Dagblad voor Leiden en Omstreken. NIEUWE LEID» COURANT ABONHENIEIITSPRIJS U'j ln Leiden en buiten Lelden waar agenten gevestigd zijn ?er kwartaal....f2.50 7*er week f 0.19 Franco per post per kwartaal ......f2.90 4i)e JAARGANG. - DINSDAG 11 SEPTEMBER 1923 - No. 1034 Bureau: Hooigracht 35 Leiden - Tel. Int. 1278 Postrekening 58936 Vrouwenkiesrecht. Het Vrouwenkiesrecht blijft de aan dacht vragen. Dit blijkt mede uit de verschijning van eene brochure van de hand van Ds. J. S. Post, te Oudega (Sm.) onder den titel: „Het revolutionaire vrouwenkiesrecht en de strijd om vrouw en huisgezin". De schrijver wijst er op, dat er onder Ons Protestantsch Christelijk Volksdeel tori opzichte van dit vraags'uk een zeieie inheslistheid valt waar te nemen, die ze-» leer niet ten goede kan komen aan do eenheid in de groepen ter rechterzijde zelf en het waarachtig belang van ons Vaderland, dat meer dan ooit behoefte heeft aan een eendrachtig biddend en werkend Christenvolk. Deze gedeeldheid, zoo meent hij, be hoeft niet al te groote bevreemding te wekken Immers, zij die den Bijbel eeren als het "Woord van God en dat beschouwen als hun licht op den levensweg, zullen zich, wanneer ze althans hun Bijbel recht ver staan, altijd kenmerken als menschen vari gezonde levensopvatting. En als zoodanig zullen ze zich ter eener zijde openbaren als menschen, die een open oog hebben voor de practijk van bot loven en voor de de eischen van den tijd, doch aan den anderen kant als ernstige zoekers naar het ware beginsel, overeen komstig den eisch van Gods heilig Woord En zoo legt de een meer den nadruk op de practijk, de ander op het begin sel. Verschil van opvatting is dus verklaar baar, maar waar dit zou kunnen leiden tot verdere verdeeldheid van hen die een' moeten zijn en tot onherstelbare schade van het Nederlandscho volk, moet er, naar de schrijver meent, licht ontstoken! worden, opdat we bij dat licht, dat nooit misleidt, als Christenen helder zien wat ons inzake het Vrouwenkiesrecht te doen staat. In een duidelijk en warm gesteld betoog behandelt Ds. Post dan de Vrouwenbewe ging, die opkomt uit een beschouwing van den mensch en zijne afkomst, die lijnrecht ingaat tegen wat de H. Schrift, ons als waarheid openbaart en waarvan het vrouwenkiesrecht een der vruchten is* Op krachtige gronden en met gloed en overtuiging wordt daarom dit kiesrecht bestreden. Voor wie het rapport van de door de Deputatenvergadering in 1920 benoemde commissie-Idenburg bestudeerde, wordt hier uiteraard weinig nieuws gezegd. Met da houding, door de A1. R. partij in i fleze kwestie ingenomen, gaat de schrijver accoord. Op de vraag of de verkeerd deden met onze vrouwen aan te sporen ter stembus te gaan en of we ze niet met kracht hadden moeten terughouden, antwoordt hij met een krachtig: „n e e n". Het kiesrecht in onzen vrouwen o p g e- drongen, en daardoor zijn zij voor de keuze gesteld, óf door niet te stemmen den vijand voordeel te geven, te stem-» men, en daarmee het belang van land en volk te dienen en de revolutie afbreuk te Üoen. Raar stemmen is te beschouwen als een noodverweer. Beginsel en doel waren daarbij niet zondig. Maar daarbij mogen we niet blijven! staan, waarom Ds. Post dan ook opwekt om een krachtige en bezielde actie te gaan voeren voor het kiesrecht der gezinnen. Ook dan zal het voorkomen, dat de jvrouw ter stembus wordt geroepen, maar dan zal het de uitzondering zijn die deh regel bevestigt. Een moeilijkheid waarop ook Ds. Post stuit is natuurlijk hoe te handelen met de alleenstaande mannen en vrouwen. Deze moeilijkheid wordt in de brochure o.i. niet opgelost.' FEUILLETON! Van 's levens diepten. i 3) „Is dat niet eenig?" „Ja, heel mooi! 't ïs een prachtig ge-* «dicht; en alle eer aan de wijze, waarop je het voordraagt, Delamere, maar wij moe ten ons nu bij ons eigen werk houden, voet bij stuk, anders bereiken wij den top van den Weishorn niet zonder ongeluk ken. Wacht, laat mij liever voorgaan. Ik ben er vroeger al eens op geweest, en jij niet. Steun goed op je alpenstok en volg piij voorzichtig." Prits liet heel gewillig zijn vriend voor-! gaan en lachte over zijn practischen zin. [Langzaam klommen zij hoogcr en sloegen de ijzeren haken diep in de hardbevroren sneeuw. De pieken daar ver schitterden in jaen rooden schijn van de zon en alle kleu-i xen van den regenboog als prisma's. Het bestijgen werd voortdurend moei lijker en geen van beide sprak een woord terwijl ze ingespannen de sporen, die voor hen lagen, volgden. Opeens hoorde Wybert een kreet. Scherp ®h' duidelijk klonk hij door de heldere lucht. P'.i. keek om en zag tot zijn grooten schrik, dat zijn vriend in steeds sneller Trouwens dit geschrift draagt meer het karakter van een getuige nis. Maar een getuigenis, dat waard is ge lezen te worden en dat, naar wij hopen, velen zal prikkelen zich over dit vraag stuk te bezinnen en zich niet tot het aan nemen van een passieve houding te bepa len. STADSNIEUWS. De spoorwegramp bij Hannover. De begrafenis der slachtoffers Onder groote deelneming der Leidsche burgerij heeft heden de begafenis plaats gehad van de zoo noodlottig om het leven gekomen personen bij de spoorwegramp te Hannover. In de St.-Petruskerk werd hedenmor gen een plechtige uitvaartdienst gehou den voor den heer en mevrouw Van KempenN oordeloos. Naast elkander stonden midden in de kerk de beide lijkbaren met het stoffelijk ^overschot der slachtoffers. Na de stille H. Mis te 10 uur had de begrafenis plaats op het R.-K. Kerkhof aan de Zijlpoort. Een zeer groote mensclienmenigte had zich op de Breestraat in de nabijheid der pastorie verzameld en langzaam trok de stoet, twee lijkwagens cn negen volgkoet sen, grafwaarts. Daar aangekomen werden de twee kis ten door een achttal leden van het col lectanten -college in de kapel gedragen. Na do absoüte, verricht door den Zeer- Eerw Heer pastoor Th. M. Beukers, had de beaarding plaats. Indrukwekkend was de aanblik. Achtereenvolgens werden de kisten uit de kapel naar het graf ge dragen en in eenzelfde graf rusten thans beiden die tijdens hun leven op innige wijze aan elkaar waren verbonden en eenzelfden dood vonden. Bij de begrafenis bemerkten we onder 'de enorme menscbenmassa o.m. op, be halve do heeren collectanten, den heer Wernink, den patroon van den overledene, d.en procuratiehouder, de.boekhouders en verder het technisch en administratief personeel der fabriek. Een schat van bloemkransen bedekte beide lijkbaren. Zooals gebruikelijk, werd er aan het graf niet gesproken. Te 12 uur had de teraardebestelling plaats van het derde slachtoffer van het noodlottig ongeval, mevr. Libot-Hoppen- brouwer. De lijkstoet vertrok van het ouderlijke huis van de overledene, aan de Hoogl.- kerkgracht. Een dichte haag deelnemende belang stellenden staarde naar den lijkbaar die, gedekt door een twaalftal' kransen graf waarts werd gereden. Op Bhijnhof had zich om de groeve een aantal bekenden opgesteld. Toen de treurige stoet bij het familie graf arriveerde ontblootten allen eerbiedig het hoofd. De met nikkel beslagen zwart houten kist werd langzaam in de groeve neerge laten. Bij het graf werd nog neergelegd een bosje gele bloemen op do plaats van den ramp geplukt en naar hier mede genomen. Een- der familieleden sprak een enkel woord, waarbij hij de overledene herdacht als christin en namens de familie den heer v. d. Heijde, die in Duitschland al het mogelijke had gedaan eri de familie in Holland op de hoogte gesteld met de droeve gebeurtenis, dank zegde. Door familieleden en bekenden1 werden daarna bloemen op de kist gestrooid, waar bij ook namens den achtergebleven echt genoot een laatste groet werd gebracht. De vader van het slachtoffer dankte ten slotte voor de belangstelling. vaart het bergpad afrolde. Al vlugger en vlugger; en Wybert's hart stond stil, toen hij zag, dat het lichaam over een kloof naar den linker kant viel. Zoo vlug als hij kon liep Wybert terug tot bij het ijsblok, waarover Frits was heengeslagen. Hij keek over den rand en keek naar beneden, denkende, dat hij daar onder er-* gens het misvormde lijk van zijn vriend zou zien liggen. Maar hij zag er geen spoor van. Hij keek dwars over den afgrond en daar zag hij hem lot zijn verbazing bewegingloos liggen op een lager voetpad, dat bijna evenwijdig liep aan dat, waarlangs zij waren opgeklommen. In zijn snellen vaart was hij over de kloof, die gelukkig smal was, lieengetui- nield en was daarna gestuit door een! reusachtig ijsblok. „Leeft hij nog of is liij dood?" was do erste vraag, die bij Wybert opkwam. Dat kofi hij natuurlijk alleen zien, als hij er vlak hij was. Maar hoe moest hij bij hem komen? Zou hij het wagen zelf naar hem toe te gaan, of naar het dorp teruggegaan en hulp halen? Maar Wybert had moed genoeg en hij besloot tot het eerste. Rij .daalfle al lager en lager tot irj ocel De schutting, welke geruimen tijd het Levendaal ontsierde voor zoover dit mogelijk is is thans weggenomen, daar do o ver wuiving van het Levendaal, nood zakelijk voor den - tramaanleg Leiden [VoorschotenDen Haag gereed is geko men. Het overwelfde gedeelte zal nog bestraat moeten worden, waarmede wordt gewacht, tot de rails zullen zijn gelegd. De Hoo- gewoerdsbrag wordt thans voor het zelfde tramverkeer in gereedheid gebracht op de wijzo welke wij reeds voor geruimen tijd hebben aangeduid. Eerst zal het gedeelte aan de zijde van het Steenschuur worden verlaagd, ter wijl, wanneer dit gereed is en voor het verkeer opengesteld, de tweede helft in be werking komt. Men hoopt nog in 1923 met een en ander gereed te komen. De afbraak van de perceelen hoek Hoo- gewoerdSteenschuur loopt bijzonder vlot van stapel. Overwogen wordt, de doorbraak van dit huizengedeelte te maskeeren met schuttingen. De Tramweg-Mij. zou gelijk we reeds eerder mededeeden gaarne het café boet Levendaal—Nieuwe Verkeersweg zien weggebroken, daar hierdoor een soort muizenval wordt gevormd. De gemeente, die in verband met de hooge kosten aan aankoop of onteigening verbonden, hier eerst niet aan wilde, schijnt onder pressie van de maatschappij een alsnog amoveeren van dezen gevaar lijken hoek in overweging te nemen. Onder de beruchte hooge bruggen van Leiden neemt de Koornbeurs een zeer bijzondere plaats in. De kolommen van het aardige bouwwerk mogen uit architectonisch oogpunt be- schouwd, bijzonder fraai zijn, wie practi schen zin heeft zal onmiddellijk zeggen; dat er gevaarlijke hoeken door worden ge-- vormd. Van morgen' gebeurde er weer een vrij ernstig ongeluk door. Een wagen met zand wilde do Koorn beurs af en de Burchtsteeg inrijden, toen een persoon in den wégf-'liep. De voerman wilde den Nieuwen Rijn opdraaien, doch moest zijn draai te kort nemen1. Het paard kon het gespan niet houden en! paard en wagen kwamen tegen' de spie gelruit van het magazijn der fa. Geise en Strottmann terecht. De ruit werd verbrijzeld. 1 Hier bleef het gelukkig bij. Na heel veel moeite kon men het gespan weer in het gereede brengen. Ingevolge de voor de socialisten (en ook voor anderen) onaangename gebeur tenissen te Katwijk schijnen' de roode Leidenaars (hiermee geen algemeene geen algemeene eigenschap der Leide naars bedoeld!) de Katwijkers te willen boycotten. Wij zagen tenminste vanmor gen dat een oranjegezinde vischvro'uw nit Katwijk met geen mogelijkheid haar koopwaar, die anders grif van de hand gaat, kon kwijtraken. 't Was een hevige scheldpartij, waarbij uitroepen als: „Freete jullie die maar op bij de airepaurte e.d. niet van de lucht waren. Een zonderlinge wraak, iemand uit zjin brood te stoeten, omdat hij niet rood is. Nader vernemen we, dat in andere ge deelten van de stad het den Katwijkers niét veel beter verging. In de Gortestraat moest een Katwijk"-* sc\e door de politie woruen beschermd, terwijl elders de visch over do straat werd geworpen en in de Kooi met koffie dik is gegooid. Om in de stijl van-Het Volk te blijven: Wat een roode helden allen legen één! Gistermiddag om 12 uur is de 41- jarige Schipper J. W. K., terwijl hij met zijn schuit onder do Koornbrug wilde doorvaren, aldaar te water geraakte. Door eenige voorbijgangers en een agent van politie werd hij op het droge gebracht. Hij bleek geen letsel te hebben beko men. ïn een logement" m de Clarasteeg werd door een bezoeker, zekere W. A. v. L. een ruit ingeslagen. Op het politiebureau werd de benadeel de door v. L. schadeloos gesteld. In het Acad. Ziekenhuis i3 gister avond opgenomen een 27-jarige vrouw, die in bewusteloozeü toestand op de Steenstraat werd aangetroffen. Haar fa milie, die ver weg woont, zal van het geval in kennis worden gesteld. Als verdacht van diefstal van geld is aangehouden d9 16-jarige G. J. v. F. Een 3-jarig kind, W. B. genaamd, geraakte gistermiddag spelenderwijs in een sloot bij den Heeresingel. Geneeskunige Hulp, die dadelijk werd ingeroepen, mocht belaas niet meer baten. Door twee rijwielhandelaren hier ter plaatse is aangifte gedaan dat zij ieder een rijwiel vermissen, welke waarschijn lijk zijn verduisterd. BINNENLAND De Koningin in de hoofdstad. Nadat de Koningin j.l. Zaterdagavond voor Haar vertrek aan den hoofdcommis saris van politie, den heer A. J. Marcus- se, Haar waardeering had te kennen ge geven voor de uitnemende maatregelen van orde, voor de feestdagen door hem go- troffen, en voor de zeer verdienstelijke wijze waarop de politieambtenaren, onver schillig van welken rang, de orde hebben gehandhaafd, heeft H. M. in een onder houd met den burgemeester, Haar war men dank uitgesproken voor do meer dan hartelijke ontvangst, welke de burgerij van Amsterdam Haar bereid heeft. De Koningin verklaarde, diep getroffen te zijn door de tallooze bewijzen van aan hankelijkheid en liefde, welke Haar in de afgeloopen xïagen van de zijde van Am sterdam's bevolking waren ten deel geval len en die een blij venden indruk op H.M. hebben gemaakt. Met nadruk verzocht de Koningin den burgemeester, Haar gevoe lens van erkentelijkheid aan de burgerij over te brengen. In den loop van den avond heeft de Ko ningin aan den burgemeester het volgende telegram gezonden. „Nog geheel onder den indruk van de grootsche ontvangst, mij door Amsterdam bereid, welke mijne blijde verwachting nog ver overtroffen heeft, voel ik mij gedron gen tot uiting van de gevoelens, welke mij vervullen. De wijze, waarop de hoofdstad dit herdenkingsfeest met mij gevierd heeft, de tallooze bewijzen van trouw en harte lijkheid, mij van alle zijden en zoo ondüb belzinnig geschonken, de indrukwekkende oogenblikken daarbij doorleefd, zullen mij deze ontroerende dagen tot een onuitwisch- bare gedachtenis maken. U, mijnheer de burgemeester, verzoek ik bij do ganscke burgerij de tolk te wezen van mijn groo ten en diepgevoelden dank". De burgemeester voldoet met groote blijdschap aan het verzoek, door de Konin gin tot hem gericht. Hij voegt hieraan een persoonlijk woord van groote waardeering toe jegens de burgerij, die op zoo luister rijke wijze die herdenkingsfeest heeft ge vierd en jegens allen, die door de uit nemende vervulling van hun taak, zoowel ambtelijk als particulier, in zoo ruime ADVERTENTIE-PRIJS tGewone advertentiën per regel 22K cenfj ►Ingezonden Medecleelingen, dubbel tarief i$?ij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaal ling van ten hoogste 30 woorden, worden dagelijks geplaatst ad 50 cent- male tot -het welslagen ervan hebben bij< gedragen. De opening van de Slaten-Generaal. Naar het Nederl. Correspondenliebureau in Den Haag verneemt, zal de Koningin bij de opening van het nieuwe zittingjaar der Staten-Generaal op Dinsdag 18 dezer ook vergezeld worden door de Koningin- Moeder. De stoet waarmede de Koningin en de Prins zich in de gouden koets naar de Ridderzaal zullen begeven, zal ook dit jaar nog zijn samengesteld in den kleinen omvang, welke sedert do mobilisatiedagen in zwang is. Do Prinsen van Solo cn Djocjakarta cn de sultan van Boeloengan zullen do ope-< ning van het nieuwe zittingjaar der Sta ten-Generaal bijwonen. „Hier ben ik!" De dienstboden en werkvrouwen van het Koninklijk Paleis te Amsterdam, waren de vorige week op een middag, dat de Ko ningin zonder de Prinses uitreed, als ge woonlijk achter de ruiten, welke uitzicht op den Dam geven, samengéschoold, om Hare Majesteit toe te juichen. Tijdens het wachten maakten de vrouwen onderling de opmerking, dat zij de Prinses zoo weinig zagen en terwijl z:j druk aan het beraad- slagen waren, wat daarvan wel de oorzaak kon fijn, boorden zij opeens de Prinses roepen „Hier ben ik!" Niet weinig verbluft zagen de vrouweit cm en wisten met haar houding geen raad, tot een harer den moed had zich te ver ontschuldigen met een: „Yerekskuseer uwe* ons wel prinsesje, we hadde uwe3 niet ge zien." De Prinses had kalm achter do vrouwen gestaan, om de gelegenheid af te wachten, ook een plaatsje aan een der ramen tel krijgen oin haar moeder te zien uitrijden. Daarvoor werd haar welwillend een plaatsje tusschen de vrouwen ingeruimd. Een modern zakenman. Do Manchester Guardian verl elt van eetC Nederlandschen handelsman, die een nieuw, récord, op zijn naam heeft gevestigd in heti zoo spoedig mogelijk afdoen van zaken- Maandag is hij per vliegmachine van Lon den naar Keulen gevlogen. Denzelfden dag maakte hij de terugreis naar Londen, ter- ,wijl hij Maandagavond nog te Amsteram' aankwam. Hij buurde, des morgens een vliegtuig en' vertrok 6.22 uur van het vliegveld Croydon! bij Londen ter afdoening van eenige drin gende zaken te Keulen. Zonder onderbre king werd doorgevlogen, zoodat hij Keulen! reeds 17 minuten over negen bereikte. Na dat de zaken geregeld waren vertrok del actieve zakenman om 11.55 uit Keulen. Ta Lympno, bij Folkestone, streek bet .vlieg tuig neer. Een der vliegtuigen, die de dienstf van Londen op Amsterdam onderhouden, landde hier speciaal om den Amsterdam mer op te nemen. Hij arriveerde zoodoen de 's namiddags 6 uur te Amsterdam. Hij heeft dien dag een afstand afgelegd vanl 800 mijl. Vrouwelijke wethouders. Men deelt mede dat hij de jongste wet-» houdersverkiezingen in Drente, drie vrou welijke wethouders gekozen zijn en wel te Gasselte mej. E. ten BosHarkema, to Eelde mevrouw BahlerBoerma en to Noy mevrouw DeelkenDe Vroom. De da mes hebben alle drie de benoeming aan* genomen. Centralisatie pcstchèque- en girodienst. De Middenstands-Unie te Utrecht heeft zich met een adres tot den Minister van Waterstaat gewend, waarin er op aange drongen wordt, onverwijld die maatrogc* len te treffen, waardoor aan den onduld-» baren toestand bij den Pcstchèque- enl En als een bliksemstraal schoot heitf het denkbeeld door 't hoofd Waarom niet in de plaats van den dooden man.' gaan staaii. Toen deze nog leefde, kon het hem niet schelen, zooals hij zeide; wat deed het cfl eigenlijk toe, nu hij dood was? Twee wegen stonden voor hem open do eene leidde terug naar armoede en hard werken, de ander vooruit naar gemak cit overvloed. Welken zou bij nemen? Hij stond aan den kruisweg. De verleiding was vreeselijk, en eved weifelde hij, niet wetende wolken ie k.o* a epoo2 sarv£" rapiez uetaAneS uu% j pad. Al is het moeilijk te begaan, do b<w looning wacht zeker aan het eind." 1 En de stem van de verleiding begoni „Neem wat je krijgen kunt, Noo.t zal ji weer zoo'n mooie kans hebben; laat dl gelegenheid toch niet voorbijgaan. DeuS iraar eens aan de woorden van den vc-ti ongelukten man „Ik zou wel eens van! plaata willen ruilen met jon!" En zooals zoo dikwijls gebeurt, de slem van do verleiding behield de overhand. „Ja" xiep Wuhert uit, „ik doe alsof 1\ Frits ben. Het lot beeft er nrfj voor aanC. gewezen!" t (Wordt punt bereikte, waar de kloof zóo nauw was, dat het bovenste en benedenste voet pad haast in elkaar overgingen. Hij herinnerde zich nu, dat hij bij het stijgen even stilgestaan had op dit punt, niet wetende, welk pad hij nemen zou, en dat hij toen op de schertsende woorden van zijn vriend „Hij die wankelt is verloren" het meer begane pad had gekozen. Voorzichtig afdalende langs het- pad, kwam hij op de plaats waar Frits lag, zonder cenig teeken van leven met bet hoofd tegen een kussen van ijs. Zou hij dood zijn? Zijn gezicht was zoo wit als de sneeuw om hem heen; zijn oogen waren' stijf dicht; en het ademhalen had opge houden naar hei scheen. Zachtjes draaide Wybert het lichaam om en toen zag hij een vreeselijke gapende wonde in het hoofd, door den val tegen het ruwe ijs-- blok. Hij hield zijn hand tegen het hart. Hij voeldo hoegenaamd ni-ets. „Dat is nu juist iets. dat mij weer moest overkomen!'' zeide hij hoos. „Daar ont moet ik een man, die mij van nut kan zijn, dio belooft mij uit die ellende te ha len, waarin ik al zoo lang rcndploeter, cn mij een leven als een heer voorspiegelt, en juist, nu alles er mooi uitziet, overkomt hem zulk een ongeluk. En ik kan mijn le^ ven van deftige armoede opnieuw begin nen." Toen hij zijn band wilde wegtrekken van de borst van den doode, bleven zijn vingers haken in de voering van den jas- zak. „Ja, dat is waar ookf Ik zal alles van waarde meenemen uit zijn zak. 't Kan -best zijn dat het lijk door een ander wordt gevonden, voor ik terugkom." Hij nam er een portefeuille uit die ge vuld was met banknoten, wissels en ere-; dietbrieven, en een boekje, dat Frans ge-* bruikt bad om de eerste indrukken en allerlei aanteekeningen in te schrijven. Het eerste wat Wybert zag was: „Donderdag 15 Juli alweer aangezien, voor George Wybert. Wij lijken buitenge woon veel op elkaar." Wij lijken buitengewoon veel op elkaarl Telkens en telkens herbaalden zich dezo woorden in Wybert's geest, terwijl hij daar bij den bewusteloozen Frits stond. Nog dienzelfden morgen bad Kasper, de gids, dezelfde vergissing gemaakt. Hij had Frits aangezien voor Wybert cn le vendig stond de opmerking van Frits bom opeens weer voor oogen: „Do Voorzienigheid die ons lot in han delt beeft, heeft ons zeker voor een of an-» dor ondoorgrondelijk doel samenge bracht."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1