luweLisÉCfliwt
[Tweede Bladj
Vrijdag 18 Januari i924
KEKK EN SCHOOL
ONDER DE TROPENZON.
31ftNENLAHjD
U!T DE OMGEVING
DE REGEERINGSVERKLARING.
[Aan -do persbeschouwingen over dc af-
gelegdo regeeriirgsverklaring is nog het
volgende onllec-nd:
Do S tandaar cl "wijst er op, dat het
éntwikkeldo program door den nood dor
tijden bepaald -wordt en beperkt on zegt
dan:
„Twéé problemen toch vragon om een
oplossing zoo .spoedig mogelijk; het herstel
van het financieel evenwicht on do verde
diging van Indië, het maritieme vraag
stuk. Het Kabinet zegt in de gegeven om
standigheden de beslissing der Kamer op
26 October te aanvaarden.
In onze artikelen over de crisis wezen
wij er reeds op, dat tengevolge van den
•gang A an zaken -een andere volgorde van
werkzaamheden niet dankbaar is. Het fi
nancieel probleem moet bij do behandeling
der bcigrootiaig, die geen uitstel meer lijdt,
het "eerst aan de orde komen.
1 Middelerwijl, zoo wordt in de verklaring
gezegd, wordt de verzorging van het ma
ritiem probleem opnieuw ter hand geno
men en kan men spoedig nieuwe voorstel
len dienaangaande verwachten.
Eerst dus de behandeling van het fi
nancieel© vraagstuk
Het ligt voor de liand, dat do discussies
daaromtrent alleen vruchtdragend kun
nen zijn bij de behandeling van hoofdstuk
I der Staatsbegroob'-ng.
Terecht doet het Kabinet oen beroep op
ïlen gemeenschapnelijken arbeid tot oplos
sing van de problemen, die aan de orde
feijn. Dit beroep wordt gedragen door het
belang van land en volk.
En alleen hij, die meent dat dit belang
meer gediend wordt door „alles op stelten
te zetten", kan het daarmee oneens zijn.
De gemeenschappelijke arbeid zal, wij
Wezen er Teeds op. vele moeilükheden met
zich meebrengen. Maar wij wil'en do hoop
niet opeeven, dat Ir'.j alsnog slagen zal."
Do Nederlander sproekt zich alis
Volgt nit:
Al blijft üielaas omtrent ïndië's
beveiliging de onzekerheid nog eerr tijd
voortduren, wij 'geloöven, dat de Regee-
Tingsmededeel'iiLg aan de meerderheid, der
ingezetenen in den lando bovrediging zal
schenken. Ook zij, die in oprechtheid mee-
nen, dat een andere oplossing der crisis
logischer, natuurlijker on dus beter ware
jgeweest, omdat een nieuw Kabinet, .zonder
den last van incidenten en antecedenten,
'meer waarborgen zou bieden voor vrucht
baren arbeid dan het teruggekeerd oudo
Kabinet ook de opposHie van October
1923, voor zoover zij geene onuitgesnroken
polit'eke bedoelingen had zullen jmoetgn
erkennen, dat in de Regeerincrsverklaring
nach uitdaging ligt van de oppositie,
noch geringschatting van haar oordeel.
Over de histor;e van de 73 dagen der
crisis zal in do komend» dagen nog wél
veel gesnvoken worden. Ongetw'ifeld zijn
er verschijnselen (geweest, die tot besore-
k;aig lokken en stof Ir'eden voor critiek
maar vpel nut kan het niet hebben.
Het Kab'net beseft het moeilijke en teere
van den nieuwen toestand ten voTe. Zijn
woord is beschpiden, maar niettemin
err»sh> en krachtig.
Volkomen herstel van het ongeval van
26 October as onmogelijk. Hoe kostelijker
het kunstwerk des to mee-'lijk er is, na
schade door onvoorzichtigheid, het herstel.
klaar de beVdvolle kunstenaar, die zijn
vak goed verstaat, weet vaak eóó te ber-
s'elen, dat 6lechts zeer geoefend oog de
plaats den: beschadiging ontdekken kan.
Moge de naaste toekomst bewijzen, dat
ditmaal beleól en staatsmanskunst, bij
Kabinet en Kamer, het middel vonden de
aangebrachte schade aan 's lands be'angen
zóó te herstellen, dat zelfs het geoefend
oog het opgeeft de plaats der beschadiging
- te vinden."'
NED. HEBV. KERK.
R o r o c p e n. To Etersheim en Schar
dam: P. L. Kiehl to Hoom (Evangelisatie),
to Emmen (Evang.)i K. Groeneboer te
Blankenham; te Zweeloo (tooz.): R. Rip-
haegen to Westcrbach,
FEUILLETON
door R. R.
(Nadruk verboden).
10)
Dora's slapen bonizen. Ze kan dien Üag
haar taak niet vervullen, en moet zich"
wegens zware hoofdpijn ziek melden. Te
gen den avond komt Rika op haar kamer.
"Weenend zitten de beide meisjes neer.
Kwam er nu ook maar spoed'Ig een brief
van Herman. Waar was hij? Natuurlijk
reeds op 't slagveld. AUeslei tooneelen
spelen zich a.f voor haar oog. Eindelijk
üilggen ze geknield naast elkander.
HOOFDSTUK VHI.
r
Niot Izonder reden zijn de beide meis-»
jes ongerust omtrent Hermans lot. De ex
peditie naar de Gajo-, Alas- en Bataklan-,
den is een hoogst gevaarlijke tocht.
Doel van dezen veldtocht is de pacifi
ceer'hg dezer zeer onrustige streek, de
regeling der bestuursaangelegenheden
tusschen de altijd twistende hoofden, het
breken van eventueel verzet, het instellen
van een nauwkeurig onderzoek naar 't be-
jïrjjf van Ghineescho wapensmeden, dié
GEnrrr. KEKKEN.
Drietal. Te HeinbenszandJ. W. Eg»
gink, canid. te Kampen; C. W. Keur te Drie
bergen; en O. Malr, cand. te Schiedam.
Tweetal. Te Schoonebeek: O. W.
ICcur, cand. te Driebergen.' en' C. Mak, caiid.
te Schiedam.
Bevestiging, Intrede, Afscheid.
Ds. A. Bruins hoopt 3 Febr. af
scheid te nemen van de Ned. Herv. Gein.
te Steenwijk, en 10 Febr. d.a.v. intrede te
doen te Ommen.
D s. T. J. J. J a n s e n S c li o o n li o-
v o n, te Almcn Harfsen, hoopt Zondag den
30 Maart a-.s. afscheid te nemen van de
Ned. Herv. Gem. te Almen Harfsen cn
Zondag den Cen April d.a.v. zijn intrede te
doen bij do Ned. Herv. gemeente te Oegst
geest, na bevestigd te zijn door ds. J. A.
Buys, em. prod, van Oegstgeest, te Utrecht.
D s. H. N. F r u i j t, te Erichem, hoopt
Zondag den Sen Maart a.s. afscheid to ne
men van de Ned. Herv. Gemeente to Eri
chem cn Zondag den 9en Maart d.a,v. zijn
intrede te doen bij de Ned. Herv. Gemeen
te te E verdingen, na bevestigd te zijn door
dr. T. W. A. Korff Jr., van Heemstede.
Samenwerkende Zendingecorporaties.
Woensdag 16 Jan\iari word te Oegstgeest
cene algemeen© vergadering gehouden
van de Besturen der Samenwerkende Zen-
dinigscoxporaties. Prof. van Nes, Voorzit
ter van de Commissie van Samenwerking,
opent haar met gebed. In zijn openings
woord herinnert hij aan do eorsto alge
meen© vergadering op 19 December 1922,
die een feestelijk karakter kreeg; deze
tweede vergadering komt onder andere
omstandigheden h-'jeen na do zware ver
liezen, 'die de Zending troffen in het over
lijden van de directoren Lindenborn en
Gunning en van den oud-thesaurier, den
lieer Jan Visser. Verder dankt hij de
Commissie, die het financieel beheer heeft
onderzocht, bestaande uit de heeren Dr.
M. J. A. de Vrijer (Voorzitter), Mr. S. J.
Hogerzeil cn E. René van Ouwenaller,
welke bere:td is in deze vergadering ver
slag omtrent hare bevindingen te doen,
nadat zij enkele weken tevoren de volgen
de declaratie gezonden heeft:
„Ondergeteekenden, door de Besturen
der Samenwerkende Zend in gscorporat' es
nitgenoodigd. om naar aanleiding van de
•gepubliceerdo kritiek op het zendingsbe-
Jied-d een zoo nauwkeurig mogelijk onder
zoek in te stellen, verklaren het volgende
De administratie te Oegstgeest *a op gere
gelde wijze bijgehouden en zooals bleek
door verschillende steekproeven, in orde.
De Macht, dat op ondoordachte wijze het
werk in Indië zou zijn uitgebreid, ie on
houdbaar; noodgedrongen is men daartoe
overgegaan. Dat bet binnenlandscli beleid
te kostbaar zou zijn, kon wet aan de be
sturen voor den voet worden geworpen.
Do stijging der algemeen? uitgaven was
in déze abnormale tijden een 'gevolg van
-de verliooginig der prijzen, die in alle
kringen het 'economisch leven heeft getrof
fen.
Nog altijd ïs onopgelost de vraag, hoe
de juiste verhouding te vinden zij tusschen
de uitgaven, die liet Indische werk vraagt,
en de mogelijkheid, waartoe die Neder-
Tandsche Chr stenheid dn staat zij. Over
deze vraag, wier oplossing de taak, die
op Directoren on op de Penningmeesters
r*ast, in niet geringe mate zou vergemak
kelijken, zal in een vergadering der be
stuurders der Samenwerkende Corporaties
gesproken worden door een der onderge-
tcekenden, waarin tevens breeder mondc-
lnig versaag zal gedaan worden van hun
bevindingen."
Aan Dr. A'. W. Bronsveld. ou'd-Itd van
het Hoofdbestuur der Utr. Zend.-Vereen.
werd op zijn 85en verjaardag per tele
gram gelubwe» .ohen gezonden.
Mr. S. J. Hogerzedl brengt nu namens
de genoemde commiss-© een uitvoerig ver
slag uit. Hij wijst erop lioo sedert den
oorlog vele toestanden zijn veranderd. De
oude fortuinen, hebben geducht geleden; en
daardoor kwamen de corporaties, die me
nigmaal groolo giften ontvingen, in moei
lijkheden. Meer dan ooit d.s het thans noo
dig, dat de kring wi medewerkers bree
der 'gemaakt wordt. Ieder Had dier kerk
moet zich van de zenclingstaak bewust
worden en gaan meedoen.
Spr. geeft oen overzicht van de ver schil
lende rekeningen der corporaties en van
de Ned. Zendingsschool, en het Zendings-
bureau. De cijfers geven aanleiding tot
verschillende beschouwingen en opmer
kingen, Gewonscht ware, dat allen, die
gelden voor de Zending ontvingen, d>© da
delijk afdroegen aan de Corporaties, op
dat dezo geen gelden behoeven op te no
men teneinde het werk igaando te houden;
de bevolking steeds van wapenen voor
zien, en eindelijk de exploratie van den
OGconomischen toestand dezer schoon©
landen, die driemaal tzoo groot als ons;
eigen vaderland en aan allerlei hulpbron
nen overrijk zijn. Aan dc marechaussee'
is het leeuwenaandeel dezer expedi/tie op
gedragen. Luitenant-kolonel Van Daalen
voert 't opperbevel. Indische heldenfigu
ren als kapitein Scheepens en de luite
nants Watin, Ebhink, Aukes, Christoffol
en Winter staan hem ter zijde. De heelo
colonne bestaat uit tVee divisiën mare
chaussees, tezamen 198 karabijnen, 450
mandoers en dwangarbeiders, en 't noo->
dige ambulance-personeel. i
Herman on Jan zijn be'den ginds eeoii-
marechaussce. Herman is inmiddels tot
sergeant bevorderd. Hij dient thans on-
dor kapitein. Scheepens en luitenant
Christoffol. Vooral de laatste, oen zoon'
der' Zwitsersche bergen, een energieke
vent, die als' gewoon soldaat in het Indi
sche leger getreden was, en 't in korten
ge dagen overgegaan tot het wapen der
tijd tot officier had gebracht, wekte Her
man's bewondering. De sympath-'O.is we-
deikeeri'g. De veeleiscbondo Zwitser ziolJ
in delzen soberen, inemenden, onvermoei-
baren Hollander met zijn scherpen blik,
vaste hand, ocrkrac'htiigen tred, cordate
daarmee zouden: zo rente besparen. ÖoS
ware 'het igewenscht om belangrijke lega
ten te (gebruiken voor stichting van ge
bouwen of voor schuldvuj maken van be^-
staande gebouwen. Qni de uitbetaling van
do traktementen in Indië gedurende ehke-
lo maanden te waarborgen zou een groe
ier bedrijfskapitaal noodig zijn. Verder
deelt spr. een en ander mee omtrent de
inkomsten in 1923. Zijne berekeningen
hebben er hem too geleid «om te consta-
ileorcn, dat het budget in 1924 sluitend
kan worden 'gemaakt, al's allen, die mee
werken, hun bijdragen met 23 pet. wil
den verlioogen. Een krachtige propaganda
is echter noodig om hiertoe te geraken.
Hij eindigt met een woord van Ven Bo-
dclschwingh, dio op zoo uitnemende wijze
de kunst van coüccteercm verstond: „Eén
druppel liefde is meer dan een zak met
geld."
Ds. Rauws dankt de commissie voor 'de
wijze, waarop zij «hare taak heeft op
gei-at. Hij vestigt do aandacht op do moei
lijkheid, dio gelegen is in de voortdurende
schommeling in de inkomsten. Toch mogen
wij dankbaar getuigen, dat God het werk
in stand houdt en nu op deze, dan weer
op andere wijze geeft wat noodig is. Ook
1923 bewijst het weer. Dit verhindert coll
ier niet om te wijzen op den ongezonden
toestand, die in die Schommeling kenhaar
wordt: er is te weinig kennis van en to
weuiig belangstelling voor do Zonding.
Dr. do Vrijer deelt mee wat do com
miss1© in den loop van 1923 gedaan heeft.
Zij is begonnen met aan de klagers te
vragen wat zij op hun hart hadden. De
k'achten bléven echter h;j vage algemeen
heden. De commissie heeft do boekhouding
nagezien en al'es in orde bevonden. De
director verzocht haar ectiler hare taak
breeder op te vatten en mee to z-oeken
naar de oplossing van de bestaande moei
lijkheden. Een fe;it is, dat de budgetten
sterk gestegen zijn. Toch zijn de trakte
menten in Nederland en Indië niet hoog.
Maar het werk groeH en slechts lang
zaam is die groei bijgehouden. Ook de
inkomsten zijn geslegen, maar onder ge
durig pompen en zuchten. De gemeente
in Nederland wil wel zendingswerk, maar
„op afbetaling". Hoe moet het geld er ko
men? Men zeet: or is in Nederland «geld
genoeg. Mr. Treub heeft ze'f-s berekend,
dat er jaarlijks 200 nr'iioen aan divi
denden uit Indië naar Neder'and v'ceit.
Maar aan die wetenschap hebben wij niet
veel; «evenmin «aan de weienschap, wat
men in andere landen voor do Zending
doet. Waar het lrer op aankomt, is dat
«de kring der medewerkers wordt uuge-
bre'd. Het voorstel van Mr. Hogerzeil:
verlioogen met 20 pet. heeft veel aantrek
kelijks. De menschen moeten warm wor
den gemaakt voor de Zending. De be
langstelling is veel te gering.
De heer Hoekend* jk van Heemstede
acht het verblijdend, dat meer aandacht
wordt gewijd aan do m-^esa on aan de
macht van het kleine. Hij waarschuwt
echter tegen de gevaren, aan ciuoHsatie en
«aan hot noemen van een bepaald percent
verbonden; velen gaan dan in hun ijver
verflauwen.
Mr. Schepper wiist ép het merkwaardige
feit, dat sedert 1924 ook de inkomsten
sterk zijn gestegen. Wanneer" er kritiek
«ge'everd wordt, is dat of van de mens-hen,
die niet ov»rtuied wil'en worden, of van
menschen, die het toch goed met ons mee-»
nen. De moeilijkheid is, dat de stijging der
inkomsten geen gehjken tred houdt met
de stijging der uitgaven in Indië. Moeten
wij nu van de Indische ramingen schrap
pen? Dat kunnen wij wol, maar dan bren
gen wij hot werk in gevaar, 'gelijk sur. met
onkelo voorbeelden uit do practijk aan-
'toont.. Zijn wij nu met ouzo inkomsten
aan de grenzen der mogelijkheid? Spr. ge
looft het mc-t. Ycoral Amsterdam en Den
Haag zouden heel wat meer kunnen doen.
Wij moeten er nadruk op leggen, dat d.e
predikanten «die belangstelling motion wek
ken. Zou «het nu niet mose'o'.ik z»jn on liet
Ned. Zend. bi'ad een 50 000 afccnné's to
winnen; dan zouden al'een de inkomsten
hiervan een groot deel van do kosten van
het werk in Nederland kunnen dekken.
Over het algemeen meent spr. dat de men
schen, die steeds het Werk hebben ge
steund, ni'et vertrouwd meer zijn met do
vlucliï. die het werk heeft genomen. Wjj
raceten hen hieromtrent meer inlichten.
De heer van Vliet (Rotterdam) is van
oordeel, dat in do propaganda niet gezegd
mag worden: gij moet, maar gij moogt. De
vreugde van hot werk moet meer worden
ti {gedragen,
Dr. Fokkema ibrcnkt ook een woord van
dank aan do commissie. Hij wijst op do
psychologic van de gevers: zoodra er ka-
liouding, helder oordeel «en «opgëwëkten
geest het type van den echten soldaat.
„Met duizend, zulk© mannen," 'zei hij
vaak bij zichzelfven, „log ik in korten tijd'
iheol Atjeh aan onzo voeten."
8 Februari) 1904 gaat de colonne van
Koeta Radja op de drie gouvernements-
stoomers „Glatik" „Gier" en „Albatros"
echeep naar Lbo Seumawé.
Onder de tonen van 't Wilhelmus
wordt den militairen uitgeleide gedaan.
O die wonderbaro mufziek! Als een
sprake uit hoogere wereld roept ze de
schoonste aspiration bij den mensch wak
ker. Hermans oogen flikkeren. Een licht
beeld treedt hem voor den geest. Hij ziet
zich weer op den drite-Octobennrorgen té
Leiden op de Ruïne, 't Koraalmuziek, 't
eigenaardig oud-Hollandls gezang, de ne
gende Psalm, 't Wien Neerlandsch bl'oed,
't Oudo Wilhelmus, 't is hem, of !hij *t al
les bij vernieuwing hoort, en of hij zich'
weer met !de beide meisjes onder de saam-
gepaklo, aandachtig luisterend© menigte
ziet staan. In lzljn gedachten zendt hij
een groet naar Holland, naar zijn zus
ter, naar zijn Dora.
Reeds den volgenden dag debarkoer-t dé
colonno t© Lbo Seumawé, eu trekt na een.'
kort oponthoud aldaar het binnenland,
cn 't ge.ber&t© in.
Het eerste tweetal tlagen voert da tocht
pitaal mocht zijn. houdt hef geven op. Wij
mogen geen geld vastleggen, zoolang er
rog sohu!d is. Het .is echter de vraag, of
stichtingen als do Ned. Zend. Schooi' en
het Zendingsbureau niet uit eigen fondsen
zouden 'kunnen bestaan, zoodat alles wat
gegeven wordt, «geheel aan het «werk in In-
die ten goed kan komen.
Ds. Blauw (Schoten) zegt: wij mceten
■het geld hebben om het werk te doen. Wij
vragen het van d© menschen, die het ge
ven uit liefde, maar ook van menschen, die
geven zondér liefde. Zouden de kweekolin-
gen der Zendingsschool niet een deel van
hun vacantie aan collecteereu kunnen be
steden?
Ds. Schiüler (Den Haag) wijst op het te
kort aan kennis, ook bij vele predikanten.
Men ga «daarom voort met do predikanten-
conferenties te Lunteren.
Mr. Hogerzeil ligt nog enkele punten
z'jner inleiding nacler toe, waarna Próï.
van Nes enkel1© opmerkingen maakt over
de opleidingskosten in do Ned. Zend.
School.
(Wordt vervolgd)'.
Een Afrikaansche bijbelvertaling.
In het verslag van de vergadering der
Curatoren Tan do Theologische School te
Potchefstrcom in Transvaal lezen we, dat
aan prof. dr. J. D. du Toit voor een. jaar
verlof gegeven is, cm samen met prof. dr.
B. B. Keet van de Universiteit van Stek
lonbosch a-an Afrika een Zuid-Afrikaan-
scho bijbelvertaling te geven.
„Die versoek van die Vertaal-Kommissie
was cm dr. du Toit vir minstens 'n jaar
verlof te gee. Allerlei moeilikheden moes
dio Kuratore onder die oë sien. klaar almal
het die gevoel: dit moet! Ons kinders, ons
skole, ons koskisasies, ons kerke, ons volk
het die Afr. Bijbel volstrek noodig. Dr. du
Toit het hom daartoe bereidwillig verklaar
Daarvoor is ons kerk hem dankbaar^ naas
God. Die verlof is, na veel gewik en ge-
weeg, toegestaan. Sy eerwaarde so arbeid
sal verdeel en deur ander kra-gte hier be
hartig word tot op die e.k. Sinode. Dit
vertaalarbeid begin dan met 1 Febr. 192b
Vir die vertalers se salaris sorg die Ver-
taal-Kommissie self uit die fonds, wat nou
bymekaar gernaak word."
Prof. dr. J. D. du Toit is do bekende
Afrikaansche dichter Totius. Hij gaf oa.
van een groot deel der bijbel-psalmen
"reeds esn vertaling en berijming.
Prof. dr. B. B. Keet van StelLsnbisch
studeerde voor enkele jaren aan do Vrije
Universiteit in Amsterdam en promoveer
de daar op een dissertatie 'over de theolo
gie van Ernst Trceltuli.
Ook dr. Keet heeft in Afrika als theo
loog zoowel als litterator een uitstekenden,
naam.
Hulp aan Duifschiand.
Het hoofdbestuur van liet Ncderlandsohe
Roode Kruis heeft telegrafisch van het Ne-
dc-rl.-Indische Roode Kruis con bedrag
van f 20.000 «ontvangen, ten oin«do dit te
besteden ten bato van de noodlijdenden dn
Duitschland.
Drankbestrijding.
Naar de N e de rl. verneemt, worden er
pogingen in ?t werk gesteld om te komen
tot oen fusie van den Jongelieden Chris
ten Geheelonthouders Bond, den Algem.
Chr. Jong©!'. Geheelontli. Bond cn den Chr.
Kweekelingen Geh. Onth. Bond. De eerste
vergadering van afgevaardigden dezer
Bonden heeft onlangs piaate gehad. De
besprekingen waren van dien aard, «dat
samensmelthig zoo goed a's zeker is. Ver
moedelijk zullen do leden «dor verschillend©
Bonden zich per referendum over do sa
mensmelting uitspreken.
Dreigend conflict.
Do werklieden aan de H.E.E.M.A.F. te
Hengelo, aangesloten bij don Alg. Ned.
Metaalbewerkersbond, den R. K. Meta&l-
bewerkersbond en den Christelijken Me
taalbewerkersbond, zoomede die aangeslo
ten bij de Federatie van Metaalbewerkers
hebben met algemeens stemmen besloten,
zoo noodig, den strijd tegen do aangekon
digd© loonsverlaging aan to binden. Aan
genoemde fabriek werken 600 personen,
van welke er ongeveer 250 zijn ongeorgani
seerd.
De post als reclame-contractant.
Zooais bekend as, zijn de postwagens in
den lande vo'tgesckilderd met reclame voor
de Mis Bi'aaich© Cigarelten.
Naar het „Advertentiebureau" vertelt, is
dit contract voor een jaar aangegaan en
wenscht de fabrikante dezer sigaretten de
overeenkomst niet te cont-'auiceren.
lags een glibberiïg, steil bergpad door een
somber, nat bosch.
Opgewekt «öwrdt de tocht begonnen.
Men kan echte.r slechts langzaam voor
uitkomen. De invloed van iéders levens-
ivijze treedt spoedig helder aan het licht.
De sobere Javanen en Amboineezen met
hun sterke longen cn hun regelmatigen
'hartslag Izijn onvermoeibaar. Onder dé
Hollanders is alléén Herman Buisonjee,
over witens lippen nooit één druppel alco
hol kwam, hun evenknie. Dezo qualitei-^
ten vallen den superieuren, voor al den
helderzienden Ghristoffel, dadelijk in het
oog, wiens gevleugeld woord 'fc was, „das^s
man den' Feind mit den Stiefeln «viel
mehr wi-e mit den "Waffen schlüige."
Reeds den fweeden dag van den tocht is
bij een deel van den troep groot© ver
moeienis merkbaar.
Met 't geweer in de hand loopen Her
man en Jan eerst achter, daarna naast
elkander. Do vochtige lucht, d'te aan een
Hollandschen Maart doet denken, de al-
gemeene stilte onder den troep, 't geheim
zinnig' „Waldesrauschen", 't besef van
naderend doodsgevaar drukken Jan van
Vertaling:
„Dat men den vijand feitelijk veeleer
met de laarzen dan met do wapenen ver
slaat." _ï.i I
Tn.het contract evenwel door ccntr«cê
tant ten eenro verzuimd op te nemen dfi
•bepaling, dat contractant ter andore bij
afioop de wagens weer in den oorspronko*
lijkeai staat heeft te brengen, zoodat tot op
don dag, waarop een nieuwe contractant
zal komen opdagen, de Miss Blanche gratis
langs 'a heeren straten en wegen zal blij-»
ven rijden, tenzij het bestuur der pos te-»
rijen zelf de kosten van het overschilderen
der wagens betaalt!
KOUDEKERK. J
Chr, Fabrieks. en Transportarbeiders.
Maandagavond vergaderden do Chr.
Fabr. eu Transportarb. alhier in 't lokaai
der Ned. Herv. Kerk.
De voorz. den heer P. do Jong opendé!
het samenzijn en sprak een kort openings
woord. j|
Hierna trad als spreker voor dezon
avond op de heer A. Sclienkeveld, Jur.
Cand. der V. LT.
De opkomst was groot. Pijn. 100 pers©-;
nen waren, aanwezig.
Als onderwerp was door den spreker ge-f
kozen: „Verheffing van den arbeidenden l
stand." f
Na eerst zijn blijdschap er over uit to!
spreken als vriend to mogen spreken^!
schetste hij de- schrille tegenstelling van
vroeger; met name den treurigen toestand
waarin toen de arbeiders verkeerden; door
ons in gedachten een kijkjo te geven in
een groot© fabriek omstreeks 1S50. Toen
jonge kinderen, slavende mannen, zwoegen
de vrouwen, en afgeleefde grijsaards daar
werkten voor eeii karig stuk broodvan
's morgens vroeg tot- 's avonds laat werken
en nog eens werken. Ontspanning en ont
wikkeling, was onbekend voor hen; doch
hiervoor was ook geen tijd, on nog veel
minder geld. Doch Gedlof, mannen als
Kityper, Talma, Aalberse, Kater Poes lat
en vele anderen zijn mede het middel ge
weest om de arbeiders uit deze droeve
toestanden op t© heffen. Door woord cn
geschrift hebben zij do publieke opinie be
werkt.
Het weid mogelijk door wetgeving en
vakorganisatie verbeteringen aau to bren
gen. Deze wetgeving en* vakorganisatie
worden aan de vergadering voorgesteld,
waaiHa een woord van propaganda volgdo
en aangeraden werd zich aan to sluiten
bij de Chr. vakorganisatie, hetgeen plicht
is van eiken. Christen-werkman, al zal een
uitzondering gemaakt moeten worden voor
hen, die om des gewetens wil zich niet
wil organisecren. Doch O h r. georgani
seerd kan men alleen een groot© verhef
fing der arbeiders verkrijgen en behou
den. Ook behouden dezo verheffing, wat
zo zeker mag doen, mits met eerlijke mid-
delen wordt gehandeld en gelet op den
toestand 'der bedrijven, di© meermalen
eisclien verlenging van arbeidsduur en
loonsverlaging. f
Men zorgc evenwel voor behoorlijk over-
leg. Verheffing op stoffelijk gebied schijnt j
voorloopig uitgesloten, maar op geestelijk
gebied' blijft zo mogelijk en noodzakelijk,
welke geestelijk© verheffing misschien om
het stoffelijke wel een weinig is achterge
bleven. Noodzakelijk toch, cok voor de
stoffelijke verheffing. Kennis van zaken
en verantwoordelijkheidsbesef moet de ar
beider hebben. Ook moet de arbeider ont
wikkeld zijn om medezeggenschap to heb
ben in 't vaststellen der arbeidsvoorwaar
den. Vooral do j^ugd ontwikkelt zich door
het gaan op K. V. en J. V.'en. Er is zoo
veel voor liaar te lëeren. De arbeider
zorg© dat hij kan plaats nemen in Kerke
raden en Gemeenteraden, meer dan dit tob
nu toe het geval is.
Gewaarschuwd wordt tegen dagdieverij
en gepleit voor zorgvuldig sparen, waar
door do arboidcr ook geestelijk zal stijgen.
In de geestelijke verheffingen hebben de
vakorg. een sclioone taak en de ouders een
dure roeping. Ten slotte werd gewezen op
de laatste en heerlijke verheffing voor den
geloovigen arb. in den hemel; waar geen
armoede, geen werkloosheid, geen malaise
meer zijn zal.
Zalig zijt gij armen, want Uwer is het
Koninkrijk der hemelen (Luc. 6: 20.) wat i
volgens Di-. Kuyper allereerst ziet op do j
ccononiischen armoede. Het was met een i
gedicht van Da Costa dat spreker zijn re-
feraat besloot, dat door alle met spanning r
cn veel genoegen was aangehoord.
Aan de bespreking werd door 7 pers.
deelgenomen, dio alle voldoend© door den
referent werden beantwoord en waardoor
verscliillendo punten nog meer in 't licht
weiden gesteld. Na een woord van dank
aan den spreker sloot de voorz. do verga-
doring met dankzegging.
Gezooijen diep ter neer.
„Hermanl"
„Jan!"
,,'t Is me, ©f ik in dezen grond spoe-j j
dig mijn graf zal vinden."
„Kom Jan, ook in den strijd en te mid
den van de kogels is ons leven in Gods
Hand." V
„Ik heb Izulk een verlangen naar m 'jn
vader. Het is me, of hij op sterven ligt,
en niet kan slerven, vóór hij mij nog
eenmaal heeft gezien. Mijn vader leed
door mij smaTten. Kon ik hem nog ocn-<
maal zien. Kon 'ik hem de oogen tco druk-
ken!"... 'I
Plotseling dringt licht in 't duister
woud. Do rand van 't bosch is bereikt. A. 3
een electrisclie schok is de uitwerking
van dit feit. Ook Jan wordt er door aan-
Igegrepeai. Een kreet van verrukking ont-i
snapt aan Hermans iippen.
In woeste schoonheid breidt 'zich een
hoogvlakte van Gajo-land uit voor liet
•oog. een Ibreed grasveld, hier en daar met
groepjes dennoboomen beplant cn van
ravijnen doorsneden. j
Na een wijl© rust aan don rand van
het woud, marcheert de colonne nu oplgo-f
wekt verder.
(Wordt vervolgd). J
