Dagblad voor Leiden en Omstreken. r Het onrecht gewroken. 4üe JAARGANG. - DINSDAG 18 DECEMBER 1923 - No. 1117 BureauHooigracht 35 Leiden - Tel. Int. 1273 Postrekening 58936 ABOJaftEfóLHTSPftlJS In Lelden en bulten Lelden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 12.58 Per week f 0.1# franco per post per kwartaal f2.90 Oit nummer bestaat uit twee bladen. V De LeirisChe Raad. Leidsclie Gemeenteraad giste- ren een aanvang gemaakt met do beda2~ deling van de Gemeentébegrooting. Een goed bedoelde poging van den beer Sytsma om het houden van algemeen© -beschouwingen te voorkomen, had, zooals trouwens te verwachten viel, geen succes. Over de vraag of algemeene beschou wingen noodzakelijk zijn kan men van meening verschillen, maar nru het een maal gewoonte is geworden kan daarvan alleen worden afgeweken, indien een voorstel daartoe, door leden van de ver schillende fracties word't ingediend. Het voorstel werd dan ook al heel spoedig ingetrokken, wat zeer verstandig was daar verschillende leden hier een pogen zagen om het vrije woord te knot ten en niet onduidelijk met obstructie werd gedreigd. Er bleek voor de algemeene beschou wingen onder de leden veel animo te zijn. Niet minder dan 13 sprekers voerden in eersten termijn het woord en het was reeds elf uur geworden voor de Voorzit ter gelegenheid kreeg om met de beant woording een aanvang te maken. Veel nieuws werd er niet gezegd. Dit kan trouwens ook wel niet anders. De heer van Eek heeft opn;euw in een breede redevoering gepoogd de beginselen van de S. D. A. P. naar voren te bren gen. Hij deed dit zooals we dat van liem gewoon zijn op rustige, waardige wijze, zoo. nu en dan ietwat theatraal zelfs. De heer Knuttel betoogde dat het optre den van den heer van Eek herinnerde 'aan den profeet Jeremia, wat als een be wijs zou kunnen gelden, dat do heer Knuttel, hoe ontwikkeld overigens, ook, den profeet Jeremia niet dan zeer opper vlakkig kent. Overigens was de afstraffing die de heer Knuttel de S. D. A. P. toediende niet geh eel onverdiend Er is bij deze roode fractie inderdaad een hinken op twee gedachten, gevolg van het altijd kijken naar de kiezers. Terwijl men om 'z.g. principieelc rede nen weigert een wethouderszetel te aan vaarden, wordt er den overigen Raads leden een grief van gemaakt, dat de ver schillende commissies niet evenredig zijn samengesteld en betoogd, dat de roode fractie op meer plaatsen in de commissies aanspraak kan maken. Terecht werd ook gehekeld en scherp gehekeld het feit dat sommige Soc. De mocraten zich terwiUe van de kiezers- vangst bereid toonden een verklaring in zake het tapverbod af te leggen. Aan mooie beloften ontbrak liet bij de Soc. Democraten niet. Wie onder den indruk daarvan geko- men mocht zijn vergete echter niet ern stig aandacht te schenken aan de rede voeringen van den heer Pera en den bur gemeester, welke hoeren overduidelijk aantoonden daL.de Soc. Dem. beloften wel een schoonen schijn hebben, maar dat vervulling daarvan voor de massa niets anders zou beteekenen dan vermeerdering ,van e1 lende. De heer Pera, die betrekkelijk weinig spreekt den laatsten tijd, was uitstekend op dreef gisteravond. Met belangstelling werd naar zijn ikloek betoog geluisterd aan bet einde waarvan hij van velschil lende zijden gelukwenschen in ontvangst had te nemen. Wij zullen niet alle sprekers de revue Ja ten passeeren. f Alleen voor den heer tWitmans maken .we een .uitzondering, l Zijn optreden was één teleurstelling. Hij had behoefte aan het houden van algemeene beschouwingen, zonder dat hij FEUILLETON J 29) Opnieuw stonden ze te kijken naar de krachtige zeelieden, die onder aanvoering s van Bernard de boot door de nog wilde j golven stuurden en een luid hoera weer- klonk, toen ze zagen, dat de held van het verlaten schip in hun boot afdaalde, j Een paar flauwe stralen van het gou- i den zonlicht drongen door de melkwitte wolken en met een witte streep achter zich naderde de boot snel het strand, zon- i der dat een vijandige golf hen van achter bedreigde. Het was integendeel, alsof God hun weg glad maakte en spoedig konden de mannen in het water gaan, om de boot 1 op het land te trekken. Wij zullen niet trachten het tooneel, dat - nu volgde te beschrijven, toen de dappere vader en zoon door de juichende vis- schers naar de plaats gebracht werden, waar de vrouw en moeder in doodsangst op het strand had zitten wachten; even- 3 min zullen wij met onze tegenwoordig- .beid de plechtige dankzegging storen, ,toen de geheel© familie later thuis te za- '^en neerknielde om hun overvolle har- V vfcu uit te storten toot den Heere. ook maar iets had te zeggen. Hij, de man met wiens optreden nieuw bloed in den Raad zou komen en die zou doen wat alle andere raadsleden vóór hem niet konden doen, en die naar thans bleek op drie stoelen tegelijk wil zitten, hij kon niet anders dan bij wijze van veront schuldiging aanvoeren, dat „het nieuwe bloed* lida -«roeiend© is. Met belangstelling wij dit groei proces volgen. Maar zoolang het 2^ is af geloop en zou de heer Witman s waar schijnlijk beter doen, zich aan politieke acrobatiek 'als waarvan hij gisteravond een proefje gaf, niet meer te wagen. Vóór met de begrooting een aanvang werd gemaakt, had de heer Reimeringer een gevoelig echec te boeken, door de aanneming van de motie-Sytsma inzake de benoeming van tijdelijk personeel bij den Burgerlijken Stand. De verdediging was dan ook al te onbe- teekenend. Als eerst betoogd wordt dal een vaste en betrouwbare kern waarop alles rust en waarom alles draait noodig is en het blijkt dan dat tot dien kern o.a. behoort een 17-jarig meisje zonder eeai^e erva ring, dan behoeft het niet te verwonderen dat de Raad zich onbevredigd toont. De Voorzitter vatte de zaak nogal ern stig op en sprak van een motie van wan trouwen. De wethouder echter legde de uitspraak van den Raad rustig na-ast zich neer, zoo dat dit votum wel nret door een crisis zal worden gevolgd. STQBSEIIEUWS, Redactie-wisseling. Onze hoofdredacteur, de hoer R. Zuidema, werd aangezocht voor het aanvaarden van eene functie aan het partij-bureau. De heer Zuidema heeft thans di't aan bod aanvaard en hoopt begin volgend jaar zijne nieuwe functie te aanvaarden. Naar wij vernemen, is hij voornemens in Leiden te blijven wonen, terwijl bij waarschijnlijk aan ons blad zijne mede- Werking zal blijven verleenen. A. R. Kiesvereeniging Zooals reeds per advertentie werd aan gekondigd, houdt a.s. Donderdagavond gekondigd houdt de A. R. Kiesvereeni ging a.s. Donderdagavond een openbare vergadering in de Gehoorzaal. Ds. C. W. J. van Lummel van Zuirfb- land hoopt dan te spreken over het onder werp: „Alweer een vergissing"? Er zal gelegenheid zijn voor debat, waarvan, naar wij vernemen, ook gebruik zal worden gemaakt. Een drukke opkomst mag dus worden verwacht. De 350-jarige herdenking 'van Lalden's Ontzet. Zooals onze lezers en lezeressen in de advertentiekolommen kunnen opmerken, houdt de Leidsohe 3-Octobervereeniging haar Jaarlijksc-he Algemeene vergade ring op Vrijdag 28 December a.s. in Café Restaurant „In den vergulden Turk" (bo venzaal) Vergissen wij ons .niet, dan zal deze bij eenkomst van het grootste belang zijn. Immers behalve de gebruikelijke jaar verslagen en verkiezingen vermeldt de Agenda: „Uitbreiding van het Bestuur met 2 le den" en „Belangrijke medédeelingen omtrent de feestviering in 1924, de 250-jari'g© her denking van Leiden's Ontzet." Eerstgenoemd punt schijnt in nauw verband te staan met de belangrijke rne- dedeelitoJgen van bestuurszijde. Zijn wij wèll ingelicht, dan is het be stuur inderdaad veel van plan, vooral wat dejniddagfeestviering betreft. HOOFDSTUK XIV. -.-vrr -0r J Overal werd over Jakob Todd gespro ken. Het heele dorp ja zelfs de omstrek ken hadden opeens ontdekt, dat ze in hun midden een held hadden; talrijke •bezoekers kwamen hem gelukwenschen of kennis met liem maken. En de man, dien hij gered had, lag nog bewusteloos in de but van den vis- jcher, waarheen tante Jeanne hem had laten brengen, nadat zij het onbegrijpe lijke gedrag van Harrison Todd had bij gewoond. De dokter had gedaan wat bij kon, maar daar de man al van te voren ziek geweest_ was, Weef het onzeker, of hij nog wel zou ontwaken uit zijn bewusteloozen toestand. Tante Jeanne zag, dat Harrison Todd er den dag na de schipbreuk nog erg ze nuwachtig, ja verschrikt uitzag en de wijze, waarop hij aldoor in de buurt van de llut' van den zieken man zwierf, en zij ne voortdurend navragen naar den toe-= stand van den matroos deden baar geloo- ven, dat het leven of de dood van dezen vreemdeling op de een of andere wijze in een nauw verband stond met het wel en wee van den rijken koopman. Zij sidderde nog van schrik, als ze er aan dacht, dat hij, bij zijn zinnen of niet, zaak dacht, des te meer. was ze over* Het zou n.l. in dfc bedoeling liggen weer op het Provinciale terrein aan den Hoogen Rijndijk een openluchtspel te houden, doch thans grootscher en mooier dan ooit te voren. Gegeven zou worden een compleet tournooi ten tijde van Karei de Groote, met ridderspelen etc., waar van. de plannen bereids zijn voorbereid, door Dr. E. "VV. van Wijk. Vermoedelijk zullen deze plannen op de Jaarvergadering ter tafel komen. ndt is ingegeven -door de feestvie ring te Allernaar. Van meer dan ©en zijde wordt or öp aangedrongen, asm H. M. de Koningin te verzoeken dat feest van Nationale be tee kenis met Hare hooge tegenwoordigheid te vereeren en door de Chr. Oranje-Ver- eeniiging zullen stappen in dien z!n, zoo mogelijk in samenwerking met andere corporatie's worden gedaan. Waar het hier dus aangaat zaken welke elk rechtgeaard Leidenaar ter harte moe ten gaan, dringen wij ei' op aan toch zoo mogelijk deze heiangwkekende vergade ring van de 3-Octchervereeaiging bij te wonen. Ter-aardebeste'ling G. H. Krantz. Onder zeer groote belangstelling werd hedenmiddag op de begraafplaats der Ned. Herv. Gem. te Warmond het stof felijk overschot van den heer G. H. Krantz, die j.l. Vrijdag, overleed, aan den schoot der aarde toevertrouwd. Reeds geruimen tijd voordat de droeve plechtigheid, voor zoover de buitenwereld betrof, een aanvang nam, hadden ve len zich geschaard in de nabijheid van de buitenplaats van den overledene ,,'t Huys te Warmont" en bij het kerkhof. Vooral het personeel van de fa. Krantz toonde gïoote belangstelling; 't was vrij wel voltallig. Nadat de lijkkist; tn de groeve was neergelaten, werd het woord gevoerd door den burgemeester der gemeente Warmond, den beer Schölvinck, en door dr. Walenkamp, die als lijfarts van deri overledene, meermalen in de gelegenheid was geweest, kennis te nemen van diens édel karakter, en vele goede eigenschap pen, die bij spr. een verheven indruk hebben achtergelaten. De oudste der vier zoons v$n den over ledene, die allen aanwezig waren, de heer B. F. Krantz, dankte voor den laatsten eer, zijnen vader bewezen. Onder de genoodigden en belangstellen den werden tal van autoriteiten en voor aanstaande personen uit industrie- en wetenschappelijke kringen opgemerkt. Onder de genoodigden o.a. de professoren Blok en Nolens. Een 14-tal kransen werden de lijkbaar voor uitgedragen. (Moeilijkheden in het Rijn- en Roergebied. Zij wier per spoor verzonden goederen bog in het Rijn- en Roergebied vastge houden worden, ©n er prijs op stellen de- be alsnog te ontvangen, worden verzocht bieb te wenden tot hét Bureau der Ka-, bier van Koophandel, alwaar nadere in lichtingen verstrekt kunnen worden. De Kamer van Koophandel en Fabrie ken voor Rijnland te Leiden verzocht ons ld© volgende lijst van plaatsen, waar de (Zakelijke Bedripfsbelasting definitief op geheven is, op te willen nemen: Groningen, Zuidbroek, Ambt Hard on tberg, Borne, Goor, Hengelo, Kuinre, 01- Idenzaal, Apeldoorn, Tiel, Hilversum, (Purmerend, Zaandijk, Hilvarenbeek, Te- gelen. BINNEÜLAMD Dr. P, Merckens t. Gisteren is te Ylissingen in den ouder* dom van 54 jaar overleden dr. P. Mer- tuigd, dat ze den bewusteloozen man goed moest bewaken. zoo goed mogelijk verzorgde, moest hem tegen middernacht altijd alleen laten, omdat hij dan met zijn schuit moest uit varen en daarom loste zij hem dan af en bracht den nacht aan het bed van den zieken man door. Het was bijna pikdonker, toen zij tegen twaalf uur van buis ging langs het stee- nige pad, dat naar zee leidde. Al was ze geen zenuwachtige vrouw, toch voelde zij wat onrust, toen ze den wind hoorde zuchten en klagen in de spleten van de rotsen en het spookachtige gegorgel van het water, dat de rotspunten beneden om spoelde. Ze bad een lantaren bij ziclï, want an ders had ze geen band voor baar oogen kunnen zien; maar het dansende licht deed de dingen om haar heen er nog spookachtiger uitzien en ze voelde zich werkelijk verlicht, toen ze den schijn van 'liet raampje van de visschershut zag en wist, dat ze de plaats van haar bestem ming nu spoedig bereikt zou hebben. Opeens zag ze een donkere gedaante vóór bet lichte venster komen en haar hart begon sneller te kloppen: ze blies haar lantaren uit en wachtte even; want ze begreep, dat bet Harrison Todd was, die met starende oogen en een doodsbleek gezioht door bet raampje naar binnen ekens, A. R. lid van Ged. Staten van Zee land van 1906 tot Juli 1923. Voorts was dr. Merckens lid van den gemeenteraad van Vlissingen en gedurende eenigen tijd wethouder. Dr. Merckens, zal als lid der Provin ciale Staten worden opgevolgd door den heer P. G. Laernoes A. R. Staten van Zuid-Holland. Zij voelde weer dezelfde griezelige vrees als de eerste maal. Welk vreemd geheim zou er toch verborgen zijn in do hersens van dien man daar buiten? Wachtte hij misschien op een oogenblik, dat de zieke alleen zou zijn? Een gevoel van dankbaarheid vervulde haar, dat ze zoo iets had vermoed en het op deze wijze tenminste kon voorkomen. Zij liep verder en op 't hooren van haar naderende stappen verdween de loe*- rende gedaante in de duisternis. Langzaam kropen de uren voor en ein delijk, toen het lamplicht bleek en geel begon te worden in het aangroeiende dag licht, zag de opmerkzame waakster een kleine beweging en een bijna onmerkbare verandering in bet'uiterlijke -van den zieke. Ze had al eenigen tijd gemeend, dat de bewusteloosheid was overgegaan in een meer natuurlijke slaap en nu wachtte ze nieuwsgierig op het ontwaken. Opeens sloeg de man zijn oogen op en keek eerst vaag, toen meer oplettend om zich heen. „Ik moet hem zien," ^riop hij klagend uit, „hem zien!" „Wien bedoel je," vroeg ze in do mee ning, dat hij ijlde, omdat zijn stc-m zoo yreemd klonk. „Dé man, die mij gered heeft!" En toen Ai)VEftTEëaT§E-Pti|J9 Gewone advertentiën per regel 22H cenfe Ingezonden Mededeelingen, dubbel tariefc Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbeta ling van ten hoogste 30 woorden, worden dfV-n'Iii'N pn Cf-r»t zoek gericht om een conferentie bij te wonen, waarin over samenwerking ten aanzien van de door de Directie voorge stelde maatregelen, gesproken zou kun nen worden. Zoowel de R. K. Bond van Spoorweg personeel) „St. Raphael" als do Protes- tantsch-Ghristeldjke Bond zijn bereid aan deze samensprekmg deel te nemen. greep hij tante Jeanne's hand en riep half schreiend: ;.Hij is toch niet dood, do man, die zijn leven voor mij wilde geven do man, dien ik twintig jaren lang bc-« nadeeld heb?" 1 „Als je Jakob Todd bedoelt," autwoord- de tante Jeanne, „kan ik gelukkig zeggen, dat hij van het wrak gered is, kort voor dat het zonk. Maar wat heb je met hem te maken?" „Luister, luisber," zeide de man, „ik zal liet u vertellen en God weet, hoe dat mij zal verlichten. Maar," en hij keek haar vragend aan, „u bent toch bevriend met hem?" Jakob Todd is de neef van wijlen nnjn man," antwoordde tante Jeanno, „en al rust er een zwaro verdenking op liem, toch geloof ik, dat cr geen braver en eer-» lijker man op aarde te vinden is. j „Ja, dat is zoo dat is zoo, mompel- j de do man. „Dat weet niemand l»cter dan ik." „Als je wat te vertellen hebt, zeiüe tante Jeanne, die begreep, wat oen go- wichtige bekentenis misschien zou vol-. "en ..laat ik het dan opschrijven en dan moet je het daarna ten overstaan van ge tuigen teekenen." (Wordt vervolgd). De commissie in wier handen het voor stel van Ged. Staten tot aanneming dei- motie van de heeren Yan Zadel h off S.s. gesteld, om zich in beginsel bereid te verklaren xut Jlïbsidieering van Volksuniversiteiten zê5: 1" ïiaaT rapport dat de meerderheid van de com missie zich niet vereenigen kan met het door Ged. Staten gegeven advies. Zij meent dat de motie-Van Zadelhof f c.s. niet moet worden aangenomen. Het voor naamste bezwaar was, dat met aanne ming der motie inbreuk zou worden ge maakt op de continuïteit der genomen be sluiten. De minderheid meende dat het in ver band met het groote cultureelo belang, dat de volksuiversiteiten behartigen, al lerminst gewettigd is, dat de staten in haar n'euwe samenstelling zien opnieuw uitspreken. Blijkens het rapport der commissie in zake de subsidie-regeling van den Bond van Op.enbare Leeszalen en Bi bliotheken in Zuid-Holland, kon men zich algemeen met het voorstel van Ged. Sta ten tot subsidieering vereenigen. De commissie, benoemd om te rappor teeren over de restauratie van de Oude Kerk te Katwijk a. Zee, sprak als haar oordeel uit, dat het billijk is, dat de provincie hiervoor een subsidie verleent van f 2000. De lieér J. Ier Laan diende een mo tie in, waarbij Ged. Staten worden uitge- noodigd een volledig evenwicht van de in de provincie Zuid-Holland geheven wor dende tol- en b t u g g e 1 d e n te doen samenstellen en in zake eventueel© ophef fing de Staten ten opzichte van de econo mische en financieel© gevolgen van voor lichting te dienen. Naar aanleiding van de gemaakte op merking dat de provincie to weinig doet ter bestrijding van de werkloosheid herhaalden Ged. Staten, dat zij er toe willen medewerken, om voor zoover zulks mogelijk is, de uitvoering van provin ciale werken, o.a. den aanleg van drink waterleidingen op het platteland,, te be spoedigen. Voorts deelden Ged. Staten mede, dat bij de aanstelling in vasten dienst van t ij d e 1 ij k personeel de uiterste be perking is in acht genomen. De commissie voor het onderzoek van do wijziging van bet Provinciaal werklied en reglement kon zioli vereemgen met de wijziging van den arr beidstijd voor het brug- en sluizenperso- neel. In zake de verlenging van den arbeidsduur voor de hopfdkanton- niers en de kantonniers van 45 tot 43 uur per week, werd door de meerderheid op gemerkt dat de voorgestelde wijziging van den arbeidstijd geen bezwaren kan ontmoeten, daar ook reeds het particulie re bedrijf, het Rijk en meerdere gemeen ten de 48-urige werkweek hebben inge voerd. Ged. Staten sluiten zich, wat deze aan gelegenheid betreft, volkomen aan bij het^ geen door het meerendeel werd te berde gebracht. De bezuiniging achten zij overi gens een voldoende motiveering van hun voorstel. De [oonsverlaiging bij de Ned. Spoorwegen. Naar gemeld wordt, is door den Bond van Ambtenaren bij de Nederlandsche Spoorwegen (B. A. N. S.) aan de organi saties van Spoorwegpersoneel een ver- BU1TEHLAND DE HERSTEL-KWESTIE Wisselende stemming. Roer of Rijn? Dó stemming aangaande de Fransch- Duitscho besprekingen, verkeert in heb weerhuisje. Nu eens denkt men, dat aBes terecht zal komen, dan weer is er gronde- locs pessimisme. Stresemann, die eerst alle moed had, dat de onderhandelingen een voor Duitsch- larad bevredigend verloop zouden hebben, verviel eergisteren in het tegsngesteldc en zedde tijdens een pers-receptie: ,,Do stap van de Duitsche regeering te Parijs, beeft de tegenwerping uitgelokt, dat het lijdelijk verzet niet als geëindigd Beschouwd kan worden, omdat de mili taire controle nog niet weder ingevoerd is. Daar nu Poincaré reeds eerder gezegd had niet in onderhandeling te willen treden, zoolang dat verzet niet was opgeheven, knoopte men er te Berlijn aan vast, dat de démarche ongeveer als mislukt kon beschouwd worden." Het blijkt nu achteraf, dat Poincaré de kwestie van de militaire controle slechts even aangeraakt heeft en in het geheel niet in verband met het lijdelijk verzet, maar wel in dat met het vredesverdrag in net iagemeen. Dit verandert de zaak aan zienlijk en de stemming is dan ook weer naar bet optimisme de orgeslagen en of schoon men zijn hoop binnen de engsie perken der redelijkheid tracht samen to persen, is inen er toch niet blind voor, dat er een succes is behaald eni do baan nu open is voor directe onder handelingen van staat tot staat. On? redenien van zakelijkheid koestert inen er do hoop, da-t de beide onderzoe- kingsoommissie Berlijn en niet" Parijs als hoofdzetel voor haar beraadslagingen zul len kiezen, omdat men daar meer dan er gens anders elders #le noodigo documen ten bij de band heeft. Belangwekkgnd is wel, dat nuen te Ber lijn, sprekende over bet tractaat van Ver sailles, laat doorschemeren, dat men to gen een bezetting van den Rijn geen be zwaar zou hebben, mits de Roer slechts werd ontruimd. Dat zou overeenstemmen met het trac taat, zegt men, dat van Roerbozetting niet spreekt.. Zal men alzoo den Franscben voet geven him ideaal te zien verwezen lijkt: De Rijn Fransch! Uit de onderhandelingen, die nu weer zijn hervat zal bet moeten blijken. In officitele kringen te Londen ver* wacht men, volgens den politieken mede werker van de „Star", dat ten slotte een definitieve actie zal volgen op de meer inleidende gedaclitenwisseling, welke nu tusschen Frankrijk en Duitsöhland heeft plaats gehad. Aan het foreign office is men er van overtuigd, dat de berichten, volgens welk© Duitschland meer l een poliliek spet 'speelt dan oprechte bedoelingen heeft, .'ongegrond zijn; zegt het blad. Volgens de •„Star" zou Frankrijk ook er toe ovct- igaan, om de huidige Roerbezetting iai een onzichtbare te veranderen in overeen stemming met de zienswijzo van de Brit- sche regeering. De „Evening News" zegt, dat de jong-i !st© gedaclitenwisseling tusschen Franke rijk en Duitschland in Engeland oplinvs-i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1