Dagblad voor Leiden en Omstreken. UWE LEIDSCHB COURANT 4üe JAARGANG. - ZATERDAG 16 JUNI 1923 - No. 961 Bureau: Hooigracht 35 Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal f2.50 Per week f 0.19 Franco per post per kwartaal f2.90 Dit nummer bestaat uit twee bladen. De meerderheid aan'twoord Tegenover een kleine minderheid die s.ich verklaarde tegen een wettelijke re geling van do verbindendverklaring van de collectieve arbeidsovereenkomsten stond in den Hoogen Raad van Arbeid een groote meerderheid, (236) die zulle een regeling wenschelijk achtte. Een groote hervorming, zoo betoogden zij, beteekent dit niet. Het is een sterke overdrijving van de tegenstanders van een dergelijke regeling, het simpele voorstel om regelen, die door 90 pet. van de betrokkenen vrijwillig zijn overeengekomen, op te leggen aan de 10 pet. niet gebondenen, te qualificeeren als een maatregel, die de energie doodt en de maatschappij ondermijnt. Een belangrijke kring van werkgevers beeft zich daarvóór uitgesproken en dat zijn juist die werkgevers, welke de meeste ervaring met collectieve contracten heb ben opgedaan. Van een aantasting van de rechten der minderheid, zoo werd voorts betoogd is hier geen sprake. „De beftige oppositie van de tegenstan ders van een wettelijke regeling van de verbindendverklaring wekt den indruk, alsof de wetgever zal dwingen tot het slui ten van collectieve contracten, om ver volgens autoritair de verbindendverkla ring op te leggen. Dat ligt allerminst in de bedoeling. De door Commissie XII gegeven schets van een dergelijke wet doet niet anders dan de m o g e 1 ij k h e i d openen, onder verschillende waarborgen tegen misbruik, Üat een collectief contract bindend wordt verklaard voor een geheel bedrijf. De wet opent slechts de m o g e 1 ij k- h e i d en regelt den vorm, waarin even tueel de verbindendverklaring tot stand kan komen. Van dwang kan slechts sprake zijn, nadat de overwegende meerderheid van de belanghebbenden zich daarvóór heeft uitgesproken en nadat de overheid, voor gelicht door deskundigen, tot de conclu sie is gekomen, dat de wenschen van be langhebbenden niet in strijd zijn met het algemeen belang." Voorts wordt er op gewezen, dat het geenszins in de bedoeling ligt, met een al gemeen bindende regeling van de ar beidsvoorwaarden prijsregelingen te doen samengaan, evenmin als de wetgever, die op ethische gronden bepaalde arbeids voorwaarden verbood, daarmede maatre gelen gepaard deed gaan, welke het be drijf in staat moesten stellen de kosten van die wetten te dragen. In tegenstelling met wat door de min derheid betoogd was, ligt volgens som mige leden de beteekenis van een wette lijke regeling van de verbindendverkla ring hierin, dat de overheid daarmede een stap verder zet op den weg om zoo veel mogelijk de regeling van het be drijfsleven over te laten aan degenen, die van het bedrijfsleven rechtstreeks er varing hebben. Juist het ernstigste bezwaar dat men heeft tegen de uitvoering van de Ar beidswet, dat de overheid bij het verlee- nen van over werkvergunningen loonvoor- waarden-oplegt, zal door de verbindend verklaring kunnen worden ondervangen. De rechtsgrond voor zoodanige bepa lingen is niet moeilijker en allicht ge makkelijker aan te wijzen, dan die voor de dwingende bepalingen van een Ar beidswet en een Verzekeringswet. Ten onrechte,- zoo heet het verder, wordt van de verbindendverklaring ver wacht, dat de kleine ondernemingen in de kleine plaatsen daarvan de dupe zul len worden, daar de collectieve contrac ten in de eerste plaats verschillende loon- klassen bevatten, terwijl boyeniien in elk van die plaatsen slechts een minimum loon wordt aangegeven, dat in de groote -steden wordt overschreden. Evenmin behoeft er vrees te bestaan dat de export-in du striën, do collectieve contracten die zij sluiten tegen hun zin verbindend zullen zien verklaard, omdat dit alleen zal kunnen geschieden als d e groote meerderheid ook van de werkgevers, daarom vraagt. Erkend kan evenmin worden, dat een wettelijke regeling van de bindendverkla ring op den duur noodzakelijk zal moeten ^roeren tot publiekrechtelijke bedrijfsor ganisatie en tot socialisatie. De overgang van de verbindendverkla ring tot de socialisatie beduidt niet een. geleidel ij ke overgang, doch een principieele wijziging, terwijl in elk geval bij een dergelijke wettelijke re geling de overheid bij eiken verderen stap zal hebben te beoordeelen, of daardoor het algemeen belang niet wordt ge schaad. En bij iederen nieuwen stap zal men ervaring opdoen over de gevolgen, welke dergelijke maatregelen medebrengen. Trouwens de leden, die de verbindend verklaring wenschelijk achten, doch geen vertrouwen hebben in wat men socialisa* i tie noemt, kunnen zich door het bloote feit, dat socialisten daarin een stap zien in de richting van socialisatie, niet van maatregelen, die zij wenschelijk achten, laten afbrengen. Tenslotte wordt er op gewezen dat de tijdsomstandigheden voor oen toepas sing van de verbindendverklaring op eenigszins uitgebreide schaal zeer ongun stig zijn. Verwacht wordt dan ook, dat voorals nog slechts weinig collectieve contrac ten ter verbindendverklaring aan de overheid zullen worden aangeboden en dat de overheid in verscheidene gevallen zich genoodzaakt zal zien haar voor het totstandkomen van de verbindendverkla ring onmisbare medewerking te weige ren. Wij kunnen de bespreking van dit punt niet teveel rekken en moeten het daarom hierbij laten. Gebleken is naar bet ons voorkomt, dat het adres van de Leidsche Vereeniging van Industrieelen van zekere eenzijdig heid en oppervlakkigheid niet is vrij te pleiten. staande bepalingen, de begrooting in Ne derland wordt vastgesteld en het spreekt vanzelf de autonomie ge schaad. Wij vestigen hierop de aandacht om dat deze dingen, ook ons wel iets te zeg gen hebben, ten opzichte van de gemeen telijke autonomie, die naar veler oordeel langzamerhand in het gedrang komt. Nu heeft onlangs reeds de heer Rut gers er op gewezen, dat de beste basis voor de gemeentelijke autonomie is, een gezonde financieele toestand. Waar die ontbreekt, met liet gevolg dat men afhankelijk wordt, gaat vanzelf ook de autonomie teloor. Op een verstandig financieel beheer inoet daarom het streven gericht zijn. Dat is nog iets anders, dan op goed geluk te bezuinigen. Het kan op een gegeven oogenblik zelfs vermeerdering van uitgaven beteekenen. ■Voor onze Raadsleden ligt hier een schoone taak. STADSNIEUWS „Zanglust", Leidenschendam. (Dir. A. Teljeur Jr.) 2e prijs met 444 punten. (Men deelde ons mede, dat *an de 40 leden 13 verhinderd waren. Desondanks zijn we van meening, dat „Zanglust" meer kreeg, dan zij verdiende. Het koor had een uitmuntenden toon en klankvolu me, doch de uitsprak was foei-leelijk). Afd. Solisten voor Blaasin strumenten 3e.Afdeeling. Gk. J. v. Beekum, Clarinet, 3e prijs. S. P. Beets, Bugel, 3e prijs. J. Gregoor, Trombone, 3e prijs. P. Wit, Trombone, le p r ij s. (Een kranig stukje werk!) 2e Afdeeling. 'J. H. Tomen, Cornet a Piston, 3e prijs. A. Milikan, Clarinet, 2e prijs. le Afdeeling. G. A. Pennings, Waldlhorn, 2e prijs. Afd. Uitmuntendheid. J. Remi, Bariton, 2e prijs. Afd. Kwartetten Blaasin strumenten 2e Afd. „Larlisienne", 's-Gravenhage, 3e prijs. (Te laag gewaardeerd). 3e A f d. „Kunst en strijd", 's-Graven hage, 3e prijs. Was het weer tot den avond toe uit stekend geweest, toen „Perosi" het tweede avond-concert gaf, viel af en toe een lentebuitje. Tooh was de opkomst bevredigend. Goede muziek werd ten gehoore ge bracht. Ook hierbij veel applaus. De Leidsche winkelstand. De energie van de Leidsche midden stand is springlevend. Telkens weer mogen we de aandacht vestigen op de nieuwe bewijzen daarvan bij bet openen van nieu we of vernieuwing van reeds bestaande zaken. Ook thans. De vanouds bekende firma A. Bo gaard», Heerenstraat 4 heeft met het getij de bakens verzet, en als resul taat heeft dit stadsgedeelte een bakkerij gekregen die er wezen mag. Of beter: de bakkerij was er al, doch de winkel is niet meer te herbennen. Een groote spiegel ruit, waarachter de puike artikelen van do firma, een mooie entree, flinke verkoop ruimte, kortom een winkel waarin de oud- Hollandsche friscbheid en degelijkheid in alles te voorschijn treedt. Om tot dit mooie geheel te geraken, heb ben de navolgende Leidsche firma's ge toond wat zij vermochten: fa. Briaar, v. d. Stel, Hartmann, Ranselaar, Schoondcr- gang, terwijl het geheel stond onder lei ding van den aannemer Barthen. Wij raden aan, vanavond eens een kijkje te nemen. Dan heeft de fa. Boogaards een uitstekenden dag wantwie hier kijkt koopt ook. Gisteravond werd door den bestuur der der autobus Zoeterwoude op dc Ka- naalweg met moedwil een herdershond overreden. Het publiek uitte zijn onte vredenheid, doch de auto deed of er niets gebeurde. Op den Haagweg werd gisteren een drietal zwervende personen aangehouden. Een hunner, die minderjarig bleek, werd naar Utrecht, zijn woonplaats, op trans port gesteld. Een jongen viel gistermiddag spelen derwijze op een schuit liggende in do Oude VesL Hij bekwam eenige wonden, die door een politieman werden behandeld, waarna hij door zijn moeder naar bet Acad. Zie kenhuis werd gebracht. Op den boek HoogewoerdKraaier- straat werd gistermiddag een juffrouw aangereden door een auto, waarbij zij zich ernstig bezeerde, en haar kleeding bescha digd werd. Van een passeerenden melkwagen liep gisteravond op den Stationsweg een wiel van do as af. De kannen konden zonder verlies van den inhoud worden overgela den, zoodat alles zonder schade afliep. Ongetwijfeld zal het velen, en voor namelijk hun, die bet vorig jaar in de gelegenheid waren het Orgelconcert in de Pieterskerk bij te wonen, genoegen doen, te vernemen, dat de heer Anton H. Tie- rie, daartoe aangezocht door eenige mu ziekliefhebbers to dezer stede, het plan heeft opgevat om op Woensdag 27 Juni a.s. wederom een Orgelconcert te geven, waarvoor bij zich de medewerking verze kerd heeft van de Alt-zangeres Mevr. Suze Luger en den Violist, den heer Alex. Schmuller, terwijl het Koor der Afdeeling Leiden van de Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst eenige a cappella koortjes ten gehoore zal bren gen. Door het kiescollege der Ned. Herv. Gem. alhier is in de plaats van den heer H. M. Ziegelaar, die bedankt had, tot diaken benoemd de heer K. G. Kuiper. In de laatstgehouden vergadering van den Algemeenen Kerkcraad der Ned. Herv. Gem. alhier is de financieele toe stand van bet gesticht „Voordorp" ter ADVERTENTIE. PRIJS Gewone advertentiën per regel 22*$ centg Ingezonden Mededeelingen, dubbel t&riefc Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiè'n bij vooruitbeta* ling van ten hoogste 30 woorden, worde# dagelijks geplaatst ad 50 cent. Aan het Zoeklicht Leiden 16 Juni 1923. Is er nu malaise of niet? In de Telegraaf deelt de heer Heyer-» mans mede dat de vermakelijk-* hoidsbelasting het vorig jaar te Amsterdam opbracht een kapitaaltje van twee millioen gulden. Waaruit dus volgt dat alleen voor vermaak en 'dan nog voor zoover het onder deze belasting valt door het Am- sterdamsche publiek tien millioen werd uitgegeven. En nu is het merkwaardige, dat terwijl de economische toestand slechter wordt en de sociale ellende grooter, de op brengt van deze belasting nog steeds s t ij g e n <d e is. Eenzelfde verschijnsel neemt men in Duitschland waar. In Berlijn zitten volgens Max. Har-* den, een bekend Duitsch schrijver, de bioscopen, de theaters en de cabarets avond aau avond overvol. En 't publiek dat zich daar verdringt, bestaat niet uit vreemdelingen, neen, 't zijn de Duitschers zelf in hoofdzaak -de woekeraars die als gieren het aas omkringeïen die leven voor het vermaak. Wat hieruit nu volgt? Dat er dan toch nog veel geld is? Ja, dat ook misschien. Maar hoofdzaak is hier toch dat de geestelijke malaise, de maatschappelijke ellende nog overtreft. We zien hier bevestigd, wat de Apos tel schrijft over de droefheid der wereld die den dood baart. OBSERVATOR. sprake gekomen, waarbij vooral, onder de oogen werd gezien de vraag op welke wijzo de verhouding zal moeten worden geregeld tussehen de diaconie en den Alg. Kerkeraad. Overwogen werd of het zwaartepunt, als in vroeger jaren het ge val was, moet liggen in de Diaconie of, zooals in de laatste twee jaren in den Alg. Kerkeraad. De beslising wordt genomen aan de hand van een cc,ncept-reglement. Vol gens dat reglement zal het bestuur der stichting bestaan naast vijf diakenen uit twee predikanten en twee ouderlingen, door den Kerkeraad aan te wijzen. Het desbetreffend artikel vaarin dit wordt geregeld werd bereids door den Kerkeraad aangenomen. -Op Zondag 1 Juli a.s. zal ?n de sa menkomsten der Ned. Herv. Gem. alhier de herdenking plaats hebben van de Brusselsche martelaren, in 1523 ter dood gebracht. BINNENLAteU Opbrengst Rijksinkomsten 1 Met de Rijksmiddelen gaat het achter-* uit. Tegenover een opbrengst van f42.485.801 in Mei van het vorige jaar, staat over dezelfde maand van dit jaar een opbrengst van f 40.753.423. Het verschil zou nog grooter zijn ge weest indien de tabaksbelasting niet was ingevoerd die over Mei een opbrengst gaf van f 1.138.777. De opbrengst over de eerste vijf maan den van dit jaar bleef nog boven die van 1922 maar ook alleen dank zij de tabaks belasting, die een bate gaf van f7.414.629. Het spcorweppersonesl- Donderdag werd te Utrecht een bespre-* king gehouden tussehen de hoofdbestu ren van de Nederlandsche Vereeniging van Spoor- en Tramwegpersoneel en den Bond van Ambtenaren bij de Nederl. Spoorwegen over de door de Directie In-* gediende zeer ingrijpende voorstellen Ixm treffende de herclassificalie der stand-» plaatsen en den standplaatsaftrek. Overeengekomen werd om daartegen verzet aan te teekenen en als inzet daar-* van 'n twintigtal gemeenschappelijke ver gaderingen in het land te beleggen op 23 en 24 Juni a.s. daar op 23 Juni de voorstellen in den Loonraad zullen wor-* den behandeld. Nader zal worden over-* legd, hoe de verdere actie zoo noodig zal worden gevoerd. Staten van Zeeland. Do Anti-Rev., de Chr. Hist., de R. Kath. en de Staatkundige Geref. Statenleden van Zeeland zullen bevorderen dat tot lid van Gedep. Staten worden gekozen do hoeren mr. P. Dieleman en dr. P. Merckcns, beid® anti-rev.; mr. R. van Dusscldorp, chr.-bisU P. F. Fruijtier en J. A. van Rompu, beiden r.-k. en A. v. d. Weijde, Vrijheidsb. Dr. Merckens ié wethouder van Vlissin» gen. Bij zijn benoeming tot lid van Ge<L Staten zal hij als raadslid van VliasingeH worden opgevolgd door den heer P. Lands* man. Mr. A. A. de Veer, die bij de jongst» verkiezing, als no. 1 van de nnti-rev. b'sfc in den kieskring Middelburg tot lil dor Prov. Staten werd. gekozen, hoeft thans V De juiste weg. In „Luctor et Emergo" het orgaan van den Bond van Christelijk Gereformeerde Jongelingsvereenigingen, wijdt Ds. Hil- bers te Enschedé enkele beschouwingen aan de gehouden verkiezingen. Daaruit is z.i. gebleken, dat over het algemeen genomen de Christelijk Gerefor meerden geen vaste politieke overtuiging bezitten. Het gevolg van die verwarring is, dat de algemeen© Christelijke belangen van ons volk schade lijden. Aan die verwarring heeft naar de schrijver meent „De Wekker", zonder het zelf te bedoelen cenigermate meegewerkt, door eerst een tijdlang stuk ken op te nemen die niets anders inhiel den dan critiek op de A. R. partij, en daarna plotseling te zwijgen, omdat „De Wekker" niet een politiek, maar een kerkelijk blad ws. Dit is tot op zekere hoogte juist, zegt Ds. H., maar het gevolg is geweest dat de vaste leiding bij de stembus ont brak. „Wij zouden dus gaat de schrij ver voort hierin zeer gaarne veran dering willen zien, opdat er meer een heid en vaste leiding kwam. En dit is zeer wel mogelijk. Ten eerste moet de band tussehen ons Chr. Geref. Volk en de Anti-Rev. Partij versterkt worden, gelijk die band van ouds altijd heeft bestaan. Ten tweede moeten onze menschen opgewekt worden en aangespoord om als lid der Anti-Rev. Kiesverenigin gen toe te treden. Ten derde moeten bezwaren en grie ven, die men tegen de partij of de lei ding dier partij mocht hebben niet buiten de partij besproken worden, maar binnen den kring van de partij. Daarmee dient men de zaak en breekt men niet af. Ten vierde moet het groote hoofd doel ons volk voor oogen worden ge steld, dat wij allen als één man tegen onzen gemeenschappelijken vijand hebben op te trekken en dat elke stem van het grootste gewicht kan zijn." Het komt ons voor dat hier de juiste weg wordt gewezen. De critiek behoeft niet te zwijgen. Als er zich fouten en verkeerdheden in het partijleven voordoen, dan moet daarop de aandacht worden gevestigd. Maar zooals Ds. H. terecht op merkt, binnen den kring van de partij. Op die wijze komen wij verder. Zoo alleen staan we sterk tegenover den gemeenschappelijken vijand. Niet afbraak moet het doel zijn, maar opbouw. V Armlastigheid en autonomie. De Tweede Kamer heeft zich de afge- loopen week bezig gehouden met de kolo nie Suriname. De gouverneur-generaal had zich be klaagd dat de autonomie van deze kolo nie stelselmatig werd geknot en door den heer Marchant werd deze klacht on derstreept. De heer H. Golijn echter, zag in deze beschuldiging een miskenning van den feitelijken toestand en de beteekenis der feiten. Do toestand, zooals die werkelijk is, zoo zeide hij, is doze dat geen autonomie be staat en ook niet bestaan kan. In Surina me heerscht een toestand van schijnauto nomie, die een gevolg is van de armlas tigheid der kolonie. Autonomie kan alleen daar zijn, waar men ook in staat is voor zichzelf te zor gen. Wanneer men in een toestand geraakt dat men zelf zijn eigen beheer niet meer bekostigen kan, krijgt men een curator en houdt die curator ook inderdaad toe zicht. Gevolg van die armlastigheid is voor SuciAaxM, dat overeenkomstig de be-> HET NATIONAAL CONCOURS. De tweede dag. Zonder schroom kunnen we zeggen, dat de tweede concoursdag een succes is geworden. Vooral 's middags was het weer uitste kend, en het was een lieve lust de opge wekte stemming binnen de wallen van Leiden's „oudste bezienswaardigheid" gade te slaan. De Burcht bet lijkt meer en meer is voor gelegenheden als deze geknipt, het wakkere uitvoerend-comité zorgde voor een uitstekende regeling, zoodat het uitwendige van het concours in alle op zichten medewerkte, om het innerlijke waardij en luister te verleenen. Het innerlijke 'de muziek! Over het geheel is er goed en zonder uitzondering met animo gezongen. De stemming zat er in. Dat het puntental waarnaar de praesta- iie's werden gewaardeerd, in geen enkel geval (tot nu toe) de 600 haalde? boo ze tongen beweren, dat één der jury-leden specialiteit is in het geveni van minimum- cijfers. Hoe dit zij, de resultaten van dit con cours staan reeds vast: het*peil van Zang en Muziek is door dezen wedstrijd o.i. zeker gestegen. Het gezichtsveld van die deelnemende vereenigingen (contredictio in termenis!) is verruimd, en éénmaal gemaakte fou ten (de jury maakt hier in een gespecifi ceerd beoordeelings-rapport melding van) zullen met zorg bij een volgende gelegen heid worden voorkomen. De taak van de jury was zwaar tè zwaar zouden we moeten zeggen. Wij noemen het een krachtproef, 3 dagen achtereen eiken dag pl.m. 9 uur een beoordeeling van wat ten gehoore ge bracht wordt te geven. Geen verwondering behoeft het dan ook te wekken, dat tegen het einde de toe kenning der prijzen niet in overeenstem ming was met het gebodene. De eenige schaduwplek in het concours was het vaak onhebbelijk optreden van het publiek, dat door geschreeuw en ge joel veel bedierf. 't Deed soms veel afbreuk aan den ■zang. Moge dit bij het volgende concours laat ons hopen niet over 20 jaar be ter zijn. De uitslagen. 3e Afd. Gem. Koor. Valkenjburgscli Zangkoor (Dir. Jeu;. Smittenaar, 3e prijs met 269 punten. Chr. Zangver. „Hosanna in Excelsis" Haarlemmermeer (Dir. J. G. Hulsbos) 2e prijs met 451 punten. „Eendracht" Noorden (Z.-H.) 3e prijs met 363 punten. Chr. Gem. Koor „Het Sype Koor", Nieuw Loosdrecht: 2e prijs met 427 pun ten. Chr. Gom. Koor „Zingt den Heer", Wassenaar (Dir. Jac. Smittenaar) le p r ij s met 526 punten. Chr. Zangver. „Zingt den Heer", Zwammerdam (Dir. J. v. Beek) 3e prijs met 368 punten. 2e Afdeeling Gom. Koor. Gem. Koor „Eendracht maakt macht", Zwam merdam (Dir. P. Verkley) 3o prijs met 412 punten. Biidtsche Zangvereen. „Zang ver edelt", De Bildt le prij s mot 524 pun ten. „Amstels Zangkoor", Uithoorn, 2e prijs met 465 punten (o.i. meer dan hen toekwam). Chr. Zangvereen. „Nut en genoegen", Nieuwer Amstel (Dir. A. A. L. Tiggers) le p r ij s met 499 punten. (Een woord van hulde!) le Afdeeling Gem. Koor. Chr. Zangver. „Hallelujah", Katwijk aan Zee (Dir. P. de Rook) le p r ij s met 532 punten. (Den directeur ons compli ment). Chr. Zangver. „Debora", Oegstgeest, 2e prijs met 464 punten. Afdeeling Uitmuntendheid fiejn. Koor, filix. Zangvereeniging

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1