Dagblad voor Leiden en Omstreken. ABONNEMENTSPRIJS In Lelden en bulten Lelden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal f2.50 Per week ....(0.19 'franco per post per kwartaal 12.90 4de JAARGANG. - MAANDAG 28 JANUARI 1924 No. 1149 BureauHooigracht 35 - Leiden - Tal. !nt. 1278 Postrekening 58938 A&yES£TEi£TiË*Ptfüig Gewon® advertentiën. per regel 22H cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief^ Bij contract, belangrijk© reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbeta* ting -- van ten hoogste 30 woorden, worde* dagelijks geplaatst ad En cent. Gewijzigde bezuinigings plannen. Een besparing van f90 millioen. Verschenen is.de Memorie van. Antwoord inzako hoofdstuk I der Staatsbegrooting. Aangezien dit stuk van groote boteekenis is, laten wij de hoofdzaak hier volgen: Do regeering blijft op het standpunt staan, dat thans vóór alles de aandacht op den fmancieelcn toestand des lands be hoort te worden samengetrokken en dat, nu de steeds stijgende tekoTten der laatste jaren allengs een hoogte dreigen te berei ken, welke de welvaart van de gansche Natie ernstig in .gevaar brengt, voor op zich zelve ingrijpende voorzieningen, wel ke het veel grootore onheil cener algemee- ne verarming tijdig kunnen keeron, niet mag worden teruggedeinsd. Een meeyaller. Toegegeven kan worden dat er grond is foor de verwachting dat de opbrengst over 1924 de aanvankelijke raming wel zal overtreffen, mede in verband met do om standigheid, dat in de Indische bedrijven, waarvan hier te lande de dividenden wor den genoten, eenige opleving is ingetreden. Dientengevolge schijnt het geoorloofd ook de zuivere opbrengst der Inkomstenbelas ting over 1924 thans op f80 millioen lo ïarnen in plaats van op f 70 millioen. De kGers van den gu'den. Do Regeering blijft ook thans nog op lot standpunt staan, dat in het belang van 4e gehee1© Natie het op peil houden van ten gulden het beleid in de naaste ioe- ïomst zal moeten beheerschen. Dat een dergelijke politiek negatief cn eenzijdig genoemd zou mogen worden, acht zij on- üi'.st, daar de herstelling van een gezon den economiscben toestand een noodzake- Ijke grondslag en een onmisbare voor waarde is voor vooruitgang, onverschillig >p welk gebied, zoodat de vervulling van lie voorwaarde noodzakelijkerwijs behoort vooraf te gaan. De bezuiniging. liet te dekken tekort is intusschen zóo aanzienlijk, dat alleen door een verminde ring van de uitgaven over de geheele linie 2cn voldoend resu'taat bereikbaar is. Bij de beoordeeling der voorgestelde maatregelen moet voorts in aanmerking worden genomen, dat elke vermindering van lasten binnen korten tijd illusoir wordt gemaakt, indien daarmedo niet gepaard gaat een stopzetting van liet regelmatlg- acres der uitgaven. In de Mililoenennota z'jn als maatrege len ter opvanging van het accres in uit zicht gesteld: vooreerst een tijdelijke stop zetting van alle periodieke traktcments- verhoog'ngen en voorts het afzien van de invoering van het zévende leerjaar en van de ui tb-ei ding van den leerplicht. Van deze maatregelen meent de Regee- ï'ing bij herm'ouwde overweging den eorstgenoonido niet te moeten handh aven, voornamelijk omdat een nadere berekening deed inzien, dat bij een dergelijke stopzetting, waaraan bezwaar lijk terugwerkende kracht kan worden toe gekend, het reeds verschenen gedeelto eener ver li© ogingsperrode naar do metho de fl'e de Regeering de juiste voorkomt, billijkheidshalve zou moeten worden uit betaald, tengevolge waarvan in do toe komst wel is waar een besparing, doch voor liet jaar 1924 een niet onbelangrijke verhooging van uitgaven van dezen, maat regel het gevolg zou zijn. Daarom scheen het wenschelijk de kwestie der- periodieke verhoogineen afzonderlijk to over wegen bij de herziening der jaarwedde- regel-'ug, we7ke tevens een onderdeel van de plannen der Regeering vormt -en waar op hieronder nader zal worden teruggeko men. Intusschen is het afzien van 'de 'invoering van hot zevende leerjaar alleen niet voldoende om het acres der uitgaven tegen te gaan. Ook aan het aantal onderwijsinrichtingen zal behoudens zeer bijzondere gevallen, voor- loopig geen verdere uitbreiding gegeven mogen worden. I Herziening der Pensioenwetten. Ook de pensioen lasten stijgen jaar lijks aanzienlijk, van 1923 op 1924 met' niet minder dan 1.6 millioen voor zooveel' de burgerlijke en 1.8 millioen voor zooveel 'de militaire pensioenen betreft. Ten einde deze stijging in te perken is een herzie ning van de pensioenwetten in voorberei ding, waarvan het ontwerp nagenoeg ge reed b'gt en die op een aantal punten, waarop thans uit den aard der zaak niet nader kan worden ingegaan, de lasten van den Staat zal verminderen. Eindelijk zal ook aan den 'ten gevolge van de inkrimping van den Staatsdienst sterk stijgenden druk der wachtgelden zooveel mogelijk paal en perk moeten -worden gesteld. Reeds heeft de Regeering maatregelen getroffen, om bij de af vloeiing van overcompleet personeel, die Ambtenaren te doen voorgaan* die èn met het oog op hun gezinsverhoudingen èn in liet financieel belang van den Staat, het eerst voor ontslag in aanmerking moeten komen. Verdere stappen in die richting zullen worden gedaan door overal zoo veel mogelijk t ij del ij k en los personeel door wachtgelders te vervangen. Inkrimping Staatsdienst. Het staat echter wol vast, dat ondanks de even ge noemde voorzieningen een'accres van uitgaven zal blijven bestaan, en dat derhalve de maatregelen, noodig cm het voor 1925 geraamde tekort van •f 130.000.000 te dekken, tot het verkrijgen van een sVi-tende begrootmg ook in do volgende jaren waarschijnlijk zelfs niet eens voldoende zullen zijn. "VVat nu de opheffing van dit tekort be treft, zullen allereerst over de geheele linie besparingen moeten worden inge voerd. Neemt men in aanmerking, dat de door voering van de wettelijke voorzieningen, die -getroffen zullen moeten worden, meer dere jaren vorderen zal, dan schijnt hot - -adzaam om voor de moer nabije toe komst, voor de eerstkomende jaren, het c'jfer der besparingen u'-t reorganisatie inkrimping niet hooper dan f30 mil lioen'"te steken. Daarbij komt dan liet resultaat der aipemeene sa'-an's- en loons verlaging, ^zoomede de dekking der be- drijfstekortan en als sluitpost tot dekking van het tpkort ten slotte de heffing van nieuwe belastingen, dm in totaal f 40 mil- liioen zouden dienen op te leveren. De besparincgmaatrGfse'cn. Do besparlngsmaatregolen zijn- in 3 groepen te splitsen. A. Inkrimninff en bezuiniging van den Staatsdienst f30.000.000 B. Algemeen© salaris- cn loonsverlaging 35.000.000 C. Dekking van bcdrijfsïokor-' ten 25.000 000 Totaal f 90.0C-0.000 Onderwijs. Bezuiniging oo de uitgaven voor -onder wijs zal' hoofdzakeli jk kunnen, werden ver kregen, vooreerst door hn de laagste twee klassen der lagere schelen de onderwijzers te vervangen door hulnonderwijzeressen met een eenvoudiger dinloma en salaris van f 1000 a f 1300 per jaar. De nood der schatkist dwingt er voorts toe opnieuw in everweging te nemen het indertijd door de regeering in,gediende voorstel, dat de strekking lmd tot bezuini ging op da kosten van het IJ. L. 0. tei ge raken. Ook liet i:n den laatston tijd u'luermate sterk gegroeide n ij v o r b e i d s o n d e r- w li s zal moeten worden beperkt. Eindelijk zal ook het schooltoe zicht worden gereorganiseerd en niet onbelangrijk ingekrompen. Ten slolto worden ook op hel gebied van het H o o g e r O n d e r w ij s verschillen de besparingen overwogen. De dcfens'e-uitgaven. Bii het cijfer 'der bezu:tnig:lng op do de fensie-uitgaven is er reed.s rekening mede gehouden, dat voor de compVteering van de bewapening en de ui f rustin van het Taper bijzondere uitgaven noodig zullen zijn. Wat do overige departementen betreft zullen de ter vermindering van het tekort te treffen voorzieningen ten spoedigste in afzonderlijk© voorstellen worden uitge werkt. Zij zijn na zorgvuldig onderzoek van alle voor vermindering in aanmerking komende posten verkregen. De sagarissen. Dat de regec-rlhg slechts noode tot sala- risvermindering overgaat, 'zal wol -geen uitvoerig betoog behoeven. Intusschen is, .gelijk reeds in do Miftlioeneimota op den voorgrond is gestold, een herstel van het evenwicht i'n de begröoting zonder aan merkelijke verlaging van het totaal sala risbedrag ton eenenmale onmogelijk. Nu door -den loop der omstandigheden de algemeen© korting van 10 pet., welke do regeering zich aanvankelijk als voorloopigen maatregel voor 1924 had voorgesteld,' toch met 1 Januari zal kunnen in werking treden, is zij to rade geworden om ten spoedigst© ook het ge voelen idea* Gentral© Comnr'issie voor Geor ganiseerd Overleg Sn 'te winnen over de vraag, of een evenredig deel van liet be drag, dat de roeeering zich had! voorge^ steld over 1924 uit dien voorloopigen maatregel te vinden, wellicht door een an dere verdeeling ware to verkrijgen dan door op alle salarissen een gelijke korting va.n 10 pet. toe te passen. Dezo laatsto maatregel (de salariskor ting), lioe-zeer slechts bestemd om voor een jaar te gelden, werkt inderdaad door zijn uniform karakter op ongelijko wijze en kan dus, individueel tot hardheid lei den, terwijl het voor de schatkist ten slot te vooral aankomt op het totaal resultaat yan den to treffen maatregel, Door de algemcene salarisverlaging, welke ook bij de bedrijven dient te wor den doorgevoerd, zullen ook hier in sa menwerking met andere bezuinigings- maatregelen. de tekorten verdwijnen. Nog oen tekort. Uit de vorenstaand© beschouwingen volgt dat, ondanks de rigoureuze maatre gelen waartoe moet worden overgegaan, in de eerstvolgende jaren zoolang de voorgenomen maatregelen van besparingen nog niet uitgewerkt hebben, nog een te kort zal blijven bestaan, dat echter ge leidelijk kleiner zal worden. Neemt men aan dat alle nieuwe heffin gen tot een totaal van f 40 millioen, op 1 Januari 1925 werken; hehben de bedrij ven in 1925 een shrtend budget; is de sa larislast met f 35 millioen verlaagd en zijn van de f30 milheen geprojecteerde bespa ringen er 10 reëel geworden, dan zou van het geraamde jekort van f 130 millioen een bedrag van -'r 25 -f- 30 -|- 10 110 millioen gevonden zijn cn dus nog een tekort van f20 millioen overblij ven. De laatste 20 Riiüieen. Op zich zelf mogen sommigen dit in deze tijden niet zoo ernstig achten, de Re geering is van -oordeel, dat ook d^ ho- drag, zon een\gszins mogelijk, moet wor den gedekt. Het hebben van een tekort op zijn huis houding is erg, maar het wennen van een volk aan een tekort is nog erger. Het leidt tot een volkomen ontwrichting van de St aa tshuish oudi ng. Deze overweging heeft de Regeering er toe gebracht ora in de overgangsperiode, waarin de f30 millioen besparingen nog niet ten volle reëel geworden z*"jn, de storting in het In validiteit fi ends, uitgezonderd de f3 mllhoen, die noodig zijn voor de administratie, tijde lijk te staken. DIVERSEN. Art. 40. Vervol'1 ens wordt aandacht ge «"hen kon aan de geopperde bezwaren tegen de voor gestelde s al ar i s vdrrni n der i ng en de intrek- Ic'ng van. art. 40 van het Bezoldigingsbe sluit, waartoe echter moet worden over gegaan omdat de harde noodzaak van 's lands financiën daartoe-dwingt. Zevende leerjaar. De vraag hoe groot de bezuiniging 2>al zijn, die bij niet-invoering van het zeven de leerjaar zal worden verkregen, is niet te beantwoorden. Er zij intusschen p-og- maa's de aandacht op gevestigd, dat deze tijdelijke -stopzetting n\et in het finan cieel© plan der regeering is opgenomen als een der middelen om tot bezuiniging op het tegenwoordig bedrag der uitgaven te geraken, doch wel om godurende de eerst volgende jaren het accres der uitgaven te gen te houden. De wcrkloozensteun. - Sedert liet voornemen der regeering om de ondersteuning van werkloozen voortaan onder do toepassing der Armenwet to brengen, is aangekondigd, zijn gewichtige bezwaren van practlschen aard te hare.r kennis gebracht. D'it heeft geleid tot de noodzaak om- nopens het gewicht daarvan een nader onderzoek in te stellen. In af wachting daarvan wordt -de toepassing van den voorgenomen maatregel opgeschort. I Hei Tarief. Ten einde "den druk der directe belastin gen te kunnen verlichten zal vooreerst een technische herziening van het tarief wor den voorbereid, terwiil voorts een omzet- en luxe-belasting in bewerking is. Rijksinkomstenbelasting. Teneinde den minder gegoeden bij de verhooging van indirecte heffingen tege moet te komen, ligt het tevens in het voor nemen -een wijziging aan de wet op de Rijksihkomstenbelasting te bevorderen, waarbij de grens van het belastbaar in komen, die thans bij f800 ligt, te ver- lioogen. Andere heffingen. Een rijwielbelas ling is reeds ingediend en een belasting voor het gebruik van kunstwegen, met bepaald aan te geven voertuigen, is in werking, mede om daar uit de middelen te vinden om de kunstwe gen beter aan de hoogere e.ischen van het moderne verkeer te doen beantwoorden, hetgeen ook uit een oogpunt van werkver ruiming van beteekenis is. Uit een en ander kan volgens-de Regee ring blijken, dat het leggen van een ster ken druk op de minder gegoeden aller minst in haar bedoeh'mg ligt, evenmin als een verzwaring van de directe belastingen van hooge inkomens of een extra winstbe lasting, welke beide heffingen de Regee ring in de tegenwoordige omstandigheden bijzonder ongewensclit zou achten. Het denkbeeld om de in te voeren Indi recte belastingen b'j voorbaat aan oen be paald tijdperk te binden meent de Regee- ritng niet te moeten ondersteunen, reeds hierom niet, omdat dat tijdperk van to vo ren uiterst bezwaarlijk zou zijn te bepa len. Gegevens omtrent den u t tocht van vermogende ingezetenen moeten ut den aard der zaak met eenige voor zichtigheid worden aanvaard. Globaal is over de jaren 1920a'21, 1921/f22 en 1922/'23 het totaal vermogen van hen die het Rijk om belasting verlie ten, te stellen op f 230 millioen. Maatrege len om den uittocht te verlr'nderen, zou de Regeering niet weten te geven. Het wel eens aanbevolen middel van belastinghef fing bij terugkeer over do jaren der afwe zigheid zou het zeer ongewensclite gevolg kunnen hebben, van dien terugkeer tegen to houden. Wat een in te voeren co.uponbelas- ti n g betreft deelt do Regeering de ziens wijze van hen, dio daartegen blijkens het V. V. bezwaren hebben geuit. Evenmin acht de Regeering bot in de tegenwoordige voor de idustrie moeilijke tijden aanbevelenswaardig door belasting heffing het maken van reclame te bemoei lijken: HaruVjlspo Üiek. Tegenover de leden, die pleiten voor wijziging onzer bestaande handelspolitiek, werd er reeds door andere leden de aan dacht op gevestigd, dat niet in dc plan nen der Regeering ligt een radicale over gang van vrijhandel tot bescherming. Herziening van het tarief vaa invoer rechten is in overweging; deze herzien'ug zal ongetwijfeld voor de schatkist ook wel eenige meerdere bate meebrengen. Woningbouw, enz. Omtrent den Woningbouw is de Regee ring van oordeel, dat zoo spoedig moge lijk moet warden teruggekeerd naar den toestand, welken de woning wetgever zich oorspronkelijk hooft gedacht, oi.l. dat over heidssteun alleen wordt verleend daar waar dit ter verbetering van wo ningtoestanden onvermijdelijk is te ach ten. De gewone woning-p roductio dient zoo snel' mogelijk wederom aan liet particulier bedrijf te worden overgelaten. Beperking op de uitgaven voor do Huur- commissiewet cn de Warenwet zal zoover mogelijk worden doorgevoerd en tot uit drukking kooien in nadere voorstellen, welke ter verkrijging van een bedrag van 5 millioen, dat op do uitgaven voor de verschillende Departementen alsnog moet worden bespaard in uitzicht z:jn gesteld. STADSNIEUWS. Vereen, voor Christelijke Fröbelscholen. Het Bestuur dezer Yereeniging verzoekt om opname van de volgende mededeelin- gen: Waar gedurig door verschillende be langstellende vrienden gevraagd wordt hoo bet nu toch eigenlijk staat met onze ver eeniging en met de plannen in zake do school aan den Heerensingel, zij bet ver gund het volgende ter algemecne kennis to brengen: De Heerensin ge1 school is door onze Yer eeniging van de Geref. Sehoolvereeniging gekocht en do overdracht heeft plaats ge had. Ten eindo dit gebouw voor bewaar- of fröbelschool in te rechten, bleek liet dringend nooclig een klein© verbouwing doch ook zeer veel ingrijpende xenaratiën aan te brengen. Mei de aanschaffing van het noodige meubi'aii* enz. was daarmee een niet onaanzienlijk bedrag gemoeid. Daar de .gemeentelijke subsidieerng van Lijzondero bewaarscholen hier nog zeer onvoldoende is (alleen do salarissen der onderwijzeressen worden vergoed, doch er wordt niets gegeven voor stichtings- en exploitatiekosten) word door het Bestuur besloten een beroep op de gemeente te doen, niet om van haar alles te vragen, doch wel om een flinke tegemoetko- m i n g in do stichtingskosten. Voor wat er aan de st'chtingskosten dan nog zou ontbreken, en voor alle verdere exploitatiekosten zou dan de vereeniging zorgen. Den 2en Mei 1923 werd, na eenige be sprekingen met den toenmaligen wethou der van onderwijs een desbetreffend ver zoek aan het Co^ege van B. en W. ge richt. Eerst op 12 Jan. 1924 werd daar op geantwoord. Hoewel de wethouderswis seling op dezen langen duur met zonder invloed was, viel .het lange uitblijven van dit antwoord zeer teeen. Maar ook bet antwoord zelf v'.el tegen en het Bestuur is thans nogmaals doende, om het Colle ge van liet goed recht der bijzondere be waarscholen 'te overtuigen. Te hopen is daarbij, dat het zéér groo te be1ang, dat liet voorbereidend lager on derwijs plotseling heeft gekregen door het dezer dagen afgekondigde Kon. besluit, betreffende de toelating van kinderen tot de eerste klasse der lagere school hierbij gewicht in de schaal zal leggen. Door dit besluit toeli zullen dit jaar pl.fh. 1500 kin deren in Leiden niet naar de lagere school kunnen worden gezonden en zal dus de behoefte aan bewaarschoolonder- wijs sterk toenemen. Dat daaraan door het particulier initia tief kan worden voldaan door v e e 1 en veel lager sommen dan door de gemeen-^ to zelf is, afgedacht van de ook bij dit onderwijs betrokken beginselen, een zaak waarvan het Bestuur hoopt het College van B. en "W. tj kunnen overtuigen. VeiJinosyersenigingen Naar men ons nader mededeelt, is ons bericht betreffende de twee groenlenveilin- gen niet volledig en geeft het geen juist beeld van den heslaanden toestand. Eerstens is de loods, waarin de oude Le.Ylsche Tuinders Patroons-vereeniging veilt, n^et haar eigen loods, doch is die ook gehuurd van de gemeente. Tweedens geeft het ledenaantal .geen juist beeld van de beteekenis eener veiling, doch wel het geveilde bedrag en dit was vau de oude vereeniging ruim 4 ton cn van de nieuwe 132 duizend gulden. Daar thans weder vijf leden van dc oude vereeniging overgegaan zijn in de n'euwe en meer dere zullen volgen, kan liet veilingsbedrag naar de behaalde prijzen van het afge- loopen jaar van „Óns Belang" op onge veer twee ton worden geschat, terwijl do omzet der oudere door d"e uit tred'ng ver minderen zal. Ten derde is niet gevraagd een loods te bouwen op de S tads timmerwerf, doch er naast, dus aan hot Galgewater. Grensregeling. De in 19£0 alhier plaats gelied hebben de annexatie, waarbij de gem^mten Lei derdorp. Zoetcrwoudc, Voorschoten, en Oegatgeesb betrokken waren, ma-akte ook wijziging van do verschillends kerkelijk© gebieden ncodig. De Ned. Herv. Gcm. alhier, kwam met. do gemeenten Leiderdorp en Voorschoten spoedig tot overeenstemming; niet rlzoo evenwel met de gemeenten Oegstgeest cn Zocterwcudc. Wat dc gémoente Zoetcrwou de betreft, is nu u© overeenstemming be reikt, en bepaald, dat het Rijn en Schieka- naal dc grens zal vormen. De lieer A. J .Kors alhier, di© onlangs tot arts werd bevorderd, is bestemd tot. roservo-officier van gezondheid 2© kl. bij hot reserve-personeel van den geneeskun digen dienst van de landmacht. Men verzoekt ons le willen med-edec-* len dat do collecte gehouden op de 2d© Openbare Uitvoering van het Ghr. Man nenkoor „Na Arbeid Kunst" den 24ste Ja-< ïumri j.l. ten bate vatf het Tubercidosé- fonds „Draagt Elkanders Lasten" heeft opgebracht f 25.70 In de Stedelijke Work-Inxichting zijn in de week van 20 tot en met 23 Januari opgenomen 224 volwassen personen en 13 kinderen; totaal 237 personen. Zaterdagmiddag ging zekere v. A., dio i in beschonken toestand verkeerde, aan ©en passeerend rijtuig hangen, waarin eenige studenten rondreden. Hij viel er af cn kwam met oen voet onder het rij tui Won- derlijk genoeg bleek hij geen letsel t© hebben bekomen. Op dc Hoogewoerd is weer eens een rijwiel ontvreemd, dat d© berijder even on beheerd voor een woning had neergezet. In café V., ontstond eon ruzie tus- sch.cn eenig© bezoekers, waarbij zeker© H., door een student, L., met een revolver werd bedreigd. Het wapen is door do poliüc in besla-g genomen. De timmcvmanelecrling A. D., maakt zich gistermiddag schuldig aan straat schenderij. Toen een agent hem wilde vcr- baliseercn weigerdo het jongnienscli zijn naam op te geien. Hij werd opgebracht naar het politiebureau, waarbij hij zich nogal verzette. Door dc plaatselijke recherche is aan< gehouden zelcero S., uit Noordwijk, di© waarschijnlijk do dader is van eenige op<- lichtingen in verschillende plaatsen in da omgeving gepleegd. Hij is ter beschikking vaü. de Justitie gesteld. BINNENLAND •s De Koningin naar Zeeland. Uit Middelburg seint men, dat het of< ficicele bezoek van de Koninklijke familil aan Zeeland bepaald is op *1 tot 9 Augus» tus a.s. Dc Prinses naar het Loo. Per gewonen Staatsspoortrein van ld uur 23, waarin een der salonrijtuigen ve.q den Koninklijken trein was ingehaakt, h Prinses Juliana Zaterdagochtend, vcyget zcld van een hofdame en van een or don. najice-officier van dc Koningin, naar Ilcv Loo vertrokken. Eer: japanscne missie. Een Japansche missie zal naar dc. .N. Ct." melut, in Februari on Maart Belgh lm Franscho en Nederlandscho lm ven?'.eden bezoeken. Zij beslaat uit zeeofficieren n officieren van do handelsiuarinc, ingcnic.nï en architecten en staat onder leidiug kapitein Takahasji en ingenieur Hadoiua^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1