Uit het Sociale Leven.
"riaren leesbaarheid.
.0 eleison
-V.CV, erbarme u onzer.
Dit is liet ontroerende gebed geweest,
waanneis bet eeret de elloncligon der we
reld zich tot den redeenden Keer hebben
gewend. Het was do taal, die het eeret
"ontsnapte aan de geschonden lippen der
melaatsehheid. Dn zie twintig eeuwen
hébben hun krans van doornen en rozen
gevlochten om het bloedende hoofd der
mensehei-d, die zelf haar Koning alleen
de doornen wel gunde, maar noch, nocij
is de roep om erbarm mg niet verstomd.
Nog wordt zij geslaakt in stille zuch
ten.
Nog wordt zij gegild aan den scher
pen rand van duistere levensravijucn.
En nog ja ook wordt nog zij ge
zongen.
Want de Kerk der Middeleeuwen, waar
in alles geötyleerd werd wat wild en
spontaan opbruiste in een geschokt men-
echenhart zi.i heeft die kreten van den
schier vertwijfelden opgevangen op de
snaren van haar kunstviolen. D i e heb
ben meegetrild. D i e hebben geklaagd
En, noch ruischt het zuchtend door Ro
me's heiligdommen: Kyrie eleison Heer
erbarm n onzer
Eu do tijd der Reformatie heeft dit
melodieus» zuehtgebed niet doen versmo
ren.
En nu weer kinderen zich rijen óm het
Kindje van Bethlehem heen: „nu sijt
wellekome" weer toe to bidden eindigt
nog hun simpel lied met een bevend:
Kyrie eleia.
Dc menschheid heeft het ten allen tijde
gevoeld, dat de eenige voorwaarde, om
haar Heer te zien, echnilde in het „Heer
erbarm U onzer'.
Want naast de melaatschen in Jezus'
dagen stond immer nog een gr-ooter scha
re melaatschen van geest.
En waar hc-t oude kerstlied vertelt van
„de wijsen uit gen Oosten":
Se offerden ootmoedighlijek
mirrh, wyrroock ende gout
dat- alle din gh beh out,
zal voor do melaatsehen van geest, die
niets andere to brengen hebben dan
hun melaatsehheid dat „behout" dan min
der zijn?
Kyrie eleison!
Dit geldt ook voor den eultuurmensch
der twintigste eeuw. Die moderne mensch,
die zoo interessant is. Interessant,
omdat zijn zieleleven zoo ingewikkeld,
zoo gecompliceerd is, zoo moeilijk te bo-
grijpen, zoo lastig to ontleden.
De mensch, dio zoo weinig vertoont van
het „eenvoudig-van-harfc" zijn. De mensch
wiens zielebrief z»jn leesbaarheid verloren,
heeft.
Want ieder mensch is een brief van
God. Maar meer dan ooit heeft öio brief
thans zijn beteekenis nis brief verloren.
O, 't is waar, het ligt niot aan den
Schrijver dat de leesteekens, die Zijn vin
geren plaateten, bedorven en geschonden
zijn. Al meent men soms ook met eenige
bravoure te beweren, dat de mensch zoo
verkopen, zoo verdierlijkt is, dat zijn
figuur meer den duivel als boetseerder
aanduidt, dan God! Maar dit is opper
vlakkigheid.
Neen als God beeldhouwt ,of wilt
ge hier, als God s c h r ij f t, dan is zijn
sculptuur, dan is Zijn schrift op zichzelf
onuitwischbaar. Van God geldt
in hoogsten zin, wat eens de'Latijnsche
landvoogd gemelijk-ironiseh den Joden
toevoegde: „Aval ik geschreven heb, dat
heb ik geschreven"!
En wat God schrijft kan niet verblee-
ken in eeuwigheid.
Welnu niet in de A'erbleking schuilt
do ollendo van onzen tijdsmensch, maar
in zijn verfrommeling. Wat ver
mag do kleine beet ATan den tijd op het
document der euwigheid? Immers niets?
Wat in eeuwigheid geschreven werd
met een eeuwigheidsbestemming, dat zal
do tijd niet verbleeken.
Maar als de tijd dan niet haar leesbaar
heid ontrooft, dat kan de zonde wel.
Maar de zonde z-oekt niet haar kracht
in het verbleeken, het vergelen, 'het ver
pulveren, (dat kan zij niet) maar
in het miemaken, het knauwen, het ver
breken
In hot verfrommelen van de levene-
brieven
En voel nu, dat juiet daardoor de
ruïne veel, en veel grooler is. Ge weet
wed, dat tot een van do dingen, die men
schier'niet missen kan ook do papiermand
behoort. '11 Schijnbaar goedkoop cn gering
voorwerp en dat i s zij ook wel
maar tocli van véél beteekenis, en van
duurzame waarde voor hem, die alle din
gen niet alleen ziet als bevorderlijk voor
zijn materieel gemak, maar vooral
ook als helpend om hem de dingen van
het Godsrijk beier te doen verstaan.
En dan leert die doodgewone snipper-
mand u iete, wanneer gij maar niet to
hoog zijt .om er even op te letten.
Kom zakenman, vindt go het eigenlijk
geen zonde dat go dien moolen brief, met
duidelijk getypte lettere, en dat grootsche
vignet met die sierlijke drukoraaraenten
erbij, dat ge dien A-erfrommeïd hebt in
uwT haast cn in uw gejaagdheid? Denk
cr even bij door: hij vertegenwoor
digde toch iets. Neen ik bedoel niet de
firma, die u haar ongevraagd offerten
zond, maar in den vorm, het, model, het
drukwerk lag toch iete wat van nijver
heid. kunst, Avaardigheid, fateoen en hof
felijkheid getuigde? En dat ligt nu door
u ineengefrommeld, onherstelbaar bedor
ven in de prullenmand.
Ach, tenslotte gaat het niet om die
blief, 'k Weet wel ge aoudt lachen om
zulke sent i mentaliteit. Nietwaar, het
•moest er nog bijkomen, wo er om
zond on gaan 'huilen
Meen, maar ge vat dozo diepere gedach
te toch wol dat cr nu i n die brief: iets
moois bedorven ie.
En daar getuigt uw prullenmand ieder
«ogenblik van.
En, nu ie het o ok zoo met de menschen-
zicl van onzen tijd. Want gij in uw malai
se-stemming zult liet me grif toegeven;.
dab het hc-éte leven eigenlijk één groote
soippennaud is. Juist! als we dan
maar één. ding erbij begrijpen: dat w ij
do prullen, dat w ij do snippers, dat wij
de verfrommelde brieven zijn.
Onze zielen zijn vol kreukels en valsehc
vouwen, vol scheuren cn plooien en
daardoor, daardoor is het schrift Gods
schier niet meer te lezen.
Want neom nu zoo'u verfrommelde
brief eens op: hier- staat een stuk van een
zin, en daar een woord, en daar weer zoo
iets van '11 onderteekening maar pro
beer het z.00 eens te lezen? Ge kunt er
geen brief meer van maken, geen samen
hang er in vinden. Door uw eigen gejach
te driftigheid, door uw eigen nerveuse
frommelwoede zijt ge van den brief
den draad kwijt geraakt, de zin, de be-
teekenis.
En nu kunt ge haar wel weer glad
strijken (o, v/ij mensehen kunnen dat im
mers zoo heel good), en ge kunt alles wer
weer ontcijferen, (zij het dan niet met hot
bloot e oog, dan toch met do loupe)
maar dc brief als brief is weg, voorgoed
Aveg, eu voor altijd bedorven.
Als de ruimte het toeliet, zou het in
teressant zijn om do gecompliceerdheid
van de verfrommelde men&chenziol eens
na to gaan. Want zeg eens is die ner
veuse mensch van onzo dagen niet- be
langwekkend. Ie het niet overmerkwaar-
dig om eens af te leiden, wat toch. de oor
zaken zijn dat de glimlach van humor
onmiddellijk afgewisseld werd'" door de
g rami ach- van ironie, dat vloek gebed in
eenzelfde zin gebezigd elkaar direct op
volgen, dat de meuseh nu laaiend, in zijn
liefde is, ja. maar morgen kokend in zijn
haat, dat ziin schielijk wisselende- stem
ming het ziedend woord van ecliinip en
verachting laat hoeren. cn straks gebro
ken stamelt een troostwoord?
En nu kunnen we wel met veel gebrek
aan zelfkennis, zeggen dat dit alleen het
bee7d is van den blasé geworden cultuur-
mensch en dat do Christenen dat tijds
beeld niet verteonen ach, laat r.u in
de eerste plaats eens bet woord aan hen
•op wien deze geweldige tijd is neorge-
ranseld. Do mal ai semenech en. Zij, die
maar leven moeten bij het o ogenblik. De
mensehen van de „ups" en „downs".
Vraag hen eens naar do ongeschonden
brief hunner ziel. Zo zullen het u wel in
verbittering erkennen dat do verfromine-
ling van zonde en van opstand steeds
wanhopiger wordt. Dat zo voor hun ziel
niet meer gelooven kunnen aan een uit
komst, aan oen ongeschonden staat, aan
een gladetrijken.
En als ge dit nu goed in uw oor hebt
neergelegd kom dan maar met uw
theologie (als ge' het kunt).
Maar is er dan geen onderscheid tus-
schen de gecompliceerde ziel van den we
reld-men seh, ©n russchen die des Chris
tens?
Ja hoe gecompliceerd een Chris
ten in dozen tijd ook zijn moge de we-
xeldling heeft altijd nog een vouw., cep
kreuk meer; omdat hij zijn eigen gecom
pliceerdheid „interessant" noemt. Omdat
hij do gecompliceerdheid der ziel promo
veert tot de „veelvuldigheid" der ziel, cn
daarmee dus zichzelf nog een armzalige
eigendunk verschaft. Want de wereld-
meneeh is nog hoogmoedig op zijn el
lende.
Als de Christen zichzelf bij dien brief
uit, de prullcmand moet vergelijken, -dan
zal de moderne éultuurmensch zichzelf
nog wel trachten te hervinden in het
beeld van den geslepen diamant met haar
vele flonkerende, kleurenschiftèndp fa-
eetton.
De wereldmonsch ziet zijn eigen misère
nog aesthetisch, nog als.een vorm van
schoonheid.
Maar do Christen weet, dat het ver
minkte beeld Gods in hem een 'spotbeeld
is, eon carieatuur ie, en dat oen spotprent
geen toeken 111 g kan zijn van den verheven
God.
Maar in die rondborstige bekentenis
schuilt dan t-och ook weer do voorwaar
de tot nieuwe leesbaarheid. Tot gladstrij
king.
En nu is dit het wonder, dat de brief
uit des levensprullenmand. nadat dc hand
van den Salvator-der-zielen haar weer
onder 't kraken van 't papier, dat knerpt
als kreten van pijn, gladgestreken heeft
dat die brief niet weer teruggeworpen
wordt in de mand, waaruit Hij baar op
nam.
Gladgestreken brieven worden be
waard in Jezus' dossier, allen bij elkaar
in Zijn Gemeente.
Welnu, dit is voor onzen tijd van het
hoogste belang: dat we van do veeteou-
digheid der verfrornmeling weer komen
tot de eenvoudigheid in Christus.
En dat is niet gemakkelijk.
Want denk er aan: nooit zal uw ziel op
aarde meer worden rimpelloos en glad,
Ziooats Hij haar schiep. De kenmerken
van de verfrornmeling der zonde, ze
blijven. Altijd zal men u kunnen aan
zien, dat do zonde u beetgepakt heeft en
dat ge aan haar greep zijt tenonderge-
ga-an.
En dit nu is niet erg, als ge dan ook
maar begrijpt in deze Christuedagen,
waarom Jezus gekomen is als een kin-
de k e. En dat in Hem uw ziel weer wor
den zal gelijk als die van een kindeke.
Want dat ontroert u toch altijd weer
gij, wiens leven zoo Amrvreemd is van het
kinderleven, dat het kindje in de wieg,
dat zoo zoet u aankijkt, met verbaasde,
klare 00gen als 't ware voor u de verper
soonlijking is van hot zieltje, dat het
ongerepte lichaampje -bergt.
En is d a n de gedachte niet overweldi-
ziel weer worden zal zoo, als dat kindje
ie; zoo ede], zoo gaaf zoo rein. Neen,
eigenlijk meer nog: want het kindje bij u
thuis in witten wieg, in welles zieltje de
lievende moeder al zooveel leest het
kan neg teleurstellen later. Want het pa
pier van een kinderzielebrief is zoo broos.
Zoo licht komen de eerste kroukels er in.
Maar het Kindje van de Stal zal nim
mer teleurstellen. Die kinderziel zal blij
ven wat zij ie, ongerept en niet te schon
den. En denk ei; dan aan, dat dei arbeid
Z ij n n doen zal en
dat die ecna maken zal in groot
erbarmen ^gelijk aan Zijn ziel.
Misschien is liet nooit moeilijker voor
ons geweest dan thans, om „een vroolijk"
Kerstfeest te vieren. Ja misschien zal
door de schokken in het huidig wereldle
ven het juichen van den zaalgen nacht
A'oor u-schier niet te h-ooren zijn. Maar
beter de nacht der eehaduwen des doods
dan Bct-hlchoms velden verlicht door de
valsehe glans van uw fantasie. Dat dan
uit de somberte van uw hartenkluis het
„Kyrie eleison" weer opga.
Dan moge Kerstvreugde nog een wijle
'toeven, maar aan den horizon van uw
zielsbestaan gaat de ster reeds omhoog.
En hoe luider uw roep om orbarming ie,
de© te h-ooger «tijgt zij op haar baan, om
straks stralend boven uav huis u ten gids
te wezen naar het „stil en heerlijk ziels-
verblijden". Tw.
IM MANUEL,
Matth. 1: 23.
Tmmanuël! Ziedaar misschien de schoon
ste van alle scliocne namen, waarmee de
Gemeente op liet Kerstfeest liet Kind in
de kribbe, begroet.
Die naam is als een zilveren ster, uit
het reine azuur des. hemels op de aarde
gevallen.
Hij klinkt zoo lieflijk zacht, als het smel
tend geluid van den nachtegaal, zoo diep,
zoo geheimzinnig diep, als het bruisen van
den oceaan.
En gelijk de arme Waldenzen, in den
donkeren nacht der middeleeuwen door
hun vijanden vervolgd en verjaagd en ver
strooid, dat v/oord „Tmmanuël" tot het
wachiAvoord hadden gekozen, waaraan zij
elkander overal en onder alle omstandig
heden, als broeders en zusters, konden her
kennen, zoo smelt ai de jubel en al de aan
bidding, door Gods kinderen aan den
Kerstmorgen bij Bethlehems kribbe uitge
stort, samen in dat ééne grondaccoord, dat
machtige, dat zalige grondaccoord„Im-
manuël."
De C. A. 0. in liet Drukkersbedrijf.
Naar v/ij vernemen ie in de gisteren
gehouden aigempeïïe vergadering va.n den
Alg. Ned. Typografenbond het nieuwe
ontwerp collectief contract met 169 tegen
53 stemmen verworpen. Er waren 3
stemmen in blanco uitgebracht.
Bij de besprokingen kwam duidelijk
uit, dat de bezwaren zicli vooral richtten
tegen de minder goede rechtspositie, de
verlenging van den arbeidstijd en db
daarmee verband houdende verlaging van
het loon. Do definitieve beslissing blijft
nu nog aan het referendum, dat voor 30
Dec- gehouden zal moeten worden.
In dit verband zij er op gewezen, dat
de A. N. T. B. ongeveer ÏO.OOQ leden
heeft, tenvijl allé'andere typiografen-orga-
nisaties te zamen ér ongeveer 5000 tel
len.
De Christel. Graf. Bond.
In de gisteren-te Utrecht gehouden al-
gemeenne vergadering van den Ned. Ohr.
Grafisehen Bond is met 954 tegen 303
stemmen beslopen het ontwerp-collectieve
arbeidsovereenkomst te a an vaar
den.
Uit het boekbindersbedrijf.
Eergisteren ie te Amsterdam de alge-
meene vergadering van den Nederl. Bond
van Boekbinders-Patroons gehouden; on
der leiding van den heer F. L. van der
Bom.
Na breede toelichting door den voor
zitter en bespreking werd. het door de on-
derhandelin.g&coniinissie aangeboden con
cept-arbeidsovereenkomst met algemeens
stemmen aanvaard. Deze overeenkomst
zal, indien de werknemersorganisaties
haar eveneens aannemen, met 1 Januari
a.s. voor den tijd van één jaar in wer
king treden.
Met nadruk werd uit dc vergadering er
op gewezen, dat bij hernieuwing van dc
overeenkomst meer dan tot dusverre ge
let moet worden op eischen \-an vakbe
kwaamheid en arbeadspra-estatie.
Het hoofdbestuur werd gemachtigd,
maatregelen te nemen, indien een of meer
werknemersorganisatie© het aangeboden
«meent verwerpen.
Werkloozenuitkeóriftg.
Het hoofdbestuur von den Alg. Ned.
Toxtieladbeidersbond „De Eendracht"
Iheeft, besloten de door den Minister van
Arbeid aangekondigde werkloozenuitkee-
ring in 1923, niet te aanvaarden.
Tuiiib ouw-Orga is isatie.
De tuinbouwpatroons-organisaties in
verschillende plaatsen van het Westland
hebben de bestaande colectieve contrac
ten an de arbeidersorganisaties opgezegd.
Van de Leestafel.
Dagen van goede bood-
schap. Oud- cn NieuAvjaar
door Dr. A. Kuyper. Kampen
J. H. Kok.
Van deze reeks is thans het tAveede deel
verschenen. Of eigenlijk het vierde deel.
De uitgever heeft n.l. het tweede en der
de deel Paasch- en Pinkstermorgen
nog even laten rusten en den bundel voor
Oud- en Nieuwjaar laten voorgaan.
Wij behoeven bij dezen bundel overden
kingen geen aanbeveling te schrijven, maar
kunnen volstaan met op den voor velen
oude bekenden, dc aandacht te vestigen.
Men vindt hier vijftien overdenkingen
voor den Oudejaarsavond en tien voor den
Nieuwjaarsmorgen.
Het verheugt ons dat de heer Kok voort
gaat deze lectuur onder ons volk te bren
gen.
Een merkwaardige ontdekking.
Alle Lcidenaars ligt de gedachtenisvie
ring van de Pilgrim Fathers in 1920 nog
vers oh. in het geheugen, Zij kunnen het Pe-
öiinsliofje niet voorbijgaan zonder er aan
herinnerd te worden.
De mannen, die bij de feestelijke herden
king op den voorgrond stonden, 'hebben
het onderwerp niet losgelaten, maar zijn
met grooten ijver voortgegaan in het op
sporen. van de bijzonderheden, die toen nog
niet of slechts onvoldoende bekend waren.
Zij zijn nu weder een aanmerkelijke
schrede gevorderd, en wel cene, waarvan
vooral de inwoners onzer stad met groote
belangstelling zullen kennis nemen. Het is
altijd bekend geweest, dat de Pilgrim Fa
thers een drukkerij hadden in de Pieters-
kerkkoorsteeg, doch waar deze zich eigen
lijk bevond, was onbekend.
Men vermoedde, Jat zij gelegen was op
een min of meer verborgen plaats, daar de
drukkers cn uitgevers van Engelsehe zijde
vervolgd werden. Daardoor was het natuur
lijk des te moeilijker haar op te sporen.
Rend el Harris en Stephen K. Jones heb
ben nu bij W. Heffer and Sons te Cambrid
ge een boekje uitgegeven over The Pilgrim
Press, Avaarin met groote nauwkeurigheid
de onderscheidene uitgaven dezer pers
werden besproken, en facsimile's van de
titelbladzijden enz. zijn afgedrukt.
Ket is mij nu echter te doen om het in
dit boekje opgenomen hoofdstuk van de
hand van onzen stadgenoot Dr. D. Plooij
over de plaats, waar do drukkerij van
Brewster geA'estigd was. Het is hem, dank
zij zijn scherpzinnigheid en ijver, .gelukt
deze plaats tc ontdekken, en voor Avie in
een dergelijk onderzoek behang Stelt, is het
zeker de moeite waard den onderzoeker te
volgen in zijn moeilijke nasporingen, Avaar-
van hij zulk een boeiend verslag geeft.
Oude archieven moesten natuurlijk geraad
pleegd worden, Avat lang niet ieders werk
is; een atlas (Chaertbouck) van 1578 speel-
do een hoofdrol; maar alles zou niets ge
baat hebben, indien de onderzoeker niet
in Ket bezit was geweest van dien bijzon-
deren speurzin, die bij dergelijke studie
den doorslag moet geven.
En Avat is dan nn gebleken? Dit, dat de
drukkerij der Pilgrim Fathers gevestigd
is geweest in het huis, dat thans door Dr.
Schokking wordt bewoond, en vroeger do
woonplaats was van Ds. Drost. En wel aan
de achterzijde, die vroeger van het huis
in de Koorsteeg was afgezonderd, en haar
toegang had door een poortje in het na
bijgelegen steegje. Een groot getal Leide-
naars heeft dus zonder het te vermoeden
de plaats betreden, waar vroeger de pers
der Pilgrim Fathers bediend werd.
Of, als deze dingen in Amerika bekend
zullen zijn, men van daaruit wellicht po
gingen zal doen om op deze plek een soort
van museum te vestigen? Wij weten het
niét, maar wel hebben wij ons reeds voor
genomen om de bezoekers van de jaarver
gadering van het Leidsche Pilgrim Fa
thers Genootschap in 1923 ook te brengen
op deze historische plek, die thans door
Dr. Plooij in de haar toekomende eer is
hersteld.
Een duidelijke photographie van het ach
terhuis, .zooals het er nu uitziet, siert het
boeltje.
H. M. VAN NES.
Leidsche Penkrassen.
Amice.
Uit alles blijkt dat de verkiezingen
weer naderbij komen.
Wo lezen telkens van vergaderingen der
Ei esvereeni gin gen en van 'het «tellen van
candidal en voor de Provinciale Staten en
nog even en de verschillende eandidaten-
lijsten zijn weer gereed.
Over gebrek aan candidal en en lijsten
zullen, we ook nu wel weer niet hebben
te klagen. Ik heb tenminste al gelezen dat
de Plattelander© met twee lijsten zullen
uitkomen oen reehtsdho en een linksche,
dio ditmaal niet vereenigd zullen worden.
Dat. is althans een kleine Arooruitgang, al
ie het waar datN de verkiezingsaetie voor
'beide groepen gemeenschappelijk zal
worden gevoerd, waaruit volgt dat door
beide groepen de belangen met de
zelfde argumenten op den voorgrond zul
len worden geschoven. Zoolang dit het
geval is behoeven we ons zeker niet al te
bevreesd to maken dat onze kiezers deze
groepen zullen steunen. Zij weten té goed
dat ook do belangen moeten worden be
hartigd, maar dat ook daarbij de begin-
eelen den doorslag moeten geven.
Meer sympathiek is mij de actie van
de Staatkundig Gorefornioeide» dio naar
ik a'ermoed ook wel met eigen candidaten
zullen uitkomen. Be kan nog niet inzien
dat een afzonderlijk optreden noodzake
lijk was, omdat ik niet kan toegeven dat
onze A. R. partij van het antirevolutio
naire pad is afgeweken, maar nu die par
tij er eenmaal is, heb ik honderdmaal lie
ver dat we aan haar stemmen verspoon,
dan aan de Plattelandersgroep.
Zooals gezegd, ik kan" nog niet inzien
dat afzonderlijke organisatie noodig was.
In hoofdpunten zijn we het eens. En als
er al eenig veredh.il is, dan komt dit in
hoofdzaak omdat de A. R. partij groot er
ie cn dus ook een grootero verantwoorde
lijkheid. Ze is nu reeds oen en ander maal
regeeringspartij geweest, terwijl de Staat
kundig Gereformeerden er zich toe- bepa
len p r t e s tpartij te ziin.
Dat is een voel gemakkelijker en, ook
een veel meer dankbare taak. Maar als
deze partij mocht groeien, zoo dat ze voer
de keus staat, mee te werken aan de vor
ming van een gemengd Kabinet of toe te
zien dat een links Kabinet optreedt waar
in de uiterste elementen do leiding heb
ben, dan vermoed ik, dat ze toch ook wel
het eerste zou kiezen.
En dan zou ze in precies dezelfde posi
tie verkeeren als thans de A. R. partij en
ook precies dezelfde critiek in ontvangst
hebben te nemen. Want dan zou ze ook
ondervinden, dat critiek gemakkelijk is,
maar de kunst moeilijk.
Maar hoe dit ook zij, niet alleen in be
ginsel, maar ook in de practijk staan bei-
do partijen zoer dicht bij elkaar en daar
om maak ik mij over het optreden der
Staatkundig Geref. niet al te ongerust
Als r- i de candidaten voor de
Riovi .11 ziin gesteld, dan yolgt
na zes weken reeds de candidaatstelling
vcor de Gemeenteraden.
Het wae in verband daarmee, dat de
Leideeho Vereen, van Christelijke Mid
denstanders de vorige week een vergade
ring hield, waarin de lieer Vergouwen een
inleiding leverde over den Middenstand
en de Gemeentepolitiek.
A-s het verslag van zijne rede een dui-
cie.ijk beeld gaf, dan kan ik mij niet, de
door hem ontwikkelde denkbeelden wel in
hoofdzaak vereonigen.
Ik geloof ook dat de Overheid niet als
handelaar moot optreden. Haar taak is
een andere.
En ik onderschrijf ook heelemaal de
meenmg dat de Middenstanders hun in
vloed bij het stellen van candidaten
moeten laten gelden. Alleen, ik zon dat
op een andere manier willen, dan de heer
V. het wenecht.
Dat de Middenstanders een program
opstellen van wat naar hunne meening
wen schel i ik is, vind ik uitstekend. Do
Kiee\-ereenigingen kunnen daar dan mee
rekenen evenals de eventueel te kiezen
candidaten.
Maar do zaak staat andere als zulk
een ^program bedoeld ie, om daaraan de
candidaten te binden. Dat gaat" jk
niet. Want dan zouden de va^rgauisa-
ties precies hétzelfde doen en de
volksgroepen ook. En dan waren de di-
verse partijen in minder dan geen tijd nn.
getest in belangengrocpjef
Mij dunkt, dat de Middenstand als hij
invloed wil uitoefenen de zaak anders
moet aanpakken. Hij moet beginnen te
toonen, dat hij er is. In clat opzicht zijn
we ongetwijfeld vooruitgegaan de laatste
jaren. Men heeft terecht begrepen dat cr
nog wat anders te doen is dan elkaar dood
te concurrecren.
Dus in. de eerste plaats moeten dn mid
denstanders, die inderdaad een zeer be
langrijke functie in hét maatschappelijk
leven vervullen, \mor hunne eigen belair
gen waken.
Maar dan en dat. wordt al teveel ver
geten moeten zij hunnen pers >onlijken
invloed in de Kie«vereeni gingen waar zi;
behooren, aanwenden.
En daaraan ontbreekt nog \T--o] een Cr.
ander. De middenstanders weten vaak
wel te klagen dat met hun en hunne be
langen niet wordt gerekend maar zij ver
geten maar al te Araak de vergaderingen
hunnor Kiosvereenigingen te bezoeken cn
zkh daar to laten géiden. Het komt mij
voor dat de lieer Vergouwen beter had
gedaan, zijn gehoor daarheen te v.-rwii-
z(-n.
Dit heeft pok dit voor, dai men dan on
willekeurig minder e e n z ij d 1 g
1 e vakorganisaties, dat spr ?ok-- van
zelf letten in de eerste pïaa c op de be
langen hunner leden, evena^ de Middei.-
31.'ndsbonden en de fabrikau oiivoreem-
e tegen.
Maar als nu de leden van die verschil-,
lende organisaties bij elkaar komen op do
A'te&vereenigingen, waar ook nog andere
volksgroepen vertegenwoordig 1 zijn, dan
loeren ze de zaken .wat breeder te
bezien en gaat de eenzijditeV- -1 er van-
zo' r Avel wat af.
Ik hoop dan ook amice, dat een df
gevolgen van het opti-ed.cn van den heer
V. zal zijn, dat onze Middenetenders weer
met de Kiesvereeniging gaan meeleven, c
dat ze daar mot dó andore .loden zulio*,
samenwerken aan het algemeen
lang.
Dat is natuurlijk nc-g wat anders dan
het Middenstandsbelang al i« hè! tenslot
te waar, dat door het algemeen belang to
dienen, do belangen van de vorsehiltendo
groepen bet best worden behartigd.
Niet natuurlijk ala we de man'schappij
besehouAven als 'n mechanisme. Maar wèl,
als we haar zien ais een organisme, een
lichaam, waarvan de leden vaak een zeer
verschillende taak bobben, maar Ava-arin
ze toc'li alle zonder uitzondering niet al
leen nuttig maar ook noodzak e-
lijk zijn.
Do Apostel wist het wel toen hij
schroef dat het eene lid tot het andere
niet kan zeggen: ik heb u niet van no ode..
Stel, dat alle aandacht besteed word aan
'het hoofd of aan den. voet of aan welk
lichaamsdeel ook. Dan zou immers het re
sultaat zijn dat het gehecle lichaam
ging kwijnen en due ook die doelen. Avaar-
aan men bijzondere betcekenis hecht.
Niet anders staat 'het met het maat
schappelijk lichaam. Als uitsluitend gere
kend Averd met dc belangen va.n midden
standers of van arbeiders, dan zou het
noodzakelijk gevolg zijn, dat het maat
schappelijk lichaam ging kwijnen en dat
alle groepen zonder onderscheid de scha
delijke gevolgen daarvan ondervonden.
Alleen door eamecwerk in g zal
ook in deze tijden, vaip donkerheid en
malaise iets bereikt kunnen'worden.
We praten veel over de donkerheid der
tijden amice, evenwel zonder dat wre voor
de diepere oorzaken daarvan steeds oog
hebben.
Ale dat wel hei- geval is, dan wordt
do donkerheid eigenlijk nog gi'coler.
Want dan zien we, dab de zaak van mc-11-
sehelijke zijde gezien hopeloos staat
Maar dan praten we toch ook niet al
leen over donkerheid, maar dan weten we
ook te spreken van het Licht dat is opge
gaan en denken we aan de woorden:
Daar is uit 's .Averelds donk're wolken
Een Licht der lichten opgegaan
Komt tot Zijn schijnsel alle volken
En gij, mijn ziele, bidt het tan.
Ja, mijn waaide, het licht is opgegaan.
In de komende dagen zullen we Aveea*
worden herinnerd, aan de blijde bood
schap door englenstem verkondigd, en
zullen Ave worden heengevoerd naar den
Zaligmaker, Die arm werd. om ons rijk te
maken en Die in de duisterheid en verlo
renheid dezer wereld inging om zondaren
zalig te maken 'en hen die vertoefden in
doodssekaduw te brengen tot het licht.
Ik hoop, amice, dat ge een g 0 e d
Kerstfeest moogt vieren, opdat, ge straks
kunt betuigen
't Is feest in mijn ziel want de Heiland
kwam in
Met al Zijn liefde en luister.
.VERITAS,
