Dagblad voor Leiden en Omstreken BINNENLAND. ü'i ssi jjF HÉ® Ui ABONNEMENTSPRIJS IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN PEE KWARTAAL 12.50 PER WEEK 10.19 FRANCO PER POST PER KWARTAAL 12.90 3de JAARGANG. - WOENSDAG 6 DECEMBER 1922 - No. 813 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936 ADVERT £NïiE-i-. .IJ DES ZATERDAGS f 0.30 PER GEWONE REGEL 10.22* KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens 30 woorden 50 cent; Zaterdags 75 cent bij voornitbetaüng. INGEZONDEN RECLAME^ ;R1P V De technische herziening. De door Minister de Visser in zijn wetsontwerp inzake- de „technische herzie» ning" aangebrachte wijzigingen zijn door de rechtsche pers over het algemeen met vreugde begroet. „Na teleurstelling voldoening" plaatst de Standaard boven een artikel en de Rotterdammer «preekt zich in den- zelfden geest uit. Op de cardinal© punten zegt de Stan daard is aan onze bezwaren tegemoet gekomen en ons rest dan ook slechts den Minister dank te betuigen voor de door hem betoonde tegemoetkoming. En de hoofdindruk van de Rotter dammer is een gunstige. „Nu zoovele bezwaren uit den weg zijn geruimd, aldus dit orgaan, kan de open bare behandeling van het ontwerp onzer zijds met vertrouwen worden tegemoet Alleen tegen eene bepaiiner maken bei- do organen bezwaar, n.l. dat voor de stichting van een nieuwe school geen kin* deren mogen worden opgegeven, die reeds oen lagere school ter plaatse bezoeken." Beide bladen spreken echter de ver wachting uit, dat hier bedeeld is, dat geen kinderen mogen worden opgegeven die reed6 een b ij z o n d e r e school ter plaatse bezoeken, en indien dat duidelijk wordt uitgesproken, is 'hun bezwaar ver vallen. Met deze opvatting gaan wij echter niet accoord. Op deze wijze toch, worden de rechten der ouders aangetast, en in vele gevallen onmogelijk gemaakt tot schoolstichting waaraan toch inderdaead boboefte bestaat over te gaan. Men zal dan moeten beginnen met de kinderen van ééne klas, de laagste, maar hoe dan het voer oprichting bemoedigde aantal te vinden? Bovendien; moet do minister uitmaken, waar iemand zijn kinderen naar school zal zenden? Wij zijn allerminst voorstanders van onn o odiigo versnippering. Maar dat hangt nu eenmaal samen met het stelsel van deze wet. Daaraan is in de gegeven omstandig heden niet te ontkomen. En daarom is het noodzakelijk dat op dezo technische herziening een principioelo herziening volgt. Het valt te betreuren dat zulk een her ziening op het werkprogram van dit Ka binet niet voorkomt. Bij Arbeid is er een streven em te kernen op de anti-revolutionaire lijn. Maar bij Onderwijs schijnt men daaraan niet te denken. Jammer dat hieraan bij de vorming van heit Kabinet en bij de begrootingsde- batten niet meer aandacht is geschonken- V Belastmgverhooging. Door de Soc. Dem- fractie van den Ledd- echen Gemeenteraad zijn voorstellen. in gediend om de posten retributie en winst van gas" en electrmiteitsfabriek te schrap pen, teneinde daardoor te komen tot ver laging van de gas- en eldctriciteitsprij- zen. Aanneming van deze vooretellen zou voor de gemeente een mindere inkomst beteekenen van f 239.000, met welk bedrag •do plaatselijke directe belastmp dus ver hoogd zou moeten worden. Bovendien wordt voorgesteld de post Onvoorzien" met f 50.000 te verhoogen. In totaal dus een vorhoo-ging van f 289.000, waarvan het gevolg zou zijn dat het vermenigvuldigingeeijfer, dat pas is teruggebracht van 1-2 tot 1 in elk ge val tot 1.15 verhoogd zou moeten w:or« den. Is dit gewenseht? Door de buitengemeenten, die door Lei den van gas en electriciteit worden be* diend, zou zulk een besluit met vreugde worden begroet. Maar de Leidsche belastingbetalers en met name de klèyne luyden onder hen, zullen hierover allicht anders denkeu. Bovendien schijnt ons afschaffing van retributie voer bet gebruik malven van gemeentelijke eigendommen in strijd met een goede bodrijfsboekhouding. Ook een particulier bedrijf zou hiervoor moeiten betalen. Van socialistisch standpunt is het ver klaarbaar dat in deze richting wordt ge stuurd- Door kunstmatig do uitgaven te druk ken krijgen de publieke bedrijven schijn baar een voorsprong op de particuliere ondernemingen on heeft men een argu ment temeer om op socialisatie aan te sturen- Maar gezond is zulk een toestand niet. Een andero vraag is of, zonder schrap ping van winst en retributie de prijzen dor producten met eienigermate verlaagd kunnen worden. Mocht dat moge-lijk zijn en het komt ons voor dat de bedrijfswinsten wel wat ai te laag zijn geschat dan zouden we dat van harte toejuichen. V Vermogensbelasting. Opnieuw is door de Soc. Dem. frac tie in den Leidschen Raad een voorstel gedaan om de opcenten op de Vermogens belasting te verhoogen van 15 op 190. Een zonderling voorstel. Da waarde van den arbeid is ongetwij feld. ©enigermate dalende. Maar in veel sterkere mate zijn dei laatste jaren gedaald de inkomsten uit vermogen. Wie voor den oorlog van zijn vermogen ruim en royaal kon leven, zal thans in vele gevallen moeite hebben het hoofd boven water to houden. Nu zullen bezitters van groots vermo gens, voor wie Leiden too'h al geen lust oord is, zich vrij gemakkelijk aan deze belasting kunnen onttrekken. Maar dat geldt niet van de kleine be zitters. 'Zij zullen dezen verhoogden druk in volle zwaarte gevoelen- Het komt ons daarom on gewenseht voor en ook onwaarschijnlijk, dat het Soc. Dem. voorstel wordt aangenomen. V Zakelijke bedrijfsbelasting. Door den heer Sanders is een voorstel aanhangig gemaakt om de verordening tot heffing eener zakelijke belasting op het bedrijf in te trekken- Dit voorstel zal ongetwijfeld door ve len met sympathie zijn begroet. Wij hebben indertijd de bezwaren te gen deze belasting in den breed© uiteen gezet, en de Secretaris van de Kamer van Koophandel hier ter stede, de heer K n i b b e, heeft do vorige week in een tweetal artikelen, daarop mede nadrukke lijk de aandadht gevestigd. De bezwaren die onze industrie van de ze heffing ondervindt worden nog ver groot, doordat verschillende andere in dustrieplaatsen, deze belasting niet hef fen. Wij hobbeu daarop de vorige week reeds gewezen. Wanneer de heer Sanders dan ook een middel weet aan te geven, om op een an dere - wijze het uitgetrokken bedrag van f 75000 te vinden, dan zal de Raad onge twijfeld verstandig doen zijn voorstel aan te nemen. Niet alleen de industrie, maar ook de arbeidere in do industriën werkzaam zou den er door worden gebaat. Mocht afschaffing echter niet mogelijk blijken, dan zal in elk geval een meer gei- matigde toepassing gewenseht zijn. N.V. LeidschelJzerhandei Firma J. C. Bernard VISCHHARKT 22-26 - KOORNBRUGSTEEG Speciale aanbieding: Ziet étalages Koornbrugsteeg. STADSNIEUWS. Zakelijke Bedrijfsbelasting. Aan den Raad dezer Gemeente is het volgende adres gezonden': Het Bestuur der Vereeniging van Christelijke Werkgevers en Groothande laren in Nederland, te dezer zake verte* tegenwoordigend de leden van genoemde Vereeniging, wier onderneming binnen het gebied Uwer gemeente gevestigd is, heeft de eer zich tot Uw college te wen den met het verzoek, gunstig te willen bschikken op het adres van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Rijn land d.d. 27 Nov. door over te gaan tot intrekkin g van de-.verordening tot heffing eener Zakelijke Belasting op het bedrijf. Wij veroorloven ons U er op te wijzen, dat zich overal een actie speciaal tegen deze belasting openbaart, omdat deze in de kringen van handel en industrie als een onrechtvaardige wordt beschouwd, niet steunende op eenigen houdbaren rechtsgrond. Namens het Bestuur der Ver. v- Chr. Werkgevers en Groothande laren in Nederland w,g. H. H. STENEKER, Secr. Tevens zijn aan bet adres van de Ka- mor van Koophandel adh aesitebetui gin gen ingezonden door: De Christel. Middenstiandsvereeniging, alhier; do R. K. MiddensEandsveneeniging „Do Hanze" Afd. Leidén en den Bond van Conservenfabrikanten te Leiden, ter wijl van de R. K. Werkgevers-Ver. in het Bisdom Haarlem een zefstandig adres van gelijke strekking is ingekomen. Staten centrale. De Centrale AR. Kiesveroeniging in den Statenkieekring Leiden zal a.s. Za terdag in „Amicitia" alhier worden ge houden. Aan de orde komt dan in de eerste plaats bet opmaken van een groslijst voor de a.6. Statenverkiezingen. Vervolgens zal in bespreking worden gebracht het vraagstuk van de gemeente lijke autonomie. Naar wij vernemen zullen de A. R. Raadsleden in dézen kring worden uitge- noodigd deze vergadering bij te wonen. Wij brengen in herinnering dat alle lo den van aangesloten Kicsvereenigingen recht van toegang hebben. Gistermiddag waren op de Oude Heerengracht ©enige jongens aan 't vech ten, waarbij zekere van N-, aan zijn te genstander J. de W., een paar stompen toediende, welke van dien aard waren dat hi.v eeniga ©ogenblikken versuft was. In het café van v- I. binnengebracht, her stelde hij echter spoedig, en kon op eigen gelegenheid zijn woning bereiken. Op de tentoonstelling van kunst- en huisnijverheid gehouden op 30 November 1 en 2 December in de kleine Stadsgehoor zaal, alhier, zijn de prijzen bij de 2 ver lotingen op de volgende nummers geval-* Len: le. Verloting: Groote Pop: No. 77; Vaas No. 189. 2e. Verloting Rosenthal Inlets tel No. 49; Artistieke pop No. 57. De prijzen zijn af te halen aan het Hoofdsecretariaat der Nederlandsche Centrale voor Vacantiokindcren uit Duitschland, Jan van Goyenkade 44, Lei den. De bruto-opbrengst van deze bazar be droeg de somma van f2003.37. Do Kamer van Koophandel en fa brieken voor Rijnland zal vergaderen op Vrijdag 8 December 1922 des n.m. 2.30 in de bovenzaal van „Amicitia", Bree- straat 78. De agenda luidt als volgt:. 1- Opening. 2. Notulen. 3. Mededeelingen. '4 Ingekomen stukken. 5- Adres aan den Minister wan Wa terstaat inzake extra bozer gloon voor te legrammen. 6. Verlaging positarieven. 7. Adres toezending ontwerp-dienstre- geling der Spoorwegen. 8. Adres inzake verbetering treinen loop. 9. Rondvraag. J. L., hoeft, aangifte gedaan dat ze- kero C., zijn lS-jarig zoontje A. L. heeft mishandeld, zoodat het ventje in het •wijkgebouw op de Middeïetepracht meest worden verbonden. Van een en ander is proces-verbaal opgemaakt. Door de afdeelirtg Leiden' van den Ned. R. K. Grafischen Bond wordt heden avond een buitengewone ledenvergadering gehouden ter behandeling van de nieuw voorgestelde Collectieve Arbeids-Overeen- komst. HERZIENING DER SOCIALE VERZEKERING. II. Volgens het voorontwerp behoort regel te zijn de uitvoering der verzekering door be- langb. ebbenden zelf, waarbij ia het bijzonder gedacht wordt aan het instituut der bedrijfsver- eeniging, zooals dat in de Land_ en Tuin- bouwongevallenwet 1922 is geregeld. De Overheidsorganen dragen dan een aanvul lend karakter. De noodzakelijke basis der sociale verze kering wordt gezien in de verzekering van ziekengeld en in de ziekteverzorging. Alle arbeiders vallen onder een verplichte ver zekering, welke hun bij ziekte aanspraak geeft op ziekengeld-uitkeering over ten minste G maanden, terwijl de uitkeering op 80 percent van het in de laatste weken gemiddeld verdiende loon ware te stellen. De noodige genees- en heelkundige hulp ontvangen de zieke arbeiders van het zie kenfonds, waarbij zij zijn aangesloten. De aansluiting hij een ziekenfonds wordt niet rechtstreeks verplicht 'gesteld, wijl dit bij de groote populariteit welke het zieken fondswezen in ons land bezit, annoodig voorkomt. Subsidie zou kunnen worden gegeven in den vorm van tegemoetkoming in de kos ten der chirurgische hulp, waarhij als uitgangspunt ware te nemen, dat de ver zekerden eene redelijke premie aan hun ziekenfonds hebben te betalen. Het totaal subsidiebedrag kan binnen matige gren zen blijven en zou voorloopig een bedrag van 2 millioen gulden per jaar niet be hoeven te overschrijden. Deze uitgaaf ware te dekken uit de besparingen, welke voor den staat zouden voortvloeien uit de wijziging der Invaliditeitswet. De premie ware geheel te-betalen door de verzeker den, terwijl de verzekering van ziekengeld geschiedt op kosten van de werkgevers. Als ziekte ware te beschouwen ook de ar beidsongeschiktheid, welke het gevolg is van een aan den arbeider in verband met zijn dienstbetn-kking overkomen ongeval, voor zoover het ongeval niet van emsligen aard is. Aanvaarding van deze gelijkstel ling zal eene ingr ij pende vereenvou diging van do Onger va 1 f e n v o r z e k r i n g tot gevolg hebben, zonder dat daarmede de belangen van de verzekerde arbeiders zullen worden geschaad. Bij verwezenlijking van bet boven be doelde denkbeeid zal het grootste deel van de administratiekosten voor de uitvoering der Ongevallenverzekering, welke thans 3.5 millioen gu'den bedragen kernen te vervallen. De ziekteverzex^rmpr ware voorts te wijzigen in den vorm eener collectieve verzekering, zoodat niet verzekerd zullen zijn de met name te noe- men arbeiders maar collectief bet selieele arbeiders-personeel in dienst van den werkgever. Ten slotte zal de invaliditeitsverzekering aan eene ingrijpende wijziging zijn onder worpen. Het stelsel van individueele rente berekening war© te ontvangen door een stelsel van eenheidsrenten. Ieder arbeider heeft dan. onverschillig leeftijd, loon enz. bij invaliditeit en ouder dom recht op dezelfde rente, terwijl even- zoo de weduwen- en weezenrenten op een zelfde,bedrag waren te stellen. Wordt, de ze eenheidsrente gesteld op ƒ3 per week als ouderdomsrente op ƒ4 per week als invaliditeits- c-n weduwen- en weczen- rente, dan komt het bedrag vrijwel gelijk aan het bedrag, dat volgens de geldende wet gedurende de eerste 15 jaren dooreen verzekerde als maximum-rente kan wor den verkregen. In de praktijk zal dit stelsel er op neer komen, dat de arbeiders, voor of door wie regelmatig wordt geplakt, althans over de eerste 15 jaren, tr niet op achteruit gaan, maar dat de arbeiders, voor of door wie niet regelmatig wordt geplakt b.v. we gens ziekte, werkloosheid die zelf of wier betrekkingen volgens het bestaande stelsel bij invaliditeit of overlijden van den vezekerde, slechts een onboteckcnen- de rente zouden ontvangen, verzekerd zijn van een vast bedrag van 4 gulden per week. Voor de werkgevers zal dit stelsel leiden tot bevrijding-van de administratieve be slommeringen, welke de Invaliditeitswet thans op hunne schouders legt. Het zegels plakken op rentekaarte/i komt dan immers geheel te vervallen en de werkgever zal kunnen volstaan met hi t halfjaarlijks betalen van een bepaald percentage van het door hrm uitbetaald© loon.Aan het groote leger ambto naren aan de Raden van Arbeid zal gccne behoefte meer bestaan. De organisaties der verzekering ware ingrijpend te wijzigen in dien zin, dat de uitvoering der onderscheidene verzekerin gen zooveel mogelijk ware in handen te geven van door de Koningin erkende on- derlingo veresnigingen van werkgevers, in wier bestuur vertrouwensmannen der ge organiseerde arbeiders zitting hebben, met daarnevens als aanvullende organen een of meer openbare instellingen Als aanvullende openbare organen zouden een 12 15-tal Ruien van Arbeid voldornde zijn. De 12 it 15 Raden van *\rbeid zullen dan in dit stelsel het risico dragen van de on gevallenverzekering en de ziekteverzeke ring der niet bij eene bijzoncb-.* instel ling tegen dezo beide risic s vr zekerde arbeiders, terwijl zij voorts zullen belast zijn met de uitvoering der invaliditeits verzekering. Tn dat stelsel kan de Rijks- FËUILLE ©N. Vervolgd en bevrijd. Historisch verhaal uit den Napoleontischen tijd. 61) Bij de ruimte die zij pas verlaten had den, was deze kamer het teenbeeld van gezelligheid en netheid. Maar toch herin nerde het ganscbe voorkomen aan de plaats waar zij besloten lag; zoo het somber behangsel, do strenge lijnen dor tafel en der kast-, de onvriendelijke stoe len, de kale vloer, evengoed alö de tralies voor 'fc venster; zelfs Napoleon zette eèü wantrouwend, waakzaam gezicht, als een inspecteur van politie, en scheen door zijn dunne lippen te fluisteren: „Ik zou xi raden, mijne dames en heeren, hier nieffc oproerigs to zeggen, of ook maar te den ken!" Ietwat verlegen nam het viertal plaats en zweeg. Leo en1 Constance hadden te veel herinnering aan hun laatste ge sprek op Riemwijk, om dadelijk een onge dwongen praatje te kunnen houden. Ma,r- [go kende de jongelieden niet meer dan van ^aanzien. Van achter beschouwd, was het eigenlijk een dwaas stukje van Mar- £D, om een1 paar nagenoeg wildvreemde lieden in ©eau gevangenis to gaan JxeaofiH ken.-Daar zaten zij nu elkander zwijgend aan te kijken, tot-dat Constance de stilte verbrak door een hartstochtelijk ge snik. „Stans, wat doe je, kind!" zei Leo verbaasd en bewogen', en hij schoof zijn, stoel wat dichter bij dien van haar, om haar hand te vatten, „Och Leo," stamelde het meisje achter haar zakdoek, „dat ik je hier nu weer moet vinden, en „'Meisje^ dat was te verwachten," zei Leo? het was hem gelukt haar vrije hand machtig te worden en nu schoof hij nog wat naderbij, „vroeg of laat moesten wij in de knip raken, en om je de waarheid te zeggen ilc ben blij dat 't gebeurd is, als 't toch gebeuren moest, want die on zekerheid en die spanning zijn niet uit te houden." „Och Leo," zei Constance tusschen hlaar snikken door, „dat het gebeuren moest nadat wij twist gehad hebben 't is voor mii net alsof ik er schuld aan heb dat je 'hier bent" „Kindlief, zet die dwaze gedachte uit je hoofd," fluisterde Leo; hij had zijn stoel met rukjes opgeschoven tot hij naast haar zat, en nu begon hij op den- zetfden toon al het misverstand weg te nemen, dat eenage maanden tusschen hen tweeën geheorsdit had. Margo begreep m dv wlievm bei&t zoo „alleen" konden blijven als de kamer gedoogde. Zij 1 trachtte dus een gosprek aan te knoopen mot Jan, en begon met de naïef alledaag- eohe opmerking: „Kunt ge u nog al schikken in de nieu we omgeving?" „Niet erg, juffrouw," zei de pessimist, zich met een zucht van het raam afwen dend om de schoon© spreekster aan te zien. Daar zij 'hem eveneens aankeek werd hij verlegen, en vervolgde verontschuldi gend: ,,'t Is vooral om het. volk, ziet u, en om omhoe zal ik het noemen 't is de gevangenis, en dat drukt een mensch op de borst en maakt hem be nauwd. Dat deed het. Margo gevoelde het, in de korte oogenblikken die zij daar was. „Do meeste lieden die hier zijn," ver volgde Jan, „zijn luidjes uit de stads- ac'hterbiiurten, opgesloten om diefstallen of sluikerijen of iets dergelijks. Niet dat ik laag op hen neerzie," zeide hij weer verontschuldigend, „want ik ben zelf van geringe afkomst, maar zij zijn zoo ruw, on slaan zulke taal uit dat do kazernetaal daarbij fatsoenlijk mag hee- ten. En men kan ze nergens ontwijken," voégde hij met ee zucht er bij. „Het verwondert mij, dat gij tweeën hier gebracht zijt," zeide Margo, „ik dacht dat militaire gevangenen altijd in de kazerne epgbewaard werden." Jan haalde de schouders op. „Dat is ook gewoonlijk zoo," zei hij, „waarom van den regel af i6 geweken begrijp ik niet. Het is niet dat ik klagen wil," her vatte hij op zijn verontschuldigenden toon, „maar wij worden ongewoon streng behandeld. Anders werden de_ gevange nen, die nog niet veroordeeld zijn, afzon derlijk geplaatst." „Nu, jongen," zei Leo, die de laatste woorden gehoord had, „dat is in zoover re nog gelukkig, dat wij dan nog opbeu ring aan elkaar hebben." „Dat zonden wij toch wel," zei Jan, „tenminste als men ons niet in alles te- gon is. Met ons is 't nog niet zoo erg," zeide hij hoofdschuddend, „maar onze kostbaas, meester Jorissen, die heeft er •heel wat onder te lijden. Do oude stum pert valt bij den dag af, hij trilt bij iede- rën vloek die uitgesproken wordt, en och juffrouw! zij vloeken.' don ganschen dag door. Wanneer de juffer, en juffer Constance bij den komnmndant een goed woordje wilden doen, dat hij ergens an ders geplaatst werd, dan zou ik u zeer dankbaar zijn." „Zou met geld niéts uit 1e richten zijn?" vroeg Margo. Jan schudde het hoofd. ..Geld valt liter in een bodemloozo put, juffrouw, en wan neer hot hier eenmaal van iemand bekend is dat hij geld heeft, dan is liet met zijn rust gedaan. Do cipier zou hom net zoo lang op kort rantsoen stellen tot dc laat ste stuiver uit zijn'zak verdwenen was." Margo's blik dwaalde van Jan naar Napoleon, die met. dreigend gezicht scheen te fluisteren: „Pas op! S'.raks ver tel ik alles over! Neem u in acht met zulko gowaagdo dingen te zeggen!" Leo en Constance bleven zachtjes met elkander praten; Jan sldarde somber maar peinzend naar den houten vloer, on Margo hield oen onhoorbaar twist gosprek met Napoleon. Het is onmogelijk te zeg gen wat zij hem verweet en waar z.j hein voor uitmaakte, maar hij antwoordde slechts met oen spottenden grijns: „Gij kunt uitvaren zoovoel gij wilt, maar ik doe toch wat. ik wil, en ge kunt daar niets aan veranderen. Hoe minder gii u boos maakt, des te boter is het. voor uw ze nuwen." Terwijl Margo aldus met Napoleon aan het (wisten was, klopte {te bewaarder plotseling mot zijn houten, knokkels te- gen do deur. „Do tijd is om," gromdo hij, cn dj echo in de holle gangen ving het geluid op Oil klopte aan ontelbare deuren en herhaalde in allo toonehoogton: „Dm! om! om." (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1