Keukenrekken
Dagblad voor Leiden en Omstreken
ABONNEMENTSPRIJS
IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN
WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN
PER KWARTAAL *2.50
PER WEEK (0.19
FRANCO PER POST PER KWARTAAL 12.90
3de JAARGANG. - WOENSDAG 1 NOVEMBER 1922 No. 783
Bureau: Hooioracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936
Aü-VERTENTlÉ-FKiJ
DES ZATERDAGS f 0.30
PER GEWONE REGEL 10.224
KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens
30 woorden 50 cent; Zaterdags 75 cent
bij vooruitbetaling.
INGEZONDEN RECLAME* 'ER
Dit nummer bestaat uit twee bladen
V Gemeentelijke autonomie.
Inzake de gemeentelijke autonomie gaat
het nu zoo laogzamertbanid precies den
verkeerden kant uit.
Met name d'oor de Anti-revolutionaire
partij is er steeds voor gestreden dat do
gewestelijke en gemeentelijke autonomie,
voorzoover deze niet strijdt met de
eisdhen der Staabseentbeid en de rechten
van enkele personen niet onbeschermd
laat, meer tot haar recht zou komen.
Dr. Kuyper is hierin voorgegaan.
Toen in 1895 in de Tweedie Kamer aan
de orde kwamen wetsontwerpen ter voor
ziening in de regeling, enz. van de huis
houding der gemeenten Opsberland en
Weststeülingwerf, eprak Dr. Kuyper diit
Moeke wocTd
Bij den geest der oentraiüsatie vindt
men, als ik dat min-fijne beeld gebruiken
mag, altoos zekere voorliefde voor het
kunstgebit boven het natuurlijk gebit-
Bij dezen Minister ontmoet men tel-
ikens zijne voorliefde voor de regelmatig
heid, voor het nette en het ordelijke.
Welnu dat is het juist, waardoor het
kunstgebit boven het natuurlijike uit
munt, terwijl daarentegen het natuur
lijk gebit die eigenschappen mist.
Maar en dit is heb waar het om
gaat in den kunstband ontbreekt de
zenuw, die wel eens pijn veroorzaakt
en daarom storend werkt, maar waarin
het leven schuilt.
En zoo ook, wanneer wij den weg op>
gaan om de gemeentebesturen meer en
meer aan banden te leggen en hunne
rechten te beperken, en orde en regel
maat over het leven te laten briump'hee-
ren, dan zullen we zeker een keurige
orde en regelmaat verkrijgen, maar
de zenuw van het leven,
waardoor alleen onze v r ij-
heid bloeit, ook bij onze ge
meentebesturen, gaat dan
o n h e r r o e p e 1 ij k d o o d en kan niet
meer tot re age eren worden gebracht.
Sinds is er veel veranderd.
Meerdere idealen -werden zoo al liiet ver
wezenlijkt, dan toch dichter benaderd.
Maar inzake de gemeentelijke autono
mie zijn we weinig gevorderd en de
vrees is niet denkbeeldig, dat we steeds
verder van het goede spoor afdwalen
Onze gemeentewet berust op uiitnemea
de beginselen.
Maar inplaats dat die wet nu gebruikt
wordt, om de gemeentelijke autonomie
meer tot haar recht te doen komen, zoo
als het Program dat wensoht, sohijnt er
onder de hoogere besturen een streven te
zijn om de gemeentelijk© zelfstandigheid
geheel te vernietigen en de gemeenten te
maken tot onderdeelen van het Bijk.
Een echt revolutionaire poging.
Er ia een tijd geweest dat gemeentelijke
zelfstandigheid te vèr werd doorgevoerd,
en dat we kregen allerlei staatjes in den
Staat, tot groote schade van het. geheel
Toen bij de Fransche revolutie veel dat
niejt goed was, werd afgebroken en wegge
ruimd, heeft men echter niet alleen de fou
ten, dii© aan 't bestaande stelsel Hoefden,
niet alleen de uitwassen vernietigd, maar
ook het goede beginsel vernietigd.
Het Rijk werd eenvoudig in een bepaald
aanbal stukken geknipt, disc niet die minste
zelfstandigheid hadden.
Later hebben beter© beginselen gezege
vierd,
Maar nu gaat het weer mis.
Er wordt niet, als in de revolutiedagen
met ruwe hand ingegrepen maar stelsel
matig worden de gemeentebesturen van
alle macht beroofd.
D© gemeenteraden, die de de gemeenten
heeten te besturen, hebben zoo goed als
'niets meer te zeggen.
Ze worden eenvoudig opzij geschoven.
Niet alleen, als punten vrnalgemeen
belang aa.n d© orde komen, maar ook bij
zuiver huishoudelijke aangelegenheden, tre
den God. Staten dwingend op.
En als Ged Staten het niet doen, dan
ia er nog de hooge Regeering om dp ge
meenten aan banen te leggen.
Voor alles en nog wat, worden regelen
gesteld.
Wij geven géén voodbeeLden.
Wie gewoon is de raads verslagen te lo
zen en meer nog, wie geroepen werd een
gemeente te helpen besturen, weet er alles
van.
Slechte een enkel, maar dan. ook sterk
sprekend staaltje.
In een zekere gemeente werd besloten
het salaris van den Ontvanger te ver
lagen.
Niet om dien ambtenaar onaangenaam
t© zijn, maar om de eenvoudige reden, dat
or voor hem zoo goed als niets te doen
was
Zijn arbeid was dermate verminderd,
dat hijzelf een verlaging van zijn salaris
uitermate billijk oordeelde.
Maar Ged. Staten die nu eenmaal alle3
beter weten, haalden door dit besluit een
fitrpep.
B. en W. en de Raad, die zich inspanden
het belang der gemeente to dienen,
werden zonder vorm van proces in een
noek gezet.
rii200. '16t over **e linie,
Ged, Staten hebben hun regelen en stel-
selen en alles wat daarvoor ook maar even
afwijkt, wordt afgekeurd.
Wij krijgen op die wijze, zooals Dr. Kiujr-
per opmerkte, een keurig© orde.
Maar ook een doode en doodende
orde.
De zenuw van het leven, waardoor al
leen onze vrijheid! bloeit, gaat op die wijze
onherroepelijk dood.
Of wil men een ui top raak van Mr. van
Idsinga:
De bes tuu rsme chaniek van het Centrale
bestuur, beteekent het onttrekken aan het
bestuur aan heb volk en daarmede do lang
zame versuffing en wegkr im
ping van de zelfstandige gemeenschap,
dié een voornaam element is der constitn
tioneel© Monarchie"
Dat is niet teveel gezegd.
Groot© belangen staan hier op het spel.
Het wordit daarom tijd, dat tegen heb on
gemotiveerde dwingend optreden van Ged.
Staten e.en krachtig protest wordt gehoord
Gaan we in de aangegeven richting door,
dan zuilen binnen enkele jaren onze ge
meenten worden bestuurd door enkele
ambtenaren, die misschien- de gemeenten
niet bennen en die zeker in de gemeenten
niet békend' zijn.
De zenuw van het leven is nog niet
dood.
N o g is het niet te laat.
Maar daarom is het nu ook de tijd om
met kracht op te komen voor de zelf
standigheid der Gemeenten.
STADSNIEUWS.
Hervormingsdag.
Een groote schare had zich gisteren
avond opgemaakt om in de historische
Pieterskerk den gedenkdag te vieren der
kerkhervorming.
Onder het zingen van de schoen© woor
den van Gezang 3:1 en 2: „Wij loven
o God, wij prijzen Uwen Naam4' en. het
„Profeten martelaars- vermelden daar
Uw ,eer" -betrad de eerste spreker D s. W.
Th. Boiesevain den kansel.
Nadat nog gezongen was Ps. 118:11
hield Spr. een rede naar aanleiding van
Phil'ppenzen 3:315.
Uitvoerig behandelde Spr. het wezen
van de reformatie en do wijze waarop
zich die in de verschillende landen en cn-
dor de verschillende toestanden heeft ge
openbaard, hoe er goon gebied is waar
niet gevonden wordt de doorwerking van
de beginselen.
Meerderen mennen dat men door aan
de historische eigenaardigheden te raken
raero ook het beginsel zelf raakt. Zoo
houdt men ook in de Herv. Kerk nog
vast aan historische vormen terwijl men
denkt dat andere de beginselen wonden
aangetast. Zoo ook in onzen strijd togen
Rome. We moeten voorzichtig zijn, aldus
Spr., dat men het beginsel niet vereenzel
vigt met do doorwerking der begin
selen.
Ook Luther en Calvijn hadden verschil
maar over de doorwerking. Het is door
heel de historie gegaan zooals geschreven
is: „Do ergernissen moeten komen, maar
woe den mensch door wie de ergernissen
komen."
Spr. vraagt zich af waarom men juist
telkenjare Luther's daad herdenkt, ter
wijl toch het Calvinisme het meest in on
ze landen ie doorgedrongen. Volgens
spreker's meening komt dit omdat Luther
meer .een Paulus-bekeering heeft, door
leeft en daardoor ook op kon komen
voor de .religie die dreigde -onder ie gaan
"in de aspiraties der mystiek en do presta
ties- der moraal.
Er was bij Luther een heilig moeten
om de beginselen te laten doorwerken dat
niet de mensch door allerlei middelen
moet opklimmen tot God, maar dat God
de Heilige, de Souverein tot den mensch
wil neerdalen. Luther heeft in Gods
kracht don Bijbel weer in handen der leo-
lcen gebracht en daardoor oen bres gesla
gen in de Roomsche priesterschap en de
Roomsche Kerk getroffen in het hart in
het offer .der Mis. Hij heeft weer gestuwd
tot het; aanbidden in geest in waarheid.
Rome zegt dat de hervorming was een
trachten om op een makkelijke mani-c-r
van het vagevuur af te kernen. Wij roe
pen haar toe of voor dat „ideaal" duizen
den hun leven inderdaad zouden hebben
gegeven.
Do hervorming hooft ons gebracht de
vrijheid waarmee Christus ons heeft vrij
gemaakt, en daarom is de hervorming een
van de hoogtepunten van het christendom
waarin God Zijn volk bezocht en wij, het
nageslacht, dat Pand ong (toevertrouwd,
te bewaren.
Hij, die zoo getrouw als sterk is, zal
Zijn werk aan ons voleinden.
Do Gemeente zong na het uitspreken
van deze rede, de twee eerste verzen van
het Lutherlied (Gez. 264:1 en 2) waarna
de tweede spreker, D s. P u n s e 1 i e, op
trad.
Hot kenmerkende verschil tusschon Ro
me en ons. aldus Spr., ligt daarin of wij
de vrijheid van den chrit-lenmensch aan
durven ja of neon.
Rome heeft niet gedurfd en daarom is
do Roomsche Kerlc uitgegroeid tot een
machtig -ppedagogisch instituut dat haar
leerlingen met voorlichtende zorg onder
houdt.
Men zou de gelijkenis kunnen vormen
N.V.Leidsche Ijzerhandel
T/h Firma J. C. Bernard
IKT 22-26 - i
Diverse rnooia décors.
VGORDEELIGE AANBIEDING.
10
van een moeder die haar kind leeTt loe
pen. De moeder gelooft on hoopt dat het
kind later op eigen boenen zal kunnen
staan.
Rome nu is een moeder die nooit ge
looft dat haar zo>on nog eens zelfstandig
zal raken.
Daarom juist o m tuint zij of traeht al
thans te omtuinen het geheele wereldge
beuren door de machtige band der hiërar
chie die zich weet in te leven in dé meest
gewone levensverhoudingeai der men
sehen en deze stuurt in de richting zooals
de „Kerk" het wil.
Nooit geeft Rome aan haar zonen de
yolkomen vrijheid, de vrijheid van een
christenmensch. Indien wij dit wel doen
en staan in de vrijheid waarmee Christus
ons vrij gemaakt heeft, dan slaat Rome
de angst om het hart en hijscht het den
stormbal.
Zeer veel Protestanten cehter beschou
wen die vrijheid als zuiver negatief: het
losmaken van boeien. Daarom zeggen zij
ook op 31 Oct.: „Ik ben niet Roomsch en
ik ben verlost van den Paus" en zij gaan
in het niet-Reomsch zijn op. Men heeft
twee soorten van vrijheid: de formeele:
vrijheid van onderzoeken, do materieole:
d© rechtva,a,i'd;gmaking door het geloof.
Velen beroepen zich zoo hartstochtelijk
op 't eerste, dat ze aan het tweede nooit
toekomen en slechts letten op het- losma
ken der banden. Dan offert, men aan
„den Geest diesteeds ontkent" en heeft
da e rom geen toekomst.
Nooit kan mon leven van het negatie
ve. want wie leeft van het afbreken van
een andermans huis, zal stikken, in de
brokstukken der ruïne.
Als dat ons geloof is. dan heeft Rome
gelijk wanneer het Calvijn op één lijn
stelt met Strausz en Luther met Lenin en
zegt dat revolutie en anarchie niets an
ders zijn dan vruchten van reformatori-
schen bodem. Als we zoo negatief zijn dan
verdienen we niet anders.
Hoeft, dan de Paus in zijn smadelijke
Borromeus Encycliek gelijk? Neen, waait
als we zuiver negatief waren dan zouden
we nooif herdenken 31 October maar 10
Dec. 1520, de datum dat. Luther de pau
selijke banbul verbrandde.
Voor de reformatie Is vrijheid nooit
goweesst het afwezig zijn van banden,
maar het wegbreken van alles wat g(y
s'eld w-as tusschen den God der genade en
een zoekende menschenziel. Het protes
tantisme heeft uit het stof gehaald het
Nieuwe Testament, dat nergens negatief
is, maar spreekt van de vrijheid waarmee
Christus ons vrij gemaakt heeft en d i e
vrüheid is gebondenheid aan God.
Rome heeft gezegd dat do reformatie
een vergissing der historie is geweest, die
zoo spoedig mogelijk moot, worden uifcge-
wischt, maar Rome heeft noioit aange
durfd die vriiheid van een christen
mensch. Hoe moeten we dc goederen der
reformatie bewaren? Hoe moeten we
slaan tegenover de Roomsche propagan
da. Niet door een lesje te geven in het
schelden op Rome en door een dosis venij
nigheden en pikantighedm bij sommige
gelegenheden aan dat adres te lanceeren
met de stilzwijgende instructie om dit en
dat gezegde bil die en die gelegenheid den
viïand onder den neus te wrijven.
Wij moeten geen negatieve maar posi
tieve actie voeten. We moo:op. niet ala
Protestanten onze niet-Roomschheid gaan
ui! kramen cn dan maar eens flink gaan
ketteren op Paus en priesterdom. Maar
wij Protestanten hebben de roeping te
toonon wat het is Protestant te ziin, te
doen zien dat we rijker zijn dan de Room-
schen, die zoeken een antwoord op hun
zielevragen en het niet. vinden.
Wo moeten, desnoods zonder woorden,
laten zien, dat wij God hebben gevonden.
En dan gaan we goon geniepigheidi.ee en
handige zetjes aan Rome's adres richten,
maar dan laten we door ene geloof zien,
dat we geen mooie praatjes rondstrooien;
dan zal Rome •erkennen, dad de reforma
tie niet is een vergissing dor historie. Om
dit te toonon hebben we niet als Rome
noodig oen voreeniging voor de propa
ganda, maar moeten we het licht dat ons
gegeven is, onze heerlijke positieve begin
selen uit laten schijnen.
We worden wel wat norveus gemaakt
voor d:e Roomsche actie en men roept:
waar moet liet met ons Protestanten heen.
We moeten laten doorwerken de eenvou
dige geloofswaarheden in eigen hart en
leven. Als we dat niet doen, dan verdie
nen wo niet anders dan allen Roomsch te
worden.
Wc moeten het kapitaal der reformatie
in eigen beheer nemen. Dan is er voor
onze beginselen neg wel plaats ©n dan
zullen wo ons toonen ads menschen die
met zeggen dat zij God vinden kunnen,
maar die God gevonden hebben. Wij
worden geplaatst voor do persoonlijke
vraag, welke positieve vruchten die heer
lijke beginselen in ons eigen leven gedra
gen hebben en komen vanzelf tot de ver
ootmoedigende vraag hoever wij" van on
ze voorvaderen 'afstaan, die goed en bloed
voor hun beginselen over hadden. Wij
moeten de positieve geloof-shoerlijkheid
laten zien. Dat is propaganda op zich
zelf. Dan behoeven we geen speciale ver
een iging te stichten om de Roomsch en to
bekeeren, want dan zullen zij zelf zien
dat ze armer zijn dan wij. Dan zullen zij
ook wenschen van een verloren zondaar
tot. een koningskind gemaakt te worden.
We - moeten het welLicht afleggen tegen
Rome wat aantal betreft, maar we win
nen het aan innerlijke kracht. De Room
sche Kerk houdt den mensch klein, omdat
zij de vrijheid van den christenmensch
niet aandurft,, maar wij staan in die
vrijheid en zijn fier op dien rijkdom des
heils.
Dan verstaan wij dat „Jede Gabe hat
cine Aufgabe" en zullen onze beginselen
uitdragen.
De gemeente zong nog Ps. 68:14 en be
ëindigde zoo den heerlijken avond met
„Versterk hetgeen Gij hebt gewrocht,
„En laat Uw hulp, door ons verzocht
„Uw volk voortaan verhoogen."
Ambtsaanvaarding Prof. Muller.
In het Groot-Auditorium van het Aca
demiegebouw hield Dr. F. P. Mulle r,
Arte voor Zenuw- en Zielsziekten, toege
laten als privaat-docent bij de faculteit
der geneeskunde, tot opening zijner col
leges bij de Leids'cho Un-ivcrsitc:1
icpenbaro les ovor het onderwerp „P s y-
c h o p a t h o1o g i e en Psv
1 y s e".
-De gonoesheer, aldus Spr., heeft niet de
behandeling, hetzij van het zieke
lichaam, het zij van den zieken g o o s t
tot, taak, maar van don zieken mensch.
Wie dit beginsel onderschrijft, zal tevens
de meening doelen dat de ziektekunde
van den geest evenzeer de aandacht van
den geneesheer verdient als de ziektekun
de van liet lichaam.
In do eerste helft dor vorige ec-uw
Hecrschten omtrent de zielsziekten nog
vrij algemeen opvattingen die deze aan
doeningen buiten het eigenlijke gebied der
geneeskunde plaatsten. Men rekende baar
min of moer tot het gebied der wijsbegeer
te te bchoOTOn. Eerst gaandevteg- moest
dergelijke opvatting het veld rei men voer
de meening dat zielsziekten borsonsziekten
waren, een mooning die overigens in het
geheel niet nieuw was, daar zij reeds
door Hippocrates was verkondigd.
De pathologische anatomie d-nr herse
nen verschafte op den duur evenwel onvol
doende bevrediging waar het gold tot een
recht begrip der zielsziekten te geraken.
Het was dus noodig do lijders aan ziels
ziekten ook psychologisch te onderzoe
ken.
In oen tijd dat het materialisme hoog
tij vierde en men het een groote dwaas
heid vend zich met vraagstukken van
wijsgeerigen aard bozig te houden, zooals
de vorige eeuw heeft gekend, viel het den
onderzoekers moeilijk, het onderscheid
tusschen het geestelijke en het stoffelijke
violdoende in het oog te houden.
Eene zedelijke indeeling in-'ziekte eenhe
den leverde ten aanzien van de zielsziek
ten groote bezwaren op. Nadat allerlei
indeelingen beproefd waren, gelukte het
eerst omtrent het begin dezer eeuw aan
Koraepelin eeno wijze van indeeling ie
vinden, die aan de behoefte cm de ziekte
gevallen to dctermwieorcn meer algemeen
wist te voldoen. Dat zijn indeeling verbe
tering behoefde, werd al spoedig door Jel-
gersma aangetoond.
Na to hebben gepoogd woer te geven
wat de .ontwikkeling dor nsyekopatholo
gie voornamelijk heeft belemmerd, tracht
Spr, aan te toonon, dat de ontdekking
van nieuwe wegen van onderzoek haar
sedert eenigen tijd in staat stelt zich
veel ruimer te ontplooien, dan zij ooit
heeft gekend.
De uitkomsten die het psychoanaly
tisch onderzoek to.t mog toe heeft opgele
verd, plegen bij een eerste kennismaking
zeker wantrouwen te wekken, omdat zij
in zoo hooge mate af wijken van de gang
bare meening. Wat echter vooral vertrou
wen wekt bij degenen die er een dieper
gaande studie van maken, is de overeen
stemming tusschen do uitkomsten op zeen*
uiteenloopende gebieden.
Het lichaam toch is telkens weer an
ders dan het vroeger was; (te moleculen
waaruit het voor eenigen tijd bestond,
zijn gaandeweg alle door andere vervan
gen. Maar do geest duurt voort en neemt
steeds «oo in 6aam gesteldheid
Met oen lichaamlijke ztelde is er
iete nieuws in het lichaam gekomen, che
mische verbindingen die or vroeger niot
waren, woekeringen, van weefsel die men
te voren mi6to. Andere weefeolelementen
zijn echter verdwenen.
Bij ocno gees tel ijko ziekte komt
echter juist het, oude, het vroegere weer
voor den dag. Daarbij kan het later ver
worvene voor goed te loor gaan: er kan
oen dementi© ontstaan: het kan ook
slechts tijdelijk zich niot doen gelden.
Spr. moet ditmaal volstaan met oen
terugblik op efinige nieuwe opvat
tingen, die de psychoanalyse ons omtrent
geestelijke stoornissen heeft gebracht.
W anneer hij denkt aan hetgeen hij in het
begin zijner voordracht aangaande Wer
nicke hoeft gezegd, wil hij or tevens op
bedacht zijn, dat over een kwart eeuw
ook die opvattingen weer in vete opzteh-
ten veranderd kunnen zijn.
Spr. eindigt met de moening dat men
zich dient af te vragen of het, vooral na
dat de ooTlog en de daarop gevolgde ver
wildering ons geleerd hebben, wat al voor
de inaatschappeliike orde gevaarlijke nei
gingen in den mensch kunnen schuilen,
niet do voorkeur verdient de oude mate-
rieele dogma's op te geven, om d->cr een
bolero kennis van zijn eigen geest meer
bestand te zijn tegen de gevaren, d te y an
den kant van onze vorber»©*» T>ci<»ineen
ons kunnen bedreigen.
Ons Belang
Genoemde bond van Leidsche m...a-
kooplieden had gisteravond in de Graan-
beuirs een protest vergadering belegd tegen
de voorgestelde markt.geld verb oo gin gen,
en tegen alle tegenwerking welk© dsn laat-
shen tijd togen dez© organisatie wordt
waargenomen. De Voorzitter, de heer H.
Zoutend ij k opende de vergadering en
richtte, een woord van welkom tot de aan
wezigen, speciaal tot de schriftelijk ge-
noodigden wier opkomst in 't algemeen be
vredigend was. Alleen do raadsleden
waren minder goed vertegenwoordigd,
hiervan wou-en n.l. alleen de hoeren Jan
de Lange en K Sijtsma aanwezig.
Het is, zegt spr., heden voor de tweede
maal dat een dergelijk© actie door ons
racet, worden gevoerd. Bij de verolaatsing
van het marktterrein zijn wij, dank zij een
goed© organisatie, in hot gelijk gesteld.
Van dez© verandering zijn nu reeds do
- goede resultaten t© zien. Doch nu dreigt
een nieuw gevaar voor den marktkoopman,
n.l de voorgesteld© morktgsldverhooging.
Wel is door den heer Sij tenia in dezen een
klein succesje behaald d'^or het voorstel
len van jaarabonnementen, maar in dez©
regeling is toch weer een groot© fout inge
slopen, vrat betreft de betalingstermijnen
daarvan. Het is voor "e'en doorsnee--mvrkt-
kaopman onmogelijk om oen deraelü-k be
drag te reserveer^ -v- van '"uu
worden .gevraagd
Uit oenig© praotiacltp v .-uc*- den blij.ifc
duidelijk, dat de koe-man die rit den aard
van zijn artikel meer plaatsruimte noodig
'heeft, met oen zeer goede dag alleen nog
maar heeft gestaan voor de belasting.
Daarom hebben we voorgesteld, om, de
marktgeldheffing alleen toe te passen tot
een maximum van 10 M2, en wij vertrou
wen dat dit verzoek zeer goed 'ten
raad kan worden, ingewillicrd
Ook de houding van de Nept
Ohr. Middenstaixisorcna-nisatie valt
treuren. Heb was o m. de secretaris
laatstgenoemde organisatie welk© 12 Oct.
j 1 bij vaststelling van cjo merktveldve-r-
hooging zeid©, dat er een groot succes"
was behaald. (Geroep: absoluut ormnsM
Het marktwezen wordt door de verhoo
gingen allosbehal v© in med© bor,-"n co-
leid. Waar moet de koopman straks naar
toe? Do tijd komt weer aan dat hii Ifi h 18
uren onder allerlei weersgesteldheid zijn
beroep moet uitoefenen, wat vooral in het
naderend seizoen niet meevalt, terwi'l bij
koud weer het aantal kooners ook veel
minder is, waaronder de verdienste
dadelijk heeft te lijden. Daarom meet war
den gezorgd dat do niarktkooplaeden als
een intrigeer end onzer maatschappij in ons
vrije Nederland een to+A-i-w 1-"-r
dienen. (Applaus
Hierna verkreeg de, heer L. Croisetj
voorzitter van den Haags oh© n Marktkoop-
liedenbond het woord om te spreken over
„D© markt als algemeen belang". Toen ik,
zegt spr., uw uitnoodiging om hier heden
avond te spreken ontving, had ik door
aanvankelijk wel eenig bezwaar tegen, '"un
do, t ik over dit onderwerp al op meerdere
plaatsen heb gesproken en ik gaarne oor
spronkelijk wil blijven. Doch toen ik
e enigszins wond ingelicht omtrent do hier
heerschende toestanden, bleek het, dat ik
gerust oorspronkelijk kon blijven. Geluk
kig, want het heeft bij mij van mijn prilste
jeugd af, vastgestaan, dat ondanks alle
tegenwerking, ondanks alle smaad, en.
toon en verguizing de markt was, en nog
is, en altijd, zal blijveneen algemeen
belang. Het is natuurlijk een eerste
vereis ©hie dat een belangrijk gedeelte van
mijn betoog gewijd zal zijn aan het be
wijzen van deze bewering. Vooraf echter
wil ik mij bezighouden met de vraag, ho©
bet mogelijk is, dat ik ia den jare 1922, in
een stad ais Leiden, nog moet komen spre
ken over dit onderwerp. Het is genoeg be
kend dot in vele plaatsen, en ook in D©n
Haag een sterk© aetde wordt gevoerd tegen
het marktwezen^ maar wie op de hoogte ia
met het pre a-ad vies door den heer
N. J, Koopmeiners op het midden»-
stiandsoongres te Zwolle uitgebracht, zal
moeten toestemmen, dat hij daarin meer
het belang, don het afkeurenswaardige van
het marktwezen heeft aangetoond. Ge
noemde wees er o.m op, do ten tijde van
d© Kelten in ons land, reeds markten wer
den gehouden. Maar in liet Boek der boe
ken lezen we reeds in Genesis, van een
straat, waarmede volgens de voornaamste
verklaringen liet Forum of marktplein me©
wordt bedoeld. Dat was do plaats van de