het voorstel is mede onderteekend door
mej. Westerman en de heeren De Groot,
Van Gijn en Boon, alle V. B.
Uit het Sociale Leven
Voor arbeidsverlenging.
Het personeel van de Goöp. suikerfa
briek „Roosendaal" heeft in een adres aan
de Regeering verzocht den arbeidstijd, bui
ten de campagneperiode, in de suikerfa
briek te verlengen en op 55 uur per week
te brengen.
Treurige toestanden.
Eeil landarbeider schrijft uit Zuid-
Scharwoude aan Het Volk:
„Met zoovele anderen loop ik hier reeds
een week of zes zonder verdiensten rond.
Zoo is dat bier op ongeveer alle omlig
gende plaatsen het geval. De eene arbeider
gaat met visch venten, de ander met slop
garen enz. Nu, do groenten en aardappelen
zijn heel duur, dus wij meenden, wanneer
de winter eenmaal voorbij was, dan zou er
,ook voor ons wat zijn te verdienen. Zoo
oolc in de Heer-Hugowaard. Maar hoe
stonden wij te kijken! Daar kan men nu
voor het polderbestuur aan het baggeren
voor20 cent per uur. Daarvoor moet
men dan nog meebrengen laarzen, slikbcu-
gel, schop enz. Wanneer men nu bedenkt,
dat die gereedschappen heel duur zijn en
men rekent acht uur per dag in dezen tijd'
werken, dan kan met thuisbrengen per
week f 9.60. Bij goed weer natuurlijk. Bij
onwerkbaar weer wordt niets betaald."
Indien deze voorstelling van zaken juist
'is, on er is geen reden om daaraan te twij
felen, dan blijkt daaruit hoe de toestand,
van vele arbeiders ver van gunstig is en
hoe noodzakelijk het daarom is, dat ze
door zich in een Christelijke vakorgani
satie te organiseeren door eendracht kracht
zoeken.
Een organisatie zal natuurlijk niet in
staat zijn alle verlaging van loonen en in
't algemeen verslechtering van levensvoor
waarden tegen te houden.
En zij kan evenmin werkloosheid voor
komen of beëindigen.
Maar wel is hel mogelijk om, als terug-*
gang noodzakelijk is, zulk een teruggang
ie 1 6 i d e h en de gevolgen voor de arlici-1
ders zooveel mogelijk ie temperen.
Indien ooit, dan is juist in deze dagen
van inzinking noodzakelijk, dat alle Chris-
lelijke arbeiders zich vereenigen in va kor- "j
ganisaties op Christelijken grondslag. 1
Directeuren en arbeiders. ij
Te Albi, in Zuid-Frankrijk, bestaat een I
glasfabriek, die door socialistische pa-
troons beheerd wordt en waar s'echts roo-^
do arbeiders werken. A
Sinds de oprichting van de fabriek, nu
dertig jaar geleden, is deze zegenrijke in-
richting een bron van geharrewar en ge-
twist geweest.
Sinds Maandag is het weer „hommeles".
De arbeiders der fabriek hebben toen na-
•melijk besloten, dat zij de fabriek in eigen.
beheer zullen nemen, daar zij geen behoef-
te gevoelen aan directeuren. De afwezig- f
heid van zulk een behoefte is een meer ge
constateerd verschijnsel, maar minder al-
gemeen is de opvatting verbreid, welke dio
der arbeider.} blijkt te zijn, n.l. dat zij, bij
ontstentenis van een hartgrondig heimwee
naar directeuren, zelf recht hebben op het
bezit der fabrieken.
Met deze ultra-roode opvatting schijnen
zelfs socialistische patroons zich niet wei
te kunnen vereenigen, weshalve do rood»
fabrieksbestuurders het raadzaam oor- -
dee'Jden, een stokje voor de directorial© -
neigingen hunner ondergeschikten te ste->
ken. i
Zij deden dit op een even goedkoope, als
doeltreffende wijze, namelijk, door den
hrandstoffentoevoer naar de fabriek stop
tc zetten.
Om de verwarring nog grootcr te ma
ken, zijn ook de socialistische werklieden,
onderling verdeeld en wri in drie groepen,
n.l. aanhangers van de oude vakorganisa
tie, 300 in getal, aanhangers eener onaf
hankelijke vakorganisatie, ten getale van
70, en een groepje van 35 man, behoorerr
de tot een communistische vereeniging.
Met belangstelling ziet men in di: roc to
ri ale ©n arbeiderskringen het verder ver
loop van dit roode conflict tegemoet, welks
ontknooping ten zeerste kan bijdragen tot
het verkrijgen van meerdere kennis ci£-
treait de eventueele zegeningen van c\tn
toekomstigen socialistischen „heilstaat".
Spoorwegpersoneel.
Naar wij vernemen, is in een gisteren to
Utrecht gehouden huishoudelijk congres
van dien. R. K. Bond van Spoor- en Tram
wegpersoneel „St. Raphaël" besloten do
voorstellen der directie inzake de loons
verlaging te aanvaarden, mits liet karakter
van art. 36 Reglement Dienst Voorwaar
den onaangetast blijft en overeenstemming
verkregen wordt inzake de afronding der
uurlccnen en der periodieke verhoogingen.
De Werkloosheidsverzekering.
Op Zaterdag 26 Januari jl. waren bij
206 organen der openbare arbeidsbemid
deling in gemeenten met 5000 of meer in
woners als werkzoekende mannen inge
schreven de aantallen achter de hieronder
vermelde beroepsgroepen vermeld: a. be
werking van diamant, 685; b. bouwbedrij
ven (waaronder 6400 grondwerkers, 2200
metselaars, 5100 schilders, 5900 timmer
lieden, 3300 opperlieden), 32.409:, c. lie wer
king van stroo, hout en kerk. 3047; d. klee
ding en reiivging, 2088; e. leder en was
doek, 749; f. bewerking van metalen
(waaronder pl.m. 3300 te Rotterdam, pl.m.
2800 te Amsterdam, pl.m. 700 te 's-Gra-
venhage, pl.m. 600 le Utrecht en pl.m.
500 te Dordrecht), 11.967; g. textielnijver
heid, 1670; h. voedlngs- en genotmiddelen
(waaronder sjgarenindustrie), 4160; i.
kantoorpersoneel (mannelijk" en vrouwe
lijk), 4387.
Bovendien waren bij bovenvei melde or
ganen 49.106 mannne. die voor een groot
deel tot de ongeschoolden bebooren en
waarvan voorts 'een deol onregelmatig of
nu en dan los werk verrichtend, niet steeds
onder de geheel werkloozcn kunnen wor
den gerangsh:'kt.
Van deze catgorie waren er ingeschreven
te Amsterdam 7400, te Rotterdam 8200, to
Utrecht 1800, te Dordrecht 700, te Schie
dam 1800, te Arnhem 700 en le Haarlem.
10G0.
Land- en Tuinbouw
Reorganisatie Tuinbouwraad,
Onlangs werd gemeld, dat reorgai.'satie
van den Ned. Tuinbouwraad tc wa«.hterr
was. waarbij de groepen geheel zelfüandig V
zouden worden.
Thans heeft cle reorganisatie?commissi»
inderdaad in de vergadering van den Tuin-
bouwraad de volgende voorstellen gedaan: j
De groepen zullen worden zelfstandig»
rechtspersoonlijke lichamen, dio geheel f
Voor zichzelf zorgen. Zij zeulden een verte-,v
genwoordiger naar de vergaderingen van I
het Centrale lichaam (de Nederlandschc t
Tuinbouwraad), dat gevormd wórdt door
die afgevaardigden, onder lckling van een
voorzitter. De secretaris is belast met het
uitvoeren der besluiten van de Algcni. j
Vergader iag.
Deze h~ haten mogen slechts loopen 1
over cc crpen van algemeer.c strek- i
king. Dc kt hn worden naar draagkra-clit j
ever dc verschillende groepen verdeeld.^
Voor elke f 500 aandeel in die kosten of
gedeelte daarvan heeft men reclit óp éénj
stem, echter zóó, dat geen enkclo groep 1
meel' dan de helft der stemmen mag
ben. Bij staking van stemmen beslist ctó'J
voorzitter. ';Ta
Dit schema zal aan dc afzonderlijke groe-
pen worden toegezonden, wier medewer-
king wordt gevraagd. Als do an (voorde*
zijn ingekonien, waarbij ook behoort be-
reidverklaring, om de kosten to helpen^
dragen, zal liet bestuur aan do Algemeen©
Vergadering eeil afgerond voorstel kunnen^
idoen. Die vergadering zal daardoor wat t
later moeten plaats hebben. ïntusschen.£
kunnen de afdeelingen reeds do pitüle m
besproken, die zij dan aan dq orde wciw
scheh gesteld tc zien. f.jdi
