Dagblad voor Leiden en Omstreken. NIEUWE LEIDSCHE COURANT HiSOitiifiE&IËggrSPsiUS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd rijn Per kwartaal f 2.50 Per week f 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 3üe JAARGANG. - MAANDAG 18 MAART 1923 - No. 898 BureauHooigracht 35 Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58930 AOVERTENTlE-PrtUS Gewone advertentiën per regel 22l-i cent» Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief» Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbeta- ling van ten hoogste 30 woorden, worden dagelijks geplaatst ad 50 cent. Gemeente-Program. Door het bestuur der A. R. kiesvereeni- ging te Sassenheim is een concept ge meente-program opgesteld. Daar allicht ook andere vereenigingen met dit concept hun voordeel kunnen doen laten wij het hier volgen: 1. De Gemeente behoort do Souvereini- teit Gods te erkennen en die in de eerste plaats te belijden door zijne vergaderin gen aan te vangen (c.q. te sluiten) met ge bed. 2. De Gemeenteraad bcvordere met alle hem ten dienste staande middelen de Zon dagsrust en were van het publiek terrein datgene, wat de heiliging van den dag des Hceren in den weg staat. 3. Do Gemeenteraad neme alle maatre gelen, die kunnen strekken tot verheffing der publieke eerbaarheid. 4. Do Gemeenteraad werke mede tot be strijding vvan de drankzonde. 5. Indien" hulp van familie, kerken of particulieren te kort schiet, verleeno de gemeente onderstand, in zulken vorm en mate en op zulk een wijze, dat de nood lijdenden zoo goed mogelijk geholpen en het verantwoordelijkheidsbesef van de na tuurlijke kringen gesterkt worden. 6. De samenstelling van alle Bestuurs- Commissie'8, Commissie's van toezicht, enz. die door of op voordracht van den Gemeenteraad worden benoemd, zij strikt onpartijdig. De Gemeenteraad houdo hierbij reke ning met de verschillende richtingen onder do burgerij en met verschillende sociale groepen. 7. De Gemeenteraad zorge voor een goede uitvoering van de onderwijswetten. Hij doe het zijne om do volledige vrij heid van onderwijs zoo reëel mogelijk te maken. Het vakonderwijs worde door hem krachtig bevorderd. 8. De rechtspositie van alle personen in gemeentedienst word e nauwkeurig gere geld. Zondagsarbeid worde tot het vol strekt. onvermijdelijke beperkt. Bij noodzake-lijken arbeid treffe men zoodanige regeling, dat de betrokken per sonen, zooveel mogelijk om den anderen Zondag vrij zijn. De loonregeling rokene in alle rangen met het kindertal. De Gemeenteraad handel© in het alge meen zoo, dat hij als werkgever in elk op zicht ten voorbeeld gesteld kan worden aan particuliere ondernemers. 9. De Gemeenteraad bevordere zooveel doenlijk heb opbloeien van handel en nij verheid en steune het particulier initiatief. 10. De Gemeenteraad zorge er bij het verleenen van subsidies voor, dat het particulier initiatief worde gesterkt en aangemoedigd; dat de rechtsgelijkheid tusschen de verschillende richtingen wor de bevorderd en steune alle vereenigingen die de publieke eerbaarheid of de volks gezondheid bevorderen en waardoor de algemeene welvaart wordt verhoogd. 11. Alleen in uitersten nood zorge de ge meente voor het bouwen van arbeiders- en kleine burgerwoningen. 12. De Gemeenteraad heffe progressieve belasting en houde rekening met de on derhoudsplichten van kinderen en andere bloedverwanten. 13. Bij aanbesteding van werk of leve ranties worden zoo mogelijk gemeentena ren begunstigd. 14. De Gemeenteraad bestrijde krachtig de onvrijwillige werkloosheid: a. floor het steunen van vereenigingen tot werkverschaffing; b. van werkloozenkassen; e. door samenwerking te treffen met ar beidsbeurzen in naburige steden. 15. De Gemeenteraad steune .de actie der burgerij die de overheid ter zijde "wil staan in het keeren van revolutionaire aanslagen: o.a. door het vormen van een burgerwacht, die in woelige dagen ook kan dienen tot het doen blijven functio- neeren van de verschillende bedrijven. Noot.) Wanneer gewichtige beslissingen in de vergaderingen van den Gemeente raad aan de orde komen, is het plicht, dat de tot de organisatie behoorende le den vooraf ernstig overleg plegen omtrent de aan te nemen houding. gTADStölElireS Lezing F. Schelfhorst. Zaterdagavond trad voor eene vergade ring in de bovenzaal van „Amicitia", be legd door de Afdeeling Leiden en Omstr. der Vereen, v. Chr. Onderwijzers en van de Unie v. Chr. Onderw. op, de heer F. Schelf hor st, Zendeling-Leeraar, van wege het Java-Gomité onder de Madoe- reozen op Oost-Java. Na de opening door den Voorzitter, den heer H. de Boer van Noordwijk aan Zee, werd het woord aan den heer S. gegeven, die bijna anderhalf uur zijn gehoor wist te boeien door den inhoud van zijne lezing on vooral ook door den buitengewoon in teressanten vorm, waarvan hij voor zijne mededeelingen uit zijn hoogst moeilijken arbeid gebruik maakte. Na iets over land en volksaard der Ma doereezen en van de geschiedenis der zen ding onder dit volk te hebben verteld, kwam spr. tot den tegenwoordigen arbeid, welke door hem en zijn vrouw, en ook door zijn kinderen soms, wordt verricht onder de 200 Christerfen en verder onder do 4 millioen Madoereezen. Dat kleine resul taat na 40 jaar arbeid vindt zijn oorzaak voor een goed deel in de geringe middelen voor den veelsoortigen arbeid in de pl.m. 2000 dessa's. Maar ook daarin, dat de bevolking zoo moeilijk bereikbaar is. De Madoerees trekt zich terug als de zending tot hem komt. Zijn wijze van denken staat zoo geheel tegenover wat de zending hem brengen wil. Bijzonder mooi was dit gedeelte, waarin spr. den Madoerees als in zichzelf denkend en sprekend over de Wes tersclio vormen en het Christendom in voerde. De zendeling zag zich genoodzaakt con tact te zoeken in het gewone leven van den inlander, dingen vaak te doen, die oogenschijnlijk met zending niets uit to staan hadden, soms wel daarmee in strijd konden worden geacht, 't Werd een Evan gelieverkondiging vaak meer met de daad, daarna pas met het woord. Zoo werd het haast onbereikbaro bereikt; dat het volk toch luisterde. Aan de andere zijde liet spr. ook zien, hoeveel zelfopoffering van den Madoeroes vereischt wordt om Christen te worden. Familieverband moet verloochend, ver steend conservatisme gebroken door het strenge toezicht van stamgenooten ont worsteld om het Christendom, dat eerst een volmaakte dwaasheid werd geacht, aan te nemen. Wanneer men daarbij voegt, dat ©r bij den inlander geen gedachte over geestelijk leven is, 't Christendom geacht wordt de godsdienst der overheerschers en de zen ding steeds te strijden heeft tegen georgani seerde tegenwerking, dan gevoelt men met welk een tact en geduld de arbeid moet worden verricht. De Westersche vormen, zelfs de gods dienstige, moeten plaats maken voor die van den inlander. Als straks de inlander zelf Evangeliebodo zal worden, moet hun leven thans „verchristelijkt" worden. Dat gaat niet vlug, maar met geduld de vrucht afwachten is beter dan er broeikaswerk van te maken. Een der hoorders stelde den spr. de vraag, hoever dat geduld vooral ±en op zichte van Doop en Avondmaal diende te worden beoefend en hoever men wel kon gaan met do aanpassing aan leven en den ken der Madoereezen. Met verwijzing naar Paulus' zendings werk en wat we lezen van diens gedachten over gehoor, geloof en Doop besloot de heer S. met dit antwoord zijn hoogst be langrijke voordracht. De heer De Boer dankte den spreker, hem verzekerende, dat de zending door zulke voordrachten zeker een Btecds rui mer plaats in ons Chr. Onderwijs zal ver krijgen. Hoewel over de opkomst niet te klagen viel, hadden toch meerderen aanwezig kunnen zijn. Zi& die wegbleven hebben veel gemist. De Kerkeraad der Ned. Herv. Gem. alhier heeft gisteravond in de Pieterskerk een bidstond doen houden met het oog op den ernstigen toestand in het Roergebied. Het kerkgebouw was overvol. Als eerste spreker trad op D s. Bois- s e v a i n, met als tekst de woorden van Pilatus in Joh. 18:38 „Wat is waarheid H Uitvoerig stond spr. stil bij de gebeur tenissen der laatste jaren, waarin wij de vruchten maaien van wat de geest der 19e eeuw heeft gezaaid. Ten slotte wees spr. op de dure roeping der christen-gemeente van onzen tijd om tegenover de uiterlijko flinkheden en brutale geweldspolitiek van het imperialisme dezer eeuw te getuigen van de waarheid, die aan haar is geopen baard. Na den tusschcnzang beklom Ds. G r o ot Enzerink den kansel en sprak naar aanleiding van Psalm 82, waarin staat beschreven hoe God als de opperste rech ter staat boven het onrecht der volkeren, Achtereenvolgens behandelde spr. de vra gen waarom en waartoe de fundamenten der aarde wankelen. Tenslotte deed spr. voorlezing van een adres dat door den kerkeraad aan H. M. de Koningin zal worden gericht, in ver band met mogelijke stappen ter voorko ming van meerdere wreedheden en ter be vordering van een minder gewelddadig op treden van de zijde der overwinnaars. Tenslotte deed spr. een oproep aan de zusters der gemeente, om bij de eerste aanvrage gereed te staan zich aan te slui ten bij een door alle vrouwen van Ne derland te voeren actie, waaromtrent na dere bijzonderheden in het „Predikbeur tenblad" zullen worden bekend gemaakt. Aan het einde werd gezongen het 2do vors uit Psalm 72: „De bergen zullen vre de dragen, de heuvels 't heilig recht Heb was een indrukwekkende plechtig heid. De ambtsaanvaarding van prof. F. C. Scheltema, die door ongesteldheid van den hoogleeraar was uitgesteld, zal plaats hebben op Woensdag 21 dezer. Prof. Scheltema hoopt zijn inaugureel© rede uit te spreken, 's middags om 2 uur ia het groot auditorium van de Universiteit. Naar wij vernemen zal de afd. Lei den van „Patrimonium" op Maandag 26 Maart a.s., des avonds ten 8 ure, in het gebouw op do Hooglandsche Kerkgracht een huishoudelijke vergadering houden ter bespreking van de plannen tot het feestelijk herdenken van het 40-jaTig be staan der vcreeniging. Wanneer alle leden aan de uitnoodi- ging gevolg geven, en hunne bijdragen in die vergadering aanbieden, zal liet zeker een schitterende jubileum-avond worden DusAlle hens aan dek". i— Het was ongetwijfeld goed gezien van het plaatselijk comité tot steunver- leening aan do noodlijdende kunstenaars, om de te houden g raalcollec' ie te doen gepaard gaan met het uitvoeren van eenige producten der toonkunst, zoowel van den stadhuisloren, als door het Koor der aid. Leiden van de Mij. tot bevor dering der toonkunst. De pakkende, artistieke aankondigin gen van het lied „De torens zingen" en do artikelen in de pers, bleken doel te hebben getroffen, want toen Zaterdag middag te 2 ure het carrillon zijn meta len stem deed hoor en en de toren aanving te zingen, waren honderden rond de trap pen van het stadhuis geschaard om te ge nieten van wat de toonkunst bood. En er kon worden genoten. Ontroerend mooi werden de verschil lende nummers gezongen en onwillekeu rig werden de gedachten van het publiek heengevoerd naar de kunstenaars, die zoo droevig hebben te kampen met stof fel ijken nood. De jongedames, die de gaven inzamel den, hadden dan ook een gemakkelijke taak. De opbrengst van de gehouden collec te bedroeg ongevrer f 600. Aan den stads-klokkenist en hot koor met zijn dirigent, den heer Anton H. Tierie, mag een woord van lof niet wor den onthouden. In de Stedelijke Werkinrichting zijn opgenomen in do week van 1117 Maart 174 volwassen personen en 14 kinderen; totaal 188. SlRREfiLANO De invoering van het Buurtverkeer. Zooals we reeds eonigen tijd geleden hebben medegedeeld, zal bij de Ned. Spoorwegen met ingang van 1 April a.s. een proef genomen worden met de invoe ring van het buurtverkeer op verschillende baanvakken. We kunnen thans mededeelen, dat onder deze nieuwe regeling oun. de navolgende baanvakken vallen: Van Leiden naar: Den Haag, Woerden en terug. Van Den Haag naar: Gouda, Schiedam en terug. Van Rotterdam D. P. naar: Hoek van Holland, Bijswijk, Dordrecht en terug. Van Rotterdam Maas naar: Gouda en terug. Van Utrecht naar: Amersfoort, Gouda, Hilversum, Driebergen en terug. Op deze trajecten zullen de meeste trei nen voor het buurtverkeer worden open gesteld, waarvan een afzonderlijke dienst regeling zal verschijnen. Vermeld dient hierbij, dat voor alle aan bovengenoemde baanvakken liggende tusschenstationa ook onderling het buurtverkeer wordt inge voerd. De prijzen voor deze ééndaagsche retour biljetten zullen bedragen 10 cent per K.M. voor de le klasse, 7i cent voor de 2e klasse en 5 cent voor de derde klasse. Voor de gewone reizen heen cn terug bedraagt de vrachtprijs per K.M. 13 cent voor de le klasse, 9,75 cent voor de 2e klasse en 61 cent voor do 3e klasse. De Zomertijd. Do regeering koestert, volgens de Tel., niet het voornemen een voorloopigen maatregel tot invoering van den zomer tijd, krachtens de thans nog geldende wet, te nemen. Dit zou dan in verband staan met het feit, dat de Eerste Kamer nog een onder zoek wil instellen voor dat zij beslist- De Senoritas. Zooals we onlangs hebben medegedeeld, is geen overeenstemming bereikt tusschen do betrokken gemeentebesturen en de werknemersorganisaties in de sigarenindu- strie over het loon, dat zou worden be taald voor de uitvoering van de nieuwe senoritas-order voor do Spaansche Regie. De organisaties meenden, hangende de on derhandelingen voor de nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst, niet het loon, dat ia uitzicht werd gesteld te kunnen aanvaar den, doch lieten doorschemeren, dat het slechts een principieele kwestie gold en zij zich niet tegen aanvaarding van het werk zouden verzetten, als de overheid het bij wijze van werkeloosheidsbestrijding zou opleggen. Dit is thans geschied en de uitvoering van de order is verzekerd. In het geheele land krijgen ongeveer 1200 sigarenmakers er weer werk door te gen een loon van f C met kinderbijslag per 1000 senoritas. Na de verwerping van de Bioscoopwet. Op initiatief van den burgemeester van Maastricht heeft Vrijdagmiddag in over leg met de burgemeesters van Heerlen en Eindhoven een bijeenkomst plaats gehad, om te komen tot een cent-rade filmkeuring voor het Zuiden. „Centrum" De débacle van „De Amsterdammer.'* Men meldt aan de Tel., dat het „Comité van Leeuwen de justitie heeft verzocht, een onderzoek te willen instellen naar de gedragingen van den vroegeren directeur van „De Amsterdammer." Tielsche lijsten Vrijheidsbond. Indien de beslissing van Ged. Staten ten aanzien van de Vrijheidsbondslijsten door aanneming van het ontwerp-Boon niet on gedaan gemaakt wordt, zullen de hooien H. Kuyk, M. W. H. Verbrugh en n Hoytcina hun zetel in de Prov. Si aten niet weder bezetten." Zij werden re6p. ia 1910, 1921 en 1886 gekozen. De heer H. Houtkoper behoudt eenige kans, daar hij in de Statenkringcn Eist en Wijchen no. 1 staat. TIJDELIJKE INVOERBEPERKING VAN SCHOENWERK. Aan de Memorie van Antwoord betref-» fende he«t wetsontwerp, houdende tijdelijke beperking van den invoer van schoenwerk ontleenen we, dat do Minister niet ont kent, dat het wetsontwerp inderdaad ia strijd is met de thcorotisoh© beginselen, vaa den absoluten vrijhandel, vermits het be oogt een bepaalden tak van industrio tij delijk te beschermen togen een doodenda concurrentie. Dit wil evenwel niet zoggen, dat de regeering daarmede van het steleed zelf zou wenschen afstand te doen. De indiening van ;t wetsontwerp geefb daarvan alleminst blijk. Vrijheid can handel behoort regel tfe blijven. Slechts in bijzondere gevallen als het onderhavige, is een tijdelijke belem mering van den invoer te rechtvaardigen. Het vorenstaande sluit niet in, dat vaa een indiening van een overeenkomstig ont werp ten behoeve van andere industrieën nimmer siprake zou kunnen zijn. Indien mocht blijken, dat in ©en anderen tak van nijverheid de toestand van dien aard zon worden, dat verarming van oen bopaalTle streek er het gevolg van zou zijn en dus ingrijpen van overheidswege mede tot be houd van die industrie op gezonde basis mogelijk en noodzakelijk zou zijn, zal da Minister niet aarzelen, daartoe de noodiga voorstellen te doen. Vooralsnog is hem ovenwei de wenschelijkheid van een ver der ingrijpen nog niet voldoende gebleken Wait de mogelijkheid betreft van repres- saille-maa/t regelen tegen land- en tuin bouwproducten kan niet worden ver wacht, dat dienaaiigaande een pertinents voorspelling wordt gedaan. Ofschoon het wetsontwerp reeds gerui-' men tijd in het buitenland bekend is. is van eenige voornemen in die richting nog niets gebleken. Redelijkerwijs mag men verwachten dat voor Nederland, dat eerst nu in een zeer bijzonder geval hiertoe FEUILLETON Van hooger Orde. Naar het Engelsch. En zoo gebeurde 't, dat onze zitkamer 't vreemdste gezicht opleverde, dat ze ooit heeft gehad. Ja 't was geen wonder, dat, k toen zij voor de tafel plaats nam en met haai* eigen hand haar lieve daines- haud, met ringen hem z'n kop thee overreikte, mijn oude vader als op schrok, alsof daar een ander dan juf frouw March gezeten ware geweest. Maar mevrouw Jessop ging met hem praten, en vrouwenhater als hij was, kon hij toch niet de bekoring van de kleine doktersvrouw weerstaan. De dok ter kwam ook, na de thee, en de oude menschen waren spoedig in een gezellig gesprek gewikkeld, terwijl zij weinig no titie namen van ons drieën. Juffrouw March zat bij een tafeltje aan 't raam, in bewondering voor enkele hyacinthen, welke mevrouw Jessop voor ons had meegebracht. Zij waren prach tig, in kleur en reuk heerlijk voor iemand, die lang ziek geweest was. John lag stil naar haar te kijken en ook naar de bloemen. „Wel", zei juffrouw March als in zichzelf, terwijl zij do hyacinthen in or de schikte „ze zijn erg mooi." Ik hoor de John met een wonderlijke trillende stem antwoorden: ,,'t Wordt al tedonker om over de kleur te oordeelen, maar de reuk is heerlijk, zelfs hier." „Ik kan de tafel dichter bij je zetten." „Dank u laat mij 't doen wilt u gaan zitten. Geen van beiden sprak maar ze zaten daar stil, terwijl de on dergaand© zon haar laatste stralen over hunne hoofden uitgoot. ,,'t Is vanavond nieuwe maan," merk te juffrouw March op. „Is 't dan ben ik juist een maand ziek geweest. Want ik herinner me, dat ik haar heb gezien door de hoornen, dien avond toen Hij zei niet welken avond en zij vroeg 't niet. „Gij zult spoedig weer uitgaan, hoop ik," zeide juffrouw March, want „Norton Bury is zoo'n aardige stad." John vroeg plotseling „Gaat u haar verlaten?" „Nog niet ik weet 't niet zeker - misschien in 't geheel niet. Ik meen" voegde zij er haastig aan toe, „dat, daar ik onafhankelijk hen van mijn familie en ik hen geheel heb opgegeven zou ik maar liever geheel en al bij mevrouw Jessop willen blijven.*' „Zeker zeer natuurlijk", 'John sprak na deze woorden eenigeq tijd niets. „Ik hoop,'" zei Ursula, 't stilzwij gen verbrokend, maar dan weer ophou dend alsof zij bang was voor haar eigen stem. „Wat hoopt gij?" „Dat lang voor deze nieuwe maan ver dwijnt, ge weer sterk wezen zult." „Dank u; ik hoop 't ook. Ik heb kracht noodig, God weet 't," zuchtte hij zwaar. „En gij zult hebben, wat gSj noodig hebt, om uw werk te doen in de wereld. Wees maar niet bezorgd." „Ik ben niet bezorgd. Ik zal mijn las ten dragen als andere menschen. Ieder heeft zoo een onvermijdelijke last om te dragen." „Dat geloof ik ook." En nu werd 't zoo snel donker in 't vertrek, dat ik hen niet meer kon zien en hun stemmen klonken als ver weg. „Ik denk," zei John, „zoodra ik kan, Norton Bury to verlaten en eenigen tijd naar 't buitenland te gaan." „Waarheen?" „Naar Amerika, 't Is 't beste land voor een jongmensch, die noch geld, noch familie, noch positie niets heeft behalve z'n eigen handen om zijn eigen fortuin te bemachtigen zooals ik wil doen, als ik kan." Zij mompelde zoo iets dat „liij gelijk had." „Ik ben blij, dat u er zoo over denkt in elk gewal, ik moet Engeland verla ten. Ik heb redenen om zoo te doen." „Wat voor redenen?" Deze vraag scheen John te doen op schrikken hij antwoordde niet dade lijk. „Als u wil, wil ik *t u zeggen, opdat, zoo ik ooit mocht terug komen of in dien ik in 't geheel niet zou terugkomen, u, dio vriendelijk genoeg waart om mijn vriendin te zijn, weten zult, dat ik niet heengegaan ben uit jeugdige roekeloos heid of omdat ik verandering wenschte." Hij wachtte blijkbaar op eenig ant woord maar 't kwam niet en hij ging door: „Ik ga heen, omdat mij een groot leed is overkomen, dat ik, als ik hier blijf, nooit te boven zal kunnen komen Ik wensoh er niet door te grondo te gaan ik wil liever, gelijk u zeide: „Mijn werk in de wereld doen," gelijk oen man betaamt. Niemand heeft 't recht tot zijn Schepper te zeggen: „Mijn last is zwaar der dan ik dragen kan.' Gelooft .gij ook niet?" „Ja." „Gelooft gij niet, dat ik gelijk heb om zoo een onafwendbaar kwaad te beschou wen en 't zoo trachten te boven to ko men?" „Is 't onafwendbaar?" „Ach," antwoordde John wild. „Vraag mij dat niet zoo - u kan er niet over oordeelen u weet 't niet. 't Is genoeg, dat ik moet heengaan. Als ik blijf zal ik mijzelf onwaardig worden cn onwaardig vergeef me ik heb geen recht om zoo te spreken maar gij hebt mij „vriend" genoemd en ik zou wensohon, dat u al-< toos als vriend aan mij zult blijven den-» ken. Omdat omdat cn zijn stem begaf hen. „God hebbo u lief en be hoede u, waar ik ook heenga!" „John, blijf." 't Was maar een zachte, zwakke roep als die van een vogeltje. Maar hij hoor-* de dat en gevoelde dat. In de stilte vaa de duistcnis drong zij zich tegen hem aan, als een jonge vogel tegen haar mam netje en hij nam haar onder do hoede van zijn liefde, voor eeuwig, eensklaps tusschen hen in wat de wereld ook zou zeggen voor den'ry Hemel waren zij gelijken en zij ontving even zooveel, als zij gaf. ïdor do noeda ig. Alles waa u orde, want, )r dettry ntving ■J (Wordt vervolgd)'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1