liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiffiiiiiiiii
SCIIIIIHI lECUHEI
jf Speciale SanbSe<Sngen J
II. WAALS, M.SM 132-134-1361
Afdeeling: BEDDEGOEDEREN. jj
=5= Vanaf heden BEE
Koehaar- Tapis Beige- Axminsfeir en Hilton
£s tsamuajmamnaimaB jUF uniminiivi >*fc£wma saas
EËMBKBi&SRJBEaWi «a' 9 B»ys.-:r.-.--. 'y-ct.,a TggS
Wollen, Tapis Beige en Velvet Loopers.
gEE Cocosloopers, Cocostapijt, Chinamatten, per el sEE
Vloerzeilen, Linoleum, Graniet.
SS Waschechte Wollen- en Moquet Tafelkleeden zzzss
aas: Vitrages, Allovernet, Muslin
SS Gordijnstoffen, Landhuissioffen, Cretonnes zzzz
Franje, Koperwerk, Band
Lancaster, Watertwist en Viaamsch Linnen voor Gordijnen sss
Japan-, Wollen-, Cocos- en Chinamatt n.
- Kapokmatrassen, Spiraalmatrassen, Stroomatrassen
EEE Slaapkamer Ameublementen 11477 ssss
Houten- en IJzeren Ledikanten
EES Wollen-, Gestikte-, Molton- en Zomerdekens ssss
Bedspreien, Wiegen, Kinderledikanten. EE|
H! Iplp" Zl© daarvoor oiïs© Speciale Reclame-Etalages §§i
Gemeentelijke Aankondiging
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.,
Aan den gemeente] ij ken viscli winkel,
Vischmarkt 18, tel. 1225, is ZATERDAG
verkrjigbaar SCHOL a f0.20. KLEINE
SCHELVISCH a 10.24 p, p. en GROOTE
N. G. DE GIJSELA AR, Burgemeester.
Leiden, 20 April 1923.
K0STEL00ZE
GENEES- EN HEELKUNDIGE HULP.
Burgemeester nn Wethouders van Lei
den brengen ter kennis van hen, die zich
daartoe hebben aangemeld, dat de kaar
ten, tor bekoming van kostelooze genees-
en heelkundige hulp, voor het tijdvak 1
Mei 192330 April 1924, moeten worden
afgehaald op do Grooto Pers op het Raad
huis en wel op Dinsdag 1 Mei en Woens
dag 2 Mei a.s., telkens van des voormid
dags half twee uur tot drie uur.
N. C. DE GIJSELAAR. Burgemeester.
VAN STRÏJEN, Secretaris.
Leiden, 20 April 1923.
B. en W. van Leiden brengen ter alge-
meene kennis, dat door Gedeputeerde Sta
ten van Zuid-Holland aan het Gemeente
bestuur van Leiden en rechtverkrijgenden,
vergunning is verleend tot oprichting van
een bewaarplaats voor 250 Liter benzine
op het perceel Garenmarkt No. 6, kadas
traal hekend Sectie E. No. 1675.
AGENDA
VRIJDAG 20 April. Leiden. Open
bare Verg. L. Ghr. Jonge Mannen-Ver.
„Padvinders". Spr. de heer J. de Kok.
Nutsgebouw. Aanvang 8 uur.
lederen Woensdagavond van 7J48K
uur. Rechtskundig Bureau Chr. Best.
Bond. Steenschuur 15.
Apotheken die tot en met Zondag op
Maandagmorgen eiken nacht en des Zon
dags geopend zijn:
O. B. Duyster, Nieuwe Rijn 18, Tel, 523.
De apotheek van het Ziekenfonds tot
Bulp der Mec3chheid is steeds geopend,
Cocli alleen veer leden van dit Fonds.
samenstelling in staat is eenige honderd
duizenden dezer overtredingen binnen een
redelijk tijdsverloop te behandelen?
vraag ontkennend mocht luiden, is de
minister dan niet van oordeel, dat tijdig
maatregelen tot versterking der rechter
lijke macht behooren te worden genomen,
en is do minister voornemens tot het doen
van voorstellen ter zake over te gaan?
De minister van hinnenl. zaken heeft
aan de burgemeesters verzocht, ongaaf
te verstrekken van het aantal kiezers, om
trent. wie na do stemming in 1922 voor
de Tweede Kamer bij den burgemeester
de mededeeling van het stembureau is
ontvangen, dat zij niet aan de stemming
hebben deelgenomen, met vermelding
voorts van wat naar aanleiding van do
strafbepaling van art. 149 der Kieswet
heeft plaats gevonden.
„De Zomertijd behouden!"
De Kameroverzichtschrijver van het
„Hbld." schrijft:
„De zomertijd behoudenjuichten bulle
tins in Den Haag.
Neen, de zomertijd is, voorloopig, voor
't grootste deel om hsls gebracht. Het
voorstel-Braat is afgestemdmaar mi
nister Ruys heeft medegedeeld, dat, we
gens de onzekere houding van het buiten
land en omdat de spoorwegen hun zomer
dienst niet eer in elkaar konden krijgen
(spoorwegdirecties plegen al sinds jaren tel
kens weer verrast te worden door de meest
normale zaken zooals Paaseli- en Kerst-
misdrukte, hoeveel te meer dus door een
Kamervotum!) de zomertijd niet voor 1
Juni zou kunnen worden ingevoerd. Zoodat
wij dit jaar dien tijd juist dan zullen heb
ben, wanneer de dagen toch al lang zijn en
wij hem dus, voor levensgenot en bezuini
ging, het minst noodig hebben. Waarlijk,
de heer Braat kan, ondanks zijn nederlaag
vrij tevreden zijn. Hij heeft, tot 1 Juni,
d.w.z. voor minstons de helft van den tijd,
den zomertijd geblokkeerd.
In het Kameroverzicht van de „N. R.
Crti" lezen we:
Het tweeclo bedrijf van de Zomer-opc-
rette van den heer Braat is dan gisteren
znefc de bekende ontknooping geëindigd. De
toehoorders hebben daarbij braaf gelachen
en zoo kunnen wij den auteur nog dank
baar zijn. Dc oude Statenzaal heeft ver
moedelijk nooit zooveel uitbarstingen van
vroolijkheid gekend. Niemand nam den af
loop ernstig op. Ook de heer Braat niet. In
bet boste humeur werd hij na de beslissing
te midden van zijn vrienden op het Biunen-
nof gefilmd. Men vond het al con aanmer
kelijk succes, dat de actie zich tot in de
"Eerste Kamer had voortgeplant. Onverho
len sprak men daarover zijn bewondering
uit. Al was do aanval dan ook afgeslagen.
Had de gvootc kleine man niet zelf'gezegd,
dat men heb volgende jaar de poging zon
herhalen 1
De heer Van der Waérden, lid van de
Tweede Kamer, heeft aan den minister
van binncnlandsche zaken en landbouw de
volgende vragen gesteld:
1. Acht de minister het, rekening hou
dend met liet internationaal spoorwegver
keer, niet wenschelijk, dat de zomertijd
wordt ingevoerd te gelijk met zijn invoe
ring in België en Engeland, dus op 21
April a.s.?
2. Indien hiertegen onoverkomelijke be
zwaren rijzen, is de minister dan bereid
medo to deelen, waarin die bestaan?
3. Is de minister bereid te bevorderen,
indien dc datum van 22 April onmogelijk
ia, dat do wet van 23 Maart 1918 (St.bl.
No. 165) zoo spoedig mogelijk worde uit
gevoerd? En tegen wolken datum kan de
Invoering worden te gemoet gezien?
BUITENLAMP
IN EN OM HET ROERGEBIED.
Dc strijd om de mark.
Werkloozen oproer.
Er wordt een gebeimzinnigen strijd ge
streden tusschen Frankrijk en Duitsch-
land, ecnerzijds om de mark te druk-
ken en van Duitsche zijde om bet betaal
middel zijn (toch al slechte) stand te mid
den der wereldvaluta te doen behouden.
De Duitsche regeering heeft verleden
week, naar wij mededeelden^ reeds^ toe
gezegd, dat al het beschikbare goud tot
dekking van den mark zou worden gereser
veerd.
Desondanks hebben de beursspeculanten
te Berlijn dc laatste dagen toch een stij
ging van de buitenlandsche deviezen we
ten te bewerkstelligen.
De Fransche minister Lasteyrïe heeft
hen daarbij gesteund door 'n zeer slechten,
kijk to geven op den toestand der Duit
sche. financiën.
Dit land, zeide hij, gaf in het tweede
tiental dagen i'an Maart 1.599.537 milli-
oen Mark uit, in het derde tiental dagen
882.023 millioen.
De uitgaven worden slechts door op
brengsten gedekt tot een bedrag van 101
milliard mark voor het tweede tiental da
gen van Maart en van 80 milliard voor
liet derde tiental. Lasteyrie wees cr op,
dat do vlottende schuld van Duitschland
van 1 Januari 1923 tot 31 Maart van dit
jaar opliep van 1.611.048 millioen tot
6.601.1-12 millioen papieren marken.
Na herinnerd to hebben aan het echec
der uitgifte van een goudleening wees de
minister op de
dwaze uilgaven van Duischland
in het Roergebied. Honderden milliarden
schadeloosstelling worden toegekend aan
patroons en werklieden in het spoorweg
bedrijf.
De minister besloot met te zeggen, dat
dit niet zoo voor onbepaalden tijd kan
blijven. Een dergelijke politiek leidt naar
een zekere catastrofe.
Do Franschman kan, en zal ook wel,
voor een deel gelijk hebben, maar hij ver
gat, dat door hem in de hand werd ge
werkt het streven van de beursspecu
lanten.
Een daling van do mark zal nog wel heel
wat heilloozer gevolgen hebben* dan do
particuliere steun verleening aan
slachtoffers van de Roerbezetting.
De Duitsche rijksregeerïng heeft dan
ook haar maatregelen reeds getroffen.
Gezien, de plotselinge stijging van de
buiten landsche wisselkoersen heeft het
rijkskabinet gisteren in overleg met do
directie van de rijksbank besloten do
Bteunactie voor de mark zoo uitdrukkelijk
mogelijk voort te zetten. Met dit doel zul
len, behalve de maatregelen ter beurze,
nog de volgende bepalingen getroffen wor
den: Een verregaande beperking van den
invoer, de invoering van een verplichte
aangifte van het bezit aan wissels naar
den koers van den dag, waarop de desbe
treffende noodverordening wordt afge
kondigd.
De minister van oeconomische zaken
heeft in den Rijksdag
draconische maatregelen
toegezegd tegen de misdadigers ter beurze
en tegen de „Schieber". Toch mag men
ook hierbij de zaak niet eenzijdig belich
ten. Een feit is, dat door het betrekkelijk
hoogo peil, waarop de mark stond (in
aanmerking genomen! de prijzen), do uit
voer belemmerd werd, waardoor, vooral
ook in Rijnland groote werkloosheid uit
brak.
De ontevreden werkloozen hebben relle
tjes veroorzaakt. Te Miilheim vielen bij
een manifestatie voor het stadhuis eergis
teren drie dooden.
Gisteren heeft voor het raadhuis to
Müllieim weer
een v/erkloozenbetooging
plaats gehad, warbij lievig werd gescho
ten. Twee personen werden gedood. Het
raadhuis werd belegerd en. er werden tal
rijke schoten op het gebouw gelost.
De Fransehen hadden aanvankelijk ge-
weigerd toe te staan, dat politie zou wor
den ontboden uit Duisburg, doch toen
's avonds do toestand veel ernstiger werd,
besloot genetaal Devigne zjin toestemming
daartoe te ve-rleenen.
De toestand te Dortmund is ook in ver
band met de betoogingen der werkloozen
zeer kritiek. In den voormiddag trokken
gisteren de demonstrant-en naar het raad
huis en omsingelden het gebouw. In de
straten der binnenstad, welke door de be-
toogers bezet zijn, wordt nog voortdurend
geschoten. Ook op het raadhuis zijn scho
ten gelost.
Men heeft hier naar alle waarschijnlijk
heid te doen met een putschpoging, die
ondersteund wordt door een aantal mis
dadigers.
Men vreest nog verdere uitbarstingen.-
Arm Duitschland!
KORTE BERICHTEN.
De Rijnscheepvaart ligt bijna
geheel stil. Dientengevolge gaat de heele
Zuïd-Duitsehe uitvoer ter zee over Ham
burg, waar de schepen naar Amerika allen
geheel afgeladen zijn.
Het bedrijfsbureau te Jülich is door
do Belgen bezet. Jülich heeft siilcls 16
April een bezetting, bestaande rut hon
derd kleurlingen, blijkbaar derwaarts ge
zonden voor het laden van kolen voor de
transporten naar Frankrijk.
De- Duitschers hebben vijf treinen
met kolen naar Holland geëxpediteerd.
De Italiaanscho minister-president
Mussolini is te Bologna aangehouden we
gens te hard rijden.
De premier prees den agent, die hem
beboette, voor zijn plichtsbetrachting.
De Oostenrijksehe bondskanselier,
mgr. dr. Seipel, zal a.s. Zaterdagmorgen
te Genève aankomen, teneinde met mr.
Zimmerman den volksbondsraad de noo-
dige inlichtingen te verschaffen omtrent
den toestand in Oostonrijk.
In den Senaat van den Ierschen Vrij
staat deelde de minister van Buitenland-
schc Zaken, Fitsgerald, mede, dat de re
geering besloten heeft toelating tot den
Volkenbond te verzoeken en dat dit ver
zoek zal worden geplaats op de agenda
van de Volkenbondsvergadering in Sep
tember a.s.
Tot hét aanleeren van de goede uit
spraak van het Engelseh heeft men aan
de hoogere school voor opleiding van post-
ambentaiieir te TJarijs de volgende prac-
tische methode toegepast:
Het les reven geschiedde namelijk langs
draadloos-tlefoniselien weg door een En
gel schman.
STATEN-QENEBAJIL
TWEEDE KAMER.
Wijziging Kieswet, Gemeentewet,
Provinciale Wet.
Voortgegaan wordt met het ontwerp tot
wijziging der Kieswet, Gemeentewet en
Provinciale wet.
Het amendement-Beumer tot afschaf
fing van den stemplicht komt in stemming
Mej. Van Dorp (Lib.) verklaart zich
vandaag tegen den stemplicht, terwijl zij
er gisteren voor was. De argumenteering
was onverstaanbaar. (Hoongelach.)
Het amendement wordt, zooals gemeld,
verworpen met 42 tegen 39 steramen.
Een amendement-v. d. Heuvel wordt
verworpen met 60 tegen 21 stemmen.
De heer Oud (V. D.) verdedigt een
amendement om mogelijk te maken, dat dc
overschotten van lij stengroepen in ver
schillende kieskringen kunnen worden
samengevoegd.
De Minister van Binnenland sche Zaken,
do heer Ruys De Beerenb.rouck,
aclit het niet gewenseht deze bepaling
thans onverhoeds in het ontwerp te bren
gen. De gevolgen zijn niet te overzien en
spr. ontraadt het dus.
De lieer Oud (V. D.) trekt Eet in.
De heer B e um er (A.-R.) zegt te hand
haven zijn amendement dat de strafbe
paling op de niet-naleving van den stem
plicht wordt geschrapt.
De V oorzitter acht dit geen goede
wijze van wetgeving om de strafbepaling
op een verplichting te schrappen.
De heer Marchant (V. D.) verklaart
zich tegen dit amendement.
De Minister acht het beter dit amen
dement in te trekken.
De heer Benmer (A.-R.) trekt zijn
amendement- in.
Do heer B eumer (A.-R.) licht toe een
amendement om te bepalen dat man cn
vrouw niet in de Staten of den Raad
tegelijk zitting mogen hebben.
De Minister heeft geen bezwaar om
dit amendement over te nemen.
Het ontwerp is hiermede afgehandeld.
De eindstemming heeft a.s. Dinsdag te I
uur plaats.
Invaliditeitswet.
Niet zoo heel veel iijd werd besteed
aan het initiatief-ontwerp van den heer
Sannes (daar deze reeds lang ernstig ziek
is, verdedigd door den heer Duys) tot wij
ziging van do Invaliditeitswet, met de be
doeling om de toekenning van wed uwen-
Tente, wat den wachttijd betreft, gelijk te
maken aan do toekenning van invalidi-
teitsrente. Het voorstel had de billijkheid
geheel aan 211 kant. Het was volkomen in
overeenstemming mot de be*i'cc-Ii;ig -velie
steeds, had voorgezeten ca die ia dc Inv.i-
Jidilcilswet slechts per ongeluk ;niei juist jj
is uitgedrukt. Fa daarop moest natuurlijk
het bezwaar van den heer Rutgers, dat het i
In v al id i tei taf o hds dc groot ero uitgaven.
niet ze.u kunnen lijden, afsluiten. Artikek'v
2 van hot ontworp werd dan ook aanga-
nomen mot 53 togen 56 stemmen en het
ontwerp kwam or glansrijk door ïstó 59
tegen Ï0 stemmen.
Werkioosbeid.
Aan dc orde was daarna een interpel- j
latie-y. d. Tempel,.... natuurlijk weder j
over de regeoringsmaafcrogelen tegen de
werkloosheid. Het bleek, dat de inter- J
pellant vooral bezwaar had tegen het z.
te lage loon bij werkverschaffing en tegen
de aantasting der gemeentelijke autono-
mie door het stellen van voorwaarden be-
treffende de hoogte der gemeentelijke be-
lastingheffing bij rijkssteunvêrleening.
Minister Ruys antwoordde uitvoerig cö
zeer nauwgezet. Een algemeene regeling,
die hij in uitzicht had gesteld, was tot
zijn leedwezen onmogelijk gebleken, maar
over elk geval werd steeds het advies van
Gedeputeerden gevraagd en dat advies
werd bijna altlid gevolgd. Dientengevolge
waren er van de 222 aanvragen van ge
meenten om steun voor werkverschaffing
(sinds Dec. 1922) 134 ingewilligd en 88 af
gewezen en van de 127 aanvragen om gel
delijke steunverleénïhg 76 ingewilligd en
51 afgewezen. Wat het loon betrof, mer"
mocht dat niet te hoog houden, daar aiv
ders de werkverschaffing chronisch zcw
worden. En men meet wel bedenken, dal
de werkgelegenheid minder en het particu
liere loon dus lager zou zijn, indien er geev
werkverschaffing was. Maar onder de 20 fc
24 cent per uur zou de meister voorshand»
niet gaan.
Ook bij het stellen van voorwaarderi
aan dc gemeenten was steeds het advies
van Gedeputeerden gevraagd en de Minis-
ster verdedigde het stellen van voorwaar
den met een beroep op de schatkist. O. i.
terecht. Zulke voorwaarden zijn zeker cc a
aantasten van de gemeentelijke autonomie
maar de gemeenten lokken dat zei ven uit
door om Rijkssteun te vragen. Art. 144
der Grondwet is geschreven voor gemeen
ten, die .zichzelven kunnen helpen, niet
voor die welke, dor de éene of andere oor
zaak, calamiteus zijn.
En ten slotte deelde de Minister mede,
dat ditmaal de werkverschaffing, althans
in Drente en in andere streken waar ze
niet kan worden gemist, ook na April nog
zal worden voortgezet.
Heden wordt de discussie over deze in
terpellatie geopend.
EERSTE KAMER.
Aan de orde is de begrooting van Justitie
Do heer Jansen (R.-K.) wil een 3-tal
punten .bespreken, nl. den wetgevëndén ar
beid, dien het Departement kan verrichten,
liet huwelijksrecht en rechterlijke organi
satie.
De heer An erna' (A.-R.) heeft hetvover
de herziening van 'ons 'wisselrecht.
In zake de administratieve rechtspraak
liggen nu eenige ontwerpen klaar, die wel
niet zullen worden ingevoerd zooals zij
zijn. Spreker vraagt een commissie, die de
lijnen zal aangeven, die op het gebied der
administratieve rechtspraak kunnen worden
gevolgd.
Omtrent de huwelijkswetgeving vraagt
spreker of niet al te rigoreus is doorgevoerd
het beginsel dat de man het hoofd der
verbintenis is en hem ook de macht wordt
toegekend en of wel genoegzaam wordt ge
waakt tegen misbruik van macht, van de
zijde van den man.
De heer Mendel s (S. D. A. P.), stemt
niet in met de groote loftuitingen, door
den heer Do Vos van Steenwijk aan den
Minister van Justitie gebracht, al erkent
liij diens groote gaven als staatsman en
jurist.
Er wordt nu gewerkt aan dc wet op de
naaml. vennootschappen. Maar dit is niet
genoeg.
Hij wijst op dc urgentie van oen rege
ling en op het reeds t# rloicn pa an van
grooto kapitalen, steed» andesf^-ws e.ud.
Voor een belangrijk deel is cl-« e ..IJver-
lies te wijten aan misleiding en vwendel.
Het vertrouwen van het publiek in dc lei
ders van ons bedrijfsleven wordt door deze
debacle niet versterkt. Door een deel van
haar eigen leiders wordt de maatschappij
naar liaar ondergang gevoerd. Wordt hen
niet hoog tijd, dat de Justitie ecu meer
wakend oog houdt?
In verband met de vragen van den heer
Marchant aan den Minister van Justitie
omtrent fascistische propaganda van den
Leidseheii privaat-docent Emil Vervier::,
vraagt de heer Mendels cf deze heer niet
strafbaar is volgens de anti-rcvolu'jo.wer.
Hij vindt het verkeerd, dat de heer Mer
chant-vragen stelt aan den Mi nieter vlak
voor dc behandeling in de Eerste Kamer
der Justitiebegrooting.
Hij liad wel graag gezien, dat dc Ka
tholieken een woord van protest hadden
laten liooren tegen de schandelijke oprui
ing van den katholieken heer Vervier*.
De heer Basten Batcnbu r a (fi.-
K.) maant aa-n tot voorzichtigheid bij be-
zuiniging op de rechtscolleges. Hij betreurt
de voorgenomen opheffing van de recht- j
bank te Zierikzee en vreest dat cr moer
zullen volgen.
Ten plattelandc moeien zoo min mogriijk i
kantongerechten worden opgeheven. Tc-
genwoordig loopt bijna ieder de fcfc-is met"
den kantonrechter in aanraking t*» keiuon.
Mevr. Pothuis Smit R. D. A. P.) 'i
komt op tegen te sombere voorstellingen'
van het huwelijk. Dc man hoeft ook veel te
winnen bij de wijzigingen, die in dc lm we- -i
lijkswetgeving moeben worden 'O-angcb
Zij pleit voor uitbreiding" der mogelijk- ;-j~
heden tot echtscheiding doch «helt vtJffe- j
men de ziens wij zo- van den minisberdatdcTe.^-J
bemerkt moeten blijven tot de engst niQge-^| j
lijko grenzen. rif
De vergadering wordt v«rda&gd Let Vrij- ;f:
dag II uur.
