Dagblad voor Leidenden Omstreken. UWE LEIDSCHS COURANT jyiOï^ËfeÉEïdirSPfrëlJS In Leiden en buiten Leiden waar ageaten gevestigd zijn per kwartaal mf2.50 per week f 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 3de JAARGANG. - DINSDAG 30 JANUARI 1923 - No. 857 BureauHooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58933 A^V&üfTE&riE-PtAiJS Gewone advertentie» per regel 22« cent. Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbeta ling van ten hoogste 30 woorden, worden dagelijks geplaatst ad 50 cent. Wij hebben God noodig. Het was een aandoenlijk verhaal dat onlangs in „Neue Wege" het orgaan van de religieuze maar tevens tamelijk revo lutionaire socialisten in Zwitserland, voorkwam. Daar was een samenkomst, waar zéér radicale arbeiders om de tafel bijeen za ten en spraken, riepen en schreeuwden over maatschappijverandering en wereld- omzetting en lots-verbetering. Alles in de bekende socialistische klanken. Daar heft een der makkers het gebogen hoofd -omhoog en zegt: Wij hebben Gods genade noodig! Dat geeft opschudding in de samen komst. Wie is dat, die dat zegt? Ha, men herkent hem; hij is pas uit de gevangenis ontslagen, waar hij maan denlang was opgesloten. Nu is het raadsel opgelost. De gevangenis-dominee heeft hem er onder gekregen, roept er één. De zwart rok heeft hem klein gemaakt. Maar de man zelf zegt, dat de verkla ring toch wat dieper ligt en wat ernstiger i. In de gevangenisceldaar was het zoo stil, doodstil. Daar, geen jagend werk, geen ratelen- machines. Geen vergadering-ge- schreeuw, geen snerpende leuzen, geen gedaver van strijdzangen. Alleen maar stilte, zware stilte. En toen in die stille uren was zijn ziel begonnen te roepen. Zijn hongerige ziel, die zoo lang ver geten werd. Zij fwas zoo ontstellend leeg. Hij had zich druk gemaakt over aller lei problemen; hij had loonactie gevoerd en eischen gestéld, hij had zich opge wonden over stoffelijke goederen, altijd maar stoffelijke goederen, maar hij had bij dat alles zijne ziel vergeten. En in de hoorbare stilte in de gevange nis hoorde hij het zachte schreien van zijn verwaarloosde ziel. In de stille eenzaamheid voelde hij den honger van zijne ziel En dan komt de conclusie van het so cialistisch blad: „Het aardsche goed bevredigt niet; het sociale werk bevredigt niet. En de Marxistische aanvat van het sociale vraagstuk vergiftigt en ver- p e s t." Het is verblijdend dat de oogen open gaan voor de ellende die de materialisti sche wereldbeschouwing van de Sociaal democratie met zich brengt. Maar dit verhaal leert ons toch ook iels anders. Het roept ons, toch niet te vergeten de zielen van hen die rondom ons zijn. Maar ook niet onze eigen zielen. Het leven is zoo druk. Wij zijn bezig, met véél dienens. We kennen geen rust. Altijd zijn we in actie. Maar kan het ook zijn dat al dat ge joel en gewoel en gedruisch oorzaak is dat wij niet meer hooren, het schreien van onze ziel? Dat wij vergeten, dat we God noodig hebben; Gods genade? aYUnaHilEUWfS Wethouder Pera. In do N. R. C r t kwam gisteren het volgendo bericht voor: „De heer W. Bera (antirev.), wethou der dezer gemeente, heeft te kennen ge geven, geen vernieuwing van zijn man daat als raadslid te verlangen. Dit bericht is niet geheel volledig. De lieer Pera heeft aan het Bestuur der A. R. Kiesvereeniging doen weten, dat hij in verband met zijn hoogen leef tijd, de tijd gekomen acht, om zich terug te trekken. Mocht echter de Kiesvereeniging op zijn aanblijven prijs stellen, dan is hij bereid opnieuw een candidatuur te aan vaarden. A. R. Kiesvereeniging. In de Woensdag te houden vergadering van de A. R. 'Kiesvereeniging, komt na het opmaken van de groslijst van candi- daten voor de Gemeenteraadsverkiezin gen aan de orde, de voortzetting, van do behandeling van het concept-program van actie. De volgende punten van het concept moeten nog worden behandeld: 6. Opheffing van den wopingnood door krachtige bevordering der particu liere bouwnijverheid o.a. door het be schikbaar stellen van bouwgrond tegen matigen prijs. Steun aan vereenigingen die door op ruiming van krotwoningen aan de verbe tering der volkshuisvesting ^vensch en te arbeiden. Opruiming van stegen, sloppen onz. en demping van wateren die de volksgezondheid bedreigen. 7. Opheffing van alle gemeentelijke nering en hanteering welke concurrentie aandoet aan den middenstand. 8. Zeer energieke bezuini ging op alle uitgaven der ge meente om te komen tot belas tingverlaging o.a. door: a. vereenvoudiging van alle diensten in de richting van minder hoofdambtena ren. b. niet vervanging van door sterfge val, pensionneering of ontslag ontstane vacatures, tenzij dit onvermijdelijk is; subsidiair vervanging door personen van lager rang. c. werktijdverlenging waar mogelijk tot bij do wet toegestane grenzen. d. schrapping van alle niet strikt on vermijdelijke uitgaven o.a. voor parken, muziek e.d. e. zoo mogelijk schrapping subs, ver mindering van onverplichte subsidies. 9. a. Opheffing der gemeentelijke kweekschool voor onderwijzers en onder wijzeressen. b. Tegemoetkoming van gemeentewege in de stichlings- en exploitatiekosten van bijzondere bewaarscholen. 10. Benoeming ook van anti-revolutio nairen in alle door den Raad saam te stellen collegiën, commissies en besturen. Jachtzeiien. Zaterdag den 3en Februari 1923, des avonds te 8 ure zal in het Nutsgebouw, (Steenschuur) alhier edh voordracht ge houden worden over Jachtzeiien, toege licht door lichtbeelden. Gedemonstreerd zullen worden eenige jacbtinodellen, een groot model-jachttuig, alsmede verschillende zcilattributen. Na afloop zal de oprichting van eene adspirantenafdeeling besproken worden, waardoor jongelui in de gelegenheid worden gesteld om onder deskundige voorlichting en leiding zich theoretisch en practisch in het zeilen te bekwamen. Een goede vangst! Hot is gebleken dat do bedrijver van den rijwieldiefstal in het Vernède-park te Voorschoten zich ook heeft schuldig ge maakt aan ontvreemding van verscheide ne rijwielen te Leiden. Een zevental rij wielen zijn in beslag genomen. De dader zekere D. is onder politie ke waring te 's-Gravenhage gesteld. Door de Leidsche recherche is in 's-Gravenhage gearresteerd zekeren S. B. aldaar wonende, die zich enkele dagen geleden alhier heeft schuldig gemaakt aan diefstal van een gouden horloge met ketting, een dertigtal gramafoonplaten, 2 jassen, 2 kisten enz. Het grootste gedeel te der goederen is in beslag genomen. Aan het politiebureau is terug te bekomen een dobberman pincher, waar van de eigenaar onbekend is on welk dier onbeheerd op den openbaren weg is aangetroffen. De onlangs opgerichte Christelijke bewaarschoolvereeniging, zal blijkens een in dit nummer voorkomende advertentie op Vrijdag 2 Februari een vergadering houden. Aan de orde komt o.m. do vaststelling van statuten en de verkiezing van be stuursleden. Gaarne wekken wij de voorstanders van Christelijk Bewaarschoolonderwijs op, deze vergadering bij te wonen. Verbindingen met Duitschland. Nu het spoorwegverkeer tu&schen Neder land en het Rijngebied in de war is, heeft, naar het Haagsche Ancta-kantoor meldt, de Koninklijke Luchtvaartmaatschappij een vliegdienst op Keulen georganiseerd, die in werking zal gaan zoodra de bezet- tingsautoritciten, die zich daarover mot hun regeeringen moeten verstaan, de ver- eischte toestemming hebben gegeven. Er zullen met dezen dienst passagiers, post en goederen worden vervoerd. Het vertrek uit Amsterdam zal worden bepaald op 8 uur *s ochtends, uit Rotterdam 8 uur 45 aankomst te Keulen 10 u. 45, Amsterdam- sche tijd; vertrek uit Keulen 12 uur 's mid dags, aankomst Rotterdam 2 uur 15, Am sterdam 3 uur. Militaire schrijvers. Het aantal militaire schrijvers, thans be dragende 210, zal worden teruggebracht tot 71 vaste en 79 hulpschrijvors. De* vaste schrijvers zullen worden belast met de algemeene leiding op de verschil lende bureelen, terwijl als hulpschrijvers zullen worden aangewezen overcompleet, komende sergeanten en wachtmeesters, z.m. bekend met machineschrijven. Door deze regeling zullen, naast het reeds wegens leeftijd voor dienstverlating in aanmerking komende aantal schrijvers, nog een zestigtal voor afvloeiing in aan merking komen De Kolenaankoopen. Gisteren is van Duitscne zijde een order van 200.000 ton steenkolen ter waarde van 700.000 p.st. te Huil geplaatst. Naar wordt gemeld, bevinden zich te Hul twee agenten van Stinnes. Het valt nog niet uit te ma ken, in hoeverre deze contracten deel uit maken van den gewonen handel of samen hangen met de situatie in de Roer. De aap uit de mouw. Uit Moskou wordt gemeld, dat de sov jets besloten hebben niet in te grijpen in verband met den toestand in Duitschland, tonzij een bolschcwictischc revolutie uit breekt. De Communisten. Do Communistische partij heeft onder leiding van den heer Wijnkoop een vier tal dagen vergaderd. Bijzonder belangrijk was dit congres nu niet bepaald. Er was veel critiek over en weer.- Het partijbestuur werd beschuldigd dat het teveel als dictator optreedt en dat het niet de kunst verstaat om te organi- seeren en omgekeerd werden door het partijbestuur do leden beschuldigd van onverschillig en weinig meeleven. Al dat gepraat kon echter niets veran deren aan het feit, dat de partij in één jaar tijds 20 pet. van bare leden verloor. Het meest belangrijke van de bespre kingen was misschien nog wat gezegd werd omtrent het vormen van een een heidsfront. Door den heer Wijnkoop zijn n.l. in het parlement pogingen gedaan om met de S. D. A. P. tot samenwerking te ko men. Dit pogen werd door het congres niet veroordeeld. Nu heeft de S. D. A. P. aanvankelijk dit aanbod afgeslagen. Men wil van samenwerking vooralsnog niet weten. Maar daarmee is deze zaak natuurlijk niet afgedaan. In den Leidschen Raad sprak indertijd een der Soc. Dem. leden van de Commu nisten als van zijne geestverwan ten. En als .we ons dan herinneren dat een der Rotterdamschc leiders van de S. D. A. P. verklaarde: als de revolutie komt gooi ik mijn verstand over boord en reik ik aan de revolutionairen de hand, dan zal liet duidelijk zijn. dat de door de com munisten begeerde samenwerking vol strekt niet zoo absurd is als men het soms wil laten voorkomen. Ook hier zal wel blijken als de gele genheid gunstig is, dat het bloed kruipt waar liet niet gaan kan. Kaderopleiding. Naar gemeld wordt ligt het in het voor nemen van den minister van Oorlog dc werving aan de verschillende opleidings scholen voor kader voorloopig stop te zetten. De zomertijd. Verschenen is oen nota naar aanleiding van het verslag in zake het voorstel Braat tot afschaffing van den zomertijd. De voorstellers zeggen, dat cr op gelet dient te worden, dat tusschen 26 Maart en 8 October, dc periode van den zomer tijd, zeer veel üienschen in dep land- en tuinbouw werkzaam zijn, omdat dit, juist voor die bedrijven, de drukste tijd is, waarin gezaaid, gewied, gemaaid, ge hooid, geoogst en zeer veel gemolken moet worden. Bemesten met stalmest komt in dien tijd bijna niet of slechts sporadisch voor; bemesten met kunstmest heeft echter juist voor het overgroote deel tusschen die datums plaats, en. daarvoor is het juist van belang, dat dc klok niet verzet wordt, omdat het vroege morgen uur, wegens het niet droog zijn der plan ton, voor dit werk totaal ongeschikt is. Pachters moeilijkheden. Door den Chr. Boeren- on Tuinders- bond, het Kon. Noderl. Landbouw Comité en den Nederl. Boerenbond, is naar een groot aantal grondverpachters een schrij ven verzonden, waarin dringend wordt verzocht, om liun pachters, die tengevol ge van den voor dezen tijd van malaise te hooge pachten in moeilijkheden verkec- ren of dreigen te geraken, tegemoet te ko men, cfbor de pachtsom in overeenstem ming met de werkelijke pachtwaarde te verminderen, zoodat het bedrijf op een reëelen basis kon worden gedreven. Wegenbelasting. Naar het Weekblad voor Gemeentebe langen meldt, zal op hot dit jaar Ic 's-Gravenhage te houden congres dor vereeniging worden behandeld do vraag: „Is hot mogelijk en wcnscholijk -door een algeraeene wegenbelasling dc ver- eischte bronnen van inkomsten te vinden ter bestrijding van do door bet autover keer zeer vermeerderde onderhoudkosleu der wegen." Als prac-adviseurs zullen optreden mr. L. H. N. Bosch ridder van Rosenthal, burgemeester van Brumraon en mr. R. H. baron de Vos van Steenwijk, griffier van de Tweede Kamer. Een nieuwe partij? Men meldt aan dc Leeuw. CL, dat de heer A. Noordwal te Balk, lid van den gemeenteraad van Gaasterland, een bom aangeboden candidatuur van vrije chris telijke kiezers lieoft aanvaard. De beer Noordwal hoopt eerlang voor de kiezers op te treden, ten einde een vrije christe lijke volkspartij in bet leven te roepen. Mr. of Dr. Het Advocatenblad meldt, dat he'-. be-; stuur der Nederlandsche Advocaten* Vereeniging besloten heeft oihtrent do vraag van het praedicaat Mr. of Dr., den leden der balie te adviseereu zich Mees tor te blijven noemen, ook al bezitten zij cl en doctors-graad. Het is de traditie, die het bestuur zegt met dit advies te volgen. Een traditie, vol* gens welke, zoowel hier te lande als b.v. in Frankrijk, do advocaten speciaal zich Meester noemden oii zelfs veelal, vooral in laatstgenoemd land, met dien titel wor* den aangesproken of aangeduid. Wijziging Rijksinkomstenbelasting. De Haagsche redacteur van dc M a a s* bode meldt: Minister de Geer heeft, zooals men weet, bij do begrootings-debatten een technische herziening van de wet op do Rijkdïnkomstenbelasting aangekondigd. Het desbetreffende wetsontwerp is reeds in vergevorderden staat van voor* bereiding. Ben ik wel ingelicht, dan zou de voor* genomen wijziging hierin bestaan, dat do Rijksinkomstenbelasting niet meer wordt geheven over het vermoedelijke in komen van hot belastingjaar, waarin do belasting wordt geïnd, maar over het we rkelijke inkomen, dat het vori ge belastingjaar is genoten. Men gaat dus feitelijk met *de heffing der belasting oen jaar terug. Hierdoor hoopt men bij de tegenwoor dig snel wisselende conjunctuur tot een billijker belastingheffing te komen en voorts verschillende ontduikingen dor in komstenbelasting (o.a. door omzetting van een onderneming na een gunstig jaar in een Naamlooze Vennootschap teen te gaan. Het ontslag van militairen. Bij koninklijk besluit van 12 December jl. werclon de vcrscbillendo kon. besludon, waarbij aan militairen het recht werd ver leend tot een bepaalden leeftijd te blij ven doordienen ingetrokken, en werd door den minister van Oorlog bepaald. dat alle militairen met uitzondering van de hoofdopzichters en opzichters van for tificatiën er op hebben te rekenen, voor zoover zij bij een leeftijd van 50 jaar of hooger een voor pensioen geldenden dienst tijd kunnen doen gelden van 35 jaren, uit den dienst zullen worden ontslairen met ingang van 1 April a.s. Aan al do hiervoren bedeel 'c r.. :t.iiren is ontslag aangezegd. Thans is wederom niet d< v middel van een legerorder, maar middels een aanschrijving in het vorenstaande een wijziging gebracht en bopaald. dat bet to geven ontslag niet van toepassing zal zijn op de bij het leger aanwezige meester-ge- wcermakers, mees ter-zwa ard veders f*n meester-rijwielherstcllers. Dezen zullen, ongeacht b n i en hun aantal voor pensioen geldende dienst jaren, in het leger gehandhaafd blüven. Het waarschuwen op de s atior.s. Van heden af ia het eerste lid van art. 15 van hef Alg. Reglement op bet vorvoer der spoorwegen vervallen verklaard Dientengevolge wordt bet vertrek der treinen op do voornaamste stations voor do belangrijkste aansluitingen niet meer door bot luiden van een bel en afT^eorn. in dc wachtkamer, aan de rewice-s be kend gemaakt. Rijwielen voor Fosipcrsoneel. In verband met een in de commissie van overleg gedaan verzoek, om het per soneel in staat te stellen door tusschen- komst, van do P. T .T.-adm"nistratie een deugdelijk rijwiel aan te schaffen voor een niet to hoogen prijs cn tegen voordeeligo betalingsvoorwaarden, wordt door bet staatsbedrijf der P. T. T. ten behoeve van zijn aangestelde ambtenaren do mogelijk- FSUSLLSTOfN Van hooger Orde. Naar het En gels eb» 26) „Ik zal tot hen spreken," zei John. „Jael maak 't raam los", en voor ik 't beletten kon hing hij er uit. „Hola' hier!" Bij 't geluid van die stem zagen de ge zichten nieuwsgierig naar boven. „Manuen, woet gij wat ge doet? Iemands huis afbranden dat wil zeg gen opgehangen te worden. Een luid en spottend gelach verhief zich. „Niemand wordt opgehangen wegens 't verbranden van 't huis van oen kwaker 1" „Dat is helaas maar al te waarl" bromde Jael tusschen de tanden. „We zullen moeten vechten als 't volk van Mordecliai totdat het zijn vijanden ver slagen had!" „Vechten!" herhaalde John, terwijl hij wederom voor 't gesloten raam stond v:iartegen moer dan één brandende fak kel-begon te knetteren. „Vechten met die non? Waar denk je aan, Jael?" mijn groolo schrik, gooide hij plotse- 't raam wijd open en leunde naar unen, ik wil tct jelui spreken!" Hij kon evengoed gesproken hebben te gen de brullende zee. 't Eenig antwoord was een regen van projectielen, welke echter hun doel misten. De oproerlingen stondon nog te ver af, nog geen bad bet acht voet hooge hek, dat voor ons huis stond, durven overklim- men. Maar tenslotte trof een steen John's borst. Ik trok hem naar binnen, verschrikt smeekte ik hem zijn leven niet te wa gen. „We moeten niet altijd 't eerst aan ons leven denken," zei hij zacht. „Wees niet hang, ze zullen me niets doen. Ik m o e t doen, wat ik denk, dat 't beste is. Steeds wilder werd 't geroep buiten. „Brand ze er uit Brand ze eruit, 't zijn maar Kwakers!" „Er is geen oogenblik te verliezen wacht laat me denken Jael is dat een pistool?" „Geladen!" zei ze, terwijl ze 't met een soort van genoegen aan hem overgaf. Zeker, Jael had geen „Vriend" moeten wezen. „John stormde naar beneden en voor dat ik wist, wat hij doen zou, had hij de voordeur opengedaan en stond bij op de stoep, in *t volle gezicht van de bende. Zoo snol was dit gebeurd, dat zelfs do oproerlingen 't niet schenen opgenierkt te hebben, totdat zij bij het licht van een nieuw aangestoken fakkel, den jongen man zagen staan met de rug tegen de deur buiten. Deze verschijning bracht hen in do war. Zij waren verbaasd, neen verlamd door den durf. Maar de storm was to he vig om tot bedaren gebracht te kunnen worden, behalve voor een oogenblik. Verward, barstten de geluiden weer op nieuw uit. „Wie bon je. Is 't een van de Kwa kers! Neen Steek hem in brand pak hem aan als je durft.'* De bende raakte blijkbaar verdeeld; een man scheen 't rumoer tot bedaren to wil len brengen. John hield ferm stand. Een fakkel werd naar hem geworpen hij bukte en raap te hem op. Ik dacht, dat hij hem terug zou werpen, maar dat deed hij niet, hij trapte hem uit met de voeten. Dit had een wondere uitwerking op de menigte. Een man kwam nader en riep John bij zijn naam. „Zijt gij dat, Jacob Baines? 't Spijt me je hier te zien!" „Wat wilt gijlieden?" „Niets met jou we willen Abel Flet cher hebben Waar is die?" „Dat zal ik je zeker niet zeggen!" Toen John dit zeide, verhief zich weer een rumoer, maar Jacob Eaincs scheen macht te hebben om dit tot stilzwijgen te brengen. John bleef stil staau. Men kende hem blijkbaar goed. Ik hoorde hier en daar zeggen: „Doe dien jongen geen kwaad," „hij is zoo vriendelijk," „neen, hij kwam hier net zoo arm als wij." Tenslotte ver hief zich een harde, schrille stem, boven alles uit. ,jlk zeg, jonge man, heb jij ooit onder vonden wat 't zeggen wil bijna te ver hongeren?" „Zeker, vaak!" Dit korte, onverwachte antwoord miste zijn uitwerking niet. iDezclfde stem riep toen: „Spreek op, mant we zullen je niets doen! je bent een der onzen!" „Neen, ik ben niet een der uwen; ik zou me wat schamen, om in den nacht mijns meesters huis te komen in brand steken!" Men luisterde als 'gedwongen naar de heldere, mannelijke stem, waarin geen zweem van vrees te bespeuren viel. „Waarom doet ge dat?" vervolgde John. „Alleen omdat hij u niet zijn tarwe wou verkoopen of geven. Wel nu 't was zijn tarwe, niet dö uwe. Mag iemand mot 't zijne niet doen, wat hij wil?" Deze redonecring scheen in te slaan. Er is altijd nog een soort van ruw rechtsge voel, .zelfs in een oproerige bende. „Ziet gij niet in hoe dwaas dat was? Gij probeerdet ook te dreigen. Nu kent gij allen, mijnbeer Fletcher; enkelen von u «zijn in zijn dienst." Men scheen boos te worden, maar John ging verder: „Ik laat me ook niet dreigen. Ziet bior de eerste, dio probeerde in mijnbeer Fletcher's huis in te breken zou ik zo- ker hebben doodgeschoten. Maar ik wil liever niet op jo schieten, arme, honge rige kerels. Ik weet. wat 't is honger to hebben. Ik heb medelijden met jelui, tot in :t diepst van mijn hart!" „Maar wat moeten wij doen, mijnheor Halifax?" riep Jacob Baines, „wo komen bijna van honger om; wat geeft 't orn zoo tot ons te spreken?" „Gesteld, ik gaf je wat te eten, zou je dan naar me willen luisteren?" Men riep razend van „ja". Arme «dien* dige lieden! Zij vochten niet voor cenig beginsel, waar of onwaar, alleen voor bun leven. Zij zouden hun ziel in ruil lieb* ben gegeven voor een mondvol brood. „Gij moet je beloven jo kalm te hou* den," zei John weer, zeer beslist, zood/a hij zich verstaanbaar kcm maken. „Gij woont allen in Norton Bury; ik zou iedereen kunnen laten ophangen, al is Abel Fletcher ook een Kwaker. Houd je dus ructigl" „Ja. ja, wat te eten! f ons wal te eten!" (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1