6KEUSR|UM
1 weede Blad
Vrijdag 15 December 1922
Prof. Visscher in da Kamer.
In zijn „Schetsen en Typen" uit de
Tweode Kamer schrijft „Observator" in
de Opr. Haarl. Crt., omtrent het eerste
optreden van Prof. Visscher
't Was op een laat Vrijdagsch. uur, dat
een der in Juli 1S22 gekozen afgevaar
digden zjj.n „maidcu-speiech" hield. En
o, wonder! aandacht tot zich trok.
't Was de „man met den Geuzenkop",
zooals wijlen Kuyper hem noemde
prof. Visaeher, de Calvinistisch© theoloog
uit Utrecht.
Een zeer typische verschijning. Het
„geuzige" in zijn physionomie zal dr.
Kuyper blijkbaar gevonden hebben in het
knoestige, grove, kleurige, onbollige van
prof. Visscher's gelaat met gew©ldig-zwa-
re jukbeenderen, met h co gr o ode kleur.
Waarop een bonkige, breed© wipneus. En
vroolijke oogen. En altijd: een smakelijk-
genoegelijke, lévenslustig-hartelijke glim
lach. Type, zooals mon zich voorstelt van
een plattplandschen pater, braven
man, 's middags zijn matig, maar pittig
glas wijn aan tafel drinkend; zittend,
met Goudenaars-sleclpunt tusschen de
lippen, lekkertjes z'n goede tabak roo-
ketid, aan schrijftafel. Prettig-gemoede-
lijke figuur.
Prof. Vieseher is een aller-genoeglijk-
sfco verschijning. Buikig, fiksch-gebcuwd
kern gezond mannetje, deze hoogge
leerde theoloog, die onder het praten
u nu eens bij den knoop van uw jas vat;
dan weer een gezellig stompje in uw
maagstreek of tegen uw arm geeft, altijd
zoo gezeliigjes, zoo knusjes, zoo prettig-
jes glimlachend, dat gij ook wel eens
denkt aan een kostelijk eerzaam bakertje,
dat op haar praatstoel zit.... Nog
maals: van het lijzige, zalvende, zeurige
des stug-ouderwetschen spreektoone heeft
deze professor niets. En evenmin van het
o ns tuiani g-prikkelbare, lichttoorn en de,
strijdlievende eens Beumers, waarvan een
Duymaér van Twist de „schaduw" is
missend, de Calvinistische overste, den
geest en het bijtende carcasme, den heer
Beumer zoo lief
Prof. Yisscher sprak dan, op dien Vrij
dagmiddag 24 November j.l. En 't was
oen „surprise". Men weet, de „man
met don Geuzenkop" had 't over de finan-
cieele scheiding tusschen Kerk en Staat,
door Z.H.Gél. vuriglijk begeerd.
En daar werd gesproken plot6
op een wijze, zooals wij 't in vele, vele
jaren niet in de Kamer hadden gehoord.
Ja, er zijn nog wel afgevaardigden,
die ©enige aandacht besteden aan vorm,
stijl, voordracht van hun rode. De heer
H. Colijn, de leider van de Anti-Rev.
Partij, man van schitterende orato
rische gaven doet het. Er zijn geen
„echte sprekers" meer in do Kamer. Er
wordt slordig, haastig, toonloos, met
minachting, voor al wat met stijl en
voordracht te maken heeft, op los ge
babbeld.
Een K. ter Laan overigens een man
van zeker vele en groote verdiensten, als
mensch door ieder hooggeacht brab
belt in „electriseh tempo" onverstaanbare
woorden door en lanvs zijn knevel, nu
en dan een paar woorden luid-zeggend.
De rede der Chr. Hist. niej. mr. Katz
mooi gracieus, mot plachtigen klank ge
zegd, op heerlijk-beschaafden toon, zij
mag met eere en bewondering, als een
verlossing, genoemd. Ook mej. mr. Van
Dorp spreekt op fijnbeschaafde wijze,
goed verzorgend do zinnen, uit welke be
staat een door haar uitgesprokene rede.
Dat zijn de „lichtpunten". Indien mr.
Marchant niet zoozeer slaaf was van zijn
onstuimig, miliant temperament, dan zou
deze „au fond" toch fijnbeschaafde man,
veel kunnen bijbrengen tot het, doen rij
zen van (het „ortatorisch peil" der Kamer.
Minister De Visscher (zijn jongste rode
bij afd. K. en W .van Hoofdstuk Va was
een pronkjuweel van zeggenskracht en
temperamentvol zich-laten-gaan!) is ©en
bezielend redenaar. Die door den „kansel*
toon" en iets zelf bewust-paeda-gogisch
om 'h zoo ©ens te noemen te zeer
aan banden wordt gehouden.
Overigens zijn er geen „groote rede
naars" meer in de Kamer.
Prof. Visscher dan -om eindelijk op
hem terug te komen eprak dien 24en
November 1922.
De menschen, die in de zestiger on
zeventiger, begin tachtiger jaren dor vori-
dcr eeuw in „Nuts"-Vergaderingen door
„prachtige recifceorders" verzen als Abd-
elKader, do vorst der woestijn, hebben
-hooren voordragen, zullen prof. Vis
scher hoorend zich vergenoegd hebben
over 't opvangen, wederom, van oude,
welbekende „klanken". Ik kan mij best
voorstellen, dat menig kerk-auditorium
„aan de lippen heeft göhangen" van zoo'n
sprekerzich lat6nde gaan in volko
men overgave. Volgend, met het kleurige,
M-warm© woord, met impuls van hot be
wegelijke gemoed- Toen prof. Visscher
vergeleek de kerk zijner liefde hij den ar
men Mazeppa, op het wilde ros gebon
den en zoo de woestenij ingejaagd, was
de ontroering meester over hem. Alles
was, is eerlijk, gaaf, mooi-van-waarach-
tige geestdrift in dezen hooggeleerden
Calvinist.
Hij, prof Visscher, is niet dor, niet
droog, niet bijtend, niet. zuur, niet uit
dagend. Zeker, militant is 'hij wel, maar
niet prikkelend of verbitterend. Een Peter
do Kluizenaar, zonder tot kruistochten op
te wekken. Een ouderwetsch-romantristi-
sche, pathetistieche, zijn auditorium met
zich, tot hoogore regionen opvoerende
predikerorator. Zoo'n man past niet in
het nuchter-sceptische, spotzieke, haastig
slordige „millie-u" van do Kaoier-up do
date.
Een kleine kring van getrouwen, aden-
ten, zal zich om hem vorcenicen.
En ook degenen, die in overtuiging
ver of zeer ver van hem staan, zullen
prof. Visscher bewonderen.
Do Kamer beseft overigens wel, dat
hier een hoogelijk te eerbiedigen, braaf,
op zijn terrein uitermate bevoegd man van
onaantastbare trouw en eerlijkheid eu ge
moedswarmte in hot parlement is geko
men.
Maar de „toon", de klank der rede
van prof. Visscher contraeteerd al to
6terk met de Kamer, zooals die_ nu is.
Dergelijko warmbloedige, optimistische
idealisten passen niet meer in het kader
van de vertegenwoordiging dozer dagen,
't is te duchten, dat prof. Visscher, de
„■man met den geuzenkop", dat allengs
ook wel zelf zal gaan gevoelen. En toch
is 't de waarheid, dat op dien Vrijdag
middag van November, door mij ge
noemd, door velen, dio ganschelijk niet
behooren tot dr. Visschers's vendel, met
genoegen, soms met ontroering,
werd geluisterd naar zijn gloedvolle
rede.
Hoe dat kwam
Ja, dat is nu juist 't eigenaardige.
Dat slordige, haastige, toonlooze be
vredigt niet.
De „gloed" verkwikt, verwarmt, wekt
op. dwingt- tot luisteren.
Laat or „overdrijving" zijn in prof.
Visscher's x>atho€.
Maar toch: cr zit iets in van de dingen,
welke het menschelijk gemoed door alle
tijden heen ontroeren, hoe groot, de
afstand ook is. welke sommige menschen,
ze (hoorend, scheidt van figuren als deze
hooggeleerde calvinist-theolooog is.-..
KERK EN SCHOOL
NED. HEBV. KEHK.
Viertal. Te Loon op Zand: M. B. Ver
kerk te Gouderak; W. Deur te Zegveld;
J. C. Wolthers te Kamperveen en S. C.
Groeneveld te Zuilichem.
Bedankt. Voor Katwijk aan Zee: Dr.
W. Lodder tc Doorn.
GEREF. KERKEN.
Aangenomen. Naar WestorborkA.
J. Noordewier, cand. te Meppel.
Bedankt. Voor Oosterend (Fr.), Wijc-
kel en Balk, Rot.tevalle, Boerakker, Borger
en Andel: A. J. Noordewier, cand. te Mep
pel.
CHR. GEREF. KERK.
Bedankt. Voor Gouda en Alphen: D.
J. Barth te Werkendam.
GEREF. GEMEENTEN.
Tweetal. Te Lisse: A. Verhagen te
Middelburg en D. C. Overduin te Rotter
dam.
Beroepen. Te LisseD. C. Overduin
to Rotterdam.
Een ongebruikte nieuwe school.
Op grond van de nieuwe Onderwijswet
stichtte de Gemeenteraad van Schotorland
te Bontebok een nieuwe school, die nog
niet in gebruik genomen is. Wordt de
technische herziening aangenomen, dan
zal deze school overbodig blijken.
Zendingsbureau Oegstgaest.
Het Zendingsbureau te Oegstgeest meldt,
Ingezonden üededeeiisigen
brengt verlichting
van maagpijn binnen vijf'
minuten,
anders kunt gij Uw geld desgcwenscht terug
krijgen. Indien gij lijdt aan maag-ontstekiug
slechte spijsvertering, disepsie indien Uw
voedsel als lood in Uw maag blijft liggen en
gij kunt des nachts niet slapen door de kwel*
lende pijn ga dan onverwijld een flacon
Gebismureerd Magnesium halen, Gebruikt
een half theelepeltje vol in een kleino hoe
veelheid warm water, na eiken maaltijd, of
wanneer gij ook pijn opmerkt, en spoedig
zult gij Uw kennissen vertellen hoe gij Uwe
maagaandoening zijt kwijt geraakt, Sta er op
dat men U Gebismureerd Magnesium geeft,
verkrijgbaar bij alle apothekersin elke echte
verpakking zit een garantiebewijs dat U recht
geeft op teruggave van Uw geld indien U
nret tevreden bent. Gebismureerd Magnesium
Dépót, Nassaukade 314, Amsteroam. Ver
krijgbaar bij alle goede Apothekers en Dro
gisten, o.a. bij REYST KRAK. 974
Rekening houdende met wat wij hoogst
waarschijnlijk zullen ontvangen van Clas-
sicale Acties, de Georganiseerde Guldens-
Collecte e.d. en met wat wij ontvingen
ven 1 t. e. m. 12 December, hebben de vijf
corporaties voor 1 Januari a.s. nog f 115.900
noodig om zonder tekort te kunnen slui
ten.
Gereformeerd Convent.
Men schrijft aan de Rotterd. dat het
Gereformeerd Convent van Kerkeraden
van Ned. .Herv. Gemeenten middelen be
raamt om te komen tot de uitgave van een
eigen maandblad, waarin men do bedoelin
gen van het Convent hoopt uiteen te zet
ten en vele Kerkeraden tot voorlichting
hoopt te wezen.
Het Convent zal er voorts ook toe over
gaan om* op verschillende plaatsen in ons
land spreekbeurt-en te doen houden vanwe
ge het Convent.
Deze vernieuwde propaganda staat in 't
verband met het feit, dat de Synodale
Commissie niet besloten heeft tot bijeen
roeping van een buitengewone Synode,
waar deze brandende problemen behandeld
kunnen worden.
Gemeenteraad Aiphen afd. Rijn.
ing van 14 December 1922.
Aanwezig alle leden.
Voorzitter de Burgemeester de heer De
Visser.
De Voorzitter opent de vergadering en
doet mededeeling va ndo ingekomen stuk
ken.
a. Schrijven van Ged. Staten omtrent
liet opnieuw verhuren van een perceeltje
grond aan L. Vink.
Voor kennisgeving aangenomen
b. Idem van J. G. Bart e.a. dat zij hun
benoeming als lid van de commissie van
toezicht op het L. O. aannemen.
c. Adres van het bestuur der Alg. Ned.
Politiebond inzake het vermindoren der
rijwieltoelage welke vermindering als con
tractbreuk wordt aangemerkt. Zij stellen
voor, voor het vaststellen in overleg te
treden met do afdeeling Rijnstreek van
bovengenoemdeii bond.
d. Alsvoren van H. H. van der Kloot
Mfjijburg e.a. waarin op verbetering van
den Oudslioornschen weg wordt aange
drongen.
Wordt in handen gesteld van B. en W.
voor praeadvies.
c. Idem van de Gemeenteraad van Ze
venhuizen om adhaesie te betuigen aan
een protest van genoemden raad tegen do
classificatie der gemeenten welke in heb
nadeel is van het platteland.
Besloten wordt zelf een. gelijkluidend
►protest een den Minister van Financiën tc
zenden.
f. Schrijven van Mej. C. F. de Vries dat
zij liaar benoeming als onderwijzeres aan
de Openbare Lagere school aanneemt.
Voor kennisgeving aangenomen.
g. Alsvoren van de Commissie van Bij
stand voor het grondbedrijf waarin wordt
aa.ngedrongen de pacht voor de volkstuin
tjes niet te verlagen.
Indion het voorstel-De Wolf zou worden
aangenomen zou dit een schadepost zijn
van f 903.75 terwijl nu wordt geïnd
f 3012.50.
Wordt voor kennisgeving aangenomen.
1. Herstemming over het voorstel van B.
en -W. tot wijziging van art. 14 der Bouw
en Woningver ordening.
De heer van Dijk wil opmerken dat
het motief dat zou kunnen gelden, dat bij
niet aannemen van het voorstel de heer
Vonk niet zou kunnen bouwen, vervalt,
daar volgens art. 27 der verordening mag
gebouwd worden op 1.60 M.van 't hart v. d.
weg indien (gelijk hier het geval is) de
rooilijn niet is aangegeven.
De V o o r z. is het met den heer van
Dijk eens. Hij heeft zich laten leiden door
het advies van den gemeente-architect.
De heer N o o m e n acht de Aarkade
geen bestaa-nden weg waarop den heer van
Dijk antwoordt dat het van „honderde
jaren her" een bestaanden weg is geweest.
De heer Herngreen merkt op dat de
kwestie of het al dan niet een bestaande
weg is niets met het voorstel te maken
heeft.
Na eenig gediscusieer wordt tot stem
ming overgegaan welke tot uitslag heeft
dat het voorstel wordt verworpen met 10
tegen 4 stemmen.
2. Herstemming over het voorstel De
Wolf om de volkstuintjes te verhuren voor
f 0,35 per roede, zulks in verband met het
adres van M. van 't Wout en anderen om
verlaging van den huurprijs van de volks
tuintjes en wijziging van het huurjaar met
Het voorstel-De Wolf wordt verworpen
met 95 stemmen. Voor de hoeren Koo-
ren, de Wolf, Noomen, D. v. Leuewen en
Herngreen.
Hot voorstel van B. en W. wordt z. k. st.
aangenomen met aantcekening van den
heer de Wolf.
3. Voorstel van B. en W. om op de inge
komen aanvragen van besturen van bijzon
dere scholen alhier om cene gemeentelijke
bijdrage in de kosten van het vervolgon
derwijs over 1921 afwijzend te beschikken.
Zonder hoofdelijke stemming goedge
keurd.
4. Voorstel van B. en W. om den post
van de gemeentebegrooting 1923, welke
uitgetrokken is vcor het verleenen van een
subsidie aan de Politievakschool te Hil
versum, te splitsen en de helft daarvan als
subsidie te verleenen aan de R. K. Politie
vakschool te 's-Herfcogcnbosch en tot liet
erkennen van het door die school uitgege
ven politiediploma.
De heer den Hertog vraagt of de R.
Kath. school neutraal is.
Als hierop door den V o o r z. begrijpe
lijkerwijs ontkennend is geantwoord ver
klaart de heer den Hertog zich tegen
„kerkelijk vakonderwijs". Hij wil de post
subsidie wel verminderen maar niet verdee-
len. Spr. is bang dat er meer. van derge
lijke inrichtingen zuljcn komen die men
dan ook zal moeten steunen.
De heer Vlasman begrijpt niet dat de
heer den Hertog dit simpele voorstelletje
kan bestrijden.
De school is ook voor protestanten toe
gankelijk en do Minister is met het gege
ven onderwijs zoo ingenomen dat hij op
de begrooting ook de helft van zijn sub
sidie aan deze inrichting heeft gegeven.
De heer de Wolf is tegen het voorstel
omdat hij tegen de subsidie aan Hilversum
cok is. Ook is deze inrichting niet neu
traal daar de z.g. modern georganïseerden
er niet op gaan.
Het voorstel in stemming gebracht wordt
aangenomen met 122 stemmen van de
heeren den Hertog en de Wolf.
5. Voorstel van B. en W. inzake het adres
van den Ned. R. K. Steenfabrieksarbeiders
bond „St. Stcphanus" om een steunregeling
voor die werklieden in het leven te roepen.
B. en W. adviseeren afwijzend te be
schikken.
Dc heer de Wolf kan zich hier niet
mee vorecnigen. Spr. wijst op een verzoek
van de 3 vakcentralon waarin ook op bet
instellen van een steunregeling wordt aan
gedrongen. Te meer acht spr. dit wcnsche-
lijk daar hier ter plaatse geen werkver
schaffing beslaat. De menschen naar het
Armbestuur te zenden werkt demoralisee-
rend.
De V o o r z. zegt dat geen der leden van
dien bond werkloos is hier ter plaatse.
De heer do Wolf goeft toe dat het
hoofdbestuur eerst bij do R. K. Volksbond,
om inlichtingen had moeten vragen. Spr.
behandelt de zaak alvast voor hot verzoek
van de vakcentralen ter sprake komt.
Na stemming wordt het voorstel van B.
en W. aangenomen met 131 stem, van
den heer do Wolf.
6. Vooratol van B. en W. tot vaststelling
eener verordening, regelende de pensioens
bijdrage door de ambtenaren.
Wordt zonder stemming aangenomen.
7. Voorstel van B. 6n W. om in verband
met do nieuwe regeling van de keuring van
vee en vleesch eervol ontslag te verleenen
met ingang van 1 Januari'1923 aan de vee
artsen belast met de keuring van uit nood
geslacht vee, de heeren J. Burggraaf, H. W.
Overbosch en K. R. Kuipers.
Wordt z. h. st. aangenomen.
8. Benoeming van eene onderwijzeres
aan de School voor L. en M. U. L. Onder
wijs aan den Oudshoornschen weg. (De
voordracht wordt nader bekend gemaakt).
Wordt van de agenda afgevoerd.
Afscheidsrede burgemeester.
De Burgemeester houdt een af
scheidsrede waarvan we hier den inhoud
laten volgen.
Mijneheeren,
Het oogenblik nadert, waarop mijn ar*
beid als Burgemeester zal eindigen efj
naar het zich laat aanzien zal deze raadsc
vergadering de laatste zijn, die ik presi
deer.
Ik wcnsch daarom deze gelegenheid aan
te grijpen een vaarwel toe te roepen aan
de ingezetenen van Alphen aan den Rijn
en afscheid tc nemen van de leden van den
Gemeenteraad.
Van de bijna 43-jaren van mijn burge-
meesterschap stond ik vanaf April 100 1
aan het hoofd van den Raad dezer g<v
meente, terwijl ik de vroegere jaren in gc«
lijke functie doorbracht in Wonseradcel
en in Hemelumer, Oldephaert en Noord-
wolde, beiden in Friesland.
Aan dit tijdsverloop zijn allerlei herin
neringen verbonden.
Zeer tot mijn leedwezen en in lijnrech
ten strijd met. mijn ambtelijke opvattin
gen, zag ik mij in den laats ten tijd ge
noodzaakt veel buiten de gemeente te ver
toeven, doordat het huis, dat ik sedert
vele jaren in huur bewoonde, onderhands
werd verkocht en de kooper mij, tegen
mijn wil, noodzaakte dit te verlaten om
het zelf te betrekken. Deze handelwijze
bracht mij in groote ongelegenheden en
tot mijn verdriet werd daardoor de waar
neming van mijn ambt- bemoeilijkt. Wan
neer men op 72-jarigen leeftijd, te midden
van een drukken werkkring, op deze wijze
plotseling in zijn leven wordt gestoord,
gaat het moeilijk zich voor een korten
tijd opnieuw in te richten. Het verblijven
op twee plaatsen vorderde nu een voort
durend reizen in alle weersgesteldheid. De
tiiden veranderen en blijkbaar ook de
zeden. Kenmerkte de vroegere tijd zich
door een zekere hoffelijkheid jegens ouder
dom en gezag, in den tegenwonrdigen tijd
vïerfc moer het materialisme hoogtij. Do
bestaande onnatuurlijke toestand is nu
gelukkig weldra voor de gemeente voorbij.
Ik ben de ingezetenen zeer erkentelijk
voor liet goede, dat ik van velen hunner
heb mogen ontvangen. Vooral tor gelegen
heid van mijn 25-jarig en van mijn 40-jarig
ambtsjubileum, evenals bij den lnatsten ver
jaardag van H.M. de Koningin. Dit zal mij
in hoogst, aangename herinnering blijven.
Door de samenvoeging der drie gemeen
ten in 1918 onderging het gemeentcVven
eene groote verandering. Zoonls in den re
gel bij nieuwe plannen: er waren terzake
dezer samenvoeging voor- en tegenstan
ders.
Toch houd ik mij stellig overtuigd, dat,
zoodra het maatschappelijk leven weer
normaal zal zijn geworden, ook de tegen
standers het groote nut dezer samenvoe
ging zullen inzien en daarmede verziend
zullen geraken.
De samenvoeging had plaats np Vet
meest ongunstige tijdstip dat denkbaar is,
te midden van de oorlogatfruktc.
Ten onrechte verweet men aan dc ver-
eeniging der drie gemeenten het stijgen
der belastingen. Deze wai'en niet daarvan
het gevolg, maar deze zijn veroorzaakt
door dc gebeurtenissen in bet buitenland
en den daarop volgenden wettenregen rdt
Den Haag.
Na dit nader tc hebben aangetconcl ver
volgd e spreker:
Gelukkig voor onze gemeente is dc be
lastingdruk hier niet in die mate gevoeld
als in vele andere gemeenten, waar de be
lasting soms 4 k 5 maal zoo hoog was dan
hier.
Wij kunnen oiis gelukkig achten do r de
voreeniging der drie gemeenten te hebben
verkregen eene krachtige bloeiende ge
meente, die eene vergelijking met elke an
dere buitengemeente schitterend kan door
staan. Zij is geworden dc grootste en be
langrijkste buitengemeente in dc Provincie
Zuid-Holland. Natuurlijk heeft de nlgo-
mecne malaise ook hiér wonden geslaven,
maar deze worden bij wijs en voorzie! tig
staatsbeheer wel weer geheeld. Onze in-
FEUILLEÏföN.
Vervolgd en bevrijd.
Historisch verbaal
uit den Napoleontischen tijd. V
63) •v-'Vi-rV
„Dan?"
„Niets. Jo moot de groeten kobben van
Constance en van alle anderen. Wacht,
ik heb ook nog 'n groet over te brengen
van Margo aan haar broertje; is die hier
in do buurt?"
„Ja, hij ligt daar; inaar laat hom sla
pen; ik zal 't hem morgen wel vertellen.
Hij kan niet zoo goed togen, vermoeio-
nissen als wij."
De broeders bleven nog oen half uur
mot elkander spreken over allerlei din*
«ten. Eindelijk, stond Leo op.
„Geef me nog eenmaal de hand, jon
gen," zeid© hij. Zoo bleven zij eenigo
o ogenblikken met do handen ineenge
klemd staan.
„Waar ie je 'poet, luitenant!" vroeg
Jan eindelijk.
„Een paar honderd passen meer linke,
sergeant," gaf Leo ten antwoord. „Ik
wou wol dat ik wat dichter hij'
stond, zoo dicht dat ik jon kon zien, maar
dat is niet andere. Hou je goed. hoorl."
Zoo scheidden do broeders, niet wetend
of zij elkander lovend zouden weerzien.
En nog steeds droppelde, nu zwaarder,
dan langzamer do rogen op den grond en
eiste in 't vuur.
Grije en kil rees de dagoraad, maar om
vijf uur hield hot regenen eindelijk op en
brak de zon door. Het slagveld gloeide
©n glansde in de heldere morgenstralen.
Welk ©en machtig tooneel! Van het
O oston naar hot Westen: do smalle vlak
te van St. Jean, in 't midden hooger en
naar bedde zijden afhollend, een dal vor
mend tusschen twee heuvelruggen, waar
op do beide legere zich in elagordo
schaarden. Door het dal en evenwijdig
daarmee: de holle weg van Braine la
Leud naar Ohain, oen weg, door zijn
dichte heggen een geducht verdedigings
middel voor de verbonden legers. Van *t
Zuiden naar 't Noorden dwars door hot
dal: do straatweg van Ni velles, die
Noordoostelijk*loopt, on zich bij Mont St.
Joan aansluit bij dien naar Brussel.
Westelijk, midden in het dal: hot kas
teel Hougemont in hot jonge hout; in 't
midden, jukt tusschen de legore, de ho©v©
La Haie Saint©, en in 't Oosten dicht bij
elkander: de hoeven La Haie en Pape-
lotte, allen bezet met Engel echo en Duii-
soh© troepen. Overal flikkerde de zon op
helmen, kurassen, geweren en kanonnen.
Al hooger steeg de zon, en trachtte den
vochtigen grond te drogen, Het wcitl half
twaalf, on nog had geen losbranding zich
doen booron.
Aan den Oostkant van den straatweg
naar Brussel stond luitenant Cuilenburg
bij eenigo afdeelingen Noderlandere in do
voorhoede, tusschen Engolsch© troepen
in. Achter deze linie lagen in de koren
velden de Bergschotten van generaal Pic-
ton. Meer Oostelijk* achter La Haie en
Papelotto was Jan met zijn oude vrien
den onder do Hollandscho troepen gfr
plaa'st.
Daar ging eensklaps uit het Fran-
scho leger een daverend gejuich op. De
helmen en cbako's weidon op sabels en
bajonetten gestoken. Er scheen geen einde
aan het geroep te komen.
Wat geschiedde daar?
Weldra loste het raadsel zich op: Na
poleon reed voor 't front heen en pprak
zijn soldaten toe-
Eindelijk, kwart voor twaalven, viel
het oerste schot; even daarna dreunde het
dal van 't gedondor dor stukkeu. meer
dan tweehooderd in getal. De lucht ver
donkerd© van den kruitdamp. Fluitend
vlo-gen d© ijzeren boden over en weer, en
baanden zich een weg dooT de levende
muren.
Dat hield bijna een uur aan. Toen stel
den zich do geduchte musea'e uit het
i Zuiden in beweging. Tusschen d© dof rol
lend© kononschoten deden zich de knette
rende geweersalvo's hooren
Het kasteel Hougemont werd aangetast.
Niet veel later of uit de onophou
delijk knallende echoten kon Jan op
maken dat do strijd ook bij La Haie Sain-
te begonnen wa6, en hij had er slechts
even naar geluisterd, toen het bevel
klonk zich strijdvaardig tc maken.
Daar kwamen zij in dichto rijen opzet
ten, dc infanterie van Goneraal D'Erlon,
met. (het geweer in den arm, in onbere
kenbaar groot aantal. Jan had zijn vuur
doop bij Quatre Bras ontvangen, maar
toch ondervond hij die angstige gewaar
wording welko den jeugdigen soldaat be
vangt, wanneer hij voor 't eerst den
vijand tegen over zich ziet, gereed om
hem aan tc vallen.
„Vuur!" Vuur, en nog eens, en nog
eens, al sneller en ongeregelder, tot er
niets is te zien dan wolken kruitdamp,
en de naaste kameraads, die neerslaan als
koren door den hagel. En lüeschen dat
herhaalde:
„Vuur!" klinkt al vaker het bevel:
„Sluit de gelederen!"
Links van Jan Cuilenburg ligt Jan de
Wcerd op de knieën: hij wacht, niet op
bevel maar blijft met een zeuuwachtigen
haast, al door zijn geweer laden en af
schieten, Ejren la!.©c voelt -Cuilenburg
zich bij den arm gegrepen; hij ziet om
Jan kijkt hem met een verschrikte
zonderlinge uitdrukking aan.
„Wat. is er, jongen?" vraagt liij, of
liever: tracht hij te vragen, want hot hel-
sche Tumo©r om hen been verdooft zijn
stem.
„Groet mijne moeder van mij, ser
geant!" zegt de Woerd en zinkt zijdelings
neer. Cuilenburg laat zijn geweer vallen
en knielt bij zijn makker op den grond.
Dezo opent do oogen eu beproeft nog
eene te spreken; Jtvn legt het oor aan
zijn lippen en hoort, do afgebroken woor
den: ..Gesneuveld voor 't vaderland. Tot
weerziens sergeant!" Met een glimlach
gaat dc vroolijko, levenslustige knaap in
den dood.
Nauwelijks had Jan zijn geweer opge
nomen, of aan de vroeselijk gcdundo troo-
pen werd gekommandeerd to retireeren.
Aanhoudend wonnen de Fronschcn voet,
dodh pas stonden zij op de helliug, of de
Bergschotten rezen uit hot koren op, ga
ven vuur en dreven den vijand met d©
bajonet terug. Generaal Piel on sneuvel
de, Schotsche ruiters namen de vervol
ging ovor, maar waagden zich te ver. Dt^,
keurbende der Frnnsche ruiterij: de kvt-
rasaiers van Milhaud. overriden bon,
joegen ze uiteen en doodden meer dan dn
helft der twaalfhonderd „Grijze Schot*
