Dagblad voor Leiden en Omstreken. ABQÜNEiviEÜTSPRiJS In Leiden en bulten Lelden waar agenten gevestigd zijn per kwartaal 12.50 Per week ...,f0.19 'Franco per post per kwartaal f 2.90 4üe JAARGANG. - DONDERDAG 13 DECEMBER 1923 - No. 1113 Bureau: Hooigracht35 «'Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936 A3iV£KTËt«TI£.PL,^a Gewone advertentiën per regel 22% een* Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief? Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiërt bij vooruitbeta* •mg van ten hoogste 30 woorden, worses V Ontwapening. Wanneer wordt aangedrongen op een behoorlijke verzorging van onze lands- ■defensie, dan heet het al'tijd dat wij oor logzuchtig zijn en dat geen rekening wordt gehouden met de ontwikkeling van de ontwapeningsidee. Er is immers een sterker wordend streven om niet de macht, maar het recht te laten heslissen? En waarom zouden w ij, ondanks het feit dat onze zelfstandigheid van zoo groote beteekenis is en dat wij zoo kost bare en gevaarlijk gelegen bezittingen hebben, dan niet alvast voorgaan in de ontwapening? De andere volken gaan toch immers denzelfden weg opl Zou het waar zi'n? Is er inderdaad een streven om te ko men tot ontwapening? Wie nog mocht twijfelen neme kennis van de vcteende mededeeling uit Ameri ka afkomstig: ,.In zijn jaarlijksch verslag aan het congres laat de minister van oorlog, een ernstige waarschuwing hroren tegen ook maar de geringste verlaging van de begrooting van oorlog. Niet alleen wordt het leger mindeT dan het allternoodzakel'kste gegeven, zegt hij, maar zal het spoedig noodig zijn de ramingen voor de landsverdedi ging te verhoogen wegens het op -raken van de oorlogsvoorraden. De minister herhaalt z:n aanbeveling van vroeger om de sterkte van het be staande leger zoo spoedig mogelük van de huidige grens van 125 000 man op 150 000 man te brengen, daar dit het minimum is. dat noodzakelik is voor de land sverdediging. Amerika, zegt de minister, is zoo slecht toegerust, dat zijn positie alleen met d;e van Duitschland is te vergelij ken. Hij dringt er daarom op aan, dat men zijn defensiepolitiek zal steunen en zoo de Amerikanen in staat zal stelli- len hun bedoelingen te verdedigen, met hot vasthouden aan de vreedzame tra dities van het land." Dit is dunkt ons toch nog iets anders dan ontwapening. De Amerikaansche oorlogsbegrooting mag in geen geval worden verminderd. De sterkte van het leger moet zelfs met 20 pet. worden opgevoerd. En Amerika staat iai dit opzicht niet ©lijeen Overal is eenzelfde streven waar te nemen. Alleen Nederland maakt een uitzonde ring. De rterkte van ons leger wordt tot de uiterste grens verminderd en onze mari ne tot het uiterste minimum terugge bracht. Maar wie zijn land liefheeft en de be hangen van zijn volk begrijpt zal niet op een toestand van weerloosheid willen en mogen aansturen. Vasthoudend aan de vreedzame tradi ties van «ons land en juist daarom zullen we niet onze verdedigingsmiddeten ver waarlozen en Moeder1 and en Koloniën door ontwapening weerloos maken. V Misleidende beloften. Een allerzonderlingst regeer ingspro- 'gTam is onlangs vanwege do S. D. A. P. gepubliceerd. 0 Hoewel op den voorgrond werd gesteld dat de begrooting sfi-uitend gemaakt dient ,te worden, werden toch maal regelen' in uitzicht gesteld, die het tekoTt zeker tot 200 millioon gulden per jaar zou den deen stijgen. - Niet zonder verwondering vroeg me- .rJgeen 'zich af hoe men het zou klaarspe- 3en stel dat men daartoe in de gelegen heid werd gesteld - deze beloften te Ver vullen. De knapste financiers zien nauwelijks kans de bestaande en de dreigende tekor ten weg te werken en. zou de S. D. A. P. 'dan in staat zijn een h'oom des over vloede over ons volk uit te storten? H e t V o 1 k heeft thans de gewenschte nadere toelichting gegeven, r Het pTögram, zoo «heet het nu, is niet bedoeiM voor een korte periode. Het is toekomstmuziek'. i En ten overvloede wordt er nog aan i 'toegevoegd, dat de arbeiders wel begrij- pon daf het thans niet de tijd is om mate- 'teieele verbeteringen tot standi te brengen. Dat zal wel juist zijn. Maar juist daarom is het zoo mislei- £'**«dend om naast het voor een korte V'- periode bedoelde program van Minis- ter Colfjn, te stellen een program dat be- 'V 'doeld is voor een verre toekomst als de i- tijden weer beter zijn geworden. (i,., De vraag is echter thans niet wat men feln een mogelijke toekomst zou willen Voldoen, maar wat thans, nu de tekorten feeen trnstig dreigend karakter vertoonen, f - gedaan moet worden. Daarop blijft de S. D. A. P. heft ant- woord schuldig. Wat voor een partij die van beloften i" jpoet teven, verklaarbaar foj i STADSNIEUWS. GEMEENTERAAD. De Gemeenteraad vergadert op Maan dag 17 December 1923, des namiddags te één uur. De vergadering zal, zoo noodig, worden voortgezet: op Maandag 17 December, des avonds te 8Vi uur, op Dinsdag 18 Decem ber des namiddags te twee uur en des avonds te 8/4 uur, op Woensdag 19 De cember des nam'ddags te twee uur en des avonds te 8 >4 uur. Te behandelen onderwerpen: lo. Praeadvies op het verzoek van M. H. W. A. van Rossum du Chattel, «pm eervol ontdte.g als Ambtenaar van den Burgerlijken Stand. 2o. Benoeming van twee Ambtenaren van den Burgerijken Stand, uitsluitend belast met liet sluiten der huwelijken. 3o. Benoeming van een Keuringsvee arts bij het Openbaar Slachthuis en den Keuringsdienst voor vee en yleesch. 4o. Praeadvies op het verzoek van Prof. Dr. A. J. Wens-nck, om hem ont slag te verleenen als Regent van het H. G. of Ai-me Wees- en Kinderhuis. 5o. Praeadvies op het verzoek van Dr. A. Henidr'ks. om eervol ontslag als lee- raar in de Nederlandsche taal en letter kunde en in de Geschiedenis aan het Gymnasium. 6o. Voorstel tot overplaatsing van den onderwijzer J. K. van der Valk, van de school aan de Medusastraat B naar de school aan de Paul Krugersteaat A. 7o. Voorstel om het bepaalde bij art. 28, le lid, sub 2o der verordening, rege lende den rechtstoestand van de ambte naren der gemeente Leiden, tot 1 Januari 1925, buiten toepassing te laten ten op zichte van den opzichter hij de Gemeente werken J. P. Hemerik. 8o. Voorstel in zake de vaststell'ng 'van pensioensgrondslagen van ambtenaren, die door den Gemeenteraad worden be noemd of wier verandering van wedde door den Gemeenteraad wordt vastgesteld. 9o. Praeadvies op de verzoeken van de afd. Leiden van den Nederl. Bond van Werklieden in Overheidsdienst en van de afd. Leiden van den Nederl. Christel. Bond van Personeel in Puhlieken Dienst, in zake den inkoop voor pensioen van lossen dtenst, Vóór 1 Juin 1922 bewezen. lOo. Voorstel in zake het sluiten van kasgeldneeningpn, gedurende het le kwar taal 1924. llo. Voorstel tot verhuring van het niet tot baggerterrein ingericht gedeelte van het perceel Tand Sectie N. No. 178, aan P. van Ulden. 12o. Voorstel tot het verleenen van een bijdrage in de kosten van demping en rioleering van de sloot tusschen de Rijn- zichtstraat en de de Wetstraat. 13o. Voorstel in zake den bouw van ge meentewege van 148 woningen op een tor ren nabij den Baagweg. ten zirden van de Nanniestraat en tot beschikbaarstel ling van de voor dien bouw benoodigde gelden. 14o. Voorstel om goed te keuren dat uit de voor 1924 beschikbaar te stéllen gel den voor steunverleening aan workloozen door de Gemeentelijke Steuncommissie, voorl'oopig e°n bedrag van f 10.000. wordt bestemd voor de emigratie van werkloozen naar Canada. 15o. Interpolatie van den heer Sijtsma, in zake de toepassing van de verordening op het rijden met zwaar beladen vracht auto's. 17o. Begroeiing van inkomsten en uit gaven der gemeente voor den dienst 1924 18o. Praeadvies op het verzoek van den Central en Ouderraad om te besluiten tot wederinvoering van den Schoolbioscoop. GEMEENTEZAKEN =5 B. en W. stellen den raad Voor, aan prof. dr. A. J. Wensinck op zijn verzoek eervol ontslag te verleenen als regent van het Heilige Geest- of Arme Wees- en Kinderhuis en. aan den heer H. W. A. van Rossum du Chattel als Ambtenaar van den BurgOTL Stand. Verder wordt voorgesteld liet aantal onbezoldigde ambtenaren van den Bur gerlijken Stand, uitsluitend (belast met het sluiten van huwelijken, met één uiit te breiden. Voor de vacature-Van Rossum du Chattel hébben B. en W. de volgende aanbeveling ingediend: 1. E. van der Wall, 2. H. W .Spendel en voor den te benoemen nieuwen ambtenaar: 1. J. B. Meynen, 2. A. Mulder. B. en W. stelten verder voor, den heer G. J. Ftois, thans tijdelijk keuringsveearts bij het openbaar slachthuis, voor vast aan te stellen. Inzake de vaststelling van den pen sioengrondslag van ambtenaren, die door den gemeenteraad worden benoemd of wier verandering van wedde door den gemeenteraad wordt vastgesteld, wordt door B. en W. voorgesteld dit in den ver volge aan hen op te dragen. Verder stellen B. en W. voor, over te 'gaan tot bet van gemeentewege doen bouwen van 74 beneden- en 74 bovenwo ningen op een terrein nabij den Haagweg 'ten (zuiden van de Nanniestraat en met ■het oog hierop hm te machtigen, over «een bedrag van f 44.400 van de z g. bouw* reserve der stedelijke lichtfabrieken te beschikken. De totale bouwkosten wor den geraamd op f 434.975. Het rijk geeft een premie van f44.400. Den gemiddel den huurprijs wenschen B. en W. te zien vastgesteld op f 3.68 per week en per wo ning. Door B. en W. wordt aan den Raad \jporgesteM, om f 10.000 beschikbaar te stellen ten behoeT© van de gemeentelijke steuncommisste om, in navolging van en kele andere gemeenten, dé emigratie va/n werkloozen, die zulks wenschen en die de noodige physieke en psychische geschikt heid bezitten, naar Canada bevorderen door het verleenen van de noodige voor schotten. Om tot terugbetaling te geraken moet de emigrant een levensverzekering op niet te langen termijn (pl.m. 10 jaar) sluiten, bijv. tot een bedrag van f 1000. De gemeente moet dan do eerste jaarpre- mte betaten en de pohs Jn haar bezit houden. Wanneer de premie een nader te bepalen aantal jaren door den emi grant is gestort, kan de gemeente de te rugstorting van het voorschot en van de betaaHe eerste premie vorderen. Door grondige selectie der candidaten en de zekerheid, dat de betaling der pre mie de financieele krachten van den emigrand, die toch in Canada een hoog loon zal verdienen, niet te boven gaat, be slaat groote kans, dat de voorgeschoten geteen in de gemeentekas terugvloeien. (In Engeland heeft men 5 pet. kwade posten, terwijl het Leger des Heii's, meer dan 90 pet. van de verleende voorschot ten terugontving. Aangezien op het aanblijven van den heer J. P. Heemrik, opz. hij de Gem. werken, die den pensioen gerechtigden leeftijd heeft bereikt, grooten prijs wordt gesteld, stelten B. en W. aan den Raad voor gebruik te maken van de betreffen de bepalingen en voor dezen ambtenaar de pensioenpiiolit buiten werking te stel len. Geref. Oucterveréenigiing. In gebouw „Patrimonium" hield de Gereformeerde Oudervereenlging alhier gisteravond een zeer belangrijke leden vergadering, ter vaststelling van de Sba- luten, ter vaislstelling van een bestuur en ter bespreking van de toekomstige lei ding der Knapen- en Jongeliedcnvereeni- gingen waarmede*de vereenïiging zich zal gaan belaften. In deze vergadering was mede begre pen een gewone ledenvergadering van de Jongeliëdeu-ver. op G. G. „Timotheus", waarin de gebruikelijke werkzaamheden plaats vonden, ten aanschouwe van de aanwezige leden der Ouder'vcreenlging, die zich op deze wijze een beeld konden vormen van het karakter der werkzaam heden, in verband met do eischen die aan het leiderschap zijn te stellen. De besprekingen droegen allen zonder onderscheid een hoogst geanimeerd ka rakter, en gaven een goeden indruk van de^ werkwijze der vereeniging. Een concept-reglement, door den voor zitter, Ds. Bouwman, ontworpen, werd z. h. s. goedgekeurd, met de bepaling, dat in een gecombineerde bestuursverga dering met de beide Jongelingsvereeni- gingen eenige aanvullende ar tike1 en zul len worden besproken, die beoogen de toepassing van het reglement nader te re gelen ten opzichte van de Jongeliedenver- ecniging, met het oog op het onderscheid tusschen die vereen, en de Knapen'ver- werden benoemd Ds. W. Bouwman, H. Vallentgoed en S. Bulthuis, die allen de benoeming aannamen. De heer A. de Jong Ez?n. kon zich niet beschikbaar stel den, weige,ns aanstaand vertrek uit de stad, terwijl de heer H. C. die Jong zijn benoeming niét kon aanvaarden wegels tijdsgebrek. De beide andere bestuursle den zullen nog door de Jonigv. „Obadja" en „Dr. H. Bavinck" worden aangewe zen. Ten aanzien van de leiding werd^ beslo ten de -overname daarvan nu geleidelijk te doen plaats hebben, aanvankelijk door de ouders op te wekken tot het regelma tig bezoeken van de vergaderingen der K. en Jongel. V.'en, om later in overleg met de beide J. V. de leiding definitief te regelen. Aan het einde der vergadering richl'te de heer A. de Jo,ng Ezn. zich in verhand met zijn aanstaand vertrek, in een (har telijk afscheidswoord tot de Ouderver- eeniging, zoowel als "tot de JongeliedcQ- vereenigüi'g, waarhij spr. eenerzijds wees op de gewichtvolle taak der ouders, an derzijds op de eischen die de jeugd- arbefd aan de leiding stolt. De heer De Jopg eindigde met dankge bed. i Te ongeveer half tien gisteraVond ontstond een vrij ernstige schoorsteen brand in het magazijn van de fa. Vroom en Dreesmann, tegenover de Vi'schbrug. Het kostte de brandweer, die spoedig aanwezig was, aanvankelijk eenige moei te om bfj het „brandpunt" te komen, tot zij zich genoodzaakt zag, de spiegelruit van een deur te verwijderen. Jn korten tijid wa« daarna het vuur ge doofd. Bijzonderheden deden er zich ver der niet bij voor. Het laat zich begrijpen, dat het geval in dit drukke stadsgedeelte heel wat belangstellenden op de been bracht. In verband met den dief.staH van sa jet uit oen der alhier gevestigde fabrie ken, waarvan wij gisteren melding maak ten, is thans nog, als verdacht van he ling ten dezen aangehouden do 31-jarige juffr. J. V. Men verzoekt ons de aandacht te vestigen op de in dit nummer voorko mende advertentie der Geref. Jongel. Ver. Dr. Bavinck, waarin belangstelten- den worden uitgenoodigd tot bijwoning der ledenvergadering op Vrijdag 14 Dec. en waarin het onderwerp: ,,De Bevol- kingstheorte" zal worden ingeleid door den heer A. Boekkooi. De Stscrt. bevat re mededeeling dat aan de Leidsche Levensverzekerings maatschappij alhier gevestigd, is uitge reikt de verklaring, bedoeld in artikel 18 der wet van 22 Dec. '22 op het Levens- verzekerin'gsbedrijf. De kabinetscrisis. Volgens de Tel. zijn gistermiddag in hot gebouw der Tweede Kamer bespre kingen begonnen tusschen vertegenwoor digers van de A.-R. en de R.-K. fractie. Ook de groep der 10 R.-K. Vlootwctbe- strijdei's was daarbij vertegenwoordigd. Eerste Kamer. Do Eerste Kamer is thans bijeengeroe pen tegen Dinsdag 18 dezer, des avonds half negen. Mei de feestdagen. Dé Minister van Arbeid heeft onder be paalde voorwaarden aan hoofden of be stuurders van slagerijen in alle gomeon- ,ton vergund dat gedurende het tijdvak van 17 Dec. 1923 tot en met 5 Jan. 1924- zoowel door mannen als jiongens langer wordt gewerkt dan de wettelijk vastge stelde tijd, mits op de dagen, waarop lan ger dan 9 uur wordt gewerkt, voor arbei ders ten aanzien van wie niet bij het werktijdenbesluit 'voor fabrieken of werkplaatsen het uur, waarop uiterlijk de arbeid op die dagen moet eindigen, is l>e- paal'd, het uur van einde van den werk tijd wordt vastgesteld op 9 >2 uur des avonds. De Postchèque- en Girodienst. In verband met de geruchten die ook in de pers tot uiting komen, volgens welke de Postchèque- en 'Girodienst met ingang van 1 Jan. 1924 weer zou worden her opend, verneemt het H d h 1., dat het sal do der rekeninghouders op 4 Oct. nog niet „de deur uit" is. Aangezien de reke ninghouders zelf zich met dit saldo accoord verklaren en eventueele bezwaren nog moeten worden behandeld, ligt do conclusie voor de hand, dat heropening van deii dienst tegen den genoemden da tum moeilijk kan worden verwacht. To ibevcegder plaatse heeft men ons dan ook pog geen datum kunnen noemen tegen .'welken de heropening kan worden tege moet gezien. Oud-Min, Ph. W. v. d. Sleyden. t In den ouderdom van 81 jaar is te 's-Gravenhage overleden do heer Ph. W. van der Sleyden, oud-minister van Waterstaat, Handel en Nijverheid, oud-hoofdinspecteur van den Waterstaat en ridder in de Orde van den Ned. Leeuw. De heer Van. der Sleyden was minister in het kabinet-Raëld van 1894 tot 1897. H. de Wilde. Maandag 17 December a.s. hoopt do hoer H. de Wilde lid van God. Staten, van Zuid-Holland zijn 70sten verjaardag to vieren. Door de A. R. Sta.fcen.el 11 b zal bij die gelegenheid aan den. heer d© Wilde een diner worden aangeboden. Melklevering aan Duitschland. Terwiiil men de melk voor het bezette gebied tot dusver hoofdzakelijk via Keu len en Dortmund betrok, is thans een overeenkomst gesloten met Nederland sche leveranciers, die per dag 200.000 li ter zullen bezorgen. De stad Essen, die voorheen ovot 175.000 liter per dag kon beschikken, kreeg den laatsten tijd nog niet 1/10. '-iïï De noorf in DuHschland. De eerste Roode Kruie trein vertTekt Dinsdag van hier naar Duitschland. Het geheel© convooi rijdt over Bent- heim, alwaar het in tweeën gesplitst wordt. Zoowel de wagons naar Berlijn als die naar Essen worden door een tweetal transportcolonneileden van het Nederlandsche Roode Kruis begeleid. 8000 K.G. kleeding voor een groot deel teza men gebracht door het Algemeen Klee- rencomité voor Duitschüand cn Neder land, wordt ook mot den. trein medege voerd. Zoowel Nederlanders als Duitschers zullen tot de keukens toegang hebben en profiteeren van de uitdeeling van levens middelen en Heeding. De exploitatie der keukens, waar voor f 5 één persoon ge durende ceme maand gevoed wordt, is voor dria maanden gegarandeerd. De gehuwde ambtenaren. Naar de „N. R. Crt." verneemt, is nader besloten, de voor verzending gereed liggen de ontslag-aanzeggingen aan gehuwde ambtenaressen bij den dienst van do pos terijen, telegrafio en telefonie aan te houden, in afwachting van het door de centrale commissie voor georgnnisperd overleg in ambtenarenzaken op 18 rlczer uit te brengen advies. Daar als regel pas 4 of 5 dagen na de vereadering van de commissie het advies via den minister v-a justitie aan de regeering wordt toegezon den, zullen de eventpeele ontslagbrieven hoogstwaarschijnlijk niet vóór Kerstmis worden verzondcui. De wachtgeldregeling. „De Ambtenaar" meldt, d&fc eerstdaa?s een Kon. besluit is te wachten, waarbij do wachtgeldregeling aldus wordt gewijzied, dat ook do pensioengerechtigden op 55- jarigen leeftijd bij ontslag wegens over compleet, eerst op wachtgeld worden ge steld en daarna gepensionneerd op liet ti 1- sfcip, dat het wachtgeld vervalt of lager wordt dan liet pensioen, waarop men krach tens zijn dienstjaren aanspraak heef'. Op 65-jarigen leeftijd gaat in elk geval het pensioen in. De drooglegging der Reeuwijksche plagen Gistermiddag hebben verschillende 1- n der Prov. Staten van Zuid-Holland or r leiding van het gemeentebestuur van R •- wijk een inspectietocht gemaakt nsnv Reeuwiiksclio plassen in verband nv ptennen tot drooglegging, waardoor oen 1050 H.A. bouwgrond kon worden gr a- nen. Onder auspiciën der gemeente Re- 1- wiik zal kra-chtic voc- -1" j geijverd. Dure slordigheid. Accouniiantsonderzoek heeft uitgewe zen, dat de administratie van liet distri butiebedrijf in do gemeente Warns veld meer dan slordig- is gevoerd, zoodal, nu het rijk weigert, ©en deel der koste.n t© dragen, de gemeente ongeveer f 55.0C0 moet bijpassen, waarvan nog f3°000 moet worden betaald. Invoering van de 48-urinc werkweek. In verband met de behandeling van de begrooting zal do Haagsche gemeenteraad in de geüegenhe:d worden gesteld zich c er de invoering van de werkwnek van 48 uur voor werklieden uit te spréken. In ve'ke mate de werktijd verlenging voor do gemeente een geMé'ijk voordeel zal opleverer, is niot nauwkeurig to schatten. Een globale ram mg bij de ver schillende bedrijven gaf oen bedrag van plm. f 300.000 aan. Uitsluiting in de texttelirfidir.trie. Ook te Winterswijk is in de fabrieken N. Y. Bontwevcrij ,.De Batavier" en die van de firma H. Willink en Go. door aan plakking bekend gemaakt, dat na 22 De cember do fabrieken stopgezet zullen wor den 0:1 dc arbeiders' ivtoesloten. 3UITENLÜHD DE PARLETfiENTAIRE CRISIS IN ENGELAND. !t Zwevende verhoudingen. Labour wil regeeren. Reeds meer hebben wij er op gewezen., dat er een merkwaardige "overeenkomst 'valt waar te nemen tussohen de politicko J verhoudingen in ons eigen land en in Enn .geland. Bij ona een groep liberalen, die in sa.-> menwerking met de socialisten een vloot-i wét tjachlon te doen vallen en wanneer het er om gaat de consequent's daarvan •te aanvaarden dit niet aandurft in Engeland een samengaan van Libeniion en Labour om de protectieplaunon te ver-i ijdclen, maar ©en uiteengaan nu dfc ro* geering ten val is gebracht. Nu willen vel© liberalen wel weer sa-; menigaan met de conservatieven omdat zij de dwaze plannen van Labour vrcezeti verwerkelijkt te zien. Volgens de „Baiify Mail" zou Asquith aan Baldwin hebben medegedeeld, dat hij persoonlijk bereid ia, den premier allen steun te verleenen, welken hij in het bw lang van het land acht. Hot blad voegt oroan toe, !dat leden van de ver sell ill en de socties der liberale par-« tij zioh verklaard hebben ton gunste van de vorming van een nieuwe oonslilulio— neel© partij teneinde de bedreiging van het internationale socialisme to bestrij-r den. De socialisten staan nu echter sterk. Do uitvoerende raad van de arbeider»*! partij heeft onder voorzitterschap vanj Ramsay MaoDonald een vergadering gwj houden. J In het pai tijbeesluur word voldoe 11 in® uitgesproken over het feit, dat de arbewl derspartHj dc off! - blijzfl

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1