Dagblad voor Leiden en Omstreken AB0NNEMENT5PR JS IN LEIDEN EN BOTTEN LEIDEN WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN PER KWARTAAL t 12.50 PER WEEK 10.19 FRANCO PER POST PER KWARTAAL 12.90 3de JAARGANG. - WOENSDAG 29 NOVEMBER 1922 No. 307 Bureau: Hooigracht 35 Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936 Dit nummer bestaat uit twee bladen Kerk en Staat. Prof. Hugo Vissöher heeft -do vorige week over bovengenoemd onderwerp in de Tweede Kamer een belangwekkende yede gehouden. Nu do Handelingen verschenen zijn en wij deze rede letterlijk voor ons hebben, laten wij de hoofdzaak daarvan hier vol- «en. Na een breed historisch overzicht, kwam Prof. Visscher aan de tegenwoordige or ganisatie door den Koning aan de Nederl. Herv- Kerk opgelegd. Hij gaf haar een organi-salie. Maar aldus de heer Visscher hoe betreurenswaardig, dat de Koning niiet geluisterd heeft naar het,'naar mijn over tuiging, tot op den huldigen dag nog zeer juiste advies van den toemnaligen Raad van State! Maar hij stoorde zich daaraan niet, hij gaf 'n organisatie, die de eenheid moest bewaren van 'het. Protestantscho Nederland. Naast de eene Staatskerk moest komen de eene Staats&ohool, en daarmede was in ons politieke leven in gebracht het groove conflict., dat de poli tiek van 50 en meer jaren heeft beheerscht Maar langzaam bleek ook in dit proces de verbijzondering van het volksleven voort te schrijden en bleek hoe langeT hoe meer, dat die eenheid slechts een e chi jneenheid was, die niét kon Worden gehandhaafd. En naarmate 1848 nabij lcomt, trekt de Koning zich terug van die kerkelijke or ganisatie. Eerst neemt hij toru" zijn jubeo en daarna zijn veto, en ten slotte komt het reglement van 1853. Wat is daarbij gschied? In 1853 heeft de Koning die Kerk, die hij eerst had gebonden in die organisatie, neergelegd op de vlakte des voids en hij heeft gezegd tot die Kerk: gij zijt vrij. Ik lees op blz. 17 van de Me morie van Antwoord: ..Naar aanleiding van het bij dit artikel in het Voorioooig Verslag aan gevoerde merkt de onder geweekende op, dat de Nederduitsch Hervormde ge meenten volkomen vrij zijn, haar be stuursverkiezing te herzien". Mijnheer de Voorzitter! Het doet mij leed, maar met betrekking tot deze ihe&e moet ik verklaren, dat zij absoluut onjuist is. Het was in deze Kamer do heer Schaper hij heeft veel woorden gesproken, maar één gevleugeld woord heb ik onthouden die zeide, dat hij maling had aan de juristerij. Laat ik het uitleggen, zoo als ik het versta, en dan ben ik het roerend niet hem eens, als hij het zoo verstaat, dat er is een juristerij, die het recht tot een onrecht maakt. Er zijn in de logica veel redene&ringan die logisch opgevat juist zijn, maar die in de werkelijkheid van het leven abso luut onjuist zijn- Dat geldt ook met be trekking tot dezo uitspraak van den Mi nister. Want deze stelling is een contra- dictie in adjectis „De Nederduifeoh Her vormde gemeenten zijn volkomen vrij", neen. Mijnheer de Voorzitter, want in liet begrip „Nederduitsch,Hervormd" ligt op gesloten, dat <zij niet vrij _zij,n, maar dat zij gebracht zijn onder die organisatie door de Regeering en daaronder zijn ge laten. Het begrip ^Naderduitsch-Hervormd^ sluit in zich onvrijheid. Denk slechts, Mijnheer de Voorzitter, aan Byporo, die Mazeppa toekende, gebonden op het ros, dat hem draagt ginds in de oneindige steppe. Was nu die Mazeppa vrij, toen hij daar gebonden lag op hot. paard? Neen, dat voelen wij. Welnu, Mijnheer de Voor zitter, zijn dan do Nederduitsch Hervorm de gemeenten vrij, als zij eerst door do Regeering zijn vastgekluisterd aan do oude versleten Pruisische organisatie, als eon dood paard aan een boom gebonden? Dio gemeenten zijn niet vrij. kunnen niet vrij zijn! Voordat in 1853 de wet is uit gevaardigd, heeft de Minister Nedermeijer van Rosenthal zelfs geschreven, dat hij dacht, dat hij zou geven een organisatie „maar op den voet van de bestaande re- glc-meiiten". Nu is die Kerk geboeid en ge bonden, neergeworpen op de_ vlakte des velds en toen heeft de Regeering gezegd: gij zijt vrij, doe maar' wat gij wilt. Maar technisch, theoretisch en juridisch kan men dat wel zoo beredenioeran. Ik heb ook zulk een stuk gevonden in De N ederlander, juridisch perfect in orde, maar volkomen in strijd mot do werkelijkheid des levens. Eu nu, dat kerkelijke - leven heeft een touw lang ons volk beroerd. Daar is een ontzagwekkende en beroerende strijd ge gaan door do volksziel, ten gevolge van die organisatie, die kunstmatig samen houd wat niet eaamhoert en wat niet eaamhooren kan- Wie onzer kan in staat zijn om het leed na1 te leven en in te voelen, dat door ge slachten aaneen is geleden ten gevolge van het feit, dat de Regcering in 1853 haar plicht verzaakte. In 1853 had do Regeering tot de Kerk ïmoetcn zeggen: ik heb u gevonden als 'Gereformeerde Kerken, in ciaseicaïe ver gaderingen. Welnu, ik zal mijn daad te rugnemen, ik zal u daar neerzetten gelijk' ik u, gevonden heb, en boslisü dan zelf over uw organisatie. Dan zou de Kerk vrij zijn geweest en als zij zich dan zelf die organisatie zou hebben verkoren, dan was het haar eigen schuld geweest en dan had zij zich zelf de boeien gesmeed, waarmede zij zich thans door het leven sleept. Maar alzoo is het niet- Wat blijkt nu? Naarmate de cultureels ontwikkeling voortschrijdt, openbaart zich ook bij het Hervormde gedeelte van ions volk die altijd .voortgaande verbij zondering. die bet moderne leven ken merkt, en daarmede komt weder hetzelfde conflict dag in dag uit op den voorgrond. Nu is er een toestand geboren, waarbij honderden kerkvoogdijen zich aaneen hebben gesloten en weigeren zich te on derwerpen aan de bemoeiingen van het bestuur, dat zich zelfs in het beheer van de middelen wenscht in te werken. En die honderden kerkvoogdijen zijn niet alleen van rechts, maar ook van links. Daarbij komt, dat door dio langdurige marteling, die aan dat kerkelijk leven wordt voltrokken, duizenden zich van de Kerk 'hebben verwijderd. Het kerkelijk, godsdienstig, zedelijk en politiek leven lijdt daardoor schade, doordat die toe stand wordt bestendigd. Nu gevoelt gij, dat de Regeering zich te gemkakolijk van het vraagstuk af maakt door te zeggen: gij zijt vrij. Dat doet de Regeering op geen enkel ander gebied. Als hier de Arbeidswet voor komt. en gedecreteerd wordt, dat niemand langer dan 8 uur psr dag zal werken, ak hier allerlei maatregelen tot bescherming van de arbeiders worden doorgevoerd, op grond waarvan doet de Regeering dat dan? Op grond van 'deze zedelijke overwe ging, dat zij de roeping heeft het recht te bestellen. En heeft zij de roeping het recht te bestellen, dan heeft zij ook do roeping hier het recht te bestellen en des te meer, omdat zij zelf mede de oor zaak is van de ellende, die geboren, werd. Nu heb ik in de stukken gelezen, dat Zijn Excellentie ook van meening is, dat de kapitalisatie van de thans genoten in komsten, bedoeld in art. 171, lid 1, van de Grondwet, niet met de woorden van dat artikel in strijd zou zijn. Het komt ons antirëvolutionnairen voor, dat het van het. hoogste gewicht zou zijn voor de ontwikkeling, de ontsluiting van nieuwe wegen, van den weg tot vrijma king der Kerken, wanneer inderdaad, wat de Minister zegt, dat naar zijn meening kan zender Grondwetsherziening, nu ook maar geschiedt. Aan die platonische verklaring, dat de Minister het niet in strijd acht met de Grondwet, hecht ik gaarne veel, maar ik zou het. toch zeer op prijs stellen wan neer hij, ziende 'het kan hem toch .niet onbekend zijn, den nood van de tijden, de crisis, waarin ook het kerkelijk leven hoe langer hoe meer wordt opgeworpen, tot zich zelf komt met de gedachte, dat het niet alleen kan, maar ook moet. Ik zou daarom willen vragen, of de Mi nister niet bereid zou kunnen worden go- vonden. ten spoedigste over te gaan tot wat hij hier voor mogelijk verklaart. Be wil alleen enkele opmerkingen, om dat ik niet alleen destructief wil zijn, hieraan toevoegen. Wanneer dat geschiedt door kap italic satie, kost dat niets, aan deRegeering, kost het niets meer, of zij uitbetaalt in den vorm van rente of in den vorm van i raktemont, de onkosten als zoodanig blijven daar gelijk mede, en de zaak wordt niet duurder. In de tweede plaats wensch ik Zijn Ex cellentie cr opmerkzaam op te maken, dat hierbij sprake is ook van de recht hebbenden. Dit hebben ook de laatste ver kiezingen geleerd, dat er een groep is in den lande, dio hier niet is vertegenwoor digd, nl. de Hervormde Gereformeerde Staatspartij» die in een dogmatische con ceptie, met voorbijgang van de werkelijk heid van het leven, zich zelf alleen het recht heeft toegekend van de Kerk te zijn- Met betrekking tot dit vraagstuk zou ik aan de Regeering in overweging willen geven,, niet op een' benepen wijze, maar mot een broed inzicht het vraagstuk van do rechthebbenden te benaderen. Het is ons duidelijk gewerden, dat als wij over die organisatie spreken, ons tien tegen één wordt toegevoegd: dio organisatie is verjaard en gij hebt het dus als veria- ringsproees te' aanvaarden. Indien dit zoo is, dan geldt ook van datzelfde verjaringsproces, dat die onein dige multiplicatie van richtingen ook is verjaard en dat wij deze werkelijkheid hebben te aanvaarden. Ik pleit hier dus niet", uitsluitend voor mijn partij, niet voor do groep, waartoe ik behoor, ik pleit hier voor alle richtin gen zonder onderscheid. En ik zou in deze Vergadering de vraag willen opwerpen, of niemand denken kan. dat wij or een genoegen in vinden om nu meer dan honderd jaar aaneen altijd maar weer opnieuw te staan in oen worsteliu g van macht tegenover macht, van groip tegenover groep. Gisteren, toen ,,wij het debat hadden over het huwelijk, dacht ak aan hot wijze woord van Salomo: „hot ware boter op den hoek van een dak dan met oen kij vende huisvrouw", en dat pas ik oolc toe op het kerkelijk leven. Al die verschillen de groepen bi] elkander iri één huis is uit den aard der zaak een bron van twist, van tweedracht, van worsteling en strijd. En die worsteling verteert in menig op zicht de beste levenskrachten der Kerk. Wat ons noodig is, is juist dat iedere groep ten volle zich kan uitleven en daar om zou ik niet in en gen zin die toeken ning van rechten willen zien toegepast, maar erkennen dat iedere groep, dio zich daaruit heeft ontwikkeld, ook een recht heeft; omdat dit nu eenmaal historisch zoo geworden is. Waarom niet bezuinigd? De Tweede Kamer hoeft gisteren een goede gelegenheid om te bezuinigen laten voorbijgaan. Nu de schadeloosstelling voor de Ka merloden is verhoogd, meende de heer Rutgers, dat nu althans de spoorabonne- menten lo klasse waarvoor f 98000 is uit getrokken, konden vervallen. Een bezwaar daartegen is echter, dat dan de Kamerleden die in Den Haag wenen in gunstiger conditie zouden zijn, dan zij di buiten wonen, waarom hij de reizen naar do Kamer wilde laten decla- rec-ren. Een heel kleine bezuiniging dus, maar dan toch een bezuiniging. Dit voorstel vond echter van gecin en kele zijde steun. De hoer Oud (V. D.) bestreed het en de Minister zegde overweging toe- De zaak blijft" dus zooals zij was. Wel een teleurstellend resultaat. Zuchtend en steunend gaat, do Kamer accoord met de pensicenstortingen door do ambtenaren- Het kan nu eenmaal niet anders De ambtenaren, moeten dat offer dan maar brengen. - Nu maken wij daarop geen aanmer king. Maar waarom heeft, de Kamer dan ook niet haar bezuinigingstust getoond door de abonnementen af te schaffen. Een voorstel in dien geest met groote meerderh. aangenomen, zou wel geen red ding hebben gebracht, uit den financieelen nood, maar hot. zou wel hot. vertrouwen in de volksveri egenwoo rdis-in g hebben versterkt en aan de hezu ini.o-in gswoorden die daar gespreken worden, meer gezag hebben gegeven. Dure kostgangers. Bij de behandeling van de begrooting van Justitie in de Tweede Kamer is ook ter sprake gekomen het gesticht te Lei den, waarvan in de afdeelingen was ge zegd dat een „verpleegde" daar f 2100 per jaar kost. De heer Schokking deelde echter mede dat het gemiddeld bedrag por verpleegde op f 1750 moet, gesteld worden, een be drag dat hij te hoog' achtte, maar dat door verschillende omstandigheden te ver klaren is. Hot is een oud gesticht, dat niet. voordeelig kan worden geëxploiteerd. De beer Rutgers wist echter mede te doelen dat alieen de personeel- kosten f2100 per verpleegde bedragen zonder dat nog sprake is van kosten van het gebouw of van de exploitatie. Spr. n-oemd'e dit terecht, verbazingwekkend, waarom hij dan ook krachtig op ophef fing aandrong. Do Minister gaf toe dat de laatste cij fers ongeveer juist zijn. Daar evenwel in Leiden de oudere jongens komen, kan voorloopig aan opheffing nog niet wor den gedacht- Eerst zullen do particuliere gestichten zich meer moeten ontwilekelen, wat echter door het subsidiestelsel en de hooge eischen die gesteld worden, met al lerlei zwarigheid gepaard gaat. Do zaak is dus. dat, iedere „verpleegde" in het gesticht, alleen aan perso- neelkosten pl.rn- f 2000 per jaar kost- Ter verduidelijking diene nog dat voor deze 70 jongelui in dienst zijn 1 direc teur, 2 adj. directeuren, 1 hoofd van on derwijs, 1 hoofd van dienst, 6 leeraren, 14 opvoedende ambtenaren. 22 beambten in algem. dienst, 1 kok, 5 beambten voor huish. diensten, 1 commies, 1 klerk en 1 geneesheer. Voorts worden nog toelagen verleend, aan een 'Pret. godsdienstleeraar, een R. K. geestelijke en een Isr. gods dienstleraar. Dure kostgangers die jongelui. Clir. Nationale Werkmansbond. De afdeeling van dezen bond, bestaande .uit loden yan de. Ned. Herv, Kerk, hield in Nathanël een matig bezochte vergade ring. Nadat geaengon was Ps. 123:3 en in gebed was voorgegaan, werd door den voorzitter gelezen Exodus 3. De spreker van den avond, de heer Broen, van Enschedé, begon met te wij zen op de hedendaags che Gods verlooche ning die uitgaat van hot standpunt: „Godsdienst is privaatzaak". Spr. stelt hiertegenover een man als Mozce die ondanks zijn opvoeding aan •het weelderige hof van Pharao leiding wist te geven aan zijn volk in Gods- kracht niet door zelfbewustheid of uit eigen kracht. Spr. schotst dan uitvoerig het leider schap van Mozes en in 't bijzonder zljh ■optreden als hoofd van Israel, waar hij in verzet komt togen de ovcrheersching. In onzen tegenwoordigen tijd zijn er ook opstandige stro-omragen, maar zij be- ruston op een verkeerd principe: van re volutie. Spr. bocritisoert dan de houding van De. Kruyt. Deze heeft gezegd dat het, bol werk van kapitalisme teikeus on telkens weor moet worden bestormd. Ds. Kruyt" had deze beeldspraak beter niet voor min der intellectuede arbeiders kunnen uit spreken. Ook mevrouw Roland-Holst in haar Mei-gedichten wijst in dezelfde richting. Haar volgelingen in Rusland voelen de barensweeën die noodig zijn (volgens haar) voor de nieuwe maatschappij aan breekt. Spr. vreest, dat niemand daar on geschonden uit to voor-schijn komt. Vervolgens wijst spr. op de verant woordelijkheid der volksleiders, die door hun „vergissingen" wee over duizenden ar beiders brengen. Deze leiders hebben nooit beter tijd gehad dan, nu, waar overal de opstand-beweging den kop omhoog steekt. Spr. wijst op wat Frank v. d. Goes gezegd heeft, In de nieuwe maat schappij zal olfc mensch zijn eigen lot re gelen. Dat is de oude satanische gedachte uit den Hof v. Eden. Do heer v. d. Tempel heeft het machts principe weer naar voren gebracht. Wordt dit principe gevolgd dan krijgen wij hoogstens een verplaatsen van de macht van Kapitaal naar Arbeid. Zullen wij Christen-arbeiders deze leiders volgen? Immers neen! Heeft Christus ons niet het ware kompas gegeven toen .hij de machts- aanbioding van Satan op den berg afwees Maar de theorie, dat op den bodera van allo kwesties de vraag over het, privaat bezit. sluimert, wijzen wij van den hand en wijzen als grondvest van alle kwes ties aan de zonde. In de pauze werd gezongen Ps. 91:137. Spr. behandelt, na. de pauze nog uitvoe rig 'het overgangstijdperk, waarin wij leven. Indien wij dat niet inzien zullen wij het terrein moeten overlaten aan de demonische krachten. Spr. waarschuwt tegen de sociaal democratie, maar raadt aan om de teekenen der tijden te verstaan Het gaat de SD.A.P.-leiders niet om het belang der arbeiders maar om eigen po- litieken invloed te vergrooton, De Chris telijk sociale leiders hebben een. verant woordelijke taak niet, gelijk wel ge zegd wordt, om een „christelijke berusting" të loeren. Ook wij willen niet het, _onge* breidelde Kapitalisme maar ook niet de vernietiging, van het Kapitalisme. Spr. behandelt uitvoerig wat deze overgangs- lijd ons leert. Wij, Christen arbeiders, moeten, zegt spr., do hand aan den ploeg 'slaan, niet een opheffen van klinkende i lleuzen maar liet opheffen on uitdragen van onze heilige beginselen. Laten wij de geestdrift der rooden overnemen. Wij hebben onze heerlijke beginselen, onzen vasten grondslag het recht Gods, on die beginseln -zullen den strijd der gees ten teekenen. De antithese zien we, geluk kig ook onder do arbeiders, steeds meer voltrekkon. Spr. eindigde met con opwek- long cm de Ohr. Nat. Werkmansbond vooruit to brongen. Na deze redo was or gelegenheid om vragen to stellen. Hiervan werd zoo druk gebruik gemaakt, dat het omsloeg in oen futinant debat over den bond. Vaeantiekimleren uit Duiiscliiand. Ook dit jaar houdt de Ned. Centrale voor vaeantiek in doren uit Duitschland eeaio Tent ons telling in de kleine Stads- Gchoorzaal van artikelen der kunst- en huisnijverheid, vervaardigd voor een groot gedeelte door personen uit den meest noodlijdendon middenstand, in Duitschland en Oostenrijk; ook artikelen van Russi sche vluchtelingen afkomstig, zullen er te zien <n le koop zijn. Naast een groote collectie Saksische ldoskant, fijn gebreide kleodtjes, leerwerk, fuit -de hand gedreven koper- en zilvor- werk, etsen, cartonnage, modem glaswerk 'en porselein, Boheemsch kristal, aarde werk on tal van verschillende luxe arti kelen, zullen do bezoekers ook dit jaar woor een grooto keuze zoo gewilde kleurig beschilderde mandjes vinden, even zoo speelgoed, dat verleden jaar zoo grif ver kocht werd. De tentoonstelling wordt Donderdag om 1% uur 's avonds geopend en is Vrijdag on Zaterdag van 1012, 25'54 en IA 10 uur 's avonds te bezichtigen. De voorwerpen zijn alle geprijsd en niet duur, zoodat. men voor geen fancy- prijzen bevreesd behoeft ,te zijn. Voor een ADVERTENTiE-PRIJ5. DES ZATERDAGS f0.30 PER GEWONE REGEL 10.221 KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens 80 woorden 50 cent; Zaterdags 75 cent bij vooruitbetaling. INGEZONDEN RECLAMES !EP. Aan het Zoeklicht. Ledden, 29 November 1922 Uit de memorie van Antwoord op de Staatsbogrooting (Hoofdstuk V) bleek me dat aan subsidies voor zeven Volks universiteiten is uitgetrokken f 26.251. Ik neem onmkldolijlc aan, dat. deze „Universiteiten" €<m uitnemendcn arbeid verrichten voor de geestelijke verheffing van volwassenen". Misschien wel een even uitnomenden arbeid als de Commissies voor winter- lezingen die .men in tal van plaatsen vindt' en waar de weetgierige hoorders de kos ten zelf betalen. Maar hot komt ine toch voor, dat wo hier nu eens oen prachtig bezuinigingsob ject hobben. 't Zou in elk geval interessant, zijn oens te hooren hoeveel „studenten" deze „Uni versiteiten" geregeld bezoeken en hoeveel geestelijk voedsel daar verstrekt wordt, dat ze niet minstens evengoed op een an dere wijze kunnen ontvangen. In eik geval, als dezo Universiteiten in derdaad van zoo grooto beteekenis zijn. waarom ze dan beperkt lot enkole grooto 'steden? Zou het dan niet beter zijn eerst da plattelandsbevolking die immers zoo ach" terlijk is, van dit „groote gecste-b'ko ciil- turoele werk" te doen prof'toeren? OBSERVATOR. gezellige theetafel is gezorgd on het orchest ,J3appho" heeft zich wel wil1 en ter beschikking gesteld om hot. geheel door muziek nog aantrckkoljiker te ma- kon. Zaterdag 2 Dec., vanaf 2 uur is er in den Foyer een feestje voor de kinderen want Sfc. Nicolaas heeft zijn bezoek aan gekondigd en de zwaar beladen Zwarte Piet haalt uit ziin zakken voor elk kind een cadeautje. Offervaardigheid. Dat de offervaardigheid, trots de zor- igelijke tijden nog niet verf auwt, blijkt uit do j.l. Zondag in do Gcref. Kerk al hier gehouden collecte voor do Kerk van Dricsum, die door brand vernield werd. Deze collecte werd 6Xch's in twee diensten, gehouden, n.l. in dio waarin Dries- soms predikant, Ds. R o o r d a, voorging en bracht do kapitale som op van f 345.85. Gisteravond orns! rocks S uur out» stond een begin van brand in de schoor steen van de banlrelbakkfrsf'HTm Gèr van Alphen, Nieuwe Rijn 62. Do brandweer beeft hot vuur met zout gëbluscht. De commissaris van palitio waar schuwt elo ingezetenen tegen een „vliegen-, de" kolenhandelaar, die brandstof ver koopt. onder den naam van Anthraeie-t, boewei hot op dozen naam vanwege het. minderwaardig gehalte geen aanspraak kan maken. Wijziging Landhouwbegrocting 1922. Ingediend is c-en wetsontwerp tot wijzi ging van het Xde hoofdstuk der Staatsbe- grooting voor hot dienstjaar 1922. Voor aanstelling van 6 controleurs ge durende 7 maanden, 3 controleurs voor 5 en 5 controleurs gedurende 2 maanden benevens voor do schrijfkamer in verband mot aan de inspectie van don Plant en- zioktekimdigen dienst wordt f13.000 aan gevraagd welke uitgave door de meerde re opbrengst dor inspectickosten geheel wordt gedokt, hetgeen eveneens het geval is met een bedrag van f 3650 voor ver meerdering van reis-, verblijf- en bureau kosten. Tengevolge van de bepalingen van de Pensioenwet 1922 zijn ce-nigo artikelen opgenomen, - welke een uitgave vorderen van f 353-000. Daartegenover staat, dat mede als gevolg van do inwerkingtreding van de nieuwe Pensioenwet de pestver goeding als bedoeld in art. 38 van hot be zoldigingsbesluit Burgerlijke Rijksambte naren 1920" kan worden verminderd met f170.000 terwijl tovens het voor den Octrooiraad uitgetrokken bedrag kan ver minderd worden mot. f 30 000. Senoritas-wcrk. Het „Centrum" vemeomt, dat or niet veel kans bestaat, dat er voorloopig weer voor onze sigarenfabrieken work komt voor do Spaansche regie. Eon belangrijke order heeft de Spaansche regeoring in Zwitserland geplaatst. I)e classificatie. In Friesland is een provinciaal comité gevormd, dat. in samenwerking met plaat selijke comité's tegen do herclassjficalie zal ijveren en do bestaande classificatie uit. do wereld wil helpen. Ontwcrp-Zondagswet. Vanwege de Ned. Ver- tot bevordering van Zondagsrust wordt gemeld, dat zij in antwoord op-haar vraag aan den Voor zitter der Tweede Kamer, wanneer het

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1