Groote
Partijda;
Dagblad voor Leiden en Omstreken
KALENDER 1922
WOENSDAG It OCIOBE
SlÉÉieskring LEIDEI
3de JAARGANG. - DINSDAG 10 OCTOBER 1922 - No. 764
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936
ABONNEMENTSPRIJS
IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN
WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN
PER KWARTAAL R t *2.50
TER WEEK *0.19
FRANCO PER POST PER KWARTAAL M.90
VOOR DEN
1.
Morgen-bijeenkomst half II uur
Middag-bijeenkomst half 2 uur
V „Als een goet instrument."
Dat belooft eon m-ooi slot te worden
Woensdagmiddag op den partijdag te
Leiden.
Mr. S. de Vries Oz., oud-minister
van Financiën en lid van de Eerste Kar
mor zal 's morgens spreken over drei
gende financieel© gevaren.
Een actueel en uitermate prac
tised onderwerp, maar dat toch ook een
principieelen kant heeft.
's Middags spreekt Mr. J. A. dW 1-
d e lid van de Tweede Kamer, over o n-
ze taak met het oog op 1923.^
1923 belooft in meerdere opzichten
voor ons volksleven een zeer belangrijk
jaar te worden en daaruit volgt dat wij
in verband daarmede ook een zeer belang-
taak hebben te vervullen.
Over verantwoordelijkheid
sii -kt vervolgens de heer J. Schou-
éc eveneens lid van de Tweede Kamer.
moet een lust zijn oen man als den
tic Schouten, die telkens blijk geeft een
't verantwoordelijkheidsgevoel te be-
en, over dit onderwerp te hooren spre
ien.
En dan tenslotte komt D s. van
Lummel, die reeds jaren lang ons volk
heeft, aangevuurd en bezield.
Een man met grijs haaT, maar met
een jeugdig hart.
Ds. vau Lummel, die zelf gegrepen
werd door onze beginselen, en die altijd
weer met heilige bezieling voor die begin
selen het pleit voerde, versbaat de heer
lijke kunst om ook anderen te bezielen en
te begeesteren.
Altijd hoeft hij betracht te zijn „als
eon goet instrument."
En nu komt hij ook ons daartoe opwek
kon.
't Belooft een heerlijke dag te worden
Woensdag.
Op dan, anti-revolutionaire mannen en
vrouwen, op, naar Leiden. -•
Naar de Gehoorzaal!
Naar den Partijdag!
V Muziek en gymnastiek.
't Schijnt ons goed gezien van de Com
missie voor de voorbereiding van den
partijdag om ook nu weer het nuttige
met het aangename te oombineeren.
Do Calvinisten, staan beleend als eon
stijf en stroef volk.
En als we met goede, met echte Calvi
nisten te doen hebben, dan is daar iets
waars in.
Maar daaruit volgt niet, dat we het
hoofd moeten laten hangen en voor het
schoone dat God gaf het oog sluiten.
Wie waarlijk Calvinist is, mint niet al
leen het ware, maar ook het goede
en het schoone.
Daarom valt het toe te juichen dat op
don partijdag niet alleen gesproken
wordt, maar dat ook het oor zal genie
ten van de muziek en het o o g van maat
en orde van de gymnasten.
Uit alles blijkt dat aan de voorberei
ding van dezen dag groote zorg is be
steed.
Laat uit de groote opkomst blijken
dat deze moeite door ons anti-revolutio
naire volk wordt gewaardeerd
V De jeugd.
Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst,
heeft -eens een groot man gezegd.
Hierin ligt iets waars.
In elk geval is het van de grootste be-
fcekonis dat ook de jeugd de bezielende
menton in ons partijleven meemaakt.
Er is zóóveel wat onze jongelingen en
jcmged'Ochters aftrekt van den goeden
weg.
Do verleiding is zoo eterlc.
De kans is zoo groot, dat zij voor de,
hoogere dingen onverschillig worden.
Daarom moeten morgen ook onze jon
gelingen' en jongedochters van de partij
zijn.
De begeerte moet bij hen gewekt om te
zeggen of te zingen:
„Wii willen o o k zoo wezen,
Hun zonen (docht'ren) niet ontaard.
Wij, heden als voor dezen,
Den naam van Holland waard."
V Mannen, maar ook vrouwen.
Wie zijn vrouw liefheeft, laat ze thuis,
zegt het spreekwoord.
Maar wie dezen stelregel Woensdag in
toepassing mocht brengen, zou daarmee
op een allerzonderlingste wijze van de ge
voelens voor zijne echtgenoot© blijk ge
ven.
De belangrijke onderwerpen die ter
sprake komen, zijn ook voor onze vrou
wen van beteekenis.
De financieel© gevaren bedreigen ook
héér.
Ook de vrouwen hebben voor 1923 een
taak te vervullen.
Ook de vrouwen hebben hare verant
woordelijkheid.
Ook de vrouwen moeten zijn of ge
vormd werden tot goede instrumenten.
Ook de vrouwen hebben behoefte om
eens uit den dagelijkschen sleur uitge
trokken te worden om te worden bepaald
bij de groote beginselen die het leven be-
heexschen.
Ook de vrouwen moeten mee genieten
van den bezielenden zang en de strooiende
kunst.
Daarom wokken wij niet alleen de man
nen, maar ook de vrouwen op,
Woensdag den partijdag te bezoeken.
STADSNIEUWS.
DE PARTIJDAG.
Wij vestigen op verzoek van het rege
lingscomité van den Partijdag, nog in 't
bijzonder de aandacht op de in dit num
mer voorkomende advertentie, waarin
den houders van onverkochte
p r o- g r a m-m a 's in Leiden en in de
dorpen, dringend wordt verzocht, deze
exemplaren voor den aanvang der Morgen
vergadering te deponeeren aan de Ge
hoorzaal bij een der comitéleden. Wan
neer dit niet geschiedt, zou de mogelijk
heid kunnen bestaan, waar slechts 'n be
perkt aantal exemplaren gedrukt werd,
dat voor de middagvergadering geen vol
doende hoeveelheid programma's voor
verkoop aan de zaal aanwezig was, ter
wijl onverkochte exemplaren bij de ver
schillende adressen op de dorpen onge
bruikt lagen.
Men traehte dus aan het verlangen van
het comité te voldoen, en zorge er, of zelf,
of door middel van een plaatsgenoot voor
dat de resteerende programma's morgen
ochtend aan de Gehoorzaal zijn.
Het Java-Comité.
Voor het Java-Comité trad gisteren
avond in de Oosterkerk alhier op, D s. C.
M. Luteyn van Rijnsburg, om te spre
ken over: „De moederbelofte in het para
dijs."
De kerk was, jammer genoeg, slechts
matig bezet.
Na het zingen van Ps. 3:2, gebed on
heb lezen van Openbaring 12, las Ds.
Luteyn als tekst voor: Gen. 3:15.
Er zijn, aldus Spr. weinig woorden in
de Heilige Schrift, die zoo bekend zijn als'
deze eerste belofte in het paradijs na don
zondeval.
Wel staat de waarheid van onzen
Heer© Jezus Christus hier niet overduide
lijk, maar toch zien we hier als een knop,
die ons spreekt van het nieuwe leven.
Hier is sprake .van de slang en de
vrouw. Do slang is door den mensch ge
haat. Wij hebben er een afschuw van. Van
die beeldspraak moet worden uitgegaan.
Wij kunnen de slang, met onze hiel ver
morzelen, maar tegelijkertijd heeft zij
soms gelegenheid haar gift in onze ziel uit
te storten.
Wij hebben hier een woord van strijd.
Een strijd die God zelf gewild heeft; een
strijd, die zeer hevig en langdurig is en die
de grootste 6triid der wereld kan worden
genoemd en een strijd waarvan nochtans
de uitkomst niet onzeker is.
De mensch is door eigen schuld beroofd
van de heerlijkheid die God hem gaf.
Adam en Eva hebben gezondigd en be
vend stonden zij voor den Heere die hen
bestraft en Zijn oordeel aankondigt, 't 16
oordeel op oordeel; alles nacht en don
kerheid. En midden in al die donkerheid
staat de tekst, die een strijd op leven en
dood aankondigt.
We zien in do slang den Booze zelf,
die rekent op een volkomen overwinning.
Hij waant zich overwinnaar, rnaar hij v©r-
.geet de liefde en genade Gods.
God slaat Adam on Eva, maar aan zijn
liefde ontvallen zij niet. Hij laat hen niet
los.
Hij zet vijandschap.
Het is dus een 61 rijd die God zelf uit
lokt. God heeft er behagen in, midden
in het paradijs to brengen den oorlog.
Dat is een bewijs van Gods genade.
Hij laat don zondige® mensch niet aan
N.V.Leidsche Ijzerhandel
Firma J. C. Bernard
VISCHMARKT 22-26 - KOOUUGSÏEEG
9523 (ZIE KACHEL-ETALAGE)
zijn let o_ver. Hij is een God die strijd
voor zijn eer en daarom stelt Hij vijand
schap tusschen den mensch en zijn ver
leiders, tusschen het zaad der vrouw en
de slang.
Wat voor een strijd is dat nu?
Het is een strijd die zeer langdurig en
hevig is, een strijd van geslacht tot ge
slacht. In Gen. 4 zien we reeds dien strijd
als de aarde indrinkt het bloed van den
vermoorden Abel, van wien we tevens le
zen dat hij Gode behaagde. En zoo gaat
het heel de Schrift door en door heel de
geschiedenis.
Die strijd, die met de komst van Chris
tus in het hoogtepunt stond is er neg.
Het is de achtergrond van alles wat we
zien. We zien dien strijd in den boezem
der kerk, in de maatschappij, in ons eigen
hart. Overal zien we den strijd van het
Rijk van Christus teeen Satan.
Ook het zendingswerk is niets anders
dan het voortzetten, van dien 6trijd.
Daarom alleen i6 het. werk der zending
reeds een werk der Gemeente. Wie zich
rekent tot het zaad der Vrouw, kan niet
nalaten dien strijd te strijden. Genesis 3:
15 behoort in het werk der zending het
devies te zijn.
En welk een hevigen strijd is dat!
't Gaat op leven en dood; het is een
doodelijke worsteling. Zie maar naar het
Kruis. Daar zien we den Christus ster
vend, maar de slang den kop vermorze
len.
Dien strijd zien we ook in do geschiede
nis der Kerk en der zending. Welk 'n ver
deeldheid is er die de zegenende werking
van dezen arbeid wil 6tuiten. Er wordt
geworsteld met tekorten. Er is oen
schreiende financieel en nood.
Dat is ook een werk des duivels. Daar
om is het de taak der Gemeente sterk te
staan en haar taak getrouw te vervul
len.
Welk een zegen zou het zijn als allo be
lijders dezen strijd meestreden, als we
alle neutraliteit van ons gingen afschud
den en in den geestelijken 6trijd ook in
het werk der zending een werkzaam aan
deel namen.
Wij moeten ons leven leeren zien in het
licht der eeuwigheid. Zoo doet het ook de
H. Schrift in Openbaringen 12, waar de
grootste strijd gestreden wordt, die hier
op aarde wordt uitgevochten.
Als gevraagd wordt wat het zaad is
der Vrouw, dan antwoordt Spr.: die na
komelingsschap die naar den Heere
vraagt en den Heere dient, die Christus
erkennen als hun Hoofd en het weten dat
Hij de overwinning heeft behaald.
Het zijn dus medestrijders ondc-r hun
Hoofd Christus, Die Zijn kracht uitstort
in moedelooze en hopelooze menschen on
hen toeroept: Vreest niet! De kop der
slang wordt vermorzeld. Christus heeft
de overwinning behaald.
Dat is het Evangelie. Het is alles Gods
werk.
Adam en Eva zullen niet de volkomen
heid van dit woord begrepen, hebben,
maar wel hebben ze beseft dat God hen
zou voeren tot het licht en niet aan Sa
tan het laatste woord zou laten.
In de Openbaringen zien we de voort
zetting van den strijd, met als einde dat
de Satan gebonden wordt.
In allen nood en strijd - weten wij en
weet de Kerk, dat 'de overwinning zeker
is. Wij zullen de eerekroon dragen, door
U, om 't eeuwig welbehagen!
Na een vreesolijken strijd, die scheen
uit te loopen op een gesloten, graf, is
Christus als Overwinnaar opgestaan.
De kop van de slang is vermorzeld.
Zoo zien we in onzen tekst altijd den
naam van Christus, in Wien Zijn gansche
Kerk met alle leden besloten is. Ze zijn
overwinnaars in Hem! De kleinen even
goed als de grooten.
Welk een heerlijk woord, in 't bijzonder
voor hen die belangstellen in het werk der
zending.
Er is veel donkerheid, veel tegenslag,
veel wat ons drukt en afhoudt van het
werk. Er is zooveel lauwheid en flauw
heid, zo o dat we er haast toe zouden ko
men om het werk maar op te geven.
Doch nu komt onze tekst. Nu weten
we het: Zijn werk zal niet onder gaan.
Met Hem willen wo het wagen.
En dan ruischt ons in de Openbaring
het lied der overwinning tegen: De ver-
klager onzer broederen, die ken verklaag-
de voor onzen God dag en nacht, is neder-
gc-worpen; en zij hebben hem overwonnen
door het bloed dos Lams."
Tante Pos.
Men schrijft van hier aan Het Volk:
De lange winteravonden zijn op komst!
Zij worden aan den huiselijker, haard
vaak gesloten met het opgeven van raad
seltjes. De voorraad raakt misschien uit
geput en tante Pos, die lieve, oude tante,
zorgt voor nieuwe!
Door het Burgerlijk Armbestuur te Lei
den werd een brief verzonden aan het vol
gende zeer duidelijk getypte adres: Aan
den Alg. Ned. Meubelmakersbond, Gerrit
Doustraat 38, Leiden.
Blijkens poststempel werd deze brief
verzonden op 22-9-'22. 89 N. Hij kwam
terecht in Amsterdam en daar werd hij
zonder dat ©r naar het adres gekeken
werd in een postbus gelegd, waaruit hij
door den huurder der bus genomen is en
volgens aatiteekein'ng op den brief abu
sievelijk geopend. Daarna is hij, van deze
aanteekening voorzien, weer uit'Amster
dam naar Leiden gezonden op 27-9-4 N.
Op 28-9-22, tusschen 68 V. kwam deze
brief te Leiden terug en werd eerst be
zorgd des middags te half twee. De ver
zending naar een adres in dezelfde stad
van afzending had dus 6 dagen geduurd.
Wie dit raadsel oplost, kan rekenen op
de vacante betrekking van Directeur-Ge
neraal
„Irene".
Hebben wij reeds eenigon tijd geleden
gemeld dat het de veroeniging Wijk
VIII der Ned. Herv. Gemeente alhier ge
lukt was beslag te leggen op een tweetal
mooie panden aan de Haven ter stichting
van een wijkgebouw, thans kunnen we
nadere bijzonderheden hieromtrent mee
deden.
Een van de panden zal voorloopig nog
verhuurd blijven en het andore wordt nn
a.s. Donderdag te 3 uur officieel als Wijk-
gebouw „Irene" in gebruik genomen.
Aan- het oorspronkelijk pand is nog
niets verbouwd, maar met betrekkelijk
weinig onkosten zal men hier veel kun
nen verbeteren. De achterkamer is inge
richt als caihechisatiekamer en werd reeds
gisteren in gebruik genomen. De wanden
zijn o.a. versierd met een mooie beeltenis
van Luther en verschillende teksten. Men
deelde ons mede dat door een paar meis
jes de prachtige statenbijbel die men hier
vindt, gisteren aan Ds. Groot Enzerink is
overhandigd en tevens dat de mooie
eikenhouten tafel en armstoel geschenken
waren.
De achterkamer ziet uit op den zeer groe
ten tuin waar men indien de gemeente
krachtdadige belangstelling loont een
prachtige groote vergaderzaal zal kunnen
bouwen. Boven heeft men een viertal zaal
tjes waarvan o.a. één als spreekkamer zal
dienen, één als vergaderzaaltje voor een
ov. naaikrans, terwijl een tweetal aparte-
menten slechts door een muur gescheiden
tot één flinke ruimte zou kunnen worden
vereenigd. Alles welbeschouwd kunnen
we de wijkvereen, ten zeerste met de grond
vesting van „Irene" gelukwenschen. Dat
de gemeente nu zorge dat het niet bij deze
eerste schrede blijve maar dat men spoe
dig tot de noodige uitbreiding kan over
gaan.
Een tegenvaller.
Volgens officiëuze berichten zou voor
1923 de noodu it keering aan de gemeenten
door het Rijk niet mëer worden verleend.
Voor de G;emeent© Leiden zou dit een
mindere ontvangst be teekenen dan ge
raamd werd van f 190.979.575.
Intusschen ie nader gemeld, dat door
de Regeering nog geen definitief besluit
is genomen.
Prof. Stammlcr.
In aansluiting aan de eerie colleges, die
prof. Pilet uit Parijs, prof. Vinogradoft
uit Oxford en prof. Roscol Pound van
Ha ward University in de laatste jaren
hier gegeven hebben zal prof. Rudolf
Siammler uit Berlijn van 16—19 dezer
alhier vier colleges gevc-n over „Nariona-
les und internationales Recht".
De colleges zullen wederom plaats heb
ben in bet klein auditorium van het Aca
demiegebouw, telkens te kwart over 2
uren precies, op elk der bovengenoemde
vier dagen. Voor zoover de ruim re het
toelaat, zijn de colleges kosteloos toegan
kelijk voor alle belangstellenden.
„Con Amore."
21 November a.s. zal het 10 jaar geleden zijn,
dat „Con Amore", zij hot dan ook onder oen
andoren naam, werd opgericht. Ter herdenking
van dit fcöt hoopt dit koor, dat in de laatsto
jaren tot oen krachtige vereeniging van pl.m.
170 loden is uitgegroeid, op 17 Jan. a.s. een
uitvoering te geven van het meesterwerk van
ÏJolix Nowowiejski .,Quo Va dis?"
Dit werk, waarvoor de tekst ontleend is aan
het bekende boek van dien naam, cn waarvan
wo later oen meer uitvoerige beschrijving hepen
to geven, maakte oen waro zegetocht door Euro
pa en Amerika. In ons land werd hot voor het
eerst, tweemaal achtereen, uitgevoerd in 1909
door do Chr. Oratoriumverecniging te Amsten
dam, onder leiding van Jolian Schoonderboek cn
onder die. van den componist. Daarna werd hot
in do moeste groote plaatsen van ons land ten
gehoor© gebracht; in Leiden nu voor hot e^rst.
Hot werk is zeer moeilijk en stelt hooge eisclien
aan koor en orkest; hot koor hooft er een om
vangrijke, maar zoor dankbare taak in.
Voor do soli heeft Con Amoro do medewer
king verkregen van Mej. Mia Pel ten burg, so;
praan, en do heeron Max Kloos. bariton, en
Jac. Ph. Cara, bas. Hot orkestrale gedeelte is
toevertrouwd aan hot Residentie-orkest.
A DV E R T EN 3 J
DES ZATERDAGS 10.30
PER GEWONE REGEL 0.221
KLEINE ADVERTENTIES van hoogetens
INGEZONDEN RECLAMES DlTr«HEF
30 woorden 50 cent; Zaterdags 75 cent
bij vooruitbetaling. :-ï
Aan het Zoeklicht.
Leiden, 10 October 1922.
Leuke snuiters toch daar in Rusland.
In de bladen las ik, dat de Russische
Staatshuishouding over 1922 een tekort
aanwijst van 1000 millioon goudroebels.
Een tekort over één jaar.
En dat terwijl de kapitalisten tot op
hun hemd zijn uitgekleed en -de proleta
riërs, voorzoover ze niet door de kapita
listische landen geholpen worden, sterven
van den honger.
Voor de arbeiders is de revolutie wel
de meest bittere ontgoocheling geweest.
Ze dachten alles te krijgen en ze kre
gen niet alleen niets, maar ze ver oren
ook nog alle6 wat ze hadden.
Maar nu is de regeering dan toch^met
hun lot begaan.
Terwijl het looDcndc dienstjaar oen
tekort geeft van 1000 millioen en de
massa schreeuwt van den honger,- worden
plannen gemaakt voor het stichten van
arbeiderspaleis, dat. naar ik
las. veertig milliccn zal kosten.
Ik kan me indenken dat de honeenge
Russen verrukt zijn over dit weelderig©
paleisop papier.
OBSERVATOR.
Zij hieraan nog toegevoegd, dat de vereeni-
ging, met het oog op de moeilijkheden van hefc
werk, na Donderdag 12 Oct. geen nieuwe leden
me?r kan aannemen.
Adres inzake tapverbod.
Door de R. K. veroeniging ,St. Jan" afd.
van de Ned. Katholieke Bond van Hotel- Café-
en Restauranthouders, is een adres gerieW nan
God. Staten van Zuid-Holland, waarin verschil
lende motieven worden aangevoerd, om dat Col*
logo te doen besluiten zijn goedkeuring te ont
houden aan de verordening inzake het tarver*
bod.
PARTIJDAG 11 OCTOBER.
4e Verantwoording.
Leiden f i0,-e
Leiderddorp 25.—i
f 35.—
Vorige opgave 253.50
f 293.50
Van 10 dorpen ontving ik de foe>
gezegde bijdrage nog niet.
H. LAMBOOY Jr.
Penniagcn.
De heer A. J. P. D i e b e n alhier is go-
ölaagd voor het propaedeutisch oxamen coor
bouwkundig ingenieur aan de Technisnho Hnoge-
echool to "Delft.
Zooals wij reods hebben gemeld herdacht
de hoer A. Ladan op Zondag; 8 October den dag
waarop hij voor 25 jaar in dienst trad bij de
fa. Gebr. Boot., Scheepmakers. Lage Rijndijk al-
bier. Zooals te verwachten was, heeft het Hen
jubilaris aan belangstelling niot ontbroken. Za
terdag werd hij door de firma gecomplimenteerd,
en hom tevens een gouden horloge met inscriptie
aangeboden. Ook de kameraden lieten zich niet
onbetuigd, en wenschten den kameraad, die al
dien tijd onafgebroken bij dezelfde firma heeft
gewerkt, van harte geluk.
-Evenals het vorige jaar. zullen ook thans
door dr. L. de Jonge van hot St. Willebrordus*
Gymnasium te Katwijk, weor lezingen worden
gehouden voor andersdenkenden, sporianl voor
studenten.
De lozingen welke uitgaan van hot Comité
tot bevordering der kennis van het Katholicisme
te Lieden, worden gegeven in het Academiege
bouw Kloksfc-eg 23, de6 avonds te beginnen op
Woensdag 18 October a.s. door dr. B. H. Mob
kenbocr uit Huizen.
Het Comité bestaat uit dr. W. W.^bera,
Hooigracht 31Mej. M. W. Driessen. doet. med.,
Oudo Singel 24; Mej. J. Noordman, Haagweg 5;
L. Deurvoret, jur. eand., Papengracht 28; H.
van Buchem, litt. stud., Nieuwe Maro 25; Mej.
L. Ten Braak, mod. stud., Wille Sineel 9
Door het hoofdbestuur van don CenLralcn
Nedorlandschen Ambtenaarsbond zijn aan hot
bestur van den -Raad van Arbeid alhier de na
volgende adressen verzonden:
le. te willen bepalen, dat aan de agenten V.
0. V. voorbaan ook acquisitie wordt betaald
voor zoogenaamde kantoorposten, zooals dit in
het particulier verrekeningsbedrijf le dien go-
bruikelijk is. (Bedoeld worden zulke kantoor*
posten, ten opzichte waarvan uit de ingeleverde
rapporten blijkt, dat do betrokken agent, uit
hooide van zijn ambt, met den verzekerde in r(M
lat ie is go woest)
2o. om bij eventueel ontslag van tijdelijk
personool, do Rijksregeling te willen toepassen,
dat n.l. oen opzeggingstermijn van drie maandon
in acht behoort te worden genomen, als het
dienstverband langer dan zes maanden heeft g©«
duurd en anders van één maand, c.q. doorbeta*
ling van salaris moet plaat6 hebben over don
tijd, die aan don opzeggingstermijn mocht ont»
breken.
Prof. Mr. W. van do'r Vlugt, wiens gezond*
beid do laatsto maanden «enigermate geschokt
was, is geheel hersteld en heeft vandaag zijn
colleges horvat.
Het Stedelijk Museum ..Do Lakenhal" is
in do maand September bezocht door 2865 pom
sonen, waarvan 1415 tegen betaling.
Do thans gesloten tentoonstelling van Kunst*
nijverheid, trok 613 bezoekers.
