en Dagblad voor Leiden en Omstreken NIEUWE LEU ABONNEMENTSPR JS IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN PER KWARTAAL 12.50 PER WEEK 10.1# FRANCO PER POST EER KWARTAAL 12.90 3de JAARGANG. - ZATERDAG 25 NOVEMBER 1922 - No. 804 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden - Tèl. Int. 1278 - Postrekening 58936 ADV Efi T EN Ti E-P h IJ Jy DES ZATERDAGS 10.30 k PER GEWONE REGEL 10.222 KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens 30 woorden 50 cent; Zaterdags 75 cent :iï bij vooruitbetaling. INGEZONDEN RECLAME IF.ff Dit nummer bestaat uit twee bladen Geen pessimisme. Even gevaarlijk als oen ongegrond op timisme, zoo niet gevaarlijker, is het pes simisme, een zwartgallige beschouwing der dingen die alle levenskracht doodt. Het gevaar dat we komen tot een peej eimietische beschouwing van bet leven, van het wereldgebeuren ©n van de toe komst ie zeker niet denkbeeldig. Er ie zelf© alle aanleiding toe. Rondom ons zijn wolken en donkcff- Iheid en tal van verschijnselen zijn er, die in etaat zouden zijn, ons den moed te be- We behoeven het niet. ver te zoeken. De bleeke zorg waart rond. door alle vertrekken van het levenegebouw. Overal ie achteruitgang. i? Het leven van ons volk in socialen zin is de laatste jaren ontegenzeggelijk op hooger peil gekomen. Eb zorgen waren in breede kringen minder groot. Er was meer levensvreugde en een enkele maal misschien ook moer arbeidsvreugde. Maar nu is het of alles bij de handen gaat afbreken- De loonen gaan dalen, werkloosheid dreigt van alle kanten en hét is voor dui zend© huisvaders en huismoedors vooral weer zorgen van den vroegen morgen tot den laten avond om de touwtjes aan el kaar te knoopen en een ieder het zijne te geven. Het zakenleven is gedrukt. Hechte bouwsels storten als kaarten huizen ineen. De toekomst scheen zoo schoon de laat ste jaren, er werd naar hartelust geprodu ceerd en als straks weer normale verhou dingen zouden intreden en de eerste ge volgen van den oorlog tot het verleden behoorden, dan zou zich openen een heer lijk verschiet. Maar nu gaat het alles heel anders dan verwacht word, Het afzetgebied inplaais van Zich uit te breiden, krimpt in, de koopkracht ver mindert. de orders blijven uit, en de eene machine na de andere moet worden stop gezet. En met zorg wordt gedacht aan de toe komst, waarin geen enkele lichtstraal valt te bespeuren. In het organisatieleven is hét niet an ders. Met ontzaglijke moeite is ook een groot deel van de Christelijke arbeiders georga niseerd. Het ging ook zoo gemakkelijk. Iedere gulden die voor de organisatie werd uitgegeven, kwam met dubbele rente terug. Do loonen gingen omhoog, de arbeids tijd werd verkort, en daarom koste het. weinig moeite de arbeiders te bewegen zich te organieeeren. Die tijd is echter voorloon'voorbij: en nu zijn er niet weinigen die meenen niet verstandiger te kunnen doen dan zich uit de organisatie terug te trekken. En zoo valt, wat met veel moeite werd opgebouwd, ineen. Door Cfëanisatie hoopte menigeen die nog niet alle idealisme verloren had, te komen tot den bedrijfsvrede. Het ideaal was nóg wel niet geheel verwezenlijkt, maar het werd dan toch dichter bena derd- Maar nu komt in de plaats van den be geerden vrede weer s t- r ij d. De lijnen die begonnen naar elkaar toe te buigen, wijken weer uiteen. En zoo is het verklaarbaar, dat er komt over ons volk een geest van pessi misme, en een waas van moedeloosheid- Verklaarbaar, maar daarom nog niet; toe te juichen of zelfs goed te praten. Immers, cr is niets dat meer de krach ten breekt, dan het donkere pessimisme. De pessimist kan niet vooruit. Hij gelijkt wonderveel op den influen- za-patiënt, die de kracht mist om zijn loodzware beenen vooruit te gooien en zijn vormoeide armen te zwaaien. Hij kan niet meer en hij durft niet meer en hij wil ook niet meer. Moedeloos en lusteloos gaat hij bij de pakken neerzitten, in doffe berusting af wachtend wat over hem komen zal. Hoe geheel anders is dan de optimist» Hij leeft uit de hoop. En het leven der hofce, heeft Dr. Kuy- per ergens gezegd, is een kracht. „Goede hope is levenstinctur/r voor het Hart. Zo versnelt den loop van het bloed; ze epalkt hel, oog wijd open; zo verdrijft de angstvalligheid en tic ingebeelde be zwaarnissen/* En zoo loopt ge met fcope in het fcart een weg van -veertig dagen tot aan Horeb; en met den Moed der hope in het hart verzilveren zirh voor u do randen der donkerste wolken. En ge krijgt geluk, en 4i©t lukt u, en do hope is als een toovermaebt in uw hand." De vraag waan het nu op aankomt is doze, of er grond is voer zulk een op timisme. Er zijn van die optimisten die geen zorgen kennen, omdat zij ze niet willen zien. Maar zulk ©en zorgeloosheid ie toch niet aan te bevelen. En daarom: welken redelijken grónd is er vo-or optimisme? Van Luther wordt verhaald, dat hij eens in sombere moedeloosheidneerzat. Niets was in staat hem uit zijne moede loosheid op te heffen. Toen ging zijn vrouw de luiken slui ten- Luther begreep niet haar doen. Waar om, zoo vroeg hij, de luiken gesloten. Wel,' antwoordde zijn vrouw, God is immers dood! Dat woord sloeg in bij Luther. Het maakte hem wakker. Er kwam weer glans in zijn oogen en kracht in zijn spieren. De vijanden waren sterk en dé omstan digheden ver van gunstig, maar zijn God Wiens hand niet verkort was en, Wiens beloften zeker waren, leefde nog en Hij zou hem niet verlaten. Indien de mensehen al ontrouw zijn en teleurstellen en dat is heel vaak het geval God is getrouw. Hij houdt het roer in handen. Hij laat de teugels niet los. En nu mag er veel donkers zijn in het leven en veel wat ontmoedigd:. Groeier dan de Helper --MM Is de nood toch niet. "v-n*r:s:- Hebben wij hierin niet een grond voor Als wij belijden dat God regeert, dat Hij hemel en aarde, mitsgaders allo schep selen gelijk als met Zijne hand onder- houdt ou dat alle. dingen niet bij geval, maar van Zijne Vaderlijke hand ons toe komen. mogen wij dan in pessimisme wegzinken? Maar immers, dat is onmogelijk. Als wij niet alleen zien op ons zelf en de omstandigheden, maar als we den blik omhoog 6laan, dan verdwijnt de benepen heid der ziel en worden de krachten ver dubbeld. En Ave gaan vooruit, niet als zorgeloo- ze kinderen, die geen gevaren kennen, maar met ernst in het hart en ondanks alles toch optimist- Worde dat Christelijk opümisme in on ze dagen op alle levensterrein openbaar. Blijke ook daaruit- de groote bo toeken is van hot Christendom in deze ontredder de wereld. V Niet teekenen. Er is gelijk bekend, een beweging op touw gezet om te protesteeren togen de voorgestelde technische herziening van de Onderwijswet-. Men wil trachten te komen tot oen volkspetitionement. En zonale uit het verslag van de te Leiden gehouden vergadering gebleken is, zal getracht worden ook uit onze krin gen h a ndteeken in gen te verzamelen. Laat men echter voorzichtig zijn on be denken dat do ergste vijanden van do Christelijke school hier de leiding hebben Als we even in herinnering brengen dat in de Leidsche vergadering door den heer KI. de Vries het woord werd gevoerd en dat Prof- Eerdmans de vergadering presi- deede, dan behoeven we niets meer te zeg gen. Zeker," ook wij hebben bezwaren. Voel meer, en van veel ernstiger aard dan de „Palslaandora" die nu het land in rep en roer trachten te brengen, wat hun echter wel niet gelukken om do een voudige reden dat zij geen contact hebben met ons volk. Wij hebben bezwaren. Maar om dio bezwaren tot uiting te brengen heben we mannen als Prof. Eerd mans en KI. de Vries allerminst noodig. Daarvoor hebben we onze eigen orga nen? Wij hebben den Schoolraad die' op zijn post is- Wij hebben onze KamerlGd.cn Aran wie verwacht kan worden dat zij op hun pest zijn. Wij heben onze voormannen door het geheel© land, die do oogen wijd open hebben voor de dreigende gevaren. En als zij het noodig mochten ac-hten, dan komt ons volk in beweging. Dan gaan we ak van oude pel ilion- neeren. Dan gaan we teekenen. En dan 'gaan de Kerkc-n open. Maar voorloopig teeltenen wij niet. Aan de politieke adresbeweging die thans op touw is gezet, doen wij niet mee. N.V.Leidsche Ijzerhandel Firma 1. C. Bernard (1 22-26 - St. Nicolaas-Cadeaux als 581 DE GEMEENTEBEGROTING. Verschenen is thans het algemeen ver slag van het Arerhandeldc in de secties van den Gemeenteraad bij ,he.t onderzoek van do ontwerp-begrooting der Gemeen- to voor 1923, met do memorie van ant woord van B. en W. Rapporteurs waren de hoeren Wilmer, Sylsma en Eikerbout., waarvan de laatste als eind-rapporteur "fungeerde. Er werden; ditmaal vrij breede alge meen© beschouwingen gehouden. Onze beperkte ruimte laat niet toe van deze beech ouAvi-n gdn die trouwens in hoofdzaak bij de openbar© behandeling tenigkeeïen en. nader worden uitgewerkt, een breed overzicht to geven. Aan den financ ie e 1 e n toe stand dér gemeente werd volle aan dacht geschonken. Uit het antwoord' van B. en W. blijkt och tor,-dat op belangrijke bezuiniging niet te rekenen valt. Wel erkennen zij dat het betrachten dér zuinigheid meer dan ooit geboden is, maar, zoo wordt daaraan toegevoegd, bij hst opmaken der begrooting is -reeds naar de meest mogelijke zuinigheid gestreefd. Reeds op 15 .Augustus werd hierop do aandacht van de hoofden van dienst ge vestigd, maar dit heeft tot nu toe wei nig resultaat opgeleverd. Nu de hoofden van dienst niet zelf kun nen bezuinigen zullon B. en W. waar noo dig, nog een nader onderzoek instellen en in elk geval een zoo streng mogelijk toe zicht op de uitgaven houden. Van 'n speeialen bozuinigingsin- s-p'ecteur verwachten B. en W. weinig heil. Naar inkrimping van perso neel wordt gestreefd, maar, dit kan slechts geleidelijk geschieden. Ernstig Avopdfc overwogen in hpeverro in navolging Aran diet Rijk en Van andere gemeenten door veilen ging van den ar- 'tfeid&diuir weder tot vermindering van personeel en tot beperking van de uitgaven kan worden gekomen. Bij slice vacature wordt nagegaan of wel een nieuwen titularis benoemd dient te worden, of dat met aanstelling van iemand in lageron rang kan worden vol staan. Bij een vacature in het college van sc h o' o 1 a r t s e n door hot vertrek van Dr. Duffels bleek dit echter niet mogelijk. Minstens vier schoolartsen zijn noodza kelijk. Het stelsel van rantsocnearing verdient volgens B. .on W. geen aanbeve ling en is practisch niet uitvoerbaar. Bezuiniging op de salarissen is alleen mogelijk door octn algemeen© sala risherziening. waartoe echter geen voor stdien doer B. en W. worden gedaan. Op den Geneeskundi gen Dienst kan naar het oordeel van B. ein W-, met meer worden bezuinigd, dan reeds gedaan werd door -de opheffing van de gemeente-apotheek en de_ beper king op de kosten voor ontsmetting. In tegenstelling met een door een der leden gemaakte opmeiking, komt hot B. en W- voor, dat door de bedrijven Avel degelijk een matige mvinst mag Avor- aen gemaakt. Voorts wijzen B. ©n W. or non op, dat d© begrooting voor 1923 ten .opzichte van die voor 1922 oen lagcro raming aangeeft van f 288.882. Gemeentelijke aankoop en distributie Aran groenten achten B. en W. en- gewenscht. Onderzocht wordt in hoeverre aan de consumenten to hooge prijzen Avonden gevraagd- Do aankoop en distributie van melk wordt eveneens ontraden. v Anders staat het met den verkoop van vi-sch, waartoe Averd overgegaan om den menschen visch to leeren eten, welk doel ten volle bereikt is. (Waaruit dus volgt dat deze tak van dienst overbodig is ge worden). Omtrent don woningnood wordt opgemerkt dat mot. voorschot iugevolg© de WoningAvet in totaal 1470 woningen zijn gcbouAvd of in aanbouAV zijn. Bovendien heeft do gemeento nog me dewerking toegezegd aan den bouw van 374 woningen, welke plannen echter niet konden Avorden uitgevoerd daar heit Rijk geen gelden, beschikbaar stelde. Pogingen om steun te krijgen voor den bouw van semipermanent© Avoningen ten behofwe van de opruiming van krotten hadden geen resultaat. Binnenkort hopen B. en W. met voorstellen hieromtrent te kunnen komen. Krachtig wordt weersproken de bewe ring, dat niets of slechts weinig wordt ge daan tot bestrijding der werkloos heid. Met de uitvoering van werken in ei gen beheer wonschen B. c-n W-, gezien de ervaring, niet voort te gaan- Tegen- het uitvoeren van improductieve werken, al leen om werk te verschaffen, zijn B. on W; gekant. Voorts wordt er nog -op gewezen, dat, behalve ten opzichte van functies die meer speciaal de or \Touwen plegen te worden verricht, slechts hoogst zelden vrouwe lijk personeel wordt aangesteld, dat de kaarten, der ongeorganiseerde arbeiders geregeld worden gestempeld en dat aan de vernieling der straten enz. door vrachtauto's volle aandacht wordt ge schonken. Vermelding verdient nog, dat het hef fen van een belasting van v r a ch t- a u t o 's bij B. en W. in overweging is. Uit de schriftelijke gedachtenwissjeling •bij de artikelen blijkt nog dat een voor stel tot verhooging der opcenten op de Verme g.ens-B©lasting zóoals door een der leden gewenecht werd, niet is te verwachten. Bijzonder belangstellinghad in de af- deelingen -de Zakelijke belasting o p het B e d r ij f. Indien de financieel© toestand der Ge meente beter wordt, zijn B. en W. bereid te overwegen in hoeverre deze belas- tng om te beginnen kan worden vermin derd- y Thans echter hebben zij geen vrijheid een voorstel tot afschaffing of verminde ring aanhangig te maken. Daar het aantal honden toeneemt, kan -ook een stijging van de hondenbelas ting worden verwacht. In verband met de hooge kosten van de Kweekschool wordt medegedeeld dat toe name van het aantal leerlingen Avordt ver wacht. Op vermindering van de hooge kosten van het v. d. Werf park (f5.000.kan vooralsnog, niet worden gerekend. In een volgend nummer hopen wij nog aandacht te schenken aan wat omtrent de u i t g a v e n werd opgemerkt. Wij dcolen thans alleen ïiog mede, dat tengevolge van aangebrachte wijzigingen nog een besparing, is .verkregen van f1350. STADSNIEUWS. Geref. Schoolveréeniging. Voor de school Lusthoflaan word gis terenavond een Ouderavond gehouden. De gymnastiekzaal bood een gezelliger aanblik, toen om 8 uur de Voorzitter, de heer T. S. Gosliiiga, de vergadering opende. Ruim '100 ouders warefi aanwe zig, benevens de hoofden der andere scholen en ©enige bestuursleden. Nadat een psalmvers was gezongen en een ge deelte van Gods Woord Avas gelezen, sprak de voorzitter een kort openings woord. Vervolgens sprak het hoofd der school, de heer T. Bak erna over het onder werp „De Bijbel op school, maar vooral ook thuis". Op zeer aangename wijze toonde spre ker aan dat de opvoeding op school en in het gezin, en dat -ook vooral het lezen van den Bijbel bij de opvoeding een be langrijke plaats inneemt. Hierna werd eon kop koffie aangebo den en gelegenheid geboden de school te bezichtigen en in de lokalen het Werïc der leerlingen te bezien. Na de pauze sprak de Voorzitter als penningmeester der vieroenigin-p nog een kort woord om te trachten te weerleggen do thans- algemeen© gedachte dat do ver een i ging nu geen geld meer noodig heeft. Wel betaalt lliet Rijk thans de salarissen enz. maar juist voor het Christel ij le o in onze scholen moet d© veroeniging zorgen en dit kost geld ©n een veroeni ging met vier scholen en een jaarlijksch budget van f 100-000 kan ook'zonder geld niet Averken. De opAvekking om zich op te geven al§ donateur was niet tevergeefs, want. la ter zagen wij ©enige ingevulde biljetten, terwijl vele circulaires werden medegeno men, dio natuurlijk, thuis -werden inge vuld en dan terug bezorgd. Vervolgens sprak Mej. C. A. vp Dorp over „Wat Uw kinderen lezen op school". Aan-de hand van uitgereikte leesboek jes voor leerlingen der tweede klasse werd aangetoond hoeveel aangenamer de Arerhaaltrant is en hoeveel smakelijker-de plaatjes zijn dan vroeger. Aangetoond wc-rd dat het pok van groot belang is, welke verhalen er gelezen worden. Door cenige oudere Averd vervolgens aangegeven op welke wijze deze ouder avonden nog aantrekkelijker kunnen wor den gemaakt. Do Voorzitter sprak een slotwoord on vertolkte zeker aller gevoelen als 'hij sprak van een welgeslaagden avond. Na het zingen van Ps- 72:11 eindigde do heer Bakema met dankzegging. Rusthuis. Door d©n kerkeraad der Gereformeerde Kerk alhier is gisteravond in publieke veiling aangekocht, het groote "heerenhuis aan de Hooigracht no. 38 voorheen .bewoond door Avijlen Mevr- du Rieux ten behoeve der diaconie >om t© worden ingericht tot - Rusthuis voor Ouden van dagen. Het pand, ©lat met flinkon tuin zich uitstrekt tot aan de Middelweg en circa 700 M2. groot, is, is aangekocht voor do som van f 20.500. Statenverkiezing. De ui (slag van de Donderdagavond door de A. R. Kiesvereen. gehouden stem ming voor de groslijst van candidates voor de Provincial© Staten is als volgt: Mr. F. E. Briöt 439, K. Brants 375, W. Pera 371, W. Warnaar, Sassenheim 265, Ds. G. H. Beekenkamp 240, R. Zuidcma 232, F. Elkorbout 215, Dr. G. van Es 189, J. Noorlandt 189, T- S. Goslinga 183, J. Karstens 166, Mr. P. G. Knibbo 152, P. J Mulder 149, J. Slechtenhorst 134, A. Mul der 132, G. IDiyper 130. P. Boot Jr. 92, R. Ouwehaod flat wijk 79. on A. J- Seho- neveld 63. Do eerste 10 namen zullen dus aan da Kieskringcentrale voor de groslijst wor den aangeboden. Uitvoering van Elias". Dit werk van Felix Mendelssohn Bar- tholdy werd gis! erena vond door de R.- Kath. Oratormm-Vere©iniging" uitgevoerd in d© Stadsgehoorzaal. Het is een der be langrijkste scheppingen van den mrester. E enerzijds spreekt er uit de bewondering die Mendelssohn kociêterd© voor do klas siek© werken van Bach en Handel; ander zijds toont het door dramatisch^ behande ling en aanwending der instrumenten de verwantschap van don kunstenaar met oen nieuwe richting in de muziek. .Sinds de eerste opvoering van „Elias" zijn meer dan 75 jaren verloepen. Toch heeft deze uitvoering bewezen, dat hot een werk is. da-t ons nog boeien kan door zijn friechheid en zijn bekoorlijke melo dieën, die hier minder naar liet sen timen- tecle neigen, dan in so-mmige andere van Mendelssoh ns werken - Het oratorium verhaalt, do belccd Rij- bolsche geschiedenis van den profeet El ia. Het geeft verschillend© episoden woer als: de voorspelling van ©le droogte, be delingen van den profeet, te Zaroalh, het •gebeurde op don Kar nietveryo1 s fin het (woede deel) do vlucht van ©Dn nro- feet naar de woestijnde vererhiP'^g van .God aan hem ©n zijn opneming ton he mel- Vooral zij, voor wie do gewiMe ge schiedenis nog niet vreemd geworden is, hebben - zich kunnen verplaatsen in den gedachten gang van don componist en iels kunnen meevoelen van de cmolie. die do aanleiding is geweest tot het scheppen van „Elias". De uitvoering kan over hot algemeen, goed geslaagd genoemd worden. Dc R.- Kath. Oratorium-Vereen i ging is, wat haar loden' betreft, goeddeels 'een veort- zetting von ..Arli et Eeligiori" cn doet daardoor ook een po-r.de prestatie ver wachten. Die verwar-htmg word met be schaamd. Met name blonk het koor uit in „Wer bis au das Endo bcharri". en ook in die. passages, AA'aarin de Baalpries'ers hun god aanroenen, dio hen n'V verhoort. Al 61 cr kor wordt dan hun roepen, tot het overgaat in do driftige Avanhoopcuding: „Baal, geef ons antwoord." Dg solisten waren niet minder goed. De sopraanpartij vervulde Frau Baronin Emy von Steilen, een zangeres, met ©en omvangrijke en heldere slc-m begaafd. Do alt, Mej. Nannv van Nos, blonk uit in c'a bekend© aria: „Sei stille dm IPrrn". die zij heerlijk vertolkte. De H-H. Holl^aus en Nelissen zongen de tenor- en baspar tijen.- Vooral de bekende Nclésen. met zijn mooi bosgeluid, maakie lere'ond ©en uil stekenden indruk, toen hij de uitvoering opende met Elias' profetie van de ki rren de- droogte. Een solist© wier naam het program niet vermeldde, zong mee in en kele meers I cm mi.ge solo-pr ssages. terwijl in een enkel cn dubbel „quartet enkele koorlodcn meowck I en De -orkestbegeleiding, door leden van het Residcnlio-orkc-I, was niet al te sterk. Do samenwerking tusschcr. orkest en executant (en) liet mot name 'o w:n- schen over in no. 4. waarbij Ilolthans do „Obadja"-rol vervulde. Het oikcrt ayos zeer goed in ©le begeleiding van ,.Es ist geinig! so nimm nur. Herr, meine Sce'e!" wat Neliescn bijzonder goed zong. Ook kon men Mendclssohns instrumentatie daarbij bewonderen vooral in de aanwen ding der cello's. De jonge dirigent. Aug. i3me!s uil den Haag, verdient lof A'oor zijn werk. cn word, mot zijn medewerkers, na afloop der uitvoering, ©ioor het. talrijke publiek hartelijk toegejuicht. Het was een avond, waarop de uitvoe rende veroeniging, met genoegen kan te rugzien. „Armenzorg." Der gewoonte getrouw biedt het Bestuur eter Vereeniging „Armenzorg" aan de leden langs dezen Avcg een kort verslag aan over l\et jaar 1921—22. In het Bestuur werd Me vrouw Do Vries—Do Vries vervangen door Mevr. de Jong—v. d. Kloot Meijburg en Mevr. v. d. Lip—Schudel door Mejuffrouw Coebergh. Het getal der werkende leclon bleef gelijk. Het aantal der verzorgde ge zinnen eveneens. Wel konden sommige worden afgeschreven wegens voldoende in komsten maar anderen vereischlen onze zorg door sterfgeval, ziekten, verminderde verdiensten of anderszins. Vooral weduwen' met onverzorgde kinderen werden bezocht^ j /waarbij vaak gelegenheid Avas, om oudere kinderen t© bewegen tot meerderen finan- cieelen steun in. liet gezin. Maandelijks werden, ongeveer 3164 liter melk verschaft, waar noodig ook eieren, terwijl een bedrag in geld werd uitgekeerd van f 1935. Of- schoon de Vereeniging hoofdzakelijk mo re elen steun verleende, kon toch hulp itf

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1