Dagblad voor Leiden en Omstreken. DWE LEU ABONNEMENTSPRIJS In Lefden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Por kwartaal 12.50 Per week f 0.19 (Franco per post per kwartaal 12.90 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Geen vrije handel. Tn een vorig artikel hebben wij gezien dat wij hier geen vrijen handel hebben, omdat van verschillende artikelen tame lijk hooee accijnzen worden geheven, terwijl bovendien onze handel met het buitenland aan allo kanten belemmerd wordt. Hoogstens zouden we van een betrek- kelijk vrijen invoer kunnen spre ken. klaar ook, wanneer w:j zooals vaak gedaan wordt, vrijhandel in dezen verkeerden zin opvatten, dan nog kunnen we voor ons land niet van vrijen handel spreken. Van tal van artikelen worden ook nu reeds invoerrechten geheven en naar men weet is de opbrengst daarvan voor dit jaar geraamd op 40 millioen gul den. Het is dus duidelijk dat wij in ons land geen vrijen' handel hebben. Dit kan door niemand worden ontkend. Daarvoor zijn de feiten te sterk spiekend. Toch wordt van zekere zijde steeds be weerd, dat wij van het vrijhandetsspoor niet moven afwijken en daarom heeft men er dit op gevonden, dat men ge zegd heeft: vrijhandel is niet iets posi tiefs, maar meer een kwestie van smaak of r i c h t i n g. Dat is niet onaardig gevanden, maar wie nadenkt zal door dit antwoord niet bevredigd zijn. Wanneer men (och in een bepaalde richting gaat, vele jaren lang, dan zou men eindelijk het doel iets naderbij moe ten komen. En nu is dit hf t eigenaardige, dat wij, na z.g. jaren'ang in de richting van den vrijen handel te hebben gewandeld, daar van nu verder dan ooit verwijderd zijn en dat de opvolgende liberale xegee- ringen ons; óók door herziening van het Tarief"; van -invoerrecht en «leeds, verder van liet vrijhandelsstation hebben afge voerd Wat hóeft men echter gedaan? Men heeft gezegd: dje tariefsherzienin gen van vrijzinnige Kabinetten hadden met de kwestie .vrijhandel of bescherming nipt-s te maken. Het waren technische herzienin gen. waarbij heit doel niet was de nijver heid te beschermen, maar om door de verbetering van de wet en de toepassing daarvan, meer geld in de schatkist te brengen. Tot op zekere hoogte is dit juist. Er is een tijd geweest, dat op erger lijke wijze geknoeid werd. Bekend is het voorbeeld van de hand schoenen. Paren handschoenen waren belast. En wat deden toen de slimme fabrikan ten? Zij stuurden eerst een kist met link- sclie handschoenen over do grens en een poosje later eon kist met recLtsche hand schoenen. Volgens dó letter van de wet waren dus geen paren handschoenen inge- gevoerd en zoo wist men de belasting te ontduiken. 4de JAARGANG. - ZATERDAG 15 DECEMBER 1923 - No. 1115 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936 'Aan deze knoeierijen heeft Minister Sprenger van Eyk een einde gemaakt, en ©r is niemand dito dat. gal afkeuren. Wat echter bevreemding wekt; is, dat rde •vrijhandelsmannen inplaats van de rechten af te schaffen of te verlagen, do mazen van de wet nauwer gingen t o e- h a 1 e n. Het gevolg van deze technische herzie ning was dan ook, dat do opbrengst van het tarief vermeerderde, dat feitelijk de invoerrechten werden verhoogd, de invoer •belemmerd en tal van artikelten meer beschermd worden dan voorheen. In plaats van naar den vrijen handel, werd dus gestuurd in de richting van v e r h o o g i 11 g van liet l&rief. I Men heeft dit zelf zeer goed gevoeld. Althans, in 1904 schroef Mr. Picrson, Ce n hekend. vrij handlaar maar die des niettegenstaande als Minister een vorhoo- giiig van het tarief voorstelde: ..Waarom ■licfcben wij vrij 11andelsmenschen nooit met nadruk aangedrongen op afschaffing van al die tariefposten, die een wat men noemt zwakke bescherming geven?" En het antwoord luidde: „Omdat wij t weten dat volmaakte belastingen niet be- slaan: bij iedere belasting moet men in iels dat schadelijk is berusten." i Was liet wonder dat het ..Sociaal Week- blad" het grappig noemde dat dit gc- schreven werd door een man. die als Mi- nis ter de schadelijkheid trachtte te vcr- v> groo(en-? V De soms nog gehoorde bewering dat bij ons de laatste halve eeuw het tarief voortdurend zou zijn verlaagd is dan ook moeilijk vol te houden en in strijd met de feiten. Evenals de voorstelling bij den laat- sten tariefstiijd herhaaldelijk gegeven alsof vrijzinnige Ministers de tariefmu ren die ons land. omringden, zouden heb ben geslecht. Zóó staat de zaak nieit. Inplaats van de tariefmuren te slech ten, hebben vrijzinnige ministers daar aan gebouwd. Tegenover een kleine verlaging van 1855 tot 1877 staat een vrij sterke ver booging door -de technische herziening van 1895, En nadat in 1897, 1901 cn 1905 legen het houwen van de tar'iefimiren zulk eeu feMe campagne was gevoerd, kwam eerst Minister Pierson en daarna Minister de Meester met voorstellen om de opbrengst van het tarief te verhoogen. Dergelijke, voor ieder te rontiVeeren feiten, zijn door de dogmatische liberale vrijhandelaran niet gemakkelijk weg te redeneeren. Men heeft er echter iets op gevonden. De verhoogingen werden voorgesteld als uitsluitend van technischen aard, wat geen bezwaar zou zijn, omdat ons tarief niet een beschermen cl, maar een fiscaal karakter draagt. Het versch' (is da i del i jk Een hes -hor m e n d recht wordt ge lieven van artikelen die ook in ons land kunnen worden vervaardigd, met het doel de i-moer ©enigermate te belemme ren en daardoor de inlandsche productie aan te mo'digc'i. Het wordt geheven om den inlanclschen voortbrenger een voorsprong te geven en zoo de e'igen industrie te beschermen te gen de concurrentie van het buitenland. Een fiscaal reclft is heel iets an ders. i Het is een roelit dat geheven wordt uitsluitend om de schatkist te vullen van. goederen ©:n producten die hier niet kunnen worden voortgebracht. Een recht op bewerkt hout b.v. draagt eenbeschermend karakter, daar liet be werken vari hout evengoed in ons land kan geschieden, wat voor onze industrie, voor patroons en arbeiders van veel be lang is. Een recht op petroleum daarentegen is een fiscaal recht omdat wij dit onontbeer lijk art'kel in ons land niet kunnen krij gen, zoodaf eke cent op den invoer daar van gelegd door de verbruikers moet wor den betaald en aan de schatkist ten goede komt. En -als we Inu ons tarief bezien, dan blijkt da'; de- bewering als zou bet uitslui tend een fiscaal karakter dragen niet op gaat. Dit werd door niemand minder dan Mi nister Pierson toegegeven toen hij ver klaarde: „Ons tarief. dat kan hie rna n d tegenspreken, geeft inder daad wat men noemt een zwakke bescher ming." Zóó is liet. Wel tracht men dit vaak te ontkennen, maar feit is dat wij in ons land geen vrijen handel hebben, dat ons tarief mede een beschermend karakter draagt, en 't kan geen kwaad dit te onthouden dat vrijzinnige ministers de een ha den ander gekomen rijn met voorstellen om de tariefmuren te bouwen. V H. de Wilde. Zooals reeds werd 'me gedeeld hoopt de heer H. de Wilde, lid van Ged. Staten* van Zuid-Holland a.s. Maandag zijn 70sten verjaardag te vieren. Dit feit verdient bijzondere vermelding •en mag niet onopgemerkt voorbijgaan. Daarvoor heeft do heer de Wilde een te belangrijke plaats in ons volksleven cn meer in 't bijzonder in ons partijleven in genomen. De heer de Wilde, hoewel nog jong van hart en joug van kracht, behoort dezo jubeldag wijst daarop tob de oude garde. Hij heeft de A. R. partij gediend en hij heeft, dat gedaan met zeldzame trouw cn nooit verzwakte geestdrift, vele jaren lang, ook toen het uit financieel oogpunt be zien, weinig profijtelijk wae dat te doen. Toen het nog volstrekt niet als een eer word aangerekend, tot de volgelingen van Dx*. Kuyper te beliooren. Hij heeft het gedaan en hij heeft het kunnen deen, alleen omdat die begin selen de liefde hadden van zijn hart, om dat hij zelf door die beginselen gegrepen was. Hij heeft getuigd cn gesproken omdat hij geloofde. Met groote slagvaardigheid, heeft hij in woord en geschrift de beginselen die hij liefhad gepropageerd. Ook in geschrift. Jarenlang was liij redacteur van een of meer anti-revolutionaire organen. En dat hij op dat gebied iets beteeken- de getuigt niet alleen zijn bekende werk „De Anti-revolutionaire partij en haar program van beginselen", maar misschien nog meer liet- minder bekende boek „Niet afgeweken'', waarin een aantal hoofdarti kelen in het jaar 1898 vcor de Stan daard geschreven zijn verwerkt. Ock op ander gebied bleken de ver diensten van dea jubilaris. In den Haagschen Gemeenteraad nam hij jarenlang cerSt als gewoon lid en daar na als wethouder een voorname plaats in. Als we ons niet vergissen dan was heb de heer de Wilde die als ambtenaar van den Burgerlijken Stand do core genoot de geboorteacte van H. K. H. Prinses Juliana te mogen onderteekeren. De laatste jaren fmigeerde de jubilaris als lid van Ged. Staten van Zuid-Hclland en als een verdienstelijk lid. Aan blijken van belangstelling zal liet den heer de Wilde cp dezen fsesk'.ag zeker niet ontbreken. Zoolang bij oi:s v .Ik nog gevonden wor den liefde cn trouw, zullen ook verdienste lijke mannen als de heer de Wilde, on der ons in waarde worden gehouden. Spare God hem nog menig jaar voor zijn gezin cn arbeid, en worde het hem gege ven, ook als vrucht van zijn arbeid, onder onzo jongeren te zien een toenemende lief de en geestdrift van onze schoone beginse len, door liem met zooveel talent gepropa geerd. V Militaire uitgaven. Kabinet en rechterzijde, zoo wordt 'steeds beweerd. zrj& mil'toiristiscb. M-en stelt et van zekere zijde voor, alsof de R'egeering er behagen in schept groote sommen voor militaire doeleinden 3>eschikbaar te stellen. Hoe onjuist deze voorstelling is, bleek weer uit het Voorloop!g Verslag van de Tweede Kamer over de Marinebegroo- ting. Opgemerkt werd. dat het eindcijfer de zer begreoting ruim 5 Vi miliLoen lager is dan dat van de Marinebegrooting van het loopende dienst jaar, van welke ver mindering ruim' r-milüoen voor rekening der militaire uitgaven komen. Andere leden maakten met waardeerimg melding van het feit, dat de Minister er in ..gés'ftagd is de militaire uitgaven van het marinebudget in twee jaren tijds van 48 lA tot 35 mSflioen terug te brengen. Deze cijfers zijn niet naeuw. Maar het kan geen kwaad ze nogeens te herhalen en tegenover de beweringen omtrent opdrijving der militaire uitgaven te -stollen de nuchtere feiten die van ern stige bezuiniging getuigenis afleggen. STADS3HEI WS. Strafvordering. In „Zomerzorg" werd gistermiddag een vergadering gehouden van rijksveldwach ters, agenten van politie en verschillende daarbij betrokken autoriteiben, waarin de heer P. Kramer, ccmm. van politio te Scheveilingen een lezing hield over: „Het nieuwe wetboek van strafvordering en het u it voerbesluit." De vergadering stond onder leiding van den heer Th. te Brake te Katwijk, die de vergadering opende, en de talrijke aanwe zige politiemannen namens de onderafd. Noordwijk en Omstr. en district IV van den Rijksveldwacht, hartelijk welkom heet te, alshiedo den geachten spreker, die he laas wegens een pas hem overkomen on gesteldheid nog niet de volle beschikking had over zijn stem. Tot zijn onderwerp komende begon spr. met te verklaren dat hij zich in hoofdzaak zou beperken tot datgene uit heb nieuwe wetboek van stra-fvordering dat di rect in verband staat met de taak der po litie. Niet alle moderne denkbeelden in het nieuwe wetboek ontwikkeld, worden door spr. zonder meer toegejuicht, al valt niet te ontkennen, 'dat het vele en zeer belangrijke verbeteringen bevat. Voornamelijk geldt dit ten opzichte van dio artikelen, welke de uitbreiding bevat ten van de bevoegdheid van de opsporen de ambtenaren. Om do aangebrachte verbeteringen des te beter te doen uitkomen, werd heb oude Avetboek, dat dateert uit 1838, vooraf aan een beschouwing onderworpen. Eenige bezwaren die het bevatte en door de prak tij k% vooral die der laatste jaren duidelijk naar voren gebracht, wer den toegelicht. Uit deze bezweren zijn cr wel twee waarvan men het meeat den na- deeligen invloed ondervond, n.l. dat eener- zijds do belangen van den verdachte wer den miskend, terwijl anderzijds dc be voegdheid van de politie ten opzichte van huiszoekingen, bevelen tot voorloopige aan houding, niet voldoende waren omschre ven. Een verdienste van do samenstellers van het nieuwe wetboek van strafvorde ring noemde spr. het, dat zij bij dit werk niet alleen hebben gelet op de traditionce- le gewoonte hier te lande bij do Justitie geldende, maar ook op die welke ten de zen in het buitenland worden gehuldigd, al zij hier aanstonds aan toegevoegd, dat het hier geldend rechtsgevoel ook in het buitenland wordt geroemd als zeer hoog staand. Achtereenvolgens behandelde spr. ver schillende werkzaamheden, vervat in het algemeen begrip van „aanhouding" waar mede de politie en rijksveldwacht dage lijks in aanraking komen. Heb laat zich denken dat menig inte ressant geval uit de praktijk hierbij ter sprake werd gebracht, om het meer of minder verdienstelijke van de aangebrach te wijziging in het lick*", te stellen. Over liet algemeen, aldus spr., is in het nieuwe wetboek meer dan tot dusver heb geval was, rekening gehouden met de be voegdheid, dio in dubieuse gevallen van hun ervaring aan de met opsporing be lastte ambtenaren dient to worden toege kend. De positie, van den verdachte is in het nieuwe wetboek belangrijk versterkt, niet liet minst door de bevoegdheid den raads man van den verdachte toegekend, om on der omstandigheden en behoudens enkele bepaalde beperkende bepalingen, toegang te verkrijgen tot den verdachte, geduren de den tijd dat- deze zich in verzekerde bewaring bevindt. Door de aangebrachte wijzigingen, dit bleek gedurig uit het zeer leerzame en in teressante betoog, heeft het wetboek meer aansluiting verkregen r p ie praktijk, al blijft ook thans nog zooals steeds, in vele gevallen liet woord aan de praktijk. Een krachtig applaus vertolkte de op rechte waar deering voor het door den heer Kramer in zijn lezing geboden©, dat met groote aandacht werd gevolgd. Aan het einde werd gelegenheid gegeven. voor het stellen vza vragen, waarvan door de lreeren Fijtsma, Weijers en Stapel werd gebruik gemaakt. Laatstgenoemde, comm. van politio al hier, wees met nadruk ophet gevaarlijk element dat gelegen is in den korten ter mijn, na het eindigen waarvan do verdach te van de voorloopige aanhouding moet worden ontslagen, omdat door deze bepa- ingewikkelde zaken niet voldoende kun nen worden voorbereid met kans op een goede oplossing. De voorzitter was ongetwijfeld aller tolk toen hij den heer Kramer dankte, voor zijn in populairün vorm gesteld en toch wetenschappelijk betoog, dat hen die het aanhoorden ongetwijfeld een belangrijken stap nader had gebracht tot, en hen ver trouwd gemaakt met het nieuwe wetboek, dat voor de dagelijkscne praktijk zulke belangrijke wijzigingen hoeft ondergaan. Dc heer Stapel, wien dank werd ge bracht voor de gelegenheid die hij zijn personeel had gegeven de lezing bij te wonen, sloot zich bij deze woorden aan, er den wensch aan toevoegende dat de heer Kramer nog dikwijls in de gelegen heid moge zijn om van zijn uitmuntende ga ven gebruik makende, de politiemannen van voorlichting te dienen. De Zakelijke Bedrijfsbelasting. Door de Kamer van Koophandel en Fa brieken voor Rijnland alhier is aan den Gemeenteraad het volgende adres gericht: In aansluiting aan de adressen over do Zakelijke Bedrijfsbelasting, de heide vo rige jaren Uwen Raad toegezonden, ver oorlooft de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Rijnland to Leidon zich Uwen Raad nogmaals te wijzen op de noodzakelijkheid, om deze belasting ge heel af te schaffen. Teneinde zoo min mogelijk in herhalin gen te vervallen, heeft zij or van afgezien, om de economische en sociale nadeelen, op welke in de vorige adressen reeds met zooveel nadruk is gewezen, nogmaals naar voren te brengen. Do Kamer van Koophandel meent thans uitsluitend op het onrechtvaardig karakter den nadruk te moeten leggen. Daaraan toch is het voornamelijk toe te schrijven, dat het protest tegen deze belasting steeds sterker wordt. Andere heffingen, welke veel zwaarder drukken, worden, al is het, vooral thans met groote moeite, opge bracht in de overtuiging, dat tegen de be lasting op zichzelf moeilijk opgekomen kan worden, ook al is de toepassing soms zeer onbillijk. Bij de Zakelijke Bedrijfsbelasting is echter het principe, de rechtsgrond zelve in het geding en op grond van het bij de betrokkenen zeer levendige besef, dat de rechtsgrond niet deugt, kan verklaard worden, dat de rustelooze actie niet eindi gen zal, voordat deze belasting geheel en al afgeschaft zal zijn. Waar ©enerzijds verschillende indus- trieelen bij wijze van protest geweigerd hebben deze belasting te betalen, en an dere dreigen deze belasting op de arbei ders te verhalen, moet de Kamer Uwen Raad met den meesten aandrang verzoe ken, de bezwaren tegen deze belasting volle recht te laten wedervaren en niet toe te staan, dat deze onrechtvaardigde heffing de oorzaak zou kunnen worden van nog mecdere ontwrichting van het economi sche en sociale leven. Al is het zeer aanlokkelijk verschillende gronden, welke aangevoerd worden om deze belasting nog een schijn van recht te geven, aan een critisch onderzoek te onderwerpen, toch zal de Kamer, tenein- do groote uitvoerigheid te vermijden, ADVERTENTIE-PujJ3 Gewone advertentiën per regel 22X cent, Ingezonden Mededeelingen, dubbel tariet Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbeta* van ten hoog3tö 30 woorden, worden n-o-'^A en Aan het Zoeklicht Leiden, 15 December 1923 De rechterzijde is toch nog ergens goed voor, blijkbaar. Zij heeft ons n.l, volgens het liberale Handelsblad, voor een „kolossaio stommiteit" behoed, door de interpellatie-* aanvraag van den heer van Ravensteijn, over het vertrek van den ex-Kroonprirs af te wimpelen. „Een interpellatie aMus het lilroale orgaan die ons de kolossale stommi teit zou hebben doen begaan om een voor ons gevaarlijke quaestie door ons to doen oprakelen, juist nadat het buiten-i Jand tot zwijgen is gekomen!" Toestaan van de interpellatie zou een groote stommiteit zijn geweest. Het mooie van de zaak is, dat niet do Communisten en Socialisten alle v r ij- zinnigen vóór stemden, behalve Mej. van Dorp en do heerBraat. Over des heeren. Braats wijheid heb ik nog nooit een verstandig mensch kooren roemen. Ma^r volgens het Handelsblad heeft hij ditmaal toch heel het verpoli tiekte liheralendom een lesje gegeven, en toonde het puikje van het vrijzinnigen- dom zich minder verstandig dan Braat. 't Schijnt dam toch wel keetemaal mis to zijn met het liberalisme tegenwoordig. OBSERVATOR. daartoe niet overgaan, to meer daar dit reeds geschied is in het laatste nummer van de „Mededeelingen" van do Kamer van Koophandel, waarvan een exemplaar hierbij gaat. Alloen moet gewezen worden, op het feit, dat de oorspronkelijke recht vaardigingsgrond door - niemand meer wordt' verdedigd, en dat door den een déze, en den andere die motiveering als ter verontschuldiging naar voren wordt geschoven, welko verschillende pogingen overigens er op wijzen, dat een afdoen- d o reden niet is te vindgri. De Kamer acht zich echter verplicht, Uwen Raad er nogmaals op te wijzen, dat het ontbreken eener rechtvaardigings grond, den ondernemers het gevoel moet geven, dat zij huiten de 'rechtsorde ge plaatst worden, nu zonder redelijke moti veering met vrijlating van alle andere categorieën der burgers, door middel eener door Uwen Raad vastgestelde ver ordening, van hen deze extra heffing ge vorderd wordt Dit moet hoe langer hoe meer dezo psychologische uitwerking hebben, dat do patroons, welke voorheen in tijden van werkloosheid het werkvolk nog zooveel mogelijk aan den gang hielden, deze thans gaan ontslaan, zoodra dit voor hen voor- deeliger is. Het is de Kamer bekend, dat het aan bet onrechtvaardig karakter de zer belasting te danken is, dat dezo feiten zich voordoen bij werkgevers, welke steeds tot de meest humane gerekend worden. Op grond van do alom zoo sterk ge voelde bezwaren, zijn dan ook reeds tal van gemeenten tot afschaffing overge* gaan. Do Kamer verzoekt daarom Uwen Raad met den meesten aandrang den druk der belastingen zoo gelijkmatig mogelijk over allo burgers te verdeelen, door te besluiten op de begrooting voor 1924 de post Zake-* lijke Belasting op het Bedrijf te schrap pen, en Burgemeesters en "Wethouders uit te noodigen de intrekking der betrokken verordening voor te bereiden. Eénmanswagens. Door den heer van Eek zijn de volgen* de vragen aan B. en W. gericht: Hebben B. en W. kennis genomen vani het bericht in d© pers, dat de N. Z. H. Tramw.-Mij. voornemens is over te gaan tot invoering van éénnianswagenö? Kunnen B. en W. de toezegging doen, •dat de vraag of het gcwenscht is, dat da Raad overeenkomstig de concessie-voor waarden aan de N. Z. H. Tramw.-Mij. toe stemming geeft tot het invoeren van den éónmanswagen, tijdig, d.w.z. voor dat de Tramw.-Mij. de noodigo voorbereidende maatregelen heeft getroffen, aan het oor- doel van den raad zal worden onderwor pen? i j C. H. Krantz. t Op zijn buiten „Huys to Warmont to Warmond, is gisteren overleden, do heer C. H. Krantz, bekend industrieel en oud ste firmant van de fa. J. J. Krantz en Zoon, lakenfabrikant alhier. Do ovorledene, die zich bij voorkeur niet op het politieke erf bewoog, heeft op maat schappelijk gebied veel tot stand gebracht cn zich daardoor veler achting verworven. Bekend is o.a. de zorg voor de hygiëni sche belangen van liet fabrickspersoneel, ten dienste waarvan hij op eigen initiatief het badhuis aan den Ouden Singel sticht- te; het eerste hier ter stede. Ook in de belangen van do stad ten op- j zicht© van haar ligging aan verschillende waterwegen leefde de lieer Krantz in bijzonder mee, getuige verschillende zaak- kundige adviezen door liem indertijd ver- strekt, welke ook in de toekomst nog van belang zullen blijken te zijn. _J|

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1