Dagblad voor Leiden en Omstreken.
mmEMLmo
ABOMHE^£»nrSPaiJS
In Leiden en buiten Leïden
waar agenten' gevestigd zijn
per kwartaal f2.50
Per week .......v...............f 0.19
Franco per postper" kwartaal '.W..f2.90
4ile JAARGANG. - ZATERDAG 19 MEI 1923 - No. 938
BureauHooigracht 35 Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936
2";
AÖVERTENTIE-PRIJft
^Gewone advertentiën per regel 22H cenji
^Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief
<HBij contract, belangrijke reductie. 1
^Kleine advertentiën «- bij vooruitbetaal
ling van ten hoogste 30 woorden, worded]
dacreliiks eenlaatst ad 50 cent.
Dit nummer bestaat uit twee
bladen.
Maandag 21 Mei (2den Pinkster
dag) zal dit blad niet verschijnen
Pinksterfeest.
1 Wederom maakt de Gemeente van
Christus zich op, om haar Pinksterfeest,
het feest van den Heiligen Geest, te vie-
xen.
In het wereldleven van dezen tijd is
veel, dat neerdrukt.
Het is alsof de demonische geest, die
tot den oorlog aanvuurde, nog altoos
heerschappij voert.
De overwinnaars laten hun macht aan
de overwonnen volken gevoelen. En in
hun kortzichtigheid bemerken zij niet,
hoezeer zij de belangen van geheel ons
werelddeel schaden.
Ook in het nationale leven der volken
geeft een onheilige geest telkens weer
den toon aan.
Wat al disharmonie!
Welk een teleurstelling tusschen ideaal
en werkelijkheid!
En toch óók nu mogen wij Pinkste
ren vieren.
Voor wie God vreest, wordt hier een
bron van vertroosting ontsloten.
Immers predikt ons Pinksteren, dat
Gods Heilige Geest woont in de Ge
meente; dat Hij ook werkt in de we
reld; en dat Hij ten slotte over alle de
monische machten zal triumfeeren.
Hoe machtig heeft die Heilige Geest
zich niet geopenbaard in Christus' Kerk.
Op den doorluchten Pinksterdag kwam
Hij wonen in de Gemeente des Zoons, om
nimmer meer van haar te wijken.
Stroomen van nieuw geestelijk leven
deed hij telkens, weer over dorre akkers
vloeien.
En Hij ook was het, die zegenend in-i
werkte op het leven der wereld.
Hoe dikwerf scheen het, alsof de geest
uit de diepte volkomen zou triumfeeren.
Maar na donkere dagen brak dan toch
weer het licht des Geestes door.
Op tijden van inzinking en geestelijke
dorheid, van zondeverwording en verne
dering liet Hij volgen heerlijke Reveils,
geestelijke opwekkingen; dagen, waarin
Zijn kracht in de Gemeente en ook in het
volkerenleven weer alom werd aan
schouwd.
Daarom vertwijfelen wij nu niet en
nooit! i
To midden van afval en ongeloof, van
zonde en ongerechtigheid, houdt Chris
tus' Gemeente stand.
Omdat de Trooster hij haar blijft.
En diezelfde Geest werkt door de Ge
meente in op de wereld.
Hij deelt ook gaven van algemeene ge
nade uit onder de volken.
Hij wekt liefde voor recht en gemeen
schap. Hij laat niet toe, dat Satan reeds
het leven liier op aarde ten volle maakt
tot een hel.
Ook nu is de Heilige Geest niet van
ons geweken.
Er is nog een levende Gemeente!
En in de wereld is nog niet alios don
kerheid. Lichtstralen van Gods genade
verhelderen nog ons levenspad.
Maar wel is het noodig, dat 'het Pink
sterfeest ons bezieling schenkt in den
strijd, dien wij in dezen tijd hebben te
voeren.
Een strijd, niet tegen ,,vleesch en bloed",
maar tegen de machten dezer eeuw, tegen
den vorst der duisternis, tegen den geest,
die niet is uit God.
Een strijd om, kon het zijn, de volken
te onttrekken aan de invloeden van den
Boozo en ze te stellen onder de zegenrij
ke inwerking van den Geest uit den
Hooge. i -
In ons is tot dien strijd geen kracht.
Hoe dikwerf bedroeven ook wij
dien Geest niet!
Hoeveel doodigheid en ingezonkenhetd
des geestelijken levens is er niet menig
maal! Hoeveel reden geven wij aan de
wereld, om de oprechtheid van ons be
doelen te verdenken.
Hoe dikwijls is daar geen harmonie
tusschen onze belijdenis en ons hande
len.
Daar is in ons leven zoo vaak een dua
lisme, dat een oneer is voor Christus'
naam.
Reeds in de eerste Christengemeente
besefte men levendig, dat alle dualis-
m e geoordeeld was. Zie het maar aan de
groote offervaardigheid, aan dat af
stand-doen van sociale voorrechten.
Verootmoedigen wij ons dan voor het
aangezicht Gods!
Stijge het gebed uit onze ziel op, dat
kracht uit den Hooge rijkelijk over
ons geestelijk-moeden, worde uitgestort.
Dan, door den Geest bezield en geleid,
zullen ook wij spreken van de groote
werken Gods. Dan zal er kracht uitgaan
van ons woord, zullen wij aantrekken
door onze daad.
Welk een machtigen invloed is er in
de weTeld niet uitgegaan van de kleine
groep, daar op het Pinksterfeest in Je
ruzalem vergaderd!
Er is thans in breede kringen weer een
verlangen naar religie.
Het materialisme bevredigt niet.
Maar al moge er in de „entgötterte
Welt" ,een verlangen leven naar iets hoo-
gers dan het stoffelijke en zinnelijke, al
moge er bij velen teleurstelling zijn over
de resultaten van onze meer technische
dan ideëele „cultuur", daarmede is op
zich zelf nog slechts weinig gewonnen.
Alleen hij het Kruis wordt do vrede
gesmaakt.
Alleen de Pinkstergeost leidt in
de waarheid, waarnaar zonder Hem
.vruchteloos wordt gezocht.
Bidden wij dan tot onzen God of het
Hem behagen mocht, den wind des Gees
tes weer krachtig te doen blazen in de
Gemeente, opdat allen zich aangorden tot
kloeke daden!
Smeeken wij op ons Pinksterfeest, of
het Hem helieven mocht ook, om den de-
monischen, den onheiligen geest terug te
dringen in ons internationale leven en in
de maatschappij, die nieuwe vormen
zoekt.
Drang naar waarachtige gemeen
schap, naar verzoening van do tegen-
istellingen, kan alleen door Gods Geest
"worden gewekt.
i Als Hij gaat werken, komt er harmo-
!nie tusschen man en vrouw, valt de te
genstelling weg tusschen Jood en Griek,
Barbaar en Scyth, wordt de verhouding
tusschen slaaf en vrije principieel veran
derd, bloeit een heerlijk gem e e n-
schapsleven op.
Eens komt de tijd, waarfn zond© éti
Satan finaal zijn overwonnen, en alle
verlosten door Jezus' bloed, alle geheilig-
den door zijnen Geest, zullen wonen op
de gelouterde aarde, in harmonische ge
meenschap, in gerechtigheid en vrede.-
Maar in den tijd, waarvoor geldt het
„ten deele" van den Apostel, kan ons een
voorsmaak van wat straks komt, worden
geschonken. I
i Gods Geest is machtig, om op hot veeï-
zins donkere heden een toekomst te doen
volgen, waarin wij ons weer kunnen ver
heugen in helder zonlicht.
1 En al ware het ook, dat .de tijden nóg,
donkerder werden, dan nóg zegt Pinkste
ren ons, dat wij niet behoeven te wan
hopen.
Immers werkt de Geest voor de ver
heerlijking des Zoons.
Alle dingen werken mede aan de voor
bereiding van den grooten dag, waarop
Jezus Christus in volle heerlijkheid zich
zal openharen.
i Dan gaat de zon op in onvergelijkelijke
pracht.
Dan Is het licht, eeuwig licht.
Verbrokkeling,
Leerzaam is wat te 'Ameron'gen ge
beurde.
De Staatk. GeTef. Partij achtte het
daar, evenals ïn andere plaatsen noodig,
met een eigen candrdatenlijst uit te ko
men.
Nu was do meerderheid in den Ame-
rongschen Raad rechts.
Dank zij echter dit afzonderlijk optre
den, kwam de linkerzijde in do meerder
heid.
De Staatk. Gereformeerden brachten 60
stemmen uit.
Te weinig om een zetel te bemachtigen.
Maar precies genoeg om de Anti-revo
lutionairen een zetel te doen verspelen en
oen anti-revolutionair lid door een vrij
zinnigen candidaat te vervangen.
Soortgelijk gevaar dreigt ook voor an
dere plaatsen.
In Hillegom b.v. zal de actie van
de Staatk. Gereformeerden hoogstwaar
schijnlijk ten gevolge hebben dat een
antirevolutionair lid wordt uitgeworpen
!en een Soc. Democraat gekozen.
Wie de verhoudingen daar ter plaatse
kent zal dit toestemmen.
Ook in Leiden zal waarschijnlijk
het eeni'ge gevolg van het optreden der
Staatk. Gereformeerden zijn, dat eenige
honderden rechtsche stemmen waardeloos
worden, met het gevolg dat de anti-revo
lutionaire partij een zetel verliest.
Wij erkennen het recht van de Staatk.
•Gereformeerden om als zij dit noodig
achten met eigen candidaten uit te ko
men.
Maar ernstig waarschuwen wij de kie
zers tegen de gevolgen die dit optreden
kan hebben.
Laat men de cijfers van de laatste ver-;
kiezingen bestudeeren.
Dan zal blijken dat onze waarschuwing
niet ongegrond is, maar dat inderdaad
zeer groot is heit gevaar, dat de linker
zijde van dit verbrokkelend optreden zal
profiteeren.
Het gaat er spannen.
H G^it er spannen in Leiden. -
Dit bleek nog gisteravond toen ons blad
een ovatie van de propagandisten der S.
D. A. P. in ontvangst had te nemen.
Men spant van (die zijde wel alle
krachten in om het roode element te ver
sterken, ten koele van de Anti-revolutio
naire partij.
Ook door de andere partijen wordt m'e't
kfach't gewerkt.
De Democratische Partij dingt zonder
kieskeurig te zijn in de middelen, naar
de volksgunst en blijkens een ipas ver
schenen verkiezingsblad van de vergun-'
ningh^uders .dat mede bijdragen van den
heer Witmans, bevat in nauwe samen
werking met de anti-tapverbod-groep.
Zelfs de liberalen, onder leiding van
Prof. JEerdmans, ontzien zich niet om
door misleidende advertenties zoo moge
lijk de kiezersgunst te verwerven.
Zoo wordt geadverteerd dat men de
candidaten van den Vrijheidsbond moet
steunen omdat de heer Eerdïnans voor
verlaging van het vexrnenigvuldigingscij-
fer stemde Maar men verzwijgt wijselijk
dat het andere aftredende en eveneens
opnieuw gecandideerde liberale li'd, de
heer van Hamel, die blijkbaar geen lust
had op de onnadenkendheid van ide kie
zers te speculeer en, met B. en W. mee
stemde. - i
Intusschen blijkt nit dit alles dat een
hevige actiewordt gevoerd.
't Gaat er spannen!
Voor onze mannen en vrouwen een
prikkel om de nog restende dagen te be
nutten opdat geen kiezer onbewerkt blijft.
STADSNIEUWS
De S. D. A. P. in aaiie.
Gisteravond hadden do Soc. Democrati
sche propagandisten de aardigheid voor
■de Nieuwe Leidsche Courant een sooTt
demonstratie te honden.
Onder veel geraas en bellengerinkel
kwam een met propaganda-biljetten be
plakte vrachtauto dicht bezet met joelen-,
de en schreeuwende propagandistes en
omringd door dito wielrijders, aanrijden.
De auto werd dicht tegen het hek gere
den en toen word met onvaste stemmen,
om een Volk-term te gebruiken „een da
verende Internationale ingezet".
Nadat men nog wat geschreeuwd en ge
joeld had, trok do ongedisciplineerde hor
de met veel geraas af.
De betooging droeg overigens een vreed
zaam karakter. Onze hoofdredacteur idie
toevallig voor een der ramen kwam,
'werd bij het heengaan althans vriende
lijk toegewuifd.
„Morgen natuurlijk weer een stuk in de
krant" zei een der betoogers.
Om den rooden vriend niet teleur to
stellen maken we van dit verheffende feit
hier melding.
Aardige reclame.
In het nummer van gisteren hebben wij
onder de advertentiën opgenomen de op
lossing van het onlangs door de fa. Le-
wenstein geplaatste prijsraadsel.
"De fa. "kreeg een groot aantal oplossin
gen, w.o. zeer eigenaardige.
Zoo was b.v. onder de eerste honderd
oplossers ook iemand uit Goes, die een
berijmde oplossing inzond.
Als proeve laten we hier een paar cou
pletten volgen:
WelEdele Heer! Nog een oplossing meer!
Daar kreeg „een Zeeuw" de Nieuwe
Leidsche krant
Als 'twaar bij toeval in de hand
En op de laatste pagina
ontdekte hij uw prijsvraag dra.
En ijv'rig ging hij aan den slag
En zocht dé oplossingmaar achl
Het gaf hem zorg en hersenpijn,
Want cijfers moesten letters zijn.
En 't laatst getal was honderdzes,
Me dunkt, 't was wol wat zwaro les.
In 't eind werd echter vlijt beloond.
Zooals bet opschrift aan u toont, enz.
De fa. was zeer verrast niet alleen door
do aardige oplossing maar ook door het
feit dat de Nieuwe Leidsche haar adver-
tentie zelfs in Zeeland had gebracht
Bij Kon. besluit van 16 dezer is, met
in gang van 1 Juni 1923, benoemd aan
de Rijksuniversiteit te Leiden tot gewoon
hoogleeraar in de faculteit der genees
kunde, om onderwijs e geven in de tro
pische hygiëne, P. C. Flu, thans tijdelijk
belast met de waarneming van genoemde
functie.
In het Leid sell Predikheurtenhlad
deelt de Gemeente-Commissie mede, dat
iemand die onbekend wenscht te blijven,
aan de electrische uitrusting van de
Hooglandsche Kerk een werktuig heeft
toegevoegd, waardoor langs elect rischen
weg aan het orgel de noodige lucht wordt
toegevoegd.
- Door de Gemeente-Commissie van de
Nederl. Herv. Kerk is in beginsel beslo
ten, in verband met het vermeerderd
kerkbezoek, in de Oosterkerk een galerij
aan te brengen.
Op 8 Juni a.s. zal het Kiescollege
der Ned. Herv. Kerk vergaderen ter be
noeming van een 'diaken in de vacature
ontstaan door het bedanken van den heer
M. Ziegelaar.
De brievenbus in de Schapensleeg
wordt 22 Mei a.s. 'verplaatst naar Turf
markt 8.
Een op de Steenstraa't slaande
drinkfontein werd gisteren stukgereden
door een vrachtauto.
Het ongeval is te wijten aan de onoplet
tendheid van den1 chauffeur, die zich niet
op de hoogte stelde van wat zich achter
de auto bevond toen deze achteruit moest
rijden.
Of zou do fontein het armsein niet heb
ben gezien?
Hedenmorgen werd een in Ide Hoog-
landsche-Kerkkoorsteeg staande melkwa
gen aangereden door een passeerende
bierwagen, met het gevolg dat een aan
zienlijke hoeveelheid zuivelproducten op
'de morsige straat terecht kwam.
De eigenaar van den wagen die zich
toevallig mede op den Bierwagen bevond
verklaarde zich bereid om de scharde jtc
vergoeden.
Een bewoner 'van de Bloemistenlaan
heeft hij de politie aangifte gedaan van
vermissing van een trap, die in den tuin
achter zijn woning was geplaatst.
Van een auto van dén Autobusdienst
LeidenWassenaar, liep gistermiddag in
het Noordein-de het rcchterach ter wiel van
de as.
Ongelukken hadden daarbij echter niet
plaats.
Op den hoek van den Apothekersdijk
werd gistermiddag een juffrouw aangere
den door een met paaiid bespannen groen-
tenwagen.
De juffrouw kwam 'te vallen, doch be
kwam gelukkig geen letsel.'
Alleen was haar lorgnet gebroken.
De juffrouw heeft het geyal aangegeven
hij de politie.
DE PAPE-STICHTING.
Een kwestie van negen millioen.
Het O. M. Bij de Haagsche rechtbank,
waargenomen door Mr. Bauduin, heeft
heden conclusie genomen in zake het hij
testamentaire beschikking door M r. G.
P a p e ingestelde Pape-fonds, groot on
geveer 9 millioen gulden, tegen
de geldigheid waarvan de wettelijke erf
genamen van Mr. Pape bezwaar hadden
gemaakt.
Mr. Bauduin stelde zich op het stand
punt, dat geen rechtspersoon is tot stand
gekomen, aangezien het testament slechts
een persoon als beheerder van het fonds
aanwijst, n.l. notaris Bos, terwijl op de
zen niet de plicht rust om medebestuur
ders aan te wijzen.
De heer Bos staat tegenover het fonds
dus als ieder particulier tegenover zijn
eigen vermogen en waar hem alleen het
absolute beschikkingsrecht over het fonds
is toegekend, kan hier van een rechtsper
soonlijkheid dan ook geen sprake zijn.
De stichting is dus niet tot stand go-
komen en Mr. Bauduin concludeerde
daarom tot t o e w ij z i n g van do vorde
ring aan de erfgenamen, door de vernie
tiging van het op de Papestichting be
trekking hebbende gedeelte van het testa
ment.
Do uitspraak werd bepaald op 26 Juni
Tweede Kamer.
De Tweede Kamer is tegen 23 Mei bij
eengeroepen. Op de agenda staat a.o. de
geldleening ten laste van Ned.-Indië.
De pacificator van Atjeh.
In de N. R. Gt. wordt er aan herin
nerd, dat het dit jaar 25 jaar geleden is,
dat ,gen. J. B. van Heutz het bewind in
Atjeh aanvaardde. Op 1 Juni 1898 trok
hij aan het hoofd van de Pidië-expeditie
het binnenland in.
Do pacificator van Atjeh, later gouver
neur-generaal, is thans 72 jaar en ver
toeft om gezondheidsredenen in Zwitser
land.
De zomertijd.
Aangaande de vervroeging van den wet
telijken tijd op 1 Juni, hoeft de minister
van binnenlandsche zaken en landbouw de
burgemeesters eraan herinnerd, dat het
tijdstip van overgang is aangegeven in
art. 2 der wet van 23 Maart 1918 (Stbl.
no. 165) gewijzigd bij wet van 22 Maart
1922 (Stbl. no. 130). De minister heeft
aan de burgemeesters verzocht, toe te zien
dat de tijdsaanwijzing op de openbare,
door het gemeentebestuur beheerde klok
ken, van genoemden datum af in overeen
stemming zij met de tijdsvervroeging en
hun meegedeeld, dat omtrent het tijdstip,
waarop weer wordt ingesteld de tijdrc^"-
ling naar den middelbaren zonnetijd van
Amsterdam, aan hen nader zal worden
bericht.
Het centraal bestuur van den Neder-,
landschen Tuinbouwraad heeft zich, in
verband met het besluit van de regeering,,
de afwijking van den wettelijken tijd l|
Juni te doen beginnen, tot de regeeringj
gewend met het zeer dringende verzoek,]
den duur van den zomertijd zoo kort mo-j
gelijk te bepalen. -
Een nieuw ontwerp-Tabakswet.
„Het Huisgez." verneemt, dat eenige sk
garen- en tabaksfabrikanten te 's-Herlo-
genbosch, een onfwerp-Tabakswet - hebben
geconcipieerd, waarhij de aocjins op
ruwe tabak ad valorem wordt geheven en
de brabback, d. w. z. de terugvordering
van betaalde accijns bij uitvoer naar het
gewicht wordt '.vastgesteld.
Dit ontwerp moet onderteekend zijn
door de groote fabrikanten en exporteurs
te dier stede.
Oud-minister König direnleur-generaal.
Naar het Haagsch Gorrespondentiebu-
reau uit zeer goede bron kan medcdeelen,
iis eerlang de benoeming te verwachten
van den heer A. A. H. W. König, oud-
Minister van Waterstaat, tot directeur-
generaal van Posterijen cn Telegrafie.
$tar;enfeden, tevens Eerste Kamerleden.
Wij vernemen dat prof. mr. P. A. Rie-
ipenhorst, lid der Eerste Kamer, tm^ft be
dankt voor het lidmaatschap dor Provin
ciale Staten van Noord-Holland.
Het wetsontwerp, regelende bet even
redig kiesrecht voor de samenstelling der
.Eerste.Kamer door de Staten der Provin
ciën, bevat de bepaling, dat een z Mend
Statenlid niet voor do Eerste Kamer ver
kiesbaar is. Het aanhangige wetsontwerp,
dat 'binnenkort aan de Eerste Kamer 'al
worden aangeboden, beo-at geen over
gangsbepaling voor de thans zetelende
Statenleden, zcodat de mogelijkheid be
staat, dat gekozenen voor de Forste Knmnr
zetelende in de Staten, niet *of het lid
maatschap van den Senaat zouden wor
den toegelaten Teneinde die mieoiüin-'-id
to ontgaan, heeft prof. Diepenhorst als
Statenlid bedankt. Een voorbeeld, dat vrij
zeker door andere Statenleden, thans lid
der Eerste Kamer, zal worden gevobrd.
Op den tweeden Dinsdag van Juli zul
len de Provinciale Staten over het cre-
hctele land bijeenkomen tot bet samenstel
len van de colleges van Gedeputeerd on.
Danzullen ook de candidalenlijslen voor
de Eerste Kamerverkiezing moeten wor
den ingediend. Die verkiezing zal echter
eerst plaats -hebben in een zitting, te hou
den op het eind van Juli of in het begin
van Augustus.
Daar op die candidatenlijsten de na
men zullen voorkomen van vele Eerste
Kamerleden, thans ook leden der S< ten,
zullen die waarschijnlijk binnenkort
eveneens voor hun Statenlidmaa's. hap
bed anken.
De dure suiker.
De Nederlandsche Vereeniging van Iluis
vrouwen heeft zic-h met een adres tot flen
minister van Landbouw gewend naar aan
leiding van de groote stijging, die in de
laatste maanden plaats heeft gegrepen, in
een der eerste levensmiddelen, de suiker.
Het is bekend, wordt in het adres be
toogd, dat de suiker, die hier wordt ge
bruikt, niet van overzee wordt ingevoerd,
dat de voorraden in de laatste cam agno
verwerkt, voor binnenlandsch gebruik al
leszins voldoende zijn, en dat de kostprijs
der suiker voor den handel een voldoende
winst overliet bij de prijzen, die voor deze
stijging golden.
De eenige oorzaak van de stijging hier
te lande is dan ook, dat men gebruik
maakt van de hooge noteeringen op bui-
tenlandsche, speciaal Amerikaansche mark
ten, om hier ook meer te vragen. Op deze
wijze maakt men een bovenmatig groote
winst ten koste van het toch reeds zoo
zwaar gedrukte publiek.
Gevraagd wordt ten slotte of het niet ia
's lands belang is, ten spoedigste van over
heidswege maatregelen te nemen, die aan
deze uitbuiting van do bevolking een einde
maken.
De wijziging der Pensioenwet.
Do Memorie van Antwoord in zake het
wetsontwerp tot wijziging van de Pen
sioenwet, wijst de klacht, dat bij de voor
bereiding van het ontwerp zoo goed als
geen rekening is gehouden met de Cen
trale Comm. voor Georg. Overleg in amb
tenaarszaken, van do hand.
Hem, die geen weduwe cn weezen na-
laat, in de gelegenheid te stellen een an
der persoon aan te wijzen, die na zijn
dood in het genot wordt gesteld van pen
sioen, zou onverbiddelijk leiden tot verf
hooging van de door de publiekrechte
lijke lichamen te betalen premie.
In zake de niet gesubsidieerde bijzon
dere lagere scholen is de regeering bereid
de gevraagde voorziening te treffen.
Ten opzichte van de werkvrouwen is
de positie van ambtenaar misplaatst
In de leemte ten aanzien van de ot\L
brekende gelegenheid tot verhaal van oen
deel der inkoopsom pp de ambtenaren,'
wordt voorzien.
Voor pensioen kunnen alleen ingekocht
worden de jaren-waarin de ambtenaren,
voordal zij in Lot pensioenfonds d clge-»
