lines,
Aan hei einde der Week
Een week van Woed en tranen ligt ach
ter ons.
Be grofste willekeur was aan het werk
en de bitterste- haat maakte haa-o slacht
offers.
Te Essen werd -het Paasohfeest .ver
donkerd, doordat de Fransclien ponder
eenige directe aanleiding de machinege
weren ,op een demonstreerende menigte
richtten.
Het is daar in het Roergebied zoo
heet het telkens weer geen militaire
actie maar slechts een civiele bezetting.
Zeker er zijn -wel militairen, maar Öie
dienen alleen om de Fransche en Belgi
sche ingenieurs enz. te beschermen zoo
noodig.
Bat is de theorie.
Maar de bittere practijk is zoo heel
anders.
Men treedt op als in ,den oorlogstijd.
Be militairen hebben het eerste en het
laatste woord en wee hem, die den moed
heeft zich als vrij burger tegen het oplegt
gen van het slavenjuk te verzetten.
Bat bleek de vorige week.
Te Essen hield een menigte arbeiders
een protest-betooging.
Juist toen de fabrieksfluiten zich had
den laten hooren, werden de machinege
weren in werking gesteld.
Eu natuurlijk niet zonder resultaat.
Het „doel" was zóo groot en zóó nabij,
dat het onmogelijk was te missen.
Alsof de ellende nog niet groot genoeg
was, moest men daar hooren het gekerm
van de gekwetsten, het kreunen van de
doodelijk gewonden en het schei end kla
gen van de nabestaanden.
Maar Is de Frnschen goed geluis
terd hebben, dan hebben ze ook nog
iets arfders ge-boord.
En als ze goed gezien hebben, ,da(n
hebben ze nog iets anders gezien, dan de
bloedende lijken.
Ban hebben ze gehooiAl, het wraakge
roep van het Buitsche volk.
Ban hebben zo gehoord, de stem des
Woods die daar riep van den aardbodem
o-m recht.
Ban hebben ze gezien het toornig ballen
van de vuisten, het flitsen van de oogen.
En dan hebben ze begrepen, dat het
niet de overweldigers 'zijn /die van dezen
gruwetijken aanslag zullen profiteeren.
Hetzelfde geldt dok van de Russische
machthebbers, die pogen alles te iverplet-
teren en te "vernielen wat hun in den weg
staat.
Het spreekt vanzelf, dat ze daarbij al
lereerst stuiten, op de JKerk en hare die
naren.
Immers, de godsdienst is volgens de
Communisten opium voor het tvolk.
Baar stond een grijze .aartsbisschop
voor zijne „rechters".
Een zwakke grijsaard was het, uitge
put door de gevangenschap en de honld-
sche behandeling.
Hij had de grootste tmoeite zich Jrij.
het nachtelijk verhoor op de heen te
houden.
En 'tegenover hem zaten zijne rech
ters, weldoorvoed en in het bewustzijn
van hun macht.
En toch, hoe klein waren die macht-,
hebbers en hoe groot en sterk was die
Vermoeide grijsaard.
-Hij wist dat zijn leven er mee gemoeid
was en toch hij aarzelde niet het uit te
spreken: „Waar de menschelijke wet met
de goddelijke wet in strijd komt, ,zal ik
tie menschelijke wet niet gehoorzamen!"
Hij was de zwakste partij.
Nog even en dan werd hij weggesleept
en door zijn beul met een revolverschot
afgemaakt.
Be Communsitisehe geweldhebbers, zij
zegevierden.
Maar als zij zich rekenschap hebben
gegeven van de werkelijkheid, dan moe^
ten zij het 'liebhen begrepen, d'at met dit
revolverschot het laas to woord nog niet
is gesproken, maar dat 'ook hier het bl'oed
der martelaren het zaiad der Kerk z'al
blijken te zijn.
Intusschen heeft cüeze priesteraiooTd
«Ook ons wat te zeggen.
"Wij zien er uit, dat het geen bolle leu-
ten zijn. wanneer de Communisten hun
ne «gcAMelooze dreigementen laten hoo
ren, en dat het meer dan noodzakelijk is.
niet alleen deze uitwassen, /maar veel
meer nog de beginselen waarvan ze de
vrtich'len zijn to bestrijden.
Ons land bereidt zich voor op de Sta
tenverkiezingen.
We zouden hier van een vreedza-
jmen strijd kunnen spreiken, zóó rustig
is het onder het kiezersvolk.
Toch kan Idle Vreedzame strijd groote
■gevolgen hebben en zou 'het gTloote dwaas
heid zijn, zich hier door den schijn te
laten leiden.
Een nieuwe bioscoopwet is ingediend.
Aan de wenschen van A. R. en Christ.,
■Hist, is in hoofdzaak tegemoet gekomen.
Opzicbzelf een verblijdend feit.
Maar minder aangenaam doet het aan
te zien, dat do Regeering inplaats va"n'
leiding te geven, feitelijk volgt.
Bat is een bedenkelijk verschijnsel, dat
niet tot verheugenis strekt.
Het na-examen.
Be wet, bepaalt, dan niemand in Ne
derland lager onderwijs mag geven, die
niet in het bezit is van de acte van be
kwaamheid, door het Rijk uitgereikt.
Be Staat der Nederlanden bepaalt dus
wie lager onderwijs mag geven en wie
niet. Zulk een uitgereikte actie geldt
evengoed voor een Roomsche als voor een
Rrotestantsche school, voor een neutrale
als voor een niet-neutrale. Gevolg daar
van is, dat in alle vakken zoo neutr;
mogelijk geëxamineerd wordt en dat we
daardoor volstrekt geen waarborg beb-f
hen, dat iemand, die de akte als onderwij
zer of als hoofdonderwijzer bezit, nu ook
geschikt en bekwaam is om onderwijs te
geven aan een school met den Bijbel.
Dit werd al spoedig ingezien door de
vereenigingen voer Christelijk Nationaal
en voor Gereformeerd Schoolonderwijs,
Onze sorteering
Dr. Scanning's Kinadruppels
worden in de Ziekenhuizen met veel succes
aangewend als eetlustopwekkend
versterkingsmiddel £779
.g. Prof, Dr. ZUCKERE.ANDI, Weeneu-
die beide het zoogenaamde - narexamen
instelden. Door een commissie van des
kundigen werden de onderwijzers onder
zocht in Bijbelsche en Kerkgeschiedenis:
twee vakken, die op het Staatsexamen
volstrekt niet gevraagd worden; voorts
werd geëxamineerd in Vaderlandsche Ge
schiedenis, waarbij vooral die tijdperken
aan de orde kwamen, die voor de ont
wikkeling van ons vólk als protestantsclie
natie van belang zijn. Ook de Bijbelsche
aardrijkskunde kreeg een beurt en de pae-
dagogiek of opvoedkunde werd natuur--
lijk niet vergeten. Tên slotte kreeg ook
geloofsleer een beurt, maar hierbij
kwam het verschil aan den dag, want
Christelijk Nationaal kon, overeenkomstig
de statuten, alleen vragen naar de „on
veranderlijke waarheden, wier levens
kracht zich in het tijdperk der Refor
matie ook hier te lande voor Kerk en
School, met zegenrijken luister geopen-
rd heeft",terwijl Gereformeerd
Schoolonderwijs vrijuit kon onderzoeken,
of de candidaat behoorlijk onderlegd was
in de Gereformeerde geloofsleer. Deze
beide examens zijn later in hoofdzaak
door den Schoolraad overgenomen; alleen
blijft Christelijk Nationaal zelf examinee-
ren in de „Onveranderlijke Waar beden",
en bet Gereformeerd Schoolverband stelt
een onderzoek in naar de kennis der ge
loofsleer. Voor dit onderzoek zijn aange
wezen de H.H. Ds. R. E. van Arkel, Ds.
W. Bouwman, Dr. K. Dijk, Ds. A. Hoe--
neveld, Dr. A. Noordtzij Ds. J. C. Rull-
mpjm. Voor het geval deze verhinderd zijn
kunnen nog invallen Ds. J. Hania, Dr.
H. Kaajan, Dr. D. J. van Katwijk, Ds.
J. N. Lindeboom en Ds. F. G. Meister.
Nu hebben onze voormannen natuurlijk
heel goed gevoeld, dat zulk een na-exa
men, hoe noodig ook, toch eigenlijk
maar lapwerk is. Onze Gereformeerde
School is niet een openbare school plus
een beetje bijbelsche geschiedenis, een
psalmversje en een gebed. Volstrekt niet;
als het goed is, moeten alle vakken
opgebouwd worden uit bet gereformeerd
beginsel. Het moet blijken uit de betrek
kelijke waarde, die aan de vakken wordt
toegekend; uit de rangschikking dier vak
ken, uit de methode; kortom uit alles, dat
een Gereformeerde School heel iets an
ders is dan een openbare. Maar dan
moet dit ook uitkomen bij de opleiding van
onze onderwijzers en het moet blijken
bij hun examen. Daarom hebben we
reeds lang gestreden voor een vrij exa
men, omdat eerst als dit verkregen is de
school waarlijk vrij kan worden. Als
voorlooper daarvan is nu reeds door het
Gereformeerd Schoolverband ingesteld
het Kweekschool-examen. Te Rotterdam
aan de Kweekschool op het Haringvliet,
directeur H. J. van Wijlen, wordt dit
reeds eenige jaren afgenomen. De leer
aars der Kweekschool examineeren,
ieder in eigen vak, dus wordt ook geëxa
mineerd in Bijbelsche geschiedenis.
Kerkgeschiedenis en Geloofsleer. Bij alle
vakken wordt zooveel mogelijk nagegaan,
of het onderwijs daarin zoo gegeven is,
als het op een Gereformeerde School
gegeven moet worden. Als bijzitters fun-
geeren de gedelegeerden van het Gerefor
meerd Schoolverband. Wanneer het exa
men is afgeloopen, vergaderen die gede
legeerden afzonderlijk om na te gaan, of
zij al dan niet de diploma's mede kunnen
onderteekenen. Het geval zou zich kun
nen voordoen, dat de examencommissie
meende het diploma wel te kunnen uitrei
ken, i or wijl de candidaat b.v. blijk gege
ven had in de Gereformeerde leer een
vreemdeling te zijn. In zulk een geval
zouden de gedelegeerden natuurlijk hun
naam niet op het diploma zetten. Geluk
kig zijn zulko gevallen nog niet voorge
komen; bestuur en onderwijzerspersoneel
stellen er evenzeer prijs op, dat de leer
lingen der school toonen van een kweek
school te komen, die op het Gereformeerd
standpunt staat. De leerlingen, die aan
het examen voldaan hebben, krijgen het
diploma der school en brengen daardoor
het bewijs mee, dat ze in een Gerefor
meerde school als onderwijzer of onder
wijzeres mogen en kunnen optreden.
Voor zulke onderwijzers en onderwijze
ressen is het na-examen niet meer noodig
en vele schoolbesturen hebben getoond
dit te begrijpen. Wanneer zij n.l. voor hét
Schoolraaddiploma een extra toelage van
b.v. f 100 uitloven, wordt hetzelfde be
drag toegekend aan de bezitters van het
kweekschooldiploma, dat mede ondertee-
kend is door de gedelegeerden van het
Gereformeerd Schoolverband.
Dergelijke examens zullen binnenkort
ook worden afgenomen aan de kweek
scholen te Leeuwarden, te Sneek en te
Utrecht, die zich mede bij het Gerefor
meerd Schoolverband hebben aangeslo-
ten. J. C. WIRTZ Gz.
NIET ALLEEN GETUIGEN!
Wie het anti-revolutionair beginsel lief-
beeft, en zijn vaderland liefheeft^ komt
niet aan de stembus alleen om te getui
gen, maar om zijn beginsel te
doen doorwerken in bet Staatsbe
stuur.
Zijt gij bekommerd over onze toekomst?
Wilt gij, dat Nederland geregeerd wordt
door mannen, die erkennen, dat bet ge
zag van God komt en dié weten dat Hem
voor de uitoefening daarvan verantwoor
ding verschuldigd js?
Wilt ge in wetgeving en bestuur gere-
kenr zien niet alleen met de wenschelijk-
heid van Zondagsrust, maar ook met wat
voor.Zondagsheiliging noodig is?
Wilt go bet huwelijk en het gezin be
schermd zien, de Zending geëerbiedigd,
het zedelijk karakter van het strafrecht
gehandhaafd
Wilt ge daarvan aan de stembus iets
bereiken?
Dan moet de de anti-revolutionaire1
partij steunen.
Wie haar verzwakt, verzwakt den in
vloed van bet Christelijk beginsel op ons
landsbestuur.
Wie bet Christelijk beginsel liefheeft cn
de anti-revolutionaire partij tegenwerkt
breekt zelf af hetgeen hij wil voorstaan.
Adelaar tegen vliegmachine.
Uit Allahabad wordt gemeld, dat een
Engelsche vlieger, die boven Dardoni op
de Noord-Westelijke grens van Indië vloog
onverwacht door een adelaar werd aange
vallen en in allerijl moest dalen om aan
de greep van den roofvogel te ontkomen.
Als bijzonderheid wordt er bij gemeld,
dat dit de eerste maal is, dat een vogel
een volledige overwinning op een vlieger
behaalde. Aanvallen zijn er reeds meerde
re bekend; zoo werd de bekende Fransche
vlieger Vedrines reeds voor den oorlog,
toen hij over de Pyreneeën vloog, door
een zwerm vogels aangevallen; door re
volverschoten kon hij ze echter van zich
verwijderd houden. Ook Gilbert beeft zich
eens tegen een buitengewoon grooten
arend moeten verdedigen, en hij zou er
zeker minder goed afgekomen zijn, als bij
niet bij geluk het roofdier in de volle borst
getroffen ha-cL
LEIDSCHE PENKRASSEN
«Amice.
Ik kan niet ontkennen dat ik de laatste
dagen in een weinig opgewekte stem-,
ming verkeer.
Ik kom zoo nogal eens „onder de> men-i
eciien" en ik wil jeerlijk bekennen dat
wat ik daar menigmaal hoor nu juist
niet dn staat ds mij op te heffen en mij
geestdrift bij te brengen.
Er wordt geklaagd en .gecritiseerd over
all'erlei kleine en betrekkelijke kleine din
gen maar het is zoo zelden 'dat ik eens
iemand ontmoet die in vuur geraakt voor
wat werkelijk en alleen groot is, de ver
breiding van onze beginselen, de eere
van onzen Koning.
Menscben die voorheen met ijver en
bezieling ijverden voor de verkiezingen
houden zich nu afzijdig en er is een ze
kere loomheid en matheid die verkillend
en verlammend werkt. Dingen van on
dergeschikten aard wodden opgeblazen
tot zaken van de eerste orde en als men
zich nog 'druk jnaakt dan is het om per
soonlijke en andere kwesties die slechts
de aandacht van de hoofdzaken 'kunnen
afleiden.
We zijn om met den heer Schouten te
spreken onevenwichtig.
Zulk een toestand, amice is altijd erg,
maar hij wordt het temeer nu ,we in let
terlijken zin staan aan den vooravond
van de verkiezingen.
Woensdag, over een paar dagen dus,
zullen de kiezers reeds uitspraak hebben
te doen over de samenstelling van de
Provinciale, Staten, maar wanneer men
enkele plaatsen «uitzondert, dan is het
precies alsof we nog minstens evenveel
maanden van den stemmingsdag ver
wijderd' zijn.
Wat daarvan de gevolgen zullen zijn is
mij nog niet duidelijk. Men kan wel als
troost aanvoeren dat het bij de andere
partijen eveneens stil is en dat daar van
een brandende actie al even weinig te be
speuren valt, maar 11c zie niet in, dat dit
voor ons de zaak veel beter maakt.
De stemplicht is oorzaak, d',at verreweg
het grootste deel van de kiezers aan de
stembus verschijnt en als die kiezers dan
niet behoorlijk zijn voorgelicht, als ze
niet -weten wie onze candidaten zijn en
waarom ze die candidaten hebben te
stemmen, ;dan zal het ons heusch niet
veel helpen, dat het bij de andere par
tijen toch o'ok «niet alles is, zooals het
behoorde te «wezen.
Als ge 'dit briefje ontvangt, amice, is
het Zaterdagavond, zooidat- er dan nog
twee dagfen beschikbaar zijn voor het
verkiezingswerk. Dat is een zeer korte
tij'd. Maar als alle lezers nog met dien
korten tijd gaan woekeren en als ieder in
«zijn kring nog aan het werk gaat, zoo
veel hij (of zij)' kan, dan is ,er in elk ge
val gelegenheid om n'og iets goed te ma
ken.
Voor een goed georganiseerde actie is
het echter te laat. Bat is heel jammer,
maar het is 'de waarheid. Gedane zaken
nem'en nu eenmaal geen keer.
Deze loop van zaken, amice, Versterkt
ine weer in m'n meening «di'e jk al j'a-
renlang heb gekoesterd, |dat we o k
"noodig hebben onze verkiezingspropagan
disten, ongetwijfeld, maar dat «toch van
Veel meer .beteefcems is de uitbreiding
Van onze (Christelijke por§. j i
Ook bij mij is deze «week thuisbezorgd
\?en blaadje „Liberale Stemmen" waarop
de redactie reeds een paar maal de aan-t
Macht vestigde.
„Noodig zoo las ik daarin noodig
ger nog dan dagelijksch brood is het, dat
"ook de «liberale stem zich «door onze vosto
'en daarbuiten kan verheffen". En de re-.,
bactie voegt daaraan toe, dat hel haroi
bedoeling is vanaf 6 Juni geregeld een)
^weekblad te deen verschijnen om zooi
diogelijk tot de uitgave van een eigen
dagblad te komen.
Dat lijkt me zeer verstandig van die
'liberalen. Zij gevoelen bet dat een z.g. f
neutraal blad dat alles rijp en groen op- j
ineemt dat met evenveel genoegen ver-
'slagen plaatst van communistische als
Van libérale vergaderingen, dat in een-
Zelfde pagina de menschen opwekt om
baar de comèdie te gaan en naar het,
danshuis en als Het zoo eens uitkomt
naar de kerk, dat zulk een blad toch al-
'lernïinst geschikt is, aan de geesten lei-»
'ding te geven.
Nu zijn \%e, zoo ge weet, de partij der
kleine luyden. Wij zijn volgens de vrij
zinnigen van alle gading, de dompers en
bo dweepers, en volgens de Soc. Demo-
Praten de onbewusten, die zich door en-
'kele krachtige leiders laten voortzeulen.
Het veriieugt me echter, dat we dan
toch in d i t opzicht, evenals in meer an
dere dingen, de liberalen een weinig
vooruit zijn.
Terwijl men daar over de mogelijkheid:
'van een weekblad zit te praten,
'h ebb en wij sinds een drietal jaren ons
'eigen dagblad.
Deze week is ,de vierde jaargang inge
vet. Drie jaren van moeizamen arbeid
izijn achter den rug.
1 En nu ben ik het heelemaal eens met
ben, «die Zeggen dat we er nog lang niet
'zijn. Ik kom weieens in kringen waar
'men er een zeker genoegen in schijnt to
bobben om goed te laten uitkomen wat
'er nog zooal aan ons blad mankeert. En
'dan 'denk ik «ste'e'cls bij mezelf: zwijg gij
lieden stil; ik weet het ook wel. En de
'directie en de redactie welen het ook en
'de commissarissen eveneens.
Maar «toch mag ik wel die critiek, om-'
Mat Sc daarin zie een bewijs, dat men, al$
Izegt men bet niet met zooveel woorden, r
toch .wel voor de zaak van de pers voelt.
t En als ik dan zoo klachten hoor 'dat^
'de Nieuwe Leidsche nog niet grooter is l
'en niet meer geeft, en d'at het toch zop j
b'oodig is tot uitbreiding over te gaan,
'dan idenk ak altijd iblj mezelf: wacbtj
biaar vriend", we sproken elkaar nog wel'
bader.
Men mag toch verwachten, <iat ^ij die»
Van de gebreken van ons blad overtuigd^
zijn, ook gaarne zullen meewerken om.s
daaTin verbetering te brengen,
t En tnu^js in /bet nummer van j.l. Dins--
'dag vrij -duidelijk*- aangegeven, waar hct*£
'!heen-mc"i;. /r
:;).ad worden wat het m oetó4-
liTja, «ten ïiïiiii dat aan allo eisehen vanf
'dezen tij'd voldoet, een blad dat alles*
'geeft Wat 'do lezers noodig 'hebben, eenl
blad, dat op staatkundig en sociaal ge-q
bied leiding Zal gaven y* 1 zijn,'»
'dan «is nod!Hg~!öëiï''eTgen drli'kker-'T;.
1 Dat is de eenige oplossing. En mi is;
bet maar de vraag of /dit als een onbe-i
reikbaar ideaal moet worden afgewezen,?"
1 Als er ^menschen zijn die bezwaren^
biaken dan sta ik aan hu'n .ka.nt. Maar;
'als men nu hardnekkig naar die bezwa-» j
tren blijft kijken en er niet toe kan ko-j
Vnen ,ook maar een oogenblik het oog;
\iaarvan ai te wenden, dan zeg ik, neen,!
dat is niet in orde.
Er is heel wat noodig om een eigen
drukkerij in te richten, maar ik twijfel^
biet, of, als b.v. te ^eniger tijd een obli-;
batieleening i voor dit doel w'érd uitge-
.schreven, dan zou het «geld er komen.
Of denkt ge dat voor een zaak van zoo-
«veel Jieteekenis yoor ons volk, ,een zaak «s
die bovendien gedragen wordt door de
liefde van velen, niet het noodige werk-
kapitaal zou krijgen?
Bij 'een gesprek idat ik dezer dagen
met de Redactie ha'd bleek me Wel het
tegendeel.
Ge herinnert u zeker, dat eenigen tijd
geleden op een bruiloft spontaan voor
neigen drukkerij .gecollecteerd werd. Die
perste steen 'of eerste steenen worden, bet
spreekt vanzelf, trouw bewaard.
En van „Oom Felix", die zooals ge
weet «de Jeugdrubriek verzorgt, hoorde ik
jdat dezer d'agen een der jeugdige lezers j
igevraagd bad of bij niet met een busje
zou mog'en loopen om bijdragen voor een
drukkerij le verzamelen.
D'at zijn kleinigheden, ik geef liet toe.
Maar toch kleinigheden, die niet zonder j
ibeteekends «zijn en die tot uiting brengen
,wat er in sommige kringen leeft.
Ik lioop «amice, dat dezp voorbcelucn
pok in andere kringen, navolging zullen
.vinden en dat in breede kringen zal «wor
den gevoeld tie noodzakelijkhcid voor
.ons dagblad van een eigen 'drukkerij,
i Laten we «et maar eens over praten
in onze kringen, mits dat praten leidt
tot werken en handelen.
Niet zonder belangstelling t zie ik m-,
.tusscbcn den ditslag van de AVoensoag te
houden verkiezingen tegemoet. We kun
nen dan cenigermate jalthans, nagaan, of
pr sinds het vorige Jaar een kentering
gekomen is 'onder do kiezers en wo krij
gen. tevens eenigermate een aanwijzing
«omtrent 'iio binnenkort te houden go»
imoentêra'aBsvërkiteingen, dia zeker vnn
niet minder belang z?jn dan de verkies
fcihg voor de Staten.
Met heel veel genoegen licb «k d»za
Vveek 'gelezen idat Mr. Briët tot lid van oe
«Eerste Kamer .werd «gekozen, een onder,,-
scheiding waarmede lie hem van harte t
«gelukwenscb. Ik zou Mr. Briet gaarne,
'op een andere plaials zien of liever op>
andere plaatsen, rna'ar ,mr die?
Iwensoh 'niet vervuld kan worden, mi vei,,
heugt hot me, dal de heer Brief, zij het
idsn misschien voor korten f'ijc, tot (üd
,Van ons Hcogerhuis «werd gekozen.
En ik ftvijlel niet, amice, of ge zult liet
jhierin van harte met me «eens zijn. h
VERITAS. i\
