AGENDA.
lederen Woensdagavond van 1%—8H
uur. Rechtskundig Bureau Ghr. Beet,
Bond. Steenschuur 15.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 6 Augus
tus tot en jnet Zondag 12 Augustus, waar
genomen door de apotheek van den heer
C. B. DUYSTER, Nieuwe Rijn 18, Telef.
523.
Do apotheek van het Ziekenfonds tot
Hnlp der Menschheid is steeds geopend,
doch alleen voor leden van dit fonds.
De Goudsche Land- en Tuinbouw-
Tentoonstelling.
Het wordt steeds levendiger op en om
de terreinen van de tentoonstelling. Tim
merlieden, metselaars en schilders zijn al
druk in de weer om alles tijdig klaar te
krijgen. Aan den Kleiweg, bij den ingang
van het terrein, is reeds een eerepoort
verrezen en op het kazerneterroin is de
waterpartij ook zoo goed als gereed. In
den toegangsweg die het Kazerneterrein
via den pontonbrug verbindt, met de So
ciëteit „OnB Genoegen'', is reeds aan de
zijkanten tuinaarde aangebracht en wel
dra zal de beplanting met bloemen en
groen volgen. In den tuin der Sociëteit
heeft de Regelingscommissio reeds de
bloemperken afgepaald en het groote Bloe-
menhuis is reeds geheel gereed om de
500 h 600 inzendingen-, die er zullen komen,
te ontvangen.
De inschrijvingen voor do verschillende
afdeelingen zijn zeer tal rijk-
Voor de kaas-expositie zijn niet min
der dan 118 inzendingen, boter komt er
uit alle oorden van het land, zelfs uit het
hooge Noorden en uit bet Zuiden». ^Voor
den veedag zijn reeds 820 inschrijvingen,
terwijl de aidecling Pluimvee en konijnen
bijna 500 nummers telt.
De Tuinbouwafdeeling komt zeer goed
voor den dag; èn Boskoop èn Aalsmeer èn
bet Westland doen hun uiterste best om
bet beste van bun producten ten toon te
stellen.
De afdeeling wetenschap en organisatie
zal eveneens een belangrijk deel vormen.
De regeering exposeert hier een afdeeling
voor onderwijs en statistiek; verder zul
len inzendingen komen van de Bijksse-
ruminricliting, van 5 proefstations, van de
Landbouwhoogescbool te Wageningen, van
de Tuinbouwwinterscbool te Boskoop, de
Leerhoevo te Alpben aan den Rijn en van
andere instellingen.
Van het Concours Hippiquo op 29 Augus
tas kan reeds thans word en-gezegd, dat
zoowel quantitatief als qualitatief, de in
schrijvingen er mogen zijn.
Geref. Vereen, voor Drankbestrijding.
Gisteren werd te Groningen de 23e al-
gemeene vergadering van bovengenoemd©
vereeniging gehouden^
Woensdagmorgen opende de voorzitter,
Da. W. H. Gispen, de drukbezochte verga
dering met te doen zingen Ps. 121: 1 en
bet lezen van Ef. 6: 10.
Daarna sprak do Voorz. zijn openingsre
de uit, die meermalen door applaus onder
broken werd.
Hierna werden verschillende commissies
benoemd voor diverse aangelegenbeden.
Medegedeeld werd dat aanwezig waren
41 afd., 7 prov. bonden, Ds. J. Longman
Van Groningen als afgevaardigde van de
N. C. G. O. V. en diverse belangstellen
den, w.o. verscheiden Geref. predikanten.
De aftredende hoofdbestuursleden Ds. W.
H. Gispen te Scheveilingen, Dr. J. C. de
Moor te Utrecht, J. Minderaa en C. Bui
tendijk te Amsterdam werden bij enkele
cundidaatstelling herkozen eni gekozen in
de vacature- Dr. A. Dupont te Ermelo,
Ds. J. v. Herksen, Geref. Pred. te Hille-
gom (met 75 van de 109 stemmen), die
ter vergadering aanwezig le en als secre
taris in het hoofdbestuur zitting neemt.
(Daverend applaus.)
De hoofdbestuursleden, Mevr. M. M.
Ha velaar v. Beeck Calkoen te Ede, Dr. J.
O. de Moor te Utrecht en Ds. J. C. Hak
man te Drachten hadden bericht van ver
hindering gezonden.
Daarna kwamen de jaarverslagen in be
spreking, die werden goedgekeurd, evenals
de begrooting.
Hierna kwamen de voorstellen en vraag
punten aan de orde.
Allereerst een vraag van het hoofdbe
stuur, luidende:
Met welke middelen kunnen wij trachten
do uitgevers van Christelijke persorganen
te bewegen voortaan geen drankadverten-
ties in hun bladen op te nemen?
Na breede bespreking werd de volgende
motie aangenomen:
De Geref. Vereen, voor Drankbestrij
ding, in vergadering te saam gekomen te
Groningen, 8 Aug. 1923, spreekt haar groo
te droefheid uit over, de in Preeden kring
zoo grooten aanstoot gevende, adverten
ties tot aanbeveling van alcoholische dran
ken, die ook in Christelijke en kerkelijke
bladen worden opgenomen en doet ©en be
roep op allo uitgevers en alle redacties
yan deze bladen, om zulke advertenties
yoortaan te weren.
In de middagvergadering refereerde Ds.
van Dijk te Groningen over „De Heilige
Schrift en de geheelonthouding."
Aan de discussie namen deel de predi
kanten A. M. Berkhof van Utrecht, J. v.
Herksen van Hillegom, T. Kuipers van
(Beilen, W. H. den Houting van Huizum en
iW. H. Gispen van Scheveningem
Heb debat tusscïien deze predikanten
jiras een zeer geanimeerde samenspreking
over verschillende teksten uit de H. S, en
hunne exegese.
Na een drukke rondvraag werd de ge
animeerde vergadering te ruim 5 uur met
ftankzegging door Ds. van Dijk gesloten.
De gewon© audiëntie van den Minis
ter van Koloniën zal op 10 Augustus niet
plaats hebben.
EEN REDE VAN CUN0.
Een lange lijdensweg verwacht.
Pessimistische beschouwingen.
Geen actieve politiek.
De met spanning verwachte vacantie-
zitting van den Duitschen Rijksdag is gis
teren aangevangen onder buitengewoon
groote belangstelling.
Zoowel de publieke tribune als de di
plomatenloge en gereserveerde tribune
waren overvol, en het Huis zelf was uit
stekend bezet.
De hoofdschotel van den politieken
disch was de reeds aangekondigde rede
van Cuno.
De rijkskanselier heeft het. niet gemak
kelijk gehad. Do communisten waren aller
onhebbelijkst en schreeuwden en krijsch-
ten dat het een aard had, zoodat Loebe,
de voorzitter, alle moeite had de orde t©
handhaven. De rode van Cuno heeft in
Duitsche parlementaire kringen een onbe-
vredigeruden indruk achtergelaten, welke
stemming men evenwel tracht te oamouf-
fleeren, daar men niet weet, wie Cuno zou
moeten opvolgen.
De inhoud van de rede.
was weinig belangwekkend. Cuno begon
met een vrij sentimenteele schildering van
de gebeurtenissen aan den Roer.
Honderden milliarden, zeido hij, aan
staats- en bankgelden zijn in dezen tijd
geroofd en 11000 personen van huis en
haard verdreven.
Frankrijk en België echter hebben aan
cokes en kolen uit het Roergebied slechts
©en vijfde ontvangen van wat onze Duit-
sche arbeid hun anders zou geleverd heb
ben.
Voortgaande gaf bij de verzekering, dat
Duitschland in het lijdelijk verzet zou
volharden ten koste van alles. Hij ver
heelde niet, dat de pogingen van Enge
land om de wereld-economie, welke onder
de Roerbezettiag lijdt, door wegruiming
van het Roerpaskwil te repareer© n, voor
Duitschland een minder aangenaam ver
loop namen. Hij schoof dit op den lust van
Engeland om de goede verstandhouding
met Frankrijk te bewaren. Cuno verwacht
geen heil van Engeland's pogingen, en
zeide, dat Duitschland een lange lijdens
weg tegemoet gaat.
Sprekend over den eisch om meer poli
tieke activiteit en over den ©isch tot het
voeren van onderhandelingen met Frank
rijk, herinnerde de kanselier aan de po
gingen, door Duitschland de laatste vier
jaar gedaan, om met Frankrijk tot over
eenstemming te geraken.
In bijzonderheden zette hij uiteen, wat
zijn regeering gedaan had, voor den op-
marsch in het Roergebied, om met Frank
rijk tot een overeenkomst te komen.
Ook na de bezetting had do Duitsche
regeering iedere gelegenheid te baat geno
men, om te verklaren, dat Duitschland be
reid is, het mogelijke te presteeren, te be
talen eni waarborgen to geven en zelfs om
met het Fransche pres tic© rekening te
houden, als Frankrijk wil nalaten, Duitsch
land te vernederen, met het éénig doel het
te vernederen.
Daarna sprak de rijkskanselier over den
passieven tegenstand. Op den Franschen
eisch, dat voor alle onderhandeling,
de Duitsche tegenstand
moest ophouden, kon do Duitsche rijks-
regeering niet ingaan. Men zou ons we
derom, om onze wolkomen onderwerping
te bezegelen, ecni document ter teekening
voorleggen, dat ons onmogelijk© en door
de gelieele wereld onzinnig genoemde pres
taties op legt, en heb Roergebied zou
eerst vrij worden, als de laatst© penning
van die niet te betalen som gestort is.
Uitvoerig ging Cuno d© gevolgen hier
van na en kwam tot de conclusie dat het
eindresultaat zou zijn algeheele ineenstor
ting van Duitschland. Het ©enige doel
van Frankrijk is, zeido spr., een: nieuw©
handteekening van Duitschland t© verkrij
gen, om dan in naam der gerechtigheid
nieuwe misdaden te kunnen volvoeren
naast die welke voortvloeien uit het ver
drag van Versailles, dat als een vloek op
d© volkeren rust. Scherp viel de kanselier
uit tegen Pcincaré, die zelfs het Engelsche
antwoord-ontwerp, waarin de passieve te
genstand van Duitschland wordt opgcof-
lerd, van d© hand heeft gewezen.
Waar de practische mogelijkheid, om tot
de door Duitschland gewenschte, maar
door Frankrijk afgewezen overeenstem
ming met Frankrijk te geraken ontbreekt,
daar is het voor ons, zeid© Cuno, zaak,
met alle middelen, vastbesloten, ons staan
de te houden en daartoe moet elk noodig
offer worden gebracht.
Het was voor alles noodig, zeid© spr„
aan de wereld het bewijs te geven, dat
Duitschland alles doet, om zich zelf te hel
pen. De waardevermindering van het
Duitsche geld was de ernstigste slag, die
Duitschland getroffen had. Er dreigde
thans gevaar, dat de import door ©en va
luta-blokkade zou worden opgeheven. Een
definitieve saneering
der D uitsche financiën
en van het Duitsche be
taalmiddel is eerst m o-
g e 1 ij k, wanneer de bui
tenlandse he politiek©
toestand is opgeklaard
en het herstelvraagBtuk
op geschikte wijze is ge
regeld.
Met andere woorden: de val van de
mark is niet te stuiten Duitschland
staat machteloos en krachteloos.
Is het wonder, dat men te Berlijn wei
nig ingenomen is met de rede v&n Cuno,
die niets bracht dan een gruwelijk stuk
werkelijkheid 1
DE ACTIE VAN LONDEN.
Terwijl Cuno te Berlijn heeft uiteengezet
hoe do toestand is hoeft de Brits che pre
mier getracht er verbetering in te bren
gen.
Het blijft voorloopig evenwel bij trach
ten.
Zoo had Baldwin gisteren een confe
rentie met Curzon, terwijl heden een ka-
1 binctszitting zal worden gehouden, waar-
ia Robert Cecil en loTd Derby verslag uit
zullen brengen van hun bevindingen te
Parijs. Men zegt dat door bun bespre
kingen d© toestand eenigszins is verlicht.
Wel is waar slaan de Frans# he bladen
een gunstiger toon aan, doch dit zal meer
zijn om de Engelschen in het Fransche
vaarwater te lokken, dan dat het als be
wijs kan dienen van Fransche conces-
sie's.
Wij krijgen meer en meer de voorstel
ling dat Poincaré de touwtjes in
handen houdt en de leiding geeft.
Zoo staan verschillende samenkömsten
met bekende huitenlandsche persoonlijk
heden op zijn programma.
Opmerkenswaardig is dat hiertoe ook
hehooren verschillende personen uit de
Volk enb onds wereld
Zou dit wellicht in verhand staan met
het plan waarmee van Engelsche zijde
gedreigd wordt n.l. om de al of niet
rechtmatigheid van de Roerbezetting le
doen uitmaken door hot Haagsche Hof
van Internationale Justitie te doen uit
maken?
Een Duifsch saneeringsplan.
De arbeidsgemeenschap der middenpar
tijen en waarschijnlijk ook andere par
tijen zullen hij den rijksdag een initia
tief-voorstel indienen, waarin een wet
•wordt geformuleerd, krachtens welke ter
onmiddellijke bestrijding van den finan-
cieelen nood en ter voorkoming van de
volledige ineenstorting van de mark een
•belasting wordt verlangd van 1 goudmark
•per hoofd voor alle werknemers. Deze
belasting zal betaald moeten worden door
de werkgevers?.
Het voorstel ia weliswaar op het
©ogenblik nog niet precies geformuleerd,
maar sommige partijen, waaronder ook
de Duitsche Volkspartij, hebben zich
reeds voor het plan verklaard.
Vast staat ook, dat het wetsontwerp in
zake de uitgifte der goudleening met ga-,
rantie der economische kringen in
Duitschland in den rijksdag een groote
meerderheid zal verkrijgen.
De Mark-catasirophe.
Door het Berlijnsche Koop
mansgilde is besloten alle
.winkels behalve waar levens
middelen verkocht worden,
enkele dagen te sluiten, daar
dagelijks groote verliezen
worden geleden. Men wenscht
het recht te hebben de prijzen
©p goudbaais t© berekenen.
Een Amerikaansche leening?
De „Chicago Trih." (Parijsche editie)
meldt, dat gisteren de New Torksche fi
nancier Baruck aan een dejeuner met
Louckeur en andere Fransche en Ame-
rikaansche financiers de mogelijkheid
heeft besproken van een Amerikaan sche
leening ter afdoening van de eerste Duit
sche betalingen van het herstel.
De Handel en de R eer bezettin®.
Uit Indië, Zuid-Amerika en van elders
nemen de berichten toe, die er op wijzen
welk een verreikend gevolg de Roerbezet
ting heeft op den wereldhandel. Zee wei
nig landen hebben er niet onder te lijden
en zooals de eerste Minister in zijn on
langs gehouden rede deed uitkomen zal,
wanneer de toestand voortduurt, deze
zich nog ernstiger en zwaarder doen ge
voelen, om de eenvoudige reden dat er in
het industrieèle leven geen op zich zelf
staande eenheden bestaanbaar zijn. Chili
is b.v. niet bij machte aan Duitschland
salpeter te verkoopen en zijn nationale
handel wordt daardoor ernstig getroffen
en vele andere landen doen dezelfde er
varing op t.o. van hunne artikelen. De
eerste Minister haalde verder het voor
beeld aan van Indië, hetwelk thans zon
der haar gewone afzetgebieden is in Cen
traal Europa voor rijst, jute, zaden en
huiden. Als gevolg daarvan wordt Indië
op zijn beurt armer en kan het niet de
voortbrengselen koopen die het uit Lan
cashire wenscht te betrekken, terwijl de
weverijen in dit district zonder werk
zijn en daardoor weer minder ruwe ka
toen noodig is uit de streken waar deze
groeit. Dg bezetting van de Roer belee-
kent dus dat een deel van de handels
machine van de wereld stopgezet is.
jWP
HARDING'S DOOD.
1 De trein met het stoffelijk overschot
van president Harding is naar men weet
eergisteren vele uren te laat in Wash
ington aangekomen. Hij zou om één uur
's middags aankomen, doch arriveerde
eerst laat in den avond. Deze vertraging
•was veroorzaakt door het tellens weer
keer end oponthoud op het 3000 mijl lan
ge traject van San Francisco naar Wash
ington, ten einde de bewoners der ver
schillende steden en dorpen in de gele
genheid te stellen het gestorven staats
hoofd hun hulde te brengen. Op verzoek
•van mevr. Harding reed de trein niet
harder dan 50 mijl per uur, en slechts 10
mijl per uur langs steden en dorpen.
In Chicago had de trein zich als 't
•ware een weg door de menschenmassa te
•banen. Met levensgevaar waren de men^j»
schen op de viaducten geklommen, en tal
•van jongens legden centen op de rails om
deze te laten platrijden en als souvenir te
bewaren.
Toen de trein Chicago naderde vlogen
vijf vliegtuigen hem tegemoet en wierpen
bloemen naar omlaag.
Vrijdag, op het anr der begrafenis, zal
over het geheelc land het werk een oogen-
blik stilliggen. Gedurende vijf minuten
zal er absolute stilte zijn en zullen zelfs
do Ainerikaansche schepen op zee de
vaart staken.
Mussolini en Coolidge.
Men wil te Rome weten ,dat Mussolini
zich in contact heeft gesteld met den
nieuwen president der Vereenigde Staten,
om hem te verzoeken zijn invloed op En
geland en Frankrijk aan te wenden, ten
einde een oplossing te verkrijgen van het
Roergeschil en de kwestie dor schade
vergoeding, waarvan het tra.ineeren
Europa naar den ondergang voert. Mus
solini heeft de algeheele medewerking
van Italië toegezegd, als Coolidge tot in
terventie zou willen overgaan.
Nieuwe inval van Litauers?
Aan het „Berl. Tagebl." wordt uit Ko
ningsbergen gemeld, dat de Litauers in
het gebied van Memel opnieuw hebben
getracht, Duitschland voor een voldongen
feit te plaatsen. Reeds geruimen tijd
waren er voor-besprekingen gaande over
de overdracht der Duitsche spoorwegen
in het Memelgebiod aan Litauen. De be
slissing hierover ligt bij den Oppersten
Raad in Parijs. Nu hebben de Litauers
gisteren den gevolmachtigde van de Duit
sche Rijsspoorwegen in Memel eenvoudig
per telegram er van in kennis gesteld,
dat de spoorwegen in Memel van 1 uur
af onder beheer stonden van het ministe-
rio van spoorwegen te Kofno. Tegelijker
tijd werd het spoorwegverkeer van Me
mel naar Duitschland stopgezet. De Duit
sche beambten in Memel kregen aanzeg
ging, dat zij, indien zij niet in Litau-
schen dienst overgingen, ontslagen wa
ren.
KORTE BERICHTEN.
Alle employé's van de banken te Bar
celona en Sarragossa hébben het werk
hervat.
De bevolking van Casal Pegio is bij
een protestactie tegen de belasting op
ernstige wijze slaags geraakt met de ka-
rabinieri. Een vrouw werd gedood, terwijl
acht andere personen werden gewond.
Mahmoed Fakhry Pacha, oud-minister
van financiën, is tot Egyptisch gezant te
Parijs benoemd. Aziz Izzet Pacha, de
vroegere minister van huitenlandsche za
ken, is als Egyptisch gezant te Londen
aangewozenw
Tweehonderd jongelieden van de hoo-
gescholen van Engeland, zooals Eton en
Harrow en tweehonderd van de arbeiders
klasse zullen voor het vierde jaar achter
een gezamenlijk kampecren te Littlestone,
in het graafschap Kent aan de zee gele
gen, als gasten van den hertog van York.
Onder de centra van industrie, welke ver
tegenwoordigd zijn, bevinden zich de ju-
temnolens van Dundee, de scheepswerven
van dc Clyde, de steenkolenvelden van
Zuid-Wales en de kopergieterijen van Bir
mingham. Het kamp wordt thans geacht,
zijn succes te hebben bewezen.
In verband met de financieele crisis
heeft de senaat van Dantzig een gedeelte
der gemeentewerklieden ontslagen.
In de dokken wordt slechts vijf dagen
per week gewerkt. De harenarbeiders heb
ben 900.000Mk. per dag geëischt en drei
gen met staking, indien aan him verlangen
niet wordt voldaan.
Het klokkenspel van ©en der kerken
te Berlijn, hetwelk sinds 200 jaren in wer
king ia geweest, moet tengevolge van de
buitengewone kosten voor den electrischen
stroom buiten bedrijf gesteld worden.
Het aantal leden der Chr. Vakver-
©enigingen is in Oostenrijk sedert de om
wenteling met 379 .toegenomen.
De Duitsche rijksbank zal de dage
lij ksche banknoteniuitgifte tot 8 billioen
mark opvoeren; binnenkort zullen biljet
ten van 100 milioen worden uitgegeven.
De suikervoorraden der aarde werden
begin Aug. op 48.81 millioen centenaars
geschat tegen 44.38 en 56.60 millioen op
den overeenkomsbigen tijd in de beide
vorige jaren.
Het treinverkeer in Duitschland zal
spoedig ingekrompen wordeni, zulks vooral
ter vergemakkelijking van het voor de ge
meenschap noodigo goederenverkeer. Alle
goedkoopere extra-treinen zullen wordien
uitgeschakeld.
KERK ER SCHOOL
NED. HERV. KERK.
Beroepen. Te Meppol: Chr. Koene
koop te Biggekerke.
GEREF, KERKEN.
Tweetal. Te Hoek (Z.): J. Schelhaas,
cand. t© Hoogeveen en S. Wesbonk, cand.
te Winsum; te Schildwolde: J. H. Staal
te Wierden en K., v. d. Veeni te Vreeswijk;
to Koog-Zaandijk: J. v. d. Loo te Mij
drecht en L. van Wijk te Ede.
CHR GEREF. KERK.
Beroepen. Te Vlissingen-: G. W, Al
berts, cand. t© Apeldoorn.
Ds. H. Doornveld. t
Maandag j.l. is te Nunspeet in den ouder
dom van ruim 84 jaar overleden D s. Har-
men Doornveld; em.-pred. der Nedi.
Herv. Kerk.
De overledene heeft veertig jaren in het
ambt des Evangelies gediend. Op 24 Aug.
1879 deed hij zijn intrede te Wilnis. Voorts
stond hij t© EemnesBuiten (1882) Staphorst
(1884), Wanswerd (1886), Huizen (1888),
Wierden (1892), Bruchem (1897), Veecen-
daal (1901), Oudewater (1908) en Maartens
dijk (1913). Op 1 Oct. 1919 verkreeg hij
eervol emeritaat.
Ds, Doornveld was ©en zeer geliefd pre
diker. Zijn ernstig woord en zijn trouwe
bearbeiding der zielen werden zeer ge
waardeerd.
Met emeritaat.
Naar de „Stand." meldt, heeft Ds. A.
de Geus, predikant bij do Geref. Kerk te
Lemmer, den Kerkeraad kennis gegeven,
dat hij tegen;. 1 Dec. a.s. zijn emeritaat
denkt aan to vragen. Ds. do Geus is 66
jaren oud, en zal met Nov. a.s. 40 jaar pre
dikant zijn, waarvan de laatste 29 jaren
te Lcmmor, voordien stond hij to Medoin-
blik en Wolvega.
Algem. Synode der Nederf. h'erv. Kerk.
XIX.
De president, dr. Weyland, wijdt hij de
opening der zitting een woord van groote
waardeering aan de nagedachtenis van
wijlen ds. H. Pief son, die na langdurig
lijden'is opgeroepen tot hooger leven. Hij
herinnert aan de groote betoskenis, wel
ke deze man heeft gehad voor hel zede-;
lijk-godsdienstig leven van ons volk, en
stelt voor, namens de Synode, deelneming
te betuigen aan de familie van den ont
slapene, die oen sieraad is geweest onder
de evangeliedienaren van de Ned. Her-i
vormde Kerk.
De groctc Synode.
De Synode behandelt nu het rapport
van den heer Van Paassen, over de voor
loopig aangenomen wijzigingen in het
Alg. Reglement, welke betrekking hebben
op de Synode van 45 leden.
D© president geeft een uitvoerige toe-;
lichting van de geheele zaak en van do
hoofdlijnen van het rapport Daarna komt
het woord aan don höogleeraar dr.
Aaldeis, die dit concept een rijp©
vrucht noemt, welke thans moet worden
geplukt, nadat deze zaak gedurende de-«
cenniën in beweging is geweest. De tegen-,
woordige Synode is geen zuivere verte
genwoordiging van de kerk. Men denk©
bijv. aan de "Walen, die naar proportie*
t© grooten invloed uitoefenen.
Wij moeten vragen; waar klopt het
hart der kerk. En dan komen wij tot do
slotsom, dat de tegenwoordige Synode
niet aan een juiste proportie beant
woordt. De groote Synode zal dichter kon
men te staan hij de kerk.
Het voorstel is volstrekt niet radicaal.
Spr. is bang voor een complete reorgani
satie. Maar hier is een verbetering van
de bestaande organisatie. Hij vreest, dat
bij velen de vrees raadgeefster is. Dit ar-,
gument van de vrees is echter een twee-'
snijdend wapen. Ieder zal moeten erken-»
nen, dat de tegenwoordige samenstelling
van de Synode niet goed is. En het is ge-*
raden, het beginsel der continuïteit vast
te houden en nu doop de vaststelling van
deze wijzigingen het werk van vroeger
t© bevestigen.
Wordt de zaak verworpen, dan zal in
de kerk ontstaan een pijnlijk gevoel van
malaise. Er zijn nu in de kerk groot©
stroomingen, welke' niet mogen worden
genegeerd.
Prof. Knappert erkent dat nie
mand volmaakt vrede beeft met de tegen
woordige samenstelling. Maar 't is de
■vraag, of wij iets beters zullen krijgen.
Hij erkent ook, dat een groot deel van
de kerk deze wijziging wenscht. Maar
juist daarin schuilt voor hem liet be
zwaar. Yrces, in den zin door dr. Aalders
bedoeld, bestaat er voor hem niet. Als hij
bang is voor de groote synode, dan is dit
een gevoel van weerzin. Er zal een groo-
tere druk worden gelegd op de minderhe
den, tengevolge van leertucht. Dit is geen
vrees maar wantrouwen van zijn. zijde.
De secretaris sluit zich aan bij dr.
Aalders. De vice-president, de heer A. do
Haan, stelt op don voorgrond, dat de kerk
in hare meerderheid het wenscht. Het ar
gument van de kosten mag niet wegen.
De kerk is niet armlastig. En men meet
voor eenige kosten niet op zij gaan.
De heer Eilerts de Haan, deelt
het gevoelen van prof .Aalders dat da
kerk, als geheel, een taak heeft. Wij vrij
zinnigen, zegt spr., hopen, dat de kerk
een geheel zal kunnen blijven! Maar
daarom willen wij nog niet deze wijzi
ging, omdat zij geen verbetering zal zijn.
Nog altijd acht spr. de keuze door do
class, vergaderingen verwerpelijk. Dit zal
dan ook geen democratische vertegen
woordiging zijn, want, wil men dat, dan
zou men nog veel verder moeten gaan.
En wat de groote synode zelve betreft,
vraagt spr. of deze zal beantwoorden aan
haar bestemming. Men neemt het con
tact al voor een goed deel weg, door dat
bijeenkomen om de twee jaren. En dan
die zittingstijd van 6 jaren! Daardoor
verbreekt men liet contact. Wat het werk
der groot© synode betreft, dat zal niet
meevallen. Immers ook de behartiging
van de belangen der kerk is liaar opge
dragen. Men zal spoedig moeien komen
tot een bijeenroeping elk jaar. En dan
komt het kostenbezwaar.
Na-deze sprekers wordt nog het woord
gevoerd door de h.h. Tammens, dr. Sehok-
king en Van Paassen, door laatstgenoem
de als rapporteur over de consideratiëu.
De president legt er nadruk op, dat bij
de vraag, of de wijzigingen zullen wor
den aangenomen, van groote beteeke-
nis is do vraag, of de synode elk jaar dan
wel om de twee jaren zal vergaderen, ter
wijl ook de vraag van de kosten een con
ditio sine qua non in zich sluit.
Hij brengt daarna het gevoelen van de
meerderheid der rapp. commissie, om do
wijzigingen te verwerpen, in stemming.
Dit gevoelen wordt verworpen
met elf tegen acht stemmen (te
gen; do h.h. A. de Haan, Barbas, dr.
Schokking, van der Wilde, van Paassen,
Landsman, Bongerö, van Dijk, Tromp,
W-agter en dr. Weyland.)
Nu volgt een reeks van amendementen.
Het voorstel, do synode elk jaar te doen
bijeenkomen wordt verworpen met 11 te
gen 8 stemmen.
Besloten wordt in art. 12x vóór .Jforkc-
raden" in te voegen het woord ..lidma
ten"; zoodat ook lidmaten voorstellen be
treffende de reglementen bij de svnod©
zullen kunnen indienen.
Een amendement van den lieer Barbas,
om het getal der cl. vergaderingen te be
perken, wordt verworpen. Evenzoo het
voorstel, om de s.node te doen bestaan
uit 23 predikanten en 22 ouderlingen.
Daarentegen wordt aangenomen met 13
tegen 6 stemmen het voorstel, om het
vetorecht der Prov. kerkbesturen le hand
haven.
De behandeling zal heden ten eind©
worden gebracht.
